روز جهانی زن
روزجهانی زن، روز گرامیداشت حقوق زنان است که هر ساله در ۸ مارس مطابق با ۱۷ یا ۱۸ اسفند برگزار می‌شود، این جشن در دفاع از حقوق زنان و به پاس دستاوردهای اقتصادی، اجتماعی و سیاسی زنان به یک روز مهم و تاریخی در تقویم ملل تبدیل شده‌است.
| روز جهانی زن | |
|---|---|
 پوستر آلمانی روز جهانی زن ۱۹۱۴-این پوستر در آلمان ممنوع شد. | |
| نام رسمی | روز جهانی زن به انگلیسی:(International Women's Day)یا(IWD) |
| برپایی توسط | جهانی |
| نوع | گرامیداشت |
| اهمیت | روز آگاهی مدنی-روز زنان و دختران-روز ضد تبعیض جنسیتی-روز تبعیض جنسیتی |
| آغاز | ۱۹ مارس ۱۹۱۱ |
| تاریخ | ۸ مارس هر سال |
زنان در طول تاریخ همواره به دنبال حقوق خودشان بودند، روز جهانی زن، نمادی برای رسیدن به این حقوق اساسی زنان می‌باشد. تاریخچه‌ی روز جهانی زن به روز ۸ مارس ۱۸۵۷ میلادی برمیگردد که در آن روز زنان کارگر یک شرکت نساجی در اعتراض به وضعیت دشوار کاری دست به اعتصاب زدند؛ در آن روز زنان کارگر سرکوب شدند اما دست از تلاش برای رسیدن به خواسته‌های قانونی و انسانی خودشان برنداشتند.
اندیشه‌ی گزینش روز جهانی زن، در اوت ۱۹۰۷ در اولین گردهمایی جهانی زنان سوسیالیست در اشتوتگارت آلمان شکل گرفت. در این همایش، ۵۸ گروه شرکت داشتند که زنان را نمایندگی می‌کردند؛ آنها تصمیم گرفتند یک دبیرخانه‌ی جهانی به سرپرستی خانم کلارا زتکین (Clara Zetkin) سردبیر روزنامه آلمانی برابری (Die Gleichheit) برپا کنند تا بتوانند تلاش‌ها و کوشش‌های زنان گیتی را برای بدست آوردن حقوق‌اشان ساماندهی کنند.
دومین گردهمایی جهانی در شهر گپنهاگ دانمارک در سال ۱۹۱۰ برپا شد، زنان شرکت کنند از ۱۷ کشور تصمیم گرفتند تا روزی را به نام روز جهانی زن نام‌گذاری کنند. این گردهمایی، از پشتیبانی کنگره بزرگ سوسیالیست‌ها برخوردار شد.
پس از آنکه حزب سوسیالیست ایالات متحده آمریکا روز ۲۸ فوریه ۱۹۰۹ را برای روز زن در نیویورک سازماندهی کرد، کنفرانس ۱۹۱۰ بین المللی زنان سوسیالیست پیشنهاد کرد که روز زن سالانه برگزار شود.
در تاريخ ۱۹ مارس ۱۹۱۱ ميليون ها نفر در کشورهای اتريش، دانمارک، آلمان و سوييس روز جهانی زن را گرامی داشتند.
دهه‌های نخست قرن بیستم همزمان بود با وقوع دو جنگ که بخش اعظم جهان را تحت تأثیر قرار دادند؛ در نتیجه تا سال ۱۹۵۵ زنان هنوز نتوانسته بودند، مبارزات خودشان را ساماندهی کنند.
بعد از آن روز جهانی زن به عنوان یک روز بین‌المللی به رسمیت شناخته شد. در سال ۱۹۷۷ مجمع عمومی سازمان ملل، از دولت‌‌های عضو در خواست کرد تا روز ۸ مارس را به عنوان روز سازمان ملل متحد برای حقوق زنان و صلح جهانی بنامند.
پیشینه‌ی روز جهانی زن
پیشینه‌ی روز جهانی زن به سالهای اواسط قرن ۱۹ برمیگردد؛ روز ۸ مارس ۱۸۵۷ میلادی کارگران زن کارگاه‌های نساجی و پارچه بافی در نیویورک در اعتراض به شرایط بد کاری خود و ناچیز بودن دستمزد‌‌هایشان دست به تظاهرات زدند؛ پلیس زنان تظاهرات کننده را مورد حمله قرار داد و تظاهرات را سرکوب کرد، اما این زنان از پای ننشستند و دو سال بعد توانستند اولین اتحادیه‌ی کارگران را به ثبت برسانند.
اولین مراسم برای زنان در آمریکا «روز ملی زنان»[۱] نام داشت در روز ۲۸ فوریه‌ی ۱۹۰۹ در آمریکا توسط حزب سوسیالیست آمریکا برگزار شد.[۲] اگر چه گفته می‌شود که این مراسم بخاطر یاد بود اعتراض زنان کارگر پوشاک در ۸ مارس ۱۸۵۷ برگزار شده، اما محققان معتقدند که این ادعا واقعیت ندارد.[۳][۴]
مبارزات زنان برای دستیابی به حقوقشان ادامه داشت. در سال ۱۹۰۸ میلادی ۱۵ هزار زن برای حقوق پایه‌ای خود نظیر دستمزد بالاتر و ساعات کار کمتر در نیویورک دست به تظاهرات زدند؛ این بار علاوه بر خواسته‌ی صنفی خودشان خواستار حق رأی هم بودند که یک خواسته‌ی سیاسی بود.
