۱٬۱۹۴
ویرایش
خط ۱۳۴: | خط ۱۳۴: | ||
== قتلعام ۶۷ در زندان گوهردشت == | == قتلعام ۶۷ در زندان گوهردشت == | ||
در جریان قتلعام ۶۷ تعداد زیادی از زندانیان مجاهد و گروههای مارکسیستی در زندان گوهردشت اعدام شدند. جدا از زندانیانی که دوره محکومیت خود را در این زندان میگذراندند، زندانیان تبعیدی مجاهد از شهرهای مشهد و کرمانشاه هم در میان این اعدامیان بودند. | در جریان قتلعام ۶۷ تعداد زیادی از زندانیان مجاهد و گروههای مارکسیستی در زندان گوهردشت اعدام شدند. جدا از زندانیانی که دوره محکومیت خود را در این زندان میگذراندند، زندانیان تبعیدی مجاهد از شهرهای مشهد و کرمانشاه هم در میان این اعدامیان بودند. | ||
=== گوهردشت کارخانه کشتار === | |||
زندان گوهردشت کارخانه کشتار بود. این وصفی بود که دادستان دادگاه [[حمید نوری]] در دادگاه سوئد آن را بیان کرد.<ref name=":5">[https://ir.voanews.com/a/hamid-nouri-trial-prosecutor-gohardasht-jail-massacre-factory/6548544.html صدای آمریکا - هشتادونهمین جلسه دادگاه حمید نوری؛ دادستان: زندان گوهردشت کارخانه کشتار بود]</ref> در گزارشی که صدای آمریکا در رابطه با هشتاد و نهمین جلسه دادگاه حمید نوری تهیه کرده است آمده است: | |||
بخشی از تلاش دادستانها در این جلسه اثبات حضور حمید نوری متهم پرونده در روزهای وقوع اعدام ها در زندان گوهردشت بود. دادستان به همین منظور نخست در مورد شرایط زندان گوهردشت در دوران اعدام ها توضیحاتی داد. او زندان گوهردشت را در ایام اعدام ها به «کارخانه کشتاری» تشبیه کرد که کارکنان آن باید تمام وظایف خود را با سازمان بندی صحیح و به موقع و با سرعت بسیار زیاد و به نحو احسن به انجام می رساندند. هیچیک از کارکنان زندان حق گرفتن مرخصی را– حتی در شرایط ویژه و فوق العاده شخصی – نداشتند. دادستان برای اثبات ادعای خود به شهادت رحیمی و اظهارات حسین فارسی در کتابش رجوع کرد. رحیمی با گوش خود مکالمه بین دو تن از کارکنان زندان را شنیده. یکی از آنها از عدم رضایت خود برای حضور در زندان و نداشتن امکان مرخصی صحبت کرده است.<ref name=":5" /> | |||
=== نفرات اصلی قتلعام ۶۷ از زندانبانان گوهردشت === | |||
مسئولیت اصلی به اجرا گذاشتن دستور خمینی بویژه بر دوش هیات مرگ، ناصریان، لشکریان و حمید نوری بوده است.<ref name=":5" /> | |||
==== حمید نوری ==== | |||
درگزارش صدای آمریکا در این رابطه آمده است: محمود رویایی نیز در کتاب خود از نقش فعال متهم (حمید نوری) صحبت کرده است. دادستان در این قسمت برای اثبات حضور نوری در زندان گوهردشت به مصاحبه ای با حسن گلزاری و ویدئویی از محمود رویایی نیز اشاره کرد. دادستان گفت رویایی از ناصریان و حمید نوری به عنوان افرادی نام برده است که از صبح تا شب در جريان اعدام ها در زندان گوهردشت بشدت فعال و مشغول بوده اند. نصرالله مرندی نیز در ویدئویی از ناصریان، لشکری و حمید نوری به عنوان افراد فعال در اعدام ها نام برده است.<ref name=":5" /> | |||
دادستان در پایان جلسه نوبت صبح دادگاه رسما اعلام کرد که جای هیچ شک و تردیدی وجود ندارد که حمید نوری، متهم دادگاه در اعدام زندانیان مجاهد و بعد از آن زندانیان چپ گراها در تابستان ۱۳۶۷ نقش بسیار فعال و مهمی داشته است. نوبت بعدازظهر دادگاه به قضاوت حقوقی پرونده اختصاص داشت. دادستان معتقد است که حمید نوری این جرم های وارده را با مشارکت سایر افراد انجام داده است و بطور مشخص وظایف خاصی را در اجرای حکم خمینی داشته است. دادستان می گوید حمید نوری در انجام این کارها اجبار یا ترسی نداشته است و مشخص شده که این اعمال را داوطلبانه و حتی با میل و اراده شخصی خودش انجام داده است. دادستان گفت کارهایی که حمید نوری در زندان گوهردشت در تابستان ۱۳۶۷انجام داده، جرم محسوب می شوند.<ref name=":5" /> | |||
==== هیات مرگ ==== | |||
دادستان در مورد فرایند [[هیئت مرگ|هیات مرگ]] توضیح داد که تحت هیچ شرایطی معادل فرآیند دادگاه های عادلانه نبوده است. اعدام ها، قتل غیرقانونی بوده است. اعضاء هیات حتی زندانیان را گول زده اند تا زندانیان متوجه عواقب پاسخ به سوال های خود نباشند. این کار حتی بر طبق نظام ایران قانونی نبوده است. دادستان گفت حتی دادگاه های انقلاب هم که معروف به نقض حقوق انسانی هستند هم عملکرد [غیرقانونی] هیات مرگ را نداشته اند. | |||
=== جو زندان گوهردشت در قتلعام ۶۷ === | |||
دادستان از جو حاکم بر زندان گوهردشت در روزهای اعدام ها صحبت کرد و گفت: «موج اعدام ها چالش بزرگی برای زندان و مقامات آن بوده به طوری که گاهی حتی وقت کافی برای رسیدگی و اعدام زندانیان انتخاب شده برای اعدام نداشتند. هیات در روزهای اعدام تا دیروقت در زندان کار کرد. زندانی ها – برخی حتی چندین بار - به راهروهای مرگ برده شدند.<ref name=":5" /> | |||
=== روش گزینش زندانی برای قتلعام ۶۷ === | |||
دادستان توضیح داد که کارکنان زندان در طول اولین موج اعدام ها به بندها رفته و گروه ها و نفرات خاصی را انتخاب کرده و با خود برده اند. او گفت در موج دوم روش کارکنان تغییر کرده و اینبار تمامی افراد را از بندها منتقل کرده وبعدا اعدام شدگان را از بین آنها انتخاب میکردند.<ref name=":5" /> | |||
=== اعدام ملیکشها در قتلعام ۶۷ === | |||
دادستان توضیح داد که اعدام ها در نهم شهریور به بند «ملی کش» ها رسید. زندانیانی که قبل از نهم شهریور اعدام نشده و به بند برگردانده شده بودند موضوع اعدام ها را از طریق مورش به بند ملی کش ها اطلاع دادند. این پیام ها به بند زیرین، یعنی بند «اوینی ها» هم منتقل می شود. دادستان در مورد شهادت ملی کش به آذرنوش همت الیزه ای اشاره کرد که گفته است در زمان حضورش مقابل هیات مرگ، حمید نوری و ناصریان پشت سر او ایستاده بودند. آذرنوش شهادت داده که همانجا سیدعباس رئیسی، دوستش را برای آخرین بار می بیند.<ref name=":5" /> | |||
== وضعیت زندان گوهردشت در دهه ۹۰ == | == وضعیت زندان گوهردشت در دهه ۹۰ == |
ویرایش