کاربر:Khosro/صفحه تمرین NOINDEX: تفاوت میان نسخه‌ها

از ایران پدیا
پرش به ناوبری پرش به جستجو
(۳۱۵ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
NOINDEX
[[پرونده:برای صفحه تمرین.jpg|بندانگشتی|1148x1148px]]زهرا شهباز طبری، (متولد سال ۱۳۳۷، بابل، ساکن رشت) زندانی سیاسی ۶۷ ساله، مهندس برق و فارغ‌التحصیل دانشگاه صنعتی اصفهان و دانشگاه بوروس سوئد در رشته انرژی پایدار است. در روز ۲۸ فروردین‌ماه ۱۴۰۴، نیروهای امنیتی با یورش به منزل شهباز طبری، او را بازداشت و به زندان لاکان رشت منتقل کردند. او پس از ۷ ماه بلاتکلیفی، در روز شنبه ۳ آبان ۱۴۰۴ (۲۵ اکتبر ۲۰۲۵)، توسط شعبه اول دادگاه انقلاب رشت به اتهام «محاربه از طریق همکاری با [[سازمان مجاهدین خلق ایران]]» به اعدام محکوم شد. او پیش از این نیز در تاریخ ۲ اسفند ۱۴۰۱، در [[زندان لاکان رشت]] بازداشت و تحت بلاتکلیفی طولانی قرار گرفته بود. زهرا شهباز طبری، فعال حقوق زنان و زندانی سیاسی پیشین، همچنین در دهه ۱۳۶۰ به ۱۵ سال زندان محکوم شده بود. اتهامات شامل «ارتباط با گروه‌های مخالف نظام»، «فعالیت تبلیغاتی علیه نظام» و «اجتماع و تبانی» است. گزارش‌ها از بازجویی‌های شدید، محرومیت از مرخصی و وکیل مستقل، و شرایط نامناسب سلامتی خبر می‌دهند. خانواده‌اش از حکم اعدام ابراز نگرانی کرده و خواستار مداخله نهادهای حقوق بشری شده‌اند. این حکم بخشی از سرکوب مخالفان سیاسی در ایران است و امکان تجدیدنظرخواهی وجود دارد. [[شورای ملی مقاومت ایران]] بر پرونده‌سازی و شکنجه خانم شهباز طبری تأکید کرده است.<ref name=":0">[https://bazdashtshodegan.com/%D8%B2%D9%87%D8%B1%D8%A7-%D8%B4%D9%87%D8%A8%D8%A7%D8%B2-%D8%B7%D8%A8%D8%B1%DB%8C/ تداوم بازداشت و بلاتکلیفی زهرا شهباز طبری در زندان لاکان رشت - صدای بازداشت‌شدگان]</ref><ref name=":1">[https://hengaw.net/fa/news/2025/10/article-158 زهرا شهباز طبری، زندانی سیاسی گیلک و اهل رشت به اعدام محکوم شد - سازمان حقوق بشری هه‌نگاو]</ref><ref name=":2">[https://wncri.org/fa/%D8%B2%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%DB%8C-%D8%B2%D9%87%D8%B1%D8%A7-%D8%B4%D9%87%D8%A8%D8%A7%D8%B2-%D8%B7%D8%A8%D8%B1%DB%8C-%D8%A8%D9%87-%D8%A7%D8%B9%D8%AF%D8%A7%D9%85-%D9%85/ زندانی سیاسی زهرا شهباز طبری، ۶۷ ساله در رشت به اعدام محکوم می شود - زنان نیروی تغییر]</ref><ref name=":3">[https://www.iranintl.com/202510254227 دادگاه انقلاب رشت زهرا شهباز طبری، زندانی سیاسی ۶۷ ساله، را به اعدام محکوم کرد - ایران اینترنشنال]</ref><ref name=":4">[https://www.hra-news.org/2025/hranews/a-57371/ زهرا شهباز طبری، زندانی سیاسی اهل رشت، به اعدام محکوم شد - هرانا]</ref><ref name=":5">[https://iranhrs.org/%D8%A7%D8%B9%D8%AF%D8%A7%D9%85-%D8%B2%D9%87%D8%B1%D8%A7-%D8%B4%D9%87%D8%A8%D8%A7%D8%B2-%D8%B7%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D8%9B-%D8%B2%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%DB%8C-%DB%B6%DB%B7/ صدور حکم اعدام زهرا شهباز طبری؛ زندانی سیاسی ۶۷ ساله در رشت - کانون حقوق بشر ایران]</ref><ref name=":6">[https://www.iran-emrooz.net/index.php/news1/more/123852/ زهرا شهباز طبری، زندانی سیاسی، به اعدام محکوم شد - ایران امروز]</ref><ref name=":7">[https://news.mojahedin.org/i/%D9%82%D8%B6%D8%A7%DB%8C%DB%8C%D9%87-%D8%AC%D9%84%D8%A7%D8%AF%D8%A7%D9%86-%D8%B2%D9%87%D8%B1%D8%A7-%D8%B7%D8%A8%D8%B1%DB%8C-%D8%B2%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86-%D8%B1%D8%B4%D8%AA-%D8%A7%D8%AA%D9%87%D8%A7%D9%85-%D9%87%D9%85%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%D9%85%D8%AC%D8%A7%D9%87%D8%AF%DB%8C%D9%86-%D8%A7%D8%B9%D8%AF%D8%A7%D9%85-%D9%85%D8%AD%DA%A9%D9%88%D9%85-%DA%A9%D8%B1%D8%AF قضاییه جلادان زهرا طبری در زندان رشت را به اتهام همکاری با مجاهدین به اعدام محکوم کرد - سازمان مجاهدین خلق ایران]</ref>


'''علی شمخانی'''، (متولد ۶ مهر ۱۳۳۴، اهواز) عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام و مشاور سیاسی [[سید علی خامنه ای|علی خامنه‌ای]] است. شمخانی از دهه ۱۳۵۰ با فعالیت‌های ضد [[محمدرضا پهلوی|رژیم پهلوی]] آغاز به کار کرد و پس از [[انقلاب ضد سلطنتی|انقلاب ضدسلطنتی ۱۳۵۷]] به عضویت [[سپاه پاسداران انقلاب اسلامی|سپاه پاسداران]] درآمد. او در مناصب متعددی از جمله فرماندهی سپاه خوزستان، وزیر دفاع، و دبیر شورای عالی امنیت ملی خدمت کرده است. این بیوگرافی به بررسی سوابق نظامی و سیاسی علی شمخانی، نقشش در سرکوب اعتراضات مردمی، مسئولیت احتمالی در [[سقوط هواپیمای اوکراینی|ساقط کردن پرواز ۷۵۲ اوکراینی]]، و مسائل مرتبط با ثروت خانواده‌اش می‌پردازد.
== پیشینه شخصی و فعالیت‌های سیاسی ==
زهرا شهباز طبری، ۶۷ ساله متولد بابل (ساکن رشت) و از فعالان حقوق زنان، سابقه طولانی در فعالیت‌های سیاسی مخالف نظام جمهوری اسلامی دارد. او در دهه ۱۳۶۰ به اتهام فعالیت‌های سیاسی به ۱۵ سال زندان محکوم شد و دوران محکومیت خود را در زندان‌های رشت و تهران گذراند. او پس از آزادی، به عنوان یکی از زنان مبارز گیلک شناخته شد و در [[اعتراضات سراسری ۱۴۰۱ ایران|اعتراضات سراسری ۱۴۰۱]]،مشارکت فعال داشت. او در تظاهرات رشت علیه سرکوب زنان و [[نقض حقوق بشر در ایران|نقض حقوق بشر]] نقش برجسته‌ای ایفا کرد.<ref name=":2" />


