انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۳
انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۳ | |
---|---|
اطلاعات |
انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۳ پس از کشته شدن ابراهیم رئیسی بصورت زودرس آغاز شد. با کشته شدن ابراهیم رئیسی در ۳۰اردیبهشتماه ۱۴۰۳، وظایف وی را معاون اول او محمد مخبر برعهده گرفت. وی موظف شد که در این بازه زمانی و تا مشخص و سوگند خوردن رئیس جمهوری بعدی، مسئولیت دولت را برعهده داشته باشد. بر اساس همین اصل یک شورای ۳نفره متشکل از مخبر به عنوان رئیس قوه مجریه، قالیباف به عنوان رئیس قوه مقننه و اژهای رئیس قوه قضاییه موظف به برگزاری چهاردهمین انتخابات ریاستجمهوری در بازه زمانی ۵۰ روزه شدند. در جلسه سران قوا زمان انتخابات بعدی روز جمعه ۸تیر ۱۴۰۳ میباشد. ثبتنام نامزدها از ۱۰ تا ۱۴خرداد انجام شده است. شورای نگهبات تا ۲۱خرداد صلاحیت ثبتنام کنندگان را مورد بررسی قرار خواهد داد.روز سهشنبه ۲۲خرداد اسامی نامزدهای انتخاباتی تأیید شده توسط وزارت کشور منتشر خواهد شد. سهشنبه ۲۲ خرداد نیز اسامی نامزدهای انتخاباتی توسط وزارت کشور منتشر خواهد شد. از تاریخ ۲۳خرداد تا ۶تیر به مدت ۱۵روز کاندیداهای ریاست جمهوری مهلت تبلیغات دارند. در روز ۸ تیرماه ۱۴۰۳، انتخابات برگزار میشود. با پایان مهلت ثبتنام از جمع ۲۸۷ نفر مراجعه کننده، ثبتنام ۸۰ نفر پذیرفته شد.
انتخابات ریاست جمهوری در ایران
تا کنون ۱۳ دور انتخابات ریاست جمهوری در ایران برگزار شده است.
در این ۱۲ دوره این افراد رئیس جمهور بوده اند:
- ابوالحسن بنیصدر ( ۱۵ بهمن ۱۳۵۸ تا ۱ تیر ۱۳۶۰)
- محمدعلی رجایی (۲۸ روز- از ۱۱ مرداد ۱۳۶۰ تا ۸ شهریور)
- علی خامنهای (۱۷ مهر ۱۳۶۰ تا ۱۳ شهریور ۱۳۶۴ - ۱۳ شهریور تا ۲۵ مرداد ۱۳۶۸ )
- اکبر هاشمی رفسنجانی ( ۲۵ مرداد ۶۸ تا ۱۲ مرداد ۱۳۷۲- ۱۲ مرداد ۷۲ تا ۱۲ مرداد ۱۳۷۶ )
- محمد خاتمی ( ۱۱ مرداد ۱۳۷۶ تا ۱۱ مرداد ۱۳۸۰ - ۱۱ مرداد ۱۳۸۰ تا ۱۲ مرداد ۱۳۸۴)
- محمود احمدی نژاد (۱۲ مرداد ۱۳۸۴ تا ۱۲ مرداد ۱۳۸۸- ۱۲ مرداد ۱۳۸۸ تا ۱۲ مرداد ۱۳۹۲)
- حسن روحانی (۱۲ مرداد ۱۳۹۲ تا ۱۲ مرداد ۱۳۹۶ - ۱۲ مرداد ۱۳۹۶ تا ۱۲ مرداد ۱۴۰۰)
- ابراهیم رئیسی ( ۱۲مرداد ۱۴۰۰ تا ۳۰اردیبهشت ۱۴۰۳)
چهاردهمین دور انتخابات ریاستجمهوری ایران (۱۴۰۰) در ایران روز ۸تیر ۱۴۰۳ برگزار میشود.
نقش انتخابات در نظام حکومتی ایران
نظر به ساختار نظام سیاسی و نص صریح قانون اساسی در ایران که اختیارات ولیفقیه را مافوق سایر نهادها و شخصیتهای حکومتی میشمارد و تصمیمات او را در مورد امور اساسی نظامی، سیاسی و افتصادی به عنوان فصلالخطاب و مقدم و مرجح بر سایر مقامات و نهادهای حکومتی به رسمیت میشناسد، انتخاب نفراتی که مانند سایر کشورها مردم را نمایندگی کرده و از حقوق آنها دفاع کنند، چندان محلی از ارعاب ندارد و چندان مورد نظر نیست و تنها به منظور مشروعیت نظام برگزار میشود. بر این اساس کاندیداهای انتخاباتی لازم است کاملاً مورد تأیید ولی فقیه نظام حکومتی قرار گیرند. آنها بایستی التزام قلبی و لسانی به ولایت فقیه و شخص خامنهای داشته باشند.
