۱٬۱۹۴
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۵۵: | خط ۵۵: | ||
پرویز سروری عضو سابق مجلس در يك موضعگيري ترور فخري زاده را يك اقدام كور توصيف كرد و گفت : باید نسبت به نقاط ضعف حفاظت از چنین شخصیت های برجسته، بررسی دقیق صورت بگیرد تا متوجه شویم چه مشکلی در فرآیند حفاظت وجود داشت که عده ای از منافقين توانستند این اقدام کور را انجام دهند. خبرگزاری مهر ۹/۹/۹۹ | پرویز سروری عضو سابق مجلس در يك موضعگيري ترور فخري زاده را يك اقدام كور توصيف كرد و گفت : باید نسبت به نقاط ضعف حفاظت از چنین شخصیت های برجسته، بررسی دقیق صورت بگیرد تا متوجه شویم چه مشکلی در فرآیند حفاظت وجود داشت که عده ای از منافقين توانستند این اقدام کور را انجام دهند. خبرگزاری مهر ۹/۹/۹۹ | ||
=== چگونگی ترور - | === چگونگی ترور - روایتها وسناریوهای مختلف === | ||
روزنامه اعتماد : جزییات مختلفی تاکنون (از ترور فخریزاده) روایت شده است. در روزهای ابتدایی برخی منابع سخن از حضور ۶ تروریست یا ۱۲ تروریست را به میان آوردند اما کمکم این روایت کنار گذاشته شد و بسیاری بر این تاکید کردند که هیچ عامل انسانی در صحنه ترور حضور نداشته است. جزییات ترور فخریزاده هنوز در هالهای از ابهام است | روزنامه اعتماد : جزییات مختلفی تاکنون (از ترور فخریزاده) روایت شده است. در روزهای ابتدایی برخی منابع سخن از حضور ۶ تروریست یا ۱۲ تروریست را به میان آوردند اما کمکم این روایت کنار گذاشته شد و بسیاری بر این تاکید کردند که هیچ عامل انسانی در صحنه ترور حضور نداشته است. جزییات ترور فخریزاده هنوز در هالهای از ابهام است | ||
'''روایت اول:''' جنجالی از این ماجرا توسط جواد موگویی، مستندساز ساکن ایران، منتشر شد که به نقل از برخی منابع نوشت «۱۲ نفر در این حمله حضور داشتهاند» که چهار نفر از آنها موتورسوار بودهاند و فخریزاده دو ماشین اسکورت داشته ولی ماشین خودش ضدگلوله نبوده است. بر اساس این روایت، پس از شلیکهای اولیه، وانت نیسان منفجر میشود و سپس دوباره به فخریزاده و محافظانش شلیک میشود و فخریزاده در بیمارستان جان خود را از دست میدهد. در روایتی شبیه روایت آقای موگوییزاده نیز خبرگزاری فارس نوشت «افرادی کمین کرده بودند» و تاکید کرد که در این درگیری سه یا چهار نفر دیگر که احتمالا از مهاجمان بودهاند، کشته شدهاند.<ref name=":0">رادیو [https://www.radiofarda.com/a/30977858.html فردا]</ref> | '''روایت اول جواد موگویی:''' جنجالی از این ماجرا توسط جواد موگویی، مستندساز ساکن ایران، منتشر شد که به نقل از برخی منابع نوشت «۱۲ نفر در این حمله حضور داشتهاند» که چهار نفر از آنها موتورسوار بودهاند و فخریزاده دو ماشین اسکورت داشته ولی ماشین خودش ضدگلوله نبوده است. بر اساس این روایت، پس از شلیکهای اولیه، وانت نیسان منفجر میشود و سپس دوباره به فخریزاده و محافظانش شلیک میشود و فخریزاده در بیمارستان جان خود را از دست میدهد. در روایتی شبیه روایت آقای موگوییزاده نیز خبرگزاری فارس نوشت «افرادی کمین کرده بودند» و تاکید کرد که در این درگیری سه یا چهار نفر دیگر که احتمالا از مهاجمان بودهاند، کشته شدهاند.<ref name=":0">رادیو [https://www.radiofarda.com/a/30977858.html فردا]</ref> | ||
