ایرانپدیا دانشنامهی اپوزیسیون ایران است؛ دانشنامهای مستند برای ایرانیانی که میخواهند روایت بدون سانسور و دقیق تاریخ صدسالهی ایران -بهویژه در چهل سال اخیر- را بدانند.
ایرانپدیا در ۱۵ شهریور ۱۳۹۶ فعالیت خود را آغاز کرد و هماکنون (۹ دی ۱۴۰۴ خورشیدی) ۲٬۲۹۶ نوشتار دارد.
مقالههای این دانشنامه باید بیطرفانه و با استناد به منابع معتبر و بدون لحن تبلیغی و بدون پایمال کردن حق نشر دیگران باشند. مطالب ایرانپدیا همواره در حال تکمیل و بازتکمیل، ویرایش و بازویرایش است.
اعتراضات دی ۱۴۰۴، که از روز یکشنبه ۷ دی (۲۸ دسامبر ۲۰۲۵) در بازار تهران آغاز شد، در واکنش به افزایش شدید قیمت دلار به بیش از ۱۴۴ هزار تومان، تورم فزاینده، رکود اقتصادی، بیثباتی بازار ارز و فشارهای معیشتی شکل گرفت. بازاریان و کسبه با تعطیلی مغازهها و تجمعات در نقاطی مانند پاساژ علاءالدین، مجتمع چارسو، خیابان جمهوری و بازار بزرگ تهران اعتراض کردند و شعارهایی مانند «نترسید، نترسید، ما همه با هم هستیم» و «بازاری با غیرت حمایت، حمایت» سر دادند. این رویدادها به سرعت به روز دوم (۸ دی) کشیده شد و با گسترش به خیابانهای سعدی، لالهزار، امیرکبیر، مولوی و شوش، همراه با درگیریهای پراکنده گردید. نیروهای امنیتی با شلیک گاز اشکآور و ضرب و شتم معترضان پاسخ دادند، اما اعتراضات ادامه یافت و به شهرهایی مانند کرج، اصفهان، شیراز، مشهد، همدان، کرمانشاه، قشم، زنجان و کرمان رسید.
در روز سوم (۹ دی)، اعتصابات در بخشهای مختلف بازار تهران تداوم یافت و دانشجویان دانشگاههای تهران، بهشتی، علامه طباطبایی، علم و صنعت، شریف، یزد و صنعتی اصفهان با تجمعات و شعارهایی مانند «دانشجو میمیرد، ذلت نمیپذیرد» و «مرگ بر دیکتاتور» به اعتراضات پیوستند. کامیونداران نیز با صدور بیانیه حمایت خود را اعلام کردند و بر اتحاد با بازاریان تأکید ورزیدند. تظاهرات شبانه در برخی از محلههای تهران با شعارهای ضد حکومتی همراه بود. نیروهای سرکوبگر در همدان با شلیک مستقیم و در ملارد با گاز اشکآور اقدام کردند، که منجر به عقبنشینی آنان در برخی موارد گردید.
پاسخ حکومت ترکیبی از تهدید و وعده بود؛ سپاه پاسداران نسبت به فتنه هشدار داد، سازمان اطلاعات سپاه پیامکهای تهدیدآمیز فرستاد. واکنشهای جهانی شامل حمایت نفتالی بنت از مردم ایران، انتقاد دونالد ترامپ از سرکوب، و گزارشهای نیویورک تایمز و آسوشیتدپرس از بحران اقتصادی بود. تحلیلها نشاندهنده پتانسیل تبدیل اعتراضات اقتصادی به سیاسی و حتی انقلاب، با اشاره به سابقه تاریخی بازار در تحولات ایران، بود.
بیشتر بخوانید
علی صارمی، (متولد بروجرد ۱۳۲۷ - اعدام زندان اوین ۷ دیماه ۱۳۸۸) هوادار سازمان مجاهدین خلق ایران و از قدیمیترین زندانیان سیاسی قبل و بعد از انقلاب ضدسلطنتی ۵۷ بود، او ۲۴ سال از عمر خود را در زندانهای نظام سلطنتی و رژیم ایران گذراند.
