کاربر:Hossein/صفحه تمرین10: تفاوت میان نسخه‌ها

'''محسن فخری‌زاده مهابادی''' از سرداران [[سپاه پاسداران انقلاب اسلامی|سپاه پاسداران]] و معاون وزیر دفاع ایران و رئیس پیشین مرکز تحقیقات فیزیک جمهوری اسلامی بود. وی به گفته‌ی بعضی منابع غربی و داخلی «دانشمند اتمی ارشد وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح» و به گفته‌ی مخالفین جمهوری اسلامی مهره‌ی شماره یک بمب‌سازی اتمی جمهوری اسلامی بود. او همچنین رئیس سازمان پژوهش و نوآوری وزارت دفاع ایران بود که در ۷ آذر ۱۳۹۹ در منطقه آبسرد دماوند در استان تهران ترور شد. اگرچه طبق گفته‌ی خبرگزاری‌های جمهوری اسلامی با بالگرد به بیمارستان انتقال یافت اما به دلیل شدت جراحات جان باخت.

او در رسانه‌های خارج از ایران با القابی هم‌چون «پدر بمب اتمی ایران» یا یکی از ۵۰۰ چهره قدرتمند جهان (نوشته فارین پالیسی)، اوپنهایمر ایران خوانده شد. بر اساس قطعنامه ۱۷۴۷ شورای امنیت که در تاریخ ۲۴ مارس ۲۰۰۷، علیه فعالیت‌های هسته‌ای ایران تصویب شده، نام وی جزو افراد تحریم شده قرار گرفت. طبق نوشته‌ی سایت تابناک، آمریکایی‌ها وی را صندوقچه اسرار برنامه هسته‌ای ایران قلمداد می‌کردند که همواره در تعیین موضع ایرانی‌ها در مذاکرات، نقشی مخفیانه ولی مؤثر داشته‌است. بر طبق نظر آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تا زمانیکه با فخری‌زاده گفتگوی مستقیم انجام نشود، نمی‌توان در میزان ورود ایران به دانش هسته‌ای، اظهار نظر کرد. او به همراه سیدعباس شاه‌مرادی زواره استاد دانشگاه صنعتی شریف، مهم‌ترین نام‌های مطرح از افرادی هستند که غربی‌ها به دنبال مصاحبه با آن‌ها بودند.<ref>تابناک- در مورد محسن [https://www.tabnak.ir/fa/tags/212972/1/%D9%85%D8%AD%D8%B3%D9%86-%D9%81%D8%AE%D8%B1%DB%8C-%D8%B2%D8%A7%D8%AF%D9%87 فخری‌زاده]</ref>

سایت عصر همدان او را اینگونه معرفی کرده است: <blockquote>«محسن فخری زاده مهابادی، نام پدر: حسن، متولد: ۱۳۳۶ از شهر: قم. شماره شناسنامه: ۱۹۵۷ صادره از قم، متأهل و دارای سه فرزند است. نام همسر: صدیقه قاسمی و نام فرزندان: حامد، مهدی و هانی فخری زاده مهابادی است.»<ref name=":3">سایت عصر [http://asrehamedan.ir/94221 همدان]</ref> </blockquote>سایت بی بی سی هم به نقل از احسان مهرابی روزنامه‌نگارش او را متولد ۱۳۳۶ شهر قم می‌داند.<ref>محسن فخری‌زاده از همراهی با تهرانی مقدم تا [https://www.bbc.com/persian/iran-features-55101518 ترور]</ref> به گفته معتمدان محلی، خانواده فخری‌زاده در دهه ۳۰ خورشیدی از شهر مهاباد اردستان در استان اصفهان به قم مهاجرت کردند. اما طبق روایات برخی خبرگزاری‌ها و رسانه‌ها محسن فخری‌زاده متولد ۱ فروردین ۱۳۴۰ است و معتقدند که اشتباه گرفتن بعضی منابع در تطبیق تاریخ میلادی با تولد وی موجب این شده است که تاریخ تولد او را ۱۳۳۶ بنویسند. طبق این نظریه او در سال ۱۳۵۸ دیپلم گرفته است و بعد هم که به دانشگاه راه یافته است به دلیل بسته‌شدن دانشگاه تحت نام [[انقلاب فرهنگی]] در ۱۳۵۹ او به دسته‌های حکومتی سرکوب‌گر پیوسته است. فخری زاده برای [[سرکوب کردستان|سرکوب مردم کردستان]] به سنندج اعزام شد. سایت طرفدار خامنه‌ای به نام «ایثار پرس»  با درج عکسی دسته جمعی که آن‌ها را دانشجو معرفی می‌کند محسن فخری زاده را در میان آن عده در اول آذر ۵۹ در سنندج کردستان نشان می‌دهد.<ref>ایثار پرس - ۱۲ آذر ۱۳۹۹</ref> طبق این گزارش فخری زاده مدارج ترقی در جمهوری اسلامی را با نشان‌دادن وفاداری عملی سریعا طی کرده به نحوی که پیش از بازگشایی دانشگاه‌ها، در سال ۶۲ با راه اندازی واحد تحقیقات ویژه‌ی اتمی سپاه، با همان مدرک دیپلم دبیرستان عضو این واحد می‌شود.<ref>خبرگزاری پانا ۱۸ آذر۱۳۹۹</ref>  

نام مستعار وی در نامه‌نگاری‌ها و صحبت های اداری «دکتر حسن محسنی» است. به نوشته سایت عصر همدان وی دارای تحصیلات کارشناسی ارشد مهندسی هسته ای است. از ابتدای روی کار آمدن جمهوری اسلامی و تشکیل [[سپاه پاسداران انقلاب اسلامی|سپاه]] به عضویت آن در آمد و در زمان کشته شدن درجه نظامی سرتیپ پاسدار را داشت. با تشکیل واحد تحقیقات ویژه اتمی (تیم ۳۲) در سال ۱۹۸۳ در مرکز تحقیقات [[سپاه پاسداران انقلاب اسلامی|سپاه پاسداران]]، فخری زاده از همان ابتدای تشکیل، در این مرکز فعالیت خود را شروع کرد. فخری زاده از سال ۱۹۹۲ بعنوان عضو هیئت علمی دانشکده فیزیک دانشگاه امام حسین سپاه، امکانات این دانشگاه را در جهت تحقیقات هسته ای به‌کار گرفت و تا زمان مرگ همچنان این سمت را داشت. او سپس رییس دانشگاه صنعتی مالک اشتر شد. او در آخرین مقامش رییس سازمان پژوهش و نوآوری دفاعی (سپند) بود.<ref name=":3" />

عباسی رئیس سابق آژانس اتمی ایران می‌گوید، فخری زاده ۶ سال کار مداوم علمی در آزمایشگاه داشت.  وی فوق لیسانس خود را در دانشگاه صنعتی اصفهان گذراند و به عنوان مدیر بخش علمی تحقیقاتی مشغول به کار شد. او سابقه مدیریت دانشگاه امام حسین را نیز در کارنامه داشت.<ref>شبکه [https://www.irinn.ir/fa/news/805125/%D8%B4%D9%87%DB%8C%D8%AF-%D9%85%D8%AD%D8%B3%D9%86-%D9%81%D8%AE%D8%B1%DB%8C-%D8%B2%D8%A7%D8%AF%D9%87-%D8%B1%D8%A7-%D8%A8%DB%8C%D8%B4%D8%AA%D8%B1-%D8%A8%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C%D8%AF خبر]</ref>

فخری زاده پیش از ورود به فعالیت اتمی ایران، از جمله نیروهای [[سپاه پاسداران انقلاب اسلامی|سپاه پاسداران]] بود که در برنامه‌ی موشکی ایران فعالیت داشت. بر اساس روایت برخی از افراد نزدیک به سپاه پاسداران او نیز جزو نیروهای سپاه پاسداران بود که برنامه موشک سازی ایران را با همکاری کره شمالی و لیبی راه اندازی کردند. بر اساس این گزارش‌ها او از جمله این نیروها بود که همراه حسن تهرانی مقدم به کره شمالی سفر کرده بود.<ref>بی بی سی محسن [https://www.bbc.com/persian/iran-features-55101518 فخری‌زاده]</ref> بر اساس برخی گزارش‌ها شهرام امیری، کارشناس فیزیک هسته‌ای ایران نیز از جمله همکاران محسن فخری‌زاده بوده است.

آقای ابریشمچی یک مسئول در [[شورای ملی مقاومت ایران]] گفته است که اداره یک مرکز هسته ای به عهده یک نهاد سری است که مسئولیت بخش تسلیحاتی برنامه هسته‌ای ایران را به عهده دارد و مدیریت آن به عهده محسن فخری‌زاده، از دانشمندان ارشد هسته ای ایران است.<ref>بی بی سی ایران یک مرکز هسته‌ای [https://www.bbc.com/persian/iran/2013/11/131118_l31_nuclear_site_national_council_resistence می‌سازد]</ref>

تا قبل از ترور محسن فخری‌زاده، او به عنوان یک شخصیت اتمی پشت پرده با کمترین اطلاعات علنی شده مطرح بود. بنا به گفته [[شورای ملی مقاومت ایران]] نام او اولین بار در سلسله افشاگری‌های این شورا علنی شده است. سایت عصر ایران در این رابطه نوشته است، شورای امنیت سازمان ملل متحد با تصویب قطعنامه ۱۷۴۷، نام محسن فخری زاده را تحت عنوان یکی از دانشمندان ارشد وزارت دفاع مطرح و اعلام کرد که خواهان مصاحبه با این دانشمند بوده است، اما ایران از پذیرش این درخواست خودداری کرده است…

بررسی سوابق اخبار حول برنامه هسته‌ای ایران نشان می دهد حتی فهرست سازمان ملل هم اولین مورد اشاره به نام فخری زاده نبوده است، بلکه در سال های پیش از آن هم این نام از سوی [[سازمان مجاهدین خلق ایران|مجاهدین]] و اندیشکده‌های غربی مطرح شده است. به عنوان نمونه، در سال ۲۰۰۴، مجاهدین در جریان یک نشست خبری ضمن انتشار برخی ادعاها در مورد فعالیت‌های هسته‌ای جمهوری اسلامی، از محسن فخری زاده به عنوان یکی از مقام‌های ارشد وزارت دفاع و برنامه هسته‌ای نظام یاد کرد.<ref>سایت عصر ایران ۹/۹/۹۹</ref>  

[[سید علی خامنه ای|خامنه‌ای]] روز شنبه  درپیامی وی را «دانشمند برجسته و ممتاز هسته ای و دفاعی» و «عنصر علمی کم نظیر» توصیف کرد.  

فاکس نیوز او را اصلی‌ترین نفر اتمی رژیم ایران خواند و نوشت: <blockquote>«روز جمعه محسن فخری زاده اصلی ترین نفر اتمی رژیم ایران در حمله یی در  شرق تهران کشته شد. او یک دانشمند معمولی نبود.  رئیس برنامه اتمی رژیم  ایران و معروف به پدر بمب اتمی این رژیم بود. این یک شکست عظیم برای برنامه اتمی ایران بود. فخری زاده درست در حومه تهران کشته شد بعد از آن که افراد مسلح به او حمله کردند.»<ref>تلویزیون فاکس نیوز:۷/۹/۹۹</ref></blockquote>نیویورک تایمز نوشت پس از کشته شدن فخری زاده نوشت، آمریکا و اسرائیل مدتهاست می‌گویند فخری زاده پشت برنامه‌های مخفی طراحی کلاهک اتمی است. او موتور محرکه برنامه اتمی تسلیحاتی رژیم  ایران برای ۲ دهه تلقی می‌شد. یک متخصص امور ایران در صندوق مارشال آلمان آمریکا گفت، “[[قاسم سلیمانی|سلیمانی]] و فخری زاده آرشیتکت‌های دو ستون سیاست امنیتی رژیم ایران بودند: برنامه‌های نیروهای نیابتی و اتمی. هر دو به ایجاد زیرساخت‌ها و توسعه این برنامه‌ها کمک کردند.<ref>نیویورک تایمز ۷/۹/۹۹</ref>  

وال استریت ژورنال نوشت، روزجمعه فخری زاده که پدر برنامه اتمی رژیم ایران محسوب می شد در یک حمله هدف گلوله قرار گرفت و کشته شد. <ref>وال استریت ژورنال ۷/۹/۹۹</ref>

واشینگتن پست نوشت، محسن فخری زاده که موتور محرک تلاشهای رژیم تهران برای ساخت بمب اتمی در تقریباً دو دهه پیش بود، روز جمعه در خارج تهران در یک کمین هدفدار کشته شد.

== ترور محسن فخری زاده ==

خبرگزاری فرانسه در گزارشی نوشت: [[حسن روحانی]] اسرائیل را به‌عنوان قاتل فخری‌زاده از جانب آمریکا متهم کرده است. مجلس ایران روز یکشنبه  جلسه‌ای غیرعلنی با حضور محمود علوی وزیر اطلاعات برگزار کرد و خواستار «تحقیق درباره ترور» فخری‌زاده شد. سرلشکر موسوی فرمانده ارتش جمهوری اسلامی اعلام کرد دست آمریکا و اسرائیل و [[سازمان مجاهدین خلق ایران|مجاهدین]] به وضوح در این کار دیده می‌شود.

محمد جواد ظریف وزیر خارجه ایران در واکنش به ترور و کشته شدن محسن فخری زاده رییس سازمان پژوهش و نوآوری وزارت دفاع به نقش اسرائیل در این عملیات اشاره کرد. به نقل از ایرنا ظریف با انتشار پیامی در صفحه توئیتر خود نوشت: <blockquote>«تروریست‌ها یک دانشمند برجسته ایرانی را ترور کردند. این عمل بزدلانه (با  نشانه‌های جدی نقش اسرائیلی‌ها) نشان دهنده جنگ افروزی جنایتکاران است.»<ref>خبرگزاری جمهوری [https://www.irna.ir/news/84125894/%D8%B8%D8%B1%DB%8C%D9%81-%D8%A8%D9%87-%D9%86%D9%82%D8%B4-%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84-%D8%AF%D8%B1-%D8%AA%D8%B1%D9%88%D8%B1-%D9%81%D8%AE%D8%B1%DB%8C-%D8%B2%D8%A7%D8%AF%D9%87-%D8%A7%D8%B4%D8%A7%D8%B1%D9%87-%D اسلامی]</ref></blockquote>سرتیپ حاتمی  وزیر دفاع جمهوری اسلامی نیزدر تلویزیون حکومتی گفت، اسرائیل و آمریکا و علی الخصوص مجاهدین همواره از ابزار ترور علیه چمهوری اسلامی استفاده کرده اند.

[[ابراهیم رئیسی]]، رئیس قوه قضاییه جمهوری اسلامی نیز با اشاره به کنفرانس مطبوعاتی نمایندگی [[شورای ملی مقاومت ایران|شورای ملی مقاومت]] درماه گذشته در واشینگتن و افشای مجدد نقش فخری زاده مدعی رد پای [[سازمان مجاهدین خلق ایران|مجاهدین]] در این ترور گردید و صحبت از انتقام کرد.

اسماعیل قاآنی فرمانده [[نیروی قدس سپاه پاسداران|نیروی قدس]] یک روز بعد از کشته شدن فخری زاده در یک پیام ادعا کرد بار دیگر دست‌های استکبار جهانی با گلوله‌های آمریکایی از آستین مجاهدین بیرون آمده است.  

خبرگزاری [[سپاه پاسداران انقلاب اسلامی|سپاه پاسداران]] نوشت:<blockquote>«ترور دانشمندان هسته‌ای هر چند با عاملیت موساد اتفاق افتاده است اما تقریبا یک ماه قبل بود که مجاهدین ساکن آلبانی در یک کنفرانس خبری مدعی شدند یک سایت هسته ای جدید در سرخه حصار کشف کرده‌اند. مجاهدین این سایت تازه کشف شده را محلی برای انجام پروژه‌های مخفیانه ایران در زمینه هسته‌ای نامیدند و از محسن فخری زاده به عنوان کلیدی ترین فرد این تأسیسات نام‌برده و تلاش کردند توضیحاتی درباره شخصیت پنهان این دانشمند ارائه کنند.»</blockquote>سایت عصر ایران در این باره نوشت، در سال ۲۰۰۴، [[سازمان مجاهدین خلق ایران|مجاهدین]] در جریان یک نشست خبری ضمن انتشار برخی ادعاها در مورد فعالیت‌های هسته‌ای ایران، از محسن فخری زاده به عنوان یکی از مقام‌های ارشد وزارت دفاع و برنامه هسته‌ای ایران یاد کردند.  

حسام الدین آشنا در پیام توییتری خود با نام بردن از پنج اصل راه‌بردی برای آینده نبرد تلویحا مجاهدین را عامل این ترور معرفی کرد. او این ۵ اصل را اینگونه توضیح داد  

# تمرکز بیش از پیش بر شبکه های پیچیده نفاق و نفوذ  

# هم افزایی توانایی‌ها به جای رقابت‌های کم حاصل  

# به روز رسانی شیوه‌ها و فناوری‌های مواجهه با نسل جدید منافقین.

اعتماد آنلاین نیز بادرج عکسی از کنفرانس  افشاگرانه [[شورای ملی مقاومت ایران]] در اکتبر گذشته و  تحت عنوان  «ردپای منافقین در ترور محسن فخری‌زاده» نوشت، ارائه یک ماه پیش یکی از سران [[سازمان مجاهدین خلق ایران|مجاهدین]] که در آن از فخری زاده نام برده شده است را می‌بینید.

فریدون عباسی عضو مجلس و رئیس سابق سازمان انرژی اتمی رژیم ۸ آذر ۹۹ گفت:<blockquote>«کشورهایی که در آژانس کارمند دارند یا این بازرسان ما نمی‌گوییم همه جاسوس هستند. ممکنه کار حرفه‌ای دارن انجام میدن ولی داده‌هایی که جمع میکنن این‌ها رو جمع می کنند می‌برند در آژانس و آژانس تحت کنترل سازمان ملل و تحت کنترل آمریکایی‌ها است بیشتر، چون هم کارمندهای آژانس و سازمان ملل رو آمریکایی‌ها تامین می‌کنند قسمت عمده‌ای را هم بودجه می‌دهند به آژانس و دسترسی دارند چون کل این دیتا بیس‌ها کلا در اختیار چند کشور غربی است یعنی همین آمریکا، انگلستان بیشتر و شاید تا حدی آلمانی‌ها و فرانسوی‌ها به هر حال آن‌ها داده‌های لازم را دارند ولی فقط مربوط به بازرسی آژانس نیست. منافقین از سال‌ها پیش کار کردند و اسم این شهدای گران‌قدر ما را دادند.»<ref>تلویزیون شبکه خبر ۸/۹/۹۹</ref></blockquote>پرویز سروری عضو سابق مجلس در یک موضع‌گیری ترور فخری زاده را یک اقدام کور توصیف کرد و گفت، باید نسبت به نقاط ضعف حفاظت از چنین شخصیت‌های برجسته، بررسی دقیق صورت بگیرد تا متوجه شویم چه مشکلی در فرآیند حفاظت وجود داشت که عده ای از منافقین توانستند این اقدام کور را انجام دهند.<ref>خبرگزاری مهر ۹/۹/۹۹</ref>

=== سناریوها و روایت‌های مختلف در مورد ترور فخری زاده ===

فریدون عباسی، رئیس کمیسیون انرژی مجلس در گفت‌وگو با تلویزیون حکومتی ایران به نقل از محافظان آقای فخری‌زاده گفت پس از شلیک‌های اولیه برای متوقف کردن ماشین فخری‌زاده و محافظان او، مهاجمان اقدام به انفجار نیسان می‌کنند و بعد از انفجار، تک تیراندازها به سمت فخری‌زاده شلیک می‌کنند.<ref name=":0" />

این نماینده مجلس افزوده است که مهاجمان «چون مسلط بودند به صورت تک تیرانداز یا با اسلحه خاصی که دوربین داشته از راه دور می توانستند شلیک بکنند. این که کسی آمده و در جاده شلیک کرده هنوز مشخص نیست.»<ref name=":2">یورو نیوز پس لرزه‌های ترور [https://per.euronews.com/2020/11/30/consequeces-of-fakhrizadeh-assassination-contradicting-stories-and-possible-scenarios فخری‌زاده]</ref>

خبرگزاری فارس در روایتی از کشته شدن فخری زاده نوشت، خودروی ضدگلوله حامل محسن فخری‌زاده و همسرش، صبح جمعه به همراه ۳ خودروی تیم حفاظت از شهر رستمکلای مازندران به سمت آبسرد دماوند حرکت می‌کند. خودروی پیشروی تیم حفاظت چند کیلومتر مانده به محل حادثه، اسکورت را برای چک و خنثی محل مقصد ترک می‌کند. در همین لحظات، صدای ناشی از اصابت چند گلوله به خودرو، موجب جلب توجه فخری‌زاده شده و او به تصور اینکه صدای ناشی از برخورد با مانع خارجی یا اشکال در موتور خودرو بوده، پیاده می‌شود. در همین لحظه از خودرو نیسانی که در فاصله ۱۵۰ متری ماشین فخری زاده متوقف بوده، از یک دستگاه تیربار اتوماتیک کنترل از راه دور، شلیک‌های متعددی به سمت او صورت می‌گیرد. ۲ گلوله به پهلو و یک گلوله به پشت فخری‌زاده برخورد می‌کند که منجر به قطع نخاع او می‌شود. در این اثنا سرتیم حفاظت بدن خود را حائل پیکر فخری‌زاده می‌کند و چند تیر نیز به بدن او اصابت می‌کند. لحظاتی بعد همان نیسان متوقف شده نیز منفجر می‌شود. پیکر مجروح فخری‌زاده به درمانگاه و از آنجا با بالگرد به بیمارستانی در تهران منتقل می‌شود که پس از مدتی جان می‌بازد.<ref name=":1" />

علی شمخانی دبیر شورای عالی امنیت جمهوری اسلامی ۱۰ آذر ۹۹ گفت متأسفانه عملیات، عملیات بسیار پیچیده‌ای بود با تجهیزات الکترونیکی رخ داد. هیچ فردی در صحنه حضور نداشت. اما سرنخ‌هایی وجود داره، ضمن این‌که، آن کسی که این طراحی را کرده برای ما مکشوف است که کیست و سابقه آن چیست. حتما منافقین نقش داشتند و عنصر جنایتکار رژیم صهیونیستی و موساد است. ۲۰ سال است که دشمن به دنبال به شهادت رساندن ایشان است، ۲۰ سال است اما تا به حال دشمن ناکام بود. این بار هم سیستم‌های اطلاعاتی کشور با دقت احتمال وقوع حادثه علیه ایشان، محل بروز احتمالی حادثه را پیش بینی کرده بودند. به دلیل تواتر اخبار در طول این ۲۰ سال متاسفانه جدیت مورد نیاز اعمال نشد و این بار آن‌ها موفق شدند و گرنه عملیات‌های ناکام فراوانی داشتند که موفق نشد. دستگاه‌ها و سیستم‌های اطلاعاتی به این اطلاعات رسیدند که ایشان هدف است و در همین نقطه‌ای که به شهادت رسید، قرار است اقدامی علیه ایشان صورت بگیرد. تقویت لازم هم در رابطه با حفاظت ایشان صورت گرفت، اما این بار دشمن از سبک و شیوه کاملا جدید و حرفه‌ای و تخصصی استفاده کرد و متاسفانه موفق شد که بعد از ۲۰ سال به هدف خودش برسد.<ref>تلویزیون شبکه فارس ۱۰/۹/۹۹</ref>

فخری‌زاده با استفاده از هوش مصنوعی ترور شد، تیربار به صورت ماهواره‌ای و آنلاین کنترل می‌شد. فدوی جانشین سلامی فرمانده [[سپاه پاسداران انقلاب اسلامی|سپاه پاسداران]] گفت، در جریان ترور فخری زاده، تیربار روی نیسان مجهز به یک سیستم هوشمند ماهواره ای بوده که روی فخری زاده زوم کرده و از هوش مصنوعی بهره می برده است.  

خبرگزاری نیروی قدس گزارش داد: فدوی درباره کشته شدن فخری زاده گفت: ۱۱ پاسدار همراه فخری زاده بوده اند و انفجار نیسان هم به خاطر از بین بردن پاسداران بود. آدمی در صحنه ترور نبود و ۱۳ تیر کلا شلیک شده و همه از تیربار داخل نیسان بوده است و بقیه تیرها توسط محافظان شلیک شده است. تیربار داخل نیسان هم مجهز به یک سیستم هوشمند ماهواره ای بوده که روی فخری زاده زوم کرده بود و از هوش مصنوعی بهره می‌برده است. سرتیم حفاظت هم که تیر خورده به‌دلیل آن است که خودش را روی او انداخته است. کشته شدن فخری زاده هم به دلیل تیری بوده که به کمر او اصابت کرده و موجب قطع نخاع وی شده است.<ref>خبرگزاری تسنیم ۱۶/۹/۹۹</ref>

مهدی و حامد فخری زاده، فرزندان فخری‌زاده اخیرا میهمان برنامه بدون تعارف بخش خبری ۲۰:۳۰ بودند که هر کدام از نکاتی در این عملیات پرده برداشتند. مهدی فخری‌زاده در بخشی از توضیحاتش گفت، براساس آنچه شنیده‌ام احتمالا ۴ تا ۵ گلوله از فاصله بسیار نزدیک به سوی فخری‌زاده شلیک شده و به او خورده است. سرنشینان خودرو از لحظه‌ای که خودرو متوقف شده بود متوجه اقدام تروریستی شده‌اند. ایشان (فخری‌زاده) احساس کردند، خودرو آسیب دیده و بعد پیاده می‌شوند و متوجه می‌شوند جریان این‌گونه است. بعد هم که در عکس‌ها مشخص است ابتدا ماشین را گلوله‌باران کرده‌اند. حاج خانم هم کنار ایشان نشسته بودند و می‌گوید صحنه درگیری صحرای کربلا بوده و توضیح می‌دهد که فاصله خودرویی که منفجر شده بوده، با خودروی فخری‌زاده بسیار کم و احتمالا ۱۰ متر بوده و به همین خاطر ترکش‌های انفجار به بدن مادر هم اصابت کرده است. حاج‌خانم می‌گوید که هیچ فردی را در صحنه ترور ندیده است.  

=== سناریوها در مورد ترور فخری زاده ===

یکی از سناریوها همان روایتی است که در ساعات اولیه پس از ترور محسن فخری زاده مطرح شد و مقامات ایران از جمله محمد جواد ظریف، وزیر خارجه ایران نیز آن را مطرح کرده اند. در این حالت دولت اسرائیل با توجه به نقش محسن فخری زاده در برنامه هسته‌ای و موشکی ایران و همانطور که بنیامین نتانیاهو نیز پیش از این با بردن نام او به طور ضمنی به آن اشاره کرده بود تصمیم به حذف این مهره کلیدی در ساختار حکومت ایران گرفته است. زمان این ترور که تنها چند هفته پس از شکست دونالد ترامپ در انتخابات روی داد این احتمال را تقویت می کند. از سوی دیگر حوادث دیگری مانند انفجار در تاسیسات هسته ای نطنز که طی چند ماه اخیر روی داده است و تشابه واکنش مقام های ایران به آن حوادث با واکنش آن‌ها به ترور محسن فخری زاده می تواند یکی دیگر از عواملی باشد که احتمال نقش آفرینی اسرائیل در ترور روز جمعه را تقویت کند.

از آنجا که اسرائیل نقش خود در حادثه روز جمعه را تائید و تکذیب نکرده و احتمال هم نمی‌رود که چنین کاری بکند اظهارنظر قطعی درباره نقش تل آویو در حادثه روز جمعه ممکن نیست. بر طبق این سناریو چندان دور از ذهن به نظر نمی رسد که اسرائیل در مقطع زمانی کنونی تلاش کند تا هم یکی از مهره های کلیدی برنامه هسته ای و موشکی ایران را حذف کند و هم با این کار راه بازگشت دولت آینده آمریکا را به توافق هسته ای با ایران دشوارتر کند. هرگونه واکنش ایران به ترور محسن فخری زاده می‌تواند همان مقصود اصلی اسرائیل از عملیات روز جمعه باشد. در محاسبات اسرائیل این واکنش ایران با مداخله آمریکا در هفته های آخر ریاست جمهوری دونالد ترامپ همراه خواهد شد.<ref name=":2" />

محسن سازگارا در اظهار نظری گفت اسرائیل در جنگ اطلاعاتی با ایران دست بالا را دارد

ابعاد گسترده عملیات ترور محسن فخری زاده که تحت حفاظت نیروهای اطلاعاتی ایران قرار داشت این شک و شبهه را به وجود می آورد که چنین رویدادی بدون همکاری و نفوذ در دستگاه های اطلاعاتی ایران ممکن نیست. برخی از تحلیل‌گران حتی پا را فراتر نهاده‌اند و از «تبانی امنیتی» در حادثه روز جمعه گذشته سخن گفته اند. محمد جواد اکبرین، روزنامه نگار به نقل از یک پژوهشگر سوری در صفحه توئیتر خود نوشت: «آنچه ایران می خواهد پنهانش کند این است که تصفیه اخیر حاصل یک تبانی امنیتی در بالا و داخل است.»

او در ادامه عدم اشاره [[سید علی خامنه ای|علی خامنه ای]]، رهبر ایران به مسئولیت آمریکا یا اسرائیل در ترور محسن فخری زاده را نشانه‌ای از «تبانی امنیتی» تفسیر می‌کند. گزارش خبرگزاری فارس مبنی بر «عدم حضور عامل انسانی» در محل حادثه ترور محسن فخری زاده یا «قطع برق منطقه» هنگام ترور از جمله عواملی است که احتمال نفوذ عاملان در دستگاه های امنیتی و اطلاعاتی ایران را تقویت می کند.<ref name=":2" />

سناریو دیگری این احتمال را مطرح می‌کند که محسن فخری زاده قربانی «تسویه حسابی داخلی» در حکومت ایران شده باشد. در این صورت حادثه روز جمعه در آبسرد دماوند سرنخی داخلی خواهد داشت. چشم انداز بازگشت آمریکا به برجام و همراهی دولت [[حسن روحانی]] در آخرین ماه‌های ریاست جمهوری او با دولت جو بایدن برای رفع تحریم ها احتمالا خوشایند بخشی از نیروهای داخل حکومت ایران نیست.<ref name=":2" />  

== ترور فخری‌زاده شکاف امنیتی در جمهوری اسلامی ==

حسین دهقان، مشاور ارشد نظامی [[سید علی خامنه ای|خامنه ای،]] در تلویزیون دولتی گفت، یک شکاف اطلاعاتی وجود دارد. کسانی در درون سیستم هستند که به دشمنان ما اطلاعات می‌دهند و دشمن بر اساس این اطلاعات درز رفته طراحی و اجرای طرح می‌کند.<ref>نیویورک تایمز:۱۲/۹/۹۹</ref>

علی ربیعی، سخنگوی دولت روحانی گفت، برخلاف آن‌چه گاهی در رسانه های خارجی می‌شنویم؛ در این مورد خاص سازمان‌های جاسوسی و تروریستی به رغم همه‌ی ادعاهای زیاد خود، زیر پوشش ما قرار داشتند و محل وقوع و هدف ترور پیش‌بینی شده بود و با کمی دقت و رعایت پروتکل‌های حفاظتی می‌توانستیم این جنایت را ناکام بگذاریم. در همین حال دستگاه‌های امنیتی مثل همیشه برای بهبود هر چه بیشتر  رویه‌های خود و اطمینان از عدم تکرار این اتفاقات ناگوار تمام تلاش خود ر ابه کار خواهند گرفت.

علی ربیعی، سخنگوی دولت روحانی در جریان مصاحبه هفتگی خود درباره کشته شدن فخری زاده، تلویحاٌ عادی‌انگاری [[سپاه پاسداران انقلاب اسلامی|سپاه پاسداران]] که از سال ۹۲ حظاظت از نفرات اتمی و موشکی جمهوری اسلامی را برعهده داشته، مقصر دانست و گفت، در جریان حادثه شهادت شهید گرانقدرمون فخری‌زاده، وزارت اطلاعات با اشرافی که داشته از چند ماه قبل و حتی چند روز قبل از حادثه اطلاعات لازم را در قالب هشدار عملیات تروریستی به صورت دقیق با ذکر مکان‌های احتمالی و اهداف عملیات در اختیار سازمان‌ها و نهادهای حفاظتی مربوطه قرار داده بود. آقای شمخانی تعبیر درستی به کار بردند چون در بیست سال اخیر به صورت دائمی خبر ترور می‌آمده شاید عادی انگاری شده نسبت به این خبر هم. البته بحثی که در دولت شد رئیس‌جمهور محترم دستور بررسی و پیگیری این موضوع را دادند و با دلسوزی و دقت همه‌ی نهادهای اطلاعاتی در کشور رو موظف کردند که هم یک آسیب‌شناسی انجام بدهند که ما بتونیم قدرت تدافعی بیشتر در مقابله با این جریان مذبوحانه رو داشته باشیم.<ref>خبرگزاری ایران‌پرس. نشست خبری ربیعی ۱۱/۹/۹۹</ref>

خبرگزاری رویترز گفت، کشته شدن فخری زاده نشانه شکاف امنیتی در رژیم ایران است. به نیروهای امنیتی رژیم نفوذ شده و در برابر حملات بعدی آسیب پذیر است. کشته شدن محسن فخری زاده در روز جمعه به دنبال دو شکست امنیتی بزرگ دیگر رخ داد. سرقت بایگانی هسته ای رژیم ایران و آتش سوزی در تأسیسات هسته ای (نطنز) در سال جاری که برخی از مقامات رژیم ایران آن را یک عملیات خرابکارانه سایبری اعلام کردند. کارشناسان امنیتی اعلام کردند، دشمنان رژیم ایران پاشنه آشیل این کشور را پیدا کرده اند. حسین دهقان وزیر دفاع پیشین، به تلویزیون دولتی گفت، فخری زاده به دلیل «نفوذ به ساختار امنیتی ایران» به قتل رسیده است. یک مقام امنیتی رژیم ایران پس از کشته شدن فخری زاده در (اثر) حمله به اتوموبیلش در بزرگراهی در  نزدیکی تهران در روز روشن به رویترز گفت، قاتلان او به طرز آشکاری بر اساس اطلاعات دقیق مربوط به ترددات فخری زاده عمل کرده اند. این مقام که نخواست به دلیل حساسیت موضوع  نامش فاش شود گفت، این به روشنی یک ضعف امنیتی است و باید به بسیاری از پرسش‌ها پاسخ داده شود. ما باید بدانیم که آیا جاسوسی در میان پرسنل امنیتی‌مان وجود دارد یا خیر و محل درز اطلاعات را پیدا کنیم. این برای ما حیاتی است.<ref>خبرگزاری رویترز:۱۱آذر ۹۹</ref>  

=== افشای اولین ترور هسته ای در ایران پس از ۱۴ سال ===

در تاریخ ۲۶ دی ۱۳۸۵ دکتر اردشیر حسین پور استاد فیزیک هسته ای دانشگاه شیراز و سرپرست آزمایشگاه تحقیقاتی مالک اشتر، در خوابگاه صدرای دانشگاه با گاز رادیو اکتیو توسط عوامل موساد ترور شد. در آن زمان ترور این دانشمند برجسته هسته ای از سوی مقامات تکذیب شد و دلیل آن این بود که سیستم اطلاعاتی زیر سوال نرود و او به عنوان گارگرفتگی معمولی غریبانه به خاک سپرده شد.<ref>سایت تابناک (وابسته به محسن رضایی) ۱۲/۹/۹۹</ref>

فخری زاده سال‌های میانی دهه ۸۰ در برخی ادعاهای [[سازمان مجاهدین خلق ایران|مجاهدین]] اسمش برده شد و همراه با بسیاری از شخصیت‌های ما تحریم شد

در این شرایط هر نوع ذوق‌زدگی، نشان ذوق‌زدگی برای مذاکره با آمریکا یا نشست و سخن گفتن با آمریکایی‌ها امری سخت نادرست و خطا است، بدون هیچ‌گونه تردیدی و بزک کردن آمریکا بعنوان آمریکای خوب، آمریکای بد، مثل پلیس خوب و بد این هم امر خطایی است. این خوی استکباری همواره هست، هم در کارنامه دمکرات‌ها هم در کارنامه جمهوریخواه‌ها ظلم ها، ستم‌ها، ترور، تحریم، تخریب و تضییع حقوق ملت‌ها نهفته است. پالس ضعف پالس ملت ایران نیست، آنچه که پالس ملت ایران هست، همین موضعی که شهید فخری‌زاده‌ها داشتند، شهید سلیمانی‌ها داشتند و شهدای عالیقدر ما داشتند. آدم اگر بخواهد زندگی آقای فخری‌زاده را خوب ترجمه بکند باید بگوید چهره و نماد خنثی سازی تهدیدها و تحریم‌ها.<ref>تلویزیون شبکه خبر ۱۶/۹/۹۹</ref>

کاظم غریب آبادی سفیر و نماینده دائم جمهوری اسلامی نزد سازمان‌های بین‌المللی در وین با ارسال نامه‌ای به مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی، خواستار محکومیت شفاف و بی‌قید و شرط ترور محسن فخری‌زاده شد. در این نامه تصریح شده است، امروز، آن دسته از کشورها و سازمان های بین المللی که مدعی حمایت از حقوق بشر و مبارزه با تروریسم هستند، در برابر یک آزمون جدی تاریخی قرار گرفته‌اند. آن‌ها باید در قبال ملت ایران، که ۱۷۰۰۰ نفر از آن‌ها به دلیل تروریسم جان خود را از دست داده‌اند، پاسخگو باشند که چرا در برابر چنین اقداماتی سکوت اختیار کرده‌اند.<ref>خبرگزاری ایرنا ۱۳/۹/۹۹</ref>

'''خطیب زاده'''

ببینید واقعاً برخی ادعاها ربطشان هر چقدر هم گفته می‌شود انگاری قرار نیست که کسی بشنود شهید فخری‌زاده سال‌های میانی دهه۸۰ در برخی ادعاهای گروهک منحط منافقین و بعد هم اطلاعاتی که اسراییل به سازمان ملل و آژانس داد اسم‌شان برده شد در قطعنامه ۱۷۴۷سال ۲۰۰۷ یعنی ۱۳۸۶ اسم ایشان در لیست تحریم رفت و شهید فخری‌زاده از اون موقع اسم‌شان در اینجا بود همراه با اسم بسیاری دیگه‌ای از افراد و شخصیتهای ما که تحریم شدند، هر کدامشان به دلیلی که اتفاقاً همه این‌ها بعد از برجام به‌واسطه برجام از لیست تحریم در آمدند هر چند دولت ترامپ مجدداً برخی از این مفاخر ما را در این لیست گذاشت. شهید فخری‌زاده‌ای که در همین مباحث برجام جز کمک کنندگان اصلی پشت صحنه بودند و تمام عزیزانی که در وزارت دفاع و در نهادهای دیگه هستند در ساختارهای حاکمیتی هستند نقش بی‌بدیل ایشان را در این فضا می‌دانند.<ref>تلویزیون شبکه خبر جمهوری اسلامی ۱۱آذر۹۹</ref>

=== واکنش مجلس شورا در واکنش به کشته شدن فخری‌زاده ===

در واکنش به کشته شدن محسن فخری زاده مجلس شورای اسلامی طرحی دو فوریتی را به نام اقدام راه‌بردی برای لغو تحریم‌های به تصویب رساند که در آن دولت را موظف به متوقف کردن دسترسی‌های نظارتی آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای مورد توافق در [[برجام]] می‌کند. در جلسه تصویب این طرح در مجلس نمایندگان مجلس موضع‌گیری‌های مختلفی کردند.

برخی گفتگوها و اظهار نظرها چه قبل و چه بعد از ترور، حاکی از درک نکردن این نکته بدیهی است که از نظر دشمن بالا بردن دست نیاز به مذاکره حاوی این پیام اشتباه است که ایران عزیز خدای ناکرده ضعیف است و تصور اشتباه دشمن از ایران ضعیف نتیجه ای جز فشار اقتصادی بیشتر و امنیت کمتر نخواهد داشت.

'''نبویان، مجلس ۹ آذر ۹۹'''

=== واکنش امام جمعه‌های جمهوری اسلامی ===

مقام معظم رهبری فرمودند «عاملان و آمران ترور این شهید باید مجازات بشوند»، خب این موضع صریح رهبری بود، هم موضع را بیان کردند و هم دستورالعملی بود به تمام دستگاه‌های امنیتی، اطلاعاتی و نظامی که در کشور تحت فرماندهی کل قوا و رهبری این نظام دارند کارگزاری می‌کنند، در مقابل عده‌ای این ترور و این شهادت را تله تنش نامیدند یعنی هیچ وقت ما نباید درصدد مجازات و انتقام بربیاییم چون این تله تنش است! شما به آقایی چشم دارید که بعد از این می‌خواهد رئیس‌جمهور آمریکا بشود در حالی‌که در پرونده او، صدها جنایت و موضع منفی و معاندانه علیه ملت ما در پرونده کاری جریان عقیده و افکار و اندیشه او وجود دارد؟ یعنی به او امیدوار هستید؟! یعنی شما توقع دارید آقای بایدن بیاید تحریم‌ها را از بین ببرد؟ به او خوش‌بین هستید؟ در حالی‌که تروری که انجام گرفت، روی دیگر سکه تحریم هست که او آن را ادامه خواهد داد، یعنی ما بگوییم   کاری نداریم، بیایید بقیه دانشمندان و علما را هم بزنید! معنای این‌که می‌گویند «تله تنش» یا این‌که بگویند «خویشتنداری» این است.<ref>تلویزیون آستان رضوی ۱۴/۹/۹۹</ref>

== واکنش‌های جهانی نسبت به ترور محسن فخری‌زاده ==

نورمن رول مقام پیشین اطلاعاتی آمریکا در مورد کشنه شدن فخری زاده گفت کشته‌شدن فخری‌زاده بزرگ‌ترین حافظه نهادی ایران را بر سر برنامه تسلیحاتی‌اش از بین می‌برد. برای ایران بسیار دشوار خواهد بود که آن‌را جایگزین سازد و این توانمندی آن‌ها را برای برقراری مجدد برنامه تسلیحاتی اتمی‌شان تضعیف می‌کند. این وقایع و نیز کشتن [[قاسم سلیمانی]] این پیام را به ایران می‌دهد که حساس‌ترین افراد و پرسنل و موضوعاتشان خارج از دسترس سرویس‌های امنیتی غربی نیستند. این می‌تواند به مقام‌های ایران نشان بدهد که نباید برنامه مخفی اتمی و فعالیت‌های تروریستی خود را پیش ببرند یا رابطه گسترده‌یی را با القاعده حفظ کنند؛ چون این اعمال به‌سرعت در معرض توجه نهادهای غربی و سازمان‌های اطلاعاتی قرار می‌گیرد و دولت‌های غربی دست به‌اقدامات فوری‌یی می‌زنند که ایران نمی‌تواند از آن جلوگیری کند. کشتن فخری‌زاده این پیام را به ایران می‌دهد که بازیگران منطقه‌یی، در صورتی که آمریکا نتواند یا نخواهد، خودشان مسآله امنیت‌شان را به‌دست می‌گیرند. انگیزة اصلی ایران برای بازگشت به [[برنامه جامع اقدام مشترک|برجام]]، نیاز آن به تسکین مالی است. به‌نظر من برای دولت بایدن که این توافق را مد نظر قرار می‌دهد، بایستی نگرانی‌های امنیتی بازیگران منطقه‌یی را به طور گسترده‌تر در نظر بگیرد.<ref>یوتیوب پی.بی. اس ۷|۹|۹۹</ref>

== انعکاس ترور محسن فخری‌زاده در رسانه‌های جهان ==

'''نیویورک تایمز ۱۲/۹/۹۹:''' مقام‌های رژیم ایران که  به‌خاطر کشته شدن فخری‌زاده تحقیر شده بودند، این هفته تلاش کردند تا این حمله را بعنوان نوعی رویداد علمی تخیلی بازنویسی کنند. آنها می‌گویند فخری‌زاده توسط اسرائیل با کنترل از راه دور کشته شد. شکست جمهوری اسلامی در دستگیری قاتلین فخری‌زاده، رسوایی شکست در جلوگیری از ترور او را مضاعف کرده است. روز سه‌شنبه، سخنگوی دولت روحانی  سپاه پاسداران را به خاطر این که نتوانسته این عملیات را متوقف کند سرزنش کرد و گفت که وزارت اطلاعات به تیم امنیتی فخری زاده از قبل در مورد جزئیات مشخص و دقیق تلاش احتمالی برای ترور در محل‌های احتمالی، هشدار داده بود. علی ربیعی در یک کنفرانس مطبوعاتی گفت، اگر پروتکل‌های امنیتی اجرا شده بود و آن‌ها کمی بیشتر محتاط بودند، این جنایت رخ نمی‌داد. در میان سر و صدای ادعاهای متناقض، روایت یک ترور کاملاً اتوماتیک، به‌نظر می‌رسید که افراد زیادی را متقاعد نکرده چرا که با روایت‌های قبلی شهود در رسانه‌های دولتی و هم‌چنین اظهارات اعضای خانواده‌ی فخری‌زاده  متفاوت بود. شنبه شب، حامد، پسر فخری زاده، در مصاحبه‌ای با تلویزیون دولتی گفت، این یک ترور نبود بلکه یک صحنة جنگ بود. حسین دهقان، مشاور ارشد نظامی خامنه‌ای، در تلویزیون دولتی گفت، یک شکاف اطلاعاتی وجود دارد. کسانی در درون سیستم هستند که به دشمنان ما اطلاعات می‌دهند و دشمن بر اساس این اطلاعات درز رفته طراحی و اجرای طرح می‌کند.<ref>نیویورک تایمز:۱۲/۹/۹۹</ref>

دولت [[حسن روحانی|روحانی]] در لایحه بودجه سال آینده میزان بودجه سازمان سپند تحت کنترل فخری زاده که مأموریت آن بنا بر گفته ناظران ساخت بمب اتمی است و بودجه یک ارگان تحت کنترل دختر [[قاسم سلیمانی]] را چند برابر افزایش داده است. خبرگزاری تسنیم گزارش داد بودجه سازمان سپند در سال آینده افزایش خواهد داشت و بودجه آن از ۴۰ میلیارد تومان در سال ۱۳۹۹به ۲۴۵میلیارد تومان برای سال ۱۴۰۰ افزایش یافته است. دولت [[حسن روحانی|روحانی]] هم‌چنین  ۸٫۵ میلیارد تومان برای بنیاد دختر [[قاسم سلیمانی]] بودجه تعریف کرد.  

علاوه بر این، روحانی میزان بودجه نظامی را  از ۱۰۹ هزار میلیارد تومان مصوب در سال ۹۹، به ۱۲۰ هزار و ۹۹۴ میلیارد تومان در لایحه بودجه ۱۴۰۰ افزایش داده است که نسبت به سال گذشته ۱۲ هزار میلیارد تومان افزایش را نشان می دهد.<ref>خبرگزاری تسنیم ۱۲/۹/۹۹</ref>  

وزارت خزانه‌داری آمریکا روز پنجشنبه  تحریم‌های جدیدی را علیه جمهوری اسلامی اعلام کرد. تحریم‌های جدید مجموعه تحقیقاتی میثمی زیر مجموعه سازمان سپند که مسئولیت آن برعهده محسن فخری زاده که نفر شماره یک بمب سازی اتمی جمهوری اسلامی شمرده می‌شد و مدیر عامل آن مهران ببری را دربرمی‌گیرد. مجموعه تحقیقاتی میثمی و مدیرعامل به دلیل مشارکت در تحقیقات مرتبط با تولید سلاح شیمیایی مورد هدف قرار گرفته‌اند. گروه میثمی مسئولیت بسیاری از پروژه های مربوط به سازمان سپند را بر عهده دارد و هزینه آن بالغ بر میلیون ها دلار آمریکا می‌شود. این پروژه‌ها شامل تست و تولید مواد شیمیایی و بهینه سازی آن‌ها برای اثربخشی آن در افزایش میزان مسمومیت می‌شود. استیون منوچین، وزیر خزانه‌داری آمریکا گفت، توسعه سلاح‌های کشتار جمعی توسط رژیم ایران تهدیدی برای کشورهای همسایه ایران و برای جهان است. ایالات متحده به تلاش های خود برای جلوگیری از تولید سلاح‌های شیمیای توسط رژیم ایران ادامه خواهد داد.<ref>سایت وزارت خزانه‌داری آمریکا - ۱۳ /۹ /۹۹</ref>