'''روایت دوم''': فریدون عباسی، رئيس کمیسیون انرژی مجلس در گفتوگو با تلویزیون حکومتی ایران به نقل از محافظان آقای فخریزاده گفت پس از شلیکهای اولیه برای متوقف کردن ماشین فخریزاده و محافظان او، مهاجمان اقدام به انفجار نیسان میکنند و بعد از انفجار، تک تیراندازها به سمت فخریزاده شلیک میکنند.<ref name=":0" /> | '''روایت دوم فریدون عباسی''': فریدون عباسی، رئيس کمیسیون انرژی مجلس در گفتوگو با تلویزیون حکومتی ایران به نقل از محافظان آقای فخریزاده گفت پس از شلیکهای اولیه برای متوقف کردن ماشین فخریزاده و محافظان او، مهاجمان اقدام به انفجار نیسان میکنند و بعد از انفجار، تک تیراندازها به سمت فخریزاده شلیک میکنند.<ref name=":0" /> | ||
عباسی میگوید از محافظان شنیدم یک خودروی نیسان آبی را که چوب حمل میکرده، آنجا پارک کرده و در آن مواد منفجره کار گذاشته بودند. گویا میخواستند با تیراندازی طوری عمل کنند که خودروی شهید فخریزاده کنار نیسان متوقف شود تا بعد از آن بتوانند با انفجار خودروی نیسان آبی، ایشان را ترور کنند. تیراندازی که میکنند، آقای فخریزاده دور از نیسان متوقف و از خودرو پیاده میشود. شاید احتمال میداده تیراندازی هست و ممکن است همسرشان آسیب ببیند. همین باعث میشود که تیر به کتف ایشان برخورد کند و محافظان ایشان را پوشش میدهند و ضاربان هم محافظان را میزنند و گویا محافظ ۳ یا ۴ تیر میخورد و بعد، خود شهید فخریزاده را هدف قرار میدهند و در همین فاصله نیسان را منفجر میکنند و این باعث میشود ذهن محافظان به این سمت برود که تله انفجاری و نه انتحاری در کار بوده؛ چون کسی آن را نمیرانده است. اینکه کسی آمده باشد، توی جاده هنوز مشخص نیست.<ref name=":1">سایت دنیای اقتصاد چند روایت از ترور [https://donya-e-eqtesad.com/%D8%A8%D8%AE%D8%B4-%D8%B3%D8%A7%DB%8C%D8%AA-%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86-62/3718804-%DA%86%D9%86%D8%AF-%D8%B1%D9%88%D8%A7%DB%8C%D8%AA-%D8%A7%D8%B2-%D9%86%D8%AD%D9%88%D9%87-%D8%B9%D9%85%D9%84%DB%8C%D8%A7%D8%AA-%D8%AA%D8%B1%D9%88%D8% فخریزاده]</ref> | عباسی میگوید از محافظان شنیدم یک خودروی نیسان آبی را که چوب حمل میکرده، آنجا پارک کرده و در آن مواد منفجره کار گذاشته بودند. گویا میخواستند با تیراندازی طوری عمل کنند که خودروی شهید فخریزاده کنار نیسان متوقف شود تا بعد از آن بتوانند با انفجار خودروی نیسان آبی، ایشان را ترور کنند. تیراندازی که میکنند، آقای فخریزاده دور از نیسان متوقف و از خودرو پیاده میشود. شاید احتمال میداده تیراندازی هست و ممکن است همسرشان آسیب ببیند. همین باعث میشود که تیر به کتف ایشان برخورد کند و محافظان ایشان را پوشش میدهند و ضاربان هم محافظان را میزنند و گویا محافظ ۳ یا ۴ تیر میخورد و بعد، خود شهید فخریزاده را هدف قرار میدهند و در همین فاصله نیسان را منفجر میکنند و این باعث میشود ذهن محافظان به این سمت برود که تله انفجاری و نه انتحاری در کار بوده؛ چون کسی آن را نمیرانده است. اینکه کسی آمده باشد، توی جاده هنوز مشخص نیست.<ref name=":1">سایت دنیای اقتصاد چند روایت از ترور [https://donya-e-eqtesad.com/%D8%A8%D8%AE%D8%B4-%D8%B3%D8%A7%DB%8C%D8%AA-%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86-62/3718804-%DA%86%D9%86%D8%AF-%D8%B1%D9%88%D8%A7%DB%8C%D8%AA-%D8%A7%D8%B2-%D9%86%D8%AD%D9%88%D9%87-%D8%B9%D9%85%D9%84%DB%8C%D8%A7%D8%AA-%D8%AA%D8%B1%D9%88%D8% فخریزاده]</ref> | ||
