صفحهٔ اصلی

ایران‌پدیا: دانشنامه‌ی اپوزیسیون ایران با ۲٬۲۹۵ مقاله

آشنایی با دانشنامه - آشنایی با اصول ویرایش - کارهای قابل انجام - سیاست‌ها و رهنمودها - فهرست الفبایی مقاله‌ها - نسخه‌ی تلفن همراه

ایران‌پدیا:مقاله‌های حیاتی

ایران‌‌پدیا دانشنامه‌ی اپوزیسیون ایران است؛ دانشنامه‌ای مستند برای ایرانیانی که می‌خواهند روایت بدون سانسور و دقیق تاریخ صدساله‌ی ایران -به‌ویژه در چهل سال اخیر- را بدانند.

ایران‌پدیا در ۱۵ شهریور ۱۳۹۶ فعالیت خود را آغاز کرد و هم‌اکنون (۸ دی ۱۴۰۴ خورشیدی) ۲٬۲۹۵ نوشتار دارد. مقاله‌های این دانشنامه باید بی‌طرفانه و با استناد به منابع معتبر و بدون لحن تبلیغی و بدون پایمال کردن حق نشر دیگران باشند. مطالب ایران‌پدیا همواره در حال تکمیل و بازتکمیل، ویرایش و بازویرایش است.

       
       ویرایش

از میان خبرها

اعدام ۵۲ زندانی در سه روز اول دی‌ماه ۱۴۰۴ توسط رژیم جمهوری اسلامی

فعالیت کانون‌های شورشی سازمان مجاهدین خلق ایران در گرامیداشت سالگرد قیام تهران در عاشورای ۸۸

برگزاری میز کتاب و نمایشگاه عکس توسط هواداران شورای ملی مقاومت ایران علیه موج اعدام‌ها

خیزش بازاریان تهران و اعلام آماده‌باش سپاه پاسداران در سراسر تهران

پیام ۷دی مسعود رجوی در صفحه پیام‌های مسعود رجوی

آغاز رزمایش نظامی چین اطراف تایوان با شلیک موشک و تمرینات آتش زنده

نظارت کیم جونگ اون بر پرتاب موشک‌های کروز استراتژیک دوربرد در کره شمالی

دیدار دونالد ترامپ با ولادیمیر زلنسکی در فلوریدا برای پیشبرد مذاکرات صلح اوکراین

برگزاری انتخابات در گینه تحت حاکمیت نظامی برای کسب مشروعیت

اعتراضات در سوریه بر سر کمبود امنیت با کشته شدن چندین نفر در لاذقیه

حملات هوایی آمریکا و اردن به ۷۰ هدف داعش در سوریه

       
       ویرایش

موضوعات اصلی

• ۱ انقلاب دموکراتیک ایران

۱.۱ وقایع

 · اعتراضات سراسری ۱۴۰۱ ایران · جمعه خونین زاهدان · خیزش ایذه · ادامه...

۱.۲ جستارهای وابسته

 · کوکتل مولوتف · ادامه...

۱.۳ اسامی و عکس جانباختگان

 · جانباختگان اعتراضات سراسری ۱۴۰۱ ·

۱.۴ جانباختگان

 · مهسا امینی · نیکا شاکرمی · سیاوش محمودی · مونا نقیب · غزاله چلاوی · کومار درافتاده · عرفان زمانی · کیان پیرفلک · آرنیکا قائم‌مقامی · علی عراقی · حنانه کیاکجوری · سارینا اسماعیل‌زاده · ادامه...

۱.۵ اعدام‌شدگان

قاسم آبسته · ایوب کریمی · محمد قبادلو · محمدمهدی کرمی · محسن شکاری · مجیدرضا رهنورد · مجاهد کورکور · ادامه...

• ۲ افراد

۲.۱ زنان

 · زنان پیشگام در قیام‌های ایران · زنان در نهضت ملی شدن صنعت نفت ایران · ادامه...

۲.۲ قربانیان آپارتایدٰ

 · فاطمه سلطانی ·

۲.۳ هنرمندان

 · مرضیه · مرتضی حنانه · حبیب‌الله بدیعی · آندرانیک آساطوریان · مرجان · محمد شمس · حمیدرضا طاهرزاده · ناهید همت‌آبادی · منصور قدرخواه · عماد رام · فریدون ژورک · پرویز یاحقی · امیر آرام · منوچهر طاهرزاده · فرهاد مهراد · محمدرضا شجریان · غلامحسین بنان · بیژن مفید · ادامه...

