۲٬۳۹۰
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۲۱: | خط ۲۱: | ||
قرارداد ترکمانچای عملاً ایران را تابع سیاست روسیه قرار داد، و از آن پس نفوذ دولت روسیه در ایران نفوذ اول بوده است و دولت روسیه اولین دشمن استقلال و | قرارداد ترکمانچای عملاً ایران را تابع سیاست روسیه قرار داد، و از آن پس نفوذ دولت روسیه در ایران نفوذ اول بوده است و دولت روسیه اولین دشمن استقلال و | ||
تمامیت ارضی و پیشرفت واقعی ایران گردید. این قرارداد در اذهان تأثیر تکاندهندهای داشت و مقدمات بروز جنبش اصلاحطلبانه و ضددربار مستبد را فراهم ساخت. | تمامیت ارضی و پیشرفت واقعی ایران گردید. این قرارداد در اذهان تأثیر تکاندهندهای داشت و مقدمات بروز جنبش اصلاحطلبانه و ضددربار مستبد را فراهم ساخت.( همان ۳۲) | ||
بعد از مرگ فتحعلیشاه، محمدشاه پسر عباس میرزا با حمایت روسیه به پادشاهی رسید. روسیه محرک لشگر کشیهای متعدد ایران به افغانستان و هرات بود و هدف آن حمله به قلمرو انگلستان بود. انگلستان از حکومت افغانستان و هرات دفاع میکرد و هدفش ایجاد حائلی برای جلوگیری از نفوذ روسیه به سمت هند بود.(همان ۳۲) | |||
در زمان محمد شاه قشون ایران شهر هرات را محاصره کردند. انگلستان برای ممانعت، با رزمناو بنادر جنوب ایران را مورد تعرض قرارداد و ایلات جنوب را بر ضد حکومت مرکزی شوراند. محمد شاه بعد از ۹ ماه بدون نتیجه از محاصره هرات دست کشید. در۱۲۶۴ قمری ناصرالدین میرزا با کمک امیرکبیر و حمایت روسیه به پادشاهی رسید. امیر کبیر در سه سال و اندی که صدراعظم ایران بود دست به اصلاحات گستردهای زد. او سازمان اداری حکومت را نظم بخشید. تعدادی را برای آموزش علوم جدید به اروپا فرستاد. حقوق و مزایای شاهزادگان و درباریان را محدود کرد. امنیت را در راهها تامین کرد. اقدامات امیر برای دول استعماری خوشآیند نبود. انگلستان اولین مخالف اقدامات امیرکبیر بود تمامی اقدامات امیرکبیر مورد اعتراض انگلستان قرار میگرفت و در مسیر آن اشکال تراشی میشد. نهایتا بر اثر تخریکات انگلستان و دشمنی مهدعلیا مادر ناصرالدین شاه، امیر کبیر ابتدا از صدارت عزل و به فین کاشان تبعید شد و بعد توسط فراشان حکومتی در گرمابه به قتل رسید.( همان ۳۴) | |||
=== نفوذ اقتصادی و امتیازات خارجی در ایران === | |||
در دوران ناصرالدین شاه دولت ایران یک دولت ضعیف بود. در همین راستا دخالت «مسالمت آمیز» اقتصادی خارجیان در ایران و تبدیل ایران به یک کشور نیمه مستعمره آغاز گشت. در اواخر قرن نوزدهم میلادی بود که پیشنهادات اقتصادی به شکل گرفتن امتیازات مختلف از طرف خارجیها مطرح شد و ظرف بیست سال تمام اقتصاد ایران در دست بیگانگان و نمایندگان آنان قرار گرفت. | |||
==== امتیاز تلگراف ==== | |||
در دسامبر سال ۱۸۶۲ و نوامبر ۱۸۶۵ انگلیسیها معاهدۀ تلگرافی انگلیس و ایران را به ایران تحمیل کردند. به موجب این معاهده ادارهی انگلیسی تلگراف هند و اروپا امتیاز ساختمان (به حساب دولت ایران) و استفاده از خط تلگرافی خانقین - تهران - بوشهر را به دست آورد. همچنین در ژانویه سال ۱۸۶۸ دولت ایران مجبور شد امتیاز ساختمان و استفاده از خط تلگرافی لندن - تورن - ورشو - ادسا - تفلیس - جلفا - تهران را به شرکت سهامی تلگرافی هند و اروپا واگذار نماید. | |||
==== امتیاز رویتر ==== | |||
==== امتیازات روسیه: شیلات، بانک، خط شوسه، بیمه ==== | |||
==== امتیاز بانک شاهنشاهی انگلیس ==== | |||
==== سایر امتیازات انگلستان ==== | |||
==== امتیاز دارسی ==== | |||
==== استقراض خارجی ==== | |||
== اوضاع اجتماعی ایران قبل از انقلاب مشروطه == | == اوضاع اجتماعی ایران قبل از انقلاب مشروطه == |
ویرایش