در سال ۱۹۰۹ میلادی اولین گردهمایی بین‌المللی زنان در شهر گپنهاک دانمارک تشکیل شد؛ خانم کلارا زتکین فعال حقوق زنان و سوسیالیست آلمانی در دومین سال این گردهمایی پیشنهاد روز جهانی زن را ارائه کرد اما برای آن روز خاصی در نظر گرفته نشد.
۱۹ مارس ۱۹۱۱ در کشورهای اتریش، دانمارک، آلمان و سوییس میلیون‌‌ها نفر روز جهانی زن را گرامی داشتند.
البته ایده‌ی روز جهانی زن نخستین بار در ۱۷ اوت ۱۹۰۷ در نخستین کنفرانش جهانی زنان سوسیالیست که در شهر اشتوتگارت آلمان برگزار می‌شد، بوجود آمد. ۵۸ گروه از زنانی که در این همایش شرکت کرده بودند، برآن شدند تا یک دبیرخانه‌ی جهانی به ریاست خانم کلارا زتکین (Clara Zetkin) سردبیر روزنامه آلمانی برابری (Die Gleichheit) برپا نمایند. هدف از تشکیل این دبیرخانه این بود که بتواند تلاش‌های زنان جهان برای دستیابی به برابری حقوق سیاسی با مردان و داشتن حق رأی، را سازماندهی کند. کنگره‌ی بزرگ سوسیالیست‌ها از این همایش پشتیبانی کردند.
در این دوران سازمان‌های دفاع از حقوق زنان در گوشه و کنار جهان پای گرفته بود، جدای از محدود بودن تعداد این سازمان‌‌‌ها، هیچ یک از آنها از نیروی کافی برای رسیدن به حقوق سیاسی برابر با مردان برخوردار نبودند.
تا آن زمان تنها در دو کشور فنلاند و نروژ، زنان حق رأی داشتند، هیلدا پارسینن (Hilda Parsinen) یکی از زنان گروه نمایندگی فنلاند در همایش جهانی زنان سوسیالیست بود، که آن زمان از نمایندگان مجلس فنلاند بود.
کنگره‌ی سوسیالیست جهانی در سال ۱۹۱۲ یک کنفرانس ویژه در شهر بال سوییس برگزار کرد که در آن خواستار پایان دادن به جنگ در بالکان شد.
کلارا زتکین (Clara Zetkin) در یک سخنرانی درباره‌ی همبستگی زنان سوسیالیست جهان برای مبارزه با جنگ افروزی که اصلی‌ترین قربانیان آن زنان و کودکان هستند، سخن گفت. کلارا زتکین افزود نبرد برای آزادی بدون زنان شدنی نیست، و سخنرانی خودش را با جمله معروف «جنگ علیه جنگ (به آلمانی:Krieg dem Krieg)» به پایان برد.
چند روز پیش از برگزاری سومین کنفرانس جهانی زنان سوسیالیست، در سال ۱۹۱۴ که در شهر وین برگزار می‌شد؛ شعله‌های جنگ جهانی اول افروخته شد. در مارس ۱۹۱۵ یعنی در سالهای نخستین جنگ جهانی اول، در مارس ۱۹۱۵ کنفرانس جهانی زنان در شهر برن سوییس برگزار شد.
پس از به پایان رسیدن جنگ جهانی اول، سازمان جهانی زنان سوسیالیست بازسازی شد،درسال۱۹۲۵، ادیت کمیز (Edith Kemmis)، به ریاست دبیرخانه جهانی زنان در زوریخ سوییس، برگزیده شد. کارهای دبیرخانه‌ی جهانی زنان زیر نظر فردریش آدلر (Friedrich Adler) دبیر سوسیالیست جهانی، که خود کارگر مبارز حقوق زنان بود دنبال می‌شد.
در سال ۱۹۲۸ مارتا توسک (Martha Tausk) نماینده مجلس استیری (Styrie) - استانی در اتریش- به دبیری سازمان جهانی زنان برگزیده شد. سوسیالست‌های اتریش به مارتا توسک و دبیرخانه‌ی جهانی زنان فشار آوردند و آن را مورد آزارو اذیت قرار دادند تا جایی که این دبیرخانه به بروکسل منتقل شد. در سال ۱۹۳۴ مارتا توسک جای خود را به خانم آلیس پلس (Alice Pels) داد.
در فاصله‌ی بین دو جنگ جهانی، گفتگوهای سازمان جهانی زنان بیشتر درباره‌ی فعالیت زنان، زنان و فاشیسم، زنان و بحران اقتصادی بود،اما با شروع جنگ جهانی دوم این سازمان بار دیگر با چالش‌های عمیقی روبرو شد و به محاق رفت.
در میانه‌ی جنگ جهانی دوم، ماری سوترلند (Mary Sutherland) و زنان کارگر بریتانیایی، یک کنفرانس با شرکت زنانی از کشورهای در حال جنگ و کشورهایی که در چنگال فاشیسم و بودند، برگزار کردند. در این کنفرانس زنان هر کشور به زبان مادری خود سخن گفتند.
از سال ۱۹۴۱ تا سال ۱۹۵۵ زنان نتوانستند مبارزات خود را ساماندهی کنند، در سال ۱۹۵۵ شورای جهانی زنان سوسیال دموکرات برپا شد که تحولی در مبارزات زنان بود.
