سقوط هواپیمای اوکراینی: تفاوت میان نسخه‌ها

از ایران پدیا
پرش به ناوبری پرش به جستجو
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۱۸ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{رویداد روز|تاریخ=ژانویه ۲۰۲۰}}
{{جعبه سوانح هواپیما
{{جعبه سوانح هواپیما
|name            = سقوط هواپیمای اوکراینی
|name            = سقوط هواپیمای اوکراینی
خط ۶: خط ۵:
|image_size      = 250px
|image_size      = 250px
|alt              =
|alt              =
|caption          = بوئینگ ۷۳۷
|caption          = پرواز ps752
|date            =  ۸ ژانویه مصادف با ۱۸ دی ماه ۱۳۹۸
|date            =  ۸ ژانویه مصادف با ۱۸ دی ماه ۱۳۹۸
|type            =
|type            =
خط ۲۹: خط ۲۸:
|fatalities      = ۱۷۶ نفر
|fatalities      = ۱۷۶ نفر
|survivors        = ‍۰
|survivors        = ‍۰
}}'''سقوط هواپیمای اوکراینی''' حادثه‌ای است که  در روز ۸ ژانویه مصادف با ۱۸ دی ماه ۱۳۹۸ رخ داد.<ref>[https://www.aa.com.tr/fa/%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86/%D8%A2%D9%85%D8%B1%DB%8C%DA%A9%D8%A7-%D8%A7%D8%B7%D9%84%D8%A7%D8%B9%D8%A7%D8%AA-%D9%85%D9%87%D9%85%DB%8C-%D8%AF%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%87-%D8%B3%D9%82%D9%88%D8%B7-%D9%87%D9%88%D8%A7%D9%BE%DB%8C%D آمریکا اطلاعات مهمی درباره سقوط هواپیمای اوکراینی در ایران به کی‌یف داد]</ref> در این حادثه همه‌ی ۱۷۶ مسافر و سرنشین هواپیمای اوکراینی جان باختند. رژیم ایران پس از کشته شدن [[قاسم سلیمانی]] فرمانده [[نیروی قدس سپاه پاسداران]] و [[ابومهدی المهندس]] از فرماندهان [[حشد الشعبی]] تهدید کرده بود که به منافع و نیروهای آمریکایی در منطقه حمله خواهد کرد. این هواپیما پس از آن سقوط کرد که رژیم ایران پایگاه نظامی عین الأسد متعلق به نیروهای آمریکایی در عراق را هدف یک حمله موشکی قرار داد. مقامات ایرانی گفتند این هواپیما در اثر نقص فنی سقوط کرده است. با این همه شواهد نشان می‌داد که این هواپیما توسط موشک‌های زمین به هوای [[سپاه پاسداران انقلاب اسلامی]] مورد هدف قرار گرفته است. برخی از قربانیان این حادثه اتباع سوئد و کانادا بودند. نخست وزیر سوئد استفان لوون در مورد این حادثه با جاستین ترودو نخست وزیر کانادا تلفنی گفتگو کرد و اعلام نمود، اطلاعاتی که دولت آمریکا منتشر ساخته است را می‌پذیرند و بر این باور هستند که هواپیما در اثر اصابت موشک سقوط کرده است.<ref>[https://sverigesradio.se/sida/artikel.aspx?programid=2493&artikel=7381980 سوئد خواستار بررسی شفاف درمورد سقوط هواپیمای‌ اوکراین است]</ref> پیش از آن مقامات آمریکایی اعلام کرده بودند بر اساس اطلاعات به دست آمده از ماهواره‌ها هواپیمای اوکراینی هدف حمله‌ی دو موشک قرار گرفته است. دولت آمریکا از ایران خواست جعبه سیاه هواپیما را به شرکت بوئینگ بدهد، اما حسن رضایی‌فر٬ رئیس سازمان هواپیمایی ایران اعلام کرد آن را تنها در ایران بررسی خواهند کرد.
}}'''سقوط هواپیمای اوکراینی،''' حادثه‌ای است که  در روز ۸ ژانویه مصادف با ۱۸ دی ماه ۱۳۹۸ رخ داد.<ref>[https://www.aa.com.tr/fa/%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86/%D8%A2%D9%85%D8%B1%DB%8C%DA%A9%D8%A7-%D8%A7%D8%B7%D9%84%D8%A7%D8%B9%D8%A7%D8%AA-%D9%85%D9%87%D9%85%DB%8C-%D8%AF%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%87-%D8%B3%D9%82%D9%88%D8%B7-%D9%87%D9%88%D8%A7%D9%BE%DB%8C%D آمریکا اطلاعات مهمی درباره سقوط هواپیمای اوکراینی در ایران به کی‌یف داد]</ref> در این حادثه همه‌ی ۱۷۶ مسافر و سرنشین هواپیمای اوکراینی جان باختند. حکومت ایران پس از کشته شدن [[قاسم سلیمانی]] فرمانده [[نیروی قدس سپاه پاسداران]] و [[ابومهدی المهندس]] از فرماندهان [[حشد الشعبی]] تهدید کرده بود که به منافع و نیروهای آمریکایی در منطقه حمله خواهد کرد. این هواپیما پس از آن سقوط کرد که رژیم ایران پایگاه نظامی عین‌الأسد متعلق به نیروهای آمریکایی در عراق را هدف یک حمله موشکی قرار داد. مقامات ایرانی گفتند این هواپیما در اثر نقص فنی سقوط کرده است. با این همه شواهد نشان‌ می‌داد که این هواپیما توسط موشک‌های زمین به هوای [[سپاه پاسداران انقلاب اسلامی]] مورد هدف قرار گرفته است. برخی از قربانیان این حادثه اتباع سوئد و کانادا بودند. نخست‌وزیر سوئد استفان لوون در مورد این حادثه با جاستین ترودو نخست‌وزیر کانادا تلفنی گفتگو کرد و اعلام نمود، اطلاعاتی که دولت آمریکا منتشر ساخته است را می‌پذیرند و بر این باور هستند که هواپیما در اثر اصابت موشک سقوط کرده است.<ref>[https://sverigesradio.se/sida/artikel.aspx?programid=2493&artikel=7381980 سوئد خواستار بررسی شفاف درمورد سقوط هواپیمای‌ اوکراین است]</ref> پیش از آن مقامات آمریکایی اعلام کردند بر اساس اطلاعات به دست آمده از ماهواره‌ها هواپیمای اوکراینی هدف حمله‌ی دو موشک قرار گرفته است. دولت آمریکا از ایران خواست جعبه سیاه هواپیما را به شرکت بوئینگ بدهد، اما حسن رضایی‌فر٬ رئیس سازمان هواپیمایی ایران اعلام کرد آن را تنها در ایران بررسی خواهند کرد.


سرانجام در روز۲۱ دی ماه ستاد نیروهای مسلح ایران در بیانیه‌‌ای مسئولیت سقوط هواپیمای اوکراینی را پذیرفت و اعلام نمود این هواپیما در اثر یک خطای انسانی توسط پدافند سپاه پاسداران مورد هدف قرار گرفته است. <ref>[https://www.irna.ir/news/83628809/%D8%A7%D8%B7%D9%84%D8%A7%D8%B9%DB%8C%D9%87-%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D9%84-%D9%86%DB%8C%D8%B1%D9%88%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%85%D8%B3%D9%84%D8%AD-%D8%AF%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%87-%D8%B3%D9%82%D9%88%D8%B7-%D9%87%D9%8 اطلاعیه ستادکل نیروهای مسلح درباره سقوط هواپیمای مسافربری]</ref>
سرانجام در روز۲۱ دی ماه ستاد نیروهای مسلح ایران در بیانیه‌‌ای مسئولیت سقوط هواپیمای اوکراینی را پذیرفت و اعلام نمود این هواپیما در اثر یک خطای انسانی توسط پدافند سپاه پاسداران مورد هدف قرار گرفته است. <ref>[https://www.irna.ir/news/83628809/%D8%A7%D8%B7%D9%84%D8%A7%D8%B9%DB%8C%D9%87-%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D9%84-%D9%86%DB%8C%D8%B1%D9%88%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%85%D8%B3%D9%84%D8%AD-%D8%AF%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%87-%D8%B3%D9%82%D9%88%D8%B7-%D9%87%D9%8 اطلاعیه ستادکل نیروهای مسلح درباره سقوط هواپیمای مسافربری]</ref>


چند ساعت پس از آن اعتراضات مردمی در چندین نقطه‌ی ایران آغاز شد. مردم در شعارهای خود [[سید علی خامنه ای|علی خامنه ای]] و سپاه پاسداران را هدف قرار دادند و خواهان سرنگونی [[رژیم ولایت فقیه]] شدند.
چند ساعت پس از آن اعتراضات مردمی در چندین نقطه‌ی ایران آغاز شد. مردم در شعارهای خود [[سید علی خامنه ای|علی خامنه‌ای]] و سپاه پاسداران را هدف قرار دادند و خواهان سرنگونی [[رژیم ولایت فقیه]] شدند.
== شرح واقعه‌ی سقوط هواپیمای اوکراینی ==
== شرح واقعه‌ ==
روز چهارشنبه ۱۸ دی‌ماه ۱۳۹۸ یک هواپیمای مسافربری خطوط هوایی اوکراین با ۱۷۶سرنشین که از تهران به مقصد کیف پایتخت اکراین در حال پرواز بود؛ دقایقی پس از بلند شدن از باند فرودگاه خمینی، در منطقه شهریار در نزدیکی تهران مورد اصابت موشک قرار گرفت و سقوط کرد.
روز چهارشنبه ۱۸ دی‌ماه ۱۳۹۸ یک هواپیمای مسافربری خطوط هوایی اوکراین با ۱۷۶سرنشین که از تهران به مقصد کیف پایتخت اکراین در حال پرواز بود؛ دقایقی پس از بلند شدن از باند فرودگاه خمینی، در منطقه شهریار در نزدیکی تهران مورد اصابت موشک قرار گرفت و سقوط کرد.


ساعاتی پیش از این واقعه سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در واکنش به کشته شدن قاسم سلیمانی توسط پهباد آمریکایی در عراق، ۱۵ موشک به دو پایگاه نظامی آمریکا در عراق شلیک کرده بود. موشک‌های شلیک شده از طرف سپاه پاسداران به پایگاه عین الاسد و یک پایگاه دیگر در اربیل هیچ خسارت جانی در بر نداشت و خسارت‌های جزئی به تاسیسات آمریکایی وارد شده بود. در پی شلیک این موشک‌ها، آسمان ایران در وضعیت آماده‌ باش پدافندی قرار داشت. سامانه‌های موشکی سپاه برای پاسخگویی به هر حمله احتمالی آمریکا آماده بودند اما پروازهای مسافری لغو نشده بود.
ساعاتی پیش از این واقعه سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در واکنش به کشته شدن قاسم سلیمانی توسط پهباد آمریکایی در عراق، ۱۵ موشک به دو پایگاه نظامی آمریکا در عراق شلیک کرده بود. موشک‌های شلیک شده از طرف سپاه پاسداران به پایگاه عین‌الاسد و یک پایگاه دیگر در اربیل هیچ خسارت جانی در بر نداشت و خسارت‌های جزئی به تاسیسات آمریکایی وارد شده بود. در پی شلیک این موشک‌ها، آسمان ایران در وضعیت آماده‌ باش پدافندی قرار داشت. سامانه‌های موشکی سپاه برای پاسخگویی به هر حمله احتمالی آمریکا آماده بودند اما پروازهای مسافری لغو نشده بود.


== اسامی جان‌باختگان شلیک به هواپیمای اوکراینی ==
== اسامی جان‌باختگان ==
[[پرونده:آرش پورضرابی و پونه گرجی.JPG|بندانگشتی|آرش پورضرابی و پونه گرجی- دانشجو|جایگزین=جانباختگان حادثه سقوط هواپیمای اوکراینی]]
[[پرونده:آرش پورضرابی و پونه گرجی.JPG|بندانگشتی|آرش پورضرابی و پونه گرجی- دانشجو|جایگزین=جانباختگان حادثه سقوط هواپیمای اوکراینی]]
[[پرونده:دلارام داداش نژاد.JPG|alt=جانباختگان حادثه سقوط هواپیمای اوکراینی|بندانگشتی|دلارام داداش نژاد - دانشجو]]
[[پرونده:دلارام داداش نژاد.JPG|alt=جانباختگان حادثه سقوط هواپیمای اوکراینی|بندانگشتی|دلارام داداش نژاد - دانشجو]]
خط ۴۷: خط ۴۶:
[[پرونده:مجتبی عباس نژاد.JPG|جایگزین=جانباختگان سقوط هواپیمای اوکراینی|بندانگشتی|مجتبی عباس نژاد - دانشجوی دانشگاه تورنتو]]
[[پرونده:مجتبی عباس نژاد.JPG|جایگزین=جانباختگان سقوط هواپیمای اوکراینی|بندانگشتی|مجتبی عباس نژاد - دانشجوی دانشگاه تورنتو]]
[[پرونده:ایمان آقابالی.JPG|جایگزین=جانباختگان سقوط هواپیمای اوکراینی|بندانگشتی|ایمان آقابالی - دانشجوی مقطع دکترا]]
[[پرونده:ایمان آقابالی.JPG|جایگزین=جانباختگان سقوط هواپیمای اوکراینی|بندانگشتی|ایمان آقابالی - دانشجوی مقطع دکترا]]
[[پرونده:مهدی اسحقیان.JPG|جایگزین=جانباختگان سقوط هواپیمای اوکراینی|بندانگشتی|مهدی اسحقیان - دانشجوی مقطع دکترا]]
[[پرونده:مهدی اسحقیان.JPG|جایگزین=جانباختگان سقوط هواپیمای اوکراینی|بندانگشتی|مهدی اسحاقیان - دانشجوی مقطع دکترا]]




