کاربر:Abbas/صفحه تمرین2: تفاوت میان نسخهها
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۸: | خط ۸: | ||
== پیش زمینه واقعه ۱۷ شهریور == | == پیش زمینه واقعه ۱۷ شهریور == | ||
جرقههای اولیهی اعتراضاتی که به انقلاب ضد سلطنتی و سرنگونی نظام پهلوی در ۲۲بهمن ۱۳۵۷ انجامید، در آبان و بعد از آن در دی ۱۳۵۶ زده شد. در پی تظاهراتی که در قم در اعتراض به مقالهای به قلم احمد رشیدی مطلق در روزنامه اطلاعات، برگزار شد، نیروهای انتظامی شاه معترضان را به گلوله بستند. بدین ترتیب ناآرامیهای سه مرحلهای چهلمها آغاز گشت که اولین آن به مناسبت چهلم شهدای قم در شهرهای مختلف برگزار شد. آخرین تظاهرات خشونت آمیز در ۱۹ اردیبهشت ۵۷ برگرار شد. شاه سعی کرد با برخی نمایشهای اصلاحی اوضاع را آرام کند. از جمله این اقدامات وضع قوانینی برای خانواده سلطنتی که در آن به پنجاه تن از وابستگان خود دستور داد تا به فعالیتهای اقتصادی خود پایان دهند. همجنین شاه به زیارت مرقد امام رضا (ع) رفت که با تبلیغات بسیاری نیز همراه بود. شاه ارتشبد نصیری رئیس ساواک را برکنار کرد. جمشید آموزگار نخست وزیر وقت نیز برای مهار اوضاع دست به اصلاحاتی در امور اقتصادی زد.<ref>ایران بین دو انقلاب ـ یرواند آبراهامیان ۶۲۸ ـ ۶۲۹</ref> | جرقههای اولیهی اعتراضاتی که به انقلاب ضد سلطنتی و سرنگونی نظام پهلوی در ۲۲بهمن ۱۳۵۷ انجامید، در آبان و بعد از آن در دی ۱۳۵۶ زده شد. در پی تظاهراتی که در قم در اعتراض به مقالهای به قلم احمد رشیدی مطلق در روزنامه اطلاعات، برگزار شد، نیروهای انتظامی شاه معترضان را به گلوله بستند. بدین ترتیب ناآرامیهای سه مرحلهای چهلمها آغاز گشت که اولین آن به مناسبت چهلم شهدای قم در شهرهای مختلف برگزار شد. آخرین تظاهرات خشونت آمیز در ۱۹ اردیبهشت ۵۷ برگرار شد. شاه سعی کرد با برخی نمایشهای اصلاحی اوضاع را آرام کند. از جمله این اقدامات وضع قوانینی برای خانواده سلطنتی که در آن به پنجاه تن از وابستگان خود دستور داد تا به فعالیتهای اقتصادی خود پایان دهند. همجنین شاه به زیارت مرقد امام رضا (ع) رفت که با تبلیغات بسیاری نیز همراه بود. شاه ارتشبد نصیری رئیس ساواک را برکنار کرد. جمشید آموزگار نخست وزیر وقت نیز برای مهار اوضاع دست به اصلاحاتی در امور اقتصادی زد.<ref>ایران بین دو انقلاب ـ یرواند آبراهامیان ۶۲۸ ـ ۶۲۹</ref> | ||
در دو ماه نخست تابستان ۱۳۵۷ ناآرامی عمدهای رخ نداد. در ۲۸مرداد۱۳۵۷ واقعه آتشسوزی در سینما رکس آبادان رخ داد. در پنج شهریور شاه آموزگار را برکنار و شریف امامی را به نخست وزیری برگزید. | |||
=== تظاهرات ۱۳ شهریور === | === تظاهرات ۱۳ شهریور === |
نسخهٔ ۶ سپتامبر ۲۰۱۹، ساعت ۱۹:۱۵
۱۷شهریور۱۳۵۷ نام واقعهای است که از آن با نام «جمعه سیاه»، «جمعه خونین»، «کشتار ۱۷ شهریور» و «واقعهی میدان ژاله» نیز نام بردهاند. این واقعه نقطه عطفی در سلسله رویدادهای انقلاب ضد سلطنتی بود که به سرنگونی سلطنت پهلوی انجامید.[۱]
در پی تظاهرات عید فطر در ۱۳شهریور و بعد از آن در ۱۶ شهریور ۱۳۵۷، مردم به طور خود جوش قرار تظاهراتی را در میدان ژاله برای روز بعد، یعنی جمعه ۱۷شهریور گذاشتند. این موضوع باعث نگرانی سران حکومت و شخص شاه شد. در شامگاه ۱۶شهریور شورای امنیت ملی به ریاست نخست وزیر، شریف امامی تشکیل جلسه داد و تصمیم به اعلام حکومت نظامی در تهران و یازده شهر دیگر گرفت. در پی آن هیئت دولت نیز تشکیل جلسه داد و طرح اعلام حکومت نظامی را به تصویب رساند. دراین جلسه تیمسار غلامعلی اویسی به عنوان فرماندار نظامی تهران منصوب شد.