سازمان ملل متحد سال ۱۹۷۵ را به عنوان سال جهانی زن تعیین کرد، از این سال ۸ مارس به عنوان روز جهانی زن جشن گرفته‌شد.
در دسامبر ۱۹۷۷، مجمع عمومی طی قطعنامه‌ای یک روز را برای حقوق زنان و صلح بین‌المللی تصویب کرد. قطعنامه‌ی مجمع عمومی نقش زنان در تلاش های صلح و توسعه را به رسمیت شناخت و خواستار پایان دادن به تبعیض و افزایش حمایت از مشارکت کامل و برابر زنان شد.[۵]
از این تاریخ به بعد، روز جهانی زن به عنوان یک روز بین‌المللی به رسمیت شناخته شد و در سال ۱۹۷۷ مجمع عمومی سازمان ملل از کشورهای عضو درخواست کرد که روز ۸ مارس را به عنوان روز جهانی زن به رسمیت بشناسند. روز جهانی زنان ابتدا از فعالیت جنبش های کارگری در اواخر قرن بیستم در آمریکای شمالی شروع شد و سپس در سراسر اروپا و جهان ظاهر شد.
نخستین مراسم روز جهانی زن در ایران
در تاریخ ۸ مارس ۱۸۵۷ اعتراض زنان کارگر گارگاه‌های پارچه بافی در نیویورک به روز نمادینی برای زنان سرتاسر جهان برای نیل به حقوقشان تبدیل شد. در ایران این «جمعیت پیک سعادت نسوان» بود که حدود سال ۱۳۰۰ برای نخستین بار ۸ مارس را به عنوان روز جهانی زن به رسمیت شناخت و مراسمی را در رشت برگزار کرد.[۶]
روز جهانی زن در سال ۲۰۱۴
شعار سازمان ملل برای روز جهانی زن در سال ۲۰۱۴: «برابری برای زنان، پیشرفت برای همه‌ی ماست».[۷]
روز جهانی زن در سال ۲۰۱۵
شعار سازمان ملل برای روز جهانی زن در سال ۲۰۱۵ : «توانمندسازی زنان، توانمندسازی بشریت است: آن را تصور کن!»[۸]
دولت‌ها و فعالان در سراسر جهان در ۲۰امین سالگرد اعلامیه پکن و این پلتفرم اقدام را به رسمیت می شناسند، یک نقشه راه تاریخی که دستور کار برای تحقق حقوق زنان را تعیین میکند.[۹]
روز جهانی زن در سال ۲۰۱۶
در سال ۲۰۱۶ شعار روز جهانی زن «جهان برابر تا سال ۲۰۳۰: گام برداشتن برای برابری جنسیتی»[۱۰]
روز جهانی زن در سال ۲۰۱۷
شعار اصلی در روز جهانی زن در سال ۲۰۱۷ این بود: «زنان دنیای کار را تغییر می‌دهند، جهان برابر تا سال ۲۰۳۰».[۱۱]
دبیر کل سازمان ملل متحد، آنتونیو گوترز (António Guterres) در یک پیام در حمایت از روز جهانی زن اظهار داشت که چگونه حقوق زنان "کاهش، محدود و معکوس" است. با وجود این که مردان هنوز در موقعیت های رهبری قرار دارند، شکاف جنسیتی اقتصادی گسترده ای وجود دارد، او خواستار تغییر با توانمندسازی زنان در همه سطوح،شد که صدایشان شنیده شود و کنترل تمام زندگی‌شان و تمام آینده‌ی جهان ما به آنها داده شود.[۱۲]
روز جهانی زن در سال ۲۰۱۸
شعار اصلی روز جهانی زنان در سال ۲۰۱۸ این بود:
«وقت عمل کردن فرا رسیده است. فعالان روستایی و شهری زندگی زنان را متحول میکنند». [۱۳]
دیدگاه بنیادگرایی مذهبی در مورد زن
زنان همواره مورد تهاجم بنیادگرایان بوده‌اند؛ بطوری که همواره در دیدگاه بنیادگرایان زن باید سرکوب شود. در بنیادگرایی اسلامی چه نوع سنی آن که نمونه‌‌های آن طالبان در افغانستان، القاعده در شبه‌جزیره‌ی عرب و داعش در سوریه و عراق است، و چه نمونه‌ی شیعی آن که در تهران حاکم است، سرکوب زن بصورت نظام‌مند و هدف‌دار یکی از اهرم‌‌‌های بقای آنهاست. در بنیادگرایی مذهبی نوع مسیحی آن هم که در قرون وسطی جریان داشت، سرکوب زنان یک روال عمومی بود.
بنیادگرایی اسلامیِ معاصرِ در حاکمیت، حکومت ایران است که مبتنی بر نظریه‌ی «ولایت فقیه» است. روحالله خمینی به عنوان بنیانگذار یک حکومت بنیادگرا می‌گوید:
«ولایت فقیه مثل جعل قیم برای اطفال است. قیم ملت با قیم صغار از لحاظ موقعیت و وظیفه هیچ فرقی ندارد».[۱۴]
روحالله خمینی حتی به حق رأی زنان در سال ۱۳۴۱ اعتراض داشت و این کار را منشاء فاسد کردن جامعه می‌دانست.
