|
|
(۲۱۱ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد) |
خط ۱: |
خط ۱: |
| {{جعبه اطلاعات مناقشه شهری | | {{جعبه سوانح هواپیما |
| | عنوان = تظاهرات تاسوعا و عاشورای ۱۳۸۸ در ایران | | |name = سقوط بالگرد ابراهیم رئیسی |
| | تصویر = 3ashoraie sabz.jpg | | |occurrence_type = سانحه |
| | زیرنویس = | | |image = اولین تصویر از هلیکوپتر.JPG |
| | موقعیت = '''{{flag|Iran}}''': [[تهران]]، [[قم]]، [[شیراز]]، [[اصفهان]]، [[کازرون]]، [[نجفآباد]]، [[نیشابور]]، [[اردبیل]]،<ref name=bbcpersian/> [[تبریز]]،<ref name=Tabriz/> [[مشهد]]، [[کاشان]]، [[اراک]]،<ref>[http://www.nytimes.com/2009/12/28/world/middleeast/28iran.html?_r=1 Death Toll Rises to 10 as Clashes in Iran Intensify] وبگاه نیویورک تایمز</ref> [[بابل (شهر)|بابل]]،<ref name=LAT2>{{یادکرد وب| نشانی = http://www.latimes.com/news/nation-and-world/la-fg-iran-protests28-2009dec28,0,3198771.story| عنوان = Deaths reported amid chaos and violence in Iran| تاریخ بازدید = December ۲۷, ۲۰۰۹| تاریخ = | ناشر = New York Times | زبان = Englsih}}</ref> و [[ارومیه]]<ref name=NYT1>{{چپچین}} | | |image_size = 250px |
| {{یادکرد|فصل=|کتاب=|ناشر= |شهر= |کوشش= |ویرایش= |سال=|شابک=|نویسنده=Robert F. Worth and Nazila Fathi |نویسندگان سایر بخشها=|ترجمه=|صفحه= |زبان=en |عنوان = Police Are Said to Have Killed 10 in Iran Protests | پیوند = http://www.nytimes.com/2009/12/28/world/middleeast/28iran.html |ژورنال= |نشریه={{formatnum:New York Times|R}} |تاریخ={{formatnum:December ۲۷, ۲۰۰۹|R}} |دوره= |شماره= |شاپا=}} Retrieved on {{formatnum:December ۲۸, ۲۰۰۹|R}}.
| | |alt = |
| {{پایان چپچین}}</ref>
| | |caption = اولین تصویر از سقوط بالگرد رئیسی |
| | طول و عرض جغرافیایی = | | |date = ۳۱ اردیبهشت ۱۴۰۳ |
| | تاریخ = ۵ دی و ۶ دی ۱۳۸۸ | | |type = |
| | زمان = | | |site = حنگلهای ارسباران در نزدیکی ورزقان |
| | منطقه زمانی = | | |coordinates = |
| | نوع = تظاهرات و درگیری خیابانی | | |aircraft_type = هلیکوپتر بل |
| | سلاحها = | | |operator = نیروی هوایی جمهوری اسلامی ایران |
| | کشتهشدگان = بیش از ۱۵ نفر آمار رسمی تهران،<ref name=siohaft>{{یادکرد وب| نشانی = http://www.rahesabz.net/story/6669/| عنوان = اختصاصی جرس / بولتن ویژه ایرنا: تاریخ =| ناشر = جرس | زبان = فارسی}}</ref><ref name=panzdah>{{یادکرد وب |url=http://www.google.com/hostednews/afp/article/ALeqM5j476P7-b3XhtZ4Ra7A8qt9Xrdxnw |title=More than 15 killed in Tehran clashes: state TV |accessdate=۳۱ دسامبر ۲۰۰۹ |archiveurl=https://web.archive.org/web/20091231084048/http://www.google.com/hostednews/afp/article/ALeqM5j476P7-b3XhtZ4Ra7A8qt9Xrdxnw |archivedate=۳۱ دسامبر ۲۰۰۹ |dead-url=no }}</ref> از جمله [[سید علی حبیبی موسوی|خواهرزاده میرحسین موسوی]]<ref name=bbcpersian>{{یادکرد وب| نشانی = http://www.bbc.co.uk/persian/iran/2009/12/091227_iran_ashoura.shtml| عنوان = درگیریهای شدید در اعتراضات روز عاشورا در ایران| تاریخ بازدید = ۶ دی ۱۳۸۸| تاریخ = | ناشر = بیبیسی فارسی | زبان = فارسی}}</ref><ref name="Ap1"/><ref>[http://www.bbc.co.uk/persian/iran/2009/12/091227_bd-ashoura-police.shtml بیبیسی فارسی] ''نیروی انتظامی تهران: ۵ نفر در اعتراضات تهران کشته شدند''</ref> و یک کشته در [[شیراز]]<ref name=NYT1/> | | |tail_number = |
| | مجروحین = حداقل ۶۰ نفر<ref name="rahesabz.net">{{یادکرد وب| نشانی = http://www.rahesabz.net/story/6516/| عنوان = وزارت بهداشت آمار مجروحین عاشورای تهران را بیش از۶۰ تن اعلام کرد| تاریخ بازدید = ۷ دی ۱۳۸۸| تاریخ = | ناشر = جنبش راه سبز | زبان = فارسی}}</ref> | | |origin = سد قیز قلعهسی در مرز ایران و جمهوری آذربایجان |
| | بازداشت شدگان = ۳۰۰ تا ۵۵۰ نفر فقط در تهران،<ref>{{یادکرد وب| نشانی = http://www.radiofarda.com/archive/news/latest/143/143.html?id=1915558| عنوان = آمارهای گوناگون از شمار کشته شدگان در درگیریهای روز عاشورا در ایران | تاریخ بازدید = ۷ دی ۱۳۸۸| تاریخ =| ناشر = رادیو فردا | زبان = فارسی}}</ref> ۴۰۰ تا ۵۰۰ نفر در اصفهان،<ref name="ReferenceA">{{یادکرد وب| نشانی = http://www.rahesabz.net/story/6558/| عنوان = اختصاصی جرس / بازداشت بیش از ۴۰۰ نفر در اصفهان| تاریخ بازدید = ۷ دی ۱۳۸۸| تاریخ = | ناشر = جنبش راه سبز | زبان = فارسی}}</ref> بیش از ۱۴۰۰ نفر در کل | | |stopover = |
| | |stopover0 = |
| | |stopover1 = |
| | |stopover2 = |
| | |stopover3 = |
| | |last_stopover = |
| | |destination = تبریز |
| | |passengers = ۵ نفر |
| | |crew = ۳ |
| | |injuries = ۰ |
| | |fatalities = |
| | |survivors = ۰ |
| }} | | }} |
| تظاهرات ۱۳۸۸ به سلسله تظاهراتی گفته میشود که پس از اعلام نتایج انتخابات دهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری و اعلام پیروزی دوباره محمود احمدینژاد، در تهران و سایر شهرهای ایران، آغاز گردید.<ref>[https://www.huffpost.com/entry/a-coup-manual-what-we-sho_b_216461 گاردین: «اقدام به کودتا در ایران»] </ref><ref>[https://www.huffpost.com/entry/a-coup-manual-what-we-sho_b_216461 A Coup Manual]</ref> این تظاهرات نخست با شعار «رای من کو؟!» در اعتراض به شمارش آرا و نتایج آن بود که در تهران و سایر شهرهای ایران آغاز گردید، اما کمکم با شعارهایی از جمله «مرگ بر دیکتاتور» رنگ و بوی ضدحکومتی گرفت.