=== مسافرین ایرانی هواپیمای اوکراینی ===
=== مسافرین ایرانی هواپیمای اوکراینی ===
{| class="wikitable"
{| class="wikitable"
|سعید طهماسبی قادم اسدی
|سعید طهماسبی قادم‌اسدی
|شهرزاد هاشمی
|شهرزاد هاشمی
|-
|-
خط ۶۱: خط ۶۰:
|فرهاد نیکنام
|فرهاد نیکنام
|-
|-
|مجتبی عباس نژاد
|مجتبی عباس‌نژاد
|آرنیکا نیازی
|آرنیکا نیازی
|-
|-
خط ۶۷: خط ۶۶:
|آرسام نیازی
|آرسام نیازی
|-
|-
|سیاوش غفوری آذر
|سیاوش غفوری‌آذر
|غزل نوریان
|غزل نوریان
|-
|-
خط ۸۳: خط ۸۲:
|-
|-
|شریعه فقیهی
|شریعه فقیهی
|منصور پور جمع
|منصور پورجمع
|-
|-
|فائزه فلسفی
|فائزه فلسفی
خط ۸۹: خط ۸۸:
|-
|-
|فراز فسلفی
|فراز فسلفی
|شکوفه چوپان نژاد
|شکوفه چوپان‌نژاد
|-
|-
|پریناز قادرپناه
|پریناز قادرپناه
خط ۱۰۹: خط ۱۰۸:
|مریم آقامیری
|مریم آقامیری
|-
|-
|امیر حسین قربانی بهابادی
|امیر‌حسین قربانی بهابادی
|غنیمت اژدری
|غنیمت اژدری
|-
|-
خط ۱۲۲: خط ۱۲۱:
|-
|-
|معصومه قوی
|معصومه قوی
|اردلان ابن الدین حمیدی
|اردلان ابن‌الدین حمیدی
|-
|-
|فاطمه کازرانی
|فاطمه کازرانی
|کامیار ابن الدین حمیدی
|کامیار ابن‌الدین حمیدی
|-
|-
|آزاده کاوه
|آزاده کاوه
|منصور اثنی عشری اصفهانی
|منصور اثنی‌عشری اصفهانی
|-
|-
|محمدرضا کدخدازاده
|محمدرضا کدخدازاده
خط ۱۴۳: خط ۱۴۲:
|-
|-
|فاطمه محمودی
|فاطمه محمودی
|مهدی اسحفین درجه
|مهدی اسحافیان درجه
|-
|-
|فیروزه مدنی
|فیروزه مدنی
خط ۱۷۸: خط ۱۷۷:
|سید پدرام موسوی بقروئی
|سید پدرام موسوی بقروئی
|-
|-
|ری را اسمعلیان
|ری‌را اسمعلیان
|سیده دریا موسوی بقروئی
|سیده دریا موسوی بقروئی
|-
|-
|امیر اشرفی حبیب آبادی
|امیر اشرفی حبیب‌آبادی
|سیده درینا موسوی بقروئی
|سیده درینا موسوی بقروئی
|-
|-
خط ۲۰۶: خط ۲۰۵:
|-
|-
|مهسا امیرلیراوی
|مهسا امیرلیراوی
|سارا حمزه ای
|سارا حمزه‌ای
|-
|-
|آلما اولادی
|آلما اولادی
خط ۲۱۵: خط ۲۱۴:
|-
|-
|عسل اویسی
|عسل اویسی
|دلارام داداشنژاد
|دلارام داداش‌نژاد
|-
|-
|مهربان بدیعی اردستانی
|مهربان بدیعی اردستانی
|مژگان دانشمند
|مژگان دانشمند
|-
|-
|نگار برقعه ای
|نگار برقعه‌ای
|سام ذکائی
|سام ذکائی
|-
|-
|سمیرا بشیری
|سمیرا بشیری
|نسیم رحمانی فر
|نسیم رحمانی‌فر
|-
|-
|محمد امین بیرونی
|محمد‌امین بیرونی
|سی ژیوان رحیمی
|سی‌ژیوان رحیمی
|-
|-
|محمد امین جبلی
|محمد‌امین جبلی
|نیلوفر ورائی خمس
|نیلوفر ورائی خمس
|-
|-
خط ۲۴۴: خط ۲۴۳:
|محمدحسین ساکت
|محمدحسین ساکت
|-
|-
|کیان جوادی اصل
|کیان جوادی‌ اصل
|حمیدرضا ستاره کوکب
|حمیدرضا ستاره کوکب
|-
|-
خط ۲۵۳: خط ۲۵۲:
|سارا سعادت
|سارا سعادت
|-
|-
|مهدیه حاجی قاسمی
|مهدیه حاجی‌قاسمی
|صبا سعادت
|صبا سعادت
|-
|-
|پارسا حسن نژاد
|پارسا حسن‌نژاد
|امیرحسین سعیدی نیا
|امیرحسین سعیدی‌نیا
|-
|-
|پانیذ سلطانی
|پانیذ سلطانی
|
|
|-
|-
|راحله سلمانی زاده فقه
|راحله سلمانی‌زاده فقه
|
|
|-
|-
خط ۲۷۷: خط ۲۷۶:
=== مسافرین خارجی هواپیمای اوکراینی ===
=== مسافرین خارجی هواپیمای اوکراینی ===
{| class="wikitable"
{| class="wikitable"
|آلکا کو بیوک (اوکراین)
|آلکا کوبیوک (اوکراین)
|والریا اوچاروک (اوکراین)
|والریا اوچاروک (اوکراین)
|-
|-
|الینا مالاخورا (اوکراین)
|الینا مالاخورا (اوکراین)
|ولادیمر دایان کو (اوکراین)
|ولادیمیر دایان‌کو (اوکراین)
|-
|-
|اولکس نابومکین (اوکراین)
|اولکس نابومکین (اوکراین)
خط ۲۹۳: خط ۲۹۲:
|-
|-
|سرهی خومینگو (اوکراین)
|سرهی خومینگو (اوکراین)
|امیل لیند برک (سوئد)
|امیل لیندبرک (سوئد)
|-
|-
|کاترینا اشنانیک (اوکراین)
|کاترینا اشنانیک (اوکراین)
|محمدرضا کدخدا زاده (انگلستان)
|محمدرضا کدخدازاده (انگلستان)
|-
|-
|ماریا میگتوگ(اوکراین)
|ماریا میگتوگ (اوکراین)
|مهدی محمدی(افغانستان)
|مهدی محمدی (افغانستان)
|-
|-
|اردلان ابن الدین حمیدی (کانادا)
|اردلان ابن‌الدین حمیدی (کانادا)
|رحیمه کاتبی (افغانستان)
|رحیمه کاتبی (افغانستان)
|-
|-
|الینا مرتضی تربجی (کانادا)
|الینا مرتضی تربجی (کانادا)
|زین العابدین سعادت (افغانستان)
|زین‌العابدین سعادت (افغانستان)
|-
|-
|عسکر دیرانی (کانادا)
|عسکر دیرانی (کانادا)
|سکینه احمدی (افغانستان)
|سکینه احمدی (افغانستان)
|-
|-
|عفیفه اصغر علی ترباهی (کانادا)
|عفیفه اصغرعلی ترباهی (کانادا)
|شهرام تاجیک (افغانستان)
|شهرام تاجیک (افغانستان)
|-
|-
|کامیار ابن الدین حمیدی(کانادا)
|کامیار ابن‌الدین حمیدی(کانادا)
|محسن احمدی (افغانستان)
|محسن احمدی (افغانستان)
|-
|-
خط ۳۲۰: خط ۳۱۹:
|-
|-
|حسین رضایی (افغانستان)
|حسین رضایی (افغانستان)
|مهدی رضایی(افغانستان)
|مهدی رضایی (افغانستان)
|-
|-
|مهدی تاجیک(افغانستان)
|مهدی تاجیک (افغانستان)
|
|
|}
|}


== تکذیب شلیک موشک به هواپیمای اوکراینی ==
== تکذیب شلیک موشک ==
پس از واقعه‌ی سقوط هواپیمای اوکراینی مقامات جمهوری اسلامی اصابت موشک به این هواپیما را تکذیب کردند، در حالی که شواهد محکمی بر هدف قرار گرفتن توسط موشک دلالت می‌کرد. مقامات جمهوری اسلامی علت سقوط هواپیما را نقص فنی اعلام کردند.
پس از واقعه‌ی سقوط هواپیمای اوکراینی مقامات جمهوری اسلامی اصابت موشک به این هواپیما را تکذیب کردند، در حالی که شواهد محکمی بر هدف قرار گرفتن توسط موشک دلالت می‌کرد. مقامات جمهوری اسلامی علت سقوط هواپیما را نقص فنی اعلام کردند.


خط ۳۳۶: خط ۳۳۵:


رییس سازمان هواپیمایی کشوری در ادامه در پاسخ به یکی از اخبار مطرح شده در فضای مجازی مبنی براینکه بقایای یک موشک روسی در کنار این هواپیما پیدا شده است، گفت، اصلا چنین چیزی نبوده است، چرا که ممکن است در فضای مجازی برخی موارد را بسازند و اصلا چنین موضوعی صحت ندارد.<ref>[https://www.irna.ir/news/83628039/%D8%B9%D8%A7%D8%A8%D8%AF%D8%B2%D8%A7%D8%AF%D9%87-%D8%A7%D9%85%DA%A9%D8%A7%D9%86-%D8%A7%D9%86%D9%81%D8%AC%D8%A7%D8%B1-%D9%87%D9%88%D8%A7%D9%BE%DB%8C%D9%85%D8%A7%DB%8C-%D8%A7%D9%88%DA%A9%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D9%86%DB%8C-%D8%A8 امکان انفجار هواپیمای اوکراینی بر اثر شلیک موشک به لحاظ فنی وجود ندارد] ـ ایرنا خبرگزاری جمهوری اسلامی</ref>
رییس سازمان هواپیمایی کشوری در ادامه در پاسخ به یکی از اخبار مطرح شده در فضای مجازی مبنی براینکه بقایای یک موشک روسی در کنار این هواپیما پیدا شده است، گفت، اصلا چنین چیزی نبوده است، چرا که ممکن است در فضای مجازی برخی موارد را بسازند و اصلا چنین موضوعی صحت ندارد.<ref>[https://www.irna.ir/news/83628039/%D8%B9%D8%A7%D8%A8%D8%AF%D8%B2%D8%A7%D8%AF%D9%87-%D8%A7%D9%85%DA%A9%D8%A7%D9%86-%D8%A7%D9%86%D9%81%D8%AC%D8%A7%D8%B1-%D9%87%D9%88%D8%A7%D9%BE%DB%8C%D9%85%D8%A7%DB%8C-%D8%A7%D9%88%DA%A9%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D9%86%DB%8C-%D8%A8 امکان انفجار هواپیمای اوکراینی بر اثر شلیک موشک به لحاظ فنی وجود ندارد] ـ ایرنا خبرگزاری جمهوری اسلامی</ref>
== واکنشهای بین‌المللی در مورد سقوط هواپیمای اوکراینی ==
== واکنش‌های بین‌المللی ==
سقوط هواپیمای اوکراینی در ایران واکنش‌های بین‌المللی بسیاری را در پی داشت. پیش از بیانیه ستاد کل نیروهای مسلح جمهوری اسلامی که به هدف قرار گرفتن هواپیما توسط پدافند سپاه پاسداران اعتراف کرد، مقامات تعدادی از کشورها به ویژه مقامات کشورهایی که اتباعشان در سانحه هواپیما جان باختند نسبت به تکذیب و انکار اصابت موشک توسط جمهوری اسلامی واکنش نشان دادند. هم چنین پس از اعتراف جمهوری اسلامی به هدف قرار دادن هواپیمای اوکراینی توسط سپاه پاسداران نیز واکنش‌های بسیاری در رابطه به این  موضوغ در سطح بین‌المللی  مطرح شد.[[پرونده:سپاه پاسداران در حال پاکسازی محل سقوط هواپیمای اوکراینی.jpg|جایگزین=سپاه پاسداران در حال پاکسازی محل سقوط هواپیمای اوکراینی|بندانگشتی|سپاه پاسداران در حال پاکسازی محل سقوط هواپیمای اوکراینی]]
سقوط هواپیمای اوکراینی در ایران واکنش‌های بین‌المللی بسیاری را در پی داشت. پیش از بیانیه ستاد کل نیروهای مسلح جمهوری اسلامی که به هدف قرار گرفتن هواپیما توسط پدافند سپاه پاسداران اعتراف کرد، مقامات تعدادی از کشورها به ویژه مقامات کشورهایی که اتباعشان در سانحه هواپیما جان باختند نسبت به تکذیب و انکار اصابت موشک توسط جمهوری اسلامی واکنش نشان دادند. هم چنین پس از اعتراف جمهوری اسلامی به هدف قرار دادن هواپیمای اوکراینی توسط سپاه پاسداران نیز واکنش‌های بسیاری در رابطه به این  موضوغ در سطح بین‌المللی  مطرح شد.[[پرونده:سپاه پاسداران در حال پاکسازی محل سقوط هواپیمای اوکراینی.jpg|جایگزین=سپاه پاسداران در حال پاکسازی محل سقوط هواپیمای اوکراینی|بندانگشتی|سپاه پاسداران در حال پاکسازی محل سقوط هواپیمای اوکراینی]]
=== واکنش‌ها قبل از اعتراف به اصابت موشک ===
=== واکنش‌ها قبل از اعتراف ===
شبکه سی بی اس آمریکا  گزارش داد که یک ماهواره آمریکا ابتدا جهش هایی ناگهانی در طیف فروسرخ که نشانه پرتاب دو موشک بود و بعد از آن جهش دیگری در اثر یک انفجار را ردیابی کرده است.
شبکه سی بی اس آمریکا  گزارش داد که یک ماهواره آمریکا ابتدا جهش هایی ناگهانی در طیف فروسرخ که نشانه پرتاب دو موشک بود و بعد از آن جهش دیگری در اثر یک انفجار را ردیابی کرده است.


خط ۳۵۶: خط ۳۵۵:


آقای دانیلوف گفت که تحقیقات با شرکت کارشناسانی انجام خواهد شد که در مورد سقوط سال ۲۰۱۴ پرواز ام اچ ۱۷ خطوط هوایی مالزی در شرق اوکراین تحقیق کردند.<ref>[https://www.bbc.com/persian/world-51057711 ترودو: شواهد حاکی از ساقط شدن هواپیما با پدافند هوایی ایران است] - بی‌بی‌سی فارسی</ref>
آقای دانیلوف گفت که تحقیقات با شرکت کارشناسانی انجام خواهد شد که در مورد سقوط سال ۲۰۱۴ پرواز ام اچ ۱۷ خطوط هوایی مالزی در شرق اوکراین تحقیق کردند.<ref>[https://www.bbc.com/persian/world-51057711 ترودو: شواهد حاکی از ساقط شدن هواپیما با پدافند هوایی ایران است] - بی‌بی‌سی فارسی</ref>
=== واکنش‌ها پس از اعتراف ===
با اذعان ایران به ساقط کردن غیرعمدی هواپیمای مسافربری اوکراین بر فراز تهران، رهبران کانادا و اوکراین خواستار عدالت برای ۱۷۶ سرنشین هواپیما که در حادثه جان باختند شده اند.<ref name=":0">[https://www.bbc.com/persian/world-51080088 واکنش‌ها به اذعان ایران به ساقط کردن هواپیمای اوکراینی] - بی‌بی‌سی فارسی</ref>


== اعتراضات پس از سقوط هواپیمای اوکراینی ==
ولودیمیر زلنسکی رئیس جمهور اوکراین از ایران خواسته است "گناهکاران را محاکمه کند"، بقایای قربانیان را بازگرداند، غرامت بپردازد، دسترسی کامل به مقام های اوکراین بدهد و از طریق کانال های دیپلماتیک عذرخواهی کند.<ref name=":0" />
 
جاستین ترودو نخست وزیر کانادا  گفت که منزجر و خشمگین است و به روحانی گفته است که باید تحقیقاتی کامل با شفافیت کامل درباره اینکه چطور چنین فاجعه هولناکی ممکن است اتفاق افتاده باشد انجام شود.  ترودو گفت، کانادا تا زمان پاسخگویی، عدالت و وداع مناسب با قربانیان که خانواده ها مستحق آن هستند از پا نخواهد نشست... آنها زخم خورده اند، خشمگین و عزادارند و خواهان توضیح هستند.<ref name=":0" />
 