۲.۴ ورزشکاران

 · پوریای ولی · غلامرضا تختی · حبیب خبیری · هوشنگ منتظرالظهور · محمدقربانی · مسلم اسکندر فیلابی · حسن نایب‌آقا · فروزان عبدی · سید محمد خادم حقیقت · ناصر حجازی · ادامه...

۲.۵ نویسندگان و شاعران

۲.۵.۱ نویسندگان و شاعران ایرانی

 · منوچهر هزارخانی · سیمین بهبهانی · محمد فرخی یزدی · میرزاده عشقی · رحمان کریمی · غزاله علیزاده · فریدون مشیری · نیما یوشیج · صادق چوبک · صادق هدایت · حافظ · مولوی · غلامحسین ساعدی · جلال آل‌احمد · شیرکو بیکس · احمد شاملو · فروغ فرخزاد · سهراب سپهری · حمید اسدیان · ادامه...

۲.۵.۲ نویسندگان و شاعران غیرایرانی

 · برتولت برشت · پابلو نرودا · فدریکو گارسیا لورکا · رابیندرانات تاگور · ادامه...

۲.۶ فعالان سیاسی و اجتماعی

 · فروغ تقی‌پور · گلرخ ایرایی · آرش صادقی · هاشم خواستار · ادامه...

۲.۷ سیاست‌مداران

۲.۸ مسئولان رژیم ایران

 · روح‌الله خمینی · محسن رضایی · علی صیاد شیرازی · علی رازینی · مجتبی خامنه‌ای · محمدتقی مصباح یزدی · سید محمد خاتمی · محمود احمدی‌نژاد · حسینعلی نیری · ابراهیم رئیسی · حسن روحانی · اسدالله لاجوردی · مصطفی پورمحمدی · مرتضی اشراقی · علی لاریجانی · اکبر هاشمی رفسنجانی · صادق خلخالی · حسین موسوی تبریزی · سعید امامی · حسین طائب · سعید جلیلی · ادامه...

۲.۹ انقلابیون

 · محمدعلی جابرزاده · رضا رضایی · فاطمه امینی · امیرپرویز پویان · مسعود رجوی · مریم رجوی · آذر رضایی · اشرف ربیعی · موسی خیابانی · مجید شریف واقفی · امیرپرویز پویان · خسرو گلسرخی · میرزا کوچک‌ خان جنگلی · علی‌اکبر صفایی فراهانی · شکرالله پاکنژاد · محمد حنیف‌نژاد · سعید محسن · علی اصغر بدیع زادگان · زهرا مریخی · حمید اشرف · کرامت‌الله دانشیان · ادامه...

۲.۱۰ فیلسوفان و دانشمندان

 · علی شریعتی · احمد تفضلی · هانا آرنت · آنتونیو گرامشی · ادامه...

۲.۱۱ روحانیون

 · سید محمود طالقانی · حبیب‌الله آشوری · عبدالغفار نقشبندی · حسن لاهوتی اشکوری · ادامه...

۲.۱۲ شخصیت‌های خارجی

 · اریک داوید · آبه پیر · آلخو ویدال کوادراس · هانری لکلرک · ناپلئون بناپارت · سون یات سن · مارتین لوتر کینگ جونیور · جاوید رحمان · سید احمد غزالی · یاسر عرفات · ژاندارک · پاتریس لومومبا · نلسون ماندلا · آبراهام لینکلن · ادامه...

۲.۱۳ شناخته شدگان

 · دلارا دارابی · حمیدالله اربابی · حمیدرضا درخشنده · مسیح علی‌نژاد · روح‌الله زم · عبدالمالک ریگی · یاسر شه‌بخش · محمدجواد وفایی ثانی · ادامه...

۲.۱۴ تاریخی

 · یپرم خان · کیخسرو · امیرکبیر · محمدتقی‌ پسیان · یعقوب لیث · رئیس‌علی دلواری · هوارد باسکرویل · قاضی محمد · ادامه...

