کاربر:Sayfe/آخوند بهشتی

از ایران پدیا
پرش به ناوبری پرش به جستجو

آیت‌الله محمد حسینی بهشتی (زاده ۲ آبان ۱۳۰۷ و درگذشته ۷ تیر ۱۳۶۰ در تهران) از روحانیون طرفدار خمینی بود که پس از سقوط دیکتاتوری پادشاهی محمدرضا پهلوی در سال ۱۳۵۷ توسط وی به‌عضویت شورای انقلاب در آمد.

بهشتی از نزدیکان روح‌الله خمینی و از نظریه پردازان ولایت فقیه و طرفدار سرسخت تشکیل حکومت اسلامی بود و در برپایی جمهوری اسلامی در ایران نقش بسیار مهمی داشت. وی به‌عنوان نایب رییس مجلس خبرگان از اصلی‌ترین نفرات حامی تصویب  لایحه‌ی قصاص در قانون اساسی جمهوری جدید پس از سقوط سیستم سلطنتی در ایران بود. آیت‌الله بهشتی برغم مخالفت‌های عد‌ه‌ی کثیری از نمایندگان با این قانون، آن‌را به تصویب رساند؛ قانونی که امروزه بر اساس قوانین حقوق بشر در جهان منسوخ گشته‌است؛  با این وجود کماکان در ایران به‌اجرا در می‌آید.

محمدحسینی بهشتی که از مناصب متعددی در حاکمیت ولایت‌فقیه برخوردار بود، همراه با علی‌اکبر هاشمی رفسنجانی و علی خامنه‌ای از مؤسسین حزب جمهوری اسلامی در ایران بود. حزبی که پس از سقوط نظام سلطنتی اداره و سرپرستی  اکثریت مطلق مناصب و مقامات سه قوه  مجریه و مقننه و قضاییه به اعضای آن  واگذار شده بود. مناصبی مشتمل بر وزرا، وکلا و مقامات عالی‌رتبه‌ی  قضایی و معاونت‌های مختلف از جمله اداره‌ی نیروهای نظامی جدید‌التأسیس مانند سپاه پاسداران و کمیته‌های انقلاب اسلامی را نیز در بر می‌گرفت. به این لحاظ بود که بهشتی بعد از روح‌الله خمینی، جزو قدرتمند‌ترین کارگزاران نظام جدید به شمار می‌رفت و حتی برخی او را مقام پس از خمینی به‌حساب می‌آوردند.

بهشتی در سن ۵۳ سالگی در اثر یک انفجار در محل دفتر حزب جمهوری اسلامی  که در تاریخ ۷ تیر ۱۳۶۰ بوقوع پیوست، کشته شد.

زندگینامه بهشتی (۱۳۰۷ ـ ۱۳۵۷)

محمد حسینی بهشتی پس از گذراندن دوره‌های ابتدایی و متوسطه در یکی از مدارس اصفهان در سال ۱۳۲۵ برای تحصیل علوم دینی به شهر مذهبی قم مهاجرت کرد و سپس به کسوت روحانیون درآمد.  وی سپس در سال ۱۳۲۷ به تحصیلات دانشگاهی در زمینه‌ی الهیات رو آورد و در تهران آن‌را پی گرفت.

بهشتی در شرح زندگینامه‌اش درباره‌ی فعالیت سیاسی خود پس از کودتای ۲۸ مرداد در ایران و بازگشت شاه نوشته‌است که  «یک حرکت فرهنگی» را در پیش گرفته تا میان دانشجویان و روحانیون پیوند به‌وجود بیاورد. وی سپس در سال ۱۳۴۳ به سرپرستی مسجدهامبورگ در آلمان گمارده شد.[۱]

زندگی و فعالیت‌های بهشتی پس از انقلاب ۱۳۵۷

محمدحسینی بهشتی حزب جمهوری اسلامی را با هدف تربیت و شناسایی نخبگان سیاسی فرهنگی پایه‌گذاری نمود. در تدوین قانون اساسی به‌عنوان نایب رئیس مجلس خبرگان ایفای نقش می‌کرد. پس از استعفای دولت موقت در سال ۱۳۵۸، مدتی به‌عنوان وزیر دادگستری و سپس، از سوی خمینی به ریاست دیوان عالی کشور منصوب گردید.[۲]

اختلاف با جناح لیبرال و دولت مهندس بازرگان و ریاست جمهوری ابوالحسن بنی صدر

بهشتی در مورد اختلافش با مهندس بازرگان به عنون اولین نخست وزیر حاکمیت جدید پس از سقوط شاه نوشته است:

«خط فکریشان را در مورد سیاست انقلابی ایران از اول هم خطی که با ما بخواند، نمی‌یافتم و ما از همان ازل [اول] حس می‌کردیم که نقطه نظرهایمان مختلف است».[۳]

بهشتی همچنین در مخالفت با ابوالحسن بنی صدر اولین رییس جمهور اسلامی ایران  و نقطه نظرات او در اداره کشور طی نامه ای به خمینی نوشته است: «... سنگینی وظیفه، فرزندتان را بر آن داشت که این نامه را به حضورتان بنویسد و حقایق را به عرضتان برساند. دوگانگی موجود میان مدیران کشور بیش از آن که جنبه شخصی داشته باشد، به اختلاف دو بینش مربوط می‏شود. یک بینش معتقد و ملتزم به فقاهت و اجتهاد، اجتهادی که در عین زنده بودن و پویا بودن، باید سخت ملتزم به وحی و تعهد در برابر کتاب و سنت باشد، بینش دیگر در پی اندیشه‏ ها و برداشت‏ های بینابین، که نه به‌کلی از وحی بریده است و نه آن‏چنان که باید و شاید در برابر آن متعهد و پای‏بند، و گفته‏ ها و نوشته ‏ها و کرده ‏ها بر این موضوع بینابین گواه [است.]...»

بهشتي که از مخالفان سرسخت جناح لیبرال حاکمیت بود، در جریان اختلافات روحانیون با این  جناح فرمان تعطیلی ۱۷ روزنامه منتسب به آنها از جمله روزنامه‌ی انقلاب اسلامی ابوالحسن بنی صدر و روزنامه میزان به صاحب امتیازی مهدی بازرگان را صادر کرد. وی که ریاست شورای عالی قضایی نظام را بعهده داشت این فرمان‌ها را توسط توسط اسدالله لاجوردي، دادستان انقلاب اسلامي، كه منصوب خودش بود، به انجام می رساند.

ملاقات های جنجالی بهشتی با مقامات آمریکایی

بنا بر یک گزارش فوق سری وزارت خارجه آمریکا که اخیرا از حالت طبقه بندی خارج شده و محتوایش برای اولین بار منتشر شده‌است، در اواخر دی ۱۳۵۸ (ژانویه ۱۹۸۰)، زیبیگنیو برژینسکی، مشاور امنیت ملی جیمی کار‌تر، رئیس جمهوری آمریکا، از دولت الجزایر خواست که به عنوان رابط برای تماس با بهشتی به واشنگتن کمک کند. بهشتی از معدود روحانیان متحد آیت الله خمینی بود که در روزهای بحرانی انقلاب ۵۷ و ماه‌ها پس از تاسیس جمهوری اسلامی بی‌سر و صدا با مقامات سفارت آمریکا و فرستادگان واشنگتن، دیدار و گفتگو می‌کرد، بنابراین آمریکایی‌ها با او آشنایی قبلی داشتند.

مرگ بهشتی

آیت‌الله محمد حسین بهشتی در ۷ تیر ۱۳۶۰ همراه با ۷۱ نفر از اعضای  حزب جمهوری اسلامی در اثر انفجاری که در دفتر مرکزی این حزب در تهران صورت گرفت، کشته شد.