این نماینده مجلس افزوده است که مهاجمان «چون مسلط بودند به صورت تک تیرانداز یا با اسلحه خاصی که دوربین داشته از راه دور می توانستند شلیک بکنند. این که کسی آمده و در جاده شلیک کرده هنوز مشخص نیست.»<ref name=":2">یورو نیوز پس لرزههای ترور [https://per.euronews.com/2020/11/30/consequeces-of-fakhrizadeh-assassination-contradicting-stories-and-possible-scenarios فخریزاده]</ref> | |||
'''روایت سوم''': خبرگزاری فارس در گزارشی که بخشی از جزئیات آن توسط علی شمخانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی تایید شد، نوشت که هیچ «عامل انسانی» در محل نبوده و شلیک با تیربار کنترل راه دوری که روی وانت نیسان بوده، انجام شده است و راننده نیسان هم روز ۸ آبان از کشور خارج شده است. به نوشته فارس، در این حمله به جز محافظ فخریزاده فرد دیگری مجروح نشده و کل عملیات سه دقیقه طول کشیده است. فارس در گزارش جدیدش نوشت که ماشین فخریزاده ضد گلوله بوده و سه خودروی محافظ داشته است. | '''روایت سوم''': خبرگزاری فارس در گزارشی که بخشی از جزئیات آن توسط علی شمخانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی تایید شد، نوشت که هیچ «عامل انسانی» در محل نبوده و شلیک با تیربار کنترل راه دوری که روی وانت نیسان بوده، انجام شده است و راننده نیسان هم روز ۸ آبان از کشور خارج شده است. به نوشته فارس، در این حمله به جز محافظ فخریزاده فرد دیگری مجروح نشده و کل عملیات سه دقیقه طول کشیده است. فارس در گزارش جدیدش نوشت که ماشین فخریزاده ضد گلوله بوده و سه خودروی محافظ داشته است. | ||
خط ۸۲: | خط ۸۴: | ||
مهدی فخریزاده در بخشی از توضیحاتش گفت: براساس آنچه شنیدهام احتمالا ۴ تا ۵ گلوله از فاصله بسیار نزدیک به سوی فخریزاده شلیک شده و به او خورده است. سرنشینان خودرو از لحظهای که خودرو متوقف شده بود متوجه اقدام تروریستی شدهاند. ایشان (فخریزاده) احساس کردند، خودرو آسیب دیده و بعد پیاده میشوند و متوجه میشوند جریان اینگونه است. بعد هم که در عکسها مشخص است ابتدا ماشین را گلولهباران کردهاند. حاج خانم هم کنار ایشان نشسته بودند و میگوید صحنه درگیری صحرای کربلا بوده و توضیح میدهد که فاصله خودرویی که منفجر شده بوده، با خودروی فخریزاده بسیار کم و احتمالا ۱۰ متر بوده و به همین خاطر ترکشهای انفجار به بدن مادر هم اصابت کرده است. حاجخانم میگوید که هیچ فردی را در صحنه ترور ندیده است. | مهدی فخریزاده در بخشی از توضیحاتش گفت: براساس آنچه شنیدهام احتمالا ۴ تا ۵ گلوله از فاصله بسیار نزدیک به سوی فخریزاده شلیک شده و به او خورده است. سرنشینان خودرو از لحظهای که خودرو متوقف شده بود متوجه اقدام تروریستی شدهاند. ایشان (فخریزاده) احساس کردند، خودرو آسیب دیده و بعد پیاده میشوند و متوجه میشوند جریان اینگونه است. بعد هم که در عکسها مشخص است ابتدا ماشین را گلولهباران کردهاند. حاج خانم هم کنار ایشان نشسته بودند و میگوید صحنه درگیری صحرای کربلا بوده و توضیح میدهد که فاصله خودرویی که منفجر شده بوده، با خودروی فخریزاده بسیار کم و احتمالا ۱۰ متر بوده و به همین خاطر ترکشهای انفجار به بدن مادر هم اصابت کرده است. حاجخانم میگوید که هیچ فردی را در صحنه ترور ندیده است. | ||
حامد فخری نیز در بخش دیگر این برنامه درباره حال و هوای حاکم بر صحنه ترور توضیح داد: این حادثه نهتنها یک ترور، بلکه جنگ تمامعیار بود. تا آنجا که اطلاع داریم یکی از محافظان در زمان وقوع حادثه خود را جلوی حاج آقا انداخت و به او هم تیراندازی شد، اما به لطف خدا در صحت و سلامت کامل به سر میبرد، جزییات دیگر را جویا نشدهایم! | حامد فخری نیز در بخش دیگر این برنامه درباره حال و هوای حاکم بر صحنه ترور توضیح داد: این حادثه نهتنها یک ترور، بلکه جنگ تمامعیار بود. تا آنجا که اطلاع داریم یکی از محافظان در زمان وقوع حادثه خود را جلوی حاج آقا انداخت و به او هم تیراندازی شد، اما به لطف خدا در صحت و سلامت کامل به سر میبرد، جزییات دیگر را جویا نشدهایم!<ref name=":1" /> | ||
=== سناریوها === | |||
==== سناریوی نقشآفرینی اسرائیل با هدف تاثیرگذاری بر دوره پس از ترامپ ==== | |||
یکی از سناریوها همان روایتی است که در ساعات اولیه پس از ترور محسن فخری زاده مطرح شد و مقامات ایران از جمله محمد جواد ظریف، وزیر خارجه ایران نیز آن را مطرح کرده اند. در این حالت دولت اسرائیل با توجه به نقش محسن فخری زاده در برنامه هسته ای و موشکی ایران و همانطور که بنیامین نتانیاهو نیز پیش از این با بردن نام او به طور ضمنی به آن اشاره کرده بود تصمیم به حذف این مهره کلیدی در ساختار حکومت ایران گرفته است. | |||
زمان این ترور که تنها چند هفته پس از شکست دونالد ترامپ در انتخابات روی داد این احتمال را تقویت می کند. از سوی دیگر حوادث دیگری مانند انفجار در تاسیسات هسته ای نطنز که طی چند ماه اخیر روی داده است و تشابه واکنش مقام های ایران به آن حوادث با واکنش به آنها به ترور محسن فخری زاده می تواند یکی دیگر از عواملی باشد که احتمال نقش آفرینی اسرائیل در ترور روز جمعه را تقویت کند. | |||
از آنجا که اسرائیل نقش خود در حادثه روز جمعه را تائید و تکذیب نکرده و احتمال هم نمی رود که چنین کاری بکند اظهارنظر قطعی درباره نقش تل آویو در حادثه روز جمعه ممکن نیست.<ref name=":2" /> | |||
محسن سازگارا: اسرائیل در جنگ اطلاعاتی با ایران دست بالا را دارد | |||
به این ترتیب چندان دور از ذهن به نظر نمی رسد که اسرائیل در مقطع زمانی کنونی تلاش کند تا هم یکی از مهره های کلیدی برنامه هسته ای و موشکی ایران را حذف کند و هم با این کار راه بازگشت دولت آینده آمریکا را به توافق هسته ای با ایران دشوارتر کند. هرگونه واکنش ایران به ترور محسن فخری زاده می تواند همان مقصود اصلی اسرائیل از عملیات روز جمعه باشد. در محاسبات اسرائیل این واکنش ایران با مداخله آمریکا در هفته های آخر ریاست جمهوری دونالد ترامپ همراه خواهد شد.<ref name=":2" /> | |||
==== سناریوی «تبانی امنیتی» یا سرنخ داخلی ==== | |||
از سوی دیگر ابعاد گسترده عملیات ترور محسن فخری زاده که تحت حفاظت نیروهای اطلاعاتی ایران قرار داشت این شک و شبهه را به وجود می آورد که چنین رویدادی بدون همکاری و نفوذ در دستگاه های اطلاعاتی ایران ممکن نیست. | |||
برخی از تحلیلگران حتی پا را فراتر نهاده اند و از «تبانی امنیتی» در حادثه روز جمعه گذشته سخن گفته اند. محمد جواد اکبرین، روزنامه نگار به نقل از یک پژوهشگر سوری در صفحه توئیتر خود نوشت: «آنچه ایران می خواهد پنهانش کند این است که تصفیه اخیر حاصل یک تبانی امنیتی در بالا و داخل است.» | |||
او در ادامه عدم اشاره علی خامنه ای، رهبر ایران به مسئولیت آمریکا یا اسرائیل در ترور محسن فخری زاده را نشانه ای از «تبانی امنیتی» تفسیر می کند. گزارش خبرگزاری فارس مبنی بر «عدم حضور عامل انسانی» در محل حادثه ترور محسن فخری زاده یا «قطع برق منطقه» هنگام ترور از جمله عواملی است که احتمال نفوذ عاملان در دستگاه های امنیتی و اطلاعاتی ایران را تقویت می کند.<ref name=":2" /> | |||
==== سناریوی تسویه حساب داخلی ==== | |||
در این میان اما این احتمال نیز وجود دارد که محسن فخری زاده قربانی «تسویه حسابی داخلی» در حکومت ایران شده باشد. در این صورت حادثه روز جمعه در آبسرد دماوند سرنخی داخلی خواهد داشت. چشم انداز بازگشت آمریکا به برجام و همراهی دولت حسن روحانی در آخرین ماههای ریاست جمهوری او با دولت جو بایدن برای رفع تحریم ها احتمالا خوشایند بخشی از نیروهای داخل حکومت ایران نیست.<ref name=":2" /> | |||
== ترور فخریزاده یک شکاف امنیتی در جمهوری اسلامی == | == ترور فخریزاده یک شکاف امنیتی در جمهوری اسلامی == | ||
خط ۲۴۴: | خط ۲۶۹: | ||
'''کانال۴ انگلستان''': ماه گذشته گروه اپوزیسیون ایران در آمریکا گفت که فخریزاده مسئول یک سایت اتمی جدید در شرق پایتخت و برنامة موسوم بهسپند است...اکنون برای جو بایدن، مأموریت بازگرداندن (رژیم) ایران بهمیز مذاکره برای یک توافق اصلاحشدة اتمی، دشوارتر خواهد بود. یوتیوب کانال۴ انگلیس: ۹۹۰۹۰۷ | '''کانال۴ انگلستان''': ماه گذشته گروه اپوزیسیون ایران در آمریکا گفت که فخریزاده مسئول یک سایت اتمی جدید در شرق پایتخت و برنامة موسوم بهسپند است...اکنون برای جو بایدن، مأموریت بازگرداندن (رژیم) ایران بهمیز مذاکره برای یک توافق اصلاحشدة اتمی، دشوارتر خواهد بود. یوتیوب کانال۴ انگلیس: ۹۹۰۹۰۷ | ||
'''آی.تی.وی. نیوز انگلستان''': کشتن (فخریزاده) فراتر از قیمت (حذف یک فرد)، عواقبی بر روی توافق با ایران خواهد داشت... نجاتدادن (این توافق) اکنون بسیار دشوارتر شده است که نه برای رئیسجمهور کنونی آمریکا بلکه برای رئیسجمهور بعدی مشکلساز است. یوتیوب آی.تی.وی. نیوز انگلیس: ۹۹۰۹۰۷<references /> | '''آی.تی.وی. نیوز انگلستان''': کشتن (فخریزاده) فراتر از قیمت (حذف یک فرد)، عواقبی بر روی توافق با ایران خواهد داشت... نجاتدادن (این توافق) اکنون بسیار دشوارتر شده است که نه برای رئیسجمهور کنونی آمریکا بلکه برای رئیسجمهور بعدی مشکلساز است. یوتیوب آی.تی.وی. نیوز انگلیس: ۹۹۰۹۰۷ | ||
<references /> |
ویرایش