مایک پومپئو وزیر خارجه آمریکا ویدئویی از اعتراضات در ایران که پس از اعتراف رژیم ایران به ساقط کردن هواپیمای اوکراینی شکل گرفت را را توییت کرد و نوشت:  <blockquote>«صدای مردم ایران روشن است. آنها از دروغ ها، فساد، ندانم کاری رژیم و بی رحمی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی تحت فرمان حکومت فسادسالارانه خامنه ای دلزده‌اند. ما در کنار مردم ایران که مستحق آینده بهتری هستند ایستاده ایم.»</blockquote>به دنبال ادامه اعتراضات ضد حکومتی درشهرهای ایران در اعتراض به ساقط شدن هواپیمای اوکراینی توسط سپاه پاسداران در روز یکشنبه ۲۲ دی‌ماه ۱۳۹۸، دونالد  ترامپ رئیس جمهور ایالات متحده در توییتی نوشت: <blockquote>«به رهبران رژیم ایران ـ تظاهرات کنندگان خود را نکشید.  هزاران نفر تاکنون توسط شما کشته یا زندانی شده اند و جهان نظاره‌گر است.  مهمتر اینکه  آمریکا نظاره‌گر است. اینترنت خود را برگردانید و  بگذارید گزارشگران آزاد باشند! کشتن مردم بزرگ ایران را متوقف کنید!»<ref>[https://news.mojahedin.org/i/%D9%82%DB%8C%D8%A7%D9%85-%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85-%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%D8%AC%D9%88%DB%8C%D8%A7%D9%86-%D8%B9%D9%84%DB%8C%D9%87-%D8%AE%D8%A7%D9%85%D9%86%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C-%D8%AC%D9%86%D8%A7%DB%8C%D8%AA-%D8%B4%D9%84% سایت سازمان مجاهدین خلق ایران] </ref></blockquote>
 
 
== اعتراضات ==
چند ساعت پس از آن‌که سپاه پاسداران طی بیانیه ای حمله به هواپیمای اوکراینی را به عهده گرفت اعتراضات مردمی در نقاط مختلف ایران آغاز شد. این اعتراضات ابتدا در مقابل کوی دانشگاه با شعار «فرمانده کل قوا - استعفا استعفا»  که اشاره به علی خامنه ای بود آغاز شد. اعتراضات به سقوط هواپیمای اوکراینی به سرعت در نقاط دیگر تهران از جمله دانشگاه امیرکبیر (پلی تکنیک) گسترش یافت.
چند ساعت پس از آن‌که سپاه پاسداران طی بیانیه ای حمله به هواپیمای اوکراینی را به عهده گرفت اعتراضات مردمی در نقاط مختلف ایران آغاز شد. این اعتراضات ابتدا در مقابل کوی دانشگاه با شعار «فرمانده کل قوا - استعفا استعفا»  که اشاره به علی خامنه ای بود آغاز شد. اعتراضات به سقوط هواپیمای اوکراینی به سرعت در نقاط دیگر تهران از جمله دانشگاه امیرکبیر (پلی تکنیک) گسترش یافت.


خط ۳۶۸: خط ۳۷۶:
در اصفهان در خیابان انقلاب و نزدیکی سی و سه پل مردم شعارهایی علیه رهبر و دیگر سران حکومتی می‌دادند.
در اصفهان در خیابان انقلاب و نزدیکی سی و سه پل مردم شعارهایی علیه رهبر و دیگر سران حکومتی می‌دادند.


=== برخی شعارها درتظاهرات پس از سقوط هواپیما ===
=== برخی شعارها درتظاهرات ===
* مرگ بر اصل ولایت فقیه
* مرگ بر اصل ولایت فقیه
* این همه سال جنایت مرگ بر این ولایت
* این همه سال جنایت مرگ بر این ولایت
خط ۳۸۶: خط ۳۹۴:
* نظام جنایت میکند، رهبر حمایت میکند
* نظام جنایت میکند، رهبر حمایت میکند
* اين انتقام سختو از من و تو میگیرن
* اين انتقام سختو از من و تو میگیرن
* جمهوری اسلامی، نمیخواهیم نمیخواهیم
* جمهوری اسلامی، نمیخواهیم نمی‌خواهیم
* غلط کردی، خطا کردی  
* غلط کردی، خطا کردی  


خط ۳۹۵: خط ۴۰۳:


بعد از ظهر روز یکشنبه دانشجویان دانشگاه پردیس کرج و دانشگاه اراک و دانشگاه دولتی دامغان در محوطه این دانشگاه‌ها تجمع کردند و به سقوط هواپیمای اوکراینی توسط سپاه پاسداران اعتراض کردند. دانشجویان دانشگاه دامغان شعار می‌دادند «کشته ندادیم که سازش کنیم، رهبر قاتل رو ستایش کنیم».<ref name=":0" />
بعد از ظهر روز یکشنبه دانشجویان دانشگاه پردیس کرج و دانشگاه اراک و دانشگاه دولتی دامغان در محوطه این دانشگاه‌ها تجمع کردند و به سقوط هواپیمای اوکراینی توسط سپاه پاسداران اعتراض کردند. دانشجویان دانشگاه دامغان شعار می‌دادند «کشته ندادیم که سازش کنیم، رهبر قاتل رو ستایش کنیم».<ref name=":0" />
== اطلاعیه‌های شورای ملی مقاومت درباره سقوط هواپیما ==
روز ۱۹ دی ۱۳۹۸ شورای ملی مقاومت ایران طی اطلاعیه‌ای اعلام کرد که خانم مریم رجوی به مناسبت سقوط هوابیمای اوکراینی و جان باختن ۱۷۶ نفر در این واقعه، روز جمعه ۲۰ دی‌ ۱۳۹۸ را عزای عمومی اعلام کرد.<ref>[https://www.iranncr.org/%D8%B3%D8%A7%D9%84-%D9%87%D8%B2%D8%A7%D8%B1-%D9%88-%D8%B3%DB%8C%D8%B5%D8%AF-%D9%88-%D9%86%D9%88%D8%AF-%D9%88-%D9%87%D8%B4%D8%AA/3380-%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%85-%D8%B1%D8%AC%D9%88%D9%8A-%D8%B1%D9%88%D8%B2-%D8%AC%D9%85%D8%B9%D9%87%D8%8 خانم رجوی: روز جمعه، عزار عمومی جان باختگان هواپیمای ساقط شده توسط موشک‌های رژيم] - سایت شورای ملی مقاومت ایران</ref>
شورای ملی مقاومت ایران تا تاریخ ۲۶ دی‌ماه ۱۳۹۸ تعداد یازده اطلاعیه در مورد سقوط هواپیمای اوکراینی و اتفاقات پس از آن صادر کرد.
در تاریخ ۲۱ دی ۹۸ پس از اعتراف جمهوری اسلامی به سقوط هواپیما توسط موشکهای سپاه، شورای ملی مقاومت ایران اطلاعیه‌ای صادر که در آن خانم مریم،  سرنگونی هواپیمای مسافری را جنایت بزرگ رژيم ایران معرفی کرد و تاکید کرد، مردم نه می بخشند و نه فراموش می کنند. او در این اطلاعیه  خامنه ای، روحانی و سرکردگان پاسداران را مقصر اصلی این فاجعه خواند و گفت که آنها باید محاکمه و مجازات شوند.<ref>[https://www.iranncr.org/%D8%B3%D8%A7%D9%84-%D9%87%D8%B2%D8%A7%D8%B1-%D9%88-%D8%B3%DB%8C%D8%B5%D8%AF-%D9%88-%D9%86%D9%88%D8%AF-%D9%88-%D9%87%D8%B4%D8%AA/3381-%D9%85%D8%B1%DB%8C%D9%85-%D8%B1%D8%AC%D9%88%DB%8C-%D8%B3%D8%B1%D9%86%DA%AF%D9%88%D9%86%DB%8C-%D9%8 مریم رجوی: سرنگونی هواپیمای مسافری جنایت رژيم است..]. - سایت شورای ملی مقاومت ایران</ref>
در ۲۱ دی ۱۳۹۸ با شروع تظاهرات در تهران در اعتراض به هدف قرار دادن هواپیمای اوکراینی توسط سپاه شورای ملی مقاومت ایران با صدور اطاعیه‌ای، گزارشی از  این اعتراضات ارائه داد. در این اطلاعیه آمده بود که اعتراضات و شعارها مستقیما ولی فقیه رژیم ایران و سپاه پاسداران را هدف قرار داده است. مریم رجوی نیز یه دانشجویان به پا خاسته درود فرستاد.<ref>[https://www.iranncr.org/%D8%B3%D8%A7%D9%84-%D9%87%D8%B2%D8%A7%D8%B1-%D9%88-%D8%B3%DB%8C%D8%B5%D8%AF-%D9%88-%D9%86%D9%88%D8%AF-%D9%88-%D9%87%D8%B4%D8%AA/3382-%D8%A7%D9%8A%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D8%AA%D8%B8%D8%A7%D9%87%D8%B1%D8%A7%D8%AA-%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85 ایران: تظاهرات مردم و دانشجویان در تهران...] - سایت شورای ملی مقاومت ایران</ref>
در اطلاعیه‌ی دیگری که در ۲۱ دی ۹۸ از طرف شورای ملی مقاومت ایران صادر شد به  کنفرانس خبری پاسدار امیر علی حاجی‌زاده در مورد اعتراف به هدف قرار دادن هواپیما توسط سپاه اشاره شد و تاکید شد که سران رژیم از همان ابتدا از این موضوع مطلع بودند ولی آنرا لاپوشانی کردند.<ref>[https://www.iranncr.org/%D8%B3%D8%A7%D9%84-%D9%87%D8%B2%D8%A7%D8%B1-%D9%88-%D8%B3%DB%8C%D8%B5%D8%AF-%D9%88-%D9%86%D9%88%D8%AF-%D9%88-%D9%87%D8%B4%D8%AA/3383-%D8%A7%D8%B9%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%81-%D9%86%D8%A7%DA%AF%D8%B2%D9%8A%D8%B1-%D8%B3%D8%B1%D9%83%D8%B1 اعتراف ناگزیر سرکرده هوا فضا...] - سایت شورای ملی مقاومت ایران</ref>
شورای ملی مقاومت ایران با صدور ۷ اطلاعیه‌ی دیگر از تاریخ ۲۱ تا ۲۴ دی‌ماه ۱۳۹۸ گزارشاتی از تظاهرات و اعتراضات در شهرهای مختلف در اعتراض به هدف قرار دادن هواپیمای اوکراینی ارائه داد.<ref>[https://www.iranncr.org/%D8%B3%D8%A7%D9%84-%D9%87%D8%B2%D8%A7%D8%B1-%D9%88-%D8%B3%DB%8C%D8%B5%D8%AF-%D9%88-%D9%86%D9%88%D8%AF-%D9%88-%D9%87%D8%B4%D8%AA اطلاعیه شماره ۲ تا شماره ۸ شورای ملی مقاومت درباره اعتراضات بعد از سقوط هواپیما] - سایت شورای ملی مقاومت ایران</ref>
در اطاعیه‌‌ای که در تاریخ ۲۶ دی ۱۳۹۸ صادر شد به اعتراض و شعارهای ضد حکومتی مردم سنندج در جریان خاکسپاری یکی از قربانیان سانحه هواپیما پرداخته شد. در این اطلاعیه هم‌چنین به تظاهرات ۲۵ دیماه دانشجویان دانشگاه سنندج نیز اشاره  شد.<ref>[https://www.iranncr.org/%D8%B3%D8%A7%D9%84-%D9%87%D8%B2%D8%A7%D8%B1-%D9%88-%D8%B3%DB%8C%D8%B5%D8%AF-%D9%88-%D9%86%D9%88%D8%AF-%D9%88-%D9%87%D8%B4%D8%AA/3393-%D8%A7%D9%8A%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D8%AA%D8%B8%D8%A7%D9%87%D8%B1%D8%A7%D8%AA-%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85 اطلاعیه‌ی شورای ملی مقاومت درباره تظاهرات مردم سنندج] - سایت شورای ملی مقاومت ایران</ref>
== بزرگداشت جان باختگان در اشرف ۳ ==
روز یکشنبه ۲۲دی ماه۱۳۹۸، مراسم بزرگداشت جان‌باختگان سقوط هواپیمای مسافربری اوکراین با حضور مریم رجوی،رئیس جمهور برگزیده شورای ملی مقاومت  در اشرف۳ در آلبانی برگزار شد.
[[پرونده:مراسم قربانیان هواپیمای اوکراینی.JPG|جایگزین=مراسم بزرگداشت قربانیان سقوط هواپیمای اوکراینی در اشرف ۳ در آلبانی با حضور مریم رجوی|بندانگشتی|377x377پیکسل|مراسم بزرگداشت قربانیان سقوط هواپیمای اوکراینی در اشرف ۳ در آلبانی با حضور مریم رجوی]]
در این مراسم، اعضای سازمان مجاهدین خلق ایران، به ۱۷۶جان باخته‌ی سقوط هواپیمای اوکراینی که توسط موشک‌های سپاه پاسداران هدف قرار گرفت ادای احترام کردند. آنان با افروختن شمع و تقدیم گل در مقابل تصویر پیکرهای جان‌باختگان، همدردی خود را با خانواده‌های قربانیان اعلام کردند.<ref name=":1">[https://news.mojahedin.org/i/%D9%85%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D9%85-%D8%A8%D8%B2%D8%B1%DA%AF%D8%AF%D8%A7%D8%B4%D8%AA-%D8%AC%D8%A7%D9%86%E2%80%8C-%D8%A8%D8%A7%D8%AE%D8%AA%DA%AF%D8%A7%D9%86-%D9%87%D9%88%D8%A7%D9%BE%DB%8C%D9%85%D8%A7%DB%8C-%D8%B3%D8%B1%D9%86%DA%AF%D مراسم بزرگداشت جان‌باختگان هواپیمای...] - سایت مجاهدین خلق ایران</ref>
مریم رجوی طی سخنانی در این مراسم گفت: <blockquote>«برای بزرگداشت ۱۷۶انسان بیگناه که به‌دست سپاه‌ پاسداران خامنه‌ای در فاجعه سقوط هواپیما قربانی شدند، این‌جا جمع شده‌ایم تا مجدداً اعلام کنیم که مجاهدین و مقاومت ایران و مردم ایران نه می‌بخشند و نه فراموش می‌کنند.</blockquote><blockquote>هنوز مردم ایران از داغ ۱۵۰۰شهید در قیام آبان‌ماه بیرون نیامده‌اند که داغ و درد دلخراش دیگری برای مردم فرا رسیده. و آن‌هم کشتار ناجوانمردانه ۱۷۶تن در فاجعه شلیک به هواپیمای مسافربری است.»</blockquote>مریم رجوی ضمن اشاره به تظاهرات دانشجویان و جوانان در مراسم بزرگداشت یاران جان‌باخته‌شان گفت: <blockquote>«خشم و عصیان یاران آنها در دانشگاهها و در سراسر شهرها دوباره نشان داد که مردم ایران نه می‌بخشند و نه فراموش می‌کنند، نه آرام می‌شوند و نه به گوشه‌یی می‌روند. بلکه هم‌چنان در میدان هستند، و فریاد می‌زنند: مرگ بر اصل ولایت فقیه، مرگ بر دیکتاتور. مردم ایران دیکتاتوری حاکم بر ایران را نمی‌خواهند.»<ref name=":1" /></blockquote>
== افشای نوار مکالمه خلبان آسمان ==
در تاریخ ۱۳بهمن ۱۳۹۸(۲ فوریه۲۰۲۰) تلویزیون اوکراین در گزارشی نوار مکالمه خلبان خطوط هواپیمایی آسمان با برج مراقبت فرودگان تهران را پخش کرد. این نوار  در همان ساعت سقوط هواپیمای اوکراینی ضیط شده است و در آن خلبان شرکت آسمان با شماره پرواز ئی.پی۳۷۶۸ به برج مراقبت شلیک دو موشک و اصابت آن به یک هواپیما را گزارش می‌دهد. در پی این گفتگو برج مراقبت متوجه می‌شود که مورد مربوط به هواپیمای اوکراینی به شماره پرواز ۷۵۲ است، نه بار او را صدا می‌‌کند ولی جوابی دریافت نمی‌کند.<ref name=":2">[https://news.mojahedin.org/i/%D8%A7%D9%88%DA%A9%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D9%86-%D9%85%DA%A9%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%A7%D8%AA-%D8%AE%D9%84%D8%A8%D8%A7%D9%86-%D8%A7%D9%88%DA%A9%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D9%86%DB%8C-%D8%AE%D9%84%D8%A8%D8%A7%D9%86-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D9%87%D9%86%DA%AF%D8%A7%D9%85-%D8%B4%D9%84%DB%8C%DA%A9-%D9%85%D9%88%D8%B4%DA%A9%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%B3%D9%BE%D8%A7%D9%87-%D9%BE%D8%A7%D8%B3%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D9%87%D9%88%D8%A7%D9%BE%DB%8C%D9%85%D8%A7%DB%8C-%D8%B3%D8%B1%D9%86%DA%AF%D9%88%D9%86-%D8%B4%D8%AF%D9%87-%D9%85%D9%86%D8%AA%D8%B4%D8%B1-%DA%A9%D8%B1%D8%AF انتشار نوار مکالمه...] - سایت سازمان مجاهدین خلق ایران</ref>
آژانس اطلاعات اوکراین - یونیان - نیز مشروح این افشاگری را همراه با جزییات بیشتری از این واقعه منتشر کرده است. دراین گزارش آمده است:<blockquote>«شواهد نشان می‌دهد رژیم ایران ابتدا که موشک شلیک شده تا زمانی که به‌هواپیمای اوکراینی اصابت کرده را دیده است. یک خلبان خطوط هوایی آسمان در زمان سقوط هواپیمای اوکراین صحنه را مشاهده کرده و آن را به‌برج مراقبت گزارش کرده بود. او، هم پرتاب موشک را دید و هم انفجار آن را و صداهای ضبط شده نیز همین را تأیید می‌کند. این اطلاعات نشان می‌دهند خطوط هواپیمایی رژیم ایران ماجرا را از ابتدایی که موشک شلیک شد تا لحظه‌یی که به‌هواپیمای اوکراین اصابت کرد، مشاهده کرده بود. هواپیمای پرواز پی.اس۷۵۲ از فرودگاه تهران در ۸ژانویه ساعت ۰۲۰ صورت گرفت. در همین زمان پرواز شیراز تهران به‌شماره ئی.پی۳۷۶۸که مربوط به‌شرکت خطوط هواپیمایی آسمان بود در حال فرود در فرودگاه تهران بود. در ظرف حدود سه دقیقه یک خلبان ایرانی موشکی را دید که شلیک شده است.»<ref name=":2" /></blockquote>
=== متن مکالمه خلبان آسمان با برج ===
مکالمه برج مراقبت:
صبح بخیر. خطوط هواپیمایی ۷۵۲(نامفهوم)، حرکت در ارتفاع ۲۶۰ شناسایی شده و ترافیک در ۶۰۰۰پایی است و چرخش به‌راست پاروچ.
برج: بعد از ۶۰۰۰پا به‌پاروچ.
خلبان ئی.پی۳۷۶۸(شرکت هواپیمایی آسمان): ما از شمال داریم نزدیک می‌شویم ۳۷۶۸.
برج: صبح بخیر۳۷۶۸. برج: آسمان ۳۷۶۸(نامفهوم)، شناسایی ۳۳۴۷به‌چپ، سطح ۱۱۰. خلبان ئی.پی۳۷۶۸وارد می‌شود.
خلبان ئی.پی۳۷۶۸(شرکت هواپیمایی آسمان): ما از شمال نزدیک می‌شویم، ۳۷۶۸.
خلبان ئی.پی۳۷۶۸: خیر قربان؟
خلبان ئی.پی۳۷۶۸: ناحیه ۳۲۰، برای عبور فعال است؟
برج: جی.پی.اس(صدا نامفهوم).
خلبان ئی.پی۳۷۶۸: شعله‌های آتش در مسیر انگار ناشی از یک موشک باشد. چنان‌چه چنین چیزی در آنجا در حال اتفاق باشد؟
برج: ناحیه ۳۲۰؟ چند مایل فاصله دارد؟ کجا؟ خلبان ئی.پی۳۷۶۸: مطمئن نیستم.
... خلبان EP۳۷۶۸(شرکت هواپیمایی آسمان): مطمئن نیستم ولی من فکر می‌کنم نزدیک (منطقه هوایی) پیام، شهر کرج باشد.
برج مراقبت: - چند مایل؟ کجا؟
خلبان EP۳۷۶۸: من الآن نور را می‌بینم که از آنجا خارج می‌شود.
برج مراقبت: به‌ما چیزی اطلاع داده نشده است.
برج مراقبت: این نور چه شکلیه؟ شبیه چیه؟
خلبان EP۳۷۶۸: مطمئناً نور یک موشک است.
برج مراقبت: آیا به‌سمت شهر [تهران] پرواز می‌کنه یا نه؟
خلبان EP۳۷۶۸: شاید... او نه از سمت شهر پرواز می‌کرد.
برج مراقبت: به‌ما چیزی اطلاع داده نشده است، ولی به‌مراقبت خود ادامه بده.
خلبان EP۳۷۶۸: اوکی، من به‌مسیر فرود می‌ایم.
برج مراقبت: «خطوط هوایی بین‌المللی اوکراین» ۷۵۲، آیا دریافت می‌کنید؟
برج مراقبت: «خطوط هوایی بین‌المللی اوکراین» ۷۵۲، آیا دریافت می‌کنید؟
برج مراقبت: «خطوط هوایی بین‌المللی اوکراین» ۷۵۲، آیا دریافت می‌کنید؟
(پیام چند بار از ساعت ۰۲:۲۷تا ۰۴:۲۵تکرار شد، بدون جواب)
برج مراقبت: «آسمان» ۳۷۶۸شما دیگه چیزی مشاهده نمی‌کنید؟
خلبان EP۳۷۶۸(شرکت هواپیمایی آسمان): مهندس جان، انفجار بود، یک نور بسیار بزرگی ما آنجا دیدیم، راستش نمی‌دانم چی است.
برج مراقبت: ما نمی‌دانیم...
خلبان EP۳۷۶۸(شرکت هواپیمایی آسمان): آسمان برای ما نرمال است؟
برج مراقبت: آره، فکر نمی‌کنم مشکلی برای شما باشه.
خلبان EP۳۷۶۸(شرکت هواپیمایی آسمان): انشاء الله.<ref name=":2" />
=== مکالمه برج مراقبت ===
رئیس جمهور اوکراین، ولادیمیر زلنسکی در مصاحبه‌ای با  کانال تلویزیونی این کشور موثق بودن نوار مکالمه برج را تأیید کرد و گفت:«این نوار در واقع نشان می‌دهد که طرف ایرانی از شروع می‌دانسته که هواپیمای ما توسط موشک ساقط شده است، آنها از لحظه شلیک (موشک) از این امر آگاه بوده‌اند...»
در ادامه حسن رضایی فر مدیر کل سوانح سازمان هواپیمایی جمهوری اسلامی گفت که این فایل از اسنادی بوده که در کار مشترک با کارشناسان اوکراینی در اختبار آنان قرار گرفت. و موثق بودن نوار را تایید کرد. او همچنین گفت که این کار اوکراین باعث شد دیگر هیچ سندی به آنها ندهیم.<ref name=":2" />
در ۱۵ بهمن ۱۳۹۸ نیویورک تایمز گرارش کرد که درز دادن نوار مکالمات برج کنترل فرودگاه تهران به یک سایت خبری نشانگر دلسردی مقامات دولت اوکراین از عدم همکاری رژیم ایران در تحقیقات است. این عدم همکاری به‌طور خاص در رابطه با تحویل ندادن جعبه‌های سیاه هواپیمای سرنگون شده است.
زلنسکی رئیس‌جمهور اوکراین این ادعای رژیم ایران را که نوار توسط طرف ایرانی به کارشناسان اوکراینی تحویل داده شده را در کرد و گفت: <blockquote>«ما این را فهمیده‌ایم که مقام‌های رژیم ایران می‌خواستند به‌شکل غیرقانونی از خود دفاع کنند. برج مراقبت رژیم ایران به هیچ‌وجه نوار مکالمات را به تحقیق‌گران اوکراینی که به ایران سفر کرده بودند تحویل نداده است. اوکراین این مکالمات را به‌طور مستقل به‌دست آورده است».<ref>[https://news.mojahedin.org/i/%D8%B1%D8%A6%DB%8C%D8%B3-%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1-%D8%A7%D9%88%DA%A9%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D9%86-%D8%A8%D8%B1%D8%AC-%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%82%D8%A8%D8%AA-%D8%B1%DA%98%DB%8C%D9%85-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D9%87%DB%8C%DA رئیس جمهور اوکراین: برج مراقبت رژیم ایران به هیچ وجه نوار مکالمات را به تحقیق گران اوکراینی نداد] - سایت سازمان مجاهدین خلق ایران</ref></blockquote>روز ۱۵ بهمن ۱۳۹۸ نیز روزنامه جهان صنعت فاش کرد که یک هواپیمای قطری نیز که در نزدیکی محل اصابت هواپیمای اوکراینی در حال پرواز بوده این حادثه را به برج مراقبت گزارش کرده است. این روزنامه به نقل از ابوالفضل موسوی عضو کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی گفت:<blockquote>«در گزارشهایی که به کمیسیون عمران ارسال شده مشابه همین موضوع که با انتشار فایل صوتی مطرح شده در مورد یک هواپیمای قطری هم گزارش‌شده است...در روزهای اولیه حادثه کمیسیون عمران به‌دنبال یافتن علت سانحه بود اما زمانی که علت سقوط هواپیما اعلام شد موضوع از کمیسیون عمران به کمیسیون امنیت ملی منتقل شد...هواپیمای اوکراینی تمام مجوزهای لازم را از برج مراقبت داشته است و برج مراقبت هم طبق توافقات با سیستم پدافند هماهنگ بودند...»<ref>روزنامه جهان صنعت - ۱۵ بهمن ۱۳۹۸</ref></blockquote>روز چهارشنبه ۱۶ بهمن ۱۳۹۸ تلویزیون سی‌بی‌سی کانادا گزارش کرد، کانادا از آژانس هوانوردی سازمان ملل ‌متحد خواست تا رژیم ایران را به‌خاطر تأخیر در آنالیز جعبه‌های سیاه هواپیمای سرنگون شده اوکراینی تحت فشار قرار دهد. به‌دنبال درخواست کانادا، آژانس هوانوردی سازمان ملل ‌متحد از رژیم ایران خواست تا جعبه‌های سیاه هواپیمای اوکراینی را به کشوری که توان تحقیق در مورد آن را دارد تحویل دهد.
مارک گارنیو  وزیر ترابری کانادا در حاشیه اجلاس پارلمان کانادا گفت: <blockquote>«چهار هفته از سقوط هواپیما گذشته است. ما خواستار تحقیقات در مورد جعبه‌های سیاه هستیم. ما از آژانس هوانوردی سازمان ملل ‌متحد می‌خواهیم مشخص کند آیا رژیم ایران در زمینه از چهارچوبهای بین‌المللی تبعیت می‌کند یا نه.»<ref name=":3">[https://news.mojahedin.org/i/%D9%86%D8%AE%D8%B3%D8%AA-%D9%88%D8%B2%DB%8C%D8%B1-%DA%A9%D8%A7%D9%86%D8%A7%D8%AF%D8%A7-%D9%86%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%86-%DA%A9%D9%86%D9%86%D8%AF%D9%87-%D8%A7%D8%B3%D8%AA-%D8%B1%DA%98%DB%8C%D9%85-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D نگران کننده است که رژيم ایران در مورد جعبه‌های سیاه هواپیما همکاری نمی‌کند] - سایت سازمان مجاهدین خلق ایران</ref></blockquote>وزیر خارجه سوئد نیز خواستار تحویل جعبه سیاه هواپیما شد. آن لینده، در یک پیام توئیتری نوشت:‌ <blockquote>«من و دیگر وزرای خارجه کشورهای درگیر در سقوط هواپیمای اوکراینی، خواهان تحویل فوری جعبه سیاه هواپیما هستیم»<ref name=":3" /></blockquote>
=== اطلاعیه‌های شورای ملی مقاومت ===
شورای ملی مقاومت ایران در تاریخ ۱۴ بهمن ۱۳۹۸ پس از افشای نوار مکالمات هواپیمای آسمان با برج مراقبت اطلاعیه‌ای صادر کرد که در قسمتی از آن آمده است:<blockquote>«این مکالمه به‌خوبی نشان می‌دهد برج مراقبت و به تبع آن سازمان هواپیمایی کشوری بلافاصله از شلیک به هواپیمای اوکراینی مطلع شده است. این سازمان زیر مجموعه وزارت راه و شهرسازی است. به این ترتیب تردیدی باقی نمی ماند که روحانی از طریق سلسله مراتب دولتی همان روز از علت سقوط هواپیمای اوکراینی مطلع شده است. اما این آخوند شیاد ۷۲ ساعت بعد ناگزیر از اعتراف به این جنایت بزرگ شد. پاسدار شکنجه گر علی ربیعی سخنگوی او نیز در یک دروغ دیگر گفت که ما عصر روز ۲۰ دی از این موضوع مطلع شدیم.»<ref>[https://www.iranncr.org/%D8%B3%D8%A7%D9%84-%D9%87%D8%B2%D8%A7%D8%B1-%D9%88-%D8%B3%DB%8C%D8%B5%D8%AF-%D9%88-%D9%86%D9%88%D8%AF-%D9%88-%D9%87%D8%B4%D8%AA/3400-%D8%A7%D9%81%D8%B4%D8%A7%DA%AF%D8%B1%D9%8A-%D8%AA%D9%84%D9%88%D9%8A%D8%B2%D9%8A%D9%88%D9%86-%D8%A7 اطلاعیه‌ی شورای ملی مقاومت ۱۴ بهمن ۱۳۹۸]</ref></blockquote>شورای ملی مقاومت ایران هم‌چنین در تاریخ ۱۵ بهمن ۱۳۹۸ در پی انتشار گزارشی در روزنامه جهان صنعت و مصاحبه عضو کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی و افشای اینکه یک هواپیمای قطری نیز موضوع شلیک موشک به هواپیمای اوکراینی را به برج مراقبت گزارش کرده است اطلاعیه‌ای صادر کرد که در آن از جمله آمده است:<blockquote>«خانم مریم رجوی، رئیس جمهور برگزیده شورای ملی مقاومت ایران، به‌دنبال افشای جهانی دروغ‌پردازیهای شگفت‌انگیز خامنه‌ای و روحانی، در آستانه‌ی چهلم جان باختگان، به همدردی عمومی و اعتراض هر چه بیشتر علیه رژیم دجال آخوندی فراخواند و بار دیگر بر ضرورت محاکمه‌ی خامنه‌ای و روحانی و سرکردگان سپاه پاسداران در دادگاه بین‌المللی تأکید کرد.  شورای امنیت ملل متحد باید حسابرسی از سردمداران رژیم ایران به‌خاطر شهیدان قیام آبان و جان باختگان هواپیمای اوکراینی را در دستور قرار دهد.»<ref>[https://www.iranncr.org/%D8%B3%D8%A7%D9%84-%D9%87%D8%B2%D8%A7%D8%B1-%D9%88-%D8%B3%DB%8C%D8%B5%D8%AF-%D9%88-%D9%86%D9%88%D8%AF-%D9%88-%D9%87%D8%B4%D8%AA/3402-%D8%AD%D9%84%D9%82%D8%A7%D8%AA-%D8%AF%D8%B1%D9%88%D8%BA%DA%AF%D9%88%DB%8C%DB%8C-%D9%88-%D9%84%D8%A اطلاعیه‌ی شورای ملی مقاومت ۱۵ بهمن ۱۳۹۸]</ref></blockquote>
== شکایت از طرف قربانیان ==
خبر گزاری رویترز گزارش کرد که وکلای کانادایی به نمایندگی از طرف قربانیان کانادایی هواپیمای اوکراینی از خامنه‌‌ای و سپاه پاسداران شکایت کرده‌اند. آنان خواهان غرامتی به میزان حداقل ۱/۵میلیارد دلار کانادایی (۱/۱میلیارد دلار آمریکایی)، شده‌اند. شاکی اصلی پرونده ناشناس است، در ابتدا به‌عنوان جان دو (John Doe) از وی نام برده شده است، که عضو درجه یک خانواده یکی از قربانیان هواپیما  به نام جک دو (Jack Doe) است.
در این پرونده آمده است که از هویت «جان دو» باید محافظت شود، زیرا این خطر وجود دارد که خانواده ایرانی وی توسط رژیم ایران در معرض آسیب یا مرگ قرار بگیرند.<ref>[https://news.mojahedin.org/i/%D9%88%DA%A9%D9%84%D8%A7%DB%8C-%DA%A9%D8%A7%D9%86%D8%A7%D8%AF%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D9%86%D9%85%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C-%D9%82%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86-%D9%87%D9%88%D8%A7%D9%BE%DB%8C%D9%85%D8%A7%DB%8C وکلای کانادایی علیه خامنه‌ای و سپاه شکایت کردند]- سایت سازمان مجاهدین خلق ایران</ref>
اطلاعیه‌های شورای ملی مقاومت در مورد نوار مکالمات
اين مكالمه بخوبي نشان ميدهد برج مراقبت و به تبع آن سازمان هواپيمايي كشوري بلافاصله از شليك به هواپيماي اوكرايني مطلع شده است. اين سازمان زير مجموعه وزارت راه و شهرسازي است. به اين ترتيب ترديدي باقي نمي ماند كه روحاني از طريق سلسله مراتب دولتي همان روز از علت سقوط هواپيماي اوكرايني مطلع شده است. اما اين آخوند شياد 72 ساعت بعد ناگزير از اعتراف به اين جنايت بزرگ شد. پاسدار شكنجه گر علي ربيعي سخنگوي او نيز در يك دروغ ديگر گفت كه ما عصر روز 20 دي از اين موضوع مطلع شديم.
== بیانیه خانواده‌های جانباختگان پرواز ps752 ==
در چهارمین سالکرد جنایت شلیک به هواپیمای مسافربری خانواده‌های جانباختگان پرواز اوکراینی طی بیانیه‌ای اعلام کردند:
مرا یاد آر. مرا یاد آر در هواپیمایی که به مقصد نرسید. مرا یاد آر در قلب‌های مهربان و چشمان زیبایی که موشک‌باران شدند. مرا یاد آر در جان‌های از دست رفته، در چمدان‌های سوخته و در یورش بولدوزرها به آن‌چه باقی مانده بود. مرا یاد آر در آدم‌هایی که منتظرم بودند. در آغوش‌های گرمی که پژمرد، در بوسه‌هایی که سوخت، در آینده‌ای که تباه شد. مرا یاد آر در روزها دروغ، ماه‌ها و سال‌ها دروغ. مرا یاد آر در جنایتی که کشتار دسته‌جمعی بود و به دست حکومت جمهوری اسلامی رقم خورد.
چهار سال از جنایت سرنگون کردن پرواز PS752 توسط سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و به قتل رسیدن ۱۷۶ انسان و کودکی به دنیا نیامده گذشت.
در سالی که گذشت پرونده‌ی این جنایت توسط چهار دولت متضرر کانادا، بریتانیا، اوکراین و سوئد به دیوان بین‌المللی دادگستری ارجاع شد. ضمن تشکر از تعهد این دولت‌ها به خانواده‌ها، بار دیگر اعلام می‌کنیم که انتظار ما از این روند حقوقی روشن شدن حقیقت و اجرای عدالت است. اکتبر آینده مدارک چهار دولت در لاهه ثبت می‌شود و‌ پس از آن نوبت جمهوری اسلامی‌ست تا مستندات خود را به لاهه ارائه کند.
همین امروز واضح است و از روز اول هم مشخص بود جمهوری اسلامی هیچ مستنداتی مبنی بر خطای انسانی در اختیار ندارد. از طرف دیگر فشار فزاینده‌ی جمهوری اسلامی به خانواده‌های جانباختگان در هر جای دنیا به ویژه در ایران افزایش پیدا کرده است. بنابراین خواسته‌های زیر از سوی انجمن خانواده‌ها مطرح است:
۱. درخواست بررسی ویژه‌ی پرونده در دادگاه لاهه با توجه به رفتار جمهوری اسلامی با خانواده‌ها
۲. باز شدن پرونده‌ی جنایی در کانادا توسط پلیس فدرال
۳. قرار دادن سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در لیست گروه‌های تروریستی
این روز سالگرد قتل عمدی بکتاش آبتین و قتل حکومتی محمدمهدی کرمی و محمد حسینی نیز هست. ستون‌های پوسیده‌‌ی جمهوری اسلامی بر مزار هزاران قربانی ایستاده است که یادشان را گرامی می‌داریم. دادخواهی خانواده‌های پرواز که بخشی از جنبش بزرگ دادخواهی در ایران است می‌تواند یاری‌گر جنبش مدنی ایرانیان برای عبور از این کابوس و رسیدن به عدالت و آزادی باشد. مسیر دشوار ما برای رسیدن به عدالت همچنان ادامه دارد و در این راه خود را مدیون میلیون‌ها انسان آزاده‌ای می‌دانیم که در ایران و سراسر جهان همراه ما بوده‌اند. باشد که روزی عدالت واقعی در ایران و در قوه‌ی قضاییه‌ای مستقل و زدوده شده از آثار جمهوری اسلامی برگزار شود. برای آن روز مبارزه می‌کنیم و جنایتکاران را نه فراموش می‌کنیم و نه می‌بخشیم.<ref>[https://www.ps752justice.com/fa/the-associations-statement-on-the-4th-anniversary-of-downing-of-flight-ps752/ سایت انجمن ps752]</ref><blockquote></blockquote>


