تظاهرات عراق ۱۳۹۸: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱۹: | خط ۱۹: | ||
*سازمان بدر | *سازمان بدر | ||
'''ادعای حمایت:'''{{سخ}}{{flag|Iran}}|side2=نوجوانان و جوانان عراقی | '''ادعای حمایت:'''{{سخ}}{{flag|Iran}}|side2=نوجوانان و جوانان عراقی | ||
معلمان، مردان و زنان سالخورده و فعالان جامعه مدنی|leadfigures1= |leadfigures2=|leadfigures3=|howmany1=|howmany2=|howmany3=|casualties1=نیروهای امنیتی: {{سخ}}حداقل ۱۵ کشته|casualties2=معترضین:{{سخ}}حداقل ۵۰۰کشته و | معلمان، مردان و زنان سالخورده و فعالان جامعه مدنی|leadfigures1= |leadfigures2=|leadfigures3=|howmany1=|howmany2=|howmany3=|casualties1=نیروهای امنیتی: {{سخ}}حداقل ۱۵ کشته|casualties2=معترضین:{{سخ}}حداقل ۵۰۰کشته و ۱۷۰۰۰ زخمی تا ۱۶ بهمن ۱۳۹۸|casualties3=|fatalities=|injuries=|arrests=نزدیک به ۱۰۰۰ نفر از معترضین|detentions=|charged=|fined=|casualties_label=|notes=}} | ||
'''تظاهرات عراق ۱۳۹۸''' به سلسله تظاهراتی در عراق گفته می‌شود که روز سه شنبه ۹ مهر ۱۳۹۸، برابر با اول اکتبر ۲۰۱۹ از شهر بغداد آغاز شد و به بقیه استانهای عراق به خصوص استانهای شیعه نشین جنوبی گسترش یافت. این تظاهرات ابتدا در اعتراض به اوضاع بد اقتصادی، فساد دولتی و مداخله رژیم ایران در امور داخلی عراق آغاز شد. تظاهرات در همان ساعات اولیه با سرکوب نیروهای امنیتی و شبه نظامیان وابسته به رژیم ایران مواجه شد. تظاهرکنندگان در ادامه خواهان سرنگونی دولت عادل عبدالمهدی نخست وزیر عراق شدند. همچنین معترضان، پرچم جمهوری اسلامی ایران را به آتش کشیدند و شعار دادند « ایران اخراج، اخراج؛ بغداد، آزاد، آزاد ». | '''تظاهرات عراق ۱۳۹۸''' به سلسله تظاهراتی در عراق گفته می‌شود که روز سه شنبه ۹ مهر ۱۳۹۸، برابر با اول اکتبر ۲۰۱۹ از شهر بغداد آغاز شد و به بقیه استانهای عراق به خصوص استانهای شیعه نشین جنوبی گسترش یافت. این تظاهرات ابتدا در اعتراض به اوضاع بد اقتصادی، فساد دولتی و مداخله رژیم ایران در امور داخلی عراق آغاز شد. تظاهرات در همان ساعات اولیه با سرکوب نیروهای امنیتی و شبه نظامیان وابسته به رژیم ایران مواجه شد. تظاهرکنندگان در ادامه خواهان سرنگونی دولت عادل عبدالمهدی نخست وزیر عراق شدند. همچنین معترضان، پرچم جمهوری اسلامی ایران را به آتش کشیدند و شعار دادند « ایران اخراج، اخراج؛ بغداد، آزاد، آزاد ». | ||
در این تظاهرات، نیروهای امنیتی عراق و [[حشد الشعبی|حشدالشعبی]] وابسته به رژیم جمهوری اسلامی با شلیک به معترضین و سرکوب خونین تظاهرات باعث کشته شدن | در این تظاهرات، نیروهای امنیتی عراق و [[حشد الشعبی|حشدالشعبی]] وابسته به رژیم جمهوری اسلامی با شلیک به معترضین و سرکوب خونین تظاهرات تا ۱۶ بهمن ۱۳۹۸ باعث کشته شدن دست‌کم ۵۰۰ تن و زخمی شدن بیش از ۱۷۰۰۰ نفر از معترضین شدند. | ||
'''مرحله و فاز دوم تظاهرات عراق''' | '''مرحله و فاز دوم تظاهرات عراق''' | ||
نسخهٔ کنونی تا ۴ مارس ۲۰۲۰، ساعت ۱۱:۳۲
| تظاهرات مردم عراق- ۲۰۱۹ | |||
|---|---|---|---|
تظاهرات مردم عراق اکتبر ۲۰۱۹ | |||
| تاریخ | ۹ مهر ۱۳۹۸ - اول اکتبر ۲۰۱۹ | ||
| مکان | ده استان عراق بغداد، دیوانیه، نجف، بصره، بابل، المثنی، کرکوک، دیالی، میسان، ذی‌قار | ||
| علت‌ها | فساد دولتی مشکلات اقتصادی فقر بیکاری خدمات عمومی نامناسب مداخله دولت ایران در امور داخلی عراق | ||
| هدف‌ها | سرنگونی دولت عادل عبدالمهدی | ||
| روش‌ها | تظاهرات خیابانی | ||
| وضعیت | در جریان
| ||
| طرف‌های درگیری مدنی | |||
| |||
| تلفات | |||
| |||
تظاهرات عراق ۱۳۹۸ به سلسله تظاهراتی در عراق گفته می‌شود که روز سه شنبه ۹ مهر ۱۳۹۸، برابر با اول اکتبر ۲۰۱۹ از شهر بغداد آغاز شد و به بقیه استانهای عراق به خصوص استانهای شیعه نشین جنوبی گسترش یافت. این تظاهرات ابتدا در اعتراض به اوضاع بد اقتصادی، فساد دولتی و مداخله رژیم ایران در امور داخلی عراق آغاز شد. تظاهرات در همان ساعات اولیه با سرکوب نیروهای امنیتی و شبه نظامیان وابسته به رژیم ایران مواجه شد. تظاهرکنندگان در ادامه خواهان سرنگونی دولت عادل عبدالمهدی نخست وزیر عراق شدند. همچنین معترضان، پرچم جمهوری اسلامی ایران را به آتش کشیدند و شعار دادند « ایران اخراج، اخراج؛ بغداد، آزاد، آزاد ».
در این تظاهرات، نیروهای امنیتی عراق و حشدالشعبی وابسته به رژیم جمهوری اسلامی با شلیک به معترضین و سرکوب خونین تظاهرات تا ۱۶ بهمن ۱۳۹۸ باعث کشته شدن دست‌کم ۵۰۰ تن و زخمی شدن بیش از ۱۷۰۰۰ نفر از معترضین شدند.
مرحله و فاز دوم تظاهرات عراق
در مرحله و فاز دوم تظاهرات عراق، از روز ۳ آبان ۱۳۹۸ برابر با ۲۵ اکتبر ۲۰۱۹، در بغداد و هفت استان ذی‌قار، بابل، واسط، بصره، کربلا، المثنی و میسان از سرگرفته شد. معترضان برای سقوط حکومت به خیابان آمده و شعارهای ضدحکومتی سر دادند.