یکی از جنبه‌های برجسته زندگی شمخانی، حضور فعال او در [[سرکوب در ایران|سرکوب اعتراضات مردمی]] در مقاطع مختلف از جمله [[اعتراضات دی‌‌ماه ۱۳۹۶|دی ۹۶]]، [[اعتراضات ۱۳۹۸ ایران|آبان ۹۸]]، و [[اعتراضات سراسری ۱۴۰۱ ایران|اعتراضات سراسری ۱۴۰۱]] است. منابع متعدد نشان می‌دهند که او به‌عنوان دبیر شورای عالی امنیت ملی، در تدوین سیاست‌های سرکوب و مدیریت بحران‌ها نقش کلیدی داشته است. سند محرمانه‌ای که در برخی منابع منتشر شده، به‌طور خاص به نقش او در کشتار سال ۹۸ اشاره دارد و او را به‌عنوان یکی از تصمیم‌گیرندگان اصلی معرفی می‌کند. این اقدامات با انتقادات گسترده مواجه شده و شمخانی را به‌عنوان چهره‌ای جنجالی در میان مخالفان رژیم مطرح کرده است.
زهرا شهباز طبری، به عنوان زندانی سیاسی پیشین، در سال‌های اخیر نیز به دلیل حمایت از حقوق زندانیان و اعتراض به سیاست‌های قضاییه مورد توجه قرار گرفته است. خانواده و فعالان حقوق بشر او را نمادی از مقاومت زنان ایرانی در برابر سرکوب می‌دانند.<ref name=":0" /><ref name=":4" />


موضوع دیگر، ارتباط علی شمخانی با فاجعه ساقط شدن پرواز ۷۵۲ اوکراینی در دی ۱۳۹۸ است. گزارش‌ها حاکی از آن است که در زمان این حادثه، او به‌عنوان دبیر شورای عالی امنیت ملی، بخشی از ساختار تصمیم‌گیری بوده که به شلیک موشک به هواپیما منجر شد. اگرچه رژیم ایران ابتدا این رویداد را انکار کرد، اما بعدها مسئولیت آن را پذیرفت و آن را خطای انسانی خواند، که این موضوع همچنان محل مناقشه است.
خانم زهرا شهباز طبری مهندس برق و فارغ‌التحصیل دانشگاه صنعتی اصفهان و دانشگاه بوروس سوئد در رشته انرژی پایدار است.<ref name=":3" />


ثروت خانواده علی شمخانی نیز از دیگر محورهای است که مورد توجه قرار گرفته است. گزارش‌ها از دارایی‌های نجومی شامل املاک لوکس، شرکت‌های کشتیرانی، و معاملات نفتی حکایت دارند که به فرزندان و نزدیکان او نسبت داده می‌شود. اتهاماتی نظیر نقش برادرزاده‌اش در پروژه [[متروپل آبادان]] و توقیف کشتی‌های متعلق به پسرانش در هند، نشان‌دهنده شبکه گسترده‌ای از فساد مالی است که شمخانی در واکنش به آن‌ها، اتهامات را به «ستون پنجم» نسبت داده است.
== بازداشت اول ==
زهرا شهباز طبری در ۲ اسفند ۱۴۰۱، توسط نیروهای امنیتی در رشت بازداشت شد. این بازداشت در جریان سرکوب اعتراضات سراسری ۱۴۰۱، صورت گرفت. او بلافاصله به بازداشتگاه اطلاعات رشت منتقل و تحت بازجویی‌های فشرده قرار گرفت. بر اساس گزارش‌ها، مأموران امنیتی منزل او را تفتیش کرده و اموال شخصی‌اش را ضبط کردند.<ref name=":3" /> '''('''


در نهایت، حمله اسرائیل به منزل علی شمخانی در خرداد ۱۴۰۴ که به شدت زخمی شدن او منجر شد، از دیگر موضوعات مورد بررسی است. این رویداد، که منزل او را که به کاخ تشبیه شده بود هدف قرار داد، پرسش‌هایی درباره دلایل این حمله و نجات معجزه‌آسای او مطرح کرده است. این مقاله بر پایه منابع معتبر و مستند انجام شده و تلاش دارد تا با رویکردی بی‌طرفانه، واقعیت‌های موجود را منعکس کند.
پس از بازداشت اولیه، خانم زهرا شهباز طبری به زندان لاکان رشت منتقل شد، جایی که بیش از دو سال در بلاتکلیفی کامل به سر برد. در این مدت، پرونده او بدون تشکیل دادگاه و اطلاع‌رسانی به خانواده پیش می‌رفت. خانواده‌اش بارها از عدم دسترسی به اطلاعات پرونده و محرومیت از ملاقات شکایت کردند.<ref name=":1" />


== زادگاه و آغاز فعالیت‌های سیاسی ==
=== بلاتکلیفی و شرایط زندان ===
علی شمخانی در ۶ مهر ۱۳۳۴ در شهر اهواز، مرکز استان خوزستان، به دنیا آمد. او در خانواده‌ای عرب‌زبان رشد یافت که ریشه‌های فرهنگی و اجتماعی آن با جامعه محلی پیوند داشت. فعالیت‌های سیاسی او از دهه ۱۳۵۰ و در دوران رژیم پهلوی آغاز شد، زمانی که به دلیل مشارکت در جنبش‌های ضد حکومتی توسط [[ساواک]] دستگیر و زندانی شد. این دوره زندان، بستری برای آشنایی او با چهره‌هایی چون [[محسن رضایی]] و غلامعلی رشید فراهم کرد که بعدها به تشکیل گروه چریکی «منصورون» منجر شد. پس از پیروزی انقلاب ضدسلطنتی در سال ۱۳۵۷، شمخانی به سرعت به عضویت سپاه پاسداران درآمد و در سن ۲۴ سالگی به فرماندهی سپاه خوزستان منصوب شد، که نشان‌دهنده جایگاه زودهنگام او در ساختار نظامی جدید بود.<ref>[https://namnak.com/biography-of-ali-shamkhani.p107060 زندگینامه علی شمخانی - نم‌نمک]</ref>  
طی ۲۹ ماه بازداشت، زهرا شهباز طبری از حقوق اولیه مانند مرخصی پزشکی و وکیل مستقل محروم ماند. او در بند زنان زندان لاکان نگهداری می‌شود، جایی که شرایط بهداشتی و درمانی نامناسب است. با توجه به سن بالا و سابقه بیماری، وضعیت سلامتی‌اش رو به وخامت گذاشته است. فعالان حقوق بشر هشدار داده‌اند که بلاتکلیفی طولانی می‌تواند منجر به نقض حقوق انسانی شود.<ref name=":2" /><ref name=":5" />  


