۶٬۴۱۷
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۳۵: | خط ۳۵: | ||
| sidebox = | | sidebox = | ||
}} | }} | ||
قیام ۱۵ خرداد | '''قیام ۱۵ خرداد ۱۳۴۲'''، پس از انقلاب سفید رژیم [[محمدرضا پهلوی|محمدرضا شاه]] اتفاق افتاد. چند روز پیش از ۱۵ خرداد با فراخوان جبههی ملی و تشکلهای اصناف و بازاریان، مردم به خیابانها ریختند. قیام خرداد ۱۳۴۲ سه روز به طول انجامید و نه تنها تهران و قم بلکه اصفهان، شیراز، مشهد و تبریز را نیز در بر گرفت. سرانجام شاه این قیام را در ۱۵ خرداد با وارد کردن نیروی نظامی به طرز خونینی سرکوب کرد که صدها و شاید هزاران کشته و مجروح بر جای گذاشت. پس از سرکوب خونین ۱۵ خرداد، کلیه جریانهای سنتی سیاسی از تداوم مبارزه مأیوس شدند؛ و با تشدید سرکوب و اختناق نظام شاه، مجدداً از صحنهی مبارزه کنارهگیری کردند. از این تاریخ بهعنوان گورستان رفرمیسم یا پایان امکان مبارزهی پارلمانتاریستی در ایران نام برده میشود. پس از این واقعه، رهبران [[جبهه ملی ایران|جبهه ملی]] دستگیر شدند و نهضت آزادی نیز منحل شد. در این شرایط که رژیم شاه تمامی راههای مسالمت آمیز را بسته و اجازهی فعالیت به هیچ جریان سیاسی مخالفی را نمیداد؛ گروهی از جوانان که بهدنبال راهی برای اصلاح امور جامعه بودند، پس از مطالعاتی در تاریخ ایران و تاریخ انقلابات جهان به تشکیل سازمانهایی انقلابی مبادرت کردند که اصلیترین آنها [[سازمان مجاهدین خلق ایران]] و [[سازمان چریکهای فدایی خلق ایران|چریکهای فدایی خلق ایران]] بودند. این گروهها، راه مبارزه با دیکتاتوری شاه را مبارزهی مسلحانه و قهرآمیز دانسته و به مبارزهی حرفهای روی آوردند. | ||
== پیشنه == | == پیشنه == |
ویرایش