یلدا آقافضلی

یلدا آقافضلی
زادروز	۱۳۸۲ تهران
درگذشت	۱۷ آبان ۱۴۰۱ تهران
علت مرگ	قتل توسط نیروهای امنیتی
آرامگاه	تهران
ملیت	ایرانی
والدین	فهیمه مرادی - مرداد آقافضلی

یلدا آقافضلی (زاده‌ی ۱۳۸۲ جان‌باخته آبان ۱۴۰۱)، دختر شورشی ۱۹ ساله ساکن سعادت‌آباد تهران، در اعتراضات سراسری مردم ایران روز ۴ آبان‌ماه توسط ماموران حکومتی در میدان انقلاب تهران دستگیر و به زندان قرچک ورامین منتقل شد. مطابق گزارشات یلدا آقافضلی در اعتراض به شرایط بد زندان اقدام به اعتصاب غذا کرد. او در ویدیویی که پس از آزادی از خود منتشر کرد ضمن شرح شکنجه‌های دوران بازداشتش گفت که نزد بازجویانش از عملکرد خود دفاع کرده و اظهار پشیمانی هم نکرده است. بازجویانش همین مطلب را در پرونده‌اش ثبت می‌کنند.

یلدا آقافضلی روز ۱۵ آبان از زندان آزاد شد. بعد از آزادی شنید که دوستانش در واکنش به خبر بازداشت وی توییت و استوری گذاشته‌اند، خوشحال شد و از مردم و دوستانش بابت این محبت‌ها تشکر کرد.

واکنش‌ شبکه‌های اجتماعی

در روزهایی که یلدا آقافضلی در بازداشت بود یکی از دوستانش در پیامی نوشت:

«لطفا صدای دوستم باشید؛ یلدا ۱۹ سالشه، چهارشنبه شب وقتی داشته از سرکار برمی‌گشته سمت انقلاب گرفتنش و بردنش زندان قرچک. ۴ روزه که تو اعتصاب غذاست. شرایط خوبی نداره. تا دیر نشده و بلایی سرش نیاوردن لطفا صداش رو برسونید».

یکی از سایت‌های اجتماعی به نام ایران آزادی در رد شایعه‌ی خودکشی یلدا آقافضلی نوشت:

راستی سوال در مقابل خامنه‌ای و دستگاه سرکوب او این است که دختربچه ۱۹ساله‌ای که ده روز در مقابل کتک و شکنجه مستمر شما مقاومت کرده بود. دختری که اظهار پشیمانی نکرد. زنی که تمام کاری را که در قیام کرده بود به عهده گرفت و به آن افتخار کرده بود. و به‌قول خودش اظهار پشیمانی هم نکرد، چگونه چنین دختری ممکن است خودکشی کرده باشد؟ این صدایی که از درون زندان با چنین روحیه‌ای سخن می‌گوید، نمی‌تواند به فکر خودکشی باشد. باید مرگ یلدا را در تاریک‌خانه دستگاه اطلاعاتی و قضایی خامنه‌ای یافت. این پرونده را هم روزی خواهیم گشود.

یلدا آقافضلی در فایلی صوتی که در شبکه‌های اجتماعی انتشار یافت در رابطه با زمان بازداشتش به یکی از دوستانش گفته بود:

«در این ۱۹ سال عمرم این‌قدر کتک نخورده بودم که در این ۱۳-۱۲ روز خوردم. آن‌قدر جیغ و داد کردم که دیگه صدام در نمیاد. تا لحظه آخر همه کارهایی که کردم را گردن گرفتم ولی اظهار پشیمانی نکردم. توی پرونده من نوشتن مجرم ولی اظهار پشیمانی نکرد. من گفتم همین است که هست و تا آخر همه چیز را به گردن گرفتم. گفتم توی اغتشاشات بودم. آره کردم. در مقابل‌شان گریه هم نکردم ولی داد و بیداد کردم. برای همین هم صدام گرفت. ولی می‌گم آن قدر مرا زدند که فکرش را هم نمی‌تونی بکنی. اینجا همه‌اش را نمی‌تونم بگم…».

در یادبود یلدا آقافضلی و دیگر جان‌باختگان راه آزادی، جوانان محلات تهران مردم را به سردادن بانگ «قسم به‌خون یاران، ایستاده‌ایم تا پایان» بر پشت‌بام خانه‌ها فراخواندند.

جمعی از مردم و بستگان جانباخته‌‌ی قیام هم‌زمان با شب یلدا مزار یلدا آقافضلی، حمیدرضا روحی، حنانه کیا، سیاوش محمودی و محسن شکاری را گل‌باران کردند.

مرگ مشکوک یلدا آقافضلی

طبق گزارش ارگان خبر فعالان حقوق‌بشری در ایران، روز چهارشنبه ۴ آبان‌ماه ۱۴۰۱ یلدا آقافضلی ۱۹ ساله در تهران بازداشت شد و به زندان قرچک ورامین انتقال یافت.

هرانا گزارش کرد که یلدا آقافضلی از همان شروع بازداشت دست به اعتصاب غذا زده است.

یلدا آقافضلی چند روز پس از آزادی از زندان به‌طرز مشکوکی جان‌باخت. قوه قضاییه حاکمیت ولایت فقیه مدعی شد که علت مرگ یلدا آقافضلی «مصرف شیشه» بوده است.

مراجع رسمی حکومتی مرگ شمار قابل توجهی از اعتراض‌کنندگان را «سکته»، «بیماری زمینه‌ای»، «سکته ناشی از ترس» و یا «خودکشی» عنوان کرده‌اند و در مواردی هم آن‌ها را «اغتشاش‌گر» خطاب کرده و به سازمان مجاهدین خلق ایران ربط داده‌اند.

شبکه‌های اجتماعی با اشاره به آخرین فایل صوتی صحبت‌های یلدا آقافضلی با دوستش روی سرحال بودن او انگشت گذاشتند و نوشتند:

عکسی از لحظه‌ی آزادی یلدا آقافضلی

او سرحال است و از این که بازجو در برگه نوشته بود: «متهم اظهار پشیمانی نکرد»، ابراز خوشحالی می‌کند.

برخی رسانه‌ها خبر مرگ یلدا آقافضلی را مشکوک تلقی کردند و نوشتند گویا رژیم جمهوری اسلامی وی را آزاد کرد تا در خارج از زندان او را بکشد.

مراسم خاکسپاری یلدا آقافضلی

برخی خبرگزاری‌ها گزارش دادند که روز شنبه ۲۱ آبان‌ماه، مراسم خاکسپاری یلدا آقافضلی زیر نظر ماموران حکومتی همراه با تدابیر شدید امنیتی انجام گرفت.

سومین روز درگذشت یلدا آقافضلی هم‌زمان بود با شصتمین روز قیام سراسری مردم ایران که به‌همین مناسبت مراسمی در مسجد سعادت آباد تهران برگزار شد. جمعیت شرکت کننده شعار می‌دادند:

«این گل پرپر شده هدیه به میهن شده.»

در پایان این مراسم، مردم شعارهای اعتراضی و ضد حکومتی سردادند. ماموران حکومتی با شلیک گلوله‌های ساچمه‌ای و پرتاب گاز‌اشک‌آور و فلفل تلاش کردند مردم را متفرق کنند.

یلدا با آخرین شب پاییز نام‌گذاری شده است که آن‌را طولانی‌ترین شب سال نامیده‌اند. نام یلدا آقافضلی از این واژه گرفته شده است. روز اول دی سال‌روز تولد و چهلمین روز درگذشت وی بود. دوستان یلدا بر مزار یلدا آقافضلی نوشتند؛ یلدا طولانی‌ترین شب سال نیست.