۱٬۱۶۰
ویرایش
خط ۴۶: | خط ۴۶: | ||
== گزارش نهایی جاوید رحمان == | == گزارش نهایی جاوید رحمان == | ||
گزارشگر ویژه سازمان ملل | جاوید رحمان، گزارشگر ویژه سازمان ملل درباره وضعیت حقوق بشر در ایران، در گزارشی تفصیلی به بررسی «جنایات وحشیانه» جمهوری اسلامی ایران از سال ۱٣۶۰ تا ۱٣۶۱ و همچنین سال ١٣۶۷ علیه شهروندان ایران پرداخت. طبق این گزارش که در روز دوشنبه ۱ مرداد منتشر شده، «جنایات وحشیانه» متشکل از نسلکشی، جنایات علیه بشریت، و جنایات جنگی هستند و به عنوان «جدیترین جنایات علیه بشریت» شناخته میشوند. آقای رحمان در این گزارش ۶۶ صفحهای ضمن تشریح جزئیاتی از «اعدامهای مستبدانه و فراقانونی» هزاران تن از مخالفان و زندانیان سیاسی توسط جمهوری اسلامی، این موارد را «قتل و کشتار» و «مصداق جنایت علیه بشریت» میخواند.<ref name=":7">[https://ir.voanews.com/a/un-javaid-rehman-report-on-atrocity-crimes-in-iran/7708365.html جاوید رحمان: «جنایات وحشیانه» جمهوری اسلامی فاحشترین موارد نقض حقوق بشر در «حافظه زنده ما» هستند]</ref> | ||
جاوید رحمان روز دوشنبه اول مرداد ۱۴۰۳، تنها چند روز مانده به پایان دوران ماموریت خود، آخرین گزارش خود را درباره اعمال حکومت جمهوری اسلامی علیه شهروندان مخالف در سالهای ۱۹۸۱-۱۹۸۲ (۱۳۶۰) و ۱۹۸۸ میلادی (۱۳۶۷) منتشر کرد. جاوید رحمان، گزارشگر ویژه سازمان ملل در امور حقوق بشر در ایران میگوید، شواهدی وجود دارند که نشان میدهند اعدام زندانیان سیاسی و کشتار بهائیان و کردها در دهه ۱۳۶۰ توسط حکومت ایران "جنایت علیه بشریت و نسلکشی" بودهاند.<ref name=":3" /> | جاوید رحمان روز دوشنبه اول مرداد ۱۴۰۳، تنها چند روز مانده به پایان دوران ماموریت خود، آخرین گزارش تفصیلی خود را درباره اعمال حکومت جمهوری اسلامی علیه شهروندان مخالف در سالهای ۱۹۸۱-۱۹۸۲ (۱۳۶۰) و ۱۹۸۸ میلادی (۱۳۶۷) منتشر کرد. جاوید رحمان، گزارشگر ویژه سازمان ملل در امور حقوق بشر در ایران میگوید، شواهدی وجود دارند که نشان میدهند اعدام زندانیان سیاسی و کشتار بهائیان و کردها در دهه ۱۳۶۰ توسط حکومت ایران "جنایت علیه بشریت و نسلکشی" بودهاند.<ref name=":3" /> | ||
گزارشگر ویژه سازمان ملل متحد برای نظارت بر وضعیت حقوق بشر در ایران، پیشتر روز دوشنبه ۲۸ اسفند ۱۴۰۲ در گزارش پایانی خود به شورای حقوق بشر سازمان ملل از افزایش ۴۳ درصدی اعدامها در سال ۲۰۲۳ و تداوم وضعیت نگرانکننده حقوق بشر در جمهوری اسلامی ایران خبر داد. جاوید رحمان ضمن ابراز تاسف از این که باوجود درخواستهای مستمر طی دوران مأموریتش، هرگز از سوی جمهوری اسلامی اجازه سفر به ایران به او داده نشده است، وضعیت حقوق بشر در این کشور را به شدت نگرانکننده خواند.<ref name=":2" /> | |||
=== روششناسی گزارش === | |||
او در روششناسی گزارش خود بر پنج منبع شهادت و مصاحبه با شاهدان، منابع رسمی دولتی، اسناد و منابع سازمان ملل متحد، شواهد مستند، و گزارشها و اسناد سازمانهای بینالمللی و کمکهای کارشناسان تکیه کرده است.<ref name=":7" /> | |||
=== بدترین و فاحشترین موارد نقض حقوق بشر === | |||