علی صارمی در دوران حکومت جمهوری اسلامی یا در زندان بود و یا در خارج زندان به فعالیت سیاسی علیه این رژیم میپرداخت. یکی از فرزندان او به نام اکبر صارمی از اعضای سازمان مجاهدین خلق ایران است. علی صارمی نهایتاً پس از آخرین دستگیری توسط قاضی صلواتی محکوم به مرگ شد.
حکم اعدام او در دادگاه استیناف نیز تأیید و در ۷ دی ۱۳۸۸ در زندان اوین بدار آویخته شد.
فروغ فرخزاد، (زادهی ٨ دی ۱۳۱۳ – تهران- درگذشته در ۲۴ بهمن ۱۳۴۵)، ۱۷ ساله بود که اولین کتاب شعرش به نام اسیر، و پس از آن دفترهای دیوار و عصیان را منتشر کرد.[۱] انتشار کتاب تولدی دیگر در سال ۱۳۴۲، سرفصل شکوفایی هنری فروغ فرخزاد بود. فروغ فرخزاد در ترکیب کلام و شناسایی زبان شعر از قدرتی بیمانند برخوردار بود.
فروغ فرخزاد در شمار بزرگترین شاعران ایران معاصر ایران است که با وجود عمر هنری کوتاه توانست آثاری ماندنی در شعر فارسی خلق کند. وی پس از تولدی دیگر مجموعهی «ایمان بیاوریم به آغاز فصل سرد» را منتشر کرد که در نوع خود بینظیر بود و با استقبال بسیاری مواجه شد. فروغ فرخزاد در زمینهی تئاتر، فیلمسازی و نقاشی نیز فعالیت داشت و در مدت کوتاه عمرش، آثاری نیز از خود برجای گذاشت.
خانه سیاه است، عنوان فیلم مستندی است از ساختههای فروغ که در زمستان سال ۱۳۴۲، از فستیوال جهانی اوبرهاووزن جایزهی بهترین فیلم مستند را بهدست آورد. بسیاری از اشعار فروغ فرخزاد به زبانهای مختلفی چون انگلیسی، فرانسوی، عربی، ترکی و... ترجمه شده است. سرانجام فروغ فرخزاد در ۲۴ بهمن ۱۳۴۵، در سن ۳۲ سالگی بر اثر تصادف رانندگی درگذشت.
علی گلزاده غفوری، (زاده ۲۵ اردیبهشت ۱۳۰۲ – قزوین)، تحصیلات ابتدایی را در دبستان ادب شهر قزوین که مدیریت آن با فرزند میرزا کوچکخان جنگلی، بود گذراند. در پایان دورهی ابتدایی رتبهی نخست را در مدرسه کسب کرد. وی همهی مراحل علوم دینی را بهسرعت طی کرد و در سنین جوانی به درجه اجتهاد رسید. علی گلزاده غفوری در دهه ۱۳۵۰، به مبارزه با رژیم شاه روی آورد و به همین خاطر به منطقهی گیلان در دماوند تبعید گردید.
دکتر علی گلزاده غفوری دارای مدرک فوق لیسانس در رشتهی حقوق قضایی و همچنین مدرک دکترای تخصصی در رشته حقوق اسلامی از دانشگاه سوربن پاریس بود. پس از بازگشت از فرانسه به تدریس در دانشسرای تربیت معلم پرداخت و در آنزمان از مؤسسان مراکز علمی مانند، مدارس علوی و رفاه بود.
دکتر علی گلزاده غفوری در سال ۱۳۵۸، نماینده مجلس شد و در تدوین نهایی قانون اساسی مشارکت داشت. او از جمله کسانی بود که مخالف اصل ولایت فقیه بود و به آن رأی نداد. وی در ۲۰ خرداد ۱۳۶۰، از مجلس و حکومت کناره گرفت و در اعتراض به خمینی و سیاستهایش، با کنار گذاشتن لباس روحانیت در انزوا به بازنگری و بازتنظیم برخی از آثار گذشتهاش در قبل از انقلاب و تألیفات جدیدش پرداخت.
سه فرزند و یک داماد او به جرم هواداری از مجاهدین خلق اعدام شدند. دکتر علی گلزاده غفوری در ۱۱ دیماه ۱۳۸۸، در تهران درگذشت و پیکر او در بهشت زهرا به خاک سپرده شد.