== منابع ==
== منابع ==
<references />
<references />

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۶ ژانویهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۱۶:۴۸

سقوط هواپیمای اوکراینی
سقوط هواپیمای اوکراینی.jpg
پرواز ps752
خلاصه سانحه
تاریخ۸ ژانویه مصادف با ۱۸ دی ماه ۱۳۹۸
محل حادثهآسمان تهران
مختصات: ۳۵°۳۳′۴۰″ شمالی ۵۱°۰۶′۱۴″ شرقی / ۳۵٫۵۶۱۱۱°شمالی ۵۱٫۱۰۳۸۹°شرقی / 35.56111; 51.10389
مسافرین۱۶۷ نفر
خدمه۹
مجروحین۰
کشته‌شدگان۱۷۶ نفر
بازماندگان‍۰
نوع  هواپیمابوئینگ ۷۳۷
استفاده‌کنندهخطوط هوایی اوکراین
مبدافرودگاه امام خمینی تهران
مقصدکیف - اوکراین

سقوط هواپیمای اوکراینی، حادثه‌ای است که در روز ۸ ژانویه مصادف با ۱۸ دی ماه ۱۳۹۸ رخ داد.[۱] در این حادثه همه‌ی ۱۷۶ مسافر و سرنشین هواپیمای اوکراینی جان باختند. حکومت ایران پس از کشته شدن قاسم سلیمانی فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران و ابومهدی المهندس از فرماندهان حشد الشعبی تهدید کرده بود که به منافع و نیروهای آمریکایی در منطقه حمله خواهد کرد. این هواپیما پس از آن سقوط کرد که رژیم ایران پایگاه نظامی عین‌الأسد متعلق به نیروهای آمریکایی در عراق را هدف یک حمله موشکی قرار داد. مقامات ایرانی گفتند این هواپیما در اثر نقص فنی سقوط کرده است. با این همه شواهد نشان‌ می‌داد که این هواپیما توسط موشک‌های زمین به هوای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی مورد هدف قرار گرفته است. برخی از قربانیان این حادثه اتباع سوئد و کانادا بودند. نخست‌وزیر سوئد استفان لوون در مورد این حادثه با جاستین ترودو نخست‌وزیر کانادا تلفنی گفتگو کرد و اعلام نمود، اطلاعاتی که دولت آمریکا منتشر ساخته است را می‌پذیرند و بر این باور هستند که هواپیما در اثر اصابت موشک سقوط کرده است.[۲] پیش از آن مقامات آمریکایی اعلام کردند بر اساس اطلاعات به دست آمده از ماهواره‌ها هواپیمای اوکراینی هدف حمله‌ی دو موشک قرار گرفته است. دولت آمریکا از ایران خواست جعبه سیاه هواپیما را به شرکت بوئینگ بدهد، اما حسن رضایی‌فر٬ رئیس سازمان هواپیمایی ایران اعلام کرد آن را تنها در ایران بررسی خواهند کرد.

سرانجام در روز۲۱ دی ماه ستاد نیروهای مسلح ایران در بیانیه‌‌ای مسئولیت سقوط هواپیمای اوکراینی را پذیرفت و اعلام نمود این هواپیما در اثر یک خطای انسانی توسط پدافند سپاه پاسداران مورد هدف قرار گرفته است. [۳]

چند ساعت پس از آن اعتراضات مردمی در چندین نقطه‌ی ایران آغاز شد. مردم در شعارهای خود علی خامنه‌ای و سپاه پاسداران را هدف قرار دادند و خواهان سرنگونی رژیم ولایت فقیه شدند.

شرح واقعه‌

روز چهارشنبه ۱۸ دی‌ماه ۱۳۹۸ یک هواپیمای مسافربری خطوط هوایی اوکراین با ۱۷۶سرنشین که از تهران به مقصد کیف پایتخت اکراین در حال پرواز بود؛ دقایقی پس از بلند شدن از باند فرودگاه خمینی، در منطقه شهریار در نزدیکی تهران مورد اصابت موشک قرار گرفت و سقوط کرد.

ساعاتی پیش از این واقعه سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در واکنش به کشته شدن قاسم سلیمانی توسط پهباد آمریکایی در عراق، ۱۵ موشک به دو پایگاه نظامی آمریکا در عراق شلیک کرده بود. موشک‌های شلیک شده از طرف سپاه پاسداران به پایگاه عین‌الاسد و یک پایگاه دیگر در اربیل هیچ خسارت جانی در بر نداشت و خسارت‌های جزئی به تاسیسات آمریکایی وارد شده بود. در پی شلیک این موشک‌ها، آسمان ایران در وضعیت آماده‌ باش پدافندی قرار داشت. سامانه‌های موشکی سپاه برای پاسخگویی به هر حمله احتمالی آمریکا آماده بودند اما پروازهای مسافری لغو نشده بود.

اسامی جان‌باختگان

جانباختگان حادثه سقوط هواپیمای اوکراینی
آرش پورضرابی و پونه گرجی- دانشجو
جانباختگان حادثه سقوط هواپیمای اوکراینی
دلارام داداش نژاد - دانشجو
جانباختگان حادثه سقوط هواپیمای اوکراینی
سیاوش مقصودلو دارای مدرک دکترا به همراه دخترش
جانباختگان حادثه سقوط هواپیمای اوکراینی
غنیمت اژدری- دانشجوی مقطع دکترا
جانباختگان حادثه سقوط هواپیمای اوکراینی
زینب و محمد اسدی لاری- برادر و خواهر
جانباختگان سقوط هواپیمای اوکراینی
مجتبی عباس نژاد - دانشجوی دانشگاه تورنتو
جانباختگان سقوط هواپیمای اوکراینی
ایمان آقابالی - دانشجوی مقطع دکترا
جانباختگان سقوط هواپیمای اوکراینی
مهدی اسحاقیان - دانشجوی مقطع دکترا


مسافرین ایرانی هواپیمای اوکراینی

سعید طهماسبی قادم‌اسدی شهرزاد هاشمی
دریا طوفیان سهند هاتفی
محمد عباسپورقادی فرهاد نیکنام
مجتبی عباس‌نژاد آرنیکا نیازی
محمود عطار آرسام نیازی
سیاوش غفوری‌آذر غزل نوریان
فریده غلامی میلاد نهاوندی
آیدا فرزانه زهرا نقیبی
مرضیه فروتن فاطمه یساوند
شکیبا فتاحتی آرش پورضرابی
شریعه فقیهی منصور پورجمع
فائزه فلسفی عایشه پور قادری
فراز فسلفی شکوفه چوپان‌نژاد
پریناز قادرپناه پونه کرجی
ایمان قادر پناه سوزان گل باباپور
امیرحسین قاسمی فرید آراسته
کیانا قاسمی روجا آزادیان
میلاد قاسمی اربابی ایمان اقبالی
فاطمه قاسمی دستجردی مریم آقامیری
امیر‌حسین قربانی بهابادی غنیمت اژدری
درسا قندچی نیلوفر ابراهیم
دانیال قندچی بهناز ابراهیمی خوئی
مهدیه قوی سیدمهران ابطحی فروشانی
معصومه قوی اردلان ابن‌الدین حمیدی
فاطمه کازرانی کامیار ابن‌الدین حمیدی
آزاده کاوه منصور اثنی‌عشری اصفهانی
محمدرضا کدخدازاده میترا احمدی
سعید کدخدازاده کاشانی رامتین احمدی
بهاره کرمی مقدم عرشیا ارباب بهرامی
فرشته مالکی دیزجی اوین ارسلانی
فاطمه محمودی مهدی اسحافیان درجه
فیروزه مدنی محمد صالحه
امیرمرادی نیلوفر صدر
سهیلا معصومه سید نوژن صدر
مشرف رضوی ندا صدیقی
محمد معینی پگاه صفرپور
راستین مقدم محسن صلاحی
سپند صادقی سیاوش مقصودلو استرآبادی
میرمحمد مهدی صادقی پریا مقصودلو استرآبادی
آنیسا صادقی مریم ملک
محمدحسین اسدی لاری سارا معانی
زینب اسدی لاری سید پدرام موسوی بقروئی
ری‌را اسمعلیان سیده دریا موسوی بقروئی
امیر اشرفی حبیب‌آبادی سیده درینا موسوی بقروئی
شاهرخ اقبالی کردیا مولایی
شهرزاد اقبالی هیبا مولایی
پریسا اقبالیان محمدجواد عباسی
محمد مهدی الیاسی فرزانه نادری
سید مهدی امامی الناز نبیئی
سوفی امامی مهرداد نقیب لاهوتی
روجا امیدبخش سحرناز حقجو
مهسا امیرلیراوی سارا حمزه‌ای
آلما اولادی حدیث حیات داوودی
امیرحسین اویسی فروغ خادم
عسل اویسی دلارام داداش‌نژاد
مهربان بدیعی اردستانی مژگان دانشمند
نگار برقعه‌ای سام ذکائی
سمیرا بشیری نسیم رحمانی‌فر
محمد‌امین بیرونی سی‌ژیوان رحیمی
محمد‌امین جبلی نیلوفر ورائی خمس
پدرام جدیدی شهاب رعنا
السا جدیدی آزاد زارعی
شادی جمشیدی کسری ساعتی
حمیدرضا جوادی اصل محمدحسین ساکت
کیان جوادی‌ اصل حمیدرضا ستاره کوکب
بهاره حاج اسفندیاری ساجده سرائیان
صدف حاجی آقاوند سارا سعادت
مهدیه حاجی‌قاسمی صبا سعادت
پارسا حسن‌نژاد امیرحسین سعیدی‌نیا
پانیذ سلطانی
راحله سلمانی‌زاده فقه
شیدا شادخو
مسعود شاطرپور خیابان
الوند صادقی

