۲٬۳۹۰
ویرایش
کاربر:Abbas/صفحه تمرین: تفاوت میان نسخه‌ها
پرش به ناوبری
پرش به جستجو
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۲۷: | خط ۲۷: | ||
در زمان محمد شاه قشون ایران شهر هرات را محاصره کردند. انگلستان برای ممانعت، با رزمناو بنادر جنوب ایران را مورد تعرض قرارداد و ایلات جنوب را بر ضد حکومت مرکزی شوراند. محمد شاه بعد از ۹ ماه بدون نتیجه از محاصره هرات دست کشید. در۱۲۶۴ قمری ناصرالدین میرزا با کمک امیرکبیر و حمایت روسیه به پادشاهی رسید. امیر کبیر در سه سال و اندی که صدراعظم ایران بود دست به اصلاحات گسترده‌ای زد. او سازمان اداری حکومت را نظم بخشید. تعدادی را برای آموزش علوم جدید به اروپا فرستاد. حقوق و مزایای شاهزادگان و درباریان را محدود کرد. امنیت را در راه‌ها تامین کرد. اقدامات امیر برای دول استعماری خوش‌آیند نبود. انگلستان اولین مخالف اقدامات امیرکبیر بود تمامی اقدامات امیرکبیر مورد اعتراض انگلستان قرار می‌‌گرفت و در مسیر آن اشکال تراشی می‌شد. نهایتا بر اثر تخریکات انگلستان و دشمنی مهدعلیا مادر ناصرالدین شاه، امیر کبیر ابتدا از صدارت عزل و به فین کاشان تبعید شد و بعد توسط فراشان حکومتی در گرمابه به قتل رسید.( همان ۳۴) | در زمان محمد شاه قشون ایران شهر هرات را محاصره کردند. انگلستان برای ممانعت، با رزمناو بنادر جنوب ایران را مورد تعرض قرارداد و ایلات جنوب را بر ضد حکومت مرکزی شوراند. محمد شاه بعد از ۹ ماه بدون نتیجه از محاصره هرات دست کشید. در۱۲۶۴ قمری ناصرالدین میرزا با کمک امیرکبیر و حمایت روسیه به پادشاهی رسید. امیر کبیر در سه سال و اندی که صدراعظم ایران بود دست به اصلاحات گسترده‌ای زد. او سازمان اداری حکومت را نظم بخشید. تعدادی را برای آموزش علوم جدید به اروپا فرستاد. حقوق و مزایای شاهزادگان و درباریان را محدود کرد. امنیت را در راه‌ها تامین کرد. اقدامات امیر برای دول استعماری خوش‌آیند نبود. انگلستان اولین مخالف اقدامات امیرکبیر بود تمامی اقدامات امیرکبیر مورد اعتراض انگلستان قرار می‌‌گرفت و در مسیر آن اشکال تراشی می‌شد. نهایتا بر اثر تخریکات انگلستان و دشمنی مهدعلیا مادر ناصرالدین شاه، امیر کبیر ابتدا از صدارت عزل و به فین کاشان تبعید شد و بعد توسط فراشان حکومتی در گرمابه به قتل رسید.( همان ۳۴) | ||
=== نفوذ اقتصادی و امتیازات خارجی در ایران === | === نفوذ اقتصادی و امتیازات خارجی در ایران (۳۴ تا === | ||
در دوران ناصرالدین شاه دولت ایران یک دولت ضعیف بود. در همین راستا دخالت «مسالمت آمیز» اقتصادی خارجیان در ایران و تبدیل ایران به یک کشور نیمه مستعمره آغاز گشت. در اواخر قرن نوزدهم میلادی بود که پیشنهادات اقتصادی به شکل گرفتن امتیازات مختلف از طرف خارجیها مطرح شد و ظرف بیست سال تمام اقتصاد ایران در دست بیگانگان و نمایندگان آنان قرار گرفت. | در دوران ناصرالدین شاه دولت ایران یک دولت ضعیف بود. در همین راستا دخالت «مسالمت آمیز» اقتصادی خارجیان در ایران و تبدیل ایران به یک کشور نیمه مستعمره آغاز گشت. در اواخر قرن نوزدهم میلادی بود که پیشنهادات اقتصادی به شکل گرفتن امتیازات مختلف از طرف خارجیها مطرح شد و ظرف بیست سال تمام اقتصاد ایران در دست بیگانگان و نمایندگان آنان قرار گرفت. | ||
| خط ۳۴: | خط ۳۴: | ||
==== امتیاز رویتر ==== | ==== امتیاز رویتر ==== | ||
در سال ۱۸۷۲ میلادی برابر با جمادی الثانی ۱۲۸۹ قمری، در دورۀ صدارت میرزا حسین‌خان سپهسالار، امتیاز ساختمان راه آهن در ایران، از رشت به تهران و از پایتخت به خلیج فارس، به یک انگلیسی به نام بارون «جولیوس دو رویتر» واگذار شد. این امتیازنامه حق استخراج عموم معادن کشور (به استثنای طلا و نقره و | |||
سایر احجار کریمه) و استفاده از تمام جنگلها و تأسیس بانک و پست و تلگراف و کارخانجات و در واقع اختیار امور اقتصادی ایران را به مدت هفتاد سال به یک نفر | |||
خارجی واگذاشت. دولت ایران در مقابل دریافت بیست هزار لیرۀ استرلینگ حاضر شد، ادارۀ همۀ گمرکات کشور را تا مدت بیست سال، به رویتر واگذار نماید. صاحب امتیاز از پرداخت هر نوع عوارض گمرکی معاف بود و درعوض همۀ اینها، موظف بود که فقط ۱۵ الی ۲۰ درصد از سود خالص مؤسسات مورد امتیاز را به دولت ایران بپردازد. «لرد کرزن» دربارۀ این امتیاز می‌گوید: «هنگامی‌که این امتیازنامه منتشر شد آن را به مثابه واگذاری کامل و خارق العاده‌ی تمام ذخایر صنعتی کشور به خارجیها ارزیابی کردند.» | |||
قرارداد رویتر آن‌چنان نابخردانه بود که حتی درمیان درباریان فاسد شاه نیز با خشم مواجه شد و موجی از نارضایتی در بین مردم به خصوص تجار برانگیخت. در نتیجه‌ی اعتراضاتی که در داخل کشور به عمل آمد وهمچنین به علت اعتراض روسیه، شاه مجبور شد به زودی لغو این امتیازنامه را اعلام نماید. | |||
==== امتیازات روسیه: شیلات، بانک، خط شوسه، بیمه ==== | ==== امتیازات روسیه: شیلات، بانک، خط شوسه، بیمه ==== | ||
دولت ایران در سال ۱۸۷۹ امتیاز ساختمان خط تلگرافی استرآباد - چلینگر واقع در شمال ایران را به یک شرکت روسی واگذار نمود. این خط پس از پایان ساختمان | |||
آن، توسط کارکنان روسی اداره می شد. در سال ۱۸۸۸ یکی از صاحبان مؤسسات شیلات روس به نام «لیانازوف» امتیاز شیلات بحر خزر را از آستارا تا اترک به دست آورد. در سال ۱۸۹۰ یکی از سرمایه داران روس به نام «پالاکوف» بانک استقراضی تنزیل و قرضه روس را در ایران تأسیس کرد که عملیات اولیه‌ی آن عبارت از دادن قرضه در مقابل گروکشی کالا، اموال منقول و اوراق بهادار و رهن و گروگیری اشیاء قیمتی بود. بانک استقراضی با دولت روسیه‌ی تزاری ارتباط کامل داشت و دولت ایران وام و قرضه از دولت روسیه را از طریق این بانک دریافت می کرد. در ایران، میان بانک روس و انگلیس رقابت کامل برقرار بود. در سال ۱۸۹۱ ، پالاکوف باز هم موفق گردید که امتیاز تأسیس بیمه و امور حمل و نقل را از دولت ایران دریافت نماید. بر اساس این امتیازنامه شرکتی به نام « دفتر حمل و نقل ایران» تشکیل شد. این شرکت خطوط کشتیرانی در دریای خزر به وجود آورد. ضمناً امتیاز ساختمان و بهره برداری از بندر انزلی را نیز به دست آورد. همچنین ساختمان یک رشته از راههای شوسه را انجام داد. راههای انزلی - تهران، تهران - همدان، آستارا - اردبیل، تهران - مشهد و عشق آباد – قوچان. | |||
==== امتیاز بانک شاهنشاهی انگلیس ==== | ==== امتیاز بانک شاهنشاهی انگلیس ==== | ||