وظایف و اختیارات ریاست جمهوری
بنابر اصل یکصد و سیزدهم قانون اساسی
«پس از علی خا منهای ، رئیسجمهور عالیترین مقام رسمی کشور است و مسئولیت اجرای قانون اساسی و ریاست قوه مجریه را جز در اموری که مستقیماً به رهبری مربوط میشود، بر عهده دارد.»
با این وجود وظایف و اختیارات رئیسجمهور در ایران با سایر کشورها متفاوت است. به عنوان نمونه نیروهای مسلح، قوه قضائیه، تلویزیون دولتی و دیگر نهادهای حکومتی مانند شورای نگهبان و مجمع تشخیص مصلحت نظام، همگی تحت کنترل رهبر (ولیفقیه) هستند. بنابر اصل یکصد و ده قانون اساسی وظیفهی «تعیین سیاستهای کلی نظام» هم از اختیارات ولیفقیه میباشد و رئیسجمهور بهطور مستقیم در این کار دخالتی ندارد و تنها مجری آنها است. همچنین بهطور غیررسمی مقرر شدهاست که برای انتخاب وزرای کابینه از جمله وزارتخانههای حساس، همچون امور خارجه، کشور، دفاع و وزارت اطلاعات، هماهنگی با رهبری الزامی است.
رهبر جمهوری اسلامی ایران میتواند هر یک از وزرا و معاونان رئیسجمهور را در هر زمان، بدون درنظرگرفتن تصمیم رئیسجمهور یا مجلس شورای اسلامی، عزل یا بازگرداند. به همین ترتیب، علی خامنهای، رهبر کنونی که به عنوان ولی فقیه در مسند حاکمیت قرار دارد، بیش از سه دهه است به صدور احکام و تصمیمگیری نهایی در مورد اقتصاد، آموزش، محیطزیست، سیاست خارجی، برنامهریزی ملی از جمله در حوزه رشد جمعیت و هر چیز دیگری در ایران اشتغال دارد. افزون بر اینها تصمیمگیری نهایی در مورد میزان شفافیت انتخابات نیز از اختیارات رهبری میباشد.
در خصوص شرایط احراز پست ریاست جمهوری،قانون اساسی تصریح میکند که:
رئیسجمهور باید از میان رجال مذهبی و سیاسی که واجد شرایط زیر باشند انتخاب گردد:
ایرانیالاصل، تابع ایران، مدیر و مدبر، دارای حسن سابقه و امانت و تقوی، مؤمن و معتقد به مبانی جمهوری اسلامی ایران و مذهب رسمی کشور.
سید علی خامنهای در ۲۴ مهر ۱۳۹۵، سیاستهای کلی انتخابات را با مشورت مجمع تشخیص مصلحت نظام تعیین و به رؤسای قوای سهگانه و رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام ابلاغ کرد. بر اساس جزء ۵ از بند ۱۰ این ابلاغیه، بنا شد تعاریف دقیق از «رجل سیاسی مذهبی» و «مدیر و مدبر بودن» توسط شورای نگهبان اعلام شود.
معیار شورای نگهبان برای ثبت نام نامزدها
شرایط جدید نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری در تاریخ ۸ادریبهشت ۱۴۰۰ توسط شورای نگهبان علام شد. این شورا با افزودن اصلاحیهای به مصوبه مورخ ۱۳۹۶/۱۰/۲۰ شرایط نامزدهای انتخابات ریاستجمهوری تصویب و به شرح زیر به تصویب رساندهاست:شورای نگهبان با تجدید نظر در مورد شرایط نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری مصوب ۱۳۹۶/۱۰/۲ اصلاحیهی جدید به آن افزود و در تاریخ ۱۴۰۰/۲/۸ این مصوبه را به شرح زیر ا علام نمود:
- تعاریف رجل سیاسی مذهبی، مدیر و مدبر بودن نامزدهای ریاستجمهوری عبارتند از:
1. رجال مذهبی، رجالی هستند که آگاهی لازم به دین اسلام و مذهب تشیع داشته و تدین و تقیدشان به انجام شعائر و مناسک دینی در زندگی فردی و اجتماعی از برجستگی ویژهای برخوردار باشد، بهگونهای که در میان مردم به این ویژگی، شناخته و مشهور باشند.
2. رجال سیاسی، رجالی هستند که قدرت تحلیل و درک آنها از مسائل و پدیدههای سیاسی به جهت آگاهی عمیقشان از مسائل سیاسی اجتماعی اعماز داخلی و بینالمللی و حضورشان در صحنههای سیاسی بهنحوی باشد که همواره مصالح نظام اسلامی و معیارهای اصیل انقلابی در عملکرد آنها لحاظ شده باشد، بهگونهای که در میان مردم به این ویژگی، شناخته و مشهور باشند.
3. مدیر، شخصی است برخوردار از شایستگیهای ذاتی و اکتسابی لازم از نظر دانش و مهارت، شخصیت و نگرشهای فردی و تجربه که توانایی شناخت و استفاده بهینه از منابع انسانی و مادی در کشور را با رعایت حداکثر بهرهوری و در راستای مأموریت، رسالت و اهداف کلان نظام و ارزشهای حاکم بر جامعه داراست و پیشینه او حاکی از موفقیت وی در صحنههای مدیریتی کلان باشد.