۲.۱۵ جان باختگان تظاهرات

 · نیکتا اسفندانی · سارو قهرمانی · فرشته علیزاده · فرزاد انصاری‌فر · پویا بختیاری · پژمان قلی‌پور · رضا معظمی گودرزی · مینا شیخی · علیرضا انجوی · صانع ژاله · سجاد رضایی · ادامه...

• ۳ تاریخ

۳.۱ انقلاب‌های جهان

 · انقلاب ضد سلطنتی ایران · انقلاب ویتنام · انقلاب کوبا · انقلاب شوروی · انقلاب کبیر فرانسه · ادامه...

۳.۲ دوران پهلوی و اواخر قاجاریه

 · اشغال ایران در جنگ جهانی اول · قرارداد ۱۹۱۹ · کودتای ۳ اسفند ۱۲۹۹ · نهضت جنگل · جمهوری گیلان · تظاهرات ۱۷ شهریور · ادامه...

۳.۳ دوران جمهوری اسلامی

 · رژیم ولایت فقیه · سرکوب کردستان · گروگان گیری در سفارت آمریکا · انقلاب فرهنگی · جنگ ایران و عراق · مرکز اسلامی هامبورگ · ادامه...

۳.۴ پرسنل ارتش هوادار مجاهدین

 · پرسنل ارتش هوادار مجاهدین · سرهنگ خلبان بهزاد معزی · ادامه...

۳.۵ اپوزیسیون ایران

 · شورای ملی مقاومت ایران · پیام‌های مسعود رجوی · طرح شورای ملی مقاومت درباره آزادی‌ها و حقوق زنان · طرح صلح شورای ملی مقاومت · میلیشیا · سازمان مجاهدین خلق ایران · طرح ده ماده‌ای مریم رجوی · عملیات جاری · کانون‌های شورشی · هژمونی زنان در سازمان مجاهدین خلق ایران · ادامه...

۳.۶ احزاب

 · سازمان چریک‌های فدایی خلق ایران · جبهه ملی ایران · حزب دموکرات کردستان (لاده‌ران) · پژاک · سازمان پیکار در راه آزادی طبقه کارگر · حزب کومله · ادامه...

• ۴ هنر و فرهنگ

۴.۱ فرهنگ ایران

 · نوروز · چهارشنبه‌سوری · حاجی فیروز · شب یلدا · شیر و خورشید · سرود ملی ایران · ادامه...

• ۵ جغرافیا و محیط زیست

 · آلودگی هوا در ایران · جنگل‌های ایران · سیل در ایران · ادامه...

۵.۱ سدها

۵.۲ آب‌ها

 · بحران آب در ایران · زاینده‌رود · خلیج فارس · ادامه...

۵.۳ کوهستان‌ها، درّه‌ها و بیابان‌ها

۵.۴ انرژی در ایران

برنامه هسته‌ای ایران

۵.۵ خاک

 · آلودگی هوا در ایران · ادامه...

• ۶ ادبیات

شاهنامه

۶.۱ اساطیر

 · رستم · سیاوش · ادامه...

۶.۲ سرگرمی و تفریحات

 · ورزش در ایران · فوتبال در ایران · ادامه...

• ۷ معرفی کتاب

۷.۱ کتاب‌های مقاومت

 · بنیانگذاران · زنان نیروی تغییر · قهرمانان در زنجیر · استراتژی قیام و سرنگونی · قتل‌عام و بازشناسی الیگارشی قدرت · ایران، بازی اتمی رژیم · ادامه...

• ۸ فلسفه

۸.۱ فلسفه و جامعه‌شناسی

 · اپورتونیسم · پراگماتیسم · توتالیتاریسم دینی · سکولاریسم · بنیادگرایی اسلامی · جمهوری دموکراتیک · ادامه...

• ۹ جامعه و علوم اجتماعی

۹.۱ موضوعات اجتماعی

 · بحران انرژی در ایران · فساد سیستماتیک در جمهوری اسلامی · انفجار مهیب بندرعباس · سرکوب در ایران · نقض حقوق بشر در ایران · بحران مشروعیت جمهوری اسلامی ایران · بحران برق در ایران · بحران مسکن در ایران · بحران سلامت و روان در ایران · ادامه...