== سوابق نظامی و سیاسی ==
=== بازداشت دوم ===
علی شمخانی در طول دهه‌های پس از انقلاب، مناصب متعددی را در ساختار نظامی و سیاسی ایران بر عهده داشت. او ابتدا به‌عنوان فرمانده نیروی زمینی سپاه در [[جنگ ایران و عراق]] خدمت کرد و نقش مهمی در عملیات‌های نظامی ایفا نمود. در سال ۱۳۶۸، با انتصاب به وزارت سپاه در دولت [[میرحسین موسوی]]، وارد عرصه سیاسی شد. این منصب تا سال ۱۳۷۶ ادامه یافت و پس از آن، او به‌عنوان وزیر دفاع در کابینه‌های [[سید محمد خاتمی|محمد خاتمی]] از ۱۳۷۶ تا ۱۳۸۴ فعالیت کرد. در این دوره، او بر توسعه توان دفاعی ایران، به‌ویژه نیروی دریایی، تمرکز داشت. از سال ۱۳۹۲ تا ۱۴۰۲، شمخانی به‌عنوان دبیر شورای عالی امنیت ملی و نماینده خامنه‌ای رهبر جمهوری اسلامی در این شورا ایفای نقش کرد، که یکی از کلیدی‌ترین جایگاه‌هایش در تصمیم‌گیری‌های کلان امنیتی بود.<ref>[https://photokade.com/%D8%A8%DB%8C%D9%88%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%81%DB%8C-%D8%B9%D9%84%DB%8C-%D8%B4%D9%85%D8%AE%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D9%88-%D9%87%D9%85%D8%B3%D8%B1%D8%B4/ بیوگرافی علی شمخانی از سپاه تا ارتش و جنجال فرزندان - فتوکده]</ref>  
در روز ۲۸ فروردین‌ماه ۱۴۰۴، نیروهای امنیتی با یورش به منزل شهباز طبری، او را بازداشت و به زندان لاکان رشت منتقل کردند. مأموران هنگام بازداشت محل سکونت او را تفتیش و تلفن همراه، لپ‌تاپ او و یکی از اعضای خانواده را ضبط کرده‌اند.<ref name=":4" />  


== نقش در سرکوب اعتراضات مردمی ==
== اتهامات رسمی ==
دادگاه انقلاب رشت زهرا شهباز طبری را به اتهام «محاربه از طریق همکاری با سازمان مجاهدین خلق ایران» محاکمه کرد. اتهامات فرعی شامل «ارتباط با گروه‌های مخالف نظام»، «فعالیت تبلیغاتی علیه نظام» و «اجتماع و تبانی به قصد اقدام علیه امنیت ملی» است. این اتهامات بر اساس اعترافات تحت فشار و اسناد ضبط‌شده از منزل او استوار است.<ref name=":6" />


=== سرکوب اعتراضات دی ۹۶ ===
منابع حقوق بشری تأکید دارند که این اتهامات بخشی از الگوی پرونده‌سازی علیه مخالفان سیاسی است. شهباز طبری هرگونه ارتباط مستقیم با سازمان مجاهدین را رد کرده، اما دادگاه شواهد را کافی دانسته است.<ref name=":4" /><ref name=":7" />  
علی شمخانی به‌عنوان دبیر شورای عالی امنیت ملی، در مدیریت بحران‌های اجتماعی نقش برجسته‌ای داشته است. در جریان [[اعتراضات دی‌‌ماه ۱۳۹۶|اعتراضات دی‌ماه ۱۳۹۶]]، که به دلیل گرانی و شرایط اقتصادی آغاز شد، او به‌عنوان یکی از هماهنگ‌کنندگان اصلی سیاست‌های سرکوب شناخته شد. گزارش‌ها حاکی از آن است که او در جلسات امنیتی دستورالعمل‌هایی برای کنترل معترضان صادر کرد، که به کشته شدن چندین نفر منجر شد. این اقدامات نشان‌دهنده رویکرد سخت‌گیرانه او در مواجهه با نارضایتی‌های مردمی بود.<ref>[https://sarkoobgaran.com/%D8%A8%D8%A7%D8%B2%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D9%86%D9%82%D8%B4-%D8%B9%D9%84%DB%8C-%D8%B4%D9%85%D8%AE%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D8%AF%D8%A8%DB%8C%D8%B1-%D9%88%D9%82%D8%AA-%D8%B4%D9%88%D8%B1%D8%A7%DB%8C/ بازخوانی نقش علی شمخانی دبیر وقت شورای امنیت رژیم در سرکوب مردم - سرکوبگران]</ref>  


=== کشتار آبان ۹۸ ===
== تشکیل دادگاه و محاکمه ==
در [[اعتراضات ۱۳۹۸ ایران|اعتراضات سراسری آبان ۹۸]]، که پس از افزایش قیمت بنزین شکل گرفت، شمخانی به‌عنوان یکی از تصمیم‌گیرندگان اصلی مطرح شد. سند محرمانه‌ای که توسط برخی منابع منتشر شده، او را به‌عنوان فردی معرفی می‌کند که در تدوین استراتژی سرکوب نقش داشت. این سند مدعی است که «شمخانی مستقیماً در صدور دستورات سرکوب شرکت داشت»، که نتیجه آن کشته شدن صدها نفر گزارش شده است. این رویداد، انتقادات شدیدی را علیه او به دنبال داشت.<ref name=":0">[https://iran-tc.com/2023/05/23/%D8%B3%D9%86%D8%AF-%D9%85%D8%AD%D8%B1%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%87-%D9%83%D8%B4%D8%AA%D8%A7%D8%B1-%D9%A9%D9%A8-%D9%88-%D9%86%D9%82%D8%B4-%D8%B4%D9%85%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%89/ سند محرمانه (كشتار ٩٨ و نقش شمخانى) - شورای مدیریت گذار]</ref>  
پرونده زهرا شهباز طبری در ۳ آبان ۱۴۰۴، در شعبه اول دادگاه انقلاب رشت بررسی شد. جلسه دادگاه به صورت غیرعلنی برگزار گردید و خانواده و وکیل او از حضور در آن منع شدند. قاضی دادگاه، اتهامات را اثبات‌شده اعلام کرد و حکم اعدام را صادر نمود.<ref name=":3" />  


=== اعتراضات پاییز ۱۴۰۱ ===
=== حکم اعدام ===
در پاییز ۱۴۰۱، با آغاز اعتراضات سراسری پس از مرگ [[مهسا امینی]]، علی شمخانی به‌عنوان دبیر شورای عالی امنیت ملی، در خط مقدم مدیریت بحران قرار گرفت. منابع گزارش داده‌اند که او در جلسات اضطراری، بر استفاده از نیروی نظامی برای سرکوب معترضان تأکید داشت. این رویکرد، که با کشته شدن ده‌ها نفر همراه بود، انتقادات بین‌المللی را به دنبال داشت و نام او را بار دیگر به‌عنوان یکی از عوامل اصلی سرکوب مطرح کرد.<ref name=":1">[https://old.iranintl.com/%D8%A7%D9%8A%D8%B1%D8%A7%D9%86/%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%B5%DB%8C-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%AA%D8%B1%D9%86%D8%B4%D9%86%D8%A7%D9%84-%DA%AF%D8%B2%D8%A7%D8%B1%D8%B4%DB%8C-%D8%A7%D8%B2-%D9%81%D8%B3%D8%A7%D8%AF-%D9%81%D8%B1%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%AF%D9%87%D8%A7%D9%86-%D8%B3%D8%A7%D8%A8%D9%82-%D8%B3%D9%BE%D8%A7%D9%87-%D9%BE%D8%A7%D8%B3%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D9%88-%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%85%D8%A7%D8%AA-%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85-%D8%AF%D8%B1-%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82%D9%87 گزارشی از فساد فرماندهان سابق سپاه پاسداران و مقامات نظام در منطقه آزاد اروند - ایران اینترنشنال]</ref>


