آریوبرزن: تفاوت میان نسخه‌ها

پرش به ناوبری پرش به جستجو
۱۵۷ بایت اضافه‌شده ،  ‏۲۲ مارس ۲۰۱۸
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۸۱: خط ۸۱:
  | data31  =
  | data31  =
}}
}}
'''آریوبَرزَن''' (زاده ۳۶۸ پیش از میلاد - درگذشته ۳۳۰ پیش از میلاد) سردار بزرگ تاریخ ایران و نام یکی از شاهزادگان هخامنشی بود که ۴۸ روز در برابر سپاه اسکندر مقدونی ایستادگی کرد و به‌همراه خواهرش یوتاب که فرماندهی قسمتی از سپاه او را به‌عهده داشت و سربازانشان تا آخرین نفر کشته شدند و حماسهٔ «در بند پارس» یا «دروازه پارس» را خلق کردند.<ref name=":1">آریو برزن - [http://www.ariobarzan.com/ آریو برزن، دلاوری که طعم شکست را به اسکندر چشاند]</ref>  
'''آریوبَرزَن''' (زاده ۳۶۸ پیش از میلاد - درگذشته ۳۳۰ پیش از میلاد) سردار بزرگ تاریخ ایران و نام یکی از شاهزادگان [[شاهنشاهی هخامنشی|هخامنشی]] بود که ۴۸ روز در برابر حمله سپاه اسکندر مقدونی به ایران ایستادگی کرد و به‌همراه خواهرش یوتاب که فرماندهی قسمتی از سپاه او را به‌عهده داشت و سربازانشان تا آخرین نفر کشته شدند و حماسهٔ «در بند پارس» یا «دروازه پارس» را خلق کردند.<ref name=":1">آریو برزن - [http://www.ariobarzan.com/ آریو برزن، دلاوری که طعم شکست را به اسکندر چشاند]</ref>  


نام آریوبرزن در پارسی کنونی به گونه آریابرزین هم گفته و نوشته می‌شود که به معنی ایرانی باشکوه است.<ref name=":0">شهر بهبهان - [http://behbahancity.ir/1396/04/زندگینامه-آریوبرزن،-سردار-بزرگ-تاریخ/ زندگینامه آریوبرزن، سردار بزرگ تاریخ ایران]</ref>عده ای او را از اجداد کردها یا لرها می‌دانند.<ref name=":2">عصر ایران - [http://www.asriran.com/fa/news/170678/آريوبرزن-كه-بود-و-چه-كرد آریوبرزن که بود و چه کرد؟]</ref>در زبان و فرهنگ کردی، آریو اشاره به نژاد این سردار آریایی دارد و برزن که اکنون در زبان کردی برزان یا بارزان خوانده می‌شود به معنی بلندی، سربلندی و ترکیب این دو کلمه که احتمالاً لقب این سردار بوده و به معنی آریائی سرفراز می‌باشد.<ref name=":3">خبر دنا - [http://khabardena.ir/fa/news/4803/ناگفته-هایی-از-سردار-ایرانی-آریو-برزن-از-کدام-قوم-است-لر-کرد-یا-فارس- ناگفته‌هایی از سردار ایرانی / " آریو برزن" از کدام قوم است ،" لر ، کرد یا فارس ؟"]</ref>
نام آریوبرزن در پارسی کنونی '''آریابرزین''' هم گفته و نوشته می‌شود که به معنی ایرانی باشکوه است.<ref name=":0">شهر بهبهان - [http://behbahancity.ir/1396/04/زندگینامه-آریوبرزن،-سردار-بزرگ-تاریخ/ زندگینامه آریوبرزن، سردار بزرگ تاریخ ایران]</ref>عده ای او را از اجداد کردها یا لرها می‌دانند.<ref name=":2">عصر ایران - [http://www.asriran.com/fa/news/170678/آريوبرزن-كه-بود-و-چه-كرد آریوبرزن که بود و چه کرد؟]</ref>در زبان و فرهنگ کردی، آریو اشاره به نژاد این سردار آریایی دارد و برزن که اکنون در زبان کردی برزان یا بارزان خوانده می‌شود به معنی بلندی، سربلندی است و ترکیب این دو کلمه که احتمالاً لقب این سردار بوده و به معنی آریائی سرفراز می‌باشد.<ref name=":3">خبر دنا - [http://khabardena.ir/fa/news/4803/ناگفته-هایی-از-سردار-ایرانی-آریو-برزن-از-کدام-قوم-است-لر-کرد-یا-فارس- ناگفته‌هایی از سردار ایرانی / " آریو برزن" از کدام قوم است ،" لر ، کرد یا فارس ؟"]</ref>


== زندگی و خانواده آریوبرزن ==
== زندگی و خانواده آریوبرزن ==
خط ۱۱۱: خط ۱۱۱:
مسیر پر پیچ و خم با سربازان و سبک اسلحه‌هاشان بسیار طولانی بود که قریب به یک شب را به طور کامل به خود اختصاص داد. از سویی اسکندر به قرار قبلی که با «کراتر» و «مل آگر» دو فرمانده سپاهش گذاشته بود آتش‌ها روشن و گستردگی سپاه در مکان اولیه حفظ شده بود و گمان بر این بود که اسکندر در سپاه حضور دارد و از سوی دیگر از پشت سربازان ایرانی راه را پیدا کرده و شبیخون زدند. درگیری میان دو سپاه آغاز شد و لحظه به لحظه گسترش پیدا کرد. آریوبرزن به همراه ۴۰ سوار و ۵ هزار پیاده به دل دشمن زد. اما پیروزی به دست نیاورد. اما موفّق گردید از محاصرهٔ سپاه مقدونی بگریزد. چون از محاصره بیرون آمد خواست تا به کمک پایتخت بشتابد و آن را پیش از رسیدن سپاه مقدونی اشغال کند. او می‌خواست پیش از تصرف پارسی به دست اسکندر خود وارد شهر شود و از آن‌جا دفاع کند اما «آمین تاس»، «فیلوتاس» و «سنوس» سه فرمانده دیگر سپاه اسکندر که از راه جلگه به پارس رفته بودند، از برنامه مطلع و مانع او شدند.<ref name=":5" />در این هنگام وی به مخاطرهٔ سختی افتاد، ولی راضی نشد تسلیم گردد. گفته می‌شود ایستادگی آریوبرزن یکی از چند ایستادگی انگشت شمار در برابر سپاه اسکندر بوده‌است.
مسیر پر پیچ و خم با سربازان و سبک اسلحه‌هاشان بسیار طولانی بود که قریب به یک شب را به طور کامل به خود اختصاص داد. از سویی اسکندر به قرار قبلی که با «کراتر» و «مل آگر» دو فرمانده سپاهش گذاشته بود آتش‌ها روشن و گستردگی سپاه در مکان اولیه حفظ شده بود و گمان بر این بود که اسکندر در سپاه حضور دارد و از سوی دیگر از پشت سربازان ایرانی راه را پیدا کرده و شبیخون زدند. درگیری میان دو سپاه آغاز شد و لحظه به لحظه گسترش پیدا کرد. آریوبرزن به همراه ۴۰ سوار و ۵ هزار پیاده به دل دشمن زد. اما پیروزی به دست نیاورد. اما موفّق گردید از محاصرهٔ سپاه مقدونی بگریزد. چون از محاصره بیرون آمد خواست تا به کمک پایتخت بشتابد و آن را پیش از رسیدن سپاه مقدونی اشغال کند. او می‌خواست پیش از تصرف پارسی به دست اسکندر خود وارد شهر شود و از آن‌جا دفاع کند اما «آمین تاس»، «فیلوتاس» و «سنوس» سه فرمانده دیگر سپاه اسکندر که از راه جلگه به پارس رفته بودند، از برنامه مطلع و مانع او شدند.<ref name=":5" />در این هنگام وی به مخاطرهٔ سختی افتاد، ولی راضی نشد تسلیم گردد. گفته می‌شود ایستادگی آریوبرزن یکی از چند ایستادگی انگشت شمار در برابر سپاه اسکندر بوده‌است.


نبردگاه آریوبرزن و اسکندر را در چند جای گوناگون حدس زده‌اند، به نظر می‌آید نبردگاه جایی در استان کهگیلویه و بویر احمد (در منطقه تنگ تکاب) یا غرب استان فارس و یا بنا بر برخی روایت‌ها اطراف شهر ارجان یا آریاگان (بهبهان کنونی) باشد.<ref name=":0" />
نبردگاه آریوبرزن و اسکندر را در چند جای گوناگون حدس زده‌اند، به نظر می‌آید نبردگاه جایی در استان کهگیلویه و بویراحمد (در منطقه تنگ تکاب) یا غرب استان فارس و یا بنا بر برخی روایت‌ها اطراف شهر ارجان یا آریاگان (بهبهان کنونی) باشد.<ref name=":0" />


== نبرد دربند پارس در یادداشتهای تاریخ نگارِ دربار اسکندر ==
== نبرد دربند پارس در یادداشتهای تاریخ نگارِ دربار اسکندر ==
بر پایه یادداشتهای به دست آمده از کالیستنس تاریخ‌نگار رسمی دربار اسکندر، ۱۲ اوت سال ۳۳۰ پیش از میلاد، نیروهای اسکندر مقدونی در پیشروی به سوی پرسپولیس پایتخت آن زمان ایران، در یک منطقه دربند پارس که منطقه‌ای کوهستانی و سخت‌گذر است متوقف شدند و در این منطقه درگیری میان اسکندر و آریو برزن رخ داد. به گفته اسکندر بعد از ورود به سرزمین ایذج خورشید را به مدت سه شبانه روز بچشم ندیدم بعلت انبوه درختان و ازدیاد باران. اسکندر با یک هنگ ارتش ایران متشکل از ۱۰۰۰ تا ۱۲۰۰ نفر و یا به روایتی دیگر شامل ۵۰۰۰ تا ۵۰۴۰ نفر بود به فرماندهی آریو برزن رو به رو شد. این هنگ چندین روز مانع ادامه پیشروی ارتش ده‌ها هزار نفری اسکندر شده بود که مصر، بابل و شوش را پیشتر گرفته بود و در سه جنگ، داریوش سوم را شکست و فراری داده بود. سرانجام این هنگ با محاصره کوه‌ها و حمله به افراد آن از ارتفاعات بالاتر از پای درآمد و فرمانده آن آریوبرزن نیز کشته افتاد.
بر پایه یادداشتهای به دست آمده از کالیستنس تاریخ‌نگار رسمی دربار اسکندر، ۱۲ اوت سال ۳۳۰ پیش از میلاد، نیروهای اسکندر مقدونی در پیشروی به سوی پرسپولیس پایتخت آن زمان ایران، در یک منطقه دربند پارس که منطقه‌ای کوهستانی و سخت‌گذر است متوقف شدند و در این منطقه درگیری میان اسکندر و آریو برزن رخ داد. به گفته اسکندر بعد از ورود به سرزمین ایذج خورشید را به مدت سه شبانه‌روز به چشم ندیدم بعلت انبوه درختان و ازدیاد باران. اسکندر با یک هنگ ارتش ایران متشکل از ۱۰۰۰ تا ۱۲۰۰ نفر و یا به روایتی دیگر شامل ۵۰۰۰ تا ۵۰۴۰ نفر بود به فرماندهی آریو برزن رو به رو شد. این هنگ چندین روز مانع ادامه پیشروی ارتش ده‌ها هزار نفری اسکندر شده بود که مصر، بابل و شوش را پیشتر گرفته بود و در سه جنگ، داریوش سوم را شکست و فراری داده بود. سرانجام این هنگ با محاصره کوه‌ها و حمله به افراد آن از ارتفاعات بالاتر از پای درآمد و فرمانده آن آریوبرزن نیز کشته افتاد.


او فقط به خاطر خیانت یک چوپان وطن فروش به نام لی بانی که راه کوهستان را به اسکندر نشان داد سپاهش شکست خورد.
او فقط به خاطر خیانت یک چوپان وطن فروش به نام لی بانی که راه کوهستان را به اسکندر نشان داد سپاهش شکست خورد.


کالیستنس درخصوص مقایسه نبرد دربند و نبرد گوگمل نوشته‌است:<blockquote>«اگر چنین مقاومتی در نبرد گوگمل (درکردستان کنونی عراق) در برابر ما صورت گرفته بود، شکست مان قطعی بود. در گوگمل با خروج غیرمنتظره داریوش سوم از صحنه، واحدهای ارتش ایران نیز که در حال پیروز شدن بر ما بودند در پی او دست به عقب‌نشینی زدند و ما پیروز شدیم. داریوش سوم در جهت شمال شرقی ایران فرار کرده بود و آریو برزن در ارتفاعات جنوب ایران و در مسیر پرسپولیس به ایستادگی ادامه می‌داد.»</blockquote>[[پرونده:یوتاب خواهر و همرزم آریوبرزن.jpg|بندانگشتی|تصویری از یوتاب خواهر و همرزم آریوبرزن]]
کالیستنس درخصوص مقایسه نبرد دربند و نبرد گوگمل نوشته‌است:<blockquote>«اگر چنین مقاومتی در نبرد گوگمل (درکردستان کنونی عراق) در برابر ما صورت گرفته بود، شکست مان قطعی بود. در گوگمل با خروج غیرمنتظره داریوش سوم از صحنه، واحدهای ارتش ایران نیز که در حال پیروز شدن بر ما بودند در پی او دست به عقب‌نشینی زدند و ما پیروز شدیم. داریوش سوم در جهت شمال شرقی ایران فرار کرده بود و آریو برزن در ارتفاعات جنوب ایران و در مسیر پرسپولیس به ایستادگی ادامه می‌داد.»</blockquote>
== رزمندگی یوتاب خواهر آریوبرزن ==
یوتاب (به معنی درخشنده و بیمانند) خواهر آریو برزن نیز فرماندهی بخشی از سپاهیان برادر را برعهده داشت و در کوه‌ها راه را بر اسکندر بست. یوتاب همراه برادر به مقابله با سپاه اسکندر رفتند و به خاطر نبود نیروی کافی همگی به دست سپاه اسکندر کشته شدند.<ref name=":0" />
 
== وفاداری و پایداری آریوبرزن ==
== وفاداری و پایداری آریوبرزن ==
در کتاب اتیلا نوشتهٔ لویزدول آمده که در آخرین نبرد او اسکندر که از شجاعت او خوشش آمده بود به او پیشنهاد داده بودکه تسلیم شود تا مجبور به کشتن او نشود ولی اریوبرزن گفته بود: «شاهنشاه ایران مرا به اینجا فرستاده تا از این مکان دفاع کنم و من تا جان در بدن دارم از این مکان دفاع خواهم کرد.» اسکندر نیز در جواب او گفته بود: «شاه تو فرار کرده. تو نیز تسلیم شو تا به پاس شجاعتت تو را فرمانروای ایران کنم.» ولی اریو برزن جواب داده بود: «پس حالا که شاهنشاه رفته من نیز در این مکان می‌مانم و آنقدر مبارزه می‌کنم تا بمیرم»<ref name=":0" />
در کتاب اتیلا نوشتهٔ لویزدول آمده که در آخرین نبرد او اسکندر که از شجاعت او خوشش آمده بود به او پیشنهاد داده بودکه تسلیم شود تا مجبور به کشتن او نشود ولی اریوبرزن گفته بود: «شاهنشاه ایران مرا به اینجا فرستاده تا از این مکان دفاع کنم و من تا جان در بدن دارم از این مکان دفاع خواهم کرد.» اسکندر نیز در جواب او گفته بود: «شاه تو فرار کرده. تو نیز تسلیم شو تا به پاس شجاعتت تو را فرمانروای ایران کنم.» ولی اریو برزن جواب داده بود: «پس حالا که شاهنشاه رفته من نیز در این مکان می‌مانم و آنقدر مبارزه می‌کنم تا بمیرم»<ref name=":0" />


== کشته شدن آریوبرزن ==
== کشته شدن آریوبرزن ==
آریوبرزن ۴۸ روز در تنگه مقاومت کرد.<ref name=":6">دانستنیهای ایران زمین - [http://aryabarzan.parsiblog.com/Archive/آريوبرزن+نماد+ايستادگي+ايرانيان+.../ آریوبرزن نماد ایستادگی ایرانیان در برابر یورش بیگانگان]</ref>
آریوبرزن ۴۸ روز در تنگه مقاومت کرد.<ref name=":6">دانستنیهای ایران زمین - [http://aryabarzan.parsiblog.com/Archive/آريوبرزن+نماد+ايستادگي+ايرانيان+.../ آریوبرزن نماد ایستادگی ایرانیان در برابر یورش بیگانگان]</ref>[[پرونده:یوتاب خواهر و همرزم آریوبرزن.jpg|بندانگشتی|تصویری از یوتاب خواهر و همرزم آریوبرزن]]اسکندر که پایداری او را دیده بود دستور داد تا او را از راه دور و با نیزه و تیر بزنند؛ و آنها آنقدر با تیر و نیزه اورا زدند که یک نقطهٔ سالم در بدن او باقی نماند. پس از مرگ او او را درهمان محل به خاک سپردند.<ref name=":0" /> و روی قبر او نوشتند "به یاد لئونیداس”.<ref name=":2" />
 
اسکندر که پایداری او را دیده بود دستور داد تا او را از راه دور و با نیزه و تیر بزنند؛ و آنها آنقدر با تیر و نیزه اورا زدند که یک نقطهٔ سالم در بدن او باقی نماند. پس از مرگ او او را درهمان محل به خاک سپردند.<ref name=":0" /> و روی قبر او نوشتند "به یاد لئونیداس”.<ref name=":2" />


هنگامی که اسکندر خبر مرگ آریوبرزن را شنید، به سوی پارسه حرکت نمود سپس فرمان غارت داد، مهاجمان مقدونی بر مردم تاختند و آنچه که در شهر بود به یغما بردند و آنچه را نمی‌توانستند بر زمین می‌کوفتند، گویند غنائم آنچنان بسیار بود که اسکندر را توان حمل آن‌همه نبود. تاریخ‌نگاران یونانی گویند که اسکندر مست از باده برتختگاه پادشاهان پیشین پارس تکیه داده بود که زنی آتنی‌تبار به نامتائیس به وی پیشنهاد نمود که تختگاه را آتش بزند، مشعل‌ها را برافروختند در پیشاپیش آنان اسکندر نخستین مشعل را بر پرده تالارگرفت در پس وی تائیس در حرکت بود و دیگران نیز هم چنان کردند و کل شهر را به آتش کشیدند.<ref name=":6" />
هنگامی که اسکندر خبر مرگ آریوبرزن را شنید، به سوی پارسه حرکت نمود سپس فرمان غارت داد، مهاجمان مقدونی بر مردم تاختند و آنچه که در شهر بود به یغما بردند و آنچه را نمی‌توانستند بر زمین می‌کوفتند، گویند غنائم آنچنان بسیار بود که اسکندر را توان حمل آن‌همه نبود. تاریخ‌نگاران یونانی گویند که اسکندر مست از باده برتختگاه پادشاهان پیشین پارس تکیه داده بود که زنی آتنی‌تبار به نامتائیس به وی پیشنهاد نمود که تختگاه را آتش بزند، مشعل‌ها را برافروختند در پیشاپیش آنان اسکندر نخستین مشعل را بر پرده تالارگرفت در پس وی تائیس در حرکت بود و دیگران نیز هم چنان کردند و کل شهر را به آتش کشیدند.<ref name=":6" />
== رزمندگی یوتاب خواهر آریوبرزن ==
یوتاب (به معنی درخشنده و بیمانند) خواهر آریو برزن نیز فرماندهی بخشی از سپاهیان برادر را برعهده داشت و در کوه‌ها راه را بر اسکندر بست. یوتاب همراه برادر به مقابله با سپاه اسکندر رفتند و به خاطر نبود نیروی کافی همگی به دست سپاه اسکندر کشته شدند.<ref name=":0" />


== مقایسه آریوبرزن و لئونیداس ==
== مقایسه آریوبرزن و لئونیداس ==
[[پرونده:تندیس آریوبرزن در ورودی شهر باشت.jpg|بندانگشتی|تندیس آریوبرزن در ورودی شهر باشت در استان کهگیلویه و بویراحمد]]
ایستادگی آریوبرزن در مقاب ارتش اسکندر مقدونی در نبرد دربند پارس حدود ۱۲۰ سال پس از ایستادگی لئونیداسدر برابر ارتش خشایارشا در نبرد ترموپیل رخ داد که آن هم در ماه اوت بود و از این نظر این دو واقعهٔ تاریخی بسیار همانند یکدیگرند. اما تفاوت میان مقاومت لئونیداس و ایستادگی آریوبرزن در این است؛ که یونانیان در ترموپیل، در محل بر زمین افتادن لئونیداس، یک پارک و بنای یاد بود ساخته و مجسمه او را برپا داشته‌اند و واپسین سخنانش را بر سنگ حک کرده‌اند تا از او سپاسگزاری شده باشد، ولی از آریوبرزن جز چند سطر ترجمه از منابع دیگران اثری در دست نیست.
ایستادگی آریوبرزن در مقاب ارتش اسکندر مقدونی در نبرد دربند پارس حدود ۱۲۰ سال پس از ایستادگی لئونیداسدر برابر ارتش خشایارشا در نبرد ترموپیل رخ داد که آن هم در ماه اوت بود و از این نظر این دو واقعهٔ تاریخی بسیار همانند یکدیگرند. اما تفاوت میان مقاومت لئونیداس و ایستادگی آریوبرزن در این است؛ که یونانیان در ترموپیل، در محل بر زمین افتادن لئونیداس، یک پارک و بنای یاد بود ساخته و مجسمه او را برپا داشته‌اند و واپسین سخنانش را بر سنگ حک کرده‌اند تا از او سپاسگزاری شده باشد، ولی از آریوبرزن جز چند سطر ترجمه از منابع دیگران اثری در دست نیست.
[[پرونده:تندیس آریوبرزن در ورودی شهر باشت.jpg|بندانگشتی|تندیس آریوبرزن در ورودی شهر باشت در استان کهگیلویه و بویراحمد]]
 
از شباهت‌های مرگ لئو نیداس با آریوبرزن این است که هر دو در راه محافظت از یک معبر مردند و لئونیداس نیز مانند آریوبرزن حاضر به تسلیم نشدو خشایار شا دستور داده بود او را آن قدر با تیر و نیزه زدند تا از پا درآمد؛ و به دلیل همین شباهت در از خودگذشتگی او و آریوبرزن بود که اسکندر دستور داده بود روی قبر آریوبرزن بنویسند «به یاد لئونیداس».<ref name=":4" />
از شباهت‌های مرگ لئو نیداس با آریوبرزن این است که هر دو در راه محافظت از یک معبر مردند و لئونیداس نیز مانند آریوبرزن حاضر به تسلیم نشدو خشایار شا دستور داده بود او را آن قدر با تیر و نیزه زدند تا از پا درآمد؛ و به دلیل همین شباهت در از خودگذشتگی او و آریوبرزن بود که اسکندر دستور داده بود روی قبر آریوبرزن بنویسند «به یاد لئونیداس».<ref name=":4" />


اگر به فهرست درآمدهای توریستی یونان بنگریم خواهیم دید که بازدید از بنای یادبود و گرفتن عکس در کنار تندیس لئونیداس برای یونان هر ساله میلیونها دلار درآمد گردشگری داشته‌است. همه گردشگران ترموپیل این آخرین پیام لئونیداس را با خود به کشورهایشان می‌برند: ای رهگذر، به مردم اسپارت بگو که ما در اینجا به خون خفته‌ایم تا وفاداریمان را به قوانین میهن ثابت کرده باشیم لئونیداس پادشاه اسپارتی‌ها بود که در اوت سال ۴۸۰ پیش از میلاد، دفاع از تنگه ترموپیل در برابر حمله ارتش ایران به خاک یونان را برعهده گرفته بود.
اگر به فهرست درآمدهای توریستی یونان بنگریم خواهیم دید که بازدید از بنای یادبود و گرفتن عکس در کنار تندیس لئونیداس برای یونان هر ساله میلیونها دلار درآمد گردشگری داشته‌است. همه گردشگران ترموپیل این آخرین پیام لئونیداس را با خود به کشورهایشان می‌برند: ای رهگذر، به مردم اسپارت بگو که ما در اینجا به خون خفته‌ایم تا وفاداریمان را به قوانین میهن ثابت کرده باشیم لئونیداس پادشاه اسپارتی‌ها بود که در اوت سال ۴۸۰ پیش از میلاد، دفاع از تنگه ترموپیل در برابر حمله ارتش ایران به خاک یونان را برعهده گرفته بود.


به تازگی گویا تندیس آریو برزن، این سردار دلاور ایرانی در ورودی شهر باشت در استان کهگیلویه و بویراحمد، نصب شده‌است.<ref name=":6" />
تندیس آریو برزن، این سردار دلاور ایرانی در ورودی شهر باشت در استان کهگیلویه و بویراحمد، نصب شده‌است.<ref name=":6" />


== آرامگاه آریوبرزن ==
== آرامگاه آریوبرزن ==
[[پرونده:دخمه سنگی داو و دختر.jpg|بندانگشتی|دخمه سنگی داو و دختر]]
[[پرونده:دخمه سنگی داو و دختر.jpg|بندانگشتی|دخمه سنگی داو و دختر]]
برخی محققان معتقدند رامگاه آریو برزن یا دخمه سنگی داو و دختر در منطقهٔ حسین‌آباد و مراس خان رستم ممسنی و در دامنهٔ کوه آنا استان فارس قرار گرفته‌است. در جنگ هخامنش با اسکندر مقدونی در زمان داریوش سوم زبده‌ترین سربازان ایران را قبیله مردها تشکیل می‌دادند و هنگامی که داریوش سوم شکست خورد مردم شهرستان رستم و ممسنی به رهبری آریوبرزن در، دربند پارس «پشتکوه رستم» به مقاومت دست زده و تا همگی کشته نشدند لشکر اسکندر نتوانست به درون پارس وارد شوند. در دوره ساسانیان رستم و ممسنی بازار مهم مناطق دیگر بوده‌است.
برخی محققان معتقدند آرامگاه آریو برزن یا دخمه سنگی داو و دختر در منطقهٔ حسین‌آباد و مراس خان رستم ممسنی و در دامنهٔ کوه آنا استان فارس قرار گرفته‌است. در جنگ هخامنش با اسکندر مقدونی در زمان داریوش سوم زبده‌ترین سربازان ایران را قبیله مردها تشکیل می‌دادند و هنگامی که داریوش سوم شکست خورد مردم شهرستان رستم و ممسنی به رهبری آریوبرزن در، دربند پارس «پشتکوه رستم» به مقاومت دست زده و تا همگی کشته نشدند لشکر اسکندر نتوانست به درون پارس وارد شوند. در دوره ساسانیان رستم و ممسنی بازار مهم مناطق دیگر بوده‌است.


آرامگاه آریو برزن را در اصطلاح محلی «دی دوور» یا «دی و دوور» به معنی مادر و دختر می‌نامند. این دخمه در ارتفاع تقریبی ۳۰۰ متری قرار دارد و شبیه به دخمه‌های هخامنشی است و تشکیل شده از سطح پهن و بلندی که قسمت پایین آن را به صورت صاف درآورده اند. تاریخدانان آن مربوط به ۶۵۰ سال پیش از میلاد می‌باشد. بر خلاف آرامگاه‌های هخامنشی در تخت جمشید و نقش رستم که همه از یک طبقه ساخته شده‌اند آرامگاهآریو برزن از دو طبقه عالی ساخته و پرداخته شده‌است که بسیاری از محققان اروپایی دربارهٔ او نظریاتی ابراز نموده‌اند.
آرامگاه آریو برزن را در اصطلاح محلی «دی دوور» یا «دی و دوور» به معنی مادر و دختر می‌نامند. این دخمه در ارتفاع تقریبی ۳۰۰ متری قرار دارد و شبیه به دخمه‌های هخامنشی است و تشکیل شده از سطح پهن و بلندی که قسمت پایین آن را به صورت صاف درآورده اند. تاریخدانان آن مربوط به ۶۵۰ سال پیش از میلاد می‌باشد. بر خلاف آرامگاه‌های هخامنشی در تخت جمشید و نقش رستم که همه از یک طبقه ساخته شده‌اند آرامگاه آریو برزن از دو طبقه عالی ساخته و پرداخته شده‌است که بسیاری از محققان اروپایی دربارهٔ او نظریاتی ابراز نموده‌اند.


برخی این دخمه را مربوط به دوره ماد می‌دانند و برخی نیز آن را مربوط به یکی از شهریاران هخامنشی پیش از کوروش بزرگ می‌دانند. برخی نیز این دخمه را آرامگاه آریو برزن سردار هخامنشی می‌دانند که در دربند پارس با اسکندر مقدونی جنگید. در ضلع جنوب شرقی این دخمه استودان یا محل دفن مردگان در قبل از اسلام قرار دارد. این دخمه در تاریخ ۲۹/۹/۱۳۱۶ با شماره ۲۹۹ در فهرست آثار ملی به رسیده‌است.
برخی این دخمه را مربوط به دوره ماد می‌دانند و برخی نیز آن را مربوط به یکی از شهریاران هخامنشی پیش از کوروش بزرگ می‌دانند. برخی نیز این دخمه را آرامگاه آریو برزن سردار هخامنشی می‌دانند که در دربند پارس با اسکندر مقدونی جنگید. در ضلع جنوب شرقی این دخمه استودان یا محل دفن مردگان در قبل از اسلام قرار دارد. این دخمه در تاریخ ۲۹ آذر ۱۳۱۶ با شماره ۲۹۹ در فهرست آثار ملی به رسیده‌است.


این دخمه دارای سکویی به طول ۸۰/۵ متر و عرض ۵ متر است که فاصله آن تا پایین دخمه ۱۰۰ متر است. مدخل دخمه در قسمت وسط قرار دارد و هر جانب آن دارای دو ستون به ارتفاع ۳ متر و قطر ۷۵ سانتی‌متر است. اتاقک درون دخمه دارای طول ۵ متر و عرض ۴۵/۳ متر و ارتفاع ۲۶۰ سانتی‌متر است. بالای ستون‌ها نیز حاشیه صاف و مسطحی وجود داشته و بر فراز آن شکل کنگره‌های دندانه دار هخامنشی را بر سنگ کوه تراشیده‌اند.<ref>میهن فال - [http://www.mihanfal.com/آرامگاه-آریو-برزن-سردار-بزرگ-ایرانی-عک.html آرامگاه آریو برزن سردار بزرگ ایرانی +عکس]</ref>
این دخمه دارای سکویی به طول ۸۰/۵ متر و عرض ۵ متر است که فاصله آن تا پایین دخمه ۱۰۰ متر است. مدخل دخمه در قسمت وسط قرار دارد و هر جانب آن دارای دو ستون به ارتفاع ۳ متر و قطر ۷۵ سانتی‌متر است. اتاقک درون دخمه دارای طول ۵ متر و عرض ۴۵/۳ متر و ارتفاع ۲۶۰ سانتی‌متر است. بالای ستون‌ها نیز حاشیه صاف و مسطحی وجود داشته و بر فراز آن شکل کنگره‌های دندانه دار هخامنشی را بر سنگ کوه تراشیده‌اند.<ref>میهن فال - [http://www.mihanfal.com/آرامگاه-آریو-برزن-سردار-بزرگ-ایرانی-عک.html آرامگاه آریو برزن سردار بزرگ ایرانی +عکس]</ref>
خط ۱۵۳: خط ۱۵۱:
== مخالفت سپاه پاسداران با نصب مجسمه آریوبرزن در یاسوج ==
== مخالفت سپاه پاسداران با نصب مجسمه آریوبرزن در یاسوج ==
[[پرونده:میدان آریوبرزن در یاسوج.jpg|بندانگشتی|میدان آریوبرزن در یاسوج]]
[[پرونده:میدان آریوبرزن در یاسوج.jpg|بندانگشتی|میدان آریوبرزن در یاسوج]]
ابراهیم عبدالی، رئیس شورای شهر یاسوج، اظهار داشت: «به دستور سپاه پاسداران این مجسمه باید از میدان شهر حذف شود اما شورای شهر سعی دارد با توجه به مسائل قانونی و البته نظر مردم فکری برای این مجسمه بکند.»
ابراهیم عبدالی، رئیس شورای شهر یاسوج، گفته است: «به دستور سپاه پاسداران این مجسمه باید از میدان شهر حذف شود اما شورای شهر سعی دارد با توجه به مسائل قانونی و البته نظر مردم فکری برای این مجسمه بکند.»


عبدالی معتقد است: «این مجسمه برای شهر یاسوج به مسئله‌ای امنیتی تبدیل شده‌است و به هیچ وجه تخریب نمی‌شود، به همین دلیل شورای شهر و شهردار یاسوج با همکاری دادستانی و شورای تأمین استان تصمیم به جابجایی این مجسمه گرفته‌اند.»
عبدالی معتقد است: «این مجسمه برای شهر یاسوج به مسئله‌ای امنیتی تبدیل شده‌است و به هیچ وجه تخریب نمی‌شود، به همین دلیل شورای شهر و شهردار یاسوج با همکاری دادستانی و شورای تأمین استان تصمیم به جابجایی این مجسمه گرفته‌اند.»
خط ۱۶۴: خط ۱۶۲:
== منابع ==
== منابع ==
{{پانویس|۲}}
{{پانویس|۲}}
[[رده:فرماندهان نظامی تاریخ ایران]]
[[رده:سرداران سپاه هخامنشیان]]
۱٬۰۴۴

ویرایش

منوی ناوبری