| | '''سقوط بالگرد ابر اهیم رئیسی؛''' در روز یکشنبه ۳۰ اردیبهشتماه ۱۴۰۳، هلیکوپتر حامل ابراهیم رئیسی رئیسجمهور رژیم ایران دچار سانحه شد و سقوط کرد. |
|
| |
|
| برخی تحلیلگران سیاسی پس از اعلام نتایج انتخابات و پیروزی محمود احمدینژاد، از آن تحت عنوان کودتا یاد کردند.<ref>[http://zamaaneh.com/special/2009/06/post_793.html گاردین: اقدام به کودتا در ایران]</ref> [[سازمان مجاهدین خلق ایران]] و [[شورای ملی مقاومت ایران]]، این انتخابات را «نمایش» قلمداد کردند و خواهان انتخابات آزاد با شرکت همه نیروها زیر نظر سازمان ملل متحد شدند.<ref>دبیرخانه شورای ملی مقاومت ایران</ref>
| | در روز دوشنبه ۳۱ اردیبهشت، بسیاری از رسانهها و خبرگزاریهای حکومتی از جمله ایرنا (خبرگزاری رسمی رژیم ایران)، خبرگزاری مهر و خبرگزاری تسنیم کشته شدن ابراهیم رئیسی و هیئت همراه او را تایید و منتشر کردند.<ref>[https://www.darivoa.com/a/iran-ibrahim-raisi-was-killed-in-a-helicopter-crash/7618947.html خبرگزاریهای ایران: ابراهیم رییسی در سانحه هلیکوپتر کشته شد - سایت صدای آمریکا]</ref> |
|
| |
|
| تظاهرات و اعتراضات از روز ۲۳ خرداد، توسط هزاران تن و در تهران و شهرهای دیگر از جمله اصفهان، تبریز، کرج، شیراز، یاسوج، ساری،ارومیه و دیگر شهرها، از فردای روز انتخابات آغاز گردید. روز ۲۵ خرداد در تهران حدود ۳ میلیون نفر به خیابان آمدند. این تظاهرات بعد از [[انقلاب ضد سلطنتی|انقلاب ضدسلطنتی]] سال ۵۷ بزرگترین تظاهرات ضدحکومتی بهشمار میرفت. این تظاهرات با سرکوب خونین از طرف پلیس ضدشورش، لباس شخصیها، بسیج و سپاه مواجه شد که در نتیجه آن تعداد زیادی دستگیر و مجروح شده و جان باختند.<ref>[https://www.radiofarda.com/a/f3_mousavi_Iran/1754373.html معترضان انتخابات ریاست جمهوری از انقلاب تا آزادی]</ref>
| | محل سقوط هلیکوپتر حامل ابراهیم رئیسی در منطقهای بین اردشیر و برازین از توابع شهر ورزقان در استان آذربایجان شرقی اتفاق افتاد. این منطقه سنگلاخ و مهآلود و بارانی بوده و شرایط را برای امدادرسانی خیلی سخت کرده بود.<ref name=":1">[https://www.iranintl.com/202405195727 عدهای از ایرانیها با آتشبازی و شادنوشی مرگ احتمالی رئیسی را جشن گرفتند - سایت ایران اینترنشنال]</ref> |
|
| |
|
| علی خامنهای در روز ۲۹ خرداد، طی یک سخنرانی در اولین نماز جمعه بعد از انتخابات ریاست جمهوری، مسئولیت هرگونه خونریزی و خشونت را به عهده برگزارکنندگان تظاهرات دانست. ساعتی پس از پایان سخنرانی علی خامنهای، سازمان عفو بین الملل در اطلاعیه ای اعلام کرد که این سخنرانی "چراغ سبز رهبر ایران برای سرکوب" بوده است.<ref name=":0">[https://www.bbc.com/persian/iran/2010/06/100618_l10_khamenei_29_khordad_speech سخنرانی ۲۹ خرداد خامنهای؛ نقطه عطف]</ref>
| | === '''اسامی کشتهشدگان''' === |
| | اسامی سرنشینان هلیکوپتر، علاوه بر ابرهیم رئیسی عبارت بودند از: حسین امیرعبداللهیان (وزیر امور خارجه)، سید محمدعلی آل هاشم (نماینده خامنهای و امام جمعه تبریز)، مالک رحمتی (استاندار آذربایجان شرقی)، پاسدار سیدمهدی موسوی (فرمانده یگان حفاظت ابراهیم رئیسی) و شماری از محافظین و خدمهها |
|
| |
|
| در ایام انتخابات امکان ارسال پیامک کوتاه وجود نداشت و قطع شده بود، سایتهای اینترنتی و کانالهای ماهوارهای خارج نیز مسدود گردیده بود. <ref>تلویزیون سی بی اس</ref>
| | اسامی خلبانان هلیکوپتر حامل ابراهیم رئیسی عبارت بودند از: سرهنگ خلبان سیدطاهر مصطفوی، سرهنگ خلبان محسن دریانوش و سرگرد فنی بهروز قدیمی<ref name=":2">[https://www.bbc.com/persian/live/69036110 ابراهیم رئیسی در سانحه سقوط بالگرد کشته شد - سایت بیبیسی فارسی]</ref> |
|
| |
|
| == پیشزمینه تظاهرات ۸۸ == | | == واکنش برخی از کشورها == |
| | به دنبال کشته شدن ابراهیم رئیسی و هیئت همراهش، کشورهای پاکستان و لبنان عزای عمومی اعلام کردند. |
|
| |
|
| === فضای اجتماعی قبل از انتخابات ۸۸ ===
| | حکومت طالبان افغانستان، الهام علیاف رئیس جمهور آذربایجان، نارندا مودی نخستوزیر هندوستان و محمد شیاع سودانی نخستوزیر عراق، مرگ ابراهیم رئیسی را تسلیت گفتند. همچنین '''[[نیروهای نیابتی جمهوری اسلامی|گروههای نیابتی رژیم ایران]]''' مانند '''[[حزبالله لبنان|حزبالله]]''' لبنان و '''[[جنبش حماس|حماس]]''' کشتهشدن رئیسی و هیئت همراهش را تسلیت گفتند و ابراز همدردی کردند.<ref name=":2" /> |
| التهاب در فضای سیاسی ایران از مدتها پیش از انتخابات آغاز شده و با مناظرههای جنجال برانگیز انتخاباتی به اوج رسیده بود؛ در چنین شرایطی اعلام پیروزی محمود احمدی نژاد با بیش از ۲۴ میلیون رأی در روز شنبه ۲۳ خرداد، مانند جرقه ای در انبار باروت عمل کرد.<ref name=":0" />
| |
|
| |
|
| طبق آمار اعلام شده در اردیبهشت ماه سال ۱۳۸۸ بیش از ۴۱۰ حرکت اعتراضی توسط اقشار مختلف جامعه صورت گرفته است. <ref>اخبار ۳ خرداد- سیمای آزادی</ref> در ۵ خرداد سال ۱۳۸۸، ۸۰۰ تن از دانشجویان دانشگاه یاسوج در اعتراض به سرکوب و اختناق دست به تحصن میزنند.
| | == جشن و شادی مردم == |
| | [[پرونده:تابوت کشتهشدگان.jpg|جایگزین=اجساد کشتهشدگان سانحه هلیکوپتر|بندانگشتی|278x278پیکسل|اجساد کشتهشدگان سانحه هلیکوپتر]] |
| | در پی انتشار خبر سقوط هلیکوپتر ابراهیم رئیسی که بازتاب گستردهای در فضای مجازی و شبکههای اجتماعی داشت، هزاران نوشته از کاربران منتشر شد که چشمانتظار شنیدن خبر مرگ رئیسی هستند. خیلی از کاربران هم سقوط هلیکوپتر ابراهیم رئیسی را موضوع طنز قرار دادند و بهخاطر وجود حیوانات وحشی در منطقهی سقوط هلیکوپتر، آرزو و ابراز امیدواری کردند که رئیسی و هیئت همراهش خوراک حیوانات شوند. همچنین در تهران و شهرهای مختلف کشور، مردم با شنیدن خبر کشته شدن ابراهیم رئیسی و همراهان او به جشن و شادی و آتشبازی و شادنوشی بهسلامتی مرگ آنها پرداختند. شماری از مردم هم در پیامهایشان ضمن اظهار خوشحالی از مرگ رئیسی، آن را کارمای قتلعام زندانیان سیاسی در دههی ۱۳۶۰، و نتیجهی نفرین هزاران خانوادهی داغدار توصیف کرند. در شبکهی ایکس (توئیتر سابق)، کاربران با ابراز شادی از هشتگ «فرود سخت» استفاده کردند.<ref name=":1" /> |
|
| |
|
| در ۶ خرداد، دانشجویان دانشگاه تبریز، حسین موسوی کاندیدای ریاست جمهوری را در مورد قتل عام زندانیان سیاسی در سال ۶۷ مورد سوال قرار میدهند. | | == پیام مسعود رجوی == |
| | <blockquote>تعادل و فصل جدید در حاکمیت [[رژیم ولایت فقیه|'''ولایت فقیه''']] |
|
| |
|
| در ۱۱ خرداد، دانشجویان دانشگاه فرودسی مشهد، در جلسه انتخاباتی مهدی کروبی شعار مرگ بر دیکتاتور میدهند. در همین روز صدها تن از کارگران کارخانة قند بردسیر کرمان با خانوادههایشان در اعتراض به عدم پرداخت حقوق به تظاهرات پرداختند.
| | آرزوهای [[سید علی خامنه ای|'''خامنهای''']] با رئیسی خاکستر شد و بر باد رفت |
|
| |
|
| === مناظرههای تلویزیونی ===
| | آثار ضربه بر گیجگاه خلیفهی وارفته و فرتوت و نیروهای روحیه باختهاش خردکننده است. ارکان نظام را به لرزه در میآورد و مرحله پایانی شاه را تداعی میکند. خامنهای باید در بحبوحهی [[جنگ اسرائیل و حماس|'''غزه''']]، دستگاهی را که از ریاستجمهوری جلاد ۶۷ چیده بود سر تا پا بازسازی و جایگزینسازی و تراز کند. دستگاه اکنون از درون سوراخ سوراخ شده است. به یقین میتوان گفت که خامنهای بازندهی استراتژیک است. |
|
| |
|
| ==== محتوای مناظرات ====
| | طبق اصل ۱۳۱ قانون اساسی رژیم «معاون اول رئیسجمهور با موافقت رهبری اختیارات و مسئولیتهای وی را برعهده میگیرد و شورایی متشکل از رئیس مجلس و رئیس قوه قضاییه و معاون اول رئیسجمهور موظف است ترتیبی دهد که حداکثر ظرف مدت ۵۰روز رئیسجمهور جدید انتخاب شود». |
| اولین دور مناظرات در روز چهارشنبه ۱۳ خرداد بین محمود احمدی نژاد و حسین موسوی صورت گرفت. در این مناظره حسین موسوی دولت احمدی نژاد را به پنهان کاری، خرافهگرایی، خیالپردازی، ماجراجویی، خودمحوری، سطحینگری و روزمرگی متهم ساخت و یاد آور شد که کشور در حال فروریختن است.<ref>[https://www.radiofarda.com/a/f35_Musavi_Ahmadinejad_Debate_Com2/1746569.html مناظره موسوی و احمدینژاد؛ سندی تاریخی] </ref> همچنین احمدی نژاد درباره ارسال مواد منفجره به مکه در دوران حسین موسوی نخست وزیر [[روحالله خمینی|خمینی]] که بعدا به جنایت کشتار مکه معروف شد، افشاگری کرد.<ref>[https://www.iran-efshagari.com/%da%a9%d8%b4%d8%aa%d8%a7%d8%b1-%d8%af%d8%b1%d9%85%da%a9%d9%87-%d8%8c-%d9%86%d9%85%d9%88%d9%86%d9%87%e2%80%8c%d8%a7%db%8c-%d9%85%d9%86%d8%ad%d8%b5%d8%b1%d8%a8%d9%87%e2%80%8c%d9%81%d8%b1%d8%af-%d8%a7-3/ کشتار مکه نمونهای منحصر بهفرد از عملکردهای رژیم فاشیستی حاکم بر ایران] </ref> روحانی دبیر پیشین شورای عالی امنیت، احمدی نژاد را «عوام فریب» نامیده و گفت: «در سال ۸۶، دو میلیارد و دویست میلیون دلار نفت فروخته شده ولی پول آن به بانک مرکزی داده نشده است». چند روز بعد جواد فاضل لنکرانی گفت: «بعد از این مناظره کی و کجا میتوانیم ادعای مبارزه با تروریسم کنیم؟»<ref>اخبار سیمای آزادی، ۲۰ خرداد</ref>
| |
|
| |
|
| روز ۱۷ خرداد، همزمان با مناظره احمدینژاد با کروبی، یک فقره دزدی ۷۷ میلیارد تومانی مهدی هاشمی پسر اکبر رفسنجانی، در رسانهها پخش میشود.