سنگ بنای بینادگرایی در مناسبات بین انسان‌ها، مرزبندی جنسی است، همان طور که سنگ بنای فاشیسم هیتلری برتری نژادی است.[۱۵] به لحاظ نظری بنیادگرایی اسلامی پایه را تفاوت دو جنس می‌داند و از آن نتیجه می‌گیرد که جنس برتر مرد است و زن برده‌یی در خدمت مرد است.[۱۶]
روحالله خمینی در خصوص زنان گفته‌است:
«زنان موجودات شروری هستند؛ و اگر زنی از فراهم کردن محیط مناسب جهت ارضای همسرش خودداری کند؛ همسرش حق دارد که او را کتک بزند و هر روز بر شدت کتک بیفزاید تا زن را وادار به تسکیم کند».[۱۷]
روحالله خمینی در جای دیگر می‌گوید:
«دخالت زنان در انتخابات يا اعطاي حق زنها يا وارد نمودن نيمي از جمعيت ايران در جامعه و نظاير اين تعبيرات فريبنده... جز بدبختي و فساد و فحشا چيز ديگري همراه ندارد» [۱۸]
وی همچنین در مورد نافرمانی زن از شوهر می‌نویسد:
«شوهر، زن را نصيحت كند و اگر نشنيد، ... و اصرار ورزيد، مرد حق دارد زن را كتك بزند و به مقدار كفايت بسنده كند … و گرنه تدريجاً به شديدتر و شديدتر دست بزند». [۱۹]
همچنین در مورد سرنوشت و اختیار زن می‌نویسد:
«پدر و جد پدري و پدر جد پدري، حق دارند كه پسر و دختر صغير و … را زن و شوهر بدهند. مادر هيچگونه حقي در اين مورد ندارد … »[۲۰] وی در ادامه می‌نویسد: «مستحب است كه شوهر… به زن خويش اجازه دهد كه به هنگام مرگ پدر و مادر زنش نزد آنان باشد. اگرچه حق دارد، زن را از اين كار منع كند. تا چه رسد به عيادت كردن از بقيه و از خروج وي از خانه».[۲۱]
روحالله خمینی در فتوایی در کتاب تحریر الوسیله می‌نویسد:
«... زن مرتد، حتی مرتد فطری، به قتل نمی‌رسد، بلکه حبس مادام‌العمر می‌شود و در هر وعده‌ی نمازها، کتک می‌خورد...»[۲۲]
روحالله خمینی در پاریس مواضع متفاوتی در مورد زنان اعلام کرد، وی در مصاحبه‌ای گفت: «زنان در جامعه‌ی اسلامی آزادند و از رفتن آنان به دانشگاه و ادارات و مجلسين به هيچ وجه جلوگيری نمی‌شود»[۲۳] همچنین در مصاحبه‌ای در تاریخ ۱۶ آذر ۱۳۵۷ با جنبش اَمَل گفت: «در نظام اسلام، زن همان حقوقی را دارد که مرد دارد، حق تحصیل، حق کار، حق مالکیت، حق رأی دادن، حق رأی گرفتن. در تمام جهاتی که مرد حق دارد، زن هم حق دارد...»[۲۴]
بعد از پا گرفتن حکومت اسلامی در ایران، قوانینی علیه حقوق زنان تصویب شد و پایمال شدن حقوق آنان رسمی شد.
۷ اسفند ۱۳۵۷: دفتر روحالله خمینی اعلام کرد که «قانون حمایت خانواده» ملغی شده است. این قانون که در زمان شاه تصویب شده‌بود، امتیازاتی برای زنان در سطح خانواده در نظر گرفته بود.
۸ اسفند ۱۳۵۷: قانون خدمات اجتماعی زنان ملغی گردید.
۹ اسفند ۱۳۵۷: فعالیت زنان در عرصه‌ی ورزش محدود شد.
۱۱ اسفند ۱۳۵۷: زنان از قضاوت منع شدند و بدین ترتیب صدها زن قاضی یا کار آموز قضایی بلاتکلیف مانده یا اخراج شدند.
۱۳ اسفند ۱۳۵۷: روحالله خمینی گفت:«مرد حق دارد هر بار که بخواهد زنش را طلاق دهد».
۱۵ اسفند ۱۳۵۷: طی حکمی روحالله خمینی دستور داد: «در وزازتخانه‌های اسلامی ... زنها بروند اما با حجاب باشند».
۱ خرداد ۱۳۵۸: اولین زن را در ملأ عام شلاق زدند.
۲۱ تیر ۱۳۵۸: برای اولین بار ۳ زن را به اتهام فساد اخلاقی اعدام کردند.
۱۴ مهر ۱۳۵۸: رتبه‌ی قضایی زنانی که هنوز در قوه‌ی قضاییه بودند را به رتبه‌ی اداری تبدیل کردند.
۱۴ بهمن ۱۳۵۸: اولین بخشنامه‌ی دولتی درباره‌ی حجاب اجباری پرستاران و زنان پزشک صادر شد.
۸ تیر ۱۳۵۹: برای اولین بار مجازات سنگسار درمورد دو زن در کرمان را به اجرا در‌آوردند.