۹.۲ سیاست و حکومت

 · سپاه پاسداران انقلاب اسلامی · قانون اساسی جمهوری اسلامی · ارتش سایبری جمهوری اسلامی · عمق استراتژیک · دارایی‌های خامنه‌ای · برجام · قصاص در ایران · وزارت اطلاعات جمهوری اسلامی · گشت ارشاد · دفاع مشروع · نوشیدن جام زهر · نیروی قدس سپاه پاسداران · ادامه...

۹.۳ حقوق

 · حق تعیین سرنوشت · حقوق بین‌المللی بشردوستانه · اعلامیه جهانی حقوق بشر · آزادی بیان · سازمان ملل متحد · فصل هفتم منشور سازمان ملل متحد · تمامیت ارضی · ادامه...

۹.۴ زندان‌ها

 · زندان اوین · زندان قصر · زندان قزلحصار · زندان گوهردشت · زندان کهریزک · زندان دیزل‌آباد · زندان یونسکو · زندان قزل‌قلعه · زندان فشافویه · ادامه...

       
       ویرایش

نقشه‌ی شهدای انقلاب ایران ۱۴۰۱

اعتراضات سراسری ۱۴۰۱ ایران، به قیامی گفته می‌شود که پس از قتل مهسا امینی دختر کرد اهل سقز توسط گشت ارشاد در اکثر شهرهای ایران درگرفت و تا روز دوم مهر بیش از صد شهید و دهها مجروح برجای گذاشت. مهسا امینی که در تهران میهمان بود، روز ۲۲ شهریور به بهانه بدحجابی در نزدیکی ایستگاه مترو حقانی تهران توسط پلیس بازداشت و در بازداشتگاه خیابان وزرا به گفته شاهدان پس از اعتراض به توهین و فحاشی ماموران مورد ضرب و شتم واقع شد که منجر به مرگ مغزی و سکته متعاقب آن و مرگش در ۲۵ شهریور گردید. خواسته تظاهرکنندگان به سرعت به سرنگونی جمهوری اسلامی بالغ شد. خامنه‌ای در سخنرانی خود در روز یازدهم مهر با اذعان به اینکه مسأله‌ با حجاب و بی‌حجاب نیست، اعتراف کرد که تظاهرکنندگان اصل نظام اسلامی را هدف قرار داده‌اند....بیشتر بخوانید

^{یادکردها}

• ۵ دی- تظاهرات سراسری مردم ایران در تاسوعای سال ۱۳۸۸

• ۷ دی - نخستین روز تظاهرات دی ماه ۱۳۹۶

• ۷ دی - اعدام علی صارمی از قدیمی‌ترین زندانیان سیاسی ایران

• ۹ دی - تیرباران سکینه محمدی اردهالی معروف به مادر ذاکری

• ۱۰ دی - سالروز درگذشت جواد بدیع‌زاده خواننده و آهنگساز

• ۱۲ دی - درگذشت دکتر علی گلزاده غفوری از روحانیون مخالف خمینی

• ۱۳ دی - کشته شدن قاسم سلیمانی و ابومهدی المهندس توسط پهبادهای آمریکایی

• ۱۳ دی - آغاز کنفرانس گوادلوپ

• ۱۴ دی - اعلام کاندیداتوری مسعود رجوی برای ریاست جمهوری

• ۱۶ دی - انتشار مقاله‌ای مبنی بر هندی‌الاصل بودن روح‌الله خمینی در روزنامه اطلاعات.

• ۱۷ دی - ۱۳۱۴ -اجرای فرمان کشف حجاب به دستور رضاخان پهلوی

• ۱۷ دی -۱۳۴۶- غلامرضا تختی، قهرمان کشتی جهان

• ۱۸ دی- حمله موشکی سپاه پاسداران به هواپیمای اوکراینی و کشته شدن ۱۷۶ نفر.