| | این روند جنگ گرگها در بالای رژیم را به منتها درجه تشدید میکند و در پایین جامعه و کف خیابان فرصت هر چه بیشتری برای اعتراض و قیام فراهم میسازد. |
|
| |
|
| در روز ۱۸خرداد، مهدی خزعلی، به نقش احمدینژاد در قتل کاظم سامی اذعان و گوشه دیگری از پرونده قتلهای زنجیرهای را افشا میکند.<ref>[https://www.youtube.com/watch?v=Eupk9dvSsb8 قتل دکتر کاظم سامی به زبان مهدی خزعلی] </ref><ref>[http://efshayaranshitan.blogspot.com/2016/04/blog-post_18.html جزییات قتل دکتر کاظم سامی] </ref> | | خامنهای لرزهی سرنگونی را در سراپای رژیم احساس میکند. یا باید زهر بخورد و عقب بنشیند که در این صورت طلسم اختناق میشکند و رژیم سرنگون میشود یا باید مثل همیشه بر انقباض و اختناق و خالصسازی و بر تروریسم و جنگافروزی بیفزاید و به سلاح اتمی رو بیاورد. علیالقاعده سر مار ولایت برای بقا و هژمونی خودش چنین خواهد کرد. |
|
| |
|
| ==== پس از مناظرات ====
| | در مقابل، ما زن و مرد جنگیم و باید صد بار بیشتر بجنگیم |
| پس از این مناظرات افشاگریهای جریانات حکومتی بالا میگیرد. در یکی از این افشاگریها، مهدی کروبی درباره فسادهای مالی محمود احمدی نژاد و پرونده ۷۰۰ میلیون دلاری دولت در جمع دانشجویان دانشگاه تبریز توضیح داد.<ref>[https://www.balatarin.com/permlink/2009/6/9/1613198 ستاد مهدی کروبی جزییات ماجرای ۷۰۰ میلیون دلاری احمدینژاد را افشا میکند] </ref>
| |
|
| |
|
| پس از برگزاری مناظره محمود احمدینژاد و حسین موسوی، نيروی انتظامی برای متفرق کردن تجمع مقابل صدا و سيما مجبور به استفاده از گاز اشک آور شد.<ref>[https://www.radiofarda.com/a/o2_debate_reactions_Iran_election/1746328.html پرتاب گاز اشکآور برای متفرق کردن تجمع مقابل صدا و سیما] </ref>حسین نقوی، عضو شورای مرکزی فراکسیون اصولگرایان در دفاع از احمدینژاد گفت: «احمدینژاد در چهار سال گذشته در برابر تخريبها و اهانتها و برای بيان پشت پرده سياست در ايران سكوت كرد و تنها گوشه كوچكی از مافيای قدرت و ثروت كه پشت پرده سياسيون كشور بود را افشا كرد.»<ref name=":1">[http://www.rajanews.com/news/15236 احمدینژاد گوشه کوچکی از مافیا] </ref> حسین نقوی، عضو شورای مرکزی فراکسیون اصولگرایان در دفاع از احمدینژاد گفت: «احمدینژاد در چهار سال گذشته در برابر تخريبها و اهانتها و برای بيان پشت پرده سياست در ايران سكوت كرد و تنها گوشه كوچكی از مافيای قدرت و ثروت كه پشت پرده سياسيون كشور بود را افشا كرد.»<ref name=":1" /> مهدی طباطبایی نیز گفت: «مناظرههای انتخاباتی سال 88 بنای فتنهای بزرگ را گذاشت.»
| | ۱-هیچکس با انتخابات گول نمیخورد. انتخاب در این رژیم جایی ندارد. زمان انقلاب و دادخواهی آتشین است. خون '''[[قتل عام ۶۷|سربداران ۶۷]]''' و شهیدان قیام و [[ارتش آزادیبخش ملی ایران|'''ارتش آزادی''']] میجوشد. |
|
| |
|
| === تقلب در انتخابات ===
| | ۲-همچنانکه رئیسجمهور برگزیده مقاومت برای دوران انتقال حاکمیت به مردم ایران پیوسته گفته و میگوید نباید به حجاب اجباری و دین اجباری و حکومت اجباری تن داد و باید در برابر آن به اعتراض و قیام برخاست. |
| در حالی که به صورت معمول، اعلام نتایج انتخابات یک الی چند روز طول میکشد، نتایج اولیه این انتخابات تنها پس از چند ساعت از پایان رایگیری از طریق صدا و سیمای جمهوری اسلامی اعلام شد. در روزی ۲۲ خرداد و در حالی که رایگیری جریان داشت، خبرگزاری فارس وابسته به سپاه پاسداران خبر از پیروزی احمدینژاد با ۶۰ درصد را اعلام کرد. به گفته دو کاندیدای دیگر «شواهدی مبنی بر مداخله تعدادی از فرماندهان و مسئولان سپاه و بسیج در انتخابات» وجود داشت. جمعی از کارکنان وزارت کشور در نامهای سرگشاده از زمینهچینی برای تقلبهای گسترده و رایسازیهای میلیونی و چاپ ۱۲ میلیون تعرفه اضافی در جریان انتخابات خبر دادند.<ref>[https://web.archive.org/web/20090619031550/http://news.yahoo.com/s/ap/20090616/ap_on_re_mi_ea/ml_iran_fraud_allegations Speed of Iran vote count called suspicious]</ref> محسن رضایی نیز پس از اعلام نتایج اعلام کرد که آرای او بسیار بیشتر از میزان اعلام شدهاست. علی اکبر محتشمیپور در مورد میزان رای در حوزهها گفت: <blockquote>«در حدود ۷۰ حوزه انتخابيه، ميزان رأيی که در صندوقها ريخته شده است نسبت به واجدين شرايط بسيار بيشتر است». </blockquote>به گفته رضا خاتمی ۸ میلیون رای به صندوقها اضافه شده بود. اردشیر ارجمند از انتخابات به عنوان «آستانبوسی فرعون» یاد کرد.<ref>[https://www.radiofarda.com/a/f8_reaction_to_parliament_report_on_post_elections_events/24439680.html امیر ارجمند: گزارش مجلس درباره انتخابات ۸۸ بوسه بر آستان فرعون است]</ref> یک روز قبل از انتخابات، [[مریم رجوی]] رئیس جمهور برگزیدهی [[شورای ملی مقاومت ایران]]، طی بیانیهای مهندسی انتخابات توسط خامنهای را برای اعلام آرای نجومی و از صندوق بیرون کشیدن احمدی نژاد در همان مرحلة اول، افشا کرد.<ref>اطلاعیه دبیرخانه شورای ملی مقاومت ایران، پخش در اخبار سیمای آزادی ۲۲ خرداد</ref><span dir="RTL"></span>
| |
| == رویدادهای ۲۳ تا ۳۱ خرداد ==
| |
|
| |
|
| === ۲۳ خرداد ===
| | ۳-مردم ایران این رژیم را نمیخواهند. مظاهر حاکمیت این رژیم در هر کجا و در هر پوششی باید در هم کوبیده شود. در مصاف با سپاه و اطلاعات و مزدوران، مقاومت و آتش فرزندان رشید ایران حق مسلم ملی و میهنی است. انکار این حق جهانشمول که در اعلامیه جهانی حقوقبشر تصریح شده، همدستی با خامنهای است. |
| روز ۲۳ خرداد، یک روز پس از برگزاری انتخابات ریاست جمهوری، تظاهراتی در تهران و مشهد و سایر شهرهای ایران در اعتراض به نتایج اعلام شده، به راه افتاد. این تظاهرات در مقابل ساختمان وزارت کشور ایران، خیابانهای ولیعصر، زرتشت، فاطمی، میدان انقلاب، میدان ونک و چهارراه جهان کودک و سایر نقاط به درگیری شدید معترضان با نیروهای پلیس و لباس شخصی انجامید. هزاران تظاهرکننده با راهپیمایی در خیابانهای مختلف تهران ضمن آتش زدن چندین اتوبوس و سطلهای بزرگ زباله اقدام به راهبندان خیابانها کرده و علیه سید علی خامنهای، شعارهای «مرگ بر دیکتاتور» سر دادند.<ref>[https://www.radiofarda.com/a/f4_detention_riots_Iran_election/1753692.html بازداشت گسترده روزنامهنگاران و فعالان سیاسی در ایران] </ref> در پی بروز این ناآرامیها در شامگاه شنبه تلفنهای همراه تمام شبکههای مخابراتی کشور قطع گردید. تلویزیون الجزیره گزارش داد: «در خیابان ولیعصر تهران تظاهرات جریان دارد. پلیس تلاش میکند که تظاهرکنندگان را با گاز اشک آور پراکنده کند. عملیات جنگ و گریز بین تظاهرکنندگان و پلیس جریان دارد.»
| |
|
| |
|
| در شهرهای بابل، زاهدان، اصفهان، کرج، اهواز، مشهد، کرمانشاه و شیراز نیز اعتراضاتی انجام شد. پلیس در برخورد با برخی از این اعتراضات، از جمله معترضین در مقابل دانشگاه شیراز، از گاز اشکآور استفاده کرد که این راهپیمایی از مقابل دانشگاه شیراز (میدان ارم) به سمت میدان دانشجو برقرار بود.<ref>[https://www.radiofarda.com/a/f4_riots_Iran_election_result/1753532.html تظاهرات خیابانی در چند شهر ایران در اعتراض به نتایج انتخابات]</ref>
| | قیـام خلـق شتـاب میگیـرد |
|
| |
|
| خبرگزاری فرانسه که گزارشهای متعددی از این درگیریها مخابره کرد اعلام کرد: «جمعیت تظاهرکننده در یکی از میدانهای اصلی پایتخت شعار «مرگ بر دیکتاتور» میدهند. صدها نفر دیگر در نزدیکی وزارت کشور در مرکز تهران تجمع کردهاند و شعار مرگ بر دیکتاتور سر دادهاند. اعتراض کنندگان به سمت پلیس سنگ پرتاب کردند و پلیس هم با باتوم به آنها پاسخ میداد. تظاهرکنندگان که شامل زنان نیز بودند در خیابان ولیعصر تهران توسط پلیس ضد شورش که با موتور سیکلت به محل آمده بودند مورد ضرب و شتم قرار گرفتند.»