مسافرین خارجی هواپیمای اوکراینی

آلکا کوبیوک (اوکراین) والریا اوچاروک (اوکراین)
الینا مالاخورا (اوکراین) ولادیمیر دایان‌کو (اوکراین)
اولکس نابومکین (اوکراین) یوها سوهاب (اوکراین)
ایور مانکو (اوکراین) علیرضا نوروزی (سوئد)
دنیس لیخو (اوکراین) اریک لیندبرک (سوئد)
سرهی خومینگو (اوکراین) امیل لیندبرک (سوئد)
کاترینا اشنانیک (اوکراین) محمدرضا کدخدازاده (انگلستان)
ماریا میگتوگ (اوکراین) مهدی محمدی (افغانستان)
اردلان ابن‌الدین حمیدی (کانادا) رحیمه کاتبی (افغانستان)
الینا مرتضی تربجی (کانادا) زین‌العابدین سعادت (افغانستان)
عسکر دیرانی (کانادا) سکینه احمدی (افغانستان)
عفیفه اصغرعلی ترباهی (کانادا) شهرام تاجیک (افغانستان)
کامیار ابن‌الدین حمیدی(کانادا) محسن احمدی (افغانستان)
نیلوفر رزاقی (کانادا) مطهر احمدی (افغانستان)
حسین رضایی (افغانستان) مهدی رضایی (افغانستان)
مهدی تاجیک (افغانستان)

تکذیب شلیک موشک

پس از واقعه‌ی سقوط هواپیمای اوکراینی مقامات جمهوری اسلامی اصابت موشک به این هواپیما را تکذیب کردند، در حالی که شواهد محکمی بر هدف قرار گرفتن توسط موشک دلالت می‌کرد. مقامات جمهوری اسلامی علت سقوط هواپیما را نقص فنی اعلام کردند.

علی ربیعی سخن‌گوی دولت حسن روحانی در بیانیه‌ای که روز پنج شنبه ۱۹ دی ۱۳۹۸ صادر کرد خبر اصابت موشک به هواپیمای اوکراینی را دروغ خواند و آنرا عملیات روانی آمریکا بر ضد جمهوری اسلامی توصیف کرد.[۴]

حسام‌الدین آشنا مشاور روحانی در واکنش به گزارش‌های مریوط به علت سانحه سقوط هواپیمای اوکراینی منتشر کنندگان این اخبار را تهدید کرد و در حساب توییتر خود نوشت:

سرنشینان کشته شده هواپیمای اوکراینی در محل حادثه
سرنشینان کشته شده هواپیمای اوکراینی در محل حادثه

«به کارگزاران ایرانی‌تبار رسانه‌های فارسی‌زبان هشدار داده می‌شود از مشارکت در جنگ روانی مربوط به هواپیمای اوکراینی و همکاری با ایران‌ستیزان خودداری کنند.»[۵]

علی عابدزاده رئیس سازمان هواپیمایی کشوری ایران، اصابت موشک به هواپیمای خطوط هوایی اوکراین را تکذیب کرد و آنرا غیر فنی خواند. علی عابدزاده روز پنج شنبه در یک برنامه تلویزیونی گفت، آتش بیش از یک دقیقه در هواپیمای اوکراینی بوده و قبل از سقوط همه شاهدان آتش را دیده‌اند و اگر اصابت موشک بود هواپیما منهدم می‌شد. او گفت، در زمان سقوط بوئینگ، ۹ فروند هواپیما در آن اطراف در حال پرواز داشتیم و مگر می‌شود پدافند هوایی به هواپیمایی شلیک کند که ۸ هزار پا ارتفاع دارد؟

وی در پاسخ به مقامات آمریکایی که علت سقوط هواپیما را برخورد موشک عنوان کرده‌ بودند، آمریکایی‌ها را متهم به دروغ گویی کرد و گفت، آمریکایی‌ها و بوئینگ در چند ماه اخیر زیان هنگفتی دیده‌اند و هم‌اکنون اگر ببینند این سقوط به علت نقص فنی بوده است قطعا به شدت سهام بوئینگ نزول می‌کند و به همین دلیل این شایعات را مطرح می‌کنند.

رییس سازمان هواپیمایی کشوری در ادامه در پاسخ به یکی از اخبار مطرح شده در فضای مجازی مبنی براینکه بقایای یک موشک روسی در کنار این هواپیما پیدا شده است، گفت، اصلا چنین چیزی نبوده است، چرا که ممکن است در فضای مجازی برخی موارد را بسازند و اصلا چنین موضوعی صحت ندارد.[۶]

واکنش‌های بین‌المللی

سقوط هواپیمای اوکراینی در ایران واکنش‌های بین‌المللی بسیاری را در پی داشت. پیش از بیانیه ستاد کل نیروهای مسلح جمهوری اسلامی که به هدف قرار گرفتن هواپیما توسط پدافند سپاه پاسداران اعتراف کرد، مقامات تعدادی از کشورها به ویژه مقامات کشورهایی که اتباعشان در سانحه هواپیما جان باختند نسبت به تکذیب و انکار اصابت موشک توسط جمهوری اسلامی واکنش نشان دادند. هم چنین پس از اعتراف جمهوری اسلامی به هدف قرار دادن هواپیمای اوکراینی توسط سپاه پاسداران نیز واکنش‌های بسیاری در رابطه به این موضوغ در سطح بین‌المللی مطرح شد.

سپاه پاسداران در حال پاکسازی محل سقوط هواپیمای اوکراینی
سپاه پاسداران در حال پاکسازی محل سقوط هواپیمای اوکراینی

واکنش‌ها قبل از اعتراف

شبکه سی بی اس آمریکا گزارش داد که یک ماهواره آمریکا ابتدا جهش هایی ناگهانی در طیف فروسرخ که نشانه پرتاب دو موشک بود و بعد از آن جهش دیگری در اثر یک انفجار را ردیابی کرده است.

نشریه نیوزویک به نقل از مقام های پنتاگون و مقام های ارشد اطلاعاتی آمریکا و همچنین مقام های اطلاعاتی عراق نوشت که به اعتقاد آنها پرواز شماره پی اس ۷۵۲ خطوط بین المللی اوکراین هدف اصابت موشک روسی تور قرار گرفته است.

روزنامه نیویورک تایمز نوشت، صحت ویدئویی در شبکه های اجتماعی را تصدیق کرده که لحظه اصابت موشک به شیئی پرنده در آسمان را نشان می دهد.

بوریس جانسون نخست وزیر بریتانیا روز پنج‌شنبه ۱۹ دی‌ماه گفت:

«اکنون مجموعه ای از اطلاعات وجود دارد که این پرواز با اصابت یک موشک زمین به هوا سقوط کرده که ممکن است غیرعامدانه بوده باشد. ما در حال همکاری نزدیک با کانادا و شرکای بین المللی خود هستیم و اکنون باید تحقیقات کامل و شفافی انجام شود.»

دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا روز پنج‌شنبه ۱۹ دی‌ماه در پاسخ به سوالات خبرنگاران گفت:

تصاویر برخی کشته شدگان سقوط هواپیمای اوکراینی
تصاویر برخی کشته شدگان سقوط هواپیمای اوکراینی

«من سوءظن هایی دارم. چیز فاجعه باری است. به نظرم حادثه فاجعه باری است. اما ممکن است کسی در آن طرف مرتکب اشتباهی شده باشد.»

جاستین ترودو نخست وزیر کانادا گفت که او اطلاعاتی امنیتی از منابع متعدد دریافت کرده که حاکی از اصابت موشک زمین به هوای ایران به هواپیماست و افزود ممکن است این حادثه سهوی بوده باشد. او گفت:

«این موید نیاز به انجام تحقیقات کامل است. کانادایی ها سوالاتی دارند و مستحق پاسخ هایی هستند.»

ترودو هم‌چنین گفت الان وقت مقصر شناختن کسی و نتیجه گیری قطعی نیست و از ارائه جزییات شواهد خودداری کرد.

پیش از اظهارات آقای ترودو، شبکه سی بی اس آمریکا گزارش کوتاهی در توییتر منتشر کرد. این گزارش می‌گوید که اطلاعاتی که به دست این سازمان رسیده متکی بر اطلاعاتی است که دستگاه‌های دولتی آمریکا جمع‌آوری کرده‌اند. به گفته منابع این شبکه، این اطلاعات نشان‌دهنده روشن شدن سیگنال های راداری است.

در روز پنجشنبه ۱۹ دی‌ماه ۱۳۹۸ اولکسی دانیلوف دبیر شورای امنیت و امور دفاعی اوکراین گفت که سه علت احتمالی سقوط مد نظر است:

  • برخوردی در آسمان با یک پهپاد یا سایر اشیای پرنده
  • نابودی یا انفجار موتور به دلایل فنی
  • انفجاری در داخل هواپیما در نتیجه حمله ای تروریستی

دانیلوف گفت که محققان اوکراینی که به ایران رفته‌اند خواهان جستجوی بقایای احتمالی موشک در محل سقوط هستند. ایران مجهز به سیستم های دفاع هوایی روسی است.

آقای دانیلوف گفت که تحقیقات با شرکت کارشناسانی انجام خواهد شد که در مورد سقوط سال ۲۰۱۴ پرواز ام اچ ۱۷ خطوط هوایی مالزی در شرق اوکراین تحقیق کردند.[۷]

واکنش‌ها پس از اعتراف

با اذعان ایران به ساقط کردن غیرعمدی هواپیمای مسافربری اوکراین بر فراز تهران، رهبران کانادا و اوکراین خواستار عدالت برای ۱۷۶ سرنشین هواپیما که در حادثه جان باختند شده اند.[۸]

ولودیمیر زلنسکی رئیس جمهور اوکراین از ایران خواسته است "گناهکاران را محاکمه کند"، بقایای قربانیان را بازگرداند، غرامت بپردازد، دسترسی کامل به مقام های اوکراین بدهد و از طریق کانال های دیپلماتیک عذرخواهی کند.[۸]

جاستین ترودو نخست وزیر کانادا گفت که منزجر و خشمگین است و به روحانی گفته است که باید تحقیقاتی کامل با شفافیت کامل درباره اینکه چطور چنین فاجعه هولناکی ممکن است اتفاق افتاده باشد انجام شود. ترودو گفت، کانادا تا زمان پاسخگویی، عدالت و وداع مناسب با قربانیان که خانواده ها مستحق آن هستند از پا نخواهد نشست... آنها زخم خورده اند، خشمگین و عزادارند و خواهان توضیح هستند.[۸]

مایک پومپئو وزیر خارجه آمریکا ویدئویی از اعتراضات در ایران که پس از اعتراف رژیم ایران به ساقط کردن هواپیمای اوکراینی شکل گرفت را را توییت کرد و نوشت:

«صدای مردم ایران روشن است. آنها از دروغ ها، فساد، ندانم کاری رژیم و بی رحمی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی تحت فرمان حکومت فسادسالارانه خامنه ای دلزده‌اند. ما در کنار مردم ایران که مستحق آینده بهتری هستند ایستاده ایم.»

به دنبال ادامه اعتراضات ضد حکومتی درشهرهای ایران در اعتراض به ساقط شدن هواپیمای اوکراینی توسط سپاه پاسداران در روز یکشنبه ۲۲ دی‌ماه ۱۳۹۸، دونالد ترامپ رئیس جمهور ایالات متحده در توییتی نوشت:

«به رهبران رژیم ایران ـ تظاهرات کنندگان خود را نکشید.  هزاران نفر تاکنون توسط شما کشته یا زندانی شده اند و جهان نظاره‌گر است.  مهمتر اینکه  آمریکا نظاره‌گر است. اینترنت خود را برگردانید و  بگذارید گزارشگران آزاد باشند! کشتن مردم بزرگ ایران را متوقف کنید!»[۹]


اعتراضات

چند ساعت پس از آن‌که سپاه پاسداران طی بیانیه ای حمله به هواپیمای اوکراینی را به عهده گرفت اعتراضات مردمی در نقاط مختلف ایران آغاز شد. این اعتراضات ابتدا در مقابل کوی دانشگاه با شعار «فرمانده کل قوا - استعفا استعفا» که اشاره به علی خامنه ای بود آغاز شد. اعتراضات به سقوط هواپیمای اوکراینی به سرعت در نقاط دیگر تهران از جمله دانشگاه امیرکبیر (پلی تکنیک) گسترش یافت.

بعد از ظهر روز یکشنبه در شهرهای مختلفی چون تهران، اصفهان، ، ساری، رشت، همدان، کرمان، ارومیه، بابل، شیراز و ... تظاهرات مردمی در جریان بود. این تظاهرات با شعارهایی که بالاترین مقامات حکومتی را هدف قرار می داد آغاز شد.[۱۰]

در نزدیکی دانشگاه امیرکبیر، زیر پل حافظ جمعیتی چند هزار نفره علیه علی خامنه‌ای سپاه پاسداران و مقامات حکومتی شعار می‌دادند.[۱۱] نیروی انتظامی به سمت جمعت گاز اشک‌آور شلیک کرد. معترضین در این تظاهرات با شعار « سلیمانی قاتله، رهبرشم قاتله» بسیاری از رسانه‌های خارجی را به واکنش واداشتند.

از جمله برایان هوک در این رابطه گفت: بله مردم ایران از سلیمانی نفرت دارند و او را قاتل می‌دانند.[۱۲]

در اصفهان در خیابان انقلاب و نزدیکی سی و سه پل مردم شعارهایی علیه رهبر و دیگر سران حکومتی می‌دادند.

