کشتار حجاج در مکه
| کشتار حجاج در مکه | |
|---|---|
 | |
| فاجعه مکه در سال ۱۳۶۶ | |
| عاملان | نهادهای حکومتی رژیم ایران |
| مکان | عربستان- مکه |
| زمان | ۹ مرداد ۱۳۶۶ |
| نتیجه | ۴۰۲ کشته و ۶۵۰ تن زخمی |
کشتار حجاج در مکه، حادثه‌ای است که در روز جمعه ۹ مردادماه ۱۳۶۶، به‌وقوع پیوست. در این واقعه درگیری گسترده‌ای بین نیروهای انتظامی عربسان سعودی با زائران ایرانی صورت گرفت که در این درگیری‌ها صدها نفر از حجاج ایرانی و خارجی و گروهی از نیروهای انتظامی عربسان کشته و مجروح شدند. در فاجعه‌ی خونین مکه، ۴۰۲ نفر کشته و ۶۵۰ نفر مجروح شدند. ۲۷۵ نفر کشته‌شدگان از حجاج ایرانی، ۸۵ نفر از نیروهای انتظامی و پلیس عربستان و ۴۲ نفر نیز از زائران کشورهای دیگر بودند. فاجعه مکه بزرگترین کشتار حجاج در مناسک حج، در تاریخ معاصر به‌شمار می‌رود. خبرگزاری رسمی عربستان سعودی رسماً اعلام کرده بود که پلیس عربسان هنگامی وارد شد و دخالت کرد که زائران ایرانی شروع به آتش‌زدن ماشین‌ها و حمله به افراد حاضر در صحنه کردند. روح‌الله خمینی و هوادارانش پس از کشتار حجاج مکه، نه تنها پلیس عربستان را مسئول آن فاجعه معرفی کردند، بلکه پای سازمان مجاهدین خلق را نیز به میان کشیدند تا ضربه‌ای هم به آن‌ها وارد کنند. مانند انفجار حرم امام رضا در ۳۰ خردادماه ۱۳۷۳، که آن را به گردن مجاهدین انداختند و البته در سال‌های بعد، در جنگ و جدال‌های باندهای درونی، خودشان عاملان و آمران هر دو کشتار را برملا کردند. خبرگزاری‌های بین‌المللی برخلاف ادعاهای رژیم ایران، تصاویری کاملاً متفاوت نسبت به حادثه‌ی مکه با آنچه در رسانه‌های حکومتی ارائه می‌شد، گزارش دادند. حسینعلی منتظری جانشین وقت خمینی، قبل و بعد از کشتار مکه، موضوع قاچاق مواد منفجره به مکه توسط نهادهای حکومتی را فاش کرد. بعدها در جریان جنگ و جدال‌های جناح‌های درونی رژیم ایران، سران و مقامات حکومتی نیز دست‌داشتن جمهوری اسلامی در کشتار زائران مکه را برملا کردند.
پیام خمینی پیش از حج
خمینی پیش از مراسم حج، یعنی در روز ششم مردادماه ۱۳۶۶، در پیام طولانی خود برای زائران حج گفت که من جانم را برای فریضه دفاع از مسلمانان و مبارزه با کفر و شرک و ابرقدرت‌ها و نوکران آن‌ها آماده کرده‌ام و به یاری خدا در کنار بسیجیان جهان اسلام، خواب را از چشم آن‌ها خواهیم گرفت و اسلام آنان را به خاک مذلت می‌نشاند و سنگرهای کلیدی جهان را فتح خواهد کرد.
فردای پس از پیام خمینی، فرمانده سپاه پاسداران پیامی برای خمینی ارسال کرد و در آن تأکید کرده بود که سپاه پاسداران وفادار به شما در میان بسیجیان تمامی کشورهای اسلامی، از عراق و افغانستان و لبنان گرفته تا آفریقا، هسته‌های مقاومت حزب‌الله را شکل خواهیم داد و با شتاب به‌سوی مبارزه با ظل پیش می‌رویم. بسیج سپاه پاسداران نیز مشابه همین پیام را به خمینی فرستاده بودند.[۱]
واقعه‌ی کشتار زائران
مکه مقدس‌ترین پرستشگاه مسلمانان جهان است که هرساله میلیون‌ها مسلمان از اقصی نقاط جهان برای مناسک حج به آن‌جا می‌روند.[۲]
در روز جمعه ۹ مردادماه ۱۳۶۶، درگیری گسترده‌ای بین نیروهای انتظامی عربسان سعودی با زائران ایرانی صورت گرفت که در این درگیری‌ها صدها نفر از حجاج ایرانی و خارجی و گروهی از نیروهای انتظامی عربسان کشته و مجروح شدند.[۳]
در فاجعه‌ی خونین مکه، ۴۰۲ نفر کشته و ۶۵۰ نفر مجروح شدند. ۲۷۵ نفر کشته‌شدگان از حجاج ایرانی، ۸۵ نفر از نیروهای انتظامی و پلیس عربستان و ۴۲ نفر نیز از زائران کشورهای دیگر بودند.
خبرگزاری رسمی عربستان سعودی رسماً اعلام کرده بود که پلیس عربسان هنگامی وارد شد و دخالت کرد که زائران ایرانی شروع به آتش‌زدن ماشین‌ها و حمله به افراد حاضر در صحنه کردند.[۱]
ادعاهای رژیم ایران
خمینی و هوادارانش پس از کشتار حجاج مکه، نه تنها پلیس عربستان را مسئول آن فاجعه معرفی کردند، بلکه پای سازمان مجاهدین خلق را نیز به میان کشیدند تا ضربه‌ای هم به آن‌ها وارد کنند. مانند انفجار حرم امام رضا در ۳۰ خردادماه ۱۳۷۳، که آن را به گردن مجاهدین انداختند و البته در سال‌های بعد، در جنگ و جدال‌های باندهای درونی، خودشان عاملان و آمران هر دو کشتار را برملا کردند.[۱]
اطلاعیه شورای ملی مقاومت
شورای ملی مقاومت ایران، در تاریخ ۱۴ آبان ۱۳۶۶، با صدور اطلاعیه‌ای اعلام کرد:
«رژیم خمینی که هیچگاه پروای نام و ننگ نداشته است، برای منحرف کردن توجه مردم ایران و جهان از شکست سنگین و خردکننده‌ای که چه در صحنه بین‌المللی و چه در صحنه نظامی نصیبش شده بود، بر بحران‌سازی و صدور تروریسم افزود و ازجمله طرح توطئه دیگری را ریخت و به دست اوباش جیره‌خوارش در قبله‌گاه مسلمانان ـ مکه ـ به مرحله اجرا گذاشت. پیام خمینی به حجاج، که در واقع چیزی جز دعوت به خونریزی و صدور آشکار تروریسم به کشورهای مختلف نبود، در عمل به فاجعه خونین مکه انجامید و برای این رژیم جنگ‌افروز و مردم‌خوار جز ننگ و نفرین بیشتر چیزی به ارمغان نیاورد.»[۱]
حادثه مکه خطر یک جنگ تازه‌ای را به‌دنبال داشت که سرانجام به قطع رابطه‌ی ۳ ساله رژیم ایران با عربستان سعودی منجر شد.[۳]
بازتاب خبرگزاری‌های بین‌المللی
خبرگزاری‌های بین‌المللی برخلاف ادعاهای رژیم ایران، تصاویری کاملاً متفاوت نسبت به حادثه‌ی مکه با آنچه در رسانه‌های حکومتی ارائه می‌شد، گزارش دادند. به عنوان نمونه خبرگزاری فرانسه گزارش داد که ۲۰ هزار نفر از سپاه پاسداران و بسیجی‌های آموزش‌دیده توسط رژیم ایران برای اغتشاش در مراسم حج در مکه بسیج شده بودند.[۲]
افشاگری جناح‌های رژیم ایران
مهدی کروبی که هنگام حادثه‌ی مکه نماینده خمینی و سرپرست حجاج ایران بود، در سال ۱۳۸۴، اذعان کرد که من در دورانی که هماهنگ‌کننده‌ی برائت از مشرکین بودم، در سال دوم متوجه این موضوع شدیم که یکی از هواپیماهای حجاج با ۱۱۰ نفر مسافر بازداشت شده‌اند. پس از بررسی و پی‌گیری این موضوع، فهمیدیم که یکی از نهادهای حکومتی با کاروان حجاج هماهنگی کرده و در ساک‌های حاجیان مواد منفجره جاسازی کرده‌اند.[۱]
مهدی کروبی بدون هیچ ملاحظه‌ای اعلام کرد که از دیدگاه مقامات نظام جمهوری اسلامی، فاجعه‌ی مکه تحت عنوان برائت از مشرکین، شیوه‌ای برای صدور انقلاب بوده است.[۳]
کروبی در جای دیگری گفته بود که دیگر دوران شعبده‌بازی برای همه‌ی ما تمام شد و باید حرف بزنیم و پاسخگو باشیم.[۲]
محمود احمدی‌نژاد نیز در جریان مناظره‌اش با میرحسین موسوی حرف‌های مهدی کروبی نسبت به قاچاق مواد منفجره به عربستان را تأیید کرد.[۳]
بعدها در کشمش و جنگ‌های درونی میان باندهای رژیم ایران، یعنی اصولگرایان و اصلاح‌طلبان، فاش شد که محسن میردامادی در آن نقش داشته است. روزنامه‌های حکومتی از جمله روزنامه سیاست رو و روزنامه‌های وابسته به سپاه پاسدان در سال ۱۳۸۱، نوشته بودند:
«عده‌ای از دانشجویان تندرو که بعداً مشخص شد جناب آقای محسن میردامادی و دوستانش جزو این گروه بودند، برنامه‌هایی طراحی نموده بودند که بعد از راهپیمایی حجاج که در یکی از میادین مکه به سمت حرم بود، داخل حرم شوند و با تصاحب بلندگوی مسجدالحرام شعار مرگ بر آمریکا و مطالب دیگر را قرائت نمایند، که پلیس عربستان از این قضیه مطلع می‌شود. آگاهان، شدت عمل پلیس عربستان را در جریان آن راهپیمایی ناشی از این مسئله می‌دانستند.»[۳]
روزنامه سیاست روز هم‌چنین در جریان اختلافات جناحی در مجلس رژیم ایران، به نقل از یوسف بختیاری فاش کرد که محسن میردامادی، رئیس کمیسیون و سیاست خارجی مجلس که به‌قول مهدی کروبی اکنون با سر و پا به طرف آمریکا می‌رود و اصلاح‌طلب شده، یکی از طراحان فاجعه‌ی مکه بوده است.[۱]
محسن میردامادی معاون دادستان کل رژیم ایران و معاون نماینده خمینی در حج نیز بود.[۲]
حسینعلی منتظری جانشین خمینی، در تاریخ ۱۷ مهرماه ۱۳۶۵، یعنی یک‌سال پیش از ماجرای کشتار حجاج مکه، در نامه‌ای به خمینی نوشه بود که سپاه پاسداران هنگام حج کارهای ناروا و غلط انجام می‌دهد و در ساک‌های حدود صد نفر از حجاج پیرمرد و پیرزن بدون اطلاع آن‌ها سوءاستفاده می‌کند به‌شکلی که در عربستان آبروی ایران و انقلاب را برده‌اند. یک سال بعد، در کشتار خونین مکه آقای منتظری به خمینی نوشته است:
«در مورد فاجعه خونین مکه، گزارشاتی می‌رسد مبنی بر این‌که در بین متظاهرین و در قالب مردم، دسته‌هایی بوده‌اند که پلیس سعودی را وادار به خشونت کرده‌اند، لازم است بیشتر تحقیق شود و چه بسا دشمنان بین مردم نفوذ کرده باشند و یا خودسرانه مثل جریان سال قبل کارهای تندی انجام شده باشد و بالاخره برای تصمیم‌گیری تحقیق بیشتری لازم است.» [خاطرات آیت‌الله منتظری]
احمد خمینی پسر کوچکتر خمینی، پس از برکناری حسینعلی منتظری نوشته‌ای تحت‌عنوان رنج‌نامه، تلویحاُ به یکی از نامه‌های انتقادی منتظری و موضوع ارسال مواد منفجره به عربستان نوشته بود:
«آیا راهی برای کارهای انقلابی غیر از آنچه در مکه شد وجود دارد؟ البته اینگونه کارها گاهی بدون گیر و اشکال انجام می‌گیرد و گاهی لو می‌رود. این به معنای موافقت من با اینگونه کارها نیست، ولی به طور کلی، معمول اینگونه کارها همین است.»
فاجعه‌ی مکه آنقدر چالش ایجاد کرده بود که حتی میرحسین موسوی نخست‌وزیر وقت رژیم ایران، در اعتراض به این‌طور اقداماتی یک‌بار هم استعفا داد و در متن نامه‌اش به حادثه مکه و عملیات برون‌مرزی و بدون اطلاع دولت و فاجعه‌آفرینی و اثرات نامطلوب آن، اینگونه اشاره شده است:
«عملیات برون‌مرزی که بدون اطلاع و دستور دولت صورت می‌گیرد. شما بهتر می‌دانید که تاکنون فاجعه‌آفرینی و اثر نامطلوب آن‌ها برای کشور چقدر بوده است. بعد از آنکه هواپیمایی ربوده می‌شود، از آن باخبر می‌شویم. وقتی مسلسلی در یکی از خیابان‌های لبنان گشوده می‌شود و صدای آن در همه جا می‌پیچد، متوجه قضیه می‌شویم. پس از کشف مواد منفجره از حجاج ما در جده، اینجانب از این امر آگاه می‌شوم. متأسفانه و علی‌رغم همه ضرر و زیانی که این حرکت متوجه کشور کرده‌است، هنوز نظیر این عملیات می‌تواند هر لحظه و هر ساعت بنام دولت صورت گیرد.»[۳]