| | انقـلاب دموکراتیـک مـردم ایـران پیـروز میشود. |
|
| |
|
| تلویزیون العربیه گزارش داد:<blockquote>«سپاه پاسداران در خیابانهای تهران به حالت آماده باش در آمده است. همچنین نیروهای امنیتی رژیم دو تن از دستیاران موسوی شامل مصطفی تاج زاده و محسن امین زاده همچنین مدیر بسیج انتخاباتی موسوی و ۱۲نفر دیگر را دستگیر کردند.»<ref>تلویزیون العربیه، ۲۳ خرداد ۱۳۸۸</ref></blockquote>
| | '''مسعود رجوی-۳۱ اردیبهشت ۱۴۰۳'''<ref>[https://leader.mojahedin.org/i/%D9%85%D8%B3%D8%B9%D9%88%D8%AF-%D8%B1%D8%AC%D9%88%DB%8C-%DB%B3%DB%B1-%D8%A7%D8%B1%D8%AF%DB%8C%D8%A8%D9%87%D8%B4%D8%AA-%DB%B1%DB%B4%DB%B0%DB%B3-%D8%AA%D8%B9%D8%A7%D8%AF%D9%84-%D9%81%D8%B5%D9%84-%D8%AC%D8%AF%DB%8C%D8%AF-%D8%AD%D8%A7%DA%A9%D9%85%DB%8C%D8%AA-%D9%88%D9%84%D8%A7%DB%8C%D8%AA-%D9%81%D9%82%DB%8C%D9%87-%D8%A2%D8%B1%D8%B2%D9%88%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%AE%D8%A7%D9%85%D9%86%D9%87-%D8%A7%DB%8C-%D8%B1%D8%A6%DB%8C%D8%B3%DB%8C-%D8%AE%D8%A7%DA%A9%D8%B3%D8%AA%D8%B1-%D8%A8%D8%A7%D8%AF-%D8%B1%D9%81%D8%AA مسعود رجوی: آرزوهای خامنهای با رئیسی خاکستر شد و بر باد رفت - سایت مجاهدین خلق ایران] </ref></blockquote> |
|
| |
|
| === ۲۴ خرداد === | | === '''پیام مریم رجوی''' === |
| در روز ۲۴ خرداد و دومین روز از اعتراضات، محمود احمدینژاد مخالفین خود را «خس و خاشاک» خواند. با این حال بار دیگر در تهران بین مردم و پلیس درگیریهایی ایجاد شد که این درگیریها در اطراف دانشگاه تهران نیز جریان داشت.<ref>[https://www.radiofarda.com/a/f6_Iran_Khamenei_Opponents_Akbareen/1771569.html از خس و خاشاک تا اقلیتی افسرده و ناراحت] </ref>
| | خانم '''[[مریم رجوی]]''' رئیس جمهور برگزیده '''[[شورای ملی مقاومت ایران|مقاومت ایران]]''' به دنبال مرگ ابراهیم رئیسی طی پیامی گفت:<blockquote>«نفرین مادران و دادخواهان شهیدان و سربهداران سر موضع، با لعنت خدا و خلق و تاریخ، بدرقه جلاد۶۷ است. یک ضربه کلان جبرانناپذیر و استراتژیک به خامنهای و تمامیت رژیم اعدام و قتلعام با پیامدها و بحرانهای زنجیرهیی در سرتاپای استبداد دینی که شورشگران را به حرکت در میآورد. با گرامیداشت ۳۰هزار مجاهد و مبارز قتلعام شده که مردم ایران هرگز فراموش نمیکنند، دادخواهی تا سرنگونی ادامه دارد. سرنوشت تمام کسانی که فرزندان ایران را اعدام کرده و میکنند عبرتانگیز است.»<ref>[https://www.maryam-rajavi.com/raisi-death-with-consequences-and-chain-crises-for-khamenei/ مرگ رئیسی ضربه کلان و استراتژیک به خامنهای - سایت مریم رجوی]</ref> </blockquote> |
|
| |
|
| آغاز ناآرامیها از روبروی وزارت کشور ایران در میدان فاطمی و با اجتماع عدهای از مردم در روبروی این ساختمان شروع شد. پس از ایجاد درگیری در خیابان فاطمی، تظاهراتهای مشابهی در خیابانهای ولیعصر، زرتشت، میدان انقلاب، میدان ونک، میدان رسالت، چهارراه جهان کودک، خیابان میرداماد، خیابان تخت طاووس و سایر نقاط به درگیری شدید معترضان با نیروهای پلیس و لباس شخصی انجامید. خبرگزاری فرانسه گزارش داد: «در سراسر خیابان ولیعصر تهران درگیریهای گسترده میان مردم و نیروهای سرکوبگر، جریان دارد. مردم با سنگ مأموران انتظامی را مورد حمله قرار میدهند. شعار اصلی تظاهرکنندگان «مرگ بر دیکتاتور» است.»
| | == منابع == |
| | |
| حسین موسوی کاندید ریاست جمهوری، از تظاهرکنندگان خواست آرامش را حفظ کنند. در اطلاعیهیی که توسط ستاد موسوی منتشر شده آمده است:<blockquote>«خواهشمند است ضمن حفظ آرامش، خویشتنداری و متانت، از افتادن در دام واکنشهایی که موجبات سوءاستفاده بهانهجویان و نامحرمان را فراهم میآورد، پرهیز نمایید.»<ref>۲۳ خرداد سال ۱۳۸۸، سایت قلم</ref></blockquote>معاون رئیس جمهور آمریکا در مورد نتایج انتخابات گفت: <blockquote>«تردید بسیار زیادی در باره نتایج انتخابات رژیم ایران که احمدینژاد بعنوان نفر پیروز اعلام شده وجود دارد.» همچنین فدراسیون بین المللی لیگهای حقوق بشر انتخابات ایران را یک «مضحکه» قلمداد کرد.»</blockquote>تلویزیون الجزیره از تهران، خشونتها در تهران را بسیار عظیم و خطرناک و بیانگر خواست مردم ایران برای تغییر توصیف کرد و گزارش داد:<blockquote>«نه خواسته میرحسین موسوی و نه سخنان محمود احمدی نژاد و نه قبل از آن اظهارات خامنه ای قادر نیست خشونت فعلی را فروبنشاند. آنچه که در خیابانهای تهران دیدم، عبارتست از نسل جوان، نسل بین ۱۵ تا ۲۰ یا ۲۵ساله خشمگین است. آنها خشم بسیاری دارند. خفقان بسیاری است. اینجا از دست دولت و حکومت خشمگین هستند. این افراد فقط خود را از طرفداران موسوی نمیبینند. آنها همچنین نتیجه انتخابات را مشکل نمیبینند. مشکل از نظر آنان تاخیر تغییر است. آنها تشنه تغییر هستند به این خاطر خشم آنان به صورت خودجوش منفجر گردید و به صورت منهدم کردن اماکن دولتی خود را نشان داد. شکلی که امکان ندارد توسط موسوی یا غیر آن فرو نشانده شود.»</blockquote>
| |
| | |
| ==== تظاهرات در شهرهای دیگر ایران در روز ۲۴ خرداد ==== | |
| علاوه بر تهران، برخی دیگر از شهرهای کشور از جمله اصفهان، شیراز، مشهد، قزوین، بندرعباس، تبریز، ارومیه، اراک، کرج، زاهدان، بابل، ساری، همدان، اردبیل، اهواز، رشت و خرمآباد شاهد درگیری مردم با ماموران گارد ویژه و به آتش کشیدن مراکز و خودروهای دولتی بود. آنها شعار «مرگ بر دیکتاتور» و «ایرانی میمیرد، ذلت نمیپذیرد» سرمیدادند.
| |
| | |
| در شیراز، دانشجویان با شعار ما «زن و مرد جنگیم بجنگ تا بجنگیم»، «مرگ بر دیکتاتور» و «دانشجو میمیرد ذلت نمی پذیرد» با ماموران گارد ویژه درگیر شدند. دانشجویان با سنگ با ماموران نیروی انتظامی که به طرف آنها گاز اشک آور پرتاب کردند، مقابله نمودند. در این شهر برق قطع بود و جمعیت زیادی در بلوار چمران حضور داشتند.
| |
| | |
| در تبریز، در خیابان چهار راه اصلی آبرسانی و فلکه دانشگاه ولیعصر ماموران نیروی انتظامی از گاز اشک آور علیه تظاهرکنندگان استفاده کردند. در تبریز دانشجویان در دانشکده تربیت بدنی و کشاورزی تظاهرات کردند، ماموران نیروی انتظامی برای مقابله با دانشجویان در محل مستقر بودند.
| |
| | |
| در اصفهان، در خیابانهای چهارباغ، توحید و حکیم نظامی، مردم با شعار «مرگ بر دیکتاتور» با ماموران نیروی انتظامی درگیر شدند. در جریان این تظاهرات که ساعت ۱۵ دقیقه بامداد روز یکشنبه از دانشگاه شروع شد هرلحظه ابعاد گستردهتری به خود میگرفت. در ساعت یک بامداد بخشهایی از دانشگاه صنعتی اصفهان به آتش کشیده شد و دود غلیظی این منطقه را فرا گرفت. مأموران نیروی انتظامی عدهیی را دستگیر کردند.