برخی شعارها درتظاهرات

  • مرگ بر اصل ولایت فقیه
  • این همه سال جنایت مرگ بر این ولایت
  • میکشم میکشم آنکه برادرم کشت
  • سلیمانی قاتله رهبرشم قاتله
  • دروغگو حیا کن رسانه را رها کن
  • خامنه‌ای حیا کن مملکت رو رها کن
  • بترسید، بلرزید، ما همه با هم هستیم
  • ۱۵۰۰نفر کشته آبان ماست
  • کشته ندادیم که سازش کنیم، رهبر قاتل رو ستایش کنیم
  • به من نگو فتنه‌گر، فتنه‌یی تویی ستمگر
  • ما بچه‌های جنگیم، بجنگ تا بجنگیم
  • مرگ بر دیکتاتور
  • سپاهی حیا کن مملکت رو رها کن
  • توپ، تانک، فشفشه آخوند باید گم بشه
  • این همه سال جنایت مرگ بر این ولایت
  • نظام جنایت میکند، رهبر حمایت میکند
  • اين انتقام سختو از من و تو میگیرن
  • جمهوری اسلامی، نمیخواهیم نمی‌خواهیم
  • غلط کردی، خطا کردی

ادامه اعتراضات در ۲۲ دی‌ماه

تظاهرات در اعتراض به سقوط هواپیمای اوکراینی توسط موشک‌های سپاه پاسداران در دومین روز اعتراضات در روز یکشنبه ۲۲ دی‌ماه ۱۳۹۸ نیز در شهرهای مختلف ایران ادامه داشت. تظاهرات به ده‌ها شهر گسترش یافت.

انبوه مردم معترض در شهرهای تهران، شیراز، اصفهان، مشهد، یزد، قزوین، کرمانشاه، زنجان، اهواز، سنندج، بابل به خیابان‌ها آمدند و تظاهرات کردند. شعارهای مردم متوجه مقامات بالای رژیم ایران بود؛ به ویژه شعارهای بسیاری بر ضد علی خامنه‌ای ولی فقیه رژیم ایران، داده شد. در تهران سیل جمعیت از خیابان‌های اطراف میدان آزادی، از جمله استاد معین، صادقیه و انقلاب به سمت میدان آزادی روانه شد.[۸]

بعد از ظهر روز یکشنبه دانشجویان دانشگاه پردیس کرج و دانشگاه اراک و دانشگاه دولتی دامغان در محوطه این دانشگاه‌ها تجمع کردند و به سقوط هواپیمای اوکراینی توسط سپاه پاسداران اعتراض کردند. دانشجویان دانشگاه دامغان شعار می‌دادند «کشته ندادیم که سازش کنیم، رهبر قاتل رو ستایش کنیم».[۸]

اطلاعیه‌های شورای ملی مقاومت درباره سقوط هواپیما

روز ۱۹ دی ۱۳۹۸ شورای ملی مقاومت ایران طی اطلاعیه‌ای اعلام کرد که خانم مریم رجوی به مناسبت سقوط هوابیمای اوکراینی و جان باختن ۱۷۶ نفر در این واقعه، روز جمعه ۲۰ دی‌ ۱۳۹۸ را عزای عمومی اعلام کرد.[۱۳]

شورای ملی مقاومت ایران تا تاریخ ۲۶ دی‌ماه ۱۳۹۸ تعداد یازده اطلاعیه در مورد سقوط هواپیمای اوکراینی و اتفاقات پس از آن صادر کرد.

در تاریخ ۲۱ دی ۹۸ پس از اعتراف جمهوری اسلامی به سقوط هواپیما توسط موشکهای سپاه، شورای ملی مقاومت ایران اطلاعیه‌ای صادر که در آن خانم مریم، سرنگونی هواپیمای مسافری را جنایت بزرگ رژيم ایران معرفی کرد و تاکید کرد، مردم نه می بخشند و نه فراموش می کنند. او در این اطلاعیه خامنه ای، روحانی و سرکردگان پاسداران را مقصر اصلی این فاجعه خواند و گفت که آنها باید محاکمه و مجازات شوند.[۱۴]

در ۲۱ دی ۱۳۹۸ با شروع تظاهرات در تهران در اعتراض به هدف قرار دادن هواپیمای اوکراینی توسط سپاه شورای ملی مقاومت ایران با صدور اطاعیه‌ای، گزارشی از این اعتراضات ارائه داد. در این اطلاعیه آمده بود که اعتراضات و شعارها مستقیما ولی فقیه رژیم ایران و سپاه پاسداران را هدف قرار داده است. مریم رجوی نیز یه دانشجویان به پا خاسته درود فرستاد.[۱۵]

در اطلاعیه‌ی دیگری که در ۲۱ دی ۹۸ از طرف شورای ملی مقاومت ایران صادر شد به کنفرانس خبری پاسدار امیر علی حاجی‌زاده در مورد اعتراف به هدف قرار دادن هواپیما توسط سپاه اشاره شد و تاکید شد که سران رژیم از همان ابتدا از این موضوع مطلع بودند ولی آنرا لاپوشانی کردند.[۱۶]

شورای ملی مقاومت ایران با صدور ۷ اطلاعیه‌ی دیگر از تاریخ ۲۱ تا ۲۴ دی‌ماه ۱۳۹۸ گزارشاتی از تظاهرات و اعتراضات در شهرهای مختلف در اعتراض به هدف قرار دادن هواپیمای اوکراینی ارائه داد.[۱۷]

در اطاعیه‌‌ای که در تاریخ ۲۶ دی ۱۳۹۸ صادر شد به اعتراض و شعارهای ضد حکومتی مردم سنندج در جریان خاکسپاری یکی از قربانیان سانحه هواپیما پرداخته شد. در این اطلاعیه هم‌چنین به تظاهرات ۲۵ دیماه دانشجویان دانشگاه سنندج نیز اشاره شد.[۱۸]

بزرگداشت جان باختگان در اشرف ۳

روز یکشنبه ۲۲دی ماه۱۳۹۸، مراسم بزرگداشت جان‌باختگان سقوط هواپیمای مسافربری اوکراین با حضور مریم رجوی،رئیس جمهور برگزیده شورای ملی مقاومت در اشرف۳ در آلبانی برگزار شد.

مراسم بزرگداشت قربانیان سقوط هواپیمای اوکراینی در اشرف ۳ در آلبانی با حضور مریم رجوی
مراسم بزرگداشت قربانیان سقوط هواپیمای اوکراینی در اشرف ۳ در آلبانی با حضور مریم رجوی

در این مراسم، اعضای سازمان مجاهدین خلق ایران، به ۱۷۶جان باخته‌ی سقوط هواپیمای اوکراینی که توسط موشک‌های سپاه پاسداران هدف قرار گرفت ادای احترام کردند. آنان با افروختن شمع و تقدیم گل در مقابل تصویر پیکرهای جان‌باختگان، همدردی خود را با خانواده‌های قربانیان اعلام کردند.[۱۹]

مریم رجوی طی سخنانی در این مراسم گفت:

«برای بزرگداشت ۱۷۶انسان بیگناه که به‌دست سپاه‌ پاسداران خامنه‌ای در فاجعه سقوط هواپیما قربانی شدند، این‌جا جمع شده‌ایم تا مجدداً اعلام کنیم که مجاهدین و مقاومت ایران و مردم ایران نه می‌بخشند و نه فراموش می‌کنند.

هنوز مردم ایران از داغ ۱۵۰۰شهید در قیام آبان‌ماه بیرون نیامده‌اند که داغ و درد دلخراش دیگری برای مردم فرا رسیده. و آن‌هم کشتار ناجوانمردانه ۱۷۶تن در فاجعه شلیک به هواپیمای مسافربری است.»

مریم رجوی ضمن اشاره به تظاهرات دانشجویان و جوانان در مراسم بزرگداشت یاران جان‌باخته‌شان گفت:

«خشم و عصیان یاران آنها در دانشگاهها و در سراسر شهرها دوباره نشان داد که مردم ایران نه می‌بخشند و نه فراموش می‌کنند، نه آرام می‌شوند و نه به گوشه‌یی می‌روند. بلکه هم‌چنان در میدان هستند، و فریاد می‌زنند: مرگ بر اصل ولایت فقیه، مرگ بر دیکتاتور. مردم ایران دیکتاتوری حاکم بر ایران را نمی‌خواهند.»[۱۹]

افشای نوار مکالمه خلبان آسمان

در تاریخ ۱۳بهمن ۱۳۹۸(۲ فوریه۲۰۲۰) تلویزیون اوکراین در گزارشی نوار مکالمه خلبان خطوط هواپیمایی آسمان با برج مراقبت فرودگان تهران را پخش کرد. این نوار در همان ساعت سقوط هواپیمای اوکراینی ضیط شده است و در آن خلبان شرکت آسمان با شماره پرواز ئی.پی۳۷۶۸ به برج مراقبت شلیک دو موشک و اصابت آن به یک هواپیما را گزارش می‌دهد. در پی این گفتگو برج مراقبت متوجه می‌شود که مورد مربوط به هواپیمای اوکراینی به شماره پرواز ۷۵۲ است، نه بار او را صدا می‌‌کند ولی جوابی دریافت نمی‌کند.[۲۰]

آژانس اطلاعات اوکراین - یونیان - نیز مشروح این افشاگری را همراه با جزییات بیشتری از این واقعه منتشر کرده است. دراین گزارش آمده است:

«شواهد نشان می‌دهد رژیم ایران ابتدا که موشک شلیک شده تا زمانی که به‌هواپیمای اوکراینی اصابت کرده را دیده است. یک خلبان خطوط هوایی آسمان در زمان سقوط هواپیمای اوکراین صحنه را مشاهده کرده و آن را به‌برج مراقبت گزارش کرده بود. او، هم پرتاب موشک را دید و هم انفجار آن را و صداهای ضبط شده نیز همین را تأیید می‌کند. این اطلاعات نشان می‌دهند خطوط هواپیمایی رژیم ایران ماجرا را از ابتدایی که موشک شلیک شد تا لحظه‌یی که به‌هواپیمای اوکراین اصابت کرد، مشاهده کرده بود. هواپیمای پرواز پی.اس۷۵۲ از فرودگاه تهران در ۸ژانویه ساعت ۰۲۰ صورت گرفت. در همین زمان پرواز شیراز تهران به‌شماره ئی.پی۳۷۶۸که مربوط به‌شرکت خطوط هواپیمایی آسمان بود در حال فرود در فرودگاه تهران بود. در ظرف حدود سه دقیقه یک خلبان ایرانی موشکی را دید که شلیک شده است.»[۲۰]

متن مکالمه خلبان آسمان با برج

مکالمه برج مراقبت:

صبح بخیر. خطوط هواپیمایی ۷۵۲(نامفهوم)، حرکت در ارتفاع ۲۶۰ شناسایی شده و ترافیک در ۶۰۰۰پایی است و چرخش به‌راست پاروچ.

برج: بعد از ۶۰۰۰پا به‌پاروچ.

خلبان ئی.پی۳۷۶۸(شرکت هواپیمایی آسمان): ما از شمال داریم نزدیک می‌شویم ۳۷۶۸.

برج: صبح بخیر۳۷۶۸. برج: آسمان ۳۷۶۸(نامفهوم)، شناسایی ۳۳۴۷به‌چپ، سطح ۱۱۰. خلبان ئی.پی۳۷۶۸وارد می‌شود.

خلبان ئی.پی۳۷۶۸(شرکت هواپیمایی آسمان): ما از شمال نزدیک می‌شویم، ۳۷۶۸.

خلبان ئی.پی۳۷۶۸: خیر قربان؟

خلبان ئی.پی۳۷۶۸: ناحیه ۳۲۰، برای عبور فعال است؟

برج: جی.پی.اس(صدا نامفهوم).

خلبان ئی.پی۳۷۶۸: شعله‌های آتش در مسیر انگار ناشی از یک موشک باشد. چنان‌چه چنین چیزی در آنجا در حال اتفاق باشد؟

برج: ناحیه ۳۲۰؟ چند مایل فاصله دارد؟ کجا؟ خلبان ئی.پی۳۷۶۸: مطمئن نیستم.

... خلبان EP۳۷۶۸(شرکت هواپیمایی آسمان): مطمئن نیستم ولی من فکر می‌کنم نزدیک (منطقه هوایی) پیام، شهر کرج باشد.

برج مراقبت: - چند مایل؟ کجا؟

خلبان EP۳۷۶۸: من الآن نور را می‌بینم که از آنجا خارج می‌شود.

برج مراقبت: به‌ما چیزی اطلاع داده نشده است.

برج مراقبت: این نور چه شکلیه؟ شبیه چیه؟

خلبان EP۳۷۶۸: مطمئناً نور یک موشک است.

برج مراقبت: آیا به‌سمت شهر [تهران] پرواز می‌کنه یا نه؟

خلبان EP۳۷۶۸: شاید... او نه از سمت شهر پرواز می‌کرد.

برج مراقبت: به‌ما چیزی اطلاع داده نشده است، ولی به‌مراقبت خود ادامه بده.

خلبان EP۳۷۶۸: اوکی، من به‌مسیر فرود می‌ایم.

برج مراقبت: «خطوط هوایی بین‌المللی اوکراین» ۷۵۲، آیا دریافت می‌کنید؟

برج مراقبت: «خطوط هوایی بین‌المللی اوکراین» ۷۵۲، آیا دریافت می‌کنید؟

برج مراقبت: «خطوط هوایی بین‌المللی اوکراین» ۷۵۲، آیا دریافت می‌کنید؟

(پیام چند بار از ساعت ۰۲:۲۷تا ۰۴:۲۵تکرار شد، بدون جواب)

برج مراقبت: «آسمان» ۳۷۶۸شما دیگه چیزی مشاهده نمی‌کنید؟

خلبان EP۳۷۶۸(شرکت هواپیمایی آسمان): مهندس جان، انفجار بود، یک نور بسیار بزرگی ما آنجا دیدیم، راستش نمی‌دانم چی است.

برج مراقبت: ما نمی‌دانیم...

خلبان EP۳۷۶۸(شرکت هواپیمایی آسمان): آسمان برای ما نرمال است؟

برج مراقبت: آره، فکر نمی‌کنم مشکلی برای شما باشه.

خلبان EP۳۷۶۸(شرکت هواپیمایی آسمان): انشاء الله.[۲۰]

مکالمه برج مراقبت

رئیس جمهور اوکراین، ولادیمیر زلنسکی در مصاحبه‌ای با کانال تلویزیونی این کشور موثق بودن نوار مکالمه برج را تأیید کرد و گفت:«این نوار در واقع نشان می‌دهد که طرف ایرانی از شروع می‌دانسته که هواپیمای ما توسط موشک ساقط شده است، آنها از لحظه شلیک (موشک) از این امر آگاه بوده‌اند...»

در ادامه حسن رضایی فر مدیر کل سوانح سازمان هواپیمایی جمهوری اسلامی گفت که این فایل از اسنادی بوده که در کار مشترک با کارشناسان اوکراینی در اختبار آنان قرار گرفت. و موثق بودن نوار را تایید کرد. او همچنین گفت که این کار اوکراین باعث شد دیگر هیچ سندی به آنها ندهیم.[۲۰]

در ۱۵ بهمن ۱۳۹۸ نیویورک تایمز گرارش کرد که درز دادن نوار مکالمات برج کنترل فرودگاه تهران به یک سایت خبری نشانگر دلسردی مقامات دولت اوکراین از عدم همکاری رژیم ایران در تحقیقات است. این عدم همکاری به‌طور خاص در رابطه با تحویل ندادن جعبه‌های سیاه هواپیمای سرنگون شده است.