در سحرگاه ۱۷ شهریور در ساعت ۶ صبح فرماندار نظامی تهران طی اولین اطلاعیه خود حکومت نظامی را از رادیو اعلام کرد. تعداد بسیاری از مردم در میدان ژاله ( شهدای کنونی) تجمع کردند. حدود ساعت ۹:۱۵ دقیقه صبح شلیک به سوی جمعیت آعاز شده و بسیاری از تظاهرکنندگان کشته و مجروح شدند. درگیریها بین نیروهای امنیتی و مردم در تمام روز ۱۷شهریور ادامه داشت.[۱]
کشتار ۱۷شهریور تأثیر به سزایی در روند انقلاب ضد سلطنتی داشت و دریایی از خون بین مردم و شاه به وجود آورد. در پی این کشتار فقط یک راهحل پیش روی مردم باقی ماند و آنهم انقلابی بنیادین و سرنگونی حکومت پهلوی بود.[۲]
پیش زمینه واقعه ۱۷ شهریور
جرقههای اولیهی اعتراضاتی که به انقلاب ضد سلطنتی و سرنگونی نظام پهلوی در ۲۲بهمن ۱۳۵۷ انجامید، در آبان و بعد از آن در دی ۱۳۵۶ زده شد. در پی تظاهراتی که در قم در اعتراض به مقالهای به قلم احمد رشیدی مطلق در روزنامه اطلاعات، برگزار شد، نیروهای انتظامی شاه معترضان را به گلوله بستند. بدین ترتیب ناآرامیهای سه مرحلهای چهلمها آغاز گشت که اولین آن به مناسبت چهلم شهدای قم در شهرهای مختلف برگزار شد. آخرین تظاهرات خشونت آمیز در ۱۹ اردیبهشت ۵۷ برگرار شد. شاه سعی کرد با برخی نمایشهای اصلاحی اوضاع را آرام کند. از جمله این اقدامات وضع قوانینی برای خانواده سلطنتی که در آن به پنجاه تن از وابستگان خود دستور داد تا به فعالیتهای اقتصادی خود پایان دهند. همجنین شاه به زیارت مرقد امام رضا (ع) رفت که با تبلیغات بسیاری نیز همراه بود. شاه ارتشبد نصیری رئیس ساواک را برکنار کرد. جمشید آموزگار نخست وزیر وقت نیز برای مهار اوضاع دست به اصلاحاتی در امور اقتصادی زد.[۳]
در دو ماه نخست تابستان ۱۳۵۷ ناآرامی عمدهای رخ نداد. در ۲۸مرداد۱۳۵۷ واقعه آتشسوزی در سینما رکس آبادان رخ داد. در پنج شهریور شاه آموزگار را برکنار و شریف امامی را به نخست وزیری برگزید.
تظاهرات ۱۳ شهریور
تظاهرات ۱۶ شهریور
روز ۱۷ شهریور۱۳۵۷
تعداد کشتهشدگان
واکنشها به کشتار ۱۷شهریور
دادگاه
نگارخانه
- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ ۱۷ شهریور ۵۷؛ 'ژاله خون شد، خون جنون شد' سایت بی بی سی فارسی
- ↑ ایران بین دو انقلاب ـ یرواند آبراهامیان۶۳۶ ـ ۶۳۷
- ↑ ایران بین دو انقلاب ـ یرواند آبراهامیان ۶۲۸ ـ ۶۲۹