| |
| | |
| در خرم آباد، مردم به خیابان ریختند و شیشه بانک ها را خرد کردند. در میدان شهدای این شهر تیر هوایی شلیک شد. به گفته شاهدان حکومت برای سرکوب مردم، از لبنان نیروهایی وارد این شهر کرد.
| |
| | |
| در اردبیل، مردم با شعار مرگ بر دیکتاتور با ماموران نیروی انتظامی درگیر شدند. به گفته شاهدان، نیروهای بسیج و پاسداران درشهر ریخته و گفتهاند به آنها دستور داده اند که هر جوانی را میبینند دستگیر کنند.
| |
| | |
| در کرج، درگیری میان جوانان و ماموران نیروی انتظامی و نیروهای بسیج روی داد. درگوهردشت کرج، هزاران نفر به خیابانها ریخته و با ماموران یگان ویژه درگیر شدند. شاهدان گفتند حکومت به ماموران حکم تیر نیز داده است.
| |
| | |
| در یاسوج بیش از سه هزار تن از مردم در خیابان طالقانی، تظاهرات کردند و با ماموران سرکوبگر نیروی انتظامی درگیر شدند. در این درگیری ماموران به روی تظاهرکنندگان آتش گشودند و که باعث کشته شدن ۲ تن از آنان شد.
| |
| | |
| ==== موضعگیری آقای [[مسعود رجوی]] در ۲۴ خرداد ====
| |
| مسعود رجوی طی سخنانی در مورد این تظاهرات گفت:<blockquote>«بار دیگر صحت سیاستها و خطوط مقاومت ایران در برابر رژیم خمینی به اثبات رسید و ثابت شد که چشم دوختن به هرگونه تغییر و تحول و اصلاح، حتی به اندازه یک دانه ارزن، در رژیمی که رسما در قانون اساسی خود حاکمیت مردم را با ولایت و حاکمیت مطلقه آخوند جایگزین کرده است، سرابی بیش نیست. چنین رژیمی را فقط باید سرنگون کرد و با راه حل دمکراتیک مریم، با حاکمیت مردم جایگزین نمود.»</blockquote>
| |
| | |
| === تظاهرات در ۲۵ خرداد ===
| |
| ۲۵ خرداد، سومین روز تظاهرات و اعتراضات مردم در شهرهای تهران، تبریز، شیراز، اصفهان، زنجان، زاهدان، یاسوج و دیگر شهرها ادامه یافت. در روز ۲۵ خرداد، راهپیمایی بزرگی در خیابانهای مرکزی تهران و از میدان امام حسین تا میدان آزادی برگزار شد. به گفته محمدباقر قالیباف، شهردار وقت تهران، حداقل ۳ میلیون نفر در این تظاهرات شرکت کرده بودند. تلویزیون سی.ان.ان گزارش داد: «تهران شاهد صحنههایی است که تا چند روز پیش قابل تصور نبود، درگیریهایی که رژیم حاکم را به لرزه انداخته است». تلویزیون سی.بی.اس آمریکا خبر داد: «ایران در ناآرامی فروفته است. در سراسر تهران مخالفان خشمگین شعار مرگ بر دیکتاتور میدهند».
| |
| | |
| گاردین انگلستان نوشت: «وضعیت در پایتخت ایران دارد از کنترل خارج میشود. تظاهرکنندگان شعار می دادند (احمدی) جنایت می کند - رهبر حمایت می کند؛ لحنی آتشین در رژیمی که ولی فقیه آن، خامنه ای، غیرقابل سرزنش تلقی می شود».<ref>[https://www.bbc.com/persian/iran/2010/06/100613_l39_elec_anniv_15june_demonstration سالگرد بزرگترین راهپیمایی اعتراضی پس از انقلاب]</ref>
| |
| | |
| در این روز نیروهای حکومتی به روی مردم آتش گشودند و با مردم درگیر شدند. در جریان این درگیری حداقل ۲۰ تن کشته و تعداد زیادی زخمی شدند.<ref>[http://www.pezhvakeiran.com/maghaleh-42701.html اسامی ۱۱۲ تن از جان باختگان سال ۸۸] </ref> براساس گزارشها بیش از ۹۰۰ نفر به بندهای ۲۴۰ و قرنطینه اندزگاه ۷ زندان اوین منتقل شدهاند.<ref>سایت مجموعه فعالان حقوق بشر</ref>
| |
| | |
| ==== اسامی جانباختگان روز ۲۵ خرداد<ref>[https://kayhan.london/fa/1395/03/30/%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D9%85%DB%8C-112%D8%AA%D9%86-%D8%A7%D8%B2-%DA%A9%D8%B4%D8%AA%D9%87-%D8%B4%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%86-%D9%BE%D8%B3-%D8%A7%D8%B2-22-%D8%AE%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%AF-88 اسامی ۱۱۲ تن از کشتهشدگان پس از ۲۲ خرداد]</ref> ====
| |
| * احمد نعیم آبادی براثر شلیک گلوله کشته شد.
| |
| * کیانوش آسا به دلیل اصابت گلوله به سینهاش در میدان آزادی کشته شد.
| |
| * علیرضا افتخاری به دلیل ضربه باتون به سرش دچار ضربه مغزی شد و جان باخت.
| |
| * سهراب اعرابی به دلیل گلوله به سینهاش مجروح و سپس مفقود گردید. جسدش را در تیرماه تحویل دادند.<ref>[https://www.radiofarda.com/a/f7-victims-of-88-sohrab-arabi/25362369.html سهراب اعرابی؛ پس از ۲۶ روز جسدش را تحویل دادند]</ref>
| |
| * مهدی کرمی به دلیل اصابت گلوله در محله جنت آباد کشته شد.
| |
| * لطفعلی یوسفیان بر اثر استنشاق گاز اشکآور شیمیایی مسموم شده و در تیر ماه در بیمارستان ابن سینا درگذشت.
| |
| * محرم چگینی به دلیل اصابت گلوله در مقابل پایگاه بسیج مقداد کشته شد.
| |
| * مهدی ستارنسب در تظاهرات این روز مفقود شده و در تاریخ نامعلومی کشته شد.
| |
| * رامین رمضانی در میدان آزادی به ضرب گلوله کشته شد.<ref>[https://www.kaleme.com/1389/03/25/klm-22891/ اولین سالگرد شهید رامین رمضانی ۲۵ خرداد در بهشت زهرا برگزار میشود]</ref>
| |
| * سرور برومند به دلیل اصابت گلوله در میدان آزادی کشته شد.
| |
| * حسین اخترزند در اصفهان توسط نیروهای بسیج از طبقه سوم پرتاب شده و جان باخت.
| |
| * ناصر امیرنژاد در خیابان محمدعلی جناح در تیراندازی از ساختمان بسیج کشته شد.
| |
| * فهمیه سلحشور به دلیل ضربه باتون به سر توسط نیروهای بسیج کشته شد.
| |
| * محمود رئیسینجفی به دلیل اصابت گلوله در میدان آزادی مجروح شده و پس از ۱۳ روز درگذشت.
| |
| * علی حسنپور به دلیل اصابت گلوله در میدان آزادی کشته شد.
| |
| * داوود صدری به دلیل شلیک گلوله در مقابل پایگاه بسیج مقداد کشته شد.
| |
| * حسام حنیفه به دلیل شلیک گلوله در مقابل پایگاه بسیج مقداد کشته شد.
| |
| * فاطمه رجبپور در میدان آزادی براثر اصابت گلوله کشته شد.<ref>[http://www.rahesabz.net/story/38673/ برگزاری مراسم گرامیداشت تعدادی از شهدای ۲۵ خرداد ۸۸]</ref>
| |
| * علیرضا صبوری میاندهی بر اثر عفونت ناشی از ترکشهای گلوله شلیک شده به سرش، جان خود را از دست داد.
| |
| * امیرحسین طوفانپور براثر اصابت گلوله کشته شد.
| |
| * حسین طهماسبی در کرمانشاه به دلیل ضربه باتون به سرش کشته شد.
| |
| | |
| ==== شهرهای دیگر ایران در ۲۵ خرداد ====
| |
| دانشجویان دانشگاه زنجان با شعار «اتل متل توتوله، دیکتاتور کوتوله» و «مرگ بر دیکتاتور چه شاه باشه چه دکتر»، تظاهرات کردند.
| |
| | |
| دانشجویان دانشگاه سیستان و بلوچستان نیز، تظاهرات گستردهای برگزار کردند و شعارهای «مرگ بر دیکتاتور» و «مرگ بر این دولت نیرنگ و فریب» سردادند.
| |
| | |
| بنا به گزارشهایی که در همان روز منتشر شد، در تهران ۶ نفر و در اصفهان ۲ نفر توسط ماموران حکومتی کشته شدند.
| |
| | |
| در رشت بیش از ۸۰۰ تن از مردم در اطراف خیابان گلسار و خیابان مطهری تظاهرات کرده و با ماموران نیروی انتظامی درگیر شدند. ماموران نیروی انتظامی با استفاده از باتوم برقی و شلیک هوایی به مقابله با مردم برخاستند. این درگیری تا ساعت 2 شب ادامه داشت.
