۱٬۶۵۱
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۷۲: | خط ۷۲: | ||
==== منشاء فرهنگ ==== | ==== منشاء فرهنگ ==== | ||
همزمان با تکامل مغز بشر، توانایی او نیز برای بازآفرینی تصاویر اشیا یا پدیدههای خاص بیشتر شد. ابتدا دستهای وی مهارت کافی برای به تصویر کشیدن آنچه میدید، نداشت. بعدها اما، آغاز به کشیدن تصاویر سایر انسانها و صحنههای گوناگون زندگی روی دیوار غارها و صخرهها کرد. هنر از همان آغاز عبارت بود از بازآفرینی تصاویری که انسان در زندگی واقعی با آن برخورد میکرد به شیوهها و وسایل گوناگون هنری. | |||
==== نخستین مفاهیم مذهبی ==== | ==== نخستین مفاهیم مذهبی ==== | ||
شایعترین شکل مذهبی آنیمیسم بود. آنیمیسم عبارت بود از اعتقاد به یک وجود معنوی غیرمادی و نامرئی که دارای نیروهای عظیم فوق طبیعی بود. آنیمیسم ناشی از نادانی انسان نسبت به منشاء پدیدههای طبیعی بود. انسان این پدیدهها را شبیه خود و دارای روح میپنداشت به آنها همچون موجوداتی غیرمادی با خصوصیات بشری و قدرت فوق طبیعی مینگریست. بدین گونه رعد و برق، طوفان، رودخانه و جنگل همه دارای روح بودند. | |||
فتیشیسم (Fetishism) شکل مذهبی دیگری بود که به برخی اشیاء واقعی نیرویی فوق طبیعی میبخشید. مردم آن اشیا را میپرستیدند و معتقد بودند که آنها قادرند انسانها را تحت نفوذ خود بگیرند. | |||
بنابراین پیدایش اعتقادات مذهبی ابتدایی، معلول عجز و ناتوانی کامل انسان در برابر طبیعت بود. این اعتقادات نیز به نوبهی خود به ادامه این ناتوانی کمک کرد، زیرا مانع شناسایی واقعی او از جهان بود و کندوکاو او را درباره پدیدههای طبیعی منحرف میکرد و از تکامل وی جلوگیری مینمود. | |||
== زوال نظام اشتراکی آغازین == | == زوال نظام اشتراکی آغازین == | ||
=== اختراع ابزارهای فلزی === | === نیروهای مولد در عصر مفرغ و آهن === | ||
==== اختراع ابزارهای فلزی ==== | |||
در فاصله ۴ تا ۶ هزار سال پیش از میلاد، تحول مهمی در نیروهای مولد جامعه صورت گرفت. این تحول بر اثر استفاده از فلزات در ساخت ابزار بود. استفاده از ابزارهای فلزی، سطح نیروهای مولد را بالا برد و بر بازدهی کار به طرز چشمگیری افزود و سرانجام مناسبات تولید و زندگی بشر را به طور کلی دگرگون ساخت. | |||
انسانهای ابتدایی، در جریان کاوشهای خود برای یافتن موادی که به وسیله آن ابزار کارشان را تکمیل کنند، به مس طبیعی دست یافتند. مس فلزی بود که زیر ضربات تغییر شکل مییافت. پس انسان از آن برای ساختن چاقو، پیکان و سرنیزه سود جست. | |||
=== تکامل کشاورزی === | ==== تکامل کشاورزی ==== | ||
به کار بردن ابزارهای فلزی و ساختن کجبیل و داس، در تکامل کشاورزی اهمیتی فراوانی داشت. در این هنگام، جامعه کشاورز در مصر، فلسطین، فلات ایران، دامنه ارتفاعات عراق، بخش جنوبی آسیای میانه و سپس در هندوستان، چین، آسیای صغیر، بالکان، مناطق جلگه-جنگلی اروپا، قفقاز و آفریقا در حال به وجود آمدن بود. | |||
=== | === تغییرات در مناسبات تولید === | ||
=== نخستین تقسیم اجتماعی کار === | ==== نخستین تقسیم اجتماعی کار ==== | ||
تخصص یافتن قبیلهای مفروض در رشتهی معینی از تولید، نخستین تقسیم کار اجتماعی کار در تاریخ بشر بود. قبایل گلهدار پیوسته بر آگاهی خود در دامپروری میافزودند و مهارت خود را در این رشته بیشتر میکردند. قبایل کشاورز نیز بر روشهای خود را برای کشت زمین اصلاح کرده، محصول بیشتری را به دست میآوردند. روابط میان قبایل دامپرور و کشاورز، در تکامل نیروهای مولد تاثیر فراوان داشت. این پیوندها به ویژه امکان داد حیواناتی مانند الاغ، گاو و اسب در کشاورزی و بارکشی مورد استفاده قرار بگیرند و این انگیزهای بود برای انسان در اختراع ابزارهای جدید. یکی از این ابزارها، خیش چوبین بود که برای نخستین بار در سه هزار سال پیش از میلاد در بینالنهرین و ایران دیده شد. بدین سان نخستین تقسیم اجتماعی کار بر اثر تخصصی شدن نیروهای مولد جامعه، موجب تکامل بیشتر آنها و افزایش بازدهی کار گشت. | |||
=== پدرسالاری === | ==== پدرسالاری ==== | ||
مردان غالبا شکارگر یا چوپان بودند. از این رو در قبایل دامپرور، کار مردان به منزله یک عامل اقتصادی در جماعت، مفهوم تازهای به خود گرفت و سرانجام منبع اصلی تامین ارزشهای مادی جامعه گشت و موقعیت آنها در قبیله تحکیم گردید. این پدیده موجد نظام پدرسالاری شد. این تغییرات در قبایل کشاورز دیرتر صورت گرفت. | |||
=== پیدایش مالکیت خصوصی === | ==== پیدایش مالکیت خصوصی ==== | ||
=== پیدایش بردهداری === | ==== پیدایش بردهداری ==== | ||
=== طبقات === | ==== طبقات ==== | ||
== نظامهای بردهدار == | == نظامهای بردهدار == |
ویرایش