=== نقش در مدیریت اطلاعات و سرکوب ===
زندانی سیاسی زهرا شهباز طبری، توسط شعبه اول دادگاه انقلاب رشت به ریاست قاضی درویش‌گفتار به اتهام «محاربه از طریق همکاری با سازمان مجاهدین خلق ایران» و «همکاری با گروه‌های مخالف نظام» به اعدام محکوم شد. این حکم درروز ۳ آبان ۱۴۰۴، صادر گردید و محاکمه تنها در کمتر از ۱۰ دقیقه به پایان رسید. فرزند زهرا شهباز طبری در مصاحبه با هرانا (ارگان خبری مجموعه فعلان حقوق بشر در ایران) گفت: <blockquote>«روند دادرسی کمتر از ۱۰ دقیقه طول کشید. مادرم دسترسی موثر به وکیل مستقل نداشت. وکیلی که از سوی نهاد قضایی معرفی شد، بدون دفاع موثر نتیجه را تایید و ابلاغ کرد. کل دادگاه یک نمایش بود. قاضی در یک جلسه ۱۰ دقیقه‌ای با لبخند حکم اعدام را اعلام کرد. وکیل معرفی‌شده نیز وقتی نتیجه را شنید، لبخند زد.»<ref name=":3" /></blockquote>اتهامات بر اساس شواهدی مانند نوشتن شعار «زن، مقاومت، آزادی» روی یک پارچه و ضبط یک پیام صوتی که هرگز منتشر نشده، استوار است. دادگاه این اقدامات را «فعالیت تبلیغاتی علیه نظام» و «اجتماع و تبانی به قصد اقدام علیه امنیت ملی» تلقی کرد. خانم شهباز طبری هرگونه ارتباط مستقیم با سازمان مجاهدین را رد کرده، اما دادگاه شواهد ضبط‌شده از منزل او را مورد استناد قرار داده است.<ref name=":1" />  
علی شمخانی در کنار سرکوب مستقیم، بر مدیریت اطلاعات و تبلیغات نیز نظارت داشت. گزارش‌ها نشان می‌دهد که او در زمان اعتراضات، بر گسترش پروپاگاندا برای توجیه اقدامات سرکوبگرانه تأکید کرد. این استراتژی شامل پخش اخبار جعلی برای کاهش حمایت عمومی از معترضان بود، که به پیچیدگی بحران افزود.<ref name=":2">[https://iranwire.com/fa/features/47557/ شمخانی، صادقی و آبان ۹۸؛ روایت‌هایی که دیر افشا می‌شوند - ایران وایر]</ref>  


=== فشارهای بین‌المللی ===
حکم اعدام این زندانی سیاسی بدوی است و ظرف ۲۰ روز قابل تجدیدنظرخواهی در دیوان عالی کشور می‌باشد. او تنها هفت روز مهلت دارد تا نسبت به حکم اعدام صادرشده علیه خود درخواست فرجام‌خواهی ارائه دهد. خانواده او از شوک این حکم ابراز نگرانی کرده و خواستار مداخله فوری نهادهای حقوق بشری برای لغو آن شده‌اند. این حکم بخشی از موج اعدام‌های سیاسی علیه زنان مبارز در ایران تلقی می‌شود.<ref name=":5" />  
سرکوب‌های تحت رهبری علی شمخانی، به‌ویژه در آبان ۹۸ و پاییز ۱۴۰۱، واکنش‌های بین‌المللی را برانگیخت. دادگستر به نقل از سازمان‌های حقوق بشری گزارش داده که «شمخانی به دلیل نقشش در کشتار معترضان، در لیست سیاه قرار گرفته است». این فشارها، او را به یکی از اهداف تحریم‌های غربی تبدیل کرده است.<ref name=":3">[https://spreadingjustice.org/fa/individual-violator/sj36993/ علی شمخانی - دادگستر]</ref>  


=== همکاری با نهادهای امنیتی ===
== نگرانی‌های حقوق بشری ==
علی شمخانی در سرکوب اعتراضات، همکاری نزدیکی با نهادهای امنیتی مانند اطلاعات سپاه داشت. او با قرار دادن اطلاعات سپاه پاسداران در دست خامنه‌ای، نفوذ خود را بر سرکوب‌ها افزایش داد. این همکاری، به هماهنگی بیشتر میان نیروهای نظامی و اطلاعاتی برای سرکوب منجر شد، که نمونه بارز آن در آبان ۹۸ دیده می‌شود.<ref name=":4">[https://www.radiozamaneh.com/765863/ شمخانی: مرد کودتاهای خیالی و کسی که «اطلاعات سپاه» را در دست خامنه‌ای گذاشت - رادیو زمانه]</ref>  
صدور حکم اعدام برای زهرا شهباز طبری نگرانی‌های گسترده‌ای را برانگیخته است. سازمان‌های حقوق بشری مانند هه‌نگاو و هرانا بر محرومیت از وکیل، شکنجه روانی در بازداشت، و عدم رعایت استانداردهای قضایی تأکید کرده‌اند. وضعیت سلامتی او، شامل مشکلات قلبی و فشار خون، در زندان تشدید شده است.<ref name=":1" /><ref name=":4" />  


=== پیامدهای داخلی ===
فعالان زنان این حکم را حمله‌ای به نسل مبارز زنان ایرانی می‌دانند و کمپین‌هایی برای آزادی او راه‌اندازی کرده‌اند.<ref name=":2" />  
سرکوب‌های تحت نظارت شمخانی، به افزایش شکاف میان مردم و حاکمیت منجر شد. سند منتشرشده به نقل از شاهدان عینی می‌نویسد که علی شمخانی با دستوراتش، اعتماد مردم را از دست داد. این موضوع، نارضایتی‌های داخلی را تشدید کرد و او را به یکی از اهداف اصلی اعتراضات تبدیل نمود.<ref name=":0" />  


== ارتباط با ساقط شدن پرواز ۷۵۲ اوکراینی ==
=== اطلاعیه شورای ملی مقاومت ===
[[شورای ملی مقاومت ایران]] در اطلاعیه‌ای رسمی، حکم اعدام را محکوم کرد. متن کامل اطلاعیه به شرح زیر است: <blockquote>قضاییه جلادان زهرا طبری در زندان رشت را به اتهام همکاری با مجاهدین به اعدام محکوم کرد.


=== زمینه‌های حادثه ===
فراخوان به اقدام فوری برای نجات جان زهرا و دیگر زندانیان سیاسی زیر اعدام
در شامگاه ۱۸ دی ۱۳۹۸، پرواز ۷۵۲ اوکراینی توسط پدافند هوایی رژیم ایران ساقط شد که منجر به کشته شدن تمامی ۱۷۶ سرنشین آن شد. در آن زمان، شمخانی به‌عنوان دبیر شورای عالی امنیت ملی، بخشی از ساختار تصمیم‌گیری در شرایط بحرانی بود که این رویداد رخ داد. گزارش‌ها نشان می‌دهند که تنش‌های منطقه‌ای با آمریکا، به‌ویژه پس از ترور [[قاسم سلیمانی]]، شرایطی را ایجاد کرد که خطای انسانی به این فاجعه منجر شد.<ref name=":5">[https://www.radiofarda.com/a/31645146.html مسببان اصلی شلیک به پرواز ۷۵۲ چه کسانی بودند؟ - رادیو فردا] 2</ref>