• ۲۰ دی- سالروز قتل میرزاتقی خان امیرکبیر، صدر اعظم مترقی ایران

• ۲۱ دی- آغاز اعتراضات دی‌‌ماه ۱۳۹۸

• ۲۴ دی ۱۳۱۴ - زادروز غلامحسین ساعدی، رمان‌نویس، نمایش‌نامه‌نویس معاصر ایرانی

• ۲۴ دی ۱۳۷۵ - قتل احمد تفضلی، زبان‌شناس، ایران‌شناس، پژوهشگر، مترجم، متخصص زبان پهلوی به دست وزرات اطلاعات

• ۲۱ دی ۱۳۳۶ - دادشاه، مبارز بلوچ در زمان محمدرضا شاه پهلوی

• ۲۶ دی ۱۳۵۷ - فرار محمدرضا پهلوی از ایران

• ۲۶ دی ۱۳۶۷ - کشف گورهای جمعی زندانیان سیاسی در جریان قتل عام۶۷

• ۲۸ دی ۱۳۵۸ - جان باختن کارگر مجاهد خلق عباس عمانی اولین شهید مجاهدین در جمهوری اسلامی ایران به دست چماقداران حزب‌اللهی

• ۲۸ دی ۱۳۹۱ - درگذشت همایون خرم، استاد و آهنگساز نامدار ایرانی

• ۲۸ دی ۱۳۹۳ - قتل آلبرتو نیسمان قاضی آرژانتینی در پرونده ی آمیا

• ۲۹ دی ۱۳۲۲ ـ فرهاد مهراد، خوانندهٔ نامدار ایرانی

• ۳۰ دی ۱۳۵۷ - آزادی مسعود رجوی و آخرین دسته زندانیان سیاسی از زندان قصر در زمان شاه

• ۳۰ دی ۱۳۵۹ - پایان ماجرای بحران گروگان‌گیری در سفارت آمریکا در ایران، با آزادسازی ۵۲ گروگان در الجزایر

• ۳۰ دی ۱۳۷۳ - مهندس مهدی بازرگان، اولین نخست‌وزیر ایران بعد از انقلاب ۱۳۵۷ ایران

       
       ویرایش

یادکردها

• ۱ دی۱۳۰۹ - زادروز عبدالرحمن قاسملو، دبیرکل حزب دموکرات کردستان ایران

• ۱ دی۱۳۸۱ - یلدا آقافضلی، از شهدای خیزش سراسری ۱۴۰۱

• ۲ دی ۱۳۵۷ - تحصّن استادان دانشگاه‌ها در ساختمان وزارت علوم در تهران در اعتراض به دیکتاوری سلطنتی

• ۳ دی ۱۲۲۲ - زادروز شیخ فضل‌الله نوری، از مخالفان جنبش مشروطه

• ۲۴ دسامبر ۱۹۸۲ - درگذشت لویی آراگون، نویسنده و شاعر فرانسوی

• ۳ دی ۱۳۰۴ - زادروز محمدابراهیم باستانی پاریزی، تاریخدان، پژوهشگر، نویسنده، شاعر و استاد دانشگاه

• ۳ دی ۱۳۱۳ - زادروز فروزنده اربابی، نقاش، شاعر، گوینده و مجری رادیو

• ۴ دی۱۳۹۷ واژگونی اتوبوس حامل دانشجویان در دانشگاه آزاد - واحد علوم و تحقیقات تهران که منجر به مرگ ۹ دانشجو و مصدومیت ۲۷ نفر دیگر شد

• ۴ دی ۱۳۶۵ -سالروز شروع عملیات کربلای ۴ و کشته‌شدن ۱۷۵ غواص ایرانی در این عملیات

• ۴ دی۱۳۹۰ - امضای توافق نامه بین سازمان ملل و دولت عراق برای جابجایی مجاهدین خلق از قرارگاه اشرف به کمپ لیبرتی

• ۵ دی۱۳۹۲ - چهارمین حمله موشکی به کمپ لیبرتی (مقر مجاهدین خلق در عراق) با ۲۰ موشك که منجر به جان باختن محمد جواد صالح تهرانی، محمود برنافر و عباس نامور گشت

• ۵ دی ۱۳۸۸ - تظاهرات سراسری مردم ایران در تاسوعا و عاشورای حسینی

• ۵ دی۱۳۶۰ - اعدام مجاهد خلق معصومه شادمانی (مادر کبیری) در زندان اوین

• ۵ دی ۱۳۹۸ - چهلم کشته‌شدگان اعتراضات آبان ۹۸

• ۷ دی۱۳۹۶ - ۱۳۹۶ - نخستین روز اعتراضات دی‌‌ماه ۱۳۹۶

• ۷ دی۱۳۵۷ - کشتار مردم قزوین توسط نیروهای محمدرضا شاه پهلوی

• ۷ دی۱۳۸۹ - اعدام علی صارمی از زندانیان سیاسی با سابقه توسط جمهوری اسلامی

• ۸ دی ۱۳۱۳ - زادروز فروغ فرخزاد شاعر معاصر و برجسته‌ی ایرانی که در ۲۴ بهمن ۱۳۵۴ در اثر یک تصادف رانندگی درگذشت

• ۹ دی ۱۳۶۰ - تیرباران سکینه محمدی اردهالی (مادر ذاکری)

• ۱۰ دی ۱۳۵۸ - جواد بدیع‌زاده، خواننده و آهنگساز ایرانی

• ۱۲ دی ۱۳۸۸ - درگذشت آیت‌الله دکتر علی گلزاده غفوری

• ۱۳ دی - کشته شدن قاسم سلیمانی و ابومهدی المهندس در عملیات آذرخش کبود توسط ارتش ایالات متحده آمریکا

• ۱۳ دی ۱۳۵۷ - آغاز کنفرانس گوادلوپ

• ۱۴ دی ۱۳۸۷ - خروج نام مجاهدین از فهرست تروریستی اتحادیه اروپا

• ۱۵ دی ۱۳۵۸ - کاندیداتوری مسعود رجوی برای ریاست جمهوری

• ۱۶ دی ۱۳۹۶ - حادثه کشتی نفت‌کش سانچی، حادثهٔ تصادف ۲ کشتی ایرانی و چینی در آب‌های چین بود. سانچی با ۳۲ خدمه (۳۰ ایرانی و ۲ بنگلادشی) در حدود ۳۰۰ کیلومتری ساحل شانگهای با یک کشتی فله‌بر چینی به نام «کریستال» برخورد کرد. در پی این برخورد، آتش عرشۀ نفتکش را دربرگرفت و انفجار روی داد

• ۱۷ دی ۱۳۴۶ - زادروز غلامرضا تختی، قهرمان کشتی جهان، معروف به جهان‌پهلوان تختی

• ۱۸ دی ۱۳۹۸ - حمله موشکی سپاه پاسداران به پرواز شمارهٔ ۷۵۲ و سقوط هواپیمای اوکراینی و کشته شدن ۱۷۶ نفر

• ۱۹ دی ۱۳۸۴ - یک فروند هواپیمای فالکن-۲۰ متعلق به سپاه پاسداران که در شمال غرب ایران سقوط کرد و تعدادی از مقامات ارشد سپاه، از جمله احمد کاظمی فرمانده نیروی زمینی سپاه، غلامرضا یزدانی، سعید سلیمانی و چند تن دیگر کشته شدند

• ۹ ژانویه ۱۹۰۸ - زادروز سیمون دو بووار، فیلسوف و نویسندۀ فمینیست فرانسوی

• ۲۰ دی ۱۲۳۰ - میرزامحمدتقی‌خان فراهانی معروف به امیرکبیر، (زاده: ۱۱۸۶)، صدر‌اعظم معروف ناصرالدین شاه که به دستور او در حمام فین کاشان با بریدن رگهای دستش به قتل رسید.

• ۲۱ دی ۱۳۹۹ - درگذشت بهزاد معزی، سرهنگ خلبان، عضو شورای ملی مقاومت ایران

• ۲۲ دی ۱۳۹۶ - سارو قهرمانی، از شهروندان کرد سنندج که در اعتراضات دی ۱۳۹۶ در ۱۱ دی توسط ماموران وزرات اطلاعات ربوده شد و جسد او را در ۲۲ دی همان سال تحویل خانوداه‌اش دادند.

• ۲۳ دی ۱۳۵۷ - تشکیل شورای سلطنت توسط محمدرضا پهلوی و انتخاب سید جلال‌الدین تهرانی به‌عنوان رئیس شورا

• ۲۴ دی ۱۳۱۴ - زادروز غلامحسین ساعدی، رمان‌نویس، نمایش‌نامه‌نویس معاصر ایرانی

• ۱۴ ژانویه ۱۹۹۱ - ترور "ابواياد" مبارز فلسطينی توسط عوامل موساد

• ۲۵ دی ۱۳۶۷ - فتوای خمینی علیه سلمان رشدی و کتاب آیات شیطانی

• ۲۶ دی ۱۳۱۸ - زادروز هما دارابی، متخصص پزشکی کودکان و روان‌پزشک استاد دانشگاه و فعال سیاسی از اعضای حزب ملت ایران

• ۲۷ دی ۱۳۱۸ - درگذشت محمدعلی تربیت، (میرزا محمدعلی خان تربیت)، روزنامه‌نگار، روشنفکر، فعال سیاسی و مؤسس کتابخانه تربیت تبریز

• ۲۸ دی ۱۳۵۸ - جان باختن کارگر مجاهد خلق عباس عمانی اولین جانباخته‌ی مجاهدین در نطام جمهوری اسلامی ایران، به دست چماقدار

• ۲۹ دی ۱۳۷۲ - قتل کشیش هوسپیان مهر، توسط وزارت اطلاعات جمهوری اسلامی

• ۳۰ دی ۱۳۵۷ - آزادی مسعود رجوی و آخرین دسته زندانیان سیاسی از زندان قصر

       
       ویرایش

نوشتارهای جدید هفته

علی صارمی

علی صارمی، (متولد بروجرد ۱۳۲۷ - اعدام زندان اوین ۷ دیماه ۱۳۸۸) هوادار سازمان مجاهدین خلق ایران و از قدیمی‌ترین زندانیان سیاسی قبل و بعد از انقلاب ضدسلطنتی ۵۷ بود، او ۲۴ سال از عمر خود را در زندان‌های نظام سلطنتی و رژیم ایران گذراند. علی صارمی در دوران حکومت جمهوری اسلامی یا در زندان بود و یا در خارج زندان به فعالیت سیاسی علیه این رژیم می‌پرداخت. یکی از فرزندان او به نام اکبر صارمی از اعضای سازمان مجاهدین خلق ایران است. علی صارمی نهایتاً پس از آخرین دستگیری توسط قاضی صلواتی محکوم به مرگ شد. حکم اعدام او در دادگاه استیناف نیز تأیید و در ۷ دی ۱۳۸۸ در زندان اوین بدار آویخته شد.

بیشتر بخوانید...

فروغ فرخزاد

فروغ فرخزاد، (زاده‌ی ٨ دی ۱۳۱۳ – تهران- درگذشته در ۲۴ بهمن ۱۳۴۵)، ۱۷ ساله بود که اولین کتاب شعرش به نام اسیر، و پس از آن دفترهای دیوار و عصیان را منتشر کرد.[۱] انتشار کتاب تولدی دیگر در سال ۱۳۴۲، سرفصل شکوفایی هنری فروغ فرخزاد بود. فروغ فرخزاد در ترکیب کلام و شناسایی زبان شعر از قدرتی بی‌مانند برخوردار بود. فروغ فرخزاد در شمار بزرگترین شاعران ایران معاصر ایران است که با وجود عمر هنری کوتاه توانست آثاری ماندنی در شعر فارسی خلق کند. وی پس از تولدی دیگر مجموعه‌ی «ایمان بیاوریم به آغاز فصل سرد» را منتشر کرد که در نوع خود بی‌نظیر بود و با استقبال بسیاری مواجه شد. فروغ فرخزاد در زمینه‌ی تئاتر، فیلم‌سازی و نقاشی نیز فعالیت داشت و در مدت کوتاه عمرش، آثاری نیز از خود برجای گذاشت. خانه سیاه است، عنوان فیلم مستندی است از ساخته‌های فروغ که در زمستان سال ۱۳۴۲، از فستیوال جهانی اوبرهاووزن جایزه‌ی بهترین فیلم مستند را به‌دست آورد. بسیاری از اشعار فروغ فرخزاد به زبان‌های مختلفی چون انگلیسی، فرانسوی، عربی، ترکی و... ترجمه شده است. سرانجام فروغ فرخزاد در ۲۴ بهمن ۱۳۴۵، در سن ۳۲ سالگی بر اثر تصادف رانندگی درگذشت.

بیشتر بخوانید...

دکتر علی گلزاده غفوری

علی گلزاده غفوری، (زاده ۲۵ اردیبهشت ۱۳۰۲ – قزوین)، تحصیلات ابتدایی را در دبستان ادب شهر قزوین که مدیریت آن با فرزند میرزا کوچک‌خان جنگلی، بود گذراند. در پایان دوره‌ی ابتدایی رتبه‌ی نخست را در مدرسه کسب کرد. وی همه‌ی مراحل علوم دینی را به‌سرعت طی کرد و در سنین جوانی به درجه اجتهاد رسید. علی گلزاده غفوری در دهه ۱۳۵۰، به مبارزه با رژیم شاه روی آورد و به همین خاطر به منطقه‌ی گیلان در دماوند تبعید گردید.

دکتر علی گلزاده غفوری دارای مدرک فوق لیسانس در رشته‌ی حقوق قضایی و هم‌چنین مدرک دکترای تخصصی در رشته‌ حقوق اسلامی از دانشگاه سوربن پاریس بود. پس از بازگشت از فرانسه به تدریس در دانش‌سرای تربیت معلم پرداخت و در آن‌زمان از مؤسسان مراکز علمی مانند، مدارس علوی و رفاه بود. دکتر علی گلزاده غفوری در سال ۱۳۵۸، نماینده مجلس شد و در تدوین‌ نهایی قانون اساسی مشارکت داشت. او از جمله کسانی بود که مخالف اصل ولایت فقیه بود و به آن رأی نداد. وی در ۲۰ خرداد ۱۳۶۰، از مجلس و حکومت کناره گرفت و در اعتراض به خمینی و سیاست‌هایش، با کنار گذاشتن لباس روحانیت در انزوا به بازنگری و بازتنظیم برخی از آثار گذشته‌اش در قبل از انقلاب و تألیفات جدیدش پرداخت. سه فرزند و یک داماد او به جرم هواداری از مجاهدین خلق اعدام شدند. دکتر علی گلزاده غفوری در ۱۱ دی‌ماه ۱۳۸۸، در تهران درگذشت و پیکر او در بهشت زهرا به خاک سپرده شد.

بیشتر بخوانید...

       
       ویرایش

نگاره برگزیده روز

نگاره‌ای از بهرام بیضایی

       
       ویرایش

کتاب برکزیده

کتاب قتل‌عام و بازشناسی الیگارشی قدرت.

کتاب «قتل‌عام و بازشناسی الیگارشی قدرت»، نوشته احسان امین‌الرعایا، اثری است که در تاریخ ۶ مرداد ۱۳۹۷ (۲۸ جولای ۲۰۱۸) توسط بنیاد رضایی‌ها منتشر شده است. این کتاب به بررسی قتل‌عام زندانیان سیاسی در سال ۱۳۶۷ می‌پردازد و آن را از منظر ارتباطش با تحولات و دینامیک‌های حوزه سیاست در جمهوری اسلامی ایران تحلیل می‌کند. رویکرد اصلی کتاب بر این فرض استوار است که نقش این واقعه در تثبیت و بازشناسی «ولایت فقیه» و الیگارشی حاکم، موضوع محوری بخش مهمی از این نوشته است. کتاب، با نگاهی تحلیلی، پیامدهای این واقعه تاریخی را بر ساختار قدرت و سلسله‌مراتب سیاسی در ایران مورد کندوکاو قرار می‌دهد. نویسنده کتاب تأکید می‌کند که قتل‌عام ۱۳۶۷ «نه واقعه‌ای سپری شده و فرو نهاده در بایگانی تاریخ است؛ نه امری تقلیل‌یافته در دایره بسته حقوق بشر». بلکه او این واقعه را «فراتر از آن، امری در قلمرو مقاومت و آزادی» می‌داند. از دیدگاه کتاب، هر گامی در این مسیر، از «جمع‌آوری اطلاعات و جزئیات درباره سربداران سال ۶۷» تا «افشای موقعیت و هویت جلادان»، همگی «اجزای مبارزه‌ای است برای به زیر کشیدن ولایت فقیه». این بخش، رویکرد فعالانه کتاب را نسبت به موضوع نشان می‌دهد که فراتر از یک تحلیل تاریخی صرف، به دنبال تأثیرگذاری بر روند مبارزه سیاسی کنونی است. بیشتر بخوانید...