ایران‌پدیا:تأییدپذیری

از ایران پدیا
پرش به ناوبری پرش به جستجو

محک گنجاندن مطالب در ایران‌پدیا قابل تأیید بودن آن‌ها است. محک گنجایش مطالب این است که خوانندگان مقاله قادر باشند، مطالب اضافه شده به ایران‌پدیا را از نظر منابع معتبر مورد بررسی قرار دهند.

همهٔ مطالب فضای نام اصلی ایران‌پدیا، از جمله همهٔ مقاله‌ها، فهرست‌ها و برنگاشت‌ها، باید تأییدپذیر باشند.

برای دانستن در مورد چگونگی درج ارجاع‌ها، ایران‌پدیا:شیوه ارجاع به منابع را ببینید. تأییدپذیری و دیدگاه بی‌طرف دو سیاست محتوایی اصلی ایران‌پدیا هستند. این دو سیاست به کمک هم نوع و کیفیت مطالبی که در فضای نام اصلی قابل قبول است را مشخص می‌کنند، بنابراین ویراستاران باید با هر دو آن‌ها آشنا باشند. هم‌چنین مقاله‌ها می‌بایست با سیاست حق تکثیر سازگاری داشته باشد.

چه زمانی منبع معتبر لازم است

هر آنچه به چالش کشیده شده یا چالش‌برانگیز است

تمام نقل‌قول‌ها و محتوایی که به چالش کشیده شده یا ممکن است به چالش کشیده شود باید دارای منبعی معتبر باشد که در متن مورد یادکرد قرار گرفته باشد. از منابع به طور واضح و دقیق استفاده کنید، و هر زمان که لازم است شمارهٔ صفحه را هم ذکر کنید.

مسئولیت ارائه منبع

مسئولیت ارائه مدرک با ویرایشگری است که مطلب را اضافه می‌کند یا بازیابی می‌کند. هر محتوایی که فاقد منبع است ممکن است حذف شود. اینکه به چه سرعت این کار باید انجام شود بستگی به محتوا و وضعیت کلی مقاله دارد. برخی ویرایشگران ممکن است به شما اعتراض کند که چرا بدون اینکه به آن‌ها فرصت منبع گذاشتن بدهید مطالب را حذف کردید. بهترین راه آن است که در حد معقولی تلاش کنید تا خودتان منابعی را پیدا کنید و به مقاله اضافه کنید.

منابع معتبر

چه منابعی معتبر دانسته می‌شوند

واژهٔ «منبع» در ایران‌پدیا سه معنای مختلف دارد: خود اثری که منبع قرار می‌گیرد (نظیر یک نوشته، مقاله، جریده یا کتاب)، خالق اثر (مثلاً نویسنده) و ناشر اثر (مثلاً نیویورک تایمز). هر سهٔ این موارد روی اعتبار منبع اثر می‌گذارند.

مقاله‌ها باید مبتنی بر مراجع موثق و معتبر و مشهور به درستی باشند. منبع باید منتشر شده باشد (به طریقی در اختیار عموم قرار گرفته باشد)؛ محتوای منتشر نشده منبعی معتبر دانسته نمی‌شود. منبع باید مستقیماً محتوایی که در مقاله آمده را حمایت کند و متناسب با ادعاهای مطرح شده در مقاله باشد. تناسب منبع با محتوا، بستگی به محتوا دارد. در حالت کلی، بهترین منابع دارای ساختاری حرفه‌ای هستند که اجازه بررسی حقانیت مطالب، مسایل حقوقی، شواهد و ادعاها را می‌دهد. به عنوان یک قانون ساده، هر چه در خصوص موارد یادشده سخت‌گیری بیشتری اعمال شده باشد، منبع معتبرتر است.


منابعی که معمولاً معتبر نیستند

منابع غیرمعتبر

منابع غیرمعتبر آن‌هایی هستند که شهرت ضعیفی در تأیید کردن درستی مطالب منتشر شده دارند، یا روند ویراستاری مناسبی ندارند. این منابع شامل وب‌گاه‌ها و منابع چاپ شده‌ای هستند که به انتشار دیدگاه‌های افراطی یا تبلیغاتی می‌پردازند، یا اتکای زیادی به شایعات و نظرات شخصی دارند. این منابع عموماً برای استفاده در مقاله‌های مرتبط با دیگر موضوعات مناسب نیستند.

وبلاگ‌ها

وب‌نوشت‌ها (وبلاگ‌ها) منابعی هستند که مستلزم دقت فراوان در استفاده می‌باشند. منظور از وب‌نوشت در اینجا، وب‌نوشت‌های شخصی و گروهی است. وب‌نوشت‌ها هم منبع معتبری محسوب نمی‌شوند و به خصوص در مقاله‌های مرتبط با افراد زنده نباید از آن‌ها به عنوان منبع استفاده کرد.


این سیاست هم‌چنین به صفحه‌های مربوط به شبکه‌های اجتماعی نظیر فیس‌بوک یا توییتر هم اعمال می‌شود.

در دسترس بودن

دسترسی به منبع

یکی از ابعاد اثبات‌پذیری در ایران‌پدیا آن است که هر کسی بتواند بررسی کند که محتوای موجود در ایران‌پدیا قبلاً در یک منبع معتبر منتشر شده‌است. از این رو اصل اثبات‌پذیری القا کنندهٔ اهمیت دسترسی آسان به منابع است. برخی منابع برخط ممکن است نیاز به پرداخت پول داشته باشند و برخی منابع چاپی ممکن است فقط در کتابخانه‌های دانشگاهی در دسترس باشند.

ملاحظات دیگر

برچسب زدن یک جمله، بخش یا مقاله

اگر می‌خواهید برای یک عبارت بدون منبع، درخواست منبع کنید می‌توانید در انتهای آن عبارت برچسب {{مدرک}} را اضافه کنید. هم‌چنین می‌توانید در صفحهٔ بحث مقاله درخواست منبع کنید یا عبارت بدون منبع را به صفحهٔ بحث مقاله منتقل کنید.

اگر می‌خواهید اطمینان حاصل شود که منبع ارائه شده واقعاً جمله مربوط را تأیید می‌کند، از برچسب {{تایید منبع}} استفاده کنید. مطالبی که در مطابقت با منبع اصلی رد شوند را می‌توان با برچسب {{منبع مردود}} علامت زد یا از مقاله حذف کرد. مطالب بدون منبع یا با منبع نامناسب را در مقاله‌های مرتبط با افراد زنده باید به سرعت پاک کرد، و نباید به آن‌ها برچسب مدرک زد یا به صفحهٔ بحث مقاله منتقلشان کرد.

پانویس و منابع