روز اول تظاهرات عراق - ۹ مهر
سه‌شنبه ۹ مهر ۱۳۹۸ برابر با اول اکتبر ۲۰۱۹، هزاران تن از مردم عراق در تظاهراتی در اعتراض به مشکلات اقتصادی، فساد دولتی، بیکاری و خدمات عمومی نامناسب در استانهای ذی‌قار، بغداد، دیوانیه، نجف، بصره، بابل، المثنی، کرکوک، دیالی و میسان به خیابان آمدند و شعار سردادند. در بغداد حدود ۳ هزار نفر از معترضان سعی داشتند با عبور از روی یک پل، وارد منطقه سبز شوند که اماکن دولتی و سفارتخانه‌های خارجی در آنجا قرار داشتند. نیروهای امنیتی جهت متفرق کردن تظاهرکنندگان، ابتدا اقدام به شلیک گاز اشک‌آور کردند ولی با افزایش معترضان، از ماشین‌های آب‌پاش و گلوله جنگی استفاده کردند.[۱][۲]
در این روز، حدود ۳۰۰ تن از معترضین مجروح و ۵ تن از آنان کشته شدند.[۳]
روز دوم تظاهرات عراق - ۱۰ مهر
صبح روز چهارشنبه ۱۰ مهر ۱۳۹۸، برابر با دوم اکتبر ۲۰۱۹، تظاهرات مردم عراق با وجود تیراندازی و شلیک گاز اشک‌آور توسط نیروهای امنیتی، آغاز گردید. اعتراضات در بغداد و در میادین اصلی شهر مانند التحریر و محله‌های شعله و زعفرانیه جریان داشت. میادین پر از نیروهای امنیتی و حشدالشعبی بود. اکثر معترضین شیعه بودند. همچنین مردم در استانهای دیوانیه و کرکوک نیز علیه فساد، بیکاری، بد بودن معیشت و دخالت خارجی دست به اعتراض زدند. معترضین پرچم جمهوری اسلامی را آتش زدند و می‌گفتند که رژیم ایران باید از عراق خارج شود.[۴][۵]
تظاهرکنندگان همه مقرها و مراکز عصائب را در شهر عماره، مرکز استان میسان به آتش کشیدند. همچنین دو مقر گروه عمار الحکیم در استانهای نجف و ذی‌قار و مقر حزب‌الدعوه به ریاست نوری مالکی در استان ذی‌قار نیز توسط جوانان تظاهر کننده به آتش کشیده شدند.[۶]
از سوی دیگر نت بلاکز، وبسایتی که فیلترینگ جهانی را رصد می‌کند، گزارش داد که دولت عراق تمامی شبکه‌های اجتماعی و پیام‌رسان‌های مختلف، نظیر فیس‌بوک، توئیتر، اینستاگرام و واتس‌اپ، را در این کشور فیلتر کرده است.[۷][۸]
عادل عبدالمهدی، نخست وزیر عراق، نیز شامگاه چهارشنبه در بغداد، پایتخت عراق، تا اطلاع ثانوی مقررات منع رفت و آمد برقرار کرد. خبرگزاری رویترز به نقل از منابعی در پلیس عراق که هویت آنها را مشخص نکرده گزارش داد منع عبور و مرور در الناصریه، العماره، و الحله اعلام شده است. این خبرگزاری در گزارشی جداگانه از تیراندازی واحدهای ضدتروریسم پلیس به سوی گروهی از معترضان که قصد ورود به فرودگاه بغداد را داشتند، خبر داد.[۹] همچنین در این روز، مرز خسروی با ایران بسته شد.[۱۰]
روزنامه لیبرال البیانیه الجدیده در گزارشی نوشت:
«برای اولین بار تظاهرات بدون پرچم و شعارهای احزاب سیاسی برگزار شده است.»[۵]
سفارت آمریکا در بغداد طی بیانیه‌یی گفت:
«اعتراضات اخیر را از نزدیک رصد می کند. حق تظاهرات مسالمت آمیز از حقوق بنیادین در هر دموکراسی است.»[۱۱]
برهم صالح، رئیس‌جمهوری عراق، روز سه‌شنبه ضمن محکوم کردن خشونت‌ها خواستار خویشتن‌داری و احترام به قانون شد و تظاهرات را حق قانونی هر شهروندی دانست.[۵]
مجروحین و کشته‌شدگان
در مجموع آمار کشته شدگان از آغاز اعتراضات به ۱۸ نفر رسید و صدها نفر نیز زخمی شده‌اند. منابع غیررسمی از مجروح شدن ۶۵۰ تن خبر دادند.[۱۰]
روز چهارشنبه در درگیری میان تظاهرات کنندگان و نیروهای امنیتی عراقی، یک کودک نیز کشته شده است.[۱۲]
شعارهای تظاهرکنندگان
در برخی از اعتراضات از جمله در بغداد پایتخت عراق، معترضان با شعارهایی چون « ایران بره بره، بغداد تبقی حره » (ایران اخراج، اخراج؛ بغداد، آزاد، آزاد) خواستار پایان دخالت جمهوری اسلامی ایران در عراق شدند.[۱۳] همچنین معترضین شعار « الشعب یرید اسقاط النظام » می‌دادند و خواهان سرنگونی دولت عادل عبدالمهدی بودند.
روز سوم تظاهرات عراق - ۱۱ مهر
پنجشنبه ۱۱ مهر ۱۳۹۸، برابر با سوم اکتبر ۲۰۱۹، به دستور نخست وزیر عادل عبدالمهدی، منع تردد پیاده و خودرو در هفت استان و ۱۱ شهر به مورد اجرا گذاشته شد. بعد از آن نیروهای امنیتی و حشدالشعبی در میادین شهر مستقر شدند. ویدیوهایی منتشر شده، که از حضور نیروهای ایرانی بین نیروهای امنیتی عراق خبر می‌دهد و یک عراقی در مصاحبه‌ای با تلویزیون رویترز گفت: «نیروهای امنیتی که شلیک می‌کنند فارسی صحبت می‌کنند.» همچنین اینترنت در شهرهای ناآرام قطع شد.
معترضین از بعدازظهر تظاهرات خود را در هفت استان آغاز کردند. بغداد، میسان، نجف، کربلا، ناصریه، بصره و ذی‌قار. در نجف تظاهرات‌کنندگان ساختمان مجلس را به کنترل خود درآورده و پس از ساعتی آن را آتش زدند. تظاهرات‌کنندگان علیه رژیم ایران شعار می دادند و پرچم جمهوری اسلامی و عکس علی خامنه‌ای و خمینی را در بغداد به آتش کشیدند. شاهدین گزارش کردند که هلی‌کوپترهایی اعلامیه‌هایی در شهر پخش کرده که خواهان سردادن شعار علیه آمریکا شدند. تعداد مجروحین بیش از ۱۰۰۰ نفر و تعداد کشته شدگان تا ۲۳ نفر گزارش شده بود. اما شاهدین صحنه از کشته شدن تعداد بیشتری خبر می‌دادند. همچنین ۲۵۰ نفر توسط نیروهای امنیتی دستگیر شدند.[۱۴][۱۵]
عفو بین‌الملل روز پنجشنبه ۱۱مهرماه طی بیانیه‌یی اعلام کرد:
«دولت عراق باید فورا به نیروهای امنیتی دستور دهد تا استفاده از نیروی اضافی از جمله استفاده از نیروی کشنده، بکارگیری زور علیه تظاهرکنندگان را متوقف کنند و تضمین کند که تحقیقات اعلام شده در مورد گزارشاتی مبنی بر کشته شدن حداقل ۱۸ تظاهرکننده را فورا شروع کند و تحقیقاتی کاملا مستقل و بی‌طرفانه انجام بدهند.»[۱۶]
روز چهارم تظاهرات عراق - ۱۲ مهر
عادل عبدالمهدی بامداد جمعه ساعت ۲ نیمه شب از مردم خواست تظاهرات را به پایان برسانند و وعده اصلاحات داد. قانون منع تردد و رفت و آمد ادامه دارد.
تظاهرات در چهارمین روز نیز ادامه داشت و نیروهای امنیتی و حشدالشعبی به معترضین شلیک کردند.[۱۷][۱۸]
آیت‌الله علی سیستانی مرجع تقلید شیعیان این کشور، روز جمعه در بیانیه‌ای کاربرد خشونت علیه مردم معترض را محکوم کرد.[۱۹]
مقتدی صدر، رهبر ائتلاف موسوم به سائرون که دارای ۵۴ کرسی از ۳۲۹ کرسی پارلمان عراق است، روز جمعه ۱۲ مهر، در بیانیه‌ای عنوان کرد، برای اجتناب از خشونت‌های بیشتر که طی چهار روز گذشته دهها کشته بر جای گذاشته است، «دولت باید استعفا دهد و انتخابات زودرس تحت نظارت سازمان ملل متحد برگزار شود.» وی از نمایندگان این جناح در پارلمان خواست، حضور خود در جلسات پارلمان را تا زمانی که دولت برای تأمین خواسته‌های مردم برنامه‌ای ارائه کند، به حال تعلیق درآورند. فراکسیون «محور ملی» نیز اعلام کرد، از هر ۲۰ نماینده‌اش خواسته است در جلسات پارلمان حاضر نشوند.[۲۰]
خبرگزاری‌ها به نقل از منابع امنیتی و پزشکی نوشته‌اند که شمار قربانیان این اعتراضات در روز جمعه به ۹۳ نفر رسید.[۲۱]
روز پنجم تظاهرات عراق - ۱۳ مهر
شنبه ۱۳ مهر ۱۳۹۸ برابر با پنجم اکتبر ۲۰۱۹، در پنجمین روز تظاهرات خیابانی در عراق، پلیس و نیروهای امنیتی در بغداد با شلیک گلوله‌های واقعی و گاز اشک آور با معترضان برخورد کردند، که منجر به کشته و زخمی شدن تعدادی دیگر شد. کمیسیون عالی حقوق بشر عراق، نهاد نیمه‌رسمی مرتبط با پارلمان، می‌گوید تظاهرات مردمی که از سه‌شنبه آغاز شده است، ۹۴ کشته و نزدیک به ۴ هزار زخمی بر جا گذاشته است.[۲۲]
گزارشگر تلویزیون اسکای‌نیوز گزارش داد:
«تظاهرکنندگان که شعارهایی مبنی بر استعفای نخست وزیر عادل عبدالمهدی سر می‌دهند؛ همچنین بنرهایی با شعارهایی علیه رژیم ایران را حمل می‌کنند و از حکومتشان می‌خواهند که نیروهای رژیم ایران را از عراق اخراج کند. همچنین معترضان شعار داده و دخالت رژیم ایران در سیاست‌های عراق را محکوم می‌کنند.»[۲۳]
روز شنبه معترضان در شهر ناصریه، دست‌کم دفاتر شش حزب سیاسی را به آتش کشیدند. دفتر حزب الدعوه در ناصریه و حزب بدر از جمله آنها بودند.[۲۴][۲۵]
حمله به سه ایستگاه خبری در بغداد
روز شنبه ۱۳مهر ۹۸، در جریان درگیری‌های عراق «افراد مسلح نقابدار» به دفتر سه ایستگاه خبری تلویزیونی در بغداد، شبکه العربیه، متعلق به عربستان سعودی، شبکه دجله عراق و « ان‌ارتی »، حمله کردند و کارکنان آن را مورد ضرب و شتم قرار دادند.[۲۶]
خبرنگار العربیه گزارش داد که دفتر العربیه در روزهای گذشته چندین بار تهدید شد که در پی آن تماس‌هایی با طرف‌های امنیتی عراقی انجام شد و خواستار نیروی لازم برای محافظت از دفتر این شبکه خبری شدند. حمید مجید، خبرنگار العربیه، گفته است مردان مسلح با ورود به ساختمان این شبکه برخی از کارکنان را مورد ضرب و شتم قرار دادند و وسایل موجود را شکستند.[۲۷][۲۴]
روز ششم تظاهرات عراق - ۱۴ مهر
تظاهرات در ششمین روز و در یکشنبه ۱۴ مهر ۱۳۹۸، برابر با ششم اکتبر ۲۰۱۹، در بغداد در محله‌های شعب، زعفرانیه، حسینیه و شهرک صدر شروع شد. همچنین در نجف تظاهرات از سر گرفته شد. نیروهای امنیتی به مردم و معترضین شلیک کردند. در نجف مخصوصا شلیک صورت می‌ٰگیرد. در شهرک صدر دستور داده شده که نیروهای نظامی خارج شده و به پلیس واگذار کنند.[۲۸]
پارلمان عراق دستور تشکیل یک کمیته حقیقت‌یاب و انجام تحقیقات در مورد ناآرامی‌های اخیر را صادر کرد. در پاسخ به پنج روز اعتراضات خیابانی ، دولت عراق بامداد یکشنبه ۱۴ مهر، رشته اصلاحات جدیدی از جمله طرح واگذاری زمین به مردم و افزایش خدمات رفاهی به خانواده‌های کم‌درآمد را معرفی کرد.[۲۹] البته این اصلاحات معترضین را راضی نکرد.[۳۰]
مجروحین و کشته‌شدگان
سخنگوی وزارت کشور گفت که ۶۱۰۷ نفر در ناآرامی‌ها شامل ۱۲۰۰ نیروی امنیتی مجروح شده‌اند.[۳۱]
یک مقام وزارت بهداشت عراق به خبرگزاری آناتولی گفت:
«در اعتراضات یک هفته گذشته در عراق دست‌کم ۱۶۵ تن کشته و بیش از ۵۰۰۰ نفر دیگر زخمی شده‌اند.»[۳۲]
موضعگیری خبرگزاری فارس ادعای خبرگزاری امنیتی رژیم ایران
خبرگزاری فارس که در ایران به نهادهای امنیتی و سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران نزدیک است، در گزارشی که روز یکشنبه ۱۴ مهر منتشر کرد، نوشت که اعتراضات در عراق تحت تاثیر سه فعال مجازی مقیم آمریکا روی داد. فارس این سه تن را استیون نبیل روزنامه‌نگار مسیحی عراقی، غیث التمیمی فعال سیاسی، و احمد البشیر مجری تلویزیون، معرفی کرد و مطابق رویه معمول رسانه‌‌های حکومتی ایران آنها را افراد نزدیک به سازمان‌های اطلاعاتی آمریکا و اسرائیل و بریتانیا خواند. خبرگزاری فارس همه این ادعاها را از قول «منابع مطلع»، که هویت و صلاحیت‌شان هرگز روشن نمی‌شود، مطرح کرد.[۱۳]
روز هفتم تا نهم تظاهرات عراق - ۱۵ تا ۱۷ مهر
تظاهرات اعتراضی در شهرک صدر بغداد در دوشنبه ۱۵ مهر ۱۳۹۸ برابر با هفتم اکتبر ۲۰۱۹، جریان داشت. در اواخر دوشنبه شب، درگیری معترضین با نیروهای امنیتی گسترش پیدا کرد و در نهایت منجر به کشته شدن ۱۵ نفر شد.[۳۳] مردم در منطقه صدر برای دسترسی به خدمات شهری مانند برق و آب سالم آشامیدنی با مشکل مواجه بودند.[۳۴]
فعالان عراقی گفتند ایران کاری کرده که با عراقیان در کشور خودشان مانند «بیگانگان» رفتار می‌شود.
فاکس نیوز گزارش داد:
«عباس ناجی، معترض ۲۴ ساله عراقی که قبلا در شهر ناصریه در بخش گردشگری کار می‌کرد و حالا قادر به پیدا کردن شغل نیست، به فاکس نیوز گفته است که شبه‌نظامیان مورد حمایت ایران، معترضان را با آب داغ می‌سوزانند و به سمت آنها گلوله و گاز اشک آور شلیک می‌کنند. او گفت که عراقی ها مخالف موجودیت این شبه‌نظامیان هستند، چون آنها تهدیدی برای مردم عراق به شمار می‌روند. وی ادامه داد که معترضان مصمم هستند که به جنبش خود ادامه دهند، چرا که آنها به شغل و خدمات بهتر نیاز دارند.»[۳۵]
وزارت خارجه ایالات متحده روز سه شنبه ۱۶ مهرماه با انتشار بیانیه‌ای اعلام کرد، مایک پومپئو در گفت‌وگو با عادل عبدالمهدی، نخست‌وزیر عراق ضمن محکوم کردن خشونت‌های اخیر در درگیری‌های عراق گفت که باید افراد «ناقض حقوق بشر» در جریان این خشونت‌ها، پاسخگو باشند.[۳۶]
منابع امنیتی از کشته شدن بیش از ۱۸۰نفر و مجروح شدن ۷۰۰۰ نفر خبر دادند که شامل پرسنل امنیتی نیز می‌شود. همچنین دهها ساختمان دولتی، مقرات احزاب سیاسی و خودروهای نظامی به آتش کشیده شدند.[۳۷]
تظاهرات کنندگان عراقی چه کسانی بودند؟
شرکت کنندگان در تظاهرات و معترضان عراقی اکثرا مردانی هستند که در سن بیست سالگی بودند و نسبت به نیروی حاکم احساس ناامیدی و سرخوردگی می‌کنند که سال‌ها ثروت نفت عراق را از بین برده است. آنها شامل صدها فارغ‌التحصیل دانشگاه، اعم از زن و مرد، که قادر به یافتن شغل نیستند، به همراه معلمان، مردان و زنان سالخورده و فعالان جامعه مدنی هستند.[۳۸]
بیشتر معترضان عراقی، جوانان و نوجوانان بیکاری هستند که به بیکاری ۲۵درصدی کشور، فساد دستگاه‌های دولتی و کمبود مزمن آب و برق اعتراض دارند. بیشتر این جوانان به دو دسته تقسیم می‌شوند: دانش‌آموختگان دانشگاه‌ها که دیگر امیدی به یافتن کار ندارند؛ و افرادی که به جبهه‌های مبارزه با داعش رفته بودند و پس از بازگشت به آنها شغل یا پاداشی داده نشده است. بیشتر معترضانِ نوجوان در انتخابات قبلی حتی واجد شرایط سنی رأی دادن نبوده‌اند و دولت فعلی را کاملا از خود جدا می‌دانند.[۳۹]
دخالت رژیم ایران در عراق
موضعگیری پارلمانترهای عراقی
ظافر العانی نماینده پارلمان عراق به اسکای نیوز گفت:
«شبه‌نظامیان امروز چهره خود را برملا کرده‌اند و مردم عراق به این باور رسیدند که پشت این موضوع رژیم تهران قرار دارد؛ خصوصا که مقام‌های رژیم ایران به کشتار تظاهر کنندگان فراخوانده و آنها را تکفیری و داعشی و بعثی و تروریست و... توصیف کردند که این به‌مثابه اجازه کشتار تظاهرکنندگان است.»[۴۰]
احمد الجبوری، نماینده پارلمان عراق روز شنبه ۵ اکتبر ۲۰۱۹، قاسم سلیمانی فرمانده سپاه قدس را مسئول قتل تظاهر کنندگان عراقی دانست و گفت:
«طبق اطلاعاتی که در دست دارد، سلیمانی به کمک یکی از مزدورانش به نام « حاج حامد » در بغداد یک اتاق عملیات برای ترور فعالان و رهبران این جنبش تشکیل داده و گروهی از تک تیراندازان به سرپرستی این مزدور، عملیات قتل تظاهرکنندگان و معترضان مسالمت‌آمیز را طراحی و هدایت می‌کنند.»
فائق الشیخ علی نماینده پارلمان عراق همچنین گفت:
«رژیم ایران ما را به‌قتل می‌رساند... این دیگر یک راز نیست. امام جمعه رژیم در تهران صریحا گفت: تظاهر کنندگان معترض عراقی مأموران آمریکایی هستند آنها را به‌قتل برسانید.»[۲۵]
مثال الآلوسی پارلمانتر سابق عراق به تلویزیون الحره گفت:
« قاسم سلیمانی تروریست و مشاوران امنیتی سفارت رژیم ایران چه بسا پرونده تک‌تیراندازان و شبکه‌های کشتار غیرنظامیان را با هدف بهم ریختن اوضاع مدیریت می‌کنند.»[۲۳]
انعکاسات تلویزیون‌‌ها و سایت‌ها
تلویزیون العربیه در مورد دخالت نیروهای رژیم ایران در سرکوب تظاهرات مردم عراق گفت:
«برخی صحنه‌ها نشان می‌دهد که تعدادی از افراد ارتش عراق در هنگام حفاظت از تظاهرکنندگان، در مقابل حملات انجام شده از سوی بسیجیان وابسته به رژیم ایران که لباس نظامی سیاه برتن دارند، مورد تعرض قرار گرفته‌اند.»
یکی از تظاهر کنندگان در مصاحبه با تلویزیون العربیه گفت:
«اینها حتی ارتشیها را می‌زنند. اینها جماعت نخست‌وزیری هستند که لباس سیاه پوشیده‌اند. اینها مافیای عبدالمهدی هستند. اینها عوامل رژیم ایران هستند. حتی ارتشیها را هم دارند می‌زنند. این یک سرباز عراقی است که جماعت عادل عبدالمهدی او را زده‌اند. لباس سیاه بر تن دارند.»[۴۱]
سایت عرب نیوز، روز چهارشنبه ۱۷مهر ۹۸در گزارشی به نقش هدایت‌کننده سرکوب اعتراضات مردمی در عراق که قاسم سلیمان فرمانده سپاه تروریستی قدس ایفا کرده اشاره دارد. همچنین یک مقام ارشد امنیتی در بغداد گفت:
«این ژنرال چند روز پیش شخصا به بغداد آمد تا بحران را مدیریت کند. وی دستوراتی داد که با تظاهرکنندگان بی‌رحمانه رفتار شود و حتی آنها را بکشند تا رعب و وحشت در دل بقیه ایجاد کنند.»[۳۷]
همچنین جوانان عراق در تظاهرات میدان تحریر بغداد پاسپورت‌های ایرانی را که از مأموران امنیتی به دست آمده نشان دادند.[۲۴]
موضعگیری عناصر رژیم جمهوری اسلامی ایران
حسین شریعتمداری، نماینده رهبر جمهوری اسلامی در موسسه رسانه‌ای کیهان، در سرمقاله روز شنبه ۱۳مهر روزنامه کیهان در مورد اعتراضات عراق، با اشاره به شعارها علیه ایران و شبه‌نظامیان حشدالشعبی، آنها را به «عوامل آمریکایی، اسرائیلی و وهابیون سعودی» نسبت داد. وی سفارت ایالات متحده در بغداد را جاسوس‌خانه خواند و به مردم عراق توصیه کرد که این سفارتخانه را تسخیر کنند.[۴۲]
حسن کرمی، فرمانده یگان ویژه نیروی انتظامی ایران روز دوشنبه، ۱۵ مهرماه، از حضور حدود ۱۱ هزار نفر از نیروهای این یگان در مراسم اربعین در ایران و عراق خبر داد. وی در مصاحبه با خبرگزاری مهر که روز دوشنبه منتشر شد گفت که ۷۵۰۰ نیروی یگان ویژه در قالب ۲۴ گردان «به صورت مستقیم» در مراسم اربعین حضور دارند.[۴۳]
حضور نیروهای قدس سپاه پاسداران در عراق
خبرگزاری رویتر در ۴ اكتبر گزارش كرد كه خبرنگاران خود تك تیراندازانی را مشاهده كرده‌اند كه تظاهركنندگان را هدف قرار می‌دادند. همچنین دو مقام عراقی گفتند، شبه نظامیان تحت حمایت رژیم ایران در تظاهرات مردم عراق تیراندازانی را در پشت بام ها مستقر كرده بودند.[۴۴] در یک صحنه، جوانان عراق در تظاهرات میدان تحریر بغداد پاسپورت‌های ایرانی را که از مأموران امنیتی به دست آورده بودند، نشان دادند.[۴۵][۲۴]
علاوه بر تعداد زیاد و غیر عادی پرسنل نظامی رژیم ایران، تعداد كثیری از مقامات وزارت اطلاعات رژیم ایران در سفارتخانه و کنسول‌گری‌های رژیم ایران حضور دارند.
سفارت بغداد
در راس فرماندهان سپاه در عراق، سرتیپ ایرج مسجدی قرار دارد که از معاونین قاسم سلیمانی در نیروی قدس است. جانشین و معاون «دیپلماتیك» مسجدی به عنوان سفیر رژیم ایران، نیز یك سرتیپ به نام سید موسی علیزاده طباطبایی است.
در حال حاضر ۹ وابسته نظامی در سفارت رژیم ایران در عراق حضور دارند كه همگی از نیروی قدس هستند. سرتیپ مصطفی مرادیان، رئیس وابسته‌های نظامی در سفارت است. سرتیپ علی محمد رضایی جانشین وی است. سرهنگ پاسدار روح‌الله بخشی‌زاده، سرهنگ حسن عشیره، نیز از وابستگان نظامی هستند. یکی از این 9 نفر وابستگان نظامی مسئول خبرگزاری رژیم ایران در عراق می‌باشد.
علاوه بر وابستگان نظامی، سید محمدرضا تبایی وابسته به نیروی انتظامی است كه در سفارت مستقر است.
مهدی قاسمی، رئیس ایستگاه وزارت اطلاعات در سفارت، علی قائمی، معاون وی، بهروز نوروزپور از پرسنل وزارت اطلاعات است. اضافه بر این افراد، ۳-۲ نفر دیگر از افسران وزارت اطلاعات در ایستگاه در سفارت مستقر هستند.
کنسول‌گری در کربلا
تعدادی از افسران نیروی قدس سپاه پاسداران در این کنسول‌گری مستقر هستند. فرمانده نیروهای قدس در كنسول‌گری، افسر امید آزادی است. او ۳۵ ساله و اهل كرمانشاه است. امید آزادی به همه شهرهای عراق، از كركوک تا بغداد و كربلا، تردد دارد. وی بسیار فعال بوده و با گروه‌های عراقی ارتباط فعال دارد و در حشد الشعبی و همچنین گروه‌های عراقی وابسته به سپاه نفوذ زیادی دارد.
مسئول ایستگاه اطلاعات در كنسول‌گری كربلا، یك مامور وزارت اطلاعات به نام ایزدبخش است.
کنسول‌گری در بصره
سركنسول رژیم ایران در بصره، سرتیپ پاسدار احمد سپاهپوش است كه مدتی در سپاه خوزستان بود. وی قبلا فرماندهی سپاه شادگان در استان خوزستان و فرماندهی قرارگاه فجر سپاه در اهواز را به عهده داشت.
مشاهدات
علم‌الهدی نماینده علی خامنه ای در مشهد، روز جمعه ۲۹ شهریور ۱۳۹۸ گفت:
«امروز ایران ...تنها توی محدوده جغرافیایی نیست. امروز حشدالشعبی عراق ایران است، حزب‌الله لبنان ایران است انصارالله یمن ایران است جبهه وطنی سوریه ایران است، جهاد اسلامی فلسطین ایران است، حماس فلسطین ایران است...».[۴۶]
قاسم سلیمانی فرمانده نیروی قدس، در تلویزیون حکومتی در روز دوشنبه ۱۵ مهر ۱۳۹۸ گفت:
«سپاه، مقاومت را توسعه داد، هم کمی و هم کیفی و مقاومت را از یک جغرافیای دو هزار کیلومتر مربعی در جنوب لبنان به نیم میلیون کیلومتر مربع توسعه داد... سپاه آمد اتصال سرزمینی بین مقاومت درست کرد یعنی ایران را به عراق متصل کرد عراق را به سوریه متصل کرد سوریه را به لبنان متصل کرد.»
تظاهرات مرحله دوم
تقریبا یک ماه بعد از آغاز تظاهرات در ۹ مهر ۱۳۹۸ برابر با اول اکتبر ۲۰۱۹، اعتراضات در عراق از سر گرفته شد. اعتراضات در ابتدا علیه فساد، بیکاری و مسائل اقتصادی آغاز شد. معترضان عراقی همچنین می‌گفتند جمهوری اسلامی سعی دارد مشابه تجربه تضعیف ارتش خود و تقویت سپاه را در عراق با تضعیف ارتش رسمی آن کشور و تقویت حشد الشعبی، یا بسیج مردمی عراق، انجام دهد. معترضان عراقی دولت این کشور را به فساد متهم کرده و خواستار تغییر رژیم شدند.
اعتراضات عراق نه تنها خشونت‌بار‌ترین رخداد جمعی بود که در این کشور رخ داد، بلکه عمده‌ترین چالشی بود که دامن‌گیر دولت عادل عبدالمهدی، نخست‌وزیر، شد. او تنها یک سال بود که ریاست هیئت دولت را در دست داشت.
۳ آبان ۱۳۹۸
اعتراض‌های ضدحکومتی از بامداد جمعه ۳ آبان ۱۳۹۸ (۲۵ اکتبر ۲۰۱۹)، در اعتراض به فساد مالی، بیکاری و مشکلات اقتصادی، در بغداد و هفت استان ذی‌قار، بابل، واسط، بصره، کربلا، المثنی و میسان از سرگرفته شد. وزارت کشور طی بیانیه‌یی از مقررات منع آمد و شد در این استان‌ها خبر داد. معترضان برای سقوط حکومت به خیابان آمده و علیه حکومت شعار می‌دادند و خواهان سرنگونی آن بودند. آنها همچنین علیه رژیم ایران و دخالت آن در کشور خود شعار دادند. پلیس برای متفرق‌کردن معترضانی که روی یک پل اصلی بغداد تجمع کرده بودند، به سمت آنها تیراندازی کرد. معترضان همچنین برای برداشتن موانع بتونی اطراف منطقه سبز بغداد تلاش کردند که با شلیک مأموران امنیتی مواجه شدند.[۴۷]
همچنین معترضان به دفتر عصائب اهل حق در شهر عماره حمله کردند و نیروهای این گروه به سوی معترضان تیراندازی کرده‌اند. شلیک‌کنندگان به تظاهرات از نیروهای عصائب اهل حق، یک گروه شبه نظامی مورد حمایت رژیم ایران بودند. پلیس عراق گفت در حمله معترضان به دفتر عصائب اهل حق، یکی از رهبران محلی این گروه و یک مامور امنیتی کشته شده است.
معترضان در ناصریه ساختمان استانداری را به آتش کشیدند. دفاتر بیش از ده حزب سیاسی نیز در ناصریه یا دیگر شهرهای جنوب عراق آتش زده شد.
از زمان روی کار آمدن دولت جدید در عراق، این شدیدترین اعتراض‌های مردمی بوده است.
دست کم ۵۲ نفر در اعتراضات جمعه سوم آبان در شهرهای مختلف این کشور کشته و بیش از ۲۰۰۰ نفر زخمی شدند. همچنین حداقل ۸۲ نفر از نیروهای امنیتی زخمی شدند.[۴۸][۴۹][۵۰][۵۱][۵۲]
عادل عبدالمهدی در پارلمان عراق گفت:
«مردم می‌توانند اعتراض کنند، اما با خشونت‌ها مدارا نخواهد شد.»
آیت‌الله علی سیستانی، مرجع تقلید شیعه در عراق، از طرفین خواست که از خشونت و استفاده از زور پرهیز کنند.[۵۳]
۴ آبان ۱۳۹۸
شنبه ۴ آبان صدها تن از معترضان در مرکز بغداد تجمع کردند. نیروهای ضدتروریسم در بغداد مستقر شدند و به آنها گفته شده بود که از تمامی ابزارهای لازم برای پایان دادن به تظاهرات علیه دولت عادل المهدی استفاده کنند. در میدان تحریر بغداد، نیروهای امنیتی برای متفرق کردن مردم از گلوله و گاز اشک‌آور استفاده کردند.
در اعتراضات روز جمعه و شنبه دست‌کم ۶۷ نفر کشته شدند.
دولت عراق فعالیت شبکه الحدث و همچنین شبکه العربیه وابسته به عربستان را متوقف کرد.[۵۲]
سماوه
در شهر سماوه واقع در استان مثنی در جنوب عراق نیز مردم معترض به دفتر گروه شیعه جریان حکمت (نزدیک به عمار حکیم) و همچنین گروه عصائب اهل حق حمله کرده و این دفاتر را آتش زدند. دست‌کم دو معترض در جریان آتش سوزی‌های این شهر کشته شدند.[۵۴]
عماره
در شهر عماره در جنوب‌شرق عراق نیز دو نفر کشته و ۱۸ نفر در تلاش برای حمله به دفاتر محلی شبه‌نظامیان شیعه زخمی شدند. یکی از کشته‌شدگان از نیروهای امنیتی عراق و دیگری عضو گروه عصائب اهل حق بود.[۵۴]
صحبت‌های یک تظاهرکننده
فارس مخلد، جوان ۱۹ ساله‌ای که در میدان تحریر بغداد به تظاهرات پیوسته بود، طی مصاحبه‌ای گفت:
«من خواهان تغییر هستم، من می‌خواهم آن افراد فاسدی که در منطقه سبز می‌خوابند و گاز اشک آور و گلوله های لاستیکی به سمت ما شلیک می‌کنند، از بین ببرم.»[۵۵]
۵ آبان ۱۳۹۸
روز یکشنبه ۵ آبان ۱۳۹۸ و در سومین روز از تظاهرات مردم عراق در مرحله و فاز دوم، هزاران تن از مردم معترض در میدان تحریر بغداد تظاهرات کردند. تظاهرکنندگان نسبت به سرکوب خونینی که در روزهای گذشته توسط نیروهای امنیتی صورت گرفته بود، معترض بودند. تظاهرکنندگان شعار می‌دادند: «عراق، ما خون و زندگی‌مان را برایت می‌دهیم.»
در درگیری بین معترضان و نیروهای امنیتی حداقل ۷۷ نفر زخمی شدند.[۵۶]
سخنگوی عادل عبدالمهدی، نخست‌وزیر عراق، روز یکشنبه ۵ آبان ۱۳۹۸، هشدار داد هر کسی که در روزهای کار یا مدرسه و دانشگاه اخلال ایجاد کند با مجازات شدیدی روبه‌رو خواهد شد.[۵۷]
۶ آبان ۱۳۹۸
اعتراض‌های مردم در روز دوشنبه برای چهارمین روز پیاپی در بغداد ادامه یافت. مأموران امنیتی به سوی دانش‌آموزان و دانشجویان معترض گاز اشک‌آور شلیک کردند. در تظاهرات ضدحکومتی در بغداد ۴ تن کشته و بیش از ۲۷۷ نفر مجروح شدند.[۵۸]
در کربلا دست‌کم ۱۸ نفر کشته و صدها تن زخمی شدند.[۵۷] علت جان‌باختن یکی از نفرات در کربلا، اصابت گلوله به سرش بوده است.[۵۸]
خواسته مقتدا صدر برای انتخابات زودهنگام
مقتدا صدر در بیانیه‌ای که روز دوشنبه منتشر شد، از نخست‌وزیر عراق خواست، با حضور در پارلمان، زمانی را برای انتخابات زودهنگام و زیر نظر سازمان ملل اعلام کند و انتخابات جدید بدون مشارکت احزاب فعلی برگزار شود.[۵۹]
منع آمد و شد در بغداد
ژنرال قیس المحمداوی، فرمانده عملیات بغداد، روز دوشنبه از تلویزیون دولتی عراق اعلام کرد، از ساعت دوازده نیمه‌شب تا شش صبح سه‌شنبه مقررات منع آمد و شد در بغداد به اجرا گذاشته می‌شود.[۵۹] اما هزاران نفر به رغم اعلام برقراری مقررات منع آمدوشد شبانه، به خیابان‌ها آمدند و علیه دولت این کشور شعار سر دادند.
۷ آبان ۱۳۹۸
دهها هزار عراقی روز سه‌شنبه ۷ آبان ۱۳۹۸ برابر با ۲۹ اکتبر ۲۰۱۹، در واکنش به شلیک مرگبار نیروهای امنیتی به تظاهرکنندگان در کربلا، در میدان تحریر بغداد تجمع کردند. این بزرگترین تجمع در پایتخت از زمان موج دوم تظاهرات علیه دولت عادل عبدالمهدی است که از روز جمعه از سر گرفته شد. تظاهرکنندگان شعار می‌دادند: «با زندگی و خون‌مان از عراق دفاع خواهیم کرد.»[۶۰]
۸ آبان ۱۳۹۸
اعتراضات ضدحکومتی در کربلا، بغداد و شهرهایی در جنوب این کشور به خشونت کشیده شده و نیروهای امنیتی به روی معترضان آتش گشوده‌اند. همچنین مردم معترض نیز ساختمان‌های دولتی و مقر شبه نظامیان تحت حمایت ایران را آتش زدند. در جریان درگیری، مردان مسلح نقاب زده با لباس‌های سیاه به سمت معترضان تیراندازی می‌کردند. در پنجمین روز از اعتراضات در عراق، ۱۸ نفر کشته و صدها تن در کربلا زخمی شدند.[۶۱]
همچنین در بغداد، در پی شلیک کپسول‌های گاز اشک‌آور توسط نیروهای امنیتی عراق به معترضانی که در تلاش برای ورود به منطقه حفاظت‌شده سبز بودند، دست کم دو نفر کشته و ۱۷۵نفر زخمی شدند. علت مرگ در هر دو مورد کپسول‌های گاز اشک‌آور بود که مستقیما به سمت سر پرتاب شدند.[۶۲]
سفر قاسم سلیمانی به عراق
چهارشنبه ۸ آبان ۱۳۹۸، قاسم سلیمانی، فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران، در جلسه‌ای مخفی، برای جلوگیری از برکناری عادل عبدالمهدی تلاش کرد و از هادی العامری، رهبر یکی از گروه‌های شبه نظامی عراقی مورد حمایت ایران، خواست همچنان از نخست وزیر حمایت کند.[۶۳]
همچنین قاسم سلیمانی در این نشست محرمانه، در مورد تظاهرات مردم به مقامات عراق گفته بود:
«این اتفاق در ایران افتاد و ما می‌دانیم چگونه باید با اعتراضات برخورد کنیم و آن را تحت كنترل گرفتیم.»[۶۴]
۹ آبان ۱۳۹۸
پنجشنبه شب به وقت محلی و بعد از گذشت ۳ هفته از شروع تظاهرات مردم عراق، برهم صالح در یک سخنرانی تلویزیونی گفت که عادل عبدالمهدی، نخست وزیر این کشور، پذیرفته است که به شرط نبودن خلأ قانونی، از سمت خود استعفا دهد.[۶۵][۶۶]
۱۱ آبان ۱۳۹۸
دهها هزار نفر روز شنبه ۱۱ آبان در بغداد، پایتخت عراق، بار دیگر به خیابان و میدان تحریر آمدند و علیه فساد دولتی و دخالت خارجی در این کشور دست به تظاهرات اعتراضی زدند. نیروهای امنیتی از گاز اشک‌آور و گلوله استفاده کردند. این درگیری‌ها منجر به کشته شدن یک تن و زخمی شدن بیش از ۲۰۰ نفر شد. فرد کشته شده ۱۷ سال داشت.[۶۷]
۱۲ آبان ۱۳۹۸
حمله به کنسول‌گری ایران در کربلا
دهها معترض عراقی به کنسول‌گری جمهوری اسلامی در کربلا حمله کرده و با پایین کشیدن پرچم ایران، پرچم عراق را جایگزین آن کردند.[۶۸] نیروهای امنیتی به تظاهرکنندگان شلیک کردند. در جریان این درگیری ۳ نفر از معترضین کشته شدند.[۶۹]
۱۳ آبان ۱۳۹۸
در اعتراضات روز دوشنبه در بغداد بین نیروهای امنیتی عراق و معترضان درگیری رخ داد. معترضان از سنگ و نارنجک دستی استفاده کرده و نیروهای امنیتی گلوله و گاز اشک‌آور به کار بردند. بر اثر این درگیری دست‌کم پنج نفر از تظاهرکنندگان کشته و تعدادی مجروح شدند.[۷۰]
قطع پروازهای شرکت ایرانی به مقصد نجف و بغداد
مقصود اسعدی سامانی، دبیر انجمن صنفی شرکت‌های هواپیمایی ایران گفت پرواز شرکت‌های ایرانی به مقصد نجف و بغداد قطع شده است و ازسرگیری پروازها به «شرایط داخلی» عراق بستگی دارد.
میرمسعود حسینیان، سرکنسول ایران در کربلا نیز گفت:
«شرایط مناسبی برای حضور زائران در کربلا و نجف وجود ندارد.»[۷۱]
قطع شبکه اینترنت
شامگاه دوشنبه ۱۳ آبان، اینترنت در بغداد، پایتخت عراق، و اکثر شهرهای این کشور قطع شد.
نت بلاک، گروه ناظر بر انسداد و اختلال در فضای مجازی، گفت میزان برقراری اینترنت به زیر ۱۹ درصد از سطح عادی کاهش یافته و دسترسی میلیون‌ها کاربر در بغداد و شهرهایی مانند کربلا٬ بصره و سایر مراکز جمعیتی قطع یا دچار اختلال شده است.[۷۲]
۱۶ آبان ۱۳۹۸
گزارش سازمان عفو بین‌الملل
سازمان عفو بین‌الملل طی گزارشی که در تاریخ ۱۶ آبان ۱۳۹۸ (۷ نوامبر) منتشر کرد. در این گزارش آمده:
«در جریان سرکوب اعتراض ها درعراق، از گلوله‌های گاز اشک‌آوری استفاده شده است که حاوی گازهای غیرمجاز بوده و دست‌کم برخی از آنها ساخت ایران است.»[۷۳]
۱۸ آبان ۱۳۹۸
تظاهرات مردم عراق در روز شنبه ۱۸ آبان ۱۳۹۸ برابر با ۹ نوامبر ۲۰۱۹، در بغداد ادامه داشت. بین معترضان و نیروهای امنیتی درگیری رخ داد. نیروهای امنیتی از گلوله‌های جنگی، بمب‌های صوتی و گاز اشک‌آور برای وادار کردن معترضان عراقی به عقب‌نشینی، استفاده کردند. همچنین برخی معترضان به سمت نیروهای امنیتی از کوکتل مولوتوف استفاده کردند. پل جمهوری و میدان تحریر بغداد در کنترل تظاهرکنندگان بوده است. اما نیروهای امنیتی کنترل بخش‌های دیگر را از دست معترضان خارج ساختند. در جریان درگیری‌ها، ۵ نفر کشته و صدها نفر دیگر مجروح شدند.[۷۴]
۱۹ آبان ۱۳۹۸
بیانیه کاخ سفید در مورد انتخابات زودهنگام
کاخ سفید روز یکشنبه ۱۹ آبان ۱۳۹۸، بیانیه‌ای منتشر کرد و در آن خواستار توقف خشونت‌ها در عراق و برگزاری انتخابات زودهنگام در این کشور شد. در قسمتی از بیانیه آمده است:
«در حالی که حکومت ایران منابع خود و نیز گروه‌های مسلح و سیاسی متحد خود را به‌کار گرفته تا جلوی ابراز عقیده مسالمت‌آمیز توسط مردم عراق را بگیرد، عراقی‌ها بی‌تفاوت نخواهند ایستاد.»[۷۵]
دیدار فرستاده ویژه سازمان ملل متحد در امور عراق با آیت الله علی سیستانی
جنین هنیس-پلاشرت، فرستاده ویژه سازمان ملل متحد در امور عراق روز یکشنبه ۱۹ آبان با آیت الله علی سیستانی در شهر نجف دیدار و در مورد طرح‌های پیشنهادی سازمان ملل برای اصلاحات در عراق با وی گفتگو کرد. جنین هنیس-پلاشرت گفت:
«آیت الله سیستانی تاکید کرده که در برخورد با معترضان مطلقا نباید از خشونت استفاده شود و مسئولان این اقدامات بلادرنگ باید مجازات شوند.»[۷۶]
۲۱ آبان ۱۳۹۸
تماس تلفنی مایک پمپئو با عادل عبدالمهدی
در ۲۱ آبان ۱۳۹۸ برابر با ۱۲ نوامبر ۲۰۱۹، مایک پومپئو، وزیر خارجه ایالات متحده، با عادل عبدالمهدی، نخست‌وزیر عراق تماس گرفت و گفت اعتراضات عمومی مسالمت‌آمیز از ارکان دمکراسی است. وی «کشته‌شدن معترضان در نتیحه سرکوب آنها توسط دولت عراق و استفاده از قوای مرگ‌آور، همچنین گزارش‌ها از ربودن معترضان» را نکوهش کرد و خواستار توجه فوری به خواسته‌های تظاهرکنندگان شد.[۷۷]
حمله به معترضان (۱۵ آذر)
در شامگاه جعه ۱۵ آذرماه، مردان مسلح ناشناس به نزدیکی تجمع اصلی معترضان در میدان تحریر بغداد حمله کردند. افراد مسلح این ساختمان چند طبقه را به آتش کشیدند. این ساختمان به طور کامل در آتش سوخت. در جریان این حمله دست‌کم ۱۹ نفر از معترضان کشته و ۷۰ نفر مجروح شدند.[۷۸]
دی ۱۳۹۸
تظاهرات اول تا سوم دی
در روزهای اول تا سوم دی ماه، اعتراضات ضد دولتی در شهرهای بزرگ عراق ادامه داشت. شب یکشنبه اول دی ماه، معترضان در دیوانیه و بصره، هر دو در جنوب شیعه‌نشین عراق، اعتصاب عمومی اعلام کردند. همچنین هزاران معترض جاده‌ها و ورودی ساختمان‌های دولتی در جنوب عراق را مسدود کردند. در ناصریه، معترضان پل‌ها و چندین جاده را مسدود کردند. معترضان همچنین خواستار سقوط برهم صالح و محمد الحلبوسی، رئیس مجلس، شدند و آنها را به تعویق انداختن انتخاب نخست‌وزیر جدید متهم کردند.[۷۹]
در روز ۲ دی، مردم معترض در مرکز ذی‌قار تمامی پل‌ها را مسدود کردند. در ۳ دی، دهها هزار معترض در گوشه و کنار کشور به آتش‌زدن تایر و تجمعات ادامه دادند. آن‌چه به بسته شدن مدارس و اداره‌های دولتی انجامید.[۸۰]
۲۷ دی
روز جمعه ۲۷ دی، معترضان در حوالی پل السنک در منطقه سبز امنیتی بغداد با نیروهای امنیتی درگیر شدند. در جریان این درگیری یک نفر کشته و ۲۵ تن دیگر زخمی شدند. نیروهای پلیس و امنیتی عراق به سوی معترضان گاز اشک آور شلیک کردند. پلیس و نیروهای عراق مسیر این پل از میدان تحریر به منطقه سبز را بستند.[۸۱]
بهمن ۱۳۹۸
تظاهرات ۶ بهمن
روز یکشنبه ۶ بهمن برای دومین روز نیروهای امنیتی با صدها معترض در بغداد و جنوب عراق درگیر شده و به سوی آنها گلوله‌های جنگی شلیک کردند. ۱۷ نفر از معترضان زخمی شدند. طی تظاهرات ۵ و ۶ بهمن، تظاهرکنندگان جوان به سمت پلیس ضد شورش سنگ و کوکتل مولوتوف پرتاب کردند.[۸۲]
انتصاب محمد توفیق علاوی به عنوان نخست وزیر
روز شنبه ۱۲ بهمن ۱۳۹۸، برهم صالح، رئیس جمهور وقت عراق، محمد توفیق علاوی را به عنوان نخست وزیر جدید این کشور برگزید. خبر انتصاب نخست وزیر جدید عراق در شرایطی اعلام شد که این کشور برای چهار ماه متوالی درگیر اعتراضات گسترده بود.[۸۳]
عباس موسوی، سخنگوی وزارت امور خارجه رژیم ایران روز یکشنبه گفت:
«ایران در راستای ادامه حمایت‌های خود از استقلال، حاکمیت ملی، تمامیت ارضی و تحکیم مبانی دموکراسی در عراق، از انتخاب محمد توفیق علاوی به عنوان نخست‌وزیر جدید این کشور استقبال می‌کند.»[۸۴]
تظاهرات ضد دولتی - ۱۶ بهمن
مسئولین پزشکی عراق و فعالان سیاسی گفتند، روز چهارشنبه ۱۶ بهمن در جریان درگیری با هواداران مقتدی صدر، حداقل ۸ نفر از تظاهرکنندگان ضد دولتی کشته و ۵۲ نفر دیگر مجروح شدند.
این درگیری‌های خشونت آمیز نشان دهنده بروز اختلاف بین معترضان و هواداران مقتدی صدر است که ابتدا از این اعتراضات حمایت می‌کردند. اما در پی انتصاب محمد علاوی به مقام نخست وزیری عراق که مورد تائید مقتدی صدر است او حمایت از اعتراض‌ها را متوقف کرده و با اقلیت حاکم بر کشور همسو شده است.
هواداران مقتدی صدر به محل تحصن آنها حمله کرده و چادرهای معترضان را به آتش کشیدند. گروهی از معترضان با استفاده از چوب دستی سعی کردند جلوی تهاجم آنها را بگیرند و تعدادی از آنها بر اثر تیراندازی زخمی شدند.[۸۵]
۱۱ اسفند ۱۳۹۸
به دنبال فراخوان کمیته برگزاری انقلاب اکتبر عراق برای برپایی تظاهرات در منطقه سبز علیه دولت، هزاران تن از مردم عراق از استانهای ناصریه، کربلا، نجف، دیوانیه، المثنی، العماره، واسط راهی بغداد شدند. آنها علیه معرفی محمد علاوی برای منصب نخست وزیری شعار دادند.[۸۶]
استفعای محمد توفیق علاوی
محمد توفیق علاوی، با ارسال نامه‌ای به برهم صالح، رئیس جمهوری عراق از نخست وزیری عراق انصراف داد. وی در نامه خود تاكید كرد سنگ‌اندازی‌ها سبب شد او دو بار نتواند از مجلس برای كابینه خود رای اعتماد بگیرد. علاوی احزاب سیاسی را متهم كرد كه دنبال اصلاحات نیستند و با دروغ و افترا درصددند همچنان منافع فردی و جناحی خود را دنبال كنند.[۸۷]
منابع
- ↑ تظاهرات ضددولتی در عراق ۲ کشته و ۲۰۰ مجروح به جای گذاشت
- ↑ کشته شدن یک نفر در تظاهرات اعتراضی بغداد به ضرب گلوله نیروهای امنیتی
- ↑ تظاهرات ضدفساد در عراق با ۵ کشته و ۳۰۰ مجروح
- ↑ گسترش تظاهرات علیه فساد در بغداد و چند شهر دیگر عراق
- ↑ ۵٫۰ ۵٫۱ ۵٫۲ گسترش تظاهرات اعتراضی به سرتاسر عراق
- ↑ به آتش کشیدن دفاتر شبه نظامیان عراقی وابسته به رژیم ایران
- ↑ Iraq blocks Facebook, Twitter, Whatsapp and Instagram
- ↑ معترضان در بغداد با نادیده گرفتن حکومت نظامی به خیابان آمدند
- ↑ رویترز: در بغداد و سه شهر جنوبی عراق مقررات منع رفت و آمد برقرار شد
- ↑ ۱۰٫۰ ۱۰٫۱ مرز خسروی ایران با عراق بسته شد
- ↑ اعتراضات مردم عراق پنج قربانی دیگر گرفت
- ↑ خبرگزاری رویترز- ۱۰ مهر
- ↑ ۱۳٫۰ ۱۳٫۱ اعتراض شدید معترضان عراقی به دخالت‌های جمهوری اسلامی
- ↑ شلیک نیروهای دولتی و حشدالشعبی به تظاهرات ضددولتی عراق
- ↑ یک عراقی: کسانی که به ما شلیک می‌کنند ایرانی هستند- تلویزیون رویترز- یوتیوب
- ↑ آمار کشته‌شدگان تظاهرات و قیام جوانان و مردم عراق به ۳۳ تن رسید
- ↑ چهارمین روز اعتراضات ضددولتی در عراق
- ↑ شمار کشته شدگان اعتراضات در عراق به ۴۶ نفر رسید
- ↑ هشدار سیستانی در مورد کاربرد خشونت علیه معترضان عراقی
- ↑ اعتراض‌های عراق؛ افزایش تعداد کشته‌ها و خروج جناح مقتدا صدر از پارلمان
- ↑ دست‌کم ۹۳ کشته در اعتراضات عراق؛ مقتدا صدر خواهان استعفای دولت شد
- ↑ شمار کشته شدگان اعتراضات خیابانی در عراق به ۷۲ نفر رسید
- ↑ ۲۳٫۰ ۲۳٫۱ پنجمین روز قیام مردم و جوانان شورشی در عراق علیه دست‌نشاندگان رژیم ولایت فقیه
- ↑ ۲۴٫۰ ۲۴٫۱ ۲۴٫۲ ۲۴٫۳ قیام مردم عراق، پاره کردن بنرهای خامنه‌ای و دفاتر رژیم ایران در اعتراضات عراق
- ↑ ۲۵٫۰ ۲۵٫۱ دو تن از نمایندگان پارلمان عراق: قاسم سلیمانی مسئول قتل تظاهرکنندگان عراقی
- ↑ سازمان ملل متحد خواهان پایان درگیری‌ها در عراق شد؛ تعداد کشته‌ها به ۱۰۰ نفر رسید
- ↑ سازمان ملل خواستار پایان درگیری‌ها در عراق شد
- ↑ گزارشی از تظاهرات پراکنده در عراق در ششمین روز
- ↑ در پاسخ به اعتراضات مردمی اخیر، دولت عراق اصلاحات جدیدی را ارائه کرد
- ↑ آرامش نسبی در شهرک صدر بغداد
- ↑ آسوشیتدپرس: وزارت کشور عراق می‌گوید ۱۰۴ نفر در تظاهرات کشته و بیش از ۶۰۰۰ نفر مجروح شدند
- ↑ مسئول وزارت بهداشت عراق: ۱۶۵ کشته در اعتراضات هفته اخیر
- ↑ موج جدید اعتراضات در شهرک صدر بغداد؛ ۱۵ نفر کشته شدند
- ↑ افزایش شمار قربانیان اعتراضات عراق؛ درگیری در شهرک صدر بغداد ادامه یافت
- ↑ ادامه درگیری خونین در عراق
- ↑ وزارت خارجه ایالات متحده خشونت در درگیری‌های عراق را محکوم کرد
- ↑ ۳۷٫۰ ۳۷٫۱ قاسم سلیمانی هدایت کننده سرکوب اعتراضات مردمی در عراق
- ↑ شلیک نیروهای عراقی به قیام‌کنندگان
- ↑ در عراق چه خبر است؟
- ↑ ظافر العانی: شبه‌نظامیان رژیم ایران از طریق تک‌تیراندازان مشغول کشتار مردم عراق هستند
- ↑ العربیه: معاون قاسم سلیمانی در بغداد اتاق عملیات برای مقابله با قیام تشکیل داده است
- ↑ نماینده خامنه‌ای در «کیهان» خواستار اشغال سفارت آمریکا در بغداد شد
- ↑ حضور هزاران نیروی یگان ویژه پلیس ایران در مراسم اربعین
- ↑ Iran-backed militias deployed snipers in Iraq protests , Reuters
- ↑ حضور پاسداران در میان سرکوب‌کنندگان ، یوتیوب
- ↑ علم‌الهدی: به ایران حمله کنند، اسرائیل در نصف روز خاک می‌شود
- ↑ معترضان در عراق چه می‌خواهند؟
- ↑ ادامه ناآرامی‌های عراق؛ دست‌کم ۴۰ تن در اعتراض‌های روز جمعه کشته شدند
- ↑ دهها کشته در اعتراض‌های عراق؛ تیراندازی شبه‌نظامیان وابسته به ایران به سوی معترضان
- ↑ اعتراض‌های عراق؛ شمار کشته‌های روز جمعه به ۲۳ تن رسید
- ↑ قیام شبانه مردم عراق و حمله به مراکز دولتی
- ↑ ۵۲٫۰ ۵۲٫۱ Fifteen killed, dozens wounded as Iraq protests flare for second day , Reuters
- ↑ معترضان عراقی بار دیگر روانه خیابان شدند
- ↑ ۵۴٫۰ ۵۴٫۱ اعتراضات خونین در شهرهای ناآرام عراق
- ↑ At least 67 killed in Iraq anti-government protests in 2 days, Daily Sabah
- ↑ Defying crackdown, thousands of Iraqis keep protesting , Reuters
- ↑ ۵۷٫۰ ۵۷٫۱ دست‌کم ۱۴ کشته و صدها زخمی در اعتراضات کربلا
- ↑ ۵۸٫۰ ۵۸٫۱ Four killed in Iraq as protests persist , Reuters
- ↑ ۵۹٫۰ ۵۹٫۱ دولت عراق در بغداد منع آمد وشد شبانه اعلام کرد
- ↑ Iraqi protesters pack Baghdad square, anti-government movement gains momentum , Reuters
- ↑ Masked gunmen attack protesters in Iraq holy city, AP
- ↑ Two killed and 175 wounded in Baghdad protests , Reuters
- ↑ Iran intervenes to prevent ousting of Iraqi prime minister - Reuters
- ↑ Protests in Iraq and Lebanon pose a challenge to Iran, AP
- ↑ سه هفته بعد از اعتراضات | رئیس جمهوری عراق: نخست وزیر آماده برکناری است
- ↑ برهم صالح استعفای تحمیلی عادل عبدالمهدی بر اثر قیام‌های مردم عراق را اعلام کرد
- ↑ Iraqi security forces kill 17-year-old, injure 200 more during anti-government demonstration , Time
- ↑ Iraqi protests attack Iran consulate in Karbala , VOA
- ↑ Three killed as attack Iran consulate in Karbala , Aljazeera
- ↑ At least six killed as security forces open fire on Iraq protesters , العربیه
- ↑ قطع پروازهای شرکت‌های ایرانی به مقصد نجف و بغداد
- ↑ Iraq shuts down internet again as protest intensify
- ↑ Iranian tear gas grenades among those causing gruesome protesters deaths in Iraq
- ↑ Iraqi forces push protesters back to main square, kill five , Reuters
- ↑ بحران عراق؛ آمریکا ضمن متهم کردن تهران خواستار «انتخابات زودهنگام» شد
- ↑ سازمان ملل: حمایت آیت الله سیستانی از اصلاحات برای پایان دادن به ناآرامی عراق
- ↑ Secretary Michael Pompeo's call with Iraqi Prime Minister Adil Abd Al-Mahdi
- ↑ Tensions flare as unidentified gunmen kill protesters in Baghdad, Al Jazeera
- ↑ از سرگیری اعتراضات در عراق؛ مخالفت با کاندیدای مورد نظر ایران
- ↑ Iraq protesters step out demonstrations, Straits Times
- ↑ Iraqi security forces kill one protesters, wound 25, Reuters
- ↑ ادامه اعتراضات ضد دولتی در عراق، شلیک ماموران به سوی معترضان
- ↑ Iraqi president appoints Mohammed Allawi as new PM, Reuters
- ↑ استقبال ایران از انتخاب علاوی به عنوان نخست وزیر جدید عراق
- ↑ Iraqi officials: At least 8 shot dead in southern Iraq, AP
- ↑ انصراف محمد توفیق علاوی از نخست‌وزیری بر اثر پایداری انقلابیون عراق
- ↑ محمد علاوی از نخست وزیری عراق انصراف داد