ایرانپدیا دانشنامهی اپوزیسیون ایران است؛ دانشنامهای مستند برای ایرانیانی که میخواهند روایت بدون سانسور و دقیق تاریخ صدسالهی ایران -بهویژه در چهل سال اخیر- را بدانند.
ایرانپدیا در ۱۵ شهریور ۱۳۹۶ فعالیت خود را آغاز کرد و هماکنون (۲ دی ۱۴۰۴ خورشیدی) ۲٬۲۸۶ نوشتار دارد.
مقالههای این دانشنامه باید بیطرفانه و با استناد به منابع معتبر و بدون لحن تبلیغی و بدون پایمال کردن حق نشر دیگران باشند. مطالب ایرانپدیا همواره در حال تکمیل و بازتکمیل، ویرایش و بازویرایش است.
بحران مشروعیت جمهوری اسلامی ایران، یکی از جدیترین بحرانهایی است که رژیم ایران با آن مواجه بوده و هست. جمهوری اسلامی ایران از زمان تأسیس در سال ۱۳۵۷ با چالشهای عمیقی در کسب مشروعیت مردمی مواجه بوده است. این بحران، که ریشه در سرکوبهای اولیه دهه ۱۳۶۰، ایدئولوژی ارتجاعی، و ناکارآمدیهای ساختاری دارد، در دهههای اخیر با اعتراضات سراسری و تحریم انتخابات به اوج خود رسیده است. سرکوب خونین تظاهرات مسالمتآمیز در دهه ۱۳۶۰، از جمله اعدامهای گسترده مخالفان سیاسی، پایههای مشروعیت رژیم را تضعیف کرد. این روند با اعتراضات سراسری در سالهای ۱۳۹۶ و ۱۳۹۸، که به دلیل مشکلات اقتصادی و سیاسی شکل گرفتند، شدت یافت. اعتراضات سراسری ۱۴۰۱، که با مرگ مهسا امینی در بازداشت آغاز شد، نقطه عطفی در نمایش نارضایتی عمومی بود، با صدها کشته، هزاران بازداشت، و موجی از مقاومت مدنی. کاهش شدید مشارکت در انتخابات مجلس و ریاستجمهوری، بهویژه در سالهای اخیر، نشاندهنده رد گسترده مشروعیت رژیم ایران توسط مردم است، تا جایی که برخی مقامات رژیم نیز به این بحران اذعان کردهاند. رژیم برای حفظ قدرت به سرکوب متکی شده، از جمله استفاده از نیروهای امنیتی، احکام قضایی سنگین، و نظارت گسترده، که هزینههای اجتماعی و سیاسی سنگینی به دنبال داشته است.
یلدا آقافضلی، (زادهی اول دی ۱۳۸۱ جانباخته آبان ۲۰ آبان ۱۴۰۱)، دختر شورشی ۱۹ ساله ساکن سعادتآباد تهران، در اعتراضات سراسری مردم ایران روز ۴ آبانماه توسط ماموران حکومتی در میدان انقلاب تهران دستگیر و به زندان قرچک ورامین منتقل شد. مطابق گزارشات یلدا آقافضلی در اعتراض به شرایط بد زندان اقدام به اعتصاب غذا کرد.
او در ویدیویی که پس از آزادی از خود منتشر کرد ضمن شرح شکنجههای دوران بازداشتش گفت که نزد بازجویانش از عملکرد خود دفاع کرده و اظهار پشیمانی هم نکرده است. بازجویانش همین مطلب را در پروندهاش ثبت میکنند.
یلدا آقافضلی روز ۱۵ آبان از زندان آزاد شد. بعد از آزادی شنید که دوستانش در واکنش به خبر بازداشت وی توییت و استوری گذاشتهاند، خوشحال شد و از مردم و دوستانش بابت این محبتها تشکر کرد. یلدا آقافضلی چند روز پس از آزادی از زندان بهطرز مشکوکی جانباخت. قوه قضاییه حاکمیت ولایت فقیه مدعی شد که علت مرگ یلدا آقافضلی «مصرف شیشه» بوده است.
شکرالله پاکنژاد، (زادهی ۲۵ شهریور ۱۳۲۰ تیرباران ۲۸ آذر ۱۳۶۰) از مبارزان قدیمی ایران است که فعالیتهای سیاسی خود را از مبارزات ملی و دانشجویی اواخر سالهای ۱۳۳۰ و اوایل ۱۳۴۰ خورشیدی آغاز کرد. او در زمان محمدرضا شاه پهلوی از زندانیان سیاسی مشهور بود و دفاعیات او در دادگاه شهرت جهانی یافت. شکرالله پاکنژاد، که دوستانش او را شکری صدا میکردند با اعتقاد به مبارزه مسلحانه دست به ایجاد تشکل و هستهای برای آغاز مبارزه قهرآمیز با رژیم شاه زد. این هسته که به گروه فلسطین معروف شد. یکی از نخستین تلاشها برای سازماندهی مقاومت مسلحانه علیه رژیم شاه بود. شکرالله پاکنژاد در سال ۱۳۴۸ به هنگام خروج از ایران به منظور پیوستن به جنبش فلسطین توسط ساواک شاه دستگیر و زندانی شد. او در زندان شکنجههای بسیاری را متحمل شد. وی پس از انقلاب نیز از مخالفان سرکوب آزادیها توسط حکومت جمهوری اسلامی بود و جبهه دموکراتیک ملی ایران را بنیانگذاری کرد. شکرالله پاکنژاد در مردادماه سال ۶۰ توسط رژیم ایران دستگیر و در روز ۲۸ آذر ۱۳۶۰ تیرباران شد.
ابوالحسن صبا، (۱۲۸۱ – ۲۹ آذر ۱۳۳۶) استاد موسیقی ایرانی، آهنگساز و نوازنده سرشناس ایرانی بود. او ضرب، نی، سهتار، سنتور، فلوت، تار، کمانچه و ویولن رابخوبی مینواخت. برخی از چهرههای شاخص موسیقی معاصر در ایران از جمله شاگردان صبا بودهاند. او ویولن را بهطور جدی به خدمت موسیقی ایرانی در آورد و موفق شد همه زیر و بمها و ریزهکاریهای موسیقی ایران را با ویولن اجرا کند و ردیف دستگاههای ایرانی را برای این ساز بنویسد. تألیفات او در زمینه موسیقی همچنان مورد توجه و استفاده هنرجویان موسیقی است.