مرتضی مطهری تلاش میکند دیدگاه نرم‌تری در مورد زنان ارائه کند. وی می‌گوید:
«زن و مرد در انسانیت با هم برابرند اما دوگونه انسانند،با دو گونه خصلت‌ها و دو گونه روانشناسی». مطهری ادامه می‌دهد:«اما این اختلاف ناشی از عوامل جغرافیایی یا تاریخی و اجتماعی نیست بلکه طرح آن در متن آفرینش ریخته شده. طبیعت از این گونه دگرگونی‌ها هدف داشته است و هر گونه عملی بر ضد طبیعت و فطرت، عوارض نامطلوبی به بار می‌آورد».[۲۵]
مطهری به عنوان یکی از ایدئولوگ‌های حکومت اسلامی ایران، می گوید:
«برتری روح مردان بر زنان چیزی است که طراح آن طبیعت می‌باشد، هر قدر خانم‌ها بخواهند با این واقعیت مبارزه کنند بی‌فایده خواهد بود؛ خانم‌ها به این علت که حساس‌تر از آقایان هستند؛ باید این واقعیت را قبول کنند که به نظارت آقایان در زندگی‌اشان نیاز دارند».[۲۶]
مطهری طلاق را حق مرد می‌داند و در این زمینه می‌گوید:
«مرد است که اگر زن را از دست ندهد و نسبت به او وفادار بماند زن نیز او را دوست می‌دارد و نسبت به او وفادار می‌ماند بنابر این طبیعت کلید فسخ ازدواج را به دست مرد داده است».[۲۷]
بر اساس این دیدگاه‌ها نسبت به زن، قانون مدنی دولت ایران تمام اختیارات خانواده و زن را به مرد می‌سپارد. بر اساس قانون مدنی دولت ایران، ریاست خانواده را از خصایص شوهر می‌داند و در زمینه‌ی مسکن، طلاق، شغل، تابعیت، تحصیل و مسافرت زن را به مرد مشروط کرده است.
ماده‌ی ۱۰۵ قانون مدنی ایران می‌گوید:
در رابطه‌ی بین زن و مرد، ریاست خانواده وظیفه‌ی مرد است، شورای نگهبان قانون اساسی حکومت ایران اعلام کرده است که زن بدون اجازه‌ی شوهر حق خروج از خانه را، حتی برای رفتن به مراسم ختم پدرش، ندارد.
ماده‌ی ۱۱۱۷ قانون مدنی ایران می‌گوید که شوهر میتواند همسرش را از گرفتن شغل‌های فنی که با چارچوب خانواده یا شخصیت وی همخوانی نداشته باشد، منع کند.
ماده‌ی ۱۱۳۳ قانون عمومی می‌گوید: مرد میتواند هر وقت که بخواهد زنش را طلاق دهد. ضمناً هیچ لزومی ندارد که این موضوع را از قبل به زن اطلاع دهد.
نتیجه‌ی قرارگرفتن بنيادگرايي در موضع حاكميت؛ باعث شده، حتی قوانین مدنی دولت ایران علیه حقوق زنان باشد.
آیا قوانین اسلام علیه زنان است؟
قوانین اسلام واقعی نه تنها علیه زنان نیست بلکه در دفاع از زنان قوانین بسیار زیاد دارد. منظور از بنیادگرایی نه واقعیت اسلام است و نه حتی تلقی ارتجاعی از اسلام بلکه یک جریان قرون وسطایی با ویژگی‌های سرکوبگری، انحصار طلبی، صدور تروریسم، قشری گری و زن ستیزی است که در صدد است حکومت ولایت فقیه را به همه‌ی جهان بسط بدهد.[۲۸]
در همین زمینه مریم رجوی می‌گوید:
«من معتقدم که شاخص و معیار تمایز بین اسلام دموکراتیک و هر گونه برداشت بنیادگرایانه و استبدادی از اسلام نحوه‌ی برخورد با مسأله‌ی زن است.»
او معتقد به برابری است و برای زنان، آزادی‌ها و حقوق زیر را اعلام کرده است.
۱- آزادی‌ها و حقوق اساسی
- زنان بايد بطور برابر حق برخورداری و حفظ همه حقوق‌بشر و آزادی‌های اساسی را داشته باشند.
- زنان از هر قوميت، مذهب و طبقه اجتماعی، در هر سنی كه هستند و در هر كجا سكونت دارند ـ شهر يا روستا ـ بايد از حقوق برابر با مردان در همه زمينه‌های اقتصادی، اجتماعی، سياسی برخوردار باشند. تبعيض نسبت به زنان در تمام اَشكال آن بايد محو شود.
- زنان در انتخاب محل سكونت، نوع شغل و تحصيل آزادند و از حق انتخاب آزادانه همسر، حق انتخاب پوشش، حق مسافرت آزادانه، حق خروج از كشور، حق كسب تابعيت، حق تفويض تابعيت به فرزند، حق طلاق، حق حضانت و حق ولايت بر فرزند برخوردارند.
- اعتقاد به دين و مذهب و عقيده معينی نبايد موجب تحقير هيچ زنی يا منع آنها از دسترسی به فرصت‌های شغلی، امكانات آموزشی يا دادخواهی شود.
۲- برابری در مقابل قانون
- زنان بايد به‌طور برابر با مردان از حمايت قانون برخوردار باشند.
- در مقابل خشونت، تجاوز، تبعيض و نقض آزادی، زنان بايد به راه‌كار‌های قضايی مطمئن دسترسی داشته باشند.
- زنان بايد از حق برابر با مردان در دادخواهی برخوردار باشند.
- دادگاه ها بايد اعتبار شهادت و سوگند زنان با مردان را برابر محسوب كنند.
- سن قانونی برای دختران ۱۸ سال تمام خواهد بود. دختران تا قبل از اين سن مسئوليت جزايی ندارند.
۳- آزادی انتخاب پوشش
- زنان در انتخاب پوشش خود آزادند.
- قانون حجاب اجباری لغو می‌شود.