| |
| | |
| ==== ماجرای حمله به دانشگاهها ====
| |
| حمله به دانشگاه تهران در شامگاه ۲۴ خرداد، ساعت ۲۱۳۰ شروع شد و تا نیمه شب ادامه داشت. با قطع شدن ارتباطات تلفنی در بامداد ۲:۳۰ دقیقه ۲۵ خرداد، نیروهای لباس شخصی با حمایت پلیس وارد کوی دانشگاه شده و به ضرب و شتم و سرکوب دانشجویان در خوابگاه پرداختند. نیروهای امنیتی با پرتاب نارنجک صوتی، گاز اشکآور و تیراندازی زمینی به تمام درهای کوی دانشگاه، توانستند وارد کوی دانشگاه شوند. در جریان این حمله، صد تا ۱۲۰ تن از دانشجویان ساکن کوی در اثر اصابت گلوله، زنجیر، چاقو، باتوم و چماق به شدت مجروح شدند. همچنین دست کم ۵ نفر در جریان کوی دانشگاه تهران و ۲ نفر در دانشگاه شیراز کشته شدند. به گفته شاهدین بین ۱۶۰ تا ۴۰۰ نفر دستگیر شدند.<ref>[https://www.radiofarda.com/a/f2_Iran_postelection_Tehran_University_Kuy_demo_protest_anniversary/2071869.html تظاهرات دانشجویان در سالگرد حمله به کوی دانشگاه تهران]</ref><ref>[https://www.radiofarda.com/a/f3_tehran_students/1756057.html تحکیم وحدت: دست کم هفت دانشجو کشته شدند]</ref><ref>[https://www.radiofarda.com/a/F7_Tehran_university_dorm_attacked/1754569.html کوی دانشگاه؛ پلیس راه باز کرد، لباس شخصیها حمله کردند]</ref><ref>[http://zamaaneh.com/news/2010/02/post_12295.html پخش فیلم حمله به کوی دانشگاه تهران]</ref> همزمان در اصفهان نیز نیروهای دولتی به محوطه دانشگاه صنعتی اصفهان یورش بردند که طی آن نیز دانشجویان هدف ضرب و شتم قرار گرفتند و دانشگاه تحت محاصره قرار گرفت. حملات مشابهی نیز به کوی دانشگاه فردوسی مشهد، دانشگاه رازی کرمانشاه، علامه طباطبایی، بابل و شاهرود نیز انجام شد.<ref>[https://www.bbc.com/persian/iran/2009/06/090614_si_bd_ir88_kooyedaneshgah.shtml حمله خشونتبار نیروهای امنیتی به کوی دانشگاه تهران و دانشگاه اصفهان]</ref>
| |
| | |
| ==== موضعگیری مسعود رجوی در ۲۵ خرداد ====
| |
| [[مسعود رجوی]] طی پیامی به جوانان گفت: <blockquote>«زمان برخاستن علیه امالفساد که همانا رژیم ولایت فقیه، غاصب و دزد بزرگ حاکمیت مردم ایران فرا رسیده است. مدافعان رژیم ولایت فقیه، با هر رنگ و لعاب و با هر شعر و شعاری که باشند، خیانتپیشگانی که شرکا و دم و دنبالچههای همین رژیم نامشروع میباشند. دیکتاتوری ارتجاعی ولایت فقیه بدون پشتیبانیهای همه جانبه استعماری نمیتوانست تا بحال بر اریکه قدرت باقی بماند. ... اکنون دنیا به چشم میبینید که انتخابات رژیم آخوندی و باندهای درونی آن، تنها یک فرصت برای بیرون ریختن خشم مقدس مردم ایران علیه تمامیت رژیم دجال و ضدبشری ولایت فقیه بوده است. انتخاب خلق قهرمان و در زنجیرمان یکی بیش نیست: آزادی و سرنگونی رژیم پلید آخوندی».</blockquote>
| |
| | |
| ==== موضعگیری دول، سازمانهای حقوق بشری و شخصیتهای بینالمللی در ۲۵ خرداد ====
| |
| بانکیمون دبیر کل سازمان ملل متحد گفت: «خواست واقعی مردم ایران باید به طور کامل محترم شمرده شود».
| |
| | |
| جو بایدن معاون رئیس جمهور آمریکا گفت: «آنها جمعیت معترض را سرکوب میکنند و در این تردیدی نیست. آنچه قبل و بعد از انتخابات خواهان آن هستیم یکی است. رژیم ایران باید تلاش برای کسب تسلیحات اتمی و حمایت از تروریسم را متوقف کند».
| |
| | |
| شورای اروپا طی بیانیهیی، نگرانی عمیق خود را در مورد خشونتهای خیابانی و ضرب و شتم تظاهرکنندگان در ایران توسط نیروهای حکومتی ابراز کرد.
| |
| | |
| سازمان عفو بینالملل اعلام کرد: «صحنههای شوکه آور خشونت توسط نیروهای امنیتی، باید فورا مورد رسیدگی قرار گیرد و کسانی که مسئول نقض حقوق بشر هستند باید محاکمه شوند».
| |
| | |
| برنارد کوشنر، وزیر امور خارجه فرانسه، درباره تظاهرات و اعتراضات تهران گفت: «فرانسه متاسف است که بجای گشایش، واکنش کاملا بیرحمانهای وجود داشت. از زمان تظاهرات دانشجویان، این اولین باری است که مردم صدای خودشان را بلند میکنند. این چیزی است که ما نمیتوانیم آن را نادیده بگیریم».
| |
| | |
| فرانک والتر اشتاین مایر، وزیر خارجه آلمان، اعلام داشت که سفیر ایران در کشورش را احضار کرده است تا درباره رویدادهای سه روز گذشته توضیح دهد. او در بیانیهیی تاکید کرد: «سرکوب کسانی که در اعتراض به پیروزی احمدینژاد تظاهرات میکنند، قابل قبول نیست. نه اعمال خشونتآمیز نیروهای امنیتی علیه تظاهرکنندگان و نه ممانعت از تظاهرات صلح آمیز آنان قابل پذیرش نیست، ما اوضاع را از نزدیک و به دقت تحت بررسی داریم».
| |
| | |
| سازمان خبرنگاران بدون مرز سرکوب و سانسور حکومت طی روزهای اخیر را محکوم کرد. این سازمان همچنین به تقلبات گسترده در انتخابات اشاره کرد.<ref>سازمان خبرنگاران بدون مرز</ref>
| |
| | |
| === تظاهرات از ۲۶ تا ۲۸ خرداد ===
| |
| در این چند روز تظاهرات در تهران و سایر شهرها از جمله شیراز، اصفهان، قزوین، بوشهر، مشهد، تبریز، بابل، یزد، همدان، ساری، اردبیل، سنندج، بندرعباس، رشت، کرمان، دامغان، کاشان، کرج، زاهدان، کرمانشاه، اهواز، اراک و زنجان و دیگر شهرها ادامه داشت.
| |
| | |
| پس از تظاهرات بزرگ ۲۵ خرداد، بسیاری از معترضان خواستار تکرار آن در روز سهشنبه شدند.<ref name=":2">[https://www.bbc.com/persian/iran/2009/06/090615_ir88_tue_protestsplan.shtml معترضان ایرانی خواستار تجمعی تازه]</ref> صدها هزار نفر از مردم تهران در چهارمين روز تظاهرات از ميدان ونک به سمت تجريش حرکت کردند.<ref>[https://www.radiofarda.com/a/f4_rally_vanak_protest_election/1755665.html راهپیمایی صدها هزار معترض به انتخابات در خیابان ولیعصر تهران]</ref> در این روز گزارشهایی دال بر تخریب اموال عمومی توسط پلیس ارائه شد و حسینعلی منتظری در بیانیهای به تغییر در آرای انتخابات و حمله به مردم اعتراض کرد و گفت: «مشروعیت نظام در خطر است».<ref>[https://www.bbc.com/persian/iran/2009/06/090616_op_ir88_montazeri.shtml آیتالله منتظری: مشروعیت نظام در خطر است]</ref> همچنین جان لاین خبرنگار بی بی سی در تهران تظاهرات عظیم مخالفان در روز دوشنبه را یک «زلزله سیاسی» توصیف کرده است.<ref name=":2" />
| |
| | |
| شب ۲۶ خرداد، در خرم آباد مردم به یک بانک و یکی از پایگاههای بسیج در خیابان مطهری حمله کرده و آنها را آتش زدند. تظاهرکنندگان همچنین با ماموران نیروی انتظامی درگیر شدند.
| |
| | |
| در ۲۷ خرداد، حدود پانصدهزار نفر در میدان رضاییهای (هفت تیر) تهران و خیابانهای اطراف آن راهپیمایی کردند. علاوه بر آن هزاران نفر در خیابانهای گاندی، میرهادی، آریا شهر، کریمخانزند و چهار راه طالقانی حضور داشتند. ساعت یک بامداد، دو هزار نفر از مردم آریاشهر با سردادن شعار به طرف میدان صادقیه تظاهرات کردند.
| |
| | |
| همچنین در این روز مردم ارومیه شعارهایی ضدحکومتی دادند و با نیروهای دولتی درگیر شدند.<ref>اخبار سیمای آزادی، ۲۸ خرداد</ref>
| |
| | |
| در ۲۸ خرداد، هزاران نفر در میدان توپخانه تجمع کردند. بر روی پلاکاردها نوشته شده بود: «به کدامین گناه کشته شدند؟» بر تعداد جمعیت هر لحظه افزوده میشد. تا ساعت ۶ بعدازظهر جمعیت به دهها هزار تن رسید. در بزرگداشت جانباختگان برخی مردم گل و شماری دیگر شمعهای روشن در دست داشتند.
| |
| | |
| در ۲۸ خرداد، دانشجویان دانشگاه تبریز در همبستگی با یارانشان در دانشگاه تهران و دانشگاه اصفهان، تظاهرات کردند.
| |
| | |
| === ۲۹ خرداد ===
| |
| در این روز علی خامنهای در اولین سخنرانی خود در اولین نماز جمعه پس از انتخابات، از محمود احمدینژاد دفاع کرده و بر آرای او صحه گذاشت و تقلب در انتخابات را رد کرد، معترضین را که در خیابان حضور داشتند، «آشوبگر» خواند. وی اعلام کرد که تسلیم زورآزمایی خیابانی نخواهد شد و مسوولیت هر اتفاقی در این زمینه بر عهده معترضین خواهد بود.<ref>[https://www.balatarin.com/topic/2010/6/18/1005289 ۲۹ خرداد سالگرد دستور کشتار مردم معترض توسط خامنهای] </ref> ساعتی پس از پایان سخنرانی علی خامنه ای، سازمان عفو بین الملل در اطلاعیهای اعلام کرد که این سخنرانی «چراغ سبز رهبر ایران برای سرکوب» بوده است.<ref>[https://www.bbc.com/persian/iran/2009/06/090619_ba-ir88-amnesty-khamenei عفو بینالملل: اظهارات رهبر ایران، چراغ سبز سرکوب]</ref>
| |
| | |
| ساعاتی بعد، مردم تهران در سطح وسیعی از شهر بر بالای پشت بامها شروع به فریاد الله اکبر و شعار مرگ بر دیکتاتور کردند.