4. مدبر، شخصی است که از توانایی پیشبینی و عاقبتاندیشی نسبت به امور، مبتنی بر عقلانیت و دانش صحیح برای اداره امور کشور برخوردار باشد و در بحرانها قدرت حل مشکلات و برونرفت از آنها را به نحو شایسته داشته باشد.
- شرایط و معیارهای لازم جهت تشخیص رجل سیاسی مذهبی و مدیر و مدبر بودن نامزدهای ریاست جمهوری عبارتند از:
1. پیشینههای کافی و قابل ارزیابی در فعالیتهای مذهبی و سیاسی از قبیل مکتوبات، سخنرانیها و اعلام مواضع
2. پیشینه تصدی حداقل مجموعاً چهار سال در مناصب ذیل که در احراز مدت جمع پیشینه تصدی در یک یا چند مورد از مناصب مذکور کفایت میکند:
1. مقامات سیاسی موضوع بندهای «الف»، «ب» و «ج» ماده ۷۱ قانون مدیریت خدمات کشوری مصوب ۱۳۸۶/۸/۷
2. معاونین رؤسای قوای سهگانه
3. اعضای شورای عالی امنیت ملی
4. اعضای مجمع تشخیص مصلحت نظام
5. مدیر مرکز مدیریت حوزههای علمیه کشور
6. رؤسای سازمانها، مؤسسات و نهادهای دولتی و مؤسسات و نهادهای عمومی غیردولتی در سطح ملی
7. فرماندهان عالی نیروهای مسلح با جایگاه سرلشکری و بالاتر
8. رئیس دانشگاه آزاد اسلامی در سطح کشور
9. استانداران
10. شهرداران شهرهای بالای دو میلیون نفر جمعیت
11. اشخاص، مقامات و مدیران همطراز مناصب فوق به تشخیص شورای نگهبان
3. سلامت و توانایی لازم جهت ایفای مسئولیتهای ریاستجمهوری
4. حداقل سن ۴۰ سال تمام شمسی و حداکثر سن ۷۵ سال تمام شمسی در هنگام ثبتنام
5. داشتن مدرک تحصیلی حداقل کارشناسی ارشد یا معادل آن مورد تأیید وزارت علوم، تحقیقات و فناوری یا وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و یا مرکز مدیریت حوزههای علمیه
6. ارائه برنامهها و خط مشیهای اجرایی در چارچوب صلاحیت و اختیارات قوه مجریه مبتنی بر اسناد بالادستی از جمله قانون اساسی و سیاستهای کلی نظام
7. معرفی مشاوران جهت تشریح برنامهها و توان مدیریتی
8. عدم محرومیت از حقوق اجتماعی در زمان ثبتنام
9. فقدان پیشینه محکومیت کیفری مؤثر
10. عدم محکومیت قطعی کیفری به جرایم اقتصادی از جمله کلاهبرداری، رشاء و ارتشاء، اختلاس، تبانی در معاملات دولتی، پولشویی، اخلال در نظام اقتصادی کشور و عدم محکومیت به اقدام علیه نظام جمهوری اسلامی ایران
11. وابسته نبودن به گروههای غیرقانونی و فقدان سوء پیشینه امنیتی از جمله در اعتراضات سال ۱۳۸۸
12. عدم وابستگی به رژیم گذشته و مؤثر نبودن در تحکیم
آنچنانکه از این شرایط بروشنی پیداست، شرایط ثبت نام در انتخابات ریاست جمهوری بیش از قابلیتها و توانمندی کاندیدا و تعهدپذیری او در قبلا مصالح و منافع مردم، یر التزام او به «سیاستهای کلی نظام» « مصالح نظام اسلامی و معیار های انقلابی» تأکید کرده و آنها را مد نظر قرار داده است.
روند برگزاری انتخابات
۱- ثبتنام اولیه
داوطلبان ریاستجمهوری بایستی به همراه نمایندگان تامالاختیار آنها که کتباً معرفی شده بودند ظرف ۵روز از تاریخ انتشار دستور آغاز انتخابات به وزارت کشور مراجعه نموده و ثبتنام میکردند.
۲- تأیید صلاحیت و معرفی نامزدها
نظارت بر تأیید صلاحیت داوطلبان و انتخابات به عهده شورای نگهبان بود و این شورا با استفاده از ۵روز دوم مهلت قانونی خود، ظرف ۹روز به صلاحیت داوطلبان رسیدگی کرد. شوری نگهبان در پایان، اسامی نامزدها را روز سهشنبه چهارم خرداد به وزارت کشور اعلام کرد.
۳- رأیگیری و اعلام نتیجه
بنابر قانون جمهوری اسلامی ایران رأیگیری در یک روز جمعه برگزار خواهد شد و نامزدی که اکثریت مطلق آرا را کسب کند بهعنوان رئیسجمهور برگزیده میشود. چنانچه در مرحله نخست برای هیچیک از داوطلبان اکثریت مطلق حاصل نگردد، انتخابات دو مرحلهای خواهد شد. دو نامزدی که بیشترین آرا را در مرحله نخست داشتهاند در انتخابات مرحلهٔ دوم شرکت میکنند. انتخابات مرحله دوم در جمعه هفته بعد انجام خواهد گرفت.[۱]
انتخابات ریاستجمهوری ۱۴۰۳
چهاردهمین انتخابات ریاست جمهوری ایران به منظور انتخاب نهمین رئیس جمهور ایران روز جمعه ۸ تیر برگزار میشود. با سقوط بالگرد و کشته شدن ابراهیم رئیسی در ۳۰اردیبهشتماه ۱۴۰۳، براساس اصل ۱۳۱ قانون اساسی وظایف وی را معاون اول او محمد مخبر برعهده گرفت. وی موظف شد که در این بازه زمانی و تا مشخص و سوگند خوردن رئیس جمهوری بعدی، مسئولیت دولت را برعهده داشته باشد. بر اساس همین اصل یک شورای ۳نفره متشکل از مخبر به عنوان رئیس قوه مجریه، قالیباف به عنوان رئیس قوه مقننه و اژهای رئیس قوه قضاییه موظف به برگزاری چهاردهمین انتخابات ریاستجمهوری در بازه زمانی ۵۰ روزه شدند. در جلسه سران قوا زمان انتخابات بعدی روز جمعه ۸تیر ۱۴۰۳ میباشد. ثبتنام نامزدها از ۱۰ تا ۱۴خرداد انجام شده است. شورای نگهبات تا ۲۱خرداد صلاحیت ثبتنام کنندگان را مورد بررسی قرار خواهد داد. روز سهشنبه ۲۲خرداد اسامی نامزدهای انتخاباتی تأیید شده توسط وزارت کشور منتشر خواهد شد. سهشنبه ۲۲ خرداد نیز اسامی نامزدهای انتخاباتی توسط وزارت کشور منتشر خواهد شد. از تاریخ ۲۳خرداد تا ۶تیر به مدت ۱۵روز کاندیداهای ریاست جمهوری مهلت تبلیغات دارند. روز ۷تیر تبلیغات ممنوع است. و در روز ۸ تیرماه ۱۴۰۳، انتخابات برگزار میشود.
شرایط ثبتنام
- دارای سن ۴۰ الی ۷۵ سال تمام،
- داشتن حداقل ۴سال سابقه مدیریت عالی از جمله وزارت، نمایندگی مجلس، استانداری و امثال آن که در قانون انتخابات تصریح شده،
- عدم سوءپیشینیه کیفری
- حداقل مدرک کارشناسیارشد و یا معادل آن[۲]
با پایان مهلت ثبتنام از جمع ۲۸۷ نفر مراجعه کننده، ثبتنام ۸۰ نفر پذیرفته شد که به ترتیب روز ثبتنام به شرح زیر میباشند.[۳]
ردیف | نام و نام خانوادگی | گرایش | آخرین مسئولیت |
۱ | محمدرضا صباغیان | مستقل | نماینده مجلس |
۲ | عباس مقتدایی | اصولگرا | نماینده مجلس |
۳ | قدرتعلی حشمتیان | اصلاح طلب | رئیس خانه احزاب کشور |
۴ | سعید جلیلی | اصولگرا | نماینده رهبری در شعام |
۵ | علی اردشیر لاریجانی | اصولگرا | مشاور مقام معظم رهبری |
۶ | محمود احمدی بیغش | اصولگرا | نماینده مجلس |
۷ | محمد خوشچهره | اصولگرا | نماینده مجلس |
۸ | عبدالناصر همّتی | اصلاح طلب | رئیس کل بانک مرکزی |
۹ | سیداحمد رسولینژاد | اصولگرا | نماینده مجلس |
۱۰ | وحید حقانیان | مستقل | مشاورسابق بیت رهبری |
۱۱ | مسعود پزشکیان | اصلاح طلب | نماینده مجلس |
۱۲ | حبیبالله دهمرده | اصولگرا | نماینده مجلس |
۱۳ | علیرضا زاکانی | اصولگرا | شهردار تهران |
۱۴ | حجتالاسلام میرتاجالدینی | اصولگرا | نماینده مجلس |
۱۵ | زهره الهیان | اصولگرا | نماینده مجلس |
۱۶ | فداحسین مالکی | اصولگرا | نماینده مجلس |
۱۷ | محمدمهدی اسماعیلی | اصولگرا | وزیر ارشاد |
۱۸ | مسعود زریبافان | اصولگرا | رئیس بنیاد شهید وامورایثارگران |
۱۹ | حسین افشارزاده | ----------------- | آجودان ریاستجمهوری |
۲۰ | محمود احمدینژاد | ---------------- | رئیس جمهور |
۲۱ | حسینعلی قاسمزاده | اصولگرا | رئییس جمهور |
۲۲ | محمود صادقی | اصلاح طلب | نماینده مجلس |
۲۳ | صادق خلیلیان | اصولگرا | استاندار |
۲۴ | سیدمحمد مقیمی | اصولگرا | رئیس دانشگاه تهران |