- مقرراتی كه رعايت نكردن حجاب را مستوجب مجازات‌های اداری براي كارگران يا كارمندان زن دانسته، لغو می‌شود.
- قوانين نوشته يا نانوشته كنترل پوشاك و رفتار زنان تحت عنوان «بدحجابی» كه حق آزادی و امنيت زن ايرانی را نقض كرده، در ايران فردا جايی ندارد.
۴- مشاركت برابر در رهبری سياسی
- زنان بايد از «حق شرکت در تعيين سياست‌های حکومت و اجرای آنها و به‌عهده داشتن پستهای دولتی و انجام وظائف عمومی در تمام سطوح حکومتی» برخوردار باشند.
- به‌طور خاص زنان بايد حق مشاركت برابر در رهبری‌سياسی جامعه را داشته باشند.
- من پيشنهاد خواهم كرد در راستای رفع نابرابری، دولت نيمی از اعضای كابينه خود را از ميان زنان انتخاب كند. من همچنين پيشنهاد می‌كنم احزاب سياسی حداقل نيمی از كانديداهای خود برای شركت در انتخابات پارلمان را از زنان انتخاب كنند.
- هر قانونی كه منع و محدوديتی برای تصدی زنان در پستهای مديريتی و مشاغل عالیرتبه قضايی و حقوقی قائل باشد، فسخ می‌شود.
۵- برابری اقتصادی
- زنان بايد دارای حقوق مساوی با مردان در برخورداری از سهم‌الارث همچنين در انعقاد قراردادها و اداره اموال باشند.(۹)
- در بازاركار، زنان بايد از فرصت‌های برابر با مردان برخوردار باشند.
- در ازاء كار مساوی، زنان بايد از دستمزد و مزايای مساوی با مردان برخوردار باشند. همچنين از امنيت شغلی و تمام مزايا.
- در دسترسی به مسكن، تغذيه مناسب، خدمات بهداشتی، تحصيل و فعاليت ورزشی و هنری زنان بايد از فرصت‌های مساوی با مردان برخوردار باشند.
۶- برابری در خانواده
- زنان بايد حق آزادانه و يکسان برای انتخاب همسر، ازدواج و طلاق داشته باشند.
- چند همسری ممنوع است.
- ازدواج قبل از رسيدن به سن قانونی ممنوع است. در زندگی خانوادگی هرگونه اجبار و تحميل به زن ممنوع است.
- مسئوليت‌های خانوادگی همچون خانه‌داری و نگهداری از کودکان، فعاليت شغلی و آموزش كودكان مسئوليت مشترك و برابر زن و مرد است.
- زنان بايد از حق حضانت فرزندان خود برخوردار باشند.
- از به كارگماردن دختربچه‌ها قبل از رسيدن به سن قانونی ممانعت خواهد شد و برای آنان امتيازات ويژه در زمينه آموزشی در نظر گرفته خواهد شد.
- تفتيش و دخالت حكومت در زندگی خصوصی زنان ممنوع است.
۷- منع خشونت
- اَشكال مختلف خشونت نسبت به زنان، اقدام‌های تهديد‌آميز يا محروم كردن اجباری آنان از آزادی‌هايشان جرم محسوب می‌شود.
۸- منع بهره‌كشی جنسی
- تجارت جنسی ممنوع است.
- قاچاق زنان و واداشتن آنان به تن‌فروشی جنايت است و عوامل آن تحت تعقيب قرار می‌گيرند.
- كسانی که مرتکب جرايم جنسی نسبت به کودکان شوند بايد تحت پيگرد قانونی قرار گيرند.
- منع هرگونه بهره‌كشی جنسی از زن تحت هر عنوان و الغای كليه رسوم و قوانين و مقرراتی كه بر طبق آن پدر و مادر، ولی، قيم يا ديگری دختر يا زنی را، به‌عنوان ازدواج يا هر عنوان ديگر، برای تمتع جنسی يا بهره‌كشی به ديگران واگذار می‌كنند.
۹- لغو قوانين شريعت آخوندی
- احكام شريعت آخوندی در قوانين ايران فردا جايی نخواهد داشت.
- لغو کليه مقررات کيفری داخلی که باعث به‌وجود آمدن تبعيض عليه زنان می‌باشند» مورد تأكيد قرار می‌گيرد.
- قوانين ننگين و موحشی نظير سنگسار برخواهد افتاد.
- كليه قوانينی كه جنايت عليه زنان را به بهانه‌های ناموسی مجاز شناخته، لغو می‌شود.
۱۰-تسهيلات اجتماعی
- زنان بايد از تأمين اجتماعی به‌ويژه در موارد بازنشستگی، بيکاری، بيماری، دوران پيری و ساير اَشكال کارافتادگی و همچنين حق مرخصی استحقاقی در زمان بارداری و زايمان وحق برخورداری از تغذيه و خدمات رايگان در اين دوران برخوردار باشند.
- دولت برای تأمين مهد كودك و شيرخوارگاه مورد نياز برای نگهداری فرزندان زنان شاغل برنامه‌ريزی كند و همه زنان شاغل به مهد كودك و شيرخوارگاه برای نگهداری فرزندان‌شان دسترسی داشته باشند.
- زنان متعلق به گروه‌های اقليت، پناهنده و مهاجر، زنان ساكن مناطق روستايی يا دورافتاده، زنان بينوا، زنانی زندانی، دختربچه‌ها، زنان معلول، ناتوان يا کهنسال بايد از حمايت‌های مالی، آموزشی و بهداشتی ويژه دولت برخوردار شوند.
- محروم كردن زنان استخدام شده بر اساس قراردادهای موقت، از تأمين اجتماعی ممنوع است.
- اخراج زنان يا كاهش دستمزد آنان به‌خاطر بارداری يا زايمان يا سپردن مشاغل زيان‌آور به آنها در اين دوران ممنوع است.
- حمايت از زنان سرپرست خانوار يك وظيفه ضروری برای دولت است.
مشارکت فعال و برابر زنان در رهبری سیاسی
تجربه ما (در درون جنبش مقاومت) اين است كه شكستن طلسم نابرابری، بدون يك جهش، ممكن نيست و بايد مواضع مسئول رهبری كننده را بدون هيچ نگرانی به ذيصلاحترين زنان سپرد.
هژمونی زنان در اين مقاومت، به‌مثابه يك تحول ساختارشكن برای زنان، راه مسئوليت‌پذيری را در همه زمينه‌ها باز كرد.
بر اثر اين كارزار، آنها موفق به كسب ارزش‌های نوين شدند و بر فرهنگ كهنه و ارتجاعی غلبه كردند.
در اولين قدم، آنها به خود و توانمندی‌های خود باور كردند. و هنگامی كه دريافتند كه نقش مسئولانه آنان چقدر در پيشبرد مبارزه با استبداد مذهبی ضروری است، از دنيای غيرمسئول و كنش‌پذير و از دنيای زنی كه تنها به اتكاء ديگری اعتبار می‌يابد، به دنيای زنان مسئول كه هدايت يك مبارزه را با همه پيامدهای آن به‌دست می‌گيرند، قدم گذاشتند.
آنها ضدارزش‌هايی مانند، حسادت، قياس، اصالت دادن به‌ويژگی‌های فيزيكی، مثل شكل و قيافه، و جوانی و پيری را كه همه شما خوب می‌دانيد كه خوره انرژی‌های زنان است، از خود دور كردند. آنها همچنين توانستند تزلزل و شكنندگی را تبديل به صلابت و استحكام كنند. آنها ترس از شكست، و ضعف نشان دادن در مقابل هجوم سختی‌ها را از خود دور كرده‌اند و به‌جای فروريختن، آموختند كه قدرت غلبه بر شكست را در خود بپرورانند. آنها ياد گرفتند كه به‌جای نااميدی، همواره اميدوار و سخت كوش، به‌سمت پيروزی راه باز كنند.
درجنبش ما رابطه زنان به گونه‌يی تغيير كرده كه مانند خواهران تنی در كنار يكديگر كار می‌كنند، همديگر را می‌شنوند و پشتيبان يكديگرند و سخت ترين مسئوليت‌ها را اين چنين با‌هم پيش می‌برند.
آنها رقابت منفی بين زنان را كنار زده‌اند؛ به نحوی كه ارتقای هر زن، عامل تشويق و انگيزش ساير زنان است، تلاش جمعی برای ارتقای مسئوليت ساير زنان، يك ارزش است و همه زنان می‌توانند اين ارزش‌ها را كسب كنند.
آنها به اين باور رسيده‌اند كه با پشتيبانی و همكاری با ساير زنان، خودشان توانمندتر می‌شوند. و در اين مسير قدرت بالايی برای ايثار كردن نسبت به ساير خواهران شان كسب كرده‌اند.
به همين دليل است كه توانسته‌اند اشرف را در سخت‌ترين و بغرنج‌ترين نبردهای ده‌سال گذشته، رهبری كنند...
برای بنای ايران آزاد فردا نيز بايد به‌همين ديدگاه، مجهز بود؛ تا با آن بتوان نهادهای دموكراسی را در جامعه فردا تأسيس كرد. يعنی مقاومت ما اين رسالت را نيز بر دوش دارد كه سازنده و تأسيس‌كننده باشد.
اگر دموكراسی بر برابری زن و مرد، مشاركت برابر همگان، انتخاب آزادانه آحاد جامعه و بيان آزاد و بی‌قيد و شرط بنانشود، به‌سرعت به انحراف و ارتجاع كشيده می‌شود.
امر برابری در درون جنبش ما، نويد الهام‌بخشی برای جامعه ايران، به‌خصوص برای زنان و جوانان است.
وقتی كه جنسيت‌گرايی را هدف قرار می‌دهيد، داريد سنگ بنای ولايت‌فقيه را درهم می‌شكنيد. و‌وقتی كه زن‌ستيزی آخوندها را نشانه می‌رويد، قلب ايدئولوژی آنها را نشانه رفته‌ايد. در اين صورت، ديگر نه فقه و شريعت آخوندی، و نه قوانين و فرهنگ ارتجاعی آن ها، تكيه گاهی پيدا نمی‌كند.
اين توضيح، روشن كننده اين امر است كه چرا آخوندها بی‌وقفه، گسترده و با دجاليت تمام، مجاهدين را هدف قرار می‌دهند.
نخستين جرم مجاهدين از نظر آنها، تعهد به آرمانشان برای تغيير رژيم در ايران است. اما علاوه بر اين، در شريعت آخوندها، مجاهدين و مقاومت ايران، گناه كبيره مرتكب شده‌اند. زيرا اين مقاومت معتقد است كه زن ايرانی شايستگی آن را دارد و بايد سكان رهبری را در ايران دموكراتيك فردا به‌دست بگيرد. ...
زيرا اين جنبشی است كه به كلی با ايدئولوژی و رفتار رژيم ديكتاتوری مذهبی ، سر ستيز دارد و به‌پاخاسته تا كاخ ستم و نابرابری را از اساس واژگون سازد.[۲۹]
شعر نان و رز (نان و زندگی بهتر)
«نان و گل سرخ» از شعارهای فعالين حقوق زنان بود که بعدها در ترانه‌ای به نام «نان و گل‌های رز» تجلی يافت جیمز اوپنهایمن شعر آن را در سال ۱۹۱۲ سرود که در باره‌ی کارگران زن کارخانه‌ی پارچه بافی لاول ماساچوست بود؛ زنان کارگر هنگام تظاهرات این شعر را می‌‌خواندند، اوپنهایمن رز را نماد زندگی بهتر می‌دانست.[۳۰]
نان و رز (نان و زندگی بهتر)
به پیش، خواهران من، به پیش،
بانگ صدای ما رسا است.
از جای برکنیم،
نرده آشپزخانه‌های دود گرفته،
و کارخانه‌های بی‌روح را.
به‌سوی روزی روشن و نورانی گام برداریم.
همه با هم بخوانیم نان و زندگی بهتر، نان و زندگی بهتر
به پیش، خواهران من،
مبارزه ما نیز، برای مردانی است،
که برای ما کودک می‌سازند،
ولی خود، همیشه کودک ما هستند.
دیگربس است،
زندگی جانوری، برای تکه‌یی نان.
ما زندگی بهتر می‌خواهیم.
به پیش، خواهران من،
بر گور زنان بیشماری، که برای نان فریاد کشیدند.
نه زیبایی، نه عشق، بیگاری برای همه.
بکوشیم برای زندگی بهتر،
نه‌تنها برای نان
به پیش، خواهران من، به پیش،
روز های بهتر درراه است.
ما همه را،
به‌دنبال آرمان والای خود خواهیم کشاند.
دیگربس است،
بهره کشی،
رنج ده تن، آسودگی یک تن.
برای هر کس، نان و زندگی بهتر،
نان وزندگی بهتر.
پانویس
- ↑ "International Women's Day History | International Women's Day | The University of Chicago". iwd.uchicago.edu. Retrieved 2017-04-07.
- ↑ "United Nations page on the background of the IWD". Un.org. Retrieved March 8, 2012.
- ↑ Temma Kaplan, "On the Socialist Origins of International Women's Day", in: Feminist Studies, 11, 1985, S. 163–171. (PDF Archived June 15, 2007, at the Wayback Machine)
- ↑ Liliane Kandel / Françoise Picq, "Le Mythe des origines à propos de la journée internationale des femmes" Archived September 27, 2013, at the Wayback Machine, in: La Revue d'en face, 12, 1982, S. 67–80.
- ↑ https://www.un.org/en/events/womensday/2010/history.shtml
- ↑ وبسایت یورو نیوز
- ↑ "International Women's Day | UN Women – Headquarters". UN Women. Retrieved March 7,2014.
- ↑ "International Women's Day | UN Women – Headquarters". UN Women. Retrieved February 11,2015.
- ↑ "The Beijing Platform for Action, inspiration then and now | Beijing+20 campaign". UN Women. Retrieved February 11, 2015.
- ↑ "International Women's Day 2016". UN Women. Retrieved February 18, 2016.
- ↑ "International Women's Day 2017". UN Women. Archived from the original on March 8, 2017. Retrieved March 8, 2017.
- ↑ UN Secretary-General's Message for International Women's Day". UN. 6 March 2017. Retrieved 8 March 2017.
- ↑ "International Women's Day 2018". unwomen.org. UN Women. Retrieved 8 March 2018.
- ↑ کتاب «حکومت اسلامی» نوشته‌ی روحالله خمینی
- ↑ کتاب «اسلام، زنان و برابری» نوشته‌ی مریم رجوی
- ↑ کتاب «اسلام، زنان و برابری» نوشته‌ی مریم رجوی
- ↑ کتاب «تحریرالوسیله» نوشته‌ی روحالله خمینی
- ↑ کتاب صحیفه‌ی نور روحالله خمینی جلد اول صفحه‌ی ۳۱
- ↑ کتاب تحریرالوسیله نوشته روحالله خمینی صفحه ۳۰۵
- ↑ کتاب تحریرالوسیله نوشته روحالله خمینی، جلد دوم - صفحه‌ی ۲۴۰ مسأله ۱
- ↑ کتاب تحریرالوسیله‌ی روحالله خمینی صفحه‌ی ۳۴۵
- ↑ كتاب تحرير الوسيله روحالله خمینی جلد دوم، صفحه‌ی ۴۹۴
- ↑ مصاحبه‌ی روحالله خمینی با لس‌آنجلس تایمز ۱۶ آذر ۱۳۵۷
- ↑ صحیفه‌ی نور ، روحالله خمینی، جلد ۴ صفحات ۳۴و ۳۵
- ↑ مرتضی مطهری، «نظام حقوق زن در اسلام»
- ↑ مرتضی مطهری، «نظام حقوق زن در اسلام»
- ↑ مرتضی مطهری، «نظام حقوق زن در اسلام»
- ↑ کتاب «اسلام، زنان و برابری» نوشته‌ی مریم رجوی
- ↑ سخنرانی مریم رجوی در كنفرانس بين المللی روز جهانی زن، ۹مارس۲۰۱۳ ـ ۱۹اسفند۹۱
- ↑ وبسایت سازمان مجاهدین خلق ایران