| |
| | |
| === تظاهرات ۳۰ خرداد ===
| |
| در ساعات آغازین روز شنبه ۳۰ خرداد، اغلب خیابانها و میدانهای مرکزی تهران در کنترل نیروهای انتظامی و نظامی و لباس شخصیها بود. همچنین ماشینهای آبپاش و هلیکوپتر هم برای سرکوب تظاهرات مورد استفاده قرار گرفته بود. با وجود تهدیدهای صورت گرفته مردم تظاهرات خود را در خیابان انقلاب آغاز کردند. با یورش نیروهای نظامی و انتظامی و یگان ضدشورش و لباس شخصی ها به مردم درگیریهای شدیدی روی داد. به دلیل ممنوع بودن چاپ و مخابره هر خبری پیرامون اعتراضات، گزارش دقیقی از تعداد کشته و زخمیها ارائه نشد. برخی منابع اعلام کردند بیش از ۶۰ نفر در روز ۳۰ خرداد کشته شدند. نیروهای حکومتی از بالای ساختمانها و پشت بامها اقدام به تیراندازی به سوی مردم کردند. <ref>[https://www.youtube.com/watch?time_continue=2&v=5d2QoeX2Urc یوتیوب]</ref> <ref>[https://javanehha.com/2019/06/20/%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%85%DB%8C-%D8%A8%D8%A7%D8%AF-%DB%8C%D8%A7%D8%AF-%D9%88-%D8%AE%D8%A7%D8%B7%D8%B1%D9%87-%D8%AC%D8%A7%D9%86%D8%A8%D8%A7%D8%AE%D8%AA%DA%AF%D8%A7%D9%86-%D8%B1%D9%88%D8%B2-%DB%B3%DB%B0/ گرامی باد یاد و خاطره جانباختگان ۳۰ خرداد ۱۳۸۸]</ref>
| |
| | |
| ==== اسامی جانباختگان ۳۰ خرداد و علت آن<ref name=":6">[https://iranglobal.info/node/7350 اسامی ۱۱۲ کشته شده اعتراضات پس از انتخابات ۸۸ به همراه چگونگی آن]</ref> ====
| |
| * [[ندا آقاسلطان]] به علت اصابت گلوله به سینه در خیابان کارگر شمالی کشته شد.
| |
| * حمید حسینبیگی در نزدیکی میدان آزادی به علت اصابت گلوله به سینه به قتل رسید.
| |
| * میلاد یزدانپناه بر اثر تیراندازی نیروهای امنیتی جان باخت.
| |
| * ایمان هاشمی در خیابان آزادی به دلیل اصابت گلوله به چشم جان باخت.
| |
| * اشکان سهرابی بر اثر اصابت سه گلوله به سینهاش در گذشت.
| |
| * نادر ناصری که در خیابان خوش کشته شد و پیکرش در بابل دفن شده است.
| |
| * مسعود هاشمزاده به ضرب گلوله جان باخت.
| |
| * بهمن جنابی به دلیل اصابت گلوله به سینه جان باخت.
| |
| * سعید عباسی فرگلچی در خیابان رودکی به دلیل اصابت گلوله به قتل رسید.
| |
| * ایمان هاشمی در خیابان آزادی به دلیل اصابت گلوله از فاصله نزدیک جان باخت.
| |
| * تینا سودی در خیابان انقلاب به دلیل اصابت گلوله جان باخت.
| |
| * مریم مهرآذین در خیابان آزادی به دلیل اصابت گلوله جان باخت.
| |
| * رضا طباطبایی در خیابان آذربایجان به دلیل برخورد گلوله کشته شد.
| |
| * ابوالفضل عبداللهی در مقابل دانشگاه صنعتی شریف به دلیل اصابت گلوله به پشت سر جان باخت.
| |
| * سعید اسماعیلی خانببین بر اثر وارد شدن ضربه به سرش جان باخت.
| |
| * محسن حدادی در خیابان نصرت به دلیل اصابت گلوله به پیشانی جان باخت.
| |
| * مسعود خسروی به دلیل اصابت گلوله به صورتش جان باخت.
| |
| * کاوه سبزعلیپور در درگيری مسجد لولاگر به دلیل اصابت گلوله به سرش جان باخت.
| |
| * بابک سپهر در خیابان آزادی به دلیل اصابت گلوله جان باخت.
| |
| * حامد بشارتی در خیابان آزادی به دلیل اصابت گلوله جان باخت.
| |
| * سالار طهماسبی در خیابان جمهوری به دلیل اصابت گلوله به پیشانی جان باخت.
| |
| * پویا مقصودبیگی توسط نيروهای امنيتی کرمانشاه دستگير و مورد شکنجه و ضرب و جرح قرار میگيرد و پس از آزادی به علت عوارض ناشی از شکنجه فوت میکند.
| |
| * محمدحسین فیض در نزدیکی پایگاه بسیج مقداد به علت اصابت گلوله به پشت سرش جان باخت.
| |
| | |
| ==== شعارهای تظاهرکنندگان در روزهای خرداد ====
| |
| تظاهرکنندگان در تهران و سایر شهرهای ایران شعار میدادند:
| |
| * نه غزه نه لبنان جانم فدای ایران
| |
| * مرگ بر دیکتاتور
| |
| * مرگ بر خامنهای
| |
| * احمدی بگوش باش، ما مردمیم نه اوباش
| |
| * آن خس و خاشاک تویی، دشمن این خاک تویی
| |
| * میکشم میکشم آنکه برادرم کشت
| |
| * ما زن و مرد جنگیم بجنگ تا بجنگیم
| |
| * ایرانی میمیرد ذلت نمیپذیرد
| |
| * نصرمنالله و فتح قریب، مرگ بر این دولت مردمفریب
| |
| * مرگ بر دیکتاتور، چه شاه باشه چه دکتر
| |
| * توپ، تانک، تجاوز، دیگر اثر ندارد
| |
| * موسوی، موسوی، سکوت کنی خائنی
| |
| | |
| == رویدادهای تیرماه ۸۸ ==
| |
| | |
| === تظاهرات در ۱ تیر ===
| |
| در این روز فضای تهران تماما امنیتی بود. حدود هزار نفر از معترضین در میان ۷ تیر تجمع کرده بودند. صدها نیروی پلیس و بسیجی در این مکان آماده برخورد با معترضین بوده و سرانجام با باتوم و گاز اشکآور به معترضین حمله ور شدند.همچنین درگیریها در خیابانهای جام جم و پارک ملت نیز جریان داشت. رادیو حکومتی خبر از دستگیری ۴۵۷ نفر داد.<ref>[[Bbc.com/persian/iran/2009/06/090622 ir88-mz-7tir-gathering.shtml|برخورد پلیس با تجمع در میدان هفت تیر - بی بی سی]]</ref>
| |
| | |
| === تظاهرات در ۳ تیر ===
| |
| در روز سوم تیر معترضان در مقابل مجلس گرد هم آمده و شروع به سر دادن شعارهایی علیه حکومت کردند. ساعت چهار بعد از ظهر نیروهای امنیتی حاضر به تظاهرکنندگان حمله کردند. در این روز همچنین هفتاد نفر از اساتید عضو انجمن مدرسان دانشگاههای کشور دستگیر شدند.<ref>[http://www1.rfi.fr/actufa/articles/114/article_7097.asp تیراندازی به تظاهرکنندگان در میدان بهارستان]</ref>
| |
| | |
| === تظاهرات در ۱۸ تیر ===
| |
| روز ۱۸ تیر ۱۳۸۸ مصادف با روز حمله به خوابگاه های دانشجویان در سال ۱۳۷۸، تهران و شهرهای دیگر ایران شاهد اعتراضات گستردهیی بود. صدها بسیجی و مأمور امنیتی در سراسر ایران در خیابانها حاضر بودند. در تهران در میدانهای انقلاب، خیابان انقلاب، خیابان فلسطین، کارگر، کشاورز و برخی نقاط دیگر درگیری شده و گازاشک آور شلیک شد. هزاران نفر در این روز در سراسر تهران شعار مرگ بر دیکتاتور سردادند.
| |
| | |
| همچنین در ایران روز نیروهای لباس شخصی به خوابگاههای دانشگاه امیرکبیر حمله کردند.
| |
| | |
| ==== جانباختگان روز ۱۸ تیر ۱۳۸۸ ====
| |
| در این روز سه نفر از دستگیرشدگان با نامهای [[محسن روح الامینی]]، [[محمد کامرانی]]، و [[امیر جوادیفر]] در [[زندان کهریزک]] زیر شکنجه به قتل رسیدند.