=== مسئولیت و واکنش‌ها ===
قضاییه جلادان زندانی سیاسی زهرا طبری محبوس در زندان لاکان رشت را به اتهام همکاری با سازمان مجاهدین خلق ایران به اعدام محکوم کرد. این حکم در بیدادگاه ضد انقلاب رشت به ریاست دژخیم «احمد درویش گفتار» صادر شد. این به‌اصطلاح محاکمه به مدت ۱۰دقیقه و از طریق ویدئو کنفرانس و بدون دسترسی زهرا طبری به وکیل انتخابی برگزار شد.
اگرچه رژیم ایران ابتدا مسئولیت این حادثه را انکار کرد، اما پس از فشارهای بین‌المللی، آن را «خطای انسانی» اعلام کرد. برخی منابع، از جمله صدای آمریکا، به نقش شمخانی در مدیریت بحران اشاره کرده‌اند و مدعی‌اند که او در عدم شفافیت اولیه دخیل بوده است. این موضوع، اعتبار او را در عرصه بین‌المللی تحت‌الشعاع قرار داد.<ref name=":6">[https://ir.voanews.com/a/irans-shamkhani-about-to-resign-after-failing-to-control-the-protests/6841313.html سرگیجه در دستگاه‌های امنیتی جمهوری اسلامی در میانه اعتراضات سراسری - صدای آمریکا]</ref>


=== تحقیقات و تبعات بین‌المللی ===
زهرا طبری متولد بابل در فروردین ۱۴۰۴ با یورش مأموران امنیتی به خانه‌اش در رشت دستگیر شد. او پیش از این نیز در خرداد ۱۴۰۱ دستگیر شده بود و ۳ماه از محکومیت خود را در زندان لاکان رشت و ۱۵ماه را با پابند در خانه‌اش گذراند.
پس از پذیرش مسئولیت توسط رژیم ایران، تحقیقات بین‌المللی از سوی اوکراین و کانادا آغاز شد که علی شمخانی را به‌عنوان یکی از مقامات مسئول در زنجیره فرماندهی مورد سؤال قرار داد. گزارش‌ها حاکی از آن است که عدم شفافیت اولیه از سوی شورای عالی امنیت ملی، که علی شمخانی هدایت آن را بر عهده داشت، به پیچیدگی‌های حقوقی این پرونده افزوده است. این موضوع، تحریم‌های جدیدی علیه او و دیگر مقامات را به دنبال داشت.<ref name=":5" />


== ثروت و اتهامات فساد مالی ==
مقاومت ایران ارگانهای ذیربط ملل متحد و عموم مراجع مدافع حقوق‌بشر را به اقدام فوری برای نجات جان زهرا طبری و دیگر زندانیان سیاسی محکوم به اعدام فرامی‌خواند.


=== دارایی‌های نجومی خانواده ===
شایان یادآوری است که رژیم خونریز [[روح‌الله خمینی|خمینی]] مجاهد خلق دکتر طبری پسر‌عموی زهرا را در سال ۱۳۶۲ در بابل اعدام کرد.<ref name=":7" /> </blockquote>
علی شمخانی و خانواده‌اش به داشتن ثروت هنگفتی متهم شده‌اند که از منابع عمومی ایران تأمین شده است. گزارش‌ها از مالکیت املاک لوکس در تهران و مناطق آزاد، از جمله منطقه اروند، حکایت دارند. سایت اپک تایمز به نقل از منابع غیررسمی اعلام کرده که خانواده‌ی علی شمخانی با استفاده از موقعیت او، به امپراتوری اقتصادی دست یافته‌اند. این دارایی‌ها شامل شرکت‌های کشتیرانی و معاملات نفتی است که به فرزندان و نزدیکان او نسبت داده می‌شود.<ref>[https://persianepochtimes.com/corruption-in-the-ali-shamkhani-family-from-astronomical-properties-to-arms-trading-and-oil-sales/ ابعاد فساد در خانواده علی شمخانی، از املاک نجومی تا تجارت اسلحه و فروش نفت - اپک تایمز]</ref>  


=== نقش در پروژه‌های جنجالی ===
== زمینه سرکوب در ایران ==
یکی از اتهامات مطرح‌شده، ارتباط برادرزاده شمخانی با پروژه متروپل آبادان است که به دلیل ساخت‌وساز غیراستاندارد فرو ریخت و ده‌ها کشته بر جای گذاشت. همچنین، توقیف کشتی‌های متعلق به پسرانش در هند به دلیل تحریم‌ها، بحث‌هایی درباره فعالیت‌های تجاری غیرقانونی او برانگیخت. شمخانی این اتهامات را به «ستون پنجم» نسبت داده و هرگونه ارتباط را رد کرده است.<ref name=":7">[https://www.rfi.fr/fa/%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86/20220220-%D8%B9%D9%84%DB%8C-%D8%B4%D9%85%D8%AE%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D8%A7%D9%81%D8%B4%D8%A7%DB%8C-%D9%85%D8%A7%D8%AC%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D8%AA%D9%88%D9%82%DB%8C%D9%81-%DA%A9%D8%B4%D8%AA%DB%8C-%D9%BE%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%B4-%D8%AF%D8%B1-%D9%87%D9%86%D8%AF-%D8%B1%D8%A7-%D8%A8%D9%87-%D8%B3%D8%AA%D9%88%D9%86-%D9%BE%D9%86%D8%AC%D9%85-%D9%86%D8%B3%D8%A8%D8%AA-%D8%AF%D8%A7%D8%AF علی شمخانی افشای ماجرای توقیف کشتی پسرانش در هند را به «ستون‌پنجم» نسبت داد - آر.اف.ای]</ref>  
حکم اعدام زهرا شهباز طبری بخشی از موج اعدام‌های سیاسی در ایران پس از اعتراضات ۱۴۰۱ است. قضاییه جمهوری اسلامی در سال‌های اخیر احکام اعدام متعددی علیه زندانیان سیاسی صادر کرده، که اغلب به اتهامات امنیتی مرتبط است. این روند نقض کنوانسیون‌های بین‌المللی حقوق بشر تلقی می‌شود.<ref name=":5" />  


=== واکنش‌ها و دفاعیه‌ها ===
=== پیامدهای احتمالی ===
انتشار گزارش‌هایی درباره فساد خانواده شمخانی، واکنش‌های متفاوتی را در پی داشت. سایت ریوداد۲۴، که وابسته به رسانه‌های حکومتی است، به نقل از افکار عمومی نوشته که «ثروت افسانه‌ای خانواده شمخانی زیر ذره‌بین قرار گرفته است». شمخانی در مقابل، این اتهامات را به تبلیغات دشمن نسبت داد و مدعی شد که هدفش تخریب جایگاه اوست.<ref>[https://www.rouydad24.ir/fa/news/185103/%D8%AB%D8%B1%D9%88%D8%AA-%D8%A7%D9%81%D8%B3%D8%A7%D9%86%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C-%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A7%D8%AF%D9%87-%D8%AF%D8%A8%DB%8C%D8%B1-%D8%B4%D9%88%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D8%B9%D8%A7%D9%84%DB%8C-%D8%A7%D9%85%D9%86%DB%8C%D8%AA-%D9%85%D9%84%DB%8C-%D8%B2%DB%8C%D8%B1-%D8%B0%D8%B1%D9%87-%D8%A8%DB%8C%D9%86-%D8%A7%D9%81%DA%A9%D8%A7%D8%B1-%D8%B9%D9%85%D9%88%D9%85%DB%8C-%D9%85%D8%A7%D8%AC%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D8%AD%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%B9%D9%84%DB%8C-%D8%B4%D9%85%D8%AE%D8%A7%D9%86%DB%8C-%DA%86%DB%8C%D8%B3%D8%AA ثروت افسانه‌ای خانواده دبیر شورای عالی امنیت ملی زیر ذره بین افکار عمومی! - رویداد۲۴]</ref>
در صورت تأیید حکم، اعدام شهباز طبری می‌تواند واکنش‌های بین‌المللی شدیدی را برانگیزد. سازمان‌های حقوق بشری خواستار تحریم قضاییه ایران شده‌اند. خانواده و حامیان شهناز طری امیدوار به تجدیدنظر و لغو حکم اعدام او هستند.<ref name=":0" /><ref name=":1" />  
 