جاوید رحمان خاطرنشان میکند که '''«جنایات وحشیانه»''' ارتکابیافته توسط جمهوری اسلامی '''«بدترین و فاحشترین موارد نقض حقوق بشر در حافظه زنده ما هستند»''' که به موجب آنها مقامات عالیرتبه حکومت ایران از طریق طرحریزی و مشارکت فعالانه در سازماندهی، دستور به اجرا، و ارتکاب آنها، مرتکب جنایت علیه بشریت و [[نسلکشی|'''نسلکشی''']] اتباع خود شدند. در این گزارش همچنین موارد دیگری از جنایات ارتکابیافته توسط جمهوری اسلامی علیه بشریت از جمله شکنجه، آزار و اذیت، و ناپدیدسازی اجباری و همچنین اقداماتی غیرانسانی همچون موجبشدن درد و رنج فراوان و وارد کردن جراحات بدنی و ذهنی علیه زندانیان سیاسی به تفصیل بررسی شده است.<ref name=":7" /> | |||
=== شکنجه و دادرسی ناعادلانه === | === شکنجه و دادرسی ناعادلانه === | ||
جاوید رحمان در ادامه گزارش خود با انتقاد از روند غیرقانونی و دادرسی ناعادلانه در ایران گفت: « تعداد حکمهای اعدام بدون روند قانونی و حق دادرسی عادلانه، به شدت نگرانکننده است. همچنین ادعاهایی در مورد شکنجه و بدرفتاری با «متهمان» در بازداشت وجود دارد و آنها بهطور مکرر از دسترسی به وکیل محروم شدهاند و وکلا اجازه دفاع از موکلان خود را نداشتهاند.»<ref name=":2" /> | جاوید رحمان در ادامه گزارش خود با انتقاد از روند غیرقانونی و دادرسی ناعادلانه در ایران گفت: « تعداد حکمهای اعدام بدون روند قانونی و حق دادرسی عادلانه، به شدت نگرانکننده است. همچنین ادعاهایی در مورد شکنجه و بدرفتاری با «متهمان» در بازداشت وجود دارد و آنها بهطور مکرر از دسترسی به وکیل محروم شدهاند و وکلا اجازه دفاع از موکلان خود را نداشتهاند.»<ref name=":2" /> | ||
=== اعدامهای فراقضایی دهه ۶۰ === | === اعدامهای فراقضایی دهه ۶۰ === | ||
خط ۶۵: | خط ۶۷: | ||
=== [[قتل عام ۶۷|قتلعام۶۷]] جنایت علیه بشریت === | === [[قتل عام ۶۷|قتلعام۶۷]] جنایت علیه بشریت === | ||
گزارشگر ویژه سازمان ملل درباره وضعیت حقوق بشر در ایران بخش قابلتوجهی از گزارش خود درباره «جنایات وحشیانه» جمهوری اسلامی را به فتوای خمینی در تابستان ۶۷ و قتلعام متعاقب زندانیان سیاسی در پی محاکمات ساختگی و فراقانونی اختصاص داده است. طبق این گزارش، غالب اعدامشدگان از اعضای سازمان مجاهدین خلق بودند اما صدها مخالف چپگرای حکومت ایران نیز در نتیجه همین فتوای خمینی توسط «هیئتهای مرگ» اعدام و در گورهای دستهجمعی بی نام و نشان در سراسر ایران دفن شدند.<ref name=":7" /> | |||
جاوید رحمان در گزارشش گفت: در شهریور سال ۱۳۶۷ طی حکمی از سوی آیتالله خمینی، زندانیان سیاسی چپ و وابسته به مجاهدین خلق که یک بار محاکمه شده و در حال گذراندن دوران محکومیتشان بودند در دادگاههایی چند دقیقهای به اعدام محکوم شدند و حکمشان به اجرا درآمد. پیکرهای این زندانیان در گورهای دستهجمعی در گورستان خاوران واقع در شرق تهران دفن شده است. جاوید رحمان تصریح کرد که این زندانیان سیاسی بدون دسترسی به یک محاکمه عادلانه به قتل رسیدند و اعمال شکنجههای گسترده علیه آنان مصداق "جنایت علیه بشریت" بوده است.<ref name=":4" /> | جاوید رحمان در گزارشش گفت: در شهریور سال ۱۳۶۷ طی حکمی از سوی آیتالله خمینی، زندانیان سیاسی چپ و وابسته به مجاهدین خلق که یک بار محاکمه شده و در حال گذراندن دوران محکومیتشان بودند در دادگاههایی چند دقیقهای به اعدام محکوم شدند و حکمشان به اجرا درآمد. پیکرهای این زندانیان در گورهای دستهجمعی در گورستان خاوران واقع در شرق تهران دفن شده است. جاوید رحمان تصریح کرد که این زندانیان سیاسی بدون دسترسی به یک محاکمه عادلانه به قتل رسیدند و اعمال شکنجههای گسترده علیه آنان مصداق "جنایت علیه بشریت" بوده است.<ref name=":4" /> | ||
خط ۷۵: | خط ۷۹: | ||
در گزارش او اشاره شده که شماری از اعدامیان زنانی بودند که برخی از آنها قبل از اجرای حکم مورد تجاوز جنسی قرار گرفته بودند. همچنین بسیاری از اعدامشدگان هنوز به سن قانونی نرسیده و نوجوان یا کودک محسوب میشدند.<ref name=":3" /><ref name=":4" /> | در گزارش او اشاره شده که شماری از اعدامیان زنانی بودند که برخی از آنها قبل از اجرای حکم مورد تجاوز جنسی قرار گرفته بودند. همچنین بسیاری از اعدامشدگان هنوز به سن قانونی نرسیده و نوجوان یا کودک محسوب میشدند.<ref name=":3" /><ref name=":4" /> | ||
گزارشگر ویژه سازمان ملل متحد اضافه کرد: «با وجود نگرانیهای جدی که از سوی من و جامعه بینالمللی ابراز شده، اعدام کودکان در ایران ادامه یافته و دستکم یک اعدام در سال ۲۰۲۳ گزارش شده است. یکی از بالاترین نرخهای اعدام زنان در این کشور ثبت شده است که دستکم ۲۲ زن در سال ۲۰۲۳ اعدام شدهاند.»<ref name=":2" /> | گزارشگر ویژه سازمان ملل متحد اضافه کرد: «با وجود نگرانیهای جدی که از سوی من و جامعه بینالمللی ابراز شده، اعدام کودکان در ایران ادامه یافته و دستکم یک اعدام در سال ۲۰۲۳ گزارش شده است. یکی از بالاترین نرخهای اعدام زنان در این کشور ثبت شده است که دستکم ۲۲ زن در سال ۲۰۲۳ اعدام شدهاند.»<ref name=":2" /><ref name=":7" /> | ||
=== سرکوب اقلیتها === | === سرکوب اقلیتها === | ||
جاوید رحمان، گزارشگر ویژه سازمان ملل متحد، روز دوشنبه ۲۸ اسفند ماه ۱۴۰۲، ششمین گزارش خود دربارهٔ نقض حقوق بشر در ایران را در نشست شورای حقوق بشر این نهاد در ژنو، ارائه داد و از ادامه اذیت و آزار و دستگیریهای خودسرانه افراد متعلق به اقلیتهای دینی و مذهبی به رسمیت شناخته نشده در ایران، از جمله بهائیها، نوکیشان مسیحی و صوفیها از جمله اعضای دراویش گنابادی به شدت ابراز نگرانی کرد.<ref>[https://articleeighteen.com/fa/news/16424/ نگرانی شدید جاوید رحمان از ادامه آزار اقلیتهای دینی]</ref> | جاوید رحمان، گزارشگر ویژه سازمان ملل متحد، روز دوشنبه ۲۸ اسفند ماه ۱۴۰۲، ششمین گزارش خود دربارهٔ نقض حقوق بشر در ایران را در نشست شورای حقوق بشر این نهاد در ژنو، ارائه داد و از ادامه اذیت و آزار و دستگیریهای خودسرانه افراد متعلق به اقلیتهای دینی و مذهبی به رسمیت شناخته نشده در ایران، از جمله بهائیها، نوکیشان مسیحی و صوفیها از جمله اعضای دراویش گنابادی به شدت ابراز نگرانی کرد.<ref>[https://articleeighteen.com/fa/news/16424/ نگرانی شدید جاوید رحمان از ادامه آزار اقلیتهای دینی]</ref><ref name=":7" /> | ||
او در بخش دیگر گزارش نهایی خود به وضعیت اقلیتهای قومی و مذهبی در ایران پرداخت و گفت: «وضعیت اقلیتهای قومی و مذهبی همچنان بسیار نگرانکننده است، تعداد اعدامشدگان از اقلیتهای قومی و مذهبی بهویژه برای جرائم مرتبط با مواد مخدر یا امنیتی بهطور نامتناسبی بالا است.» به گفته جاوید رحمان «اقلیتهای بلوچ و کرد، بهویژه کولبرها و سوختبرها، هدف محرومیت خودسرانه از حق زندگی توسط مقامات حکومتی از طریق اعدامها و کشتارهای خارج از فرایند قضایی عادلانه بودهاند.» | او در بخش دیگر گزارش نهایی خود به وضعیت اقلیتهای قومی و مذهبی در ایران پرداخت و گفت: «وضعیت اقلیتهای قومی و مذهبی همچنان بسیار نگرانکننده است، تعداد اعدامشدگان از اقلیتهای قومی و مذهبی بهویژه برای جرائم مرتبط با مواد مخدر یا امنیتی بهطور نامتناسبی بالا است.» به گفته جاوید رحمان «اقلیتهای بلوچ و کرد، بهویژه کولبرها و سوختبرها، هدف محرومیت خودسرانه از حق زندگی توسط مقامات حکومتی از طریق اعدامها و کشتارهای خارج از فرایند قضایی عادلانه بودهاند.» | ||