| |
| | |
| == مراسم «چهلم درگذشتگان» در ۸ مرداد ==
| |
| تهران و برخی از شهرهای ایران از جمله شیراز، اصفهان، رشت و اهواز روز پنجشنبه شاهد تجمع های اعتراضی به مناسبت چهلم کشته شدگان رویدادهای پس از انتخابات ریاست چمهوری بود. در این روز پس از تجمع در بهشت زهرا، درگیری هایی بین معترضان و نیروهای ضد شورش در نقاط مرکزی تهران رخ داد. شاهدان عینی میگویند که تمرکز استقرار نیروهای انتظامی بهویژه در اطراف گور ندا آقاسلطان است. ندا آقاسلطان دختری بود که روز شنبه ۳۰ خرداد در طی سرکوب شدید اعتراضات خیابانی توسط نیروهای دولتی در منطقه کارگر شمالی به ضرب گلوله کشته شد.<ref name=":7">[http://zamaaneh.com/news/2009/07/print_post_9916.html درگیریها در بهشت زهرا تهران]</ref>
| |
| | |
| هزاران نفر در خیابانهای اطراف مصلی تهران تظاهرات کردند. ویدئوهایی که از رویدادهای روز پنجشنبه در وب سایت «یوتیوب» قرار داده شده، حاکی از آن است که تجمع کنندگان شعارهایی چون : «مرگ بر خامنه ای»، «خامنه ای قاتله، ولايتش باطله» و «استقلال، آزادی، جمهوری ایرانی» سر می دادند. خبرگزاری فرانسه می گوید پلیس برای متفرق کردن معترضان از گاز اشک آور استفاده کرده است. همچنین در خيابان وليعصر به سمت شمال از ميدان وليعصر به سمت خيابانهای فاطمی، يوسف آباد و خيابانهای تخت طاووس و عباس آباد، و تمام کوچههای و خيابانهای منتهی به اين خيابان، شاهد حضور پرشمار معترضان بود.<ref>[https://www.radiofarda.com/a/O2_demo_at_tehran_prayer_vanue/1789103.html تظاهرات هزاران معترض در چهلم کشته شدگان وقایع اخیر]</ref>
| |
| | |
| در این روز سه فیلمساز بازداشت شدند. مهناز محمدی، جعفر پناهی و رخساره قائممقامی از بازداشت شدگان در این روز بودند.<ref name=":7" />
| |
| | |
| == تظاهرات ۲۷ شهریور ماه ۸۸ ==
| |
| در روز ۲۷ شهریور مصادف با روزی که رژیم ایران آنرا روز قدس نام میگذارد، مردم تهران مجددا با سر دادن شعارهای ضدحکومتی به اعتراض پرداختند. در این تظاهرات به گفتهی رسانههای حکومتی ۳۵ نفر دستگیر شدند اما تعداد واقعی دستگیر شدگان بسیار بیشتر برآورد می شود. سعید قاسمی این تظاهرات را به سازمان مجاهدین خلق نسبت داد.
| |
| | |
| برخی شعارها در ایران روز عبارت بودند از :
| |
| * ما اهل کوفه نیستیم، پول بگیریم بایستیم.
| |
| * منتظری زنده باد، صانعی پاینده باد
| |
| * نه غزه نه لبنان جانم فدای ایران
| |
| * مردم چرا نشستین، ایران شده فلسطین
| |
| * دروغگو، دروغگو ۶۳ درصدت کو؟
| |
| * مرگ بر دیکتاتور
| |
| * فلسطین آزاد است، ایران شکنجه گاه است.
| |
| * فلسطین فلسطین ما هم مثل تو هستیم<ref>[https://www.youtube.com/watch?v=faWJOPe0vI0&feature=player_embedded یوتیوب]</ref>
| |
| | |
| == تظاهرات ۱۶ آذر مصادف با روز دانشجو ==
| |
| روز ۱۶ آذر ۸۸ مصادف با روز دانشجو اغلب دانشگاههای تهران شاهد تجمع و تظاهرات صدها دانشجو بود. همچنین در بیرون دانشگاهها هزاران نفر به سر دادن شعارهای مرگ بر دیکتاتور پرداختند. نیروهای امنیتی با تظاهرکنندگان درگیر شده و گاز اشکآور شلیک کردند و با باتوم به ضرب و شتم مردم و دانشجویان پرداختند. در این تظاهرات به گفته نیروی انتظامی ۲۰۴ نفر دستگیر شدند.<ref>[https://www.radiofarda.com/a/1897129.html در هر یک از دانشگاههای تهران صدها نفر تظاهرات کردند]</ref> اما شاهدین دیده بودند که تنها از دانشگاه امیرکبیر پنج اتوبوس دانشجوی دستگیر شده خارج شده بود.
| |
| | |
| همچنین در شب ۱۶ آذر مردم در بسیاری از ایران روی پشت بام شعارهای الله اکبر و مرگ بر دیکتاتور سردادند. <ref>[https://www.radiofarda.com/a/1896955.html دیشب در تهران و چند شهر ایران شعار الله اکبر و مرگ بر دیکتاتور داده شد]</ref>
| |
| | |
| همچنین در این روز معترضان به پاره کردن و آتش زدن تصاویر خمینی پرداختند که انعکاس زیادی تحت عنوان توهین به آیت الله خمینی در رسانههای داخلی داشت.
| |
| | |
| == تظاهرات ۵ و ۶ دی ۱۳۸۸ مصادف با تاسوعا و عاشورا ==
| |
| صبح روز شنبه پنجم دی مصادف با روز تاسوعا، درگیریهایی بین معترضان و نیروهای انتظامی در خیابان انقلاب، از میدان امام حسین تا میدان انقلاب رخ داد.<ref name=":3">[https://www.bbc.com/persian/iran/2009/12/091226_tasoa_clashes.shtml درگیریهای روز تاسوعا در تهران]</ref> در روز ۵ دی، در مناطق مرکزی شهر تهران در حوالی میدان امام حسین، پل چوبی، میدان فردوسی و چهارراه ولیعصر درگیری بین معترضین و نیروهای انتظامی و لباس شخصیها صورت گرفت.<ref name=":3" /> خبرگزاریهای خارجی درگیریهای امروز، عاشورای سال ۱۳۸۸، را خونینترین مواجهه بین مردم و نیروهای امنیتی ایران از زمان آغاز اعتراضات به نتیجه انتخابات ریاست جمهوری خواندهاند.<ref name=":4">[https://www.radiofarda.com/a/F7_Tehran_Ashoura_Protest/1914627.html دستکم چهار کشته در خونینترین مواجهه مردم و نیروهای امنیتی ایران]</ref> به گفته یکی از شاهدان اغلب شعارهای مردم در روز عاشورا علیه علی خامنهای بوده و مردم در حال مقابله با نیروهای امنیتی شعارهای «مرگ بر خامنهای» و «خامنهای قاتله، ولایتش باطله» سر دادهاند.<ref name=":4" /> تلویزیون سیانان گزارش داد: «تظاهرات ایران، بخشی از تهران را به منطقه جنگی تبدیل کرده بود».<ref>تلویزیون سیانان، ۶ دی ۱۳۸۸</ref> تلویزیون فاکس نیوز خبر داد: «هزاران تن از تظاهرکنندگان ضدحکومتی که شعار میدادند مرگ بر دیکتاتور، امروز مجددا به خیابانهای پایتخت وشهرهای دیگر ریختند. آنها امروز با نیروهای حکومتی میجنگیدند».<ref>تلویزیون فاکس نیوز، ۶ دی ۱۳۸۸</ref><ref>[https://www.youtube.com/watch?v=IfJJXEnv2b4 یوتیوب]</ref>
| |
| | |
| تظاهرکنندگان در روز عاشورا شعار میدادند: «این ماه، ماه خونه، بسیجی سرنگونه»، «میجنگیم، میمیریم، ایران رو پس میگیریم»، «میکشم، میکشم، آنکه برادرم کشت».<ref name=":5">[http://www1.rfi.fr/actufa/articles/120/article_10124.asp دستکم چهارکشته در عاشورای تهران]</ref><ref>[https://www.youtube.com/watch?v=4SqjP0AAMpA قیام عاشورا - یوتیوب]</ref>
| |
| | |
| یکشنبه شب، در مراسم شام غریبان عاشورا، مردم شهرهای ایران به اعتراضات خود ادامه دادند. از تمام نقاط تهران فریاد الله اکبر شنیده میشد و نیروهای نظامی و لباس شخصی ها در سطح خیابانهای شهر پرتعداد بودند. در خیابانهای میرداماد، اطراف صدا و سیما، میدان ونک و میدان آزادی تا پاسی از نیمه شب درگیریهای شدید در جریان بوده و لباس شخصیها و نیروهای نظامی به هر کس که شمعی در دست داشت، حمله میکردند. پلیس برای متفرق کردن مردم تجمع کرده در مقابل زیارتگاه امام زاده صالح در میدان تجریش اقدام به پرتاب گاز اشک آور کرده است.<ref>[http://www1.rfi.fr/actufa/articles/120/article_10135.asp فریاد اللهاکبر در شام غریبان تهران]</ref>
| |
| | |
| همچنین درگیریهای خشونت آمیزی میان تظاهرکنندگان و پلیس در شهرهای بزرگ ایران از جمله، شیراز، تبریز، اراک، بابل، تنکابن، مشهد، اصفهان و نجف آباد درگرفت.<ref name=":5" />
| |
| | |
| شبنم سهرابی، شاهرخ رحمانی، امیر ارشد تاجمیر و شهرام فرجزاده توسط خودروی نیروی انتظامی زیر گرفته شده و جان باختند. علی موسوی حبیبی، مهدی فرهادیراد، مصطفی کریمبیگی و محمدعلی راسخینیا بر اثر اصابت گلوله جان باختند.<ref name=":6" />
| |
| | |
| == تظاهرات ۲۲ بهمن ==
| |
| با آغاز راهپیمایی در مسیر خیابانهای انقلاب و آزادی به سوی میدان آزادی، درگیریها میان مردم و نیروهای انتظامی و امنیتی نیز در تهران آغاز شد. نخستین درگیریها در فلکه دوم صادقیه تهران بود. در دیگر مناطق تهران، از جمله میدان انقلاب، خیابان وصال و میدان ونک، نیروهای انتظامی و لباسشخصیها به مردم حملهور شدند. در جریان این درگیریها تعدادی نیز بازداشت شدند.<ref>[https://www.dw.com/fa-ir/%D8%AF%D8%B1%DA%AF%DB%8C%D8%B1%DB%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%BE%D8%B1%D8%A7%DA%A9%D9%86%D8%AF%D9%87-%D8%AF%D8%B1-%D8%AA%D9%87%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D9%88-%D8%B4%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D9%87%D8%A7/a-5238037 درگیریهای پراکنده در تهران و شهرستانها]</ref>
| |
| | |
| در این روز دولت با بسیج ۷۰ هزار تن از بسیجیها و سپاه پاسداران، سعی در به کنترل در آوردن تهران کرده بود.
| |
| | |
| محمد نجار وزیر کشور وقت گفت: «ما به پلیس دستور دادیم از این به بعد، هیچ مدارایی نکنه، برخورد هم روشنه. محارب هستند، تکلیف محارب هