|
|
(۴۹ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد) |
خط ۱: |
خط ۱: |
| {{Infobox holiday | | {{جعبه زندگینامه |
| |holiday_name = روز جهانی کارگر | | | اندازه جعبه = |
| |type = بینالمللی | | | عنوان =علی موسیو |
| |image = پوستر روز جهانی کارگر.JPG | | | نام = |
| |imagesize = | | | تصویر = |
| |caption =
| | علی موسیو در لباس فدایی.JPG |
| |official_name = روز جهانی کارگر به انگلیسی:(International Workers' Day) | | | اندازه تصویر = |
| |nickname =
| | | عنوان تصویر =علی موسیو در لباس فدایی |
| |observedby =کارگران در سرتاسر جهان | | | زادروز = ۱۲۴۵ |
| |litcolor = | | | زادگاه =محله نوبر تبریز |
| |longtype =گرامیداشت | | | تاریخ مرگ = ۱۲۸۹ |
| |significance = | | | مکان مرگ =تبریز |
| |begins = ۱ می ۱۸۸۶ | | |عرض جغرافیایی محل دفن= |
| |ends = | | |طول جغرافیایی محل دفن= |
| |date =۱ می هر سال | | <!-- عرض جغرافیایی به درجه دقیقه و ثانیه و جهت پیشفرض شمال--> |
| <!-- Use next three if holiday is the same day of the same week every year --> | | |latd=|latm=|lats=|latNS=N |
| |week_ordinal = <!-- "first", "second", "last", etc. --> | | <!-- طول جغرافیایی به درجه دقیقه و ثانیه و جهت پیشفرض غرب--> |
| |weekday = <!-- "Sunday", "Monday", "Friday", etc. --> | | |longd=|longm=|longs=|longEW=E |
| |month = <!-- "January", "February", "December", etc. --> | | | محل زندگی = |
| <!-- Use next three if the date changes in an unusual pattern each year -->
| | | ملیت = |
| |date2019 = <!-- only for days that change each year --> | | | نژاد = |
| |date2020 = <!-- only for days that change each year --> | | | تابعیت =ایرانی |
| |date2014 = <!-- only for days that change each year --> | | | تحصیلات =نامعلوم |
| |celebrations = | | | دانشگاه = |
| |observances = | | | پیشه =تاجر |
| |relatedto = | | | سالهای فعالیت =۱۲۸۵ تا ۱۲۸۹ هجری شمسی |
| | | کارفرما = |
| | | نهاد = |
| | | نماینده = |
| | | شناختهشده برای =مردم ایران |
| | | نقشهای برجسته =رهبر حزب اجتماعیون عامیون ایران ـ رئیس مرکز غیبی تبریز |
| | | سبک =مبارزه سیاسی و مسلحانه |
| | | تأثیرگذاران = |
| | | تأثیرپذیرفتگان =جنپش مشروطه ایران و مردم تبریز و حکومت محمد علی میرزا |
| | | شهر خانگی =تبریز |
| | | تلویزیون = |
| | | لقب =علی موسیو |
| | | حزب =اجتماعیون عامیون ( سوسیال دموکرات) |
| | | جنبش =انقلاب مشروطه ایران |
| | | مخالفان =محمد علی میرزا و حاکمان ضد مشروطه |
| | | هیئت = |
| | | دین =اسلام |
| | | مذهب = |
| | | منصب = |
| | | مکتب = |
| | | آثار = |
| | | خویشاوندان سرشناس = |
| | | جوایز = |
| | | امضا = |
| | | اندازه امضا = |
| | | وبگاه = |
| | | پانویس = |
| }} | | }} |
| '''روز جهانی کارگر،''' به انگلیسی International Workers' Day، یک مراسم کارگری است که همه ساله از طرف کارگران در روز اول ماه می در بسیاری از کشورهای جهان برگزار میشود. | | '''علی موسیو''' (زاده ۱۲۴۵، درگذشته ۱۲۸۹ خورشیدی) از رهبران [[جنبش مشروطه ایران]] در تبریز و رهبر و بنیانگذار حزب اجتماعیون عامیون (سوسیال دموکرات) ایران، رئیس و بنیانگذار [[مرکز غیبی]] تبریز که نقش کمیته مرکزی حزب اجتماعیون عامیون را داشت. |
|
| |
|
| پیشینه این روز به اول ماه می ۱۸۸۶در آمریکا و اعتراضات کارگران برای دستیابی به ۸ ساعت کار در روز برمیگردد. بزرگترین این اعتراضات در شهر شیکاگو برگزار شد که چندین روز به طول انجامید. این تظاهرات با دخالت پلیس به خشونت گرایید. در این تظاهرات ۱۱ تن از فعالان کارگری بازداشت شدند که ۵ نفر از آنان به اعدام محکوم شدند. یک تن قبل از اعدام خودکشی کرد و ۴ تن دیگر به دار آویخته شدند.<ref name=":0" />
| | علی موسیو فرزند حاج محمد باقر تبریزی از بازرگانان تبریز یود. به واسطه سفر به استامبول، اتریش و فرانسه از پیشرفتهای کشورهای اروپایی آگاه شد. به زبان فرانسه و همچنین تاریخ انقلاب کبیر فرانسه آگاه بود و به همین واسطه به علی موسیو معروف شد. در شروع [[جنبش مشروطه ایران|انقلاب مشروطه]] با انقلابیون قفقاز و حزب اجتماعیون عامیون آنجا آشنا شده و مرام آنها را پذیرفت. پس از بازگشت به تبریز جمعیت اجتماعیون عامیون را در تبریز با تعدادی از همفکرانش بنیان گذاشت.<ref name=":0" /> <ref name=":1" /> |
|
| |
|
| در بسیاری از کشورهای جهان کارگران این روز را جشن میگیرند و تعطیل رسمی است.<ref name=":0" /> پیشینه برگزاری روز جهانی کارگر در ایران به دورهی [[رضاشاه پهلوی|رضاشاه]] برمیگردد که به طور مخفی برگزار میشد. پس از شهریور ۲۰ سندیکاهای کارگری فعال شدند و مراسم روز جهانی کارگر در این دوران علنی شد. پس از کودتای ۲۸ مرداد و برقراری دوباره دیکتاتوری [[محمدرضا پهلوی|محمد رضا شاه]]، مجددا این مراسم مخفیانه برگزار میشد. با روی کار آمدن [[روحالله خمینی|خمینی]] فعالیت تمامی سندیکاهای کارگری در ایران ممنوع شد. جمهوری اسلامی در عوض ارگانی به نام خانهی کارگر بنیان نهاد که تحت کنترل حاکمیت و سرمایهداران وابسته به آن فعالیت میکند.<ref name=":1" />
| | علی موسیو همچنین [[مرکز غیبی]] که یک انجمن مخفی بود را تشکیل داد که امور [[جنبش مشروطه ایران|مشروطه]] را در تبریز و آذربایجان اداره میکرد و در حقیقت سررشته کارها در دست این مرکز بود. [[مرکز غیبی]] با تربیت نیروهایی به نام مجاهد وظیفه نگاهبانی از دستاوردهای [[جنبش مشروطه ایران|انقلاب مشروطه]] را در تبریز بر عهده داشت. در جریان حمله و هجوم نیروهای استبداد [[محمد علی شاه|محمدعلیشاه]] به تبریز تدبیر علی موسیو برای تربیت دستههای مجاهد و سازماندهی [[تشکیلات]] منظم آن کارگر افتاد و توانست در مقابل نیروهای دولتی مقاومت کرده و [[جنبش مشروطه ایران|مشروطه]] را که از تمام ایران برچیده شده بود را با مقاومت نزدیک به یکساله، دوباره به ایران بازگرداند و قوای دولتی را شکست دهد و زمینه پیروزی و [[فتح تهران]] توسط نیروهای [[جنبش مشروطه ایران|مشروطه]] را فراهم کند. |
|
| |
|
| در حاکمیت جمهوری اسلامی وضعیت معیشت کارگران روز به روز وخیمتر شده است. قانون کار جمهوری اسلامی در خدمت حاکمیت و کارفرمایان است و حقوق اولیهی کارگر چون بیمه و امنیت شغلی را تضمین نمیکند. در سالهای اخیر تعدادی از فعالان کارگری سندیکاها و تشکلهای مستقلی را تشکیل دادهاند. جمهوری اسلامی هیچگاه این تشکلها را به رسمیت نشناخته است و بسیاری از فعالان کارگری را بارداشت کرده است. | | در جریان مقاومت تبریز در مقابل نیروهای دولتی که تنها عده کمی از مجاهدان به همراه [[ستارخان]] باقی مانده بودند علی موسیو نیز در کنار [[ستارخان]] در کوی امیرخیز میجنگید. |
|
| |
|
| در روز جهانی کارگر در سال ۱۳۹۸ اعتراضات گستردهای در شهرهای ایران به خصوص در تهران در مقابل محلس شورای اسلامی از طرف کارگران و فعالان اجتماعی برگزار شد که با دخالت نیروهای انتظامی و امنیتی به خشونت گرایید و تعدادی از این فعالان بازداشت شدند.
| | علی موسیو در سال ۱۲۸۹ خورشیدی و پیش از ورود نیروهای اشغالگر روس به تبریز درگذشت. سه پسر او در جریان [[جنبش مشروطه ایران|انقلاب مشروطه]] کشته شدند. حسین و قدیر پسران ۱۸ و ۱۶ ساله علی موسیو در روز عاشورای ۱۲۹۰ شمسی(۱۳۳۰قمری) توسط قوای روس به دار آویخته شدند.<ref>کتاب علی موسیو رهبر مرکز غیبی تبریز ـ نوشته صمد سرداری نیا</ref> |
|
| |
|
| == پیشینه روز جهانی کارگر == | | == زندگی نامه == |
| سرچشمه و سرآغاز روز جهانی کارگر را، اول ماه می ۱۸۸۶ میدانند. در سال ۱۸۸۴ سندیکاهای کارگری آمریکا در کنگرهای که برگزار کردند، تصمیم گرفتند که در دو سال آینده کارفرمایان را به محدود کردن زمان کار به هشت ساعت در روز وادارند و روز اول ماه می را برای شروع کارزار خود انتخاب کردند. زیرا در آن روز بیشتر قراردادهای کار به پایان میرسید. در اول ماه می ۱۸۸۶ شُماری از کارفرمایان آمریکایی به خواست ۸ ساعت کار در روز تن دادند و آن را در حق ۲۰۰ هزار کارگر به رسمیت شناختند. در همان روز ۳۴۰ هزار کارگر که نتوانسته بودند به چنین حقی دست یابند، در سراسر آمریکا به ویژه در شیکاگو دست به اعتصاب زدند که روز بعد به تظاهرات خیابانی انجامید. پلیس شیکاگو کوشید آن تظاهرات را فرونشاند.
| | کربلایی علی، فرزند حاج محمدباقر تبریزی از بازرگانان محترم، آگاه و با فرهنگ تبریز بود که درمحله نوبر این شهر زاده شد. او تنها فرزند خانوادهاش بود و مانند پدر تجارت را پیشه خود قرار داد. او از بازرگانان روشنفکر و مبارز آذربایجان بود. کارش ترخیص کالا از گمرک بود. علی موسیو سفرکرده و با تجربه بود و به زبانهای فارسی، عربی و فرانسه تسلط کامل داشت. به خاطر تسلطش به زبان فرانسه به او «موسیو» میگفتند. بهواسطه مسافرتهایی که به اتریش، قفقاز و استانبول کرده بود، شناخت خوبی از اروپا و بالاخص [[انقلاب کبیر فرانسه]] داشت و با زیر و بم این انقلاب به خوبی آشنا بود. مشاهده اروپا و پیشرفتهای آن سبب شده بود که همواره آرزومند ترقی ایران باشد. او کارخانه چینیسازی در تبریز تاسیس کرد و قصد توسعه این صنعت را در این شهر داشت.<ref name=":0">[https://ensani.ir/fa/article/126222/%D8%B9%D9%84%DB%8C-%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%88-%DB%8C%DA%A9-%D8%A7%D9%86%D9%82%D9%84%D8%A7%D8%A8%DB%8C-%D8%A8%D8%B2%D8%B1%DA%AF علی موسیو؛ یک انقلابی بزرگ - پرتال جامع علوم انسانی]</ref> <ref name=":1">علی موسیو رهبر مرکز غیبی تبریز ـ صمد سرداری نیا ـ صفحه ۱۰</ref> |
|
| |
|
| در چهارم ماه می بمبی به سوی پلیس پرتاب شد و یکی از مأموران پلیس کشته شد. پنج سندیکالیست کارگری را بیهیچ دلیلی عامل این قتل شناختند و دستگیر کردند. چهار تن ازآنان را بیدرنگ به دار آویختند. سندیکالیست پنجم نیز که به مرگ محکوم شده بود در زندان خودکشی کرد. سه سال بعد در سال ۱۸۸۹ دومین انترناسیونال سوسیالیست برای بزرگداشت صدمین سالگرد انقلاب فرانسه در پاریس تشکیل شد. شرکت کنندگان تصمیم گرفتند روز اول ماه می را با همان خواستههای کارگران آمریکا «روز تظاهرات» اعلام کنند. اما در اول ماه می ۱۸۹۱ در شهر فورمی، در شمال فرانسه، ارتش، کارگرانی را که دست به اعتصاب صلحآمیز زده بودند به گلوله بست. ۹ تن از کارگران کشته و ۳۳ تن دیگر زخمی شدند. از آن پس بود که اول ماه می رفته رفته به عنوان یک جشن در سنت پیکار کارگری جا افتاد و آن را در بلژیک و روسیه نیز برگزار کردند.<ref name=":0">[http://www.rfi.fr/fa/%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86/20180502-%D8%B3%D8%B1%DA%AF%D8%B0%D8%B4%D8%AA%D9%90-%D8%B1%D9%88%D8%B2-%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C-%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DA%AF%D8%B1-%D8%AF%D8%B1-%DA%86%D9%87%D8%A7%D8%B1-%DA%AF%D9%88%D8%B4%DB%80-%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86 سرگذشتِ روز جهانی کارگر در چهار گوشۀ جهان]</ref> | | == فعالیت سیاسی == |
| | در سالهای قبل از [[صدور فرمان مشروطیت]] در ایران، حزبی با نام [[اجتماعیون عامیون]] (سوسیال دموکرات) متشکل از ایرانیان مسلمان در قفقاز تشکیل شد. موسس این حزب دکتر نریمان نریمانف پزشکی اصالتا ایرانی از اهالی تفلیس بود. علی موسیو درسفرهای خود به قفقاز با انقلابیون آنجا از جمله نریمان نریمانف دیدار کرده و با آنها مشورت میکرد. هم زمان با شروع [[جنبش مشروطه ایران|انقلاب مشروطه]] و [[صدورفرمان مشروطیت]] در سال ۱۲۸۵ خورشیدی توسط [[مظفرالدین شاه]] علی موسیو به همراه تعدادی از همفکران خود کمیته اجتماعیون عامیون ایران (سوسیال دموکرات) را در تبریز پایهریزی کرد. علی موسیو همچنین کمیتهای به نام مرکز غیبی را که در واقع نقش کمیته مرکزی حزب [[اجتماعیون عامیون]] ایران را داشت، متشکل از تعدادی از روشنفکران و افراد با صلاحیت تشکیل داد. این مرکزهمانطور که از اسم آن پیداست کاملا مخفی و با رعایت دقیق اصول مخفیکاری اداره میشد. اعضای آن عبارت بودند علی موسیو، حاج رسول صدقیانی، حاج علی دوافروش، یوسف خزدوز، حاج علی نقی گنجه، میرعلی اکبر سراج، حکاک باشی و غیره. |
|
| |
|
| == روز جهانی کارگر در دنیا ==
| | بسیاری ازمورخان و متخصصان تاریخ مشروطه این عمل علی موسیو را یک شاهکار سیاسی نظامی میدانند. |
| در آغاز قرن بیستم روز اول ماه می در فرانسه به یک میعاد اجتماعی تبدیل شد، مجلس سنا در ۱۹۱۹ هشت ساعت کار روزانه را تصویب کرد، اما بسیج کارگران همچنان ادامه یافت. در سال ۱۹۴۱ که فرانسه در تصرف نیروهای آلمان بود، مارشال پتن، رئیس دولت ویشی، روز اول ماه می را «جشن کار و وفاق اجتماعی» و روز تعطیل اعلام کرد تا کارگران با دولت ویشی احساس همبستگی کنند. از آن پس بود که اصطلاح «جشن کار» جانشین «جشن کارگر» شد. پس از جنگ در سال ۱۹۴۷ نخستین دولت «جمهوری چهارم فرانسه» این روز را در آییننامهی کار به عنوان تعطیل رسمی همهی حقوقبگیران کشور ثبت کرد.
| |
|
| |
|
| در زمان جنگ هند و چین که از ۱۹۴۶ تا ۱۹۵۴ به طول انجامید و نیز هنگام جنگ الجزایر از سال ۱۹۵۴ تا سال ۱۹۶۲، دولت فرانسه تظاهراتی را که برضد آن در شهرهای فرانسه به راه میافتاد، ممنوع کرد. در این میان از تظاهرات اول ماه می نیز جلوگیری کرد. در اول ماه می ۱۹۶۸ بود که به همت سندیکای کارگری ث - ژ - ت تظاهرات اول ماه می دوباره به راه افتاد. | | === فعالیت در انقلاب مشروطه === |
| | [[پرونده:حاج علی دوا فروش.JPG|جایگزین=حاج علی دوا فروش (دوا چی) مرکز غیبی تبریز |بندانگشتی|350x350پیکسل|حاج علی دوا فروش از رهبران جنبش مشروطه و مرکز غیبی در تبریز و هم رزم علی موسیو]] |
| | پس از [[صدور فرمان مشروطه]] موجی از شادی سراسر ایران را فرا گرفت و مردم در شهرهای مختلف جشن گرفتند. در تهران سران مشروطه از [[صدور فرمان مشروطیت]] راضی شده و تلاشهای خود را به فعالیتهای سیاسی محدود کردند ولی در تبریز در اثر وجود انقلابیونی مانند علی موسیو و با ابتکار حزب [[اجتماعیون عامیون]] و [[مرکز غیبی]]، انجمن ایالتی تشکیل شد. این انجمن ابتدا برای تعیین نمایندگان مجلس شورا ایجاد شد اما در ادامه رشته کارها را رها نکرد و اداره امور شهر تبریز و آذربایجان را در دست گرفت. |
|
| |
|
| در شوروی اول ماه می را در سال ۱۹۲۰ زیر عنوان «جشن قانونی کارگران» تعطیل رسمی اعلام کردند. | | در سلسله مراتب حزبی پس از اعضای [[مرکزغیبی]] و کمیته مرکزی، روسای حوزهها بودند که هر کدام ۱۱ عضو در زیر دست خود داشتند. این اعضا تا مدتها برای اینکه شناخته نشوند در تاریکی با یکدیگر ملاقات کرده و دستورات حزبی را از سرپرست خود دریافت کرده و بدون کم و کاست اجرا میکردند. |
|
| |
|
| در ایتالیا در دورهی فاشیستها به جای اول ماه می روز ۲۱ آوریل را که میگویند روز بنیانگذاری شهر رم است، جشن میگرفتند. اما از ۱۹۴۵ ایتالیاییها روز کارگر را دوباره جشن گرفتند. | | از مهمترین کارهای اعضای حوزهها درگیری و مقابله با ظلم و بیداگریهای فراشباشیها و فراشان حکومتی و فئودالها بود. در تبریز با توجه به تجربیات خونین گذشته و عدم اعتماد به قولهای عوامل و سردمداران دولت و همچنین بیدادگریهای [[محمد علی شاه|محمدعلی میرزای ولیعهد]] [[مرکز غیبی]] به رهبری علی موسیو دست به تشکیل دستههای مسلح به نام [[مجاهدین خلق ایران|مجاهد]] زد تا از دستاوردهای [[جنبش مشروطه ایران|انقلاب مشروطه]] پاسداری کند. [[ستارخان]] سردار ملی از زمره این مجاهدان بود که تحت رهبری علی موسیو بعدها به رهبرملی قیام تبریز در برابر [[محمد علی شاه|محمدعلی شاه]] تبدیل شد. |
|
| |
|
| در اسپانیا و پرتغال نیز این روز را جشن میگیرند. | | [[مرکز غیبی]] در هر محلهای از شهر تبریز یک مرکز آموزش برای مجاهدان برپا کرد و همه روزه عصرها جوانان و مردان، تحت سرپرستی افرادی که در کار سپاهیگری سررشته و سابقه داشتند آموزش نظامی میدیدند. [[مرکز غیبی]] در راه پیشبرد [[انقلاب]] بسیار سختگیر بود و از کوچکترین خلاف و بینظمی چشم پوشی نمیکرد. [[مرکز غیبی]] به رهبری علی موسیو نفوذ معنوی بسیاری بین مردم داشت. [[مرکزغیبی]] با هوشیاری، اقدامات [[محمد علی شاه|محمدعلی میرزا]] و اطرافیان او را زیر نظرداشت. رشته کارهای انجمن تبریز و کنترل [[جنبش مشروطه ایران|جنبش مشروطه]] در آذربایجان در دست این مرکز بود. |
|
| |
|
| در ایالات متحدهی آمریکا و کانادا روز کارگر ربطی به رویدادهای شیکاگو در ماه می ۱۸۸۶ ندارد و آن را با عنوان «روز کار» در نخستین دوشنبهی ماه سپتامبر جشن میگیرند که تعطیل رسمی است. در آن دو کشور اول ماه می یعنی «روز جهانی کارگر» تعطیل رسمی نیست. | | ایوانف نویسنده کتاب [[جنبش مشروطه ایران|انقلاب مشروطیت ایران]] درباره اقدامات [[مرکز غیبی]] نوشته: <blockquote>«به علاوه، شورایی به نام شورای مخفی هم به وجود آمد که پول و ذخایر گندم سرمایهداران را مصادره و بین فقرا تقسیم میکرد. املاک شاه و خانوادهی او در آذربایجان مصادره گردید»</blockquote> |
| | [[پرونده:علی موسیو و پسرانش حسن و حاجی خان.JPG|جایگزین=علی موسیو و فرزندانش انقلاب مشروطه در تبریز|بندانگشتی|300x300پیکسل|علی موسیو به همراه پسرانش حسن (راست) و حاجیخان (چپ)]] |
| | انقلابیون پس از استقرار حکومت خود در تبریز، با فرستادن دستههای مسلح فدائیان به شهرهای دیگر آذربایجان در اندک مدتی بسیاری از شهرها و نواحی را از دست مرتجعان و عمال حکومت آزاد کردند. شهرهای مراغه، مرند، سلماس و غیره و همچنین جاده جلفا به تبریز از مرتجعین پاک شد و به دست انقلابیون افتاد. |
|
| |
|
| در آلمان و اتریش این روز تعطیل رسمی است، اما در سویس تعطیل رسمی نیست. از همین رو، در آن کشور سندیکاها راهپیمایی اول ماه می را بعد از ظهر یا اول عصر برگزار میکنند. در هند اول ماه می تعطیل عمومی است و آن را از سال ۱۹۲۳ جشن میگیرند. | | در دورهای علی موسیو قدرتمندترین مرد تبریز بود ولی هیچگاه گامی برخلاف اصول مشروطیت برنداشت و با جدیت مواظب رفتار [[مجاهدین]] بود. نفوذ او به حدی بود که حتی [[حاجی مخبرالسلطنه]]، والی آذربایجان نیز از او حساب میبرد. |
|
| |
|
| در سال ۱۹۵۵ پاپ پیوس دوازدهم روز اول ماه می را جشن «سن ژوزف» (معروف به یوسف نجار) اعلام کرد تا به روز جهانی کارگر رنگ و بوی مسیحی بدهد. البته پیش از او، پاپ لئون سیزدهم در سال ۱۸۸۹ برای جلوگیری از دور شدن کارگران از کلیسا، به یوسف نجار یا سن ژوزف عنوان «حامی مقدس پدران خانواده و کارگران» داده بود. | | خانه علی موسیو بارها در جریان [[جنگهای تبریز]] ازطرف نیروهای استبداد غارت و تخریب شد. سه فرزند او به نامهای حاجی خان، حسن و قدیر در جریان [[جنبش مشروطه ایران|انقلاب مشروطه]] جان باختند. حاجی خان که درزمان حمله نیروهای روس سرکلانتر شهربانی تبریزبود در جریان درگیریهای سال ۱۲۹۰خورشیدی با روسها از تبریز خارج شده و در نزدیکی همدان جان باخت. حسن ۱۸ ساله و قدیر۱۶ ساله در روز عاشورای ۱۲۹۰ خورشیدی (۱۳۳۰ هجری قمری) به دست قوای روس به دار آویخته شدند. |
|
| |
|
| در بعضی از کشورهای اسلامی اول ماه می را جشن میگیرند. در ترکیه تعطیل رسمی است و مانند کشورهای اروپایی در اول ماه می راهپیماییهایی در شهرهای بزرگ آن کشور برگزار میکنند. در تونس پس از سقوط بنعلی حزب النهضه نخستین حزب اسلامگرا بود که اول ماه می را جشن گرفت.<ref name=":0" />
| | == مرگ علی موسیو == |
| | | علی موسیو قبل از ورود سربازان روس به تبریز به مرگ عادی جان باخت. پیش از مرگ به اشخاصی که دور او جمع شده بودند گفت: <blockquote>«من عمرم تمام شده، میمیرم ولی شما ای فدائیان دلیر و ای هم مسلکان عزیر، نگذارید آتش [[انقلاب]] خاموش شود. آزادی و مهد آن آذربایجان را فراموش نکنید تا مشروطیت و آزادی در تمام ایران دوام پیدا کند، خدا توفیق شماها باشد.»</blockquote> |
| در اروپا روز اول ماه می در سال ۱۸۸۹، بعد از برگزاری دومین نشست بینالمللی حزبهای سوسیالیست و کارگری در پاریس، بهصورت رسمی بهعنوان روز کارگر نامگذاری شد.
| |
| | |
| امروزه بیش از ۶۶ کشور روز اول می را تعطیل رسمی اعلام کردهاند و بهعنوان روز کارگر جشن میگیرند.<ref>[https://iranintl.com/%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86/%D9%BE%DB%8C%D8%B4%DB%8C%D9%86%D9%87-%D8%B1%D9%88%D8%B2-%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C-%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DA%AF%D8%B1-%D8%A7%D8%B2-%D8%A2%D9%85%D8%B1%DB%8C%DA%A9%D8%A7-%D8%AA%D8%A7-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86 پیشینه روز جهانی کارگر: از آمریکا تا ایران]- ایران اینترنشنال</ref>
| |
| | |
| == روز جهانی کارگر در ایران == | |
| [[پرونده:پیشاهنگان سندیکاهای کارگری در ایران1.JPG|جایگزین=روز جهانی کارگر و پیشگامان فعالیت سندیکاهای کارگری در ایران|بندانگشتی|چند تن از پیشگامان سندیکاهای کارگری در ایران]]
| |
| روز چهانی کارگر در ایران همواره شاهد تجمعات و اعتراضات کارگران بوده است. به ویژه در حاکمیت جمهوری اسلامی هر ساله تجمعات اعتراضی در روز جهانی کارگر در اعتراض به سیاستهای ضد کارگری این رژیم برگزار شده است، زیرا در حاکمیت [[رژیم ولایت فقیه]] وصعیت معیشت کارگران سال به سال وخیمتر شده و کارگران فقیرتر شدهاند.
| |
| | |
| === پیشینه روز جهانی کارگر در ایران ===
| |
| در ایران جشن اول ماه می، برای اولین بار، درسال۱۲۹۹ شمسی (۱۹۲۰ میلادی) برگزار شد. دردورهی [[رضاشاه پهلوی|رضا شاه]]، این مراسم اغلب به صورت مخفیانه برپا میشد. بعد از [[رضاشاه پهلوی|رضا شاه]]، دوباره امکان برگزاری علنی این جشنها پیدا شد و اسناد مبارزات کارگران ایران، از تظاهرات بزرگ اول ماه می درسالهای ۱۳۲۴ و ۱۳۲۵ حکایت دارند.
| |
| | |
| درسال ۱۳۳۱، به دستور [[دکتر محمد مصدق]]، روز اول ماه می عید کارگران و تعطیل رسمی اعلام شد. اما پس از کودتای ۲۸مرداد، مجدداً این مراسم مخفیانه برگزار میشد. چندی بعد شاه روز تولد پدرش ۲۴ اسفند را روز کارگر اعلام کرد، ولی، با اوجگیری جنبش دانشجویی در داخل و خارج کشور، شاه ناچار به عقب نشینی شد و روز اول ماه می، به عنوان روز کارگر، تعطیل کارگری اعلام شد. کارگران در شهرهای بزرگ به ویژه تهران خانهای بنام خانهی کارگر داشتند.<ref name=":1">[https://fa.iranfreedom.org/%D8%B1%D9%88%D8%B2-%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C-%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DA%AF%D8%B1%D8%9B-%D8%B3%D8%A7%D8%A8%D9%82%D9%87-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DB%8C-%D9%88-%D9%88%D8%B6%D8%B9%DB%8C%D8%AA-%DA%A9/ روز جهانی کارگر؛ سابقه تاریخی و وضعیت کارگران در ایران، به مناسبت روز جهانی کارگر] - ایران آزادی</ref>
| |
| | |
| === روز جهانی کارگر در حاکمیت جمهوری اسلامی ===
| |
| بعد از [[انقلاب ضد سلطنتی]] در سال ۱۳۵۷، [[روحالله خمینی|خمینی]] تمامی سندیکاها و تشکلهای کارگری را منحل کرد. حزب جمهوری اسلامی تحت اشراف بهشتی و [[سید علی خامنه ای|خامنهای]] به سردمداری علی ربیعی؛ وزیر کار [[حسن روحانی]] و علیرضا محجوب خانهی کارگر در تهران را به اشغال خود درآوردند. جمهوری اسلامی تلاش میکند که مراسم اول ماه می را زیر نظر خانهی کارگر انجام دهد.
| |
| | |
| سال ۱۳۹۶علی ربیعی برای بازار گرمی انتخابات ریاست جمهوری، تعدادی از کارگران را برسرقبر [[روحالله خمینی|خمینی]] برد، البته کارگران با شعارهای خود این نمایش حکومتی را برهم زدند.<ref name=":1" />
| |
| | |
| در جمهوری اسلامی، طبق ماده ۶۳ قانون کار، یازدهم اردیبهشت در تقویم رسمی کشور بهعنوان روز کارگر نامگذاری شده است و جزو تعطیلات رسمی کارگران محسوب میشود، اما این قانون از طرف مسئولان جمهوری اسلامی مورد توجه نمیگیرد. علیرضا محجوب، مسئول ارگان حکومتی خانه کارگر و رییس فراکسیون کارگری مجلس شورای اسلامی در سال ۱۳۹۵ در مصاحبه با سایت خبری حسابداران ایران گفت:<blockquote>«روز جهانی کارگر، براساس قوانین قانون کار برای کارگرانی که تابع این قانون هستند، روزی تعطیل محسوب میشود که مزد آن نیز مطابق ایام تعطیل سال باید به کارگران پرداخت شود و اگر بههر دلیلی، کارخانهای تعطیل نشود، باید حضور در کار گارگران، با توافق بین کارگران و کارفرما باشد و مطابق اضافهکاری در روز تعطیل برای کارگران محاسبه شود.» </blockquote> این بدان معناست که برطبق قوانین کار، کارگران ایرانی حق ۴۰درصد اضافه حقوق را در آن روز دارا هستند، درحالیکه اول می بر طبق قانون باید روز تعطیلی با حقوق برای کارگران محسوب شود و با این وجود، هیچ کدام از این دو در بازار کار ایران اجرا نمیشود.<ref>[https://iranintl.com/%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86/%D9%BE%DB%8C%D8%B4%DB%8C%D9%86%D9%87-%D8%B1%D9%88%D8%B2-%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C-%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DA%AF%D8%B1-%D8%A7%D8%B2-%D8%A2%D9%85%D8%B1%DB%8C%DA%A9%D8%A7-%D8%AA%D8%A7-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86 پیشینه روز جهانی کارگر: از آمریکا تا ایران] - ایران اینترنشنال</ref>
| |
| | |
| == وضعیت کارگران در ایران ==
| |
| | |
| فریبرز رئیسدانا، اقتصاددان، در گفتوگویی با خبرگزاری ایلنا در تاریخ ۱۰ بهمن گفت، بیش از ۷۰ درصد کارگران در ایران زیر خط فقر مطلق هستند. به گفتهی این اقتصاددان حداقل دستمزد کارگران برای سال ۹۷ نباید کمتر از ۳ میلیون و ۷۰۰ هزار تومان باشد. درحالی که حداقل دستمزد اعلام شده برای سال ۹۷ کمتر از یک سوم این پیشنهاد است.<ref>[https://www.dw.com/fa-ir/economy/a-47298909 ۷۰ درصد کارگران ایران زیر خط فقر مطلق هستند] - دویچه وله</ref>
| |
| [[پرونده:کارگران معدن.JPG|جایگزین=روز جهانی کارگر و وضعیت کارگران معدن در ایران|بندانگشتی|370x370پیکسل|وضعیت نابسامان و نبود ایمنی برای کارگران معدن در ایران]]
| |
| دبیر خانه کارگر استان فارس در مورد حداقل دستمزد کارگران در سال ۹۹ گفت، تورم اعلام شده از سوی مرکز آمار با درصد افزایش حقوق کارگران فاصله زیادی دارد که این یکی از دلایل مخالفت فعالان کارگری با این ۲۱ درصد است… یک کارگر با حقوق یک میلیون و ۸۳۵ هزار تومان چگونه باید زندگی کند… وی با اشاره به تاثیر ویروس کرونا گفت، در حال حاضر بسیاری از کارگران فصلی و پیمانکاری بیکار شدند و بسیاری از این افراد بیمه نیستند که در فرایند بیمه بیکاری ثبت نام کنند؛ امروز کارگران با مشکلات تأمین معیشتی بسیاری روبهرو هستند و دولت باید از کارگران حمایت کند… با این روندی که در پیش گرفته شده کارگر نه حق مسافرت دارد، نه حق دارد گوشت بخورد، نه حق دارد از تفریحات سالم بهرهمند شود؛ اینها مسائلی هستند که بایستی در نظر گرفته شود؛ اما اکنون بسیاری از کارگران توان پاسخگویی به نیازهای خانواده خود را ندارند.<ref>[https://irankargar.com/%d8%b9%d8%af%d9%85-%d8%aa%d8%a3%d9%85%db%8c%d9%86-%d9%85%d8%b9%db%8c%d8%b4%d8%aa-%da%a9%d8%a7%d8%b1%da%af%d8%b1%d8%a7%d9%86-%d8%a8%d8%a7-%d8%ad%d9%82%d9%88%d9%82-%db%8c%da%a9-%d9%85%db%8c%d9%84%db%8c/ عدم تأمین معیشت کارگران با حقوق یک میلیون و ۸۳۰ هزار تومان]- ایران کارگر</ref>
| |
| | |
| در سال ۱۳۹۹ شورای عالی کار با شرکت نمایندگان کارفرمایان، کارگران و دولت به عنوان میانجی، برای تعیین حداقل میزان دستمزد وارد مذاکره شدند. حداقل دستمزد سال ۹۹ که ۲۱درصد نسبت به دستمزد سال ۹۸ افزایش داشته به هیچ وجه پاسخگوی حداقل معیشت کارگران نیست. میزان این دستمزد ۱ میلیون و ۸۳۵ هزار تومان در ماه تعیین شد، درحالیکه نرخ تورم بنا به اعلام رسمی بانک مرکزی ۴۱ درصد و حداقل سبد معیشت خانوار بنا به توافق هر سه طرف مذاکره کننده ۴میلیون و ۹۴۰ هزار تومان است. بعد از ساعتها مذاکره نمایندگان کارگران این رقم را ناکافی دانستند و جلسه مذاکره را ترک کردند و این مصوبه به امضای نمایندگان کارفرمایان و دولت رسید.
| |
| | |
| در تاریخ ۲۴ فروردین ۱۳۹۹، پنج هزار فعال اجتماعی دراعتراض به مصوبهی دستمزد کارگران بیانیهای صادر کردند. در شروع این بیانیه آمده است: <blockquote>«مصوبه حداقل دستمزد ۹۹ را لغو کنید و دوباره مذاکره از سر بگیرید! صدها فعال کارگری و مدنی میگویند افزایش ۲۱ درصدی حداقل دستمزد غیرقانونی است»</blockquote>در انتها، امضاکنندگان بیانیه، خواستار اصلاح ساختار شورای عالی کار، بالابردن وزن کارگران در این ساختار و برخورداری کارگران ایران از حق تشکلیابی مستقل براساس مقاولهنامههای ۸۷ و ۹۸، سازمان بینالمللی کار شدهاند.<ref>[https://irankargar.com/%d8%af%d8%b3%d8%aa%d9%85%d8%b2%d8%af-%da%a9%d8%a7%d8%b1%da%af%d8%b1%d8%a7%d9%86-%d8%a8%db%8c%d8%a7%d9%86%db%8c%d9%87-%d9%be%d9%86%d8%ac%e2%80%8c%d9%87%d8%b2%d8%a7%d8%b1-%d9%81%d8%b9%d8%a7%d9%84-%d8%a7/ بیانیه پنجهزار فعال اجتماعی علیه مصوبه دستمزد کارگران] - ایران کارگر</ref>
| |
| | |
| === تائیر کرونا بر وضعیت کارگران در ایران ===
| |
| در روز ۲۳ فروردین جمهوری اسلامی برخلاف تمامی تدابیر تجربه شده در سطح جهانی درباره ضرورت قرنطینه و فاصلهگذاری اجتماعی، طرح بازگشایی کارها و ادارات را به اجرا گذاشت. علی ربیعی سخنگوی دولت [[حسن روحانی]] در پاسخ به موج هشدارها راجع به خطر افزایش وحشتناک مرگ و میر بر اثر این طرح، در مقالهای نوشت:<blockquote>«میزان مرگ و میر ناشی از فقر در اثر سیاستهای محدودکنندهی اقتصادی (قرنطینه) قابل مقایسه با میزان مرگ بر اثر کرونا نخواهد بود».</blockquote>علی ربیعی دو روز بعد در ۲۵ فروردین ۱۳۹۹، ادعا کرد که سیاست بازگشایی کارها و ادارات زیر نظر کارشناسان سلامت دنبال میشود و دولت، سلامت مردم را بر معیشت اولویت میدهد.<ref>[https://news.mojahedin.org/i/%D8%AF%D8%B1%D9%88%D8%BA%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%86%D9%81%D8%B1%D8%AA-%D8%A7%D9%86%DA%AF%DB%8C%D8%B2-%D8%B3%D8%AE%D9%86%DA%AF%D9%88%DB%8C-%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%AA-%D8%B1%D9%88%D8%AD%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D8%AA%D9%88%D8%AC%DB%8C%D9%87-%D8%B1%D9%88%D8%A7%D9%86%D9%87-%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86-%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85-%D9%82%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D9%86%DA%AF%D8%A7%D9%87-%DA%A9%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%A7 دروغهای نفرتانگیز سخنگوی دولت روحانی برای توجیه روانه کردن مردم به قربا نگاه کرونا] - سایت مجاهد</ref>
| |
| | |
| رئیس انجمن صنایع همگن قطعهسازان و مدیرعامل شرکت آسیا لنت دربارهی تعداد جانباختگان کرونا در صنایع خودروسازی گفت: «تاکنون حدود ۱۱ نفر از کارگران خودروسازیها و قطعهسازیهای کشور جان خود را از دست دادهاند. همچنین یک کارگر در شرکت آسیا لنت و یک کارگر در دیگر شرکتهای قطعهسازی در اثر ابتلا به ویروس کرونا جان باختهاند.<ref>[https://irankargar.com/%d8%af%d9%85-%d8%aa%db%8c%d8%ba-%da%a9%d8%b1%d9%88%d9%86%d8%a7-%d8%af%d8%a7%d8%af%d9%86-%da%a9%d8%a7%d8%b1%da%af%d8%b1%d8%a7%d9%86-%d8%ae%d9%88%d8%af%d8%b1%d9%88%d8%b3%d8%a7%d8%b2%db%8c-%d9%88-%d8%ae/ دم تیغ کرونا دادن کارگران خودروسازی و خانوادهیشان با فرستادن آنان بر سر کار بدون امکانات ایمنی] - ایران کارگر</ref>
| |
| | |
| == اعتراضات روز جهانی کارگر در ایران ==
| |
| [[پرونده:اعتراضات روز جهانی کارگر در سال ۹۸ درمقابل مجلس.JPG|جایگزین=اعتراضات روز جهانی کارگر در ایران|بندانگشتی|419x419پیکسل|اعتراضات روز جهانی کارگر در تهران در مقابل مجلس شورای اسلامی]]
| |
| فعالان کارگری همه ساله در ایران از چند روز مانده به ۱۱ اردیبهشت، روز جهانی کارگر، در تدارک برگزاری جشن کارگران و بیان ستم و استثمار خشنی که بر طبقه کارگر ایران روا داشته میشود، بودهاند.
| |
| | |
| سندیکای شرکت واحد در تاریخ ۵ اردیبهشت ۱۳۹۸ اعلام کرد قصد دارد در روز جهانی کارگر تجمعی مقابل مجلس در میدان بهارستان با خواست تحقق مطالبات کارگری برگزار کند. این فراخوان مورد حمایت تشکلهای بازنشستگان و دانشجویان قرار گرفت. کمیته پیگیری ایجاد تشکلهای کارگری نیز از این فراخوان حمایت کرد.<ref>[https://irankargar.com/%d8%a8%d8%a7%d8%b2%d8%af%d8%a7%d8%b4%d8%aa-%d9%81%d8%b9%d8%a7%d9%84%d8%a7%d9%86-%da%a9%d8%a7%d8%b1%da%af%d8%b1%db%8c-%d8%af%d8%b1-%d8%a2%d8%b3%d8%aa%d8%a7%d9%86%d9%87-%d8%b1%d9%88%d8%b2-%d8%ac%d9%87/ بازداشت فعالان کارگری در آستانه روز جهانی کارگر؛ ۱۲ فعال کارگری در تهران بازداشت شدند]- ایران کارگر</ref>
| |
| | |
| در روز چهارشنبه ۱۱ اردیبهشت ۱۳۹۸، کارگران و دیگر اقشار، در مقابل مجلس و تعدادی از کارگران در مقابل خانه کارگر تهران در اعتراض به مشکلات صنفی و معیشتی اقدام به تجمع اعتراضی کردند.
| |
| | |
| کارگران، صبح ۱۱ اردیبهشت در روز جهانی کارگر اقدام به تجمعات اعتراضی در تهران و دیگر شهرهای کشور کردند. شعار کارگران از جمله «مرگ بر ستمگر مرگ بر ستمگر»، «اختلاس میلیونی حقوق مان ۲ میلیون»، «دزدیهای نجومی، فلاکت عمومی» و «نان کار آزادی حق مسلم ماست» بود. در این روز، کارگران راه آهن لرستان برای چندمین روز متوالی دراعتراض به عدم پرداخت دستمزدهای معوقهی خود دست به تجمع اعتراضی زدند. در جریان این تجمع، کارگران معترض برای دو ساعت اقدام به بستن خط ریلی لرستان نمودند. معترضان گفتند از بهمن ماه سال گذشته تاکنون هیچ دستمزدی دریافت نکردهاند. آنها همچنین اعلام کردهاند که تا رسیدن به کلیهی خواستههایشان و رفع همه مشکلات به اعتصاب ادامه خواهند داد. کارگران نیشکر هفتتپه نیز صبح چهارشنبه ۱۱ اردیبهشت ۱۳۹۸ در روز جهانی کارگر، در مقابل فرمانداری شوش دست به تجمع اعتراضی زدند. در این تجمع پرسنل امور زیربنایی و مهندسی نیشکر هفتتپه شرکت داشتند.<ref>[https://irankargar.com/%d8%aa%d8%ac%d9%85%d8%b9-%d8%a7%d8%b9%d8%aa%d8%b1%d8%a7%d8%b6%db%8c-%da%a9%d8%a7%d8%b1%da%af%d8%b1%d8%a7%d9%86-%d8%a8%d9%87-%d9%85%d9%86%d8%a7%d8%b3%d8%a8%d8%aa-%d8%b1%d9%88%d8%b2-%d8%ac%d9%87%d8%a7/ تجمع اعتراضی کارگران به مناسبت روز جهانی کارگر در تهران و سایر شهرها]- ایران کارگر</ref>
| |
| | |
| روز پنجشنبه ۱۲ اردیبهشتماه ۹۸ پس از انتشار خبر انتقال بازداشت شدگان روز جهانی کارگر به زندان اوین، خانواده آنان مقابل زندان اوین تجمع کردند؛ اما به آنها پاسخی داده نشد. گزارشها مبنی بر این بود که در میان بازداشتشدگان روز جهانی کارگر، بعضی از زنان نیز بودند که به زندان قرچک منتقل شدند. در جریان تجمع روز جهانی کارگر در تهران دستکم ۴۰ نفر بازداشت شدند. گفته میشود که بازداشتشدگان مورد ضرب و شتم قرار گرفتهاند.<ref>[https://irankargar.com/%d8%a8%d8%a7%d8%b2%d8%af%d8%a7%d8%b4%d8%aa%e2%80%8c%d8%b4%d8%af%da%af%d8%a7%d9%86-%d8%b1%d9%88%d8%b2-%d8%ac%d9%87%d8%a7%d9%86%db%8c-%da%a9%d8%a7%d8%b1%da%af%d8%b1/ تجمع اعتراضی خانوادههای بازداشتشدگان روز جهانی کارگر روبروی زندان اوین] - ایران کارگر</ref>
| |
| | |
| ظهر روز یکشنبه ۲۹ اردیبهشتماه ۹۸، شماری از دانشجویان دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران با تجمع در سالن دانشکده در اعتراض به ادامه بازداشت و عدم آزادی مرضیه امیری، دانشجوی جامعه شناسی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران که در تجمع روز جهانی کارگر بازداشت شد، دست به یک تجمع اعتراضی زدند.<ref>[https://irankargar.com/%d8%aa%d8%ac%d9%85%d8%b9-%d8%a7%d8%b9%d8%aa%d8%b1%d8%a7%d8%b6%db%8c-%d8%af%d8%a7%d9%86%d8%b4%d8%ac%d9%88%db%8c%d8%a7%d9%86-%d9%88-%d8%ae%d8%a7%d9%86%d9%88%d8%a7%d8%af%d9%87%e2%80%8c%d9%87%d8%a7%db%8c/ تجمع اعتراضی دانشجویان و خانوادههای بازداشتشدگان مراسم روز جهانی کارگر] - ایران کارگر</ref>
| |
| | |
| == برخورد جمهوری اسلامی با تجمعات روز جهانی کارگر ==
| |
| فعالان و رسانههای کارگری خبر از بازداشت ۱۲ تن از کارگران در روز جمعه ۶ اردیبهشت دادند که قصد برنامهریزی برای برگزاری روز اول ماه می، روز جهانی کارگر را داشتهاند. این فعالان متشکل از نمایندگان کانون مدافعان حقوق کارگر، اتحادیه آزاد کارگران، سندیکای نقاشان و سندیکای واحد و غیره در پارک جهاننما در جاده اتوبان تهران کرج تجمع کرده بودند که توسط نیروهای لباس شخصی متعلق به نیروهای امنیتی ربوده شدند. این افراد توسط دو ون سفید و هشت ماشین محافظ به زندان اداره آگاهی برده شدند. بازداشت این افراد در آستانهی اول ماه می، روز جهانی کارگر، انجام گرفت.<ref>[https://www.dw.com/fa-ir/iran/a-48515649 در آستانه روز کارگر هنوز کارگران بازداشتی آزاد نشدهاند] - دویچه وله</ref>
| |
| | |
| روز چهارشنبه ۱۱ اردیبهشت ۱۳۹۸به مناسبت روز جهانی کارگر، هزاران کارگر و فعال کارگری مقابل خانه کارگر و همچنین مجلس شورای اسلامی تجمع کردند. این نظاهرات که با فراخوان سندیکای شرکت واحد اتوبوسرانی تهران برگزار شد، به خشونت کشیده شده و تعدادی از تظاهرکنندگان بازداشت شدند. کاربران رسانههای اجتماعی در صفحه توییتر خود خبر دادند، رضا شهابی، الهام صالحی، فرهاد شیخی، حسن سعیدی، وحید فریدونی، ناصر محرمزاده، رسول طالبمقدم، محمدعلی اصلانی و اسدالله سلیمانی و همچنین کیوان صمیمی از اعضای کانون نویسندگان، جزو بازداشتشدگان هستند.<ref>[https://iranintl.com/%D8%A7%D9%8A%D8%B1%D8%A7%D9%86/%D8%A8%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D8%A7%D8%B4%D8%AA-%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7-%D8%AA%D9%86-%D8%A7%D8%B2-%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D9%85%D8%B9%D8%AA%D8%B1%D8%B6-%D9%85%D9%82%D8%A7%D8%A8%D9%84-%D9%85%D8%AC%D9%84%D8%B3-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86 بازداشت دهها تن از کارگران معترض مقابل مجلس ایران] - ایران اینترنشنال</ref> در پی برخورد خشونت آمیز از طرف نیروی انتظامی و بازداشت تعدادی از تجمع کنندگان رضا علیخانی، مدیرکل سیاسی استانداری تهران این تجمع را غیرقانونی خواند و از برخورد نیروی انتظامی با تجمعکنندگان حمایت کرد.<ref>[https://iranintl.com/%D8%A7%D9%8A%D8%B1%D8%A7%D9%86/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%D8%AA%D9%87%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D8%AA%D8%AC%D9%85%D8%B9-%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D8%BA%DB%8C%D8%B1%D9%82%D8%A7%D9%86%D9%88%D9%86%DB%8C-%D8%A8%D9%88%D8%AF%D8%9B-%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7-%D8%AA%D9%86-%D8%A8%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D8%A7%D8%B4%D8%AA-%D8%B4%D8%AF%D9%86%D8%AF استانداری تهران: تجمع کارگران غیرقانونی بود؛ دهها تن بازداشت شدند]- ایران اینترنشنال</ref>
| |
| | |
| [[حسن روحانی]]، رییس جمهوری اسلامی ایران، روز سهشنبه ۱۰ اردیبهشت۱۳۹۸، در آستانهی روز جهانی کارگر، به جای پرداختن به مشکلات معیشتی کارگران و حل معضلات آنان، درجشنوارهی ملی قدردانی از کارگران نمونه، از کارگران خواست برای مقابله با آمریکا با کار بیشتر و افزایش شیفتهای کاری تا چند برابر، محصولات بیشتری تولید کنند.<ref>[https://iranintl.com/%D8%A7%D9%8A%D8%B1%D8%A7%D9%86/%D8%B1%D9%88%D8%AD%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D8%A8%D9%87-%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D9%85%D9%82%D8%A7%D8%A8%D9%84%D9%87-%D8%A8%D8%A7-%D8%AA%D8%AD%D8%B1%DB%8C%D9%85%E2%80%8C-%D8%A2%D9%85%D8%B1%DB%8C%DA%A9%D8%A7-%D8%B4%DB%8C%D9%81%D8%AA%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C-%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%DA%86%D9%86%D8%AF-%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D8%B1-%D8%B4%D9%88%D8%AF روحانی به کارگران: برای مقابله با تحریم آمریکا شیفتهای کاری چند برابر شود]- ایران اینترنشنال</ref>
| |
|
| |
|
| == منابع == | | == منابع == |
| <references />
| |
علی موسیو
|
---|
علی موسیو در لباس فدایی |
زادروز | ۱۲۴۵ محله نوبر تبریز |
---|
درگذشت | ۱۲۸۹ تبریز |
---|
تابعیت | ایرانی |
---|
تحصیلات | نامعلوم |
---|
پیشه | تاجر |
---|
سالهای فعالیت | ۱۲۸۵ تا ۱۲۸۹ هجری شمسی |
---|
شناختهشده برای | مردم ایران |
---|
نقشهای برجسته | رهبر حزب اجتماعیون عامیون ایران ـ رئیس مرکز غیبی تبریز |
---|
سبک | مبارزه سیاسی و مسلحانه |
---|
تأثیرپذیرفتگان | جنپش مشروطه ایران و مردم تبریز و حکومت محمد علی میرزا |
---|
شهر خانگی | تبریز |
---|
لقب | علی موسیو |
---|
حزب سیاسی | اجتماعیون عامیون ( سوسیال دموکرات) |
---|
جنبش | انقلاب مشروطه ایران |
---|
مخالفان | محمد علی میرزا و حاکمان ضد مشروطه |
---|
دین | اسلام |
---|
علی موسیو (زاده ۱۲۴۵، درگذشته ۱۲۸۹ خورشیدی) از رهبران جنبش مشروطه ایران در تبریز و رهبر و بنیانگذار حزب اجتماعیون عامیون (سوسیال دموکرات) ایران، رئیس و بنیانگذار مرکز غیبی تبریز که نقش کمیته مرکزی حزب اجتماعیون عامیون را داشت.
علی موسیو فرزند حاج محمد باقر تبریزی از بازرگانان تبریز یود. به واسطه سفر به استامبول، اتریش و فرانسه از پیشرفتهای کشورهای اروپایی آگاه شد. به زبان فرانسه و همچنین تاریخ انقلاب کبیر فرانسه آگاه بود و به همین واسطه به علی موسیو معروف شد. در شروع انقلاب مشروطه با انقلابیون قفقاز و حزب اجتماعیون عامیون آنجا آشنا شده و مرام آنها را پذیرفت. پس از بازگشت به تبریز جمعیت اجتماعیون عامیون را در تبریز با تعدادی از همفکرانش بنیان گذاشت.[۱] [۲]
علی موسیو همچنین مرکز غیبی که یک انجمن مخفی بود را تشکیل داد که امور مشروطه را در تبریز و آذربایجان اداره میکرد و در حقیقت سررشته کارها در دست این مرکز بود. مرکز غیبی با تربیت نیروهایی به نام مجاهد وظیفه نگاهبانی از دستاوردهای انقلاب مشروطه را در تبریز بر عهده داشت. در جریان حمله و هجوم نیروهای استبداد محمدعلیشاه به تبریز تدبیر علی موسیو برای تربیت دستههای مجاهد و سازماندهی تشکیلات منظم آن کارگر افتاد و توانست در مقابل نیروهای دولتی مقاومت کرده و مشروطه را که از تمام ایران برچیده شده بود را با مقاومت نزدیک به یکساله، دوباره به ایران بازگرداند و قوای دولتی را شکست دهد و زمینه پیروزی و فتح تهران توسط نیروهای مشروطه را فراهم کند.
در جریان مقاومت تبریز در مقابل نیروهای دولتی که تنها عده کمی از مجاهدان به همراه ستارخان باقی مانده بودند علی موسیو نیز در کنار ستارخان در کوی امیرخیز میجنگید.
علی موسیو در سال ۱۲۸۹ خورشیدی و پیش از ورود نیروهای اشغالگر روس به تبریز درگذشت. سه پسر او در جریان انقلاب مشروطه کشته شدند. حسین و قدیر پسران ۱۸ و ۱۶ ساله علی موسیو در روز عاشورای ۱۲۹۰ شمسی(۱۳۳۰قمری) توسط قوای روس به دار آویخته شدند.[۳]
زندگی نامه
کربلایی علی، فرزند حاج محمدباقر تبریزی از بازرگانان محترم، آگاه و با فرهنگ تبریز بود که درمحله نوبر این شهر زاده شد. او تنها فرزند خانوادهاش بود و مانند پدر تجارت را پیشه خود قرار داد. او از بازرگانان روشنفکر و مبارز آذربایجان بود. کارش ترخیص کالا از گمرک بود. علی موسیو سفرکرده و با تجربه بود و به زبانهای فارسی، عربی و فرانسه تسلط کامل داشت. به خاطر تسلطش به زبان فرانسه به او «موسیو» میگفتند. بهواسطه مسافرتهایی که به اتریش، قفقاز و استانبول کرده بود، شناخت خوبی از اروپا و بالاخص انقلاب کبیر فرانسه داشت و با زیر و بم این انقلاب به خوبی آشنا بود. مشاهده اروپا و پیشرفتهای آن سبب شده بود که همواره آرزومند ترقی ایران باشد. او کارخانه چینیسازی در تبریز تاسیس کرد و قصد توسعه این صنعت را در این شهر داشت.[۱] [۲]
فعالیت سیاسی
در سالهای قبل از صدور فرمان مشروطیت در ایران، حزبی با نام اجتماعیون عامیون (سوسیال دموکرات) متشکل از ایرانیان مسلمان در قفقاز تشکیل شد. موسس این حزب دکتر نریمان نریمانف پزشکی اصالتا ایرانی از اهالی تفلیس بود. علی موسیو درسفرهای خود به قفقاز با انقلابیون آنجا از جمله نریمان نریمانف دیدار کرده و با آنها مشورت میکرد. هم زمان با شروع انقلاب مشروطه و صدورفرمان مشروطیت در سال ۱۲۸۵ خورشیدی توسط مظفرالدین شاه علی موسیو به همراه تعدادی از همفکران خود کمیته اجتماعیون عامیون ایران (سوسیال دموکرات) را در تبریز پایهریزی کرد. علی موسیو همچنین کمیتهای به نام مرکز غیبی را که در واقع نقش کمیته مرکزی حزب اجتماعیون عامیون ایران را داشت، متشکل از تعدادی از روشنفکران و افراد با صلاحیت تشکیل داد. این مرکزهمانطور که از اسم آن پیداست کاملا مخفی و با رعایت دقیق اصول مخفیکاری اداره میشد. اعضای آن عبارت بودند علی موسیو، حاج رسول صدقیانی، حاج علی دوافروش، یوسف خزدوز، حاج علی نقی گنجه، میرعلی اکبر سراج، حکاک باشی و غیره.
بسیاری ازمورخان و متخصصان تاریخ مشروطه این عمل علی موسیو را یک شاهکار سیاسی نظامی میدانند.
فعالیت در انقلاب مشروطه
حاج علی دوا فروش از رهبران جنبش مشروطه و مرکز غیبی در تبریز و هم رزم علی موسیو
پس از صدور فرمان مشروطه موجی از شادی سراسر ایران را فرا گرفت و مردم در شهرهای مختلف جشن گرفتند. در تهران سران مشروطه از صدور فرمان مشروطیت راضی شده و تلاشهای خود را به فعالیتهای سیاسی محدود کردند ولی در تبریز در اثر وجود انقلابیونی مانند علی موسیو و با ابتکار حزب اجتماعیون عامیون و مرکز غیبی، انجمن ایالتی تشکیل شد. این انجمن ابتدا برای تعیین نمایندگان مجلس شورا ایجاد شد اما در ادامه رشته کارها را رها نکرد و اداره امور شهر تبریز و آذربایجان را در دست گرفت.
در سلسله مراتب حزبی پس از اعضای مرکزغیبی و کمیته مرکزی، روسای حوزهها بودند که هر کدام ۱۱ عضو در زیر دست خود داشتند. این اعضا تا مدتها برای اینکه شناخته نشوند در تاریکی با یکدیگر ملاقات کرده و دستورات حزبی را از سرپرست خود دریافت کرده و بدون کم و کاست اجرا میکردند.
از مهمترین کارهای اعضای حوزهها درگیری و مقابله با ظلم و بیداگریهای فراشباشیها و فراشان حکومتی و فئودالها بود. در تبریز با توجه به تجربیات خونین گذشته و عدم اعتماد به قولهای عوامل و سردمداران دولت و همچنین بیدادگریهای محمدعلی میرزای ولیعهد مرکز غیبی به رهبری علی موسیو دست به تشکیل دستههای مسلح به نام مجاهد زد تا از دستاوردهای انقلاب مشروطه پاسداری کند. ستارخان سردار ملی از زمره این مجاهدان بود که تحت رهبری علی موسیو بعدها به رهبرملی قیام تبریز در برابر محمدعلی شاه تبدیل شد.
مرکز غیبی در هر محلهای از شهر تبریز یک مرکز آموزش برای مجاهدان برپا کرد و همه روزه عصرها جوانان و مردان، تحت سرپرستی افرادی که در کار سپاهیگری سررشته و سابقه داشتند آموزش نظامی میدیدند. مرکز غیبی در راه پیشبرد انقلاب بسیار سختگیر بود و از کوچکترین خلاف و بینظمی چشم پوشی نمیکرد. مرکز غیبی به رهبری علی موسیو نفوذ معنوی بسیاری بین مردم داشت. مرکزغیبی با هوشیاری، اقدامات محمدعلی میرزا و اطرافیان او را زیر نظرداشت. رشته کارهای انجمن تبریز و کنترل جنبش مشروطه در آذربایجان در دست این مرکز بود.
ایوانف نویسنده کتاب انقلاب مشروطیت ایران درباره اقدامات مرکز غیبی نوشته:
«به علاوه، شورایی به نام شورای مخفی هم به وجود آمد که پول و ذخایر گندم سرمایهداران را مصادره و بین فقرا تقسیم میکرد. املاک شاه و خانوادهی او در آذربایجان مصادره گردید»
علی موسیو به همراه پسرانش حسن (راست) و حاجیخان (چپ)
انقلابیون پس از استقرار حکومت خود در تبریز، با فرستادن دستههای مسلح فدائیان به شهرهای دیگر آذربایجان در اندک مدتی بسیاری از شهرها و نواحی را از دست مرتجعان و عمال حکومت آزاد کردند. شهرهای مراغه، مرند، سلماس و غیره و همچنین جاده جلفا به تبریز از مرتجعین پاک شد و به دست انقلابیون افتاد.
در دورهای علی موسیو قدرتمندترین مرد تبریز بود ولی هیچگاه گامی برخلاف اصول مشروطیت برنداشت و با جدیت مواظب رفتار مجاهدین بود. نفوذ او به حدی بود که حتی حاجی مخبرالسلطنه، والی آذربایجان نیز از او حساب میبرد.
خانه علی موسیو بارها در جریان جنگهای تبریز ازطرف نیروهای استبداد غارت و تخریب شد. سه فرزند او به نامهای حاجی خان، حسن و قدیر در جریان انقلاب مشروطه جان باختند. حاجی خان که درزمان حمله نیروهای روس سرکلانتر شهربانی تبریزبود در جریان درگیریهای سال ۱۲۹۰خورشیدی با روسها از تبریز خارج شده و در نزدیکی همدان جان باخت. حسن ۱۸ ساله و قدیر۱۶ ساله در روز عاشورای ۱۲۹۰ خورشیدی (۱۳۳۰ هجری قمری) به دست قوای روس به دار آویخته شدند.
مرگ علی موسیو
علی موسیو قبل از ورود سربازان روس به تبریز به مرگ عادی جان باخت. پیش از مرگ به اشخاصی که دور او جمع شده بودند گفت:
«من عمرم تمام شده، میمیرم ولی شما ای فدائیان دلیر و ای هم مسلکان عزیر، نگذارید آتش انقلاب خاموش شود. آزادی و مهد آن آذربایجان را فراموش نکنید تا مشروطیت و آزادی در تمام ایران دوام پیدا کند، خدا توفیق شماها باشد.»
منابع