=== شبکه‌های اقتصادی ===
شبکه اقتصادی شمخانی فراتر از ایران گسترش یافته و شامل معاملات نفتی و تجارت اسلحه است. گزارش ایران آزادی به فعالیت‌های تجاری فرزندان او در خارج از کشور اشاره دارد و آن را نتیجه سوءاستفاده از منصب پدر می‌داند. این شبکه، که به امپراتوری ثروت تعبیر شده، یکی از نقاط ضعف اصلی او در برابر انتقادات محسوب می‌شود.<ref>[https://iranfreedom.net/%d8%b9%d9%84%db%8c-%d8%b4%d9%85%d8%ae%d8%a7%d9%86%db%8c-%d8%a7%d8%b2-%d8%b4%d8%a7%da%af%d8%b1%d8%af-%d8%af%d9%88%da%86%d8%b1%d8%ae%d9%87%d8%b3%d8%a7%d8%b2%db%8c-%d8%aa%d8%a7-%d9%85%d8%a7/ علی شمخانی از شاگرد دوچرخه‌سازی تا مافیای نفت و امپراتوری ثروت - ایران آزادی]</ref>
 
=== پرونده‌های قضایی و بین‌المللی ===
فعالیت‌های اقتصادی خانواده شمخانی به سطح بین‌المللی کشیده شده است. توقیف کشتی‌های متعلق به پسرانش در هند، که به دلیل نقض تحریم‌ها رخ داد، به بررسی‌های قضایی منجر شد. آر.اف.ای گزارش داده که:<blockquote>«این ماجرا، شبکه مالی شمخانی را زیر ذره‌بین نهادهای بین‌المللی قرار داده است»<ref name=":7" /> </blockquote>
 
=== اتهامات در منطقه آزاد اروند ===
گزارش برخی منابع از فساد فرماندهان سابق سپاه، از جمله شمخانی، در منطقه آزاد اروند پرده برداشته است. این منطقه به‌عنوان مرکز فعالیت‌های اقتصادی غیرشفاف شناخته می‌شود، و شمخانی به دلیل نقشش در واگذاری املاک به نزدیکانش مورد انتقاد قرار گرفته است.<ref name=":1" />
 
== حمله اسرائیل و پیامدهای آن ==
 
=== جزئیات حمله ===
در خرداد ۱۴۰۴، در جریان [[حمله ۱۳ژوئن اسرائیل به ایران|حمله اسرائیل به ایران]]، منزلی متعلق به علی شمخانی در تهران هدف حمله هوایی اسرائیل قرار گرفت. این ساختمان، که به کاخ تشبیه شده بود، به دلیل دارایی‌های لوکس و وسعتش جلب توجه کرده بود. گزارش‌ها حاکی از آن است که شمخانی در این حمله زخمی شد، اما جان سالم به در برد. این رویداد به‌عنوان پاسخی به اقدامات نظامی رژیم ایران در منطقه تفسیر شده است.<ref name=":8">[https://farsikhabar.com/%DA%86%D9%87-%DA%A9%D8%B3%DB%8C-%D8%B9%D9%84%DB%8C-%D8%B4%D9%85%D8%AE%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D8%B1%D8%A7-%D9%86%D8%AC%D8%A7%D8%AA-%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D8%9F-%D9%88-%DA%86%D8%B1%D8%A7-%D8%A7%D9%88-%D9%85/ چه کسی علی شمخانی را نجات داد؟ و چرا او مانند سلامی کشته نشد؟ - فارسی خبر]</ref>
 
=== شایعات و تحلیل‌ها ===
پس از این حمله، شایعاتی درباره نجات معجزه‌آسای او و نقش محافظانش مطرح شد. برخی منابع مدعی‌اند که «کسی او را نجات داد»، اما جزئیات مشخصی ارائه نشده است. این موضوع، همراه با سؤالاتی درباره چرایی هدف قرار گرفتن منزل او، به بحث‌های گسترده در رسانه‌ها دامن زده است.<ref name=":8" />  
 
=== بررسی سیاسی حمله ===
حمله اسرائیل به منزل شمخانی، به‌عنوان بخشی از استراتژی نظامی علیه مقامات ارشد ایران تفسیر شده است. این رویداد، که در بحبوحه تنش‌های منطقه‌ای رخ داد، پرسش‌هایی درباره هدف‌گیری دقیق اسرائیل و اطلاعات آن‌ها از دارایی‌های شمخانی مطرح کرده است.<ref name=":1" />
 
== بررسی جایگاه و تأثیرات سیاسی ==
 
=== نفوذ در ساختار قدرت ===
علی شمخانی از دهه ۱۳۶۰ به‌عنوان یکی از چهره‌های تأثیرگذار در ساختار نظامی و امنیتی ایران شناخته شده است. حضور او در مناصب کلیدی مانند وزارت دفاع و دبیر شورای عالی امنیت ملی، او را به یکی از حلقه‌های نزدیک به رهبر جمهوری اسلامی تبدیل کرد. این نفوذ، به‌ویژه در زمان بحران‌ها، او را به بازیگری اصلی در سیاست‌گذاری‌های امنیتی تبدیل کرده است.<ref>[https://www.radiofarda.com/a/f9-washingtonpost-ignatius-shamkhani-iran/26683516.html «شمخانی چه نقش سیاسی در ایران دارد» - رادیو فردا]</ref>
 
=== انزوای سیاسی پس از اعتراضات ===
با وجود جایگاه بلندپایه شمخانی، اعتراضات گسترده و افشاگری‌ها درباره نقش او در سرکوب و فساد، به کاهش اعتبار سیاسی او منجر شده است. گزارش صدای آمریکا به نقل از منابع داخلی اشاره دارد که «شمخانی پس از ناتوانی در کنترل اعتراضات، در معرض استعفاست»، که نشان‌دهنده فشارهای داخلی بر اوست.<ref name=":6" />
 
=== تأثیر بر سیاست امنیتی ===
شمخانی با تکیه بر جایگاهش در شورای عالی امنیت ملی، سیاست‌های امنیتی ایران را در برابر تهدیدات خارجی و داخلی شکل داد. گزارش‌ها نشان می‌دهد که او «اطلاعات سپاه را به دست رهبر داد»، که این اقدام، نفوذ او را در ساختار اطلاعاتی تقویت کرد، اما در عین حال او را به هدف انتقادات داخلی و خارجی تبدیل نمود.<ref name=":4" />
 
=== چالش‌های پیش رو ===
با افزایش فشارهای بین‌المللی و داخلی، جایگاه شمخانی در معرض تهدید قرار گرفته است. منابع مانند ایران وایر اشاره دارند که «او در میانه اعتراضات سراسری دچار سرگیجه سیاسی شده»، که می‌تواند به کاهش نفوذ او در آینده منجر شود.<ref name=":2" />
 
=== نقش در کودتاهای خیالی ===
شمخانی به دلیل مدیریت بحران‌ها، به «مرد کودتاهای خیالی» معروف شده است. او با ایجاد سناریوهای امنیتی، به تثبیت قدرت خامنه‌ای کمک کرد، که این رویکرد، او را به ابزاری در دست نهادهای بالا دستی تبدیل نمود.<ref name=":4" />
 
=== تأثیر بر روابط خارجی ===
نقش شمخانی در سیاست خارجی، به‌ویژه در تنش با اسرائیل و آمریکا، قابل توجه است. حمله اسرائیل به منزل او، که به زخمی شدنش منجر شد، نشان‌دهنده جایگاه او به‌عنوان هدفی استراتژیک است. این رویداد، روابط رژیم ایران با غرب را بیش از پیش پیچیده کرده است.<ref name=":2" />
 
== بررسی جایگاه اجتماعی و تاریخی ==
 
=== دیدگاه‌ها و انتقادات ===
علی شمخانی به‌عنوان چهره‌ای جنجالی، در میان مخالفان رژیم به «پاسدار تروریست» شهرت یافته است. منتقدان او را به دلیل نقش در سرکوب و فساد محکوم می‌کنند، در حالی که حامیانش او را مدیری کارآمد در زمان بحران‌ها می‌دانند. این دوگانگی، جایگاه او را در تاریخ معاصر ایران پیچیده کرده است.<ref name=":2" />
 
=== میراث و آینده ===
میراث شمخانی به احتمال زیاد با حوادثی مانند ساقط شدن پرواز ۷۵۲ و سرکوب اعتراضات گره خورده است. با وجود زخمی شدن در حمله اسرائیل، آینده سیاسی او به شدت به تحولات داخلی و بین‌المللی بستگی دارد، که هنوز نامعلوم است.<ref name=":8" />
 
=== جایگاه در میان حامیان و مخالفان ===
شمخانی در میان حامیان رژیم به‌عنوان مدیری قاطع شناخته می‌شود، اما مخالفان او را «مردی با دستان خونین» توصیف می‌کنند. این دوگانگی، او را به شخصیتی بحث‌برانگیز در تاریخ معاصر ایران تبدیل کرده است.<ref name=":3" />
 
=== میراث احتمالی ===
میراث احتمالی شمخانی ممکن است با حوادثی مانند سرکوب اعتراضات و فساد مالی گره بخورد. با این حال، بقای او پس از حمله اسرائیل، پرسش‌هایی درباره امنیت شخصی و حمایت‌های پشت پرده او مطرح کرده است، که هنوز بدون پاسخ مانده است.<ref name=":8" />  


== منابع: ==
== منابع: ==

نسخهٔ ‏۲۶ اکتبر ۲۰۲۵، ساعت ۱۶:۲۸

برای صفحه تمرین.jpg

زهرا شهباز طبری، (متولد سال ۱۳۳۷، بابل، ساکن رشت) زندانی سیاسی ۶۷ ساله، مهندس برق و فارغ‌التحصیل دانشگاه صنعتی اصفهان و دانشگاه بوروس سوئد در رشته انرژی پایدار است. در روز ۲۸ فروردین‌ماه ۱۴۰۴، نیروهای امنیتی با یورش به منزل شهباز طبری، او را بازداشت و به زندان لاکان رشت منتقل کردند. او پس از ۷ ماه بلاتکلیفی، در روز شنبه ۳ آبان ۱۴۰۴ (۲۵ اکتبر ۲۰۲۵)، توسط شعبه اول دادگاه انقلاب رشت به اتهام «محاربه از طریق همکاری با سازمان مجاهدین خلق ایران» به اعدام محکوم شد. او پیش از این نیز در تاریخ ۲ اسفند ۱۴۰۱، در زندان لاکان رشت بازداشت و تحت بلاتکلیفی طولانی قرار گرفته بود. زهرا شهباز طبری، فعال حقوق زنان و زندانی سیاسی پیشین، همچنین در دهه ۱۳۶۰ به ۱۵ سال زندان محکوم شده بود. اتهامات شامل «ارتباط با گروه‌های مخالف نظام»، «فعالیت تبلیغاتی علیه نظام» و «اجتماع و تبانی» است. گزارش‌ها از بازجویی‌های شدید، محرومیت از مرخصی و وکیل مستقل، و شرایط نامناسب سلامتی خبر می‌دهند. خانواده‌اش از حکم اعدام ابراز نگرانی کرده و خواستار مداخله نهادهای حقوق بشری شده‌اند. این حکم بخشی از سرکوب مخالفان سیاسی در ایران است و امکان تجدیدنظرخواهی وجود دارد. شورای ملی مقاومت ایران بر پرونده‌سازی و شکنجه خانم شهباز طبری تأکید کرده است.[۱][۲][۳][۴][۵][۶][۷][۸]

پیشینه شخصی و فعالیت‌های سیاسی

زهرا شهباز طبری، ۶۷ ساله متولد بابل (ساکن رشت) و از فعالان حقوق زنان، سابقه طولانی در فعالیت‌های سیاسی مخالف نظام جمهوری اسلامی دارد. او در دهه ۱۳۶۰ به اتهام فعالیت‌های سیاسی به ۱۵ سال زندان محکوم شد و دوران محکومیت خود را در زندان‌های رشت و تهران گذراند. او پس از آزادی، به عنوان یکی از زنان مبارز گیلک شناخته شد و در اعتراضات سراسری ۱۴۰۱،مشارکت فعال داشت. او در تظاهرات رشت علیه سرکوب زنان و نقض حقوق بشر نقش برجسته‌ای ایفا کرد.[۳]

زهرا شهباز طبری، به عنوان زندانی سیاسی پیشین، در سال‌های اخیر نیز به دلیل حمایت از حقوق زندانیان و اعتراض به سیاست‌های قضاییه مورد توجه قرار گرفته است. خانواده و فعالان حقوق بشر او را نمادی از مقاومت زنان ایرانی در برابر سرکوب می‌دانند.[۱][۵]

خانم زهرا شهباز طبری مهندس برق و فارغ‌التحصیل دانشگاه صنعتی اصفهان و دانشگاه بوروس سوئد در رشته انرژی پایدار است.[۴]

بازداشت اول

زهرا شهباز طبری در ۲ اسفند ۱۴۰۱، توسط نیروهای امنیتی در رشت بازداشت شد. این بازداشت در جریان سرکوب اعتراضات سراسری ۱۴۰۱، صورت گرفت. او بلافاصله به بازداشتگاه اطلاعات رشت منتقل و تحت بازجویی‌های فشرده قرار گرفت. بر اساس گزارش‌ها، مأموران امنیتی منزل او را تفتیش کرده و اموال شخصی‌اش را ضبط کردند.[۴] (

پس از بازداشت اولیه، خانم زهرا شهباز طبری به زندان لاکان رشت منتقل شد، جایی که بیش از دو سال در بلاتکلیفی کامل به سر برد. در این مدت، پرونده او بدون تشکیل دادگاه و اطلاع‌رسانی به خانواده پیش می‌رفت. خانواده‌اش بارها از عدم دسترسی به اطلاعات پرونده و محرومیت از ملاقات شکایت کردند.[۲]

بلاتکلیفی و شرایط زندان

طی ۲۹ ماه بازداشت، زهرا شهباز طبری از حقوق اولیه مانند مرخصی پزشکی و وکیل مستقل محروم ماند. او در بند زنان زندان لاکان نگهداری می‌شود، جایی که شرایط بهداشتی و درمانی نامناسب است. با توجه به سن بالا و سابقه بیماری، وضعیت سلامتی‌اش رو به وخامت گذاشته است. فعالان حقوق بشر هشدار داده‌اند که بلاتکلیفی طولانی می‌تواند منجر به نقض حقوق انسانی شود.[۳][۶]

بازداشت دوم

در روز ۲۸ فروردین‌ماه ۱۴۰۴، نیروهای امنیتی با یورش به منزل شهباز طبری، او را بازداشت و به زندان لاکان رشت منتقل کردند. مأموران هنگام بازداشت محل سکونت او را تفتیش و تلفن همراه، لپ‌تاپ او و یکی از اعضای خانواده را ضبط کرده‌اند.[۵]

اتهامات رسمی

دادگاه انقلاب رشت زهرا شهباز طبری را به اتهام «محاربه از طریق همکاری با سازمان مجاهدین خلق ایران» محاکمه کرد. اتهامات فرعی شامل «ارتباط با گروه‌های مخالف نظام»، «فعالیت تبلیغاتی علیه نظام» و «اجتماع و تبانی به قصد اقدام علیه امنیت ملی» است. این اتهامات بر اساس اعترافات تحت فشار و اسناد ضبط‌شده از منزل او استوار است.[۷]

منابع حقوق بشری تأکید دارند که این اتهامات بخشی از الگوی پرونده‌سازی علیه مخالفان سیاسی است. شهباز طبری هرگونه ارتباط مستقیم با سازمان مجاهدین را رد کرده، اما دادگاه شواهد را کافی دانسته است.[۵][۸]

تشکیل دادگاه و محاکمه

پرونده زهرا شهباز طبری در ۳ آبان ۱۴۰۴، در شعبه اول دادگاه انقلاب رشت بررسی شد. جلسه دادگاه به صورت غیرعلنی برگزار گردید و خانواده و وکیل او از حضور در آن منع شدند. قاضی دادگاه، اتهامات را اثبات‌شده اعلام کرد و حکم اعدام را صادر نمود.[۴]

حکم اعدام

زندانی سیاسی زهرا شهباز طبری، توسط شعبه اول دادگاه انقلاب رشت به ریاست قاضی درویش‌گفتار به اتهام «محاربه از طریق همکاری با سازمان مجاهدین خلق ایران» و «همکاری با گروه‌های مخالف نظام» به اعدام محکوم شد. این حکم درروز ۳ آبان ۱۴۰۴، صادر گردید و محاکمه تنها در کمتر از ۱۰ دقیقه به پایان رسید. فرزند زهرا شهباز طبری در مصاحبه با هرانا (ارگان خبری مجموعه فعلان حقوق بشر در ایران) گفت:

«روند دادرسی کمتر از ۱۰ دقیقه طول کشید. مادرم دسترسی موثر به وکیل مستقل نداشت. وکیلی که از سوی نهاد قضایی معرفی شد، بدون دفاع موثر نتیجه را تایید و ابلاغ کرد. کل دادگاه یک نمایش بود. قاضی در یک جلسه ۱۰ دقیقه‌ای با لبخند حکم اعدام را اعلام کرد. وکیل معرفی‌شده نیز وقتی نتیجه را شنید، لبخند زد.»[۴]

اتهامات بر اساس شواهدی مانند نوشتن شعار «زن، مقاومت، آزادی» روی یک پارچه و ضبط یک پیام صوتی که هرگز منتشر نشده، استوار است. دادگاه این اقدامات را «فعالیت تبلیغاتی علیه نظام» و «اجتماع و تبانی به قصد اقدام علیه امنیت ملی» تلقی کرد. خانم شهباز طبری هرگونه ارتباط مستقیم با سازمان مجاهدین را رد کرده، اما دادگاه شواهد ضبط‌شده از منزل او را مورد استناد قرار داده است.[۲]

حکم اعدام این زندانی سیاسی بدوی است و ظرف ۲۰ روز قابل تجدیدنظرخواهی در دیوان عالی کشور می‌باشد. او تنها هفت روز مهلت دارد تا نسبت به حکم اعدام صادرشده علیه خود درخواست فرجام‌خواهی ارائه دهد. خانواده او از شوک این حکم ابراز نگرانی کرده و خواستار مداخله فوری نهادهای حقوق بشری برای لغو آن شده‌اند. این حکم بخشی از موج اعدام‌های سیاسی علیه زنان مبارز در ایران تلقی می‌شود.[۶]

نگرانی‌های حقوق بشری

صدور حکم اعدام برای زهرا شهباز طبری نگرانی‌های گسترده‌ای را برانگیخته است. سازمان‌های حقوق بشری مانند هه‌نگاو و هرانا بر محرومیت از وکیل، شکنجه روانی در بازداشت، و عدم رعایت استانداردهای قضایی تأکید کرده‌اند. وضعیت سلامتی او، شامل مشکلات قلبی و فشار خون، در زندان تشدید شده است.[۲][۵]

فعالان زنان این حکم را حمله‌ای به نسل مبارز زنان ایرانی می‌دانند و کمپین‌هایی برای آزادی او راه‌اندازی کرده‌اند.[۳]

اطلاعیه شورای ملی مقاومت

شورای ملی مقاومت ایران در اطلاعیه‌ای رسمی، حکم اعدام را محکوم کرد. متن کامل اطلاعیه به شرح زیر است:

قضاییه جلادان زهرا طبری در زندان رشت را به اتهام همکاری با مجاهدین به اعدام محکوم کرد.

فراخوان به اقدام فوری برای نجات جان زهرا و دیگر زندانیان سیاسی زیر اعدام

قضاییه جلادان زندانی سیاسی زهرا طبری محبوس در زندان لاکان رشت را به اتهام همکاری با سازمان مجاهدین خلق ایران به اعدام محکوم کرد. این حکم در بیدادگاه ضد انقلاب رشت به ریاست دژخیم «احمد درویش گفتار» صادر شد. این به‌اصطلاح محاکمه به مدت ۱۰دقیقه و از طریق ویدئو کنفرانس و بدون دسترسی زهرا طبری به وکیل انتخابی برگزار شد.

زهرا طبری متولد بابل در فروردین ۱۴۰۴ با یورش مأموران امنیتی به خانه‌اش در رشت دستگیر شد. او پیش از این نیز در خرداد ۱۴۰۱ دستگیر شده بود و ۳ماه از محکومیت خود را در زندان لاکان رشت و ۱۵ماه را با پابند در خانه‌اش گذراند.

مقاومت ایران ارگانهای ذیربط ملل متحد و عموم مراجع مدافع حقوق‌بشر را به اقدام فوری برای نجات جان زهرا طبری و دیگر زندانیان سیاسی محکوم به اعدام فرامی‌خواند.

شایان یادآوری است که رژیم خونریز خمینی مجاهد خلق دکتر طبری پسر‌عموی زهرا را در سال ۱۳۶۲ در بابل اعدام کرد.[۸]

زمینه سرکوب در ایران

حکم اعدام زهرا شهباز طبری بخشی از موج اعدام‌های سیاسی در ایران پس از اعتراضات ۱۴۰۱ است. قضاییه جمهوری اسلامی در سال‌های اخیر احکام اعدام متعددی علیه زندانیان سیاسی صادر کرده، که اغلب به اتهامات امنیتی مرتبط است. این روند نقض کنوانسیون‌های بین‌المللی حقوق بشر تلقی می‌شود.[۶]

پیامدهای احتمالی

در صورت تأیید حکم، اعدام شهباز طبری می‌تواند واکنش‌های بین‌المللی شدیدی را برانگیزد. سازمان‌های حقوق بشری خواستار تحریم قضاییه ایران شده‌اند. خانواده و حامیان شهناز طری امیدوار به تجدیدنظر و لغو حکم اعدام او هستند.[۱][۲]

منابع: