اعتصاب نفتگران ایران
اعتصاب نفتگران و کارگران تاسیسات و پالایشگاههای نفت و گاز و پتروشیمی در دور اول خود از روز شنبه ۱۱ مرداد ۱۳۹۹ از پالایشگاه پارسیان و پتروشیمی لامرد آغاز شد. سپس با پیوستن شمار دیگری از کارگران در ۱۸ شهر و ۴۱ مرکز نفتی این اعتصابها ادامه یافت. یک سال بعد مجددا اعتصاب کارگران با نام کارزار «بیست ده ۱۴۰۰» از شنبه ۲۹ خرداد ۱۴۰۰ آغاز گشت. این اعتصاب برای تحقق حقوق و خواستههای کارگران پیمانی شرکتهای وابسته به صنعت نفت آغاز شد و در بیش از ۶۰ شرکت گسترش یافت.[۱]
در مرداد ۹۹ کارگران پالایشگاههای نفت و گاز و پتروشیمی آبادان، اهواز، ماهشهر، قشم، کنگان و لامرد و دشتآزادگان و فازهای ۲۲ و ۲۴ پارسجنوبی، کارگران نیروگاه برق پارس جنوبی، پالایشگاه گاز پارسیان به علاوه چندین شرکت مرتبط در عسلویه دست از کار کشیدند و به این اعتصاب پیوستند.
بخش بسیار بزرگی از کارگران اعتصابی دارای قرارداد پیمانی و در نتیجه فاقد امنیت شغلی بودند و دستمزدهای آنان با تأخیرهای چند ماهه پرداخت میشد. دستمزدهایی که در عینحال فاصله زیادی با هزینه معیشتی و خطر فقر داشتند. این اعتصاب بهویژه کارگران بخش نفت و پتروشیمی را به دیگر کارگران پیمانی از جمله در شهرداریها و راهآهن پیوند میدهد.[۲]
نفتگران علاوه بر شرایط سخت کاری - از جمله کار در گرمای طاقتفرسای ۶۰درجه -، خواستار پرداخت دستمزد و مزایای معوقه و توقف بینظمی در پرداخت آن بودند و افزون بر این به کاهش ۵۰ درصدی حقوق نسبت به سال۹۶ و ۹۷ با توجه به نزول ارزش پول ملی، مشخص نبودن وضعیت قرارداد پرسنل و امنیت شغلی و اجرای طرح طبقهبندی مشاغل معترض و خواستار بازگرداندن کارگران اخراجی بودند.
این اعتصابها، نخستین اعتراض هماهنگ کارگران صنعت نفت و پتروشیمی در چند منطقه ایران در چند دهه اخیر به شمار میروند.[۳]
در دور دوم اعتصابات در پایان ماه خرداد ۱۴۰۰ آغاز شد پس از گذشت یک هفته کارگران رسمی صنعت نفت در برخی استانها و همچنین کامیونداران به حمایت از این اعتصاب پرداختند. علاوه بر آن دهها سندیکای کارگری در سراسر جهان حمایت خود را از این اعتصابات اعلام کردند.
در تمامی قیامها و انقلابهای سیاسی نقش «نفت» و اعتصابات آن بسیار حائز اهمیت است. زیرا اعتصاب در صنعت نفت حاکمیت را به شدت تحت فشار قرار داده و منجر به فلج شدن اقتصاد کشور خواهد شد.[۴]
شرح اعتصاب نفتگران ۱۳۹۹
شنبه ۱۱ مرداد - آغاز اعتصاب
اعتصاب از شنبه ۱۱ مرداد آغاز شد. کارگران پالایشگاه پارسیان لامرد، پالایشگاه نفت سنگین قشم، پالایشگاه آبادان، و فازهای ۲۲ و ۲۴ پارس جنوبی کنگان، پتروشیمی سبلان، پتروهمگام ماهشهر، پتروشیمی بوعلی دست از کار کشیدند. برخی کارگران به خوابگاهها رفتند و برخی در محوطه شرکت تجمع کردند. روزهای بعد کارگران بیشتری به اعتصاب پیوستند و کارگران برخی مناطق از جمله کنگان، پارسیان لامرد، عسلویه و کمپ امام حسین در فاز ۱۳ محل کار را ترک کردند و به خانهها برگشتند.[۵]
یکشنبه ۱۲ مرداد - روز دوم
روز یکشنبه ۱۲مردادماه اعتصاب گسترده کارگران و کارکنان شرکت پارس جنوبی شروع شد. کارگران پالایشگاه نفت سنگین قشم، در مقابل گیت درب پالایشگاه، دومین روز اعتصاب خود را آغاز کردند. یکان ویژه سرکوب نیز در مقابل گیت ورودی پالایشگاه مستقر شده بود.
کارگران عسلویه، کارگران پالایشگاه ماهشهر شرکت تهران هینو و کارگران پالایشگاه آبادان وارد دومین روز اعتصاب خود شدند.
همچنین کارگران پالایشگاه جفیر در نزدیکی اهواز، کارگران فاز ۲۲ و ۲۴ شرکت پناهساز، کارگران پالایشگاه پارسیان، کارگران فاز ۱۴ شرکت ای جی و جم ۲ به اعتصاب پیوستند.[۶]
دوشنبه ۱۳ مرداد - روز سوم
روز دوشنبه ۱۳مردادماه، کارگران و کارکنان پتروشیمیهای کنگان، پارسیان، سپهر لامرد، شرکت اکسیر در فاز ۱۳ و پالایشگاه جفیر اهواز شرکت آتروپارت برای سومین روز متوالی دست از کار کشیده و در محوطه کار خود تجمع کردند.[۳]
سهشنبه ۱۴ مرداد - روز چهارم
روز سهشنبه ۱۴ مرداد هزاران کارگر اعتصابی در فاز ۱۴ پارس جنوبی با دست کشیدن از کار به خانههای خود برگشتند.
چهارمین روز اعتصاب سراسری کارگران پتروشیمی و پالایشگاههای جنوب کشور به کارگران نیروگاه برق پارس جنوبی بیدخون عسلویه رسید.[۷]
شرکت پترو پالایش کنگان که پیش قدم برای این اعتصاب سراسری بود، تعطیل مطلق گردید. شرکت ارتو پارت پیمانکاری باقری، پالایشگاه اصفهان، فاز ۱۴ پیمانکاری مطوری، نیروگاه سیکل ترکیبی مپنا بویلر مشهد، نیروگاه سیکل ترکیبی تبریز هم جوشکارها و هم فیترها، گروه پیمانکاری آریا نگین خوزستان NGL پالایشگاه جفیر در اهواز، فاز ۱۳ تمبک، فولاد سنگان پیمانکاری قیصری شرکت فولاد کوشان، پتروشیمی سبلان، نیروگاه برق رودشور تهران، با اراده کارگران تعطیل شدند.[۸]
چهارشنبه ۱۵ مرداد - روز پنجم
روز چهارشنبه ۱۵ مرداد، اعتصاب کارگران نفت و پتروشیمی کارگران فاز ۱۳ پارس جنوبی کنگان برگزار شد.
اعتصاب و اعتراض نفرات راه انداز و بهره بردار شرکت مپنا، پس از دو ماه مذاکره با مدیران مجموعه با وجود ارعاب و تهدید نفرات، برای مطالبات و حقوق که در طی این دوسال مورد اجحاف قرار گرفته عبارت بودند از: حذف کارانه نفرات، کاهش ۵۰ درصدی حقوق نسبت به سال ۹۷ و ۹۶، کاهش اضافه کار عملکردی پرسنل، کاهش اضافه کار نفرات، مشخص نبودن وضعیت قرارداد پرسنل و امنیت شغلی، بی نظمی در پرداخت دستمزد و در نهایت این اجتماع به تهدید پرسنل و بردن مطالبات به حق آنها به حاشیه خاتمه یافت.[۹]
پنجشنبه ۱۶ مرداد - روز ششم
پالایشگاه پارسیان سپهر لامرد و فاز ۱۳ میدان گازی پارس جنوبی تعطیل شد و کارگران به خانههایشان بازگشتند.
کارگران شرکت آذران گستر پالایشگاه نفت سنگین قشم نیز به جمع کارگران اعتصابی پیوستند و به کارفرمایشان اعلام کردند که: «به خانه میرویم تا شما اگر میتوانید به جای ما جوشکاری و فیترینگ کنید».
رئیس شرکت اکسیر صنعت با ارسال یک لیست حقوق تشویقی از کارگران خواست تا اعتصاب خود را بشکنند که با مخالفت سراسری کارگران مواجه شد. کارگران شرکت لیدوما نیز دست به اعتصاب زدند.[۱۰]
جمعه ۱۷ مرداد - روز هفتم
روز جمعه ۱۷ مرداد اعتصاب به ۲۰شهر در ۱۲ استان کشور گسترش پیدا کرد و کارگران در۴۳ واحد پالایشگاهی دست به اعتصاب زدند. اعتصاب کارگران نفتی به شهرهای اصفهان، اردبیل، ارومیه، تبریز، هریس، مهران، بندرکنگان، عسلویه، روستای تنبک، شیروان، مشهد، اهواز، آبادان، ماهشهر، دشت آزادگان، لامرد، مهر، ایرانشهر، زرندیه و قشم گسترش پیدا کرد.
درهفتمین روز این اعتصاب کارگران نیروگاه برق سبلان در اردبیل و سیکل ترکیبی هریس در تبریز به اعتصابیون پیوستند. همینطور کارگران شرکت نصب نیرو نیز دست به اعتصاب زدند.
جمعه کارگران آذران گستر پالایشگاه سنگین قشم نیز تا آخرین نفر دست از کار کشیدند و به دوستان معترض خود پیوستند. پتروشیمی هنگام همچنان تعطیل باقی ماند و کارگران پیمانکاری های قرارگاه خاتم فاز های ۲ و ۳ نیز به خانه رفتند.[۱۱]
شنبه ۱۸ مرداد - روز هشتم
صبح روز شنبه ۱۸ مردادماه کارگران نیروگاه سیکل ترکیبی ارومیه در اعتراض به پرداخت نشدن حقوق و دستمزد چندین ماه خود، دست از کار کشیده و اعتصاب کردند.[۱۱]
دوشنبه ۲۰ مرداد - روز دهم
روز دوشنبه ۲۰مرداد، اعتراض سراسری کارگران صنایع نفت و پتروشیمی و نیروگاههای برق ایران، برای دهمین روز متوالی همچنان ادامه داشت. پالایشگاه بیدخون و شرکت حلقه صنعت ایران، کاملاً تعطیل شده بود. همچنین شرکت تنشگستر، کارگران شرکتهای عمران صنعت، فرزین مرادی، رگبی پویا، نصب گیل صنعت، کیهان پارس نیز در اعتصاب و در خانه بودند.
همچنین بیش از ۵۰۰ تن از کارکنان پتروشیمی رازی در اعتراض به اختلاف پاداش بین کارگران پیمانکار و نیروهای رسمی، اعتراض کردند.[۱۲]
سهشنبه ۲۱ مرداد - روز یازدهم
روز سهشنبه ۲۱مرداد، اعتصاب عمومی کارگران صنعت نفت و پتروشیمی و نیز چندین مرکز تولید نیرو، وارد یازدهمین روز خود شد. کارگران اعتصابی در پالایشگاههای لامرد واصفهان و دو فاز پارس جنوبی به طور کامل کارخانه را تعطیل کردند و به خانه های خود رفتند.[۱۳]
پنجشنبه ۲۳ مرداد - روز سیزدهم
روز پنجشنبه ۲۳ مرداد ۹۹، اعتصاب دهها هزار کارگر در پالایشگاهها و تاسیسات نفت و پتروشیمی و گاز در ۲۱ شهر از ۱۲ استان برای سیزدهمین روز ادامه یافت. این اعتصابها در ۵۱ مرکز در استانهای اصفهان، اردبیل، آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی، ایلام، بوشهر، خراسان رضوی، خوزستان، فارس، سیستان و بلوچستان، مرکزی و هرمزگان جریان داشت.[۱۴]
یکشنبه ۲۶ مرداد - روز شانزدهم
کارگران پالایشگاههای نفت و گاز و پتروشیمی و نیروگاههای سیکل ترکیبی در ۱۲ استان و ۲۳ شهر تبریز، مشهد آبادان، اهواز، ماهشهر، خرمشهر، اصفهان، اردبیل، ارومیه، هریس، مهران، ایلام، بندرکنگان، عسلویه، روستای تنبک، شیروان، هویزه، دشت آزادگان، لامرد، مْهر، ایرانشهر، زرندیه و قشم همچنان در شانزهمین روز اعتصاب خود در مراکز مختلف نامهای منتشر کرده و بر خواستهایی که از روز اول به عنوان دلایل اعتصاب اعلام کرده بودند، تاکید کردند.[۱۵]
فهرست مطالبات
خواستهها و مطالبات نفتگران و کارگران پتروشیمی به قرار زیز است:
- بیش از ۷۰ درصد کارگران صنعت نفت از طریق پیمانکاران و با قراردادهای موقت کار میکنند.
- بسیاری از پیمانکاران دستمزد کارگران را با تاخیر پرداخت میکنند، حق بیمه آنها را نمیپردازند و حتی مفاد قرارداد کار منعقد شده با کارگر را اجرا نمیکنند.
- در «مناطق ویژه اقتصادی» کارگران مشمول قانون کار نیستند.
- در دمای کشنده جنوب در تابستان، سرویسهای رفت و آمد کارگران فاقد سرویس خنککننده مناسب است.
- بیشتر کارگرانی که از مناطق دیگر برای کار در پروژههای نفت به مناطق نفتی رفتهاند در خوابگاههای غیراستاندارد زندگی میکنند.
- فضای حاکم بر محیط کار در پروژههای نفتی عمدتا امنیتی است و کارگران از تشکل مستقل کارگری محرومند.[۵]
حمایت بینالمللی
- مریم رجوی، رئیس جمهور برگزیده شورای ملی مقاومت با درود به کارگران اعتصابی که ۱۰ روز است برای احقاق حقوق اولیه خود بپا خاستهاند از عموم مردم بهویژه کارگران و جوانان خواست به پشتیبانی از اعتصابگران بپاخیزند. مریم رجوی سازمان بین المللی کار و عموم اتحادیههای کارگری و مدافعان حقوق کارگران را به محکوم کردن سیاستهای ضد کارگری رژیم آخوندی و حمایت از اعتصابها و اعتراضات کارگران ستمدیده ایران فراخواند.[۱۶]
- کنفدراسیون اتحادیه کارگری استرالیا (ACTU)، جمعه ۱۷ مرداد با صدور اطلاعیهای از کارگران و نفتگران اعتصابی در سراسر ایران، بهویژه کارگران اعتصابی در کارخانه نیشکر هفتتپه و پالایشگاههای جنوب ایران حمایت کرد و با ارسال نامهیی اعتراضی به سفارت رژیم در استرالیا، اقدامات رژیم ایران را محکوم کرده و خواستار پرداخت حقوق عقبافتاده کارگران، رفع تهدیدات علیه جان و امنیت آنها و نیز آزادی بدون قید و شرط کارگران زندانی گردید.[۱۷]
- کمیته ایتالیایی پارلمانترها برای ایران آزاد طی بیانیهیی همبستگی خود را با هزاران کارگر ایرانی بخشهای نفت و گاز و پتروشیمی که دست به اعتصاب زدهاند اعلام و تأکید کرد:
«اعتصابات کارگران و کارمندان ۴۴ پالایشگاه و کارخانه از مهمترین بخشهای کلیدی اقتصاد ایران یاد آور اعتصابات در ماههای آخر رژیم شاه است که منجر به سرنگونی او شد».
- کنفدراسیون اتحادیه کارگری رومانی (کارتل آلفا) هم با کارگران اعتصابی پالایشگاههای نفت و پتروشیمی و سایر کارگران اعتصابی ایران اعلام همبستگی کرد. این کنفدراسیون با ۳۲۵هزار عضو با صدور فراخوان برای توقف سرکوب کارگران و آزادی کارگران زندانی بر تأمین حقوق آنها و آزادی تمامی کارگران زندانی تأکید کرد و با اشاره به قوانین رژیم ایران که به کارگران اجازهی داشتن اتحادیههای مستقل را نمیدهد، بازداشت و شکنجه کارگران و سرکوب خشونتبار تظاهرات آنها را محکوم کرد.[۱۸]
انعکاسات بینالمللی
- سایت نیوزویک (۱۰ اوت ۲۰۲۰) ضمن اشاره به «ناآرامیها و اعتصابات میان کارگران در صنعت کلیدی گاز و نفت در سراسر کشور» نوشت:
«گزارشات و ویدئوهای منتشر شده در رسانههای اجتماعی توسط انجمنهای کارگری و سازمانهای مخالف تبعیدی نشان میدهد که اعتصابات تا روزهای آخر هفته جاری ادامه یافت و کارگران خواستار پرداخت حقوق عقبافتاده و اصلاح شرایط نامناسب کار بودند. حرکت اعتراضی با مرگ کارگر پتروشیمی ابراهیم عربزاده در جنوب غربی شهر ماهشهر در ماه ژوئیه جرقه خورد، که با حمله قلبی پس از کار در درجه حرارت بالا از پای در آمد».[۱۸]
- سایت تزاریسم نوشت: اعتصاب کارگران صنعت نفت و پتروشیمی در ایران روز شنبه ۱۱مردادماه ۹۹، در حالی صورت میگیرد که کارگران و کارکنان در پالایشگاههای آبادان و ماهشهر و پالایشگاه نفت سنگین قشم و پالایشگاه پتروشیمی پارسیان در لامرد فارس و فاز ۲۲ و ۲۴ پارس جنوبی در کنگان (بوشهر)، در اعتراض به شرایط سخت کار، فقدان حداقل امکانات ایمنی و رفاهی و پرداخت نشدن چندین ماه حقوق و مزایا دست از کار کشیده و اعلام اعتصاب کردند.[۱۹]
- سایت میلی کرونیکل نوشت: یک اقتصاددان ایرانی گفت حتی اگر حقوق کارگران به طور کامل و به موقع پرداخت شود آنها به سختی میتوانند روز خود را به پایان برسانند. حتی خانوادههای متوسط و کم درآمد نمیتوانند اجناسی مانند گوشت، برنج و حبوبات تهیه کنند.[۲۰]
شرح اعتصاب نفتگران ۱۴۰۰
اعتصاب مجدد کارگران صنعت نفت یک سال بعد مجددا از روز ۲۹ خرداد آغاز شد. این اعتصاب با هدف دست یابی به خواسته های کارگران موقت شرکتهای وابسته به صنعت نفت آغاز شد و در ۶۰ نقطه گسترش یافت.
فعال کارگری ناصر آقاجری، درباره خواستههای کارگران معترض به یک رسانهی حکومت(ایلنا) گفت:
«پیمانکاران و واسطهها مخالف قانون کار و قانون اساسی هستند و باید کامل از میان برداشته شوند؛ خصوصی و خصولتی ندارد، خصولتی بدتر از خصوصی، کارگران را از چاله به چاه نیندازند!»
با آغاز این اعتصابات بیش از ۸۰ سندیکا و تشکل کارگری در کشورهای مختلف جهان که همگی عضو «شبکه سندیکایی جهانی همبستگی و مبارزه» هستند با انتشار یک بیانیه از کارگران اعتصاب کننده در ایران حمایت کردند.[۱]
حمایت تشکل کامیونداران از اعتصاب کارگران
پس از اعتصاب نفتگران ایرانی اتحادیه تشکلهای کامیون داران و رانندگان سراسر ایران روز پنجشنبه ۱۰ تیر اعلام کرد به این اعتصابات می پیوندند.
این اتحادیه در یک بیانیه
اتحادیه کامیونداران در این بیانیه از کارگران رسمی صنعت نفت نیز خواسته است که به اعتصابات بپیوندند، «چرا که همگی یک درد مشترک دارند.»
آنها همچنین اعلام کرده اند که «در راستای حمایت از این حرکت اعتراضی اگر به مطالبات این کارگران شریف و زحمتکش رسیدگی نشود و خواستههای برحق آنها برآورده نگردد»، رانندگان کامیون نیز در سراسر کشور به اعتصاب خواهند پیو
تلاش برای جلوگیری از گسترش اعتصاب
دولت و مجلس از آغاز اعتصاب تلاش کرد به شیوههای مختلف از گسترش این اعتصابات جلوگیری کند. از جمله مجلس ایران با کارکنان رسمی صنعت نفت وارد مذاکره شدند تا از پیوستن آنها به کارکنان موقت جلوگیری کنند. [۲۱]
واکنش حسن روحانی به اعتصاب نفتگران
با شروع اعتصاب نفتگران حسن روحانی در سخنان خود اعلام کرد که مشکلی در تولید و توزیع و صادرات نفت وجود ندارد و مسأله کارگران نیز ربطی به صنعت نفت ندارد. این در حالی که است که هزاران کارگر پیمانکاری نفت که توسط شرکتهای مختلف در این صنعت مشغول به کار هستند در بیش از ۶۰ شرکت و در هشت استان در حال اعتصاب بودند و این اعتصابها منجر به تعطیلی بخشهای زیادی از صنعت نفت و گاز و پتروشیمی ایران شده بود.[۲۲]
اعتصاب کارگران رسمی در گچساران
با شروع اعتصاب کارگران شرکت های وابسته به صنعت نفت۷ کارگران رسمی شرکت نفت و گاز گچساران نیز به این اعتصاب پیوستند. آنها در اعتراض به عدم اجرای ماده ۱۰ قانون وظایف وزارت نفت اعتصاب خود را آغاز کرده و اعلام کردند خواهان اصلاح نحوه افزایش حقوق و سنوات هستند.[۲۳]
منابع
- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ اعتصاب کارکنان معترض صنعت نفت
- ↑ وحشن از ادامه اعتصاب نفتگران، سایت سازمان مجاهدین خلق
- ↑ ۳٫۰ ۳٫۱ سومین روز اعتصاب کارگران نفت و پتروشیمیهای کنگان، پارسیان، سپهر لامرد و پتروپالایش، سایت ایران آزادی
- ↑ اعتصاب نفتگران و هراس نظام ولایت
- ↑ ۵٫۰ ۵٫۱ اعتصاب کارگران پروژهای صنعت نفت و انرژی با خواست رفع تبعیض، سایت رادیو زمانه
- ↑ دومین روز اعتصاب سراسری کارگران و کارکنان پالایشگاههای جنوب کشور، سایت ایران آزادی
- ↑ چهارمین روز اعتصاب نفتگران ایران، هزاران کارگر به خانه بازمیگردند، سایت ایران آزادی
- ↑ اعتصاب سراسری کارگران پروژهای: تصمیم کارگران پابرجاست، سایت رادیو زمانه
- ↑ پنجمین روز اعتصابات سراسری کارگران پالایشگاهها و نیروگاههای ایران، سایت ایران آزادی
- ↑ ششمین روز اعتصاب کارگران نفت و گاز و پتروشیمی در ایران، سایت ایران آزادی
- ↑ ۱۱٫۰ ۱۱٫۱ ادامه اعتصاب قدرتمندانه نفتگران ایرانی در پالایشگاهها و صنایع پتروشیمی سراسر کشور، سایت ایران آزادی
- ↑ دهمین روز اعتصاب کارگران نفت و گاز و پتروشیمی و نیروگاههای ایران، سایت ایران آزادی
- ↑ یازدهمین روز اعتصاب کارگران صنعت نفت و پتروشیمی و نیروگاهها، سایت ایران آزادی
- ↑ سیزدهمین روز اعتصاب کارگران صنعت نفت و پتروشیمی در ۲۱ شهر، سایت ایران آزادی
- ↑ شانزدهمین روز اعتصاب نفتگران، سایت ایران ما
- ↑ دهمین روز اعتصاب کارگران و کارکنان تاسیسات نفت و گاز و پتروشیمی در ۱۲ استان، سایت مریم رجوی
- ↑ Australian Unions stand in solidarity with Iranian workers, ACTU
- ↑ ۱۸٫۰ ۱۸٫۱ اعتصاب نفتگران و هراس رژیم ولایت، سایت سازمان مجاهدین خلق
- ↑ Iran: Oil Workers Stage Strike, Tsarizm
- ↑ Iran: Oil workers stage strike over unpaid wages and bonuses, The Milli Chronicle
- ↑ تحادیه تشکلهای کامیونداران و رانندگان از اعتصاب کارگران صنایع نفت ایران حمایت کرد
- ↑ واکنش روحانی به اعتصاب کارگران
- ↑ العربیه فارسی- اعتصاب کارگران صنعت نفت