زلنسکی رئیس‌جمهور اوکراین این ادعای رژیم ایران را که نوار توسط طرف ایرانی به کارشناسان اوکراینی تحویل داده شده را در کرد و گفت:

«ما این را فهمیده‌ایم که مقام‌های رژیم ایران می‌خواستند به‌شکل غیرقانونی از خود دفاع کنند. برج مراقبت رژیم ایران به هیچ‌وجه نوار مکالمات را به تحقیق‌گران اوکراینی که به ایران سفر کرده بودند تحویل نداده است. اوکراین این مکالمات را به‌طور مستقل به‌دست آورده است».[۲۱]

روز ۱۵ بهمن ۱۳۹۸ نیز روزنامه جهان صنعت فاش کرد که یک هواپیمای قطری نیز که در نزدیکی محل اصابت هواپیمای اوکراینی در حال پرواز بوده این حادثه را به برج مراقبت گزارش کرده است. این روزنامه به نقل از ابوالفضل موسوی عضو کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی گفت:

«در گزارشهایی که به کمیسیون عمران ارسال شده مشابه همین موضوع که با انتشار فایل صوتی مطرح شده در مورد یک هواپیمای قطری هم گزارش‌شده است...در روزهای اولیه حادثه کمیسیون عمران به‌دنبال یافتن علت سانحه بود اما زمانی که علت سقوط هواپیما اعلام شد موضوع از کمیسیون عمران به کمیسیون امنیت ملی منتقل شد...هواپیمای اوکراینی تمام مجوزهای لازم را از برج مراقبت داشته است و برج مراقبت هم طبق توافقات با سیستم پدافند هماهنگ بودند...»[۲۲]

روز چهارشنبه ۱۶ بهمن ۱۳۹۸ تلویزیون سی‌بی‌سی کانادا گزارش کرد، کانادا از آژانس هوانوردی سازمان ملل ‌متحد خواست تا رژیم ایران را به‌خاطر تأخیر در آنالیز جعبه‌های سیاه هواپیمای سرنگون شده اوکراینی تحت فشار قرار دهد. به‌دنبال درخواست کانادا، آژانس هوانوردی سازمان ملل ‌متحد از رژیم ایران خواست تا جعبه‌های سیاه هواپیمای اوکراینی را به کشوری که توان تحقیق در مورد آن را دارد تحویل دهد. مارک گارنیو  وزیر ترابری کانادا در حاشیه اجلاس پارلمان کانادا گفت:

«چهار هفته از سقوط هواپیما گذشته است. ما خواستار تحقیقات در مورد جعبه‌های سیاه هستیم. ما از آژانس هوانوردی سازمان ملل ‌متحد می‌خواهیم مشخص کند آیا رژیم ایران در زمینه از چهارچوبهای بین‌المللی تبعیت می‌کند یا نه.»[۲۳]

وزیر خارجه سوئد نیز خواستار تحویل جعبه سیاه هواپیما شد. آن لینده، در یک پیام توئیتری نوشت:‌

«من و دیگر وزرای خارجه کشورهای درگیر در سقوط هواپیمای اوکراینی، خواهان تحویل فوری جعبه سیاه هواپیما هستیم»[۲۳]

اطلاعیه‌های شورای ملی مقاومت

شورای ملی مقاومت ایران در تاریخ ۱۴ بهمن ۱۳۹۸ پس از افشای نوار مکالمات هواپیمای آسمان با برج مراقبت اطلاعیه‌ای صادر کرد که در قسمتی از آن آمده است:

«این مکالمه به‌خوبی نشان می‌دهد برج مراقبت و به تبع آن سازمان هواپیمایی کشوری بلافاصله از شلیک به هواپیمای اوکراینی مطلع شده است. این سازمان زیر مجموعه وزارت راه و شهرسازی است. به این ترتیب تردیدی باقی نمی ماند که روحانی از طریق سلسله مراتب دولتی همان روز از علت سقوط هواپیمای اوکراینی مطلع شده است. اما این آخوند شیاد ۷۲ ساعت بعد ناگزیر از اعتراف به این جنایت بزرگ شد. پاسدار شکنجه گر علی ربیعی سخنگوی او نیز در یک دروغ دیگر گفت که ما عصر روز ۲۰ دی از این موضوع مطلع شدیم.»[۲۴]

شورای ملی مقاومت ایران هم‌چنین در تاریخ ۱۵ بهمن ۱۳۹۸ در پی انتشار گزارشی در روزنامه جهان صنعت و مصاحبه عضو کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی و افشای اینکه یک هواپیمای قطری نیز موضوع شلیک موشک به هواپیمای اوکراینی را به برج مراقبت گزارش کرده است اطلاعیه‌ای صادر کرد که در آن از جمله آمده است:

«خانم مریم رجوی، رئیس جمهور برگزیده شورای ملی مقاومت ایران، به‌دنبال افشای جهانی دروغ‌پردازیهای شگفت‌انگیز خامنه‌ای و روحانی، در آستانه‌ی چهلم جان باختگان، به همدردی عمومی و اعتراض هر چه بیشتر علیه رژیم دجال آخوندی فراخواند و بار دیگر بر ضرورت محاکمه‌ی خامنه‌ای و روحانی و سرکردگان سپاه پاسداران در دادگاه بین‌المللی تأکید کرد. شورای امنیت ملل متحد باید حسابرسی از سردمداران رژیم ایران به‌خاطر شهیدان قیام آبان و جان باختگان هواپیمای اوکراینی را در دستور قرار دهد.»[۲۵]

شکایت از طرف قربانیان

خبر گزاری رویترز گزارش کرد که وکلای کانادایی به نمایندگی از طرف قربانیان کانادایی هواپیمای اوکراینی از خامنه‌‌ای و سپاه پاسداران شکایت کرده‌اند. آنان خواهان غرامتی به میزان حداقل ۱/۵میلیارد دلار کانادایی (۱/۱میلیارد دلار آمریکایی)، شده‌اند. شاکی اصلی پرونده ناشناس است، در ابتدا به‌عنوان جان دو (John Doe) از وی نام برده شده است، که عضو درجه یک خانواده یکی از قربانیان هواپیما به نام جک دو (Jack Doe) است.

در این پرونده آمده است که از هویت «جان دو» باید محافظت شود، زیرا این خطر وجود دارد که خانواده ایرانی وی توسط رژیم ایران در معرض آسیب یا مرگ قرار بگیرند.[۲۶]

اطلاعیه‌های شورای ملی مقاومت در مورد نوار مکالمات

اين مكالمه بخوبي نشان ميدهد برج مراقبت و به تبع آن سازمان هواپيمايي كشوري بلافاصله از شليك به هواپيماي اوكرايني مطلع شده است. اين سازمان زير مجموعه وزارت راه و شهرسازي است. به اين ترتيب ترديدي باقي نمي ماند كه روحاني از طريق سلسله مراتب دولتي همان روز از علت سقوط هواپيماي اوكرايني مطلع شده است. اما اين آخوند شياد 72 ساعت بعد ناگزير از اعتراف به اين جنايت بزرگ شد. پاسدار شكنجه گر علي ربيعي سخنگوي او نيز در يك دروغ ديگر گفت كه ما عصر روز 20 دي از اين موضوع مطلع شديم.

بیانیه خانواده‌های جانباختگان پرواز ps752

در چهارمین سالکرد جنایت شلیک به هواپیمای مسافربری خانواده‌های جانباختگان پرواز اوکراینی طی بیانیه‌ای اعلام کردند:

مرا یاد آر. مرا یاد آر در هواپیمایی که به مقصد نرسید. مرا یاد آر در قلب‌های مهربان و چشمان زیبایی که موشک‌باران شدند. مرا یاد آر در جان‌های از دست رفته، در چمدان‌های سوخته و در یورش بولدوزرها به آن‌چه باقی مانده بود. مرا یاد آر در آدم‌هایی که منتظرم بودند. در آغوش‌های گرمی که پژمرد، در بوسه‌هایی که سوخت، در آینده‌ای که تباه شد. مرا یاد آر در روزها دروغ، ماه‌ها و سال‌ها دروغ. مرا یاد آر در جنایتی که کشتار دسته‌جمعی بود و به دست حکومت جمهوری اسلامی رقم خورد.

چهار سال از جنایت سرنگون کردن پرواز PS752 توسط سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و به قتل رسیدن ۱۷۶ انسان و کودکی به دنیا نیامده گذشت.

در سالی که گذشت پرونده‌ی این جنایت توسط چهار دولت متضرر کانادا، بریتانیا، اوکراین و سوئد به دیوان بین‌المللی دادگستری ارجاع شد. ضمن تشکر از تعهد این دولت‌ها به خانواده‌ها، بار دیگر اعلام می‌کنیم که انتظار ما از این روند حقوقی روشن شدن حقیقت و اجرای عدالت است. اکتبر آینده مدارک چهار دولت در لاهه ثبت می‌شود و‌ پس از آن نوبت جمهوری اسلامی‌ست تا مستندات خود را به لاهه ارائه کند.

همین امروز واضح است و از روز اول هم مشخص بود جمهوری اسلامی هیچ مستنداتی مبنی بر خطای انسانی در اختیار ندارد. از طرف دیگر فشار فزاینده‌ی جمهوری اسلامی به خانواده‌های جانباختگان در هر جای دنیا به ویژه در ایران افزایش پیدا کرده است. بنابراین خواسته‌های زیر از سوی انجمن خانواده‌ها مطرح است:

۱. درخواست بررسی ویژه‌ی پرونده در دادگاه لاهه با توجه به رفتار جمهوری اسلامی با خانواده‌ها

۲. باز شدن پرونده‌ی جنایی در کانادا توسط پلیس فدرال

۳. قرار دادن سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در لیست گروه‌های تروریستی

این روز سالگرد قتل عمدی بکتاش آبتین و قتل حکومتی محمدمهدی کرمی و محمد حسینی نیز هست. ستون‌های پوسیده‌‌ی جمهوری اسلامی بر مزار هزاران قربانی ایستاده است که یادشان را گرامی می‌داریم. دادخواهی خانواده‌های پرواز که بخشی از جنبش بزرگ دادخواهی در ایران است می‌تواند یاری‌گر جنبش مدنی ایرانیان برای عبور از این کابوس و رسیدن به عدالت و آزادی باشد. مسیر دشوار ما برای رسیدن به عدالت همچنان ادامه دارد و در این راه خود را مدیون میلیون‌ها انسان آزاده‌ای می‌دانیم که در ایران و سراسر جهان همراه ما بوده‌اند. باشد که روزی عدالت واقعی در ایران و در قوه‌ی قضاییه‌ای مستقل و زدوده شده از آثار جمهوری اسلامی برگزار شود. برای آن روز مبارزه می‌کنیم و جنایتکاران را نه فراموش می‌کنیم و نه می‌بخشیم.[۲۷]

منابع

  1. ↑ آمریکا اطلاعات مهمی درباره سقوط هواپیمای اوکراینی در ایران به کی‌یف داد
  2. ↑ سوئد خواستار بررسی شفاف درمورد سقوط هواپیمای‌ اوکراین است
  3. ↑ اطلاعیه ستادکل نیروهای مسلح درباره سقوط هواپیمای مسافربری
  4. ↑ بیانیه سخنگوی دولت درباره سقوط هواپیما و عملیات روانی آمریکا - خبرگزاری مهر
  5. ↑ شلیک غیر عمد یا دروغ عمدی؟ - سایت سازمان مجاهدین خلق ایران
  6. ↑ امکان انفجار هواپیمای اوکراینی بر اثر شلیک موشک به لحاظ فنی وجود ندارد ـ ایرنا خبرگزاری جمهوری اسلامی
  7. ↑ ترودو: شواهد حاکی از ساقط شدن هواپیما با پدافند هوایی ایران است - بی‌بی‌سی فارسی
  8. ↑ ۸٫۰ ۸٫۱ ۸٫۲ ۸٫۳ ۸٫۴ واکنش‌ها به اذعان ایران به ساقط کردن هواپیمای اوکراینی - بی‌بی‌سی فارسی خطای یادکرد: برچسب <ref> نامعتبر؛ نام «:0» چندین بار با محتوای متفاوت تعریف شده‌است
  9. ↑ سایت سازمان مجاهدین خلق ایران
  10. ↑ اقرار به شلیک به هواپیمای مسافربری
  11. ↑ شلیک گاز اشک آور به تظاهر کنندگان در پل حافظ
  12. ↑ موضعگیری برایان هوک به تظاهرات مردمی
  13. ↑ خانم رجوی: روز جمعه، عزار عمومی جان باختگان هواپیمای ساقط شده توسط موشک‌های رژيم - سایت شورای ملی مقاومت ایران
  14. ↑ مریم رجوی: سرنگونی هواپیمای مسافری جنایت رژيم است... - سایت شورای ملی مقاومت ایران
  15. ↑ ایران: تظاهرات مردم و دانشجویان در تهران... - سایت شورای ملی مقاومت ایران
  16. ↑ اعتراف ناگزیر سرکرده هوا فضا... - سایت شورای ملی مقاومت ایران
  17. ↑ اطلاعیه شماره ۲ تا شماره ۸ شورای ملی مقاومت درباره اعتراضات بعد از سقوط هواپیما - سایت شورای ملی مقاومت ایران
  18. ↑ اطلاعیه‌ی شورای ملی مقاومت درباره تظاهرات مردم سنندج - سایت شورای ملی مقاومت ایران
  19. ↑ ۱۹٫۰ ۱۹٫۱ مراسم بزرگداشت جان‌باختگان هواپیمای... - سایت مجاهدین خلق ایران
  20. ↑ ۲۰٫۰ ۲۰٫۱ ۲۰٫۲ ۲۰٫۳ انتشار نوار مکالمه... - سایت سازمان مجاهدین خلق ایران
  21. ↑ رئیس جمهور اوکراین: برج مراقبت رژیم ایران به هیچ وجه نوار مکالمات را به تحقیق گران اوکراینی نداد - سایت سازمان مجاهدین خلق ایران
  22. ↑ روزنامه جهان صنعت - ۱۵ بهمن ۱۳۹۸
  23. ↑ ۲۳٫۰ ۲۳٫۱ نگران کننده است که رژيم ایران در مورد جعبه‌های سیاه هواپیما همکاری نمی‌کند - سایت سازمان مجاهدین خلق ایران
  24. ↑ اطلاعیه‌ی شورای ملی مقاومت ۱۴ بهمن ۱۳۹۸
  25. ↑ اطلاعیه‌ی شورای ملی مقاومت ۱۵ بهمن ۱۳۹۸
  26. ↑ وکلای کانادایی علیه خامنه‌ای و سپاه شکایت کردند- سایت سازمان مجاهدین خلق ایران
  27. ↑ سایت انجمن ps752
برگرفته از «https://www.iran-pedia.org/w/index.php?title=سقوط_هواپیمای_اوکراینی&oldid=68066»