خط ۱۰۵: | خط ۱۰۹: | ||
در گزارش جاوید رحمان از شورای حقوق بشر سازمان ملل خواسته شده تا مقامات حکومت ایران را به افشای حقیقت در مورد کشتار دهه ۶۰، به ویژه اعدام هزاران زندانی در تابستان سال ۶۷ وادار کند و از آنها بخواهد تا مطابق با قوانین بینالمللی به خانواده قربانیان غرامت پرداخت کنند.<ref name=":4" /> | در گزارش جاوید رحمان از شورای حقوق بشر سازمان ملل خواسته شده تا مقامات حکومت ایران را به افشای حقیقت در مورد کشتار دهه ۶۰، به ویژه اعدام هزاران زندانی در تابستان سال ۶۷ وادار کند و از آنها بخواهد تا مطابق با قوانین بینالمللی به خانواده قربانیان غرامت پرداخت کنند.<ref name=":4" /> | ||
=== جامعه بینالمللی پاسخگو نمیکند === | |||
بر اساس گزارش، به رغم شواهد و مدارک فراوان موجود، عاملان این «جنایات» همچنان بر مسند قدرت تکیه زدهاند، جامعه بینالمللی ناتوان از یا فاقد تمایل به پاسخگوکردن آنها بوده است، و این «جنایتکاران» همچنان از امتیازات حکومتی و مصونیت از عدالت بینالمللی و مسئولیتپذیری برخوردار هستند.<ref name=":7" /> | |||
=== آزار و اذیت فعالین مدنی === | === آزار و اذیت فعالین مدنی === | ||
خط ۱۱۶: | خط ۱۲۳: | ||
جاوید رحمان در این بخش از گزارش خود بار دیگر از جمهوری اسلامی درخواست کرد که قانون حجاب اجباری را لغو و تمام اشکال آزار و اذیت، تبعیض و خشونت علیه زنان و دختران را در قانون و عمل حذف، تمام اقدامات لازم برای پیشبرد مشارکت برابر آنها در زندگی عمومی را اتخاذ و اطمینان حاصل کند که حقوق زنان، از جمله مدافعان حقوق بشر، محافظت میشوند. او همچنین خواستار آن شد که جمهوری اسلامی کنوانسیون رفع تمام اشکال تبعیض علیه زنان را تصویب و به طور کامل اجرا کند.<ref name=":2" /> | جاوید رحمان در این بخش از گزارش خود بار دیگر از جمهوری اسلامی درخواست کرد که قانون حجاب اجباری را لغو و تمام اشکال آزار و اذیت، تبعیض و خشونت علیه زنان و دختران را در قانون و عمل حذف، تمام اقدامات لازم برای پیشبرد مشارکت برابر آنها در زندگی عمومی را اتخاذ و اطمینان حاصل کند که حقوق زنان، از جمله مدافعان حقوق بشر، محافظت میشوند. او همچنین خواستار آن شد که جمهوری اسلامی کنوانسیون رفع تمام اشکال تبعیض علیه زنان را تصویب و به طور کامل اجرا کند.<ref name=":2" /> | ||
=== قتل و سرکوب قیام ادامه کشتار دهه ۶۰ === | |||
نگاه رحمان، کشتارهای دهه ۱۹۸۰ تحت همان فرهنگ سرکوبی رخ داد که سبب مرگ یک زن جوان در بازداشت گشت ارشاد این کشور در سال ۲۰۲۲ شد و در سرکوبهای بعدی در جریان تظاهرات در اعتراض به قتل او اتفاق افتاد.<ref name=":5" /> | |||
=== اعدام در ۲۰۲۳ === | |||
او در ابتدای گزارش خود گفت: «اعدامهای جاری و افزایش محکومیتها به مرگ در دوره گزارشدهی من به شدت نگرانکننده است. دستکم ۸۳۴ نفر در سال ۲۰۲۳ اعدام شدند که نسبت به سال ۲۰۲۲، ۴۳ درصد افزایش یافته است. از تعداد اعدامهای گزارششده در سال ۲۰۲۳، ۴۷۱ اعدام - تقریباً ۵۶.۵ درصد - به اتهامات مرتبط با مواد مخدر بوده است. تا ۳۱ دسامبر ۲۰۲۳، از زمان آغاز اعتراضات سراسری در سپتامبر ۲۰۲۲، متأسفانه مقامات ایرانی ۹ نفر را به دلیل مشارکت در اعتراضات اعدام کردهاند.»<ref name=":2" /> | |||
=== نتیجهگیری: === | === نتیجهگیری: === |
ویرایش