۲۵ | ایرج شاهوردی | ----------------- | فرمانده نیروی زمینی ارتش |
۲۶ | محمدحسن قدیری ابیانه | اصولگرا | دیپلمات |
۲۷ | حسن محمدیاری | اصولگرا | نماینده مجلس |
۲۸ | سیدمجتبی محفوظی | اصولگرا | نماینده مجلس |
۲۹ | شهریار حیدری | اصلاح طلب | نماینده مجلس |
۳۰ | علی صوفی | اصلاح طلب | وزیر تعاون |
۳۱ | محمدرضا پور ابراهیمی | اصولگرا | نماینده مجلس |
۳۲ | حسین میرزایی | اصولگرا | نماینده مجلس |
۳۳ | غلامحسین رضوانی | اصولگرا | نماینده مجلس |
۳۴ | محمد شریعتمداری | اصلاح طلب | وزیر تعاون،کار و رفاه اجتماعی |
۳۵ | جلیل جعفری | اصولگرا | نماینده مجلس |
۳۶ | سیدغنی نظری | اصولگرا | نماینده مجلس |
۳۷ | الیاس نادران | اصولگرا | نماینده مجلس |
۳۸ | حسن سبحانی | اصلاح طلب | نماینده مجلس |
۳۹ | حسن کامران | اصولگرا | نماینده مجلس |
۴۰ | احمد اکبری | اصولگرا | مدرس حوزه علمیه قم |
۴۱ | حمیده زرآبادی | اصلاح طلب | نماینده مجلس |
۴۲ | محمد ناظمی اردکانی | اصولگرا | وزیر تعاون |
۴۳ | سید قاسمجاسمی | اصولگرا | نماینده مجلس |
۴۴ | علیرضا ورناصری | اصولگرا | نماینده مجلس |
۴۵ | حمید کریمی | مستقل | نماینده مجلس |
۴۶ | علی آذری | مستقل | نماینده مجلس |
۴۷ | محمدرضا اسکندری | اصولگرا | وزیر کشاورزی |
۴۸ | وحید جلالزاده | اصولگرا | نماینده مجلس |
۴۹ | اردشیر مطهری | اصولگرا | نماینده مجلس |
۵۰ | اسحاق جهانگیری | اصلاح طلب | معاون اول رئیس جمهور |
۵۱ | محمد وحدتی | مستقل | نماینده مجلس |
۵۲ | حسن نوروزی | اصولگرا | نماینده مجلس |
۵۳ | محمد رویانیان | اصولگرا | مشاور رئیس جمهور |
۵۴ | حسین گروسی | اصولگرا | نماینده مجلس |
۵۵ | مهدی شیخ | اصلاح طلب | نماینده مجلس |
۵۶ | محمدعلی وکیلی | اصلاح طلب | نماینده مجلس |
۵۷ | محسن کوهکن | اصولگرا | نماینده مجلس |
۵۸ | محمدمهدی زاهدی | اصولگرا | نماینده مجلس |
۵۹ | مصطفی کواکبیان | اصلاح طلب | نماینده مجلس |
۶۰ | محمدحسن نامی | اصولگرا | معاون وزیر کشور |
۶۱ | حجت الاسلام پورمحمدی | اصولگرا | دبیرکل جامعه روحانیت |
۶۲ | اصغر سلیمی | اصلاح طلب | نماینده مجلس |
۶۳ | شمس الدین حسینی | اصولگرا | نماینده مجلس |
۶۴ | علیرضا افشار | اصولگرا | رئیس پژوهشگاه دفاع ملی |
۶۵ | ضرغامصادقی | اصولگرا | نماینده مجلس |
۶۶ | هاجر چنارانی | اصولگرا | نماینده مجلس |
۶۷ | محمدباقر قالیباف | اصولگرا | رئیس مجلس |
۶۸ | عبدالرحیم بهاروند | مستقل | نماینده مجلس |
۶۹ | اکبر نیکزاد | اصولگرا | رئیس بنیاد مسکن |
۷۰ | سید احمد موسوی | اصولگرا | نماینده مجلس |
۷۱ | ابراهیم عزیزی | اصولگرا | نماینده مجلس |
۷۲ | عباس آخوندی | اصلاح طلب | وزیر راه و شهرسازی |
۷۳ | داوود منظور | اصولگرا | رئیس سازمان برنامه |
۷۴ | سیدعلی نیشابوری | اصولگرا | نماینده مجلس |
۷۵ | مهرداد بذرپاش | اصولگرا | وزیر راه و شهرسازی |
۷۶ | علی وقفچی | مستقل | نماینده مجلس |
۷۷ | امیرحسین قاضی زاده هاشمی | اصولگرا | رئیس بنیاد شهید |
۷۸ | سیدصولت مرتضوی | اصولگرا | وزیرتعاون،کار و رفاه |
۷۹ | علی نیکزاد | اصولگرا | نماینده مجلس |
۸۰ | رفعت بیات | اصولگرا | نماینده مجلس |
آرایش سیاسی ثبتنام کنندگان
آرایش سیاسی نامزدهای ثبتنام کرده به شرح زیر است: ۵۴درصد اصولگرا، ۱۸ درصد مستقل، ۱۵درصد اصلاح طلب، ۳درصد اعتدالی و ۳درصد احمدینژاد. این ۸۰ نفر روی هم ۲۰درصد جغرافیای سیاسی ایران را نمایندگی میکنند. ۲۰درصد آنها در انتخابات دوره قبل کاندید شده بودند. ۵درصد آنها زن بودند که همان روز اول بررسی صلاحیت آنها تأیید نشد. ۲۴درصد آنها سابقه حداقل یکبار رد صلاحیت شدن از سوی شورای نگهبان را دارند. ۵نفر از وزرا و معاونان دولت رئیسی کاندید شدهاند. ۶۹درصد برای نخستین بار نامزد شدهاند.
این ۸۰ نفر رویهم بیست درصد جغرافیای سیاسی ایران را نمایندگی میکنند. بیست درصد آنها در انتخابات دوره قبل کاندید شده بودند. زنان پنج درصد کاندیداهای ثبتنامکرده را تشکیل میدهند. ۲۴ درصد از آنها، سابقه حداقل یک بار رد صلاحیت شدن از سوی شورای نگهبان را دارند. پنج نفر از وزرا و معاونان دولت رئیسی کاندید شدند. شصت و نه درصد برای نخستین بار نامزد شدهاند.
آرایش سیاسی نامزدهای ثبتنام کرده به شرح زیر است:
۵۴ درصد اصوگرا، ۱۸ درصد منفرد (مستقل)، ۱۵ درصد اصلاحطلب، ۳ درصد اعتدالی و ۳ درصد احمدینژادی.[۴]
تایید صلاحیت ۶کاندیدای ریاست جمهوری توسط شورای نگهبان
روز یکشنبه ۲۰خرداد ماه ۱۴۰۳، شورای نگهبان اسامی ۶کاندیدای ریاست جمهوری را به عنوان کسانی که صلاحیت آنها تایید شده است اعلام و به وزارت کشور ارسال نمود. وزارت کشور اسامی این افراد را به شرح زیر اعلام نمود:
۱. مسعود پزشکیان ۲. مصطفی پورمحمدی ۳. سعید جلیلی ۴. علیرضا زاکانی ۵. امیرحسین قاضی زاده هاشمی ۶ . محمدباقر قالیباف.[۵]
بیتوجهی مردم به مناظرهها
مردم نسبت به مناظرههای انتخاباتی بیتوجه بوده و بسیاری حتی زمان آن را نمیدانستند. مناظرهها در فضایی یخ و کنترل شده انجام شد. تنها در مناظره چهارم پورمحمدی با جلیلی بر سر مسائل سیاسی بحثی نیمه جدی داشتند. نکات سایر مناظرهها را میتوان در زیر خلاصه کرد.
- پزشکیان با توهین به نسل جدید آنها را عقدهای خطاب کرد
- همه کاندیداها در رابطه با مسئله زن و خانواده دیدگاه سنتی ارائه دادند. که در آن مرد قیم زن است. جلیلی حجاب را پوشش اجتماعی دانست و مرتب تکرار میکرد که پیشرفت زنان نبایستی سانسور شود. منظور او از زنان سانسور شده، زنان خانهدار و... بود.
- درسیاست خارجی جلیلی، قاضیزاده و زاکانی بر اصل حداکثری سیاست خارجی بر اساس ستیزهجویی تاکید داشتند.
- پزشکیان همواره تاکید میکرد که میخواهد بر مبنای نظرات خامنهای جامعه را نجات دهد.[۶]
نتایج نهایی مرحله اول انتخابات
در روزهای پایانی، زاکانی و قاضیزاده ۲کاندیدای ریاست جمهوری به نفع سایرین انصراف دادند. انتخابات در روز جمعه ۸تیرماه ۱۴۰۳ برگزار شد. مردم مانند انتخابات مجلس در ۱۴۰۲ آنرا تحریم کرده بودند. چند خبر از تحریم این جا آورده شود
در روز ۱۰ تیرماه ۱۴۰۳، سخنگوی ستاد انتخابات کشور نتایج شمارش آرا را به شرح زیر اعلام کرد
۲۴ میلیون و ۵۳۵ هزار و ۱۸۵رای شمارش شده است و ترتیب آرا به شرح زیر است:
* مسعود پزشکیان: ۱۰ میلیون و ۴۱۵ هزار و۹۹۱ رای
* سعید جلیلی: ۹ میلیون و ۴۷۳ هزار و ۲۹۸رای
* محمدباقر قالیباف: ۳ میلیون و ۳۸۳ هزار و ۳۴۰رای
* مصطفی پورمحمدی: ۲۰۶ هزار و ۳۹۷رای
که آرای باطله طبق اعلام ستاد انتخابات بیش از یک میلیون رای بود.[۷]
انتخابات به دوردوم کشیده شده و در این دور پزشکیان و جلیلی برای کسب مقام ریاست جمهوری با هم رقابت خواهند کرد.
تحریم گسترده انتخابات توسط مردم
رای دهندگان در ایران بیش از ۶۱میلیون نفر میباشند که آمار رای دهندگان اعلام شده کمی بیش از ۴۰ درصد است.
هر چند این آمار مهندسی شده است اما باز هم کمترین آمار شرکتکنندگان در انتخابات است که توسط سران حکومت اعلام شده است. پایین بودن آمار شرکت کنندگان زنگ هشداری برای حکومت است که دیگر حتی نفرات وابسته به آنها نیز در انتخابات شرکت نمیکنند.
محمد خاتمی رئیس جمهور سابق این رژیم با وحشت از تحریم انتخابات توسط مردم گفته بود، تحریم انتخابات از سوی ۶۰درصد مردم، بیسابقه و نشانه نارضایتی عمومی و قهر اکثریت با نظام است.
حسن روحانی نیز تحریم انتخابات را زنگ خطری برای حکومت دانسته و گفته بود اگر حاکمیت قرار بود صدای تحریم را بشنود، در انتخابات مجلس دوازدهم میشنید.
روزنامه جمهوری روز ۱۳تیرماه به تحریم گسترده نمایش انتخابات توسط مردم اعتراف کرد و نوشت: اقبال نشان ندادن بیش از ۶۰ درصد واجدان شرایط رأی دادن به صندوقهای رأی در انتخابات ریاستجمهوری چهاردهم بهرغم به میدان آمدن جناحها، بیقراریهای رسانه ملی و اصرار و ابرام بسیاری از فعالان سیاسی، دینی، اقتصادی، فرهنگی، ورزشی و... و خواهش و تمنا از مردم برای رأی دادن، قویترین نشانه واکنش منفی مردم به انکار کردن واقعیتها توسط اصحاب قدرت بود. [۸]
اعتراف خامنهای به تحریم گسترده انتخابات
خامنهای در سخنرانی که روز چهارشنبه ۱۳تیرماه ۱۴۰۳، به تحریم بیسابقه چهاردهمین دوره انتخابات ریاستجمهوری واکنش نشان داد. او گفت عدم مشارکت ۶۰ درصدی در انتخابات به دلیل مشغله و گرفتاری مردم بوده که کارشناسان باید علت آن را پیدا کنند.
او با وجود اذعان به این موضوع، در عین حال انواع و اقسام دلایل را برای کاهش مشارکت بیان کرد تا دلیل اصلی را نپذیرد. وی این بار بر خلاف سابق از نقش «دشمن» در دلسرد کردن مردم سخنی به میان نیاورد.
سخنان خامنهای باعث میشود که چهرههای سیاسی درباره کاهش مشارکت در انتخابات سخن بگویند. پزشکیان در مناظره با جلیلی گفت: «۶۰ درصد مردم رای ندادهاند و ما را قبول ندارند.»[۹]
پیام مسعود رجوی در رابطه با انتخابات
خامنهای و رأی و انتخابات التماسی!
سرپوش تقلبات میلیونی بعدی و جا انداختن دروغهای قبلی در مورد مشارکت ۴۰ درصدی.
گوئیا ۴۰درصد واقعی اما کمتر از ”حدس و توقع“ خلیفه بوده و ۶۰درصد الباقی هم سرنگونی نمیخواهند!
خامنهای صبح جمعه ۸ تیر برای «حضور پرشور مردم و افزایش و کثرت رأیدهندگان» التماس میکرد و آن را «نیاز قطعی» رژیم اعلام کرد و صریحاً گفت:
”دوام و قوام“ و ”عزت و آبروی“ رژیم ”متوقف به حضور مردم“ در انتخابات و ”یک امر لازم و واجب“ است
اما ثابت شد که «سگ زرد برادر شغال و پتک کوبندهٔ تحریم در انتظار» بوده است.
ثابت شد که دوام و قوام و عزت و آبرویی در کار نیست و التماس و تقلب دیگر اثر ندارد!
با این حال ما بهغایت استقبال میکنیم که خامنهای با تقلبات میلیونی هم که شده بگذارد سگ زرد به جای شغال بر کرسی ریاستجمهوری ولایت بنشیند
این شقه و شکاف در راستای قیام و گسستن بند از بند نظام است. فقط یادش باشد که ۷سال پیش قالیباف در مورد پشتوانه و پایگاه اجتماعی رژیم
در مناظره و تلویزیون رژیم در اردیبهشت ۹۶ رو به رقیب ناگزیر خاطرنشان کرد: «۴درصد زالوصفت خون ۹۶درصد مردم را میمکند».
برگزاری دور دوم انتخابات ریاستجمهوری
دور دوم انتخابات ریاست جمهوری نیز با تحریم گسترده مردم مواجه شد. رسانههای بینالمللی از کسادی شعبههای اخذ رای گزارشها داشتند.
آسوشیتدپرس ۱۵ تیر ۱۴۰۳
نظرسنجی آسوشیتدپرس از ۳۰ شعبه رأیگیری در سراسر تهران شاهد مشارکت اندکی از مردم است، همچنانکه در دور اول شاهد آن بودیم... . تلویزیون دولتی تصاویری از صفهای سادهای در حوزههای رأیگیری را نشان داد، اما بسیاری از محلهایی که آسوشیتدپرس از آنها بازدید کرد، رأی دهندگان خیلی کمی را نشان میدهد.
آ. اف. پ-خبرگزاری فرانسه:
دور دوم رأیگیری انتخابات ریاستجمهوری در ایران بر بستر تشدید تنشهای منطقهای در جنگ غزه، اختلاف رژیم ایران با غرب بر سر برنامه هستهیی و نارضایتی عمومی مردم از وضعیت اقتصادی برگزار میشود. در دور اول این رأیگیری، مشارکت مردم در پایینترین میزان خود از انقلاب سال ۵۷ تاکنون بود. خامنهای نیز تأیید کرد ه شرکت در دور اول «آنطور که انتظار میرفت نبود».
در هر حال صرفنظر از اینکه نتیجه این رأیگیری چه باشد، رئیسجمهور بعدی مسئول اعمال سیاستهای دولتی خواهد بود که ولیفقیه، یعنی خامنهای، تعیین میکند. خبرگزاری رویترز در شروع رأیگیری دور دوم شعبده انتخابات رژیم نوشت
دور دوم پس از رأیگیری ۲۸ ژوئن با مشارکت پایین کمسابقهای برگزار میشود، مشارکت کم از نظر منتقدان بهعنوان رأی عدم اعتماد به جمهوری اسلامی تلقی میشود.خامنهای روز چهارشنبه به «حضور کمتر از حد انتظار» اعتراف کرد، اما گفت: «این اشتباه است که کسانی که در دور اول رأی ممتنع دادند مخالف حکومت اسلامی باشند».مشارکت رأی دهندگان در چهار سال گذشته کاهش یافته است، که منتقدان میگویند نشان میدهد که حمایت از این سیستم در بحبوحه نارضایتی فزاینده عمومی از مشکلات اقتصادی و محدود کردن آزادیهای سیاسی و اجتماعی از بین رفته است.[۱۰]
اعلام نتایج دور دوم چهاردهمین انتخابات ریاست جمهوری
وزارت کشور صبح روز ۱۶تیرماه ۱۴۰۳، با اعلام پایان شمارش آرای انتخابات حکومتی برای جایگزینی ابراهیم رئیسی، مسعود پزشکیان را به عنوان نهمین «رئیس جمهوری اسلامی» معرفی کرد.
ستاد انتخابات صبح شنبه ۱۶ تیرماه مدعی شد که ۳۰٫۵۳۰٫۱۷۵ رأی را شمرده که مسعود پزشکیان ۱۶٫۳۸۴٫۴۰۳ رأی کسب کرده و سعید جلیلی ۱۳٫۵۳۸٫۱۷۹ رأی به دست آورده است.
به ادعای وزارت کشور، در دور دوم چهاردهمین انتخابات ریاست جمهوری ایران از ۳۰ میلیون و ۵۳۰ هزار و ۱۵۷ نفر شرکت کردند.
محسن اسلامی، سخنگوی ستاد انتخابات کشور میزان مشارکت در دور دوم انتخابات ریاست جمهوری را ۴۹٫۸ درصد اعلام کرد.[۱۱]
منابع
- ↑ مروری گذرا بر نظام انتخاباتی ایران – سایت ایرنا
- ↑ تأیید صلاحیت نامزدهای انتخابات چه زمانی مشخص میشود- اقتصاد نیوز
- ↑ اسامی کامل نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری چهاردهم- سایت تابناک
- ↑ انتخابات ۱۴۰۳؛ مسابقه اصولگرایان یا رقابتی شبیه به سال ۹۲- دویچهوله فارسی
- ↑ ۱۸ روز تا انتخابات؛ تایید صلاحیت ۶ نامزد انتخابات ریاستجمهوری/انصرافها برای وحدت ـ سایت ایسنا
- ↑ انتخابات ۱۴۰۳ و مناظرههایی بیروح و بیتأثیر سایت دویچهوله
- ↑ نتایج نهایی انتخابات ۸ تیر ۱۴۰۳؛ پزشکیان و جلیلی به مرحله دوم راه یافتند ـ سایت ایسنا
- ↑ روزنامه جمهوری اسلامی : غیبت 60 درصدی مردم در انتخابات ، به دلیل آن است که مسئولان واقعیت ها را انکار می کنندـ سایت عصرایران
- ↑ اذعان بیسابقه خامنهای به مشارکت پایین؛ او دلیل اصلی را نپذیرفت – سایت ایران وایر
- ↑ انعکاس رسانههای بینالمللی از مشارکت پایین و کمسابقه دور دوم انتخابات ریاستجمهوری رژیم - سایت مجاهد
- ↑ پزشکیان نهمین رئیس جمهور ایران شد - سایت جماران