کاربر:Safa/3صفحه تمرین: تفاوت میان نسخهها
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۱۱۵: | خط ۱۱۵: | ||
=== اصلاحات ارضی === | === اصلاحات ارضی === | ||
در مرحله نخست تعیین شد که هیچ مالکی بیش از یک روستا نداشته باشد. مازاد زمینها و دِه ها باید به کشاورزانی که در آن زمینها به بهرهبرداری مشغول بودند فروخته می شد و با فروش سهام کارخانه جات دولتی، ترتیب بازپرداخت بهای زمینها به مالکان فراهم می گردید. | |||
در مرحله دوم صاحبان زمینهای استیجاری باید یا به تقسیم درآمد حاصل از اجاره می پرداختند و یا بر اساس قراردادهای اجاره، زمینها را به کشاورزان می فروختند؛ به عبارت دیگر مالکان موظف شدند یا ملک کشاورزی خود را برای ۳۰ سال به کشاورزان اجاره نقدی دهند یا آن را با توافق به آنها بفروشند؛ به این ترتیب حداکثر مالکیت زمینها در دست یک مالک بسیار محدود شد. املاک موقوفه عام نیز بر اساس درآمد آن زمین به اجاره دراز مدت ۹۹ ساله به کشاورزان واگذار گردید. در مورد موقوفات خاص متولیان مجبور به فروش آنها به دولت و تقسیم آن بین کشاورزان شدند. | |||
در مرحلهٔ سوم مالکانی که ملک خود را اجاره داده بودند بر اساس قانون اصلاحات مجبور به فروش آن به کشاورزان شدند و با رضایت مالک و کشاورز یا تقسیم به نسبت بهره مالکانه مرسوم در محل شدند. | |||
انقلاب سفید از همان ابتدا برای شاه قمار بزرگی بود تا از طریق آن به متحدان غربی خود اثبات کند همچنان محبوبیت دارد تا بتواند در راس قدرت بماند اما نظام استبداگرا، قانونگریز، مردمستیز و سلطهپذیر پهلوی از هنگام وقوع کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ گرفتار بحران گریزناپذیر فقدان مشروعیت و مقبولیت شده بود و انجام اصلاحاتی، ولو آنکه با نام انقلاب سفید یا انقلاب شاه و ملت عرضه میشد که شد، چاره فائق آمدن بر بحران نبود؛ نظام شاهنشاهی پهلوی محکوم به ناکامی و سقوط بود، حتی با اجرای «اصول انقلاب سفید شاه و ملت.» تاریخ نشان می دهد عاقبت حکومت هایی که برای بقا دست به چنین فعالیت های استعماری بزنند همین خواهد بود. | |||
=== ملی کردن جنگلها === | === ملی کردن جنگلها === | ||
خط ۱۲۵: | خط ۱۳۲: | ||
=== ایجاد سپاه دانش === | === ایجاد سپاه دانش === | ||
<span dir="RTL"></span><span dir="RTL"></span><span dir="RTL"></span><span dir="RTL"></span><span dir="RTL"></span><span dir="RTL"></span> | |||
== مواضع جریانات سیاسی == | |||
=== نهضت آزادی === | |||
اعلامیه نهضت آزادی ایران به مناسبت رفراندوم شاه چنین بود.<blockquote>ملت شرافتمند ـ کارگران ـ کشاورزان عزیز ایرانی</blockquote><blockquote>دولت و شاه بنام شما و ظاهراً بخاطر شما میخواهند رفراندوم بنمایند. رفراندوم یعنی مراجعه به آراء عمومی ملت یعنی اخذ نظر ملت درباره امر معینی.</blockquote><blockquote>برای چه رفراندوم میکنند؟</blockquote><blockquote>برای تأیید اصول شش گانه که هر یک خود قانونی است و مواد مختلف دارد.</blockquote><blockquote>آیا برای شش لایحه و آن همه مواد با یک کلمه آری یا نه میتوان نظر ملت را فهمید؟</blockquote><blockquote>وانگهی اخذ رای ملت درباره قوانینی که مدتهاست به مرحله اجرا درآمده و بقول خودشان بعضی از آنها به اتمام رسیده مفهومی دارد؟</blockquote><blockquote>از این گونه سئوالات بسیار زیاد است و بحث کاملتر در مواد شش گانه و منظور مخترعین این رفراندوم بیسابقه در جهان را در نشریه تحلیلی نهضت آزادی ایران که انتشارش با سانسور شدید مطبوعات و بگیر و ببندها و محدودیتهای شدیدتر روزهای اخیر متاسفانه دچار تاخیر شده است خواهید دید اجمالا برای مزید اطلاع ملت ستم کشیده ایران و تمام طبقات و اصناف و دستجات اعلام میداریم.</blockquote><blockquote>شرط اول رفراندوم وجود آزادی بیان و افکار و عقاید است رئیس دولت هم برای حفظ ظاهر در اعلامیه سوم بهمن اعلام داشته است (هیچ کس حق ندارد مزاحم بیان و افکار و احساسات مخالفان گردد.)</blockquote><blockquote> معذالک در دو روز گذشته سران جبهه ملی ایران را که بنا بود روز جمعه میتینگی در جلالیه برای بیان نتایج نامطلوب و عواقب وخیم این رفراندوم قلابی تشکیل دهند زندانی نموده و حتی بعضی ازآنها را درحال تب توقیف و به زندان افکندهاند.</blockquote><blockquote> ۲ـ تعداد زیادی از علما اعلام و روحانیون مبارز و حتی مراجع تقلید را که برحسب وظیفه دینی خود نسبت به عواقب ناشیه رفراندوم اظهار نظر و مخالفت کرده بودند مضروب و مجروح و حتی زندانی نموده و عده دیگر را در خانههای خود متوقف ساختند و راه رفت و آمد را بر آنان بستند.</blockquote><blockquote> ۳ـ عدهای از بازرگانان محترم را که برای اعتراض به عملیات خلاف قانون و تجاوز کارانه اخیر دولت بازار تهران را تعطیل کردهاند مضروب و مجروح و عده بسیاری را توقیف و زندانی نمودهاند.</blockquote><blockquote> ۴- روز قبل عدهای چماق به دست و چاقو به جیب را در لباس دهقان و کارگر به دانشگاه هجوم برده و به جان دانشجویان بیپناه افتاده و آنها را شدیدا مضروب ساختند حتی بعضی از آنها در شرف موت میباشند.</blockquote><blockquote> ۵ـ در تمام ادارات و موسسات دولتی دستور شدید به کارمندان دادهاند که روز شنبه با شناسنامههای خود سرکار حاضر شوند و آنان را مجبور ساختهاند به پای صندوقها رفته و رای موافق خود را بدهند.</blockquote><blockquote> اینهاست نمونهای از عملیات دولت جابر و آزادی کش که سنگ حمایت دهقان و کارگر به سینه میزند برای پیش بردن مقاصد شوم و نابود کننده موجودیت و ملیت ایران تا چه حد به اغفال و ریاکاری دست زده است و مسلما در روزهای پنجم و ششم و پس از آن نیز صحنههای دیدنی و شدیدتر از آن را مشاهده خواهید نمود.</blockquote><blockquote>باش تا صبح دولتش بدمد کین هنوز از نتایج سحر است</blockquote><blockquote> آزادی و سعادتی که در سایه این مواد ششگانه به ملت وعده دادهاند طلیعهاش از همین جا پیداست.</blockquote><blockquote> نهضت آزادی ایران بار دیگر به کشاورزان و کارگران و روحانیون و اصناف و روشنفکران و همه طالبان سعادت و سربلندی ملت ایران نسبت به خواب بزرگی که برای اسارت آنها و پایدار کردن بساط خودسری و دیکتاتوری و فرعون منشی دیدهاند هشدار میدهد.</blockquote><blockquote> وقتی قرار است انقلاب!! و تحول!! بدست مظاهر اختلاف طبقات و منبع و منشاء فساد وبدبختی و سرشکستگی یک ملت انجام گیرد بهتر از این اجرا نمیشود.<ref>[https://nehzateazadi.org/%D8%A7%D8%B9%D9%84%D8%A7%D9%85%D9%8A%D9%87-%D9%86%D9%87%D8%B6%D8%AA-%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C-%D8%A7%D9%8A%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D8%A8%D9%87-%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A8%D8%AA-%D8%B1%D9%81%D8%B1/ سایت نهضت آزادی ایران]</ref></blockquote><blockquote>نهضت آزادی ایران</blockquote><blockquote>۴ بهمن ماه ۱۳۴۱</blockquote><span dir="RTL"></span><span dir="RTL"></span><span dir="RTL"></span><span dir="RTL"></span><span dir="RTL"></span><span dir="RTL"></span> | |||
== منابع == | == منابع == | ||
<references /> == | <references /> == |
نسخهٔ ۲۵ ژانویهٔ ۲۰۲۲، ساعت ۱۳:۴۱
بخشی از سلسله مقالههای سیاسی | |||
پایهها | |||
---|---|---|---|
موضوعها | |||
نمودها | |||
|
|||
افراد | |||
نوشتارهای کلیدی | |||
درگاه سیاست (en) | |||
انقلاب سفید، به طرح شش مادهای گفته میشود که محمدرضا پهلوی پس از سفر به آمریکا و ملاقات با کندی رئیس جمهور آمریکا برای انجام رفرمهایی در ۶ بهمن سال ۱۳۴۱ به رفراندوم گذاشت.
محمدرضا پهلوی به مرور ۱۳ اصل دیگر به شش اصل انقلاب سفید اضافه کرد که عبارت بودند از:
سپاه بهداشت
سپاه ترویج و آبادانی
خانههای انصاف در روستاها
ملی کردن تمام منابع آبهای زیرزمینی کشور
نوسازی شهرها و روستاها
انقلاب اداری و آموزشی
تأمین امکان فروش سهام واحدهای بزرگ صنعتی به کارگران
مبارزه با تورم و گرانفروشی
آموزش رایگان و اجباری در ۸ سال اول تحصیل
تغذیه رایگان برای کودکان خردسال در مدارس
تعمیم بیمههای اجتماعی به همه ایرانیان
مبارزه با معاملات سوداگرانه اراضی و اموال غیرمنقول
مبارزه با فساد
تاریخچهی انقلاب سفید
پس از پیروزی انقلاب کوبا و سلسله قیامهایی که در کشورهای آمریکای لاتین سر گرفت و همچنین جنبشهای آزادیبخش در کشورهای جهان سوم دستگاه سیاسی غرب و آمریکا به این نتیجه رسیدند که برای جلوگیری از چنین قیامهایی باید در کشورهای جهان سوم رفرمهایی صورت بگیرد.
در سال ۱۹۶۰ دموکراتها در انتخابات ریاستجمهوری آمریکا به پیروزی رسیدند و در ژانویه ۱۹۶۱ جان. اف. کندی به کاخ سفید راه یافت. کندی و اعضای دولتش معتقد بودند که تنها راه حفظ دولتهای طرفدار غرب در جهانسوم، اجرای یک برنامه اصلاحات است که در آن اصلاحات ارضی اهمیت ویژهای دارد. هدف از طرح رفرمها جلوگیری از انقلابها بود. این سیاست، در قالب یک طرح بنام اتحاد برای پیشرفت از جانب امریکا به این کشورها پیشنهاد میشد. محمدرضا پهلوی هم که زمینه اجرای این طرح را توسط علی امینی نخستوزیر خود میدید در یک سفر ۴۰ روزه به آمریکا خود تعهد اجرای آن را بعهده گرفت.
شاه در ۱۹ دی ۱۳۴۱ در اولین کنگره شرکتهای تعاونی روستایی، طی نطقی از مردم خواست برای تصویب ملی این اصلاحات حرکت کنند و آراء مثبت خود را بدهند.
در تاریخ ۶ بهمن ۱۳۴۱ همهپرسی در ایران انجام شد و برای نخستین بار در تاریخ کشور، زنان نیز به پای صندوقهای رأی رفتند؛ به گفته دولت وقت ۵ میلیون و ۵۹۸ هزار و ۷۱۱ نفر برای انقلاب سفید و ۵۲۱ هزار و ۱۰۸ نفر علیه انقلاب سفید، آرای خود را به صندوقها ریختند.[۱]
اصلاحات ارضی
در مرحله نخست تعیین شد که هیچ مالکی بیش از یک روستا نداشته باشد. مازاد زمینها و دِه ها باید به کشاورزانی که در آن زمینها به بهرهبرداری مشغول بودند فروخته می شد و با فروش سهام کارخانه جات دولتی، ترتیب بازپرداخت بهای زمینها به مالکان فراهم می گردید.
در مرحله دوم صاحبان زمینهای استیجاری باید یا به تقسیم درآمد حاصل از اجاره می پرداختند و یا بر اساس قراردادهای اجاره، زمینها را به کشاورزان می فروختند؛ به عبارت دیگر مالکان موظف شدند یا ملک کشاورزی خود را برای ۳۰ سال به کشاورزان اجاره نقدی دهند یا آن را با توافق به آنها بفروشند؛ به این ترتیب حداکثر مالکیت زمینها در دست یک مالک بسیار محدود شد. املاک موقوفه عام نیز بر اساس درآمد آن زمین به اجاره دراز مدت ۹۹ ساله به کشاورزان واگذار گردید. در مورد موقوفات خاص متولیان مجبور به فروش آنها به دولت و تقسیم آن بین کشاورزان شدند.
در مرحلهٔ سوم مالکانی که ملک خود را اجاره داده بودند بر اساس قانون اصلاحات مجبور به فروش آن به کشاورزان شدند و با رضایت مالک و کشاورز یا تقسیم به نسبت بهره مالکانه مرسوم در محل شدند.
انقلاب سفید از همان ابتدا برای شاه قمار بزرگی بود تا از طریق آن به متحدان غربی خود اثبات کند همچنان محبوبیت دارد تا بتواند در راس قدرت بماند اما نظام استبداگرا، قانونگریز، مردمستیز و سلطهپذیر پهلوی از هنگام وقوع کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ گرفتار بحران گریزناپذیر فقدان مشروعیت و مقبولیت شده بود و انجام اصلاحاتی، ولو آنکه با نام انقلاب سفید یا انقلاب شاه و ملت عرضه میشد که شد، چاره فائق آمدن بر بحران نبود؛ نظام شاهنشاهی پهلوی محکوم به ناکامی و سقوط بود، حتی با اجرای «اصول انقلاب سفید شاه و ملت.» تاریخ نشان می دهد عاقبت حکومت هایی که برای بقا دست به چنین فعالیت های استعماری بزنند همین خواهد بود.
ملی کردن جنگلها
فروش سهام کارخانجات دولتی
سهیم کردن کارگران در سود کارخانجات
اصلاح قانون انتخابات
ایجاد سپاه دانش
مواضع جریانات سیاسی
نهضت آزادی
اعلامیه نهضت آزادی ایران به مناسبت رفراندوم شاه چنین بود.
ملت شرافتمند ـ کارگران ـ کشاورزان عزیز ایرانی
دولت و شاه بنام شما و ظاهراً بخاطر شما میخواهند رفراندوم بنمایند. رفراندوم یعنی مراجعه به آراء عمومی ملت یعنی اخذ نظر ملت درباره امر معینی.
برای چه رفراندوم میکنند؟
برای تأیید اصول شش گانه که هر یک خود قانونی است و مواد مختلف دارد.
آیا برای شش لایحه و آن همه مواد با یک کلمه آری یا نه میتوان نظر ملت را فهمید؟
وانگهی اخذ رای ملت درباره قوانینی که مدتهاست به مرحله اجرا درآمده و بقول خودشان بعضی از آنها به اتمام رسیده مفهومی دارد؟
از این گونه سئوالات بسیار زیاد است و بحث کاملتر در مواد شش گانه و منظور مخترعین این رفراندوم بیسابقه در جهان را در نشریه تحلیلی نهضت آزادی ایران که انتشارش با سانسور شدید مطبوعات و بگیر و ببندها و محدودیتهای شدیدتر روزهای اخیر متاسفانه دچار تاخیر شده است خواهید دید اجمالا برای مزید اطلاع ملت ستم کشیده ایران و تمام طبقات و اصناف و دستجات اعلام میداریم.
شرط اول رفراندوم وجود آزادی بیان و افکار و عقاید است رئیس دولت هم برای حفظ ظاهر در اعلامیه سوم بهمن اعلام داشته است (هیچ کس حق ندارد مزاحم بیان و افکار و احساسات مخالفان گردد.)
معذالک در دو روز گذشته سران جبهه ملی ایران را که بنا بود روز جمعه میتینگی در جلالیه برای بیان نتایج نامطلوب و عواقب وخیم این رفراندوم قلابی تشکیل دهند زندانی نموده و حتی بعضی ازآنها را درحال تب توقیف و به زندان افکندهاند.
۲ـ تعداد زیادی از علما اعلام و روحانیون مبارز و حتی مراجع تقلید را که برحسب وظیفه دینی خود نسبت به عواقب ناشیه رفراندوم اظهار نظر و مخالفت کرده بودند مضروب و مجروح و حتی زندانی نموده و عده دیگر را در خانههای خود متوقف ساختند و راه رفت و آمد را بر آنان بستند.
۳ـ عدهای از بازرگانان محترم را که برای اعتراض به عملیات خلاف قانون و تجاوز کارانه اخیر دولت بازار تهران را تعطیل کردهاند مضروب و مجروح و عده بسیاری را توقیف و زندانی نمودهاند.
۴- روز قبل عدهای چماق به دست و چاقو به جیب را در لباس دهقان و کارگر به دانشگاه هجوم برده و به جان دانشجویان بیپناه افتاده و آنها را شدیدا مضروب ساختند حتی بعضی از آنها در شرف موت میباشند.
۵ـ در تمام ادارات و موسسات دولتی دستور شدید به کارمندان دادهاند که روز شنبه با شناسنامههای خود سرکار حاضر شوند و آنان را مجبور ساختهاند به پای صندوقها رفته و رای موافق خود را بدهند.
اینهاست نمونهای از عملیات دولت جابر و آزادی کش که سنگ حمایت دهقان و کارگر به سینه میزند برای پیش بردن مقاصد شوم و نابود کننده موجودیت و ملیت ایران تا چه حد به اغفال و ریاکاری دست زده است و مسلما در روزهای پنجم و ششم و پس از آن نیز صحنههای دیدنی و شدیدتر از آن را مشاهده خواهید نمود.
باش تا صبح دولتش بدمد کین هنوز از نتایج سحر است
آزادی و سعادتی که در سایه این مواد ششگانه به ملت وعده دادهاند طلیعهاش از همین جا پیداست.
نهضت آزادی ایران بار دیگر به کشاورزان و کارگران و روحانیون و اصناف و روشنفکران و همه طالبان سعادت و سربلندی ملت ایران نسبت به خواب بزرگی که برای اسارت آنها و پایدار کردن بساط خودسری و دیکتاتوری و فرعون منشی دیدهاند هشدار میدهد.
وقتی قرار است انقلاب!! و تحول!! بدست مظاهر اختلاف طبقات و منبع و منشاء فساد وبدبختی و سرشکستگی یک ملت انجام گیرد بهتر از این اجرا نمیشود.[۲]
نهضت آزادی ایران
۴ بهمن ماه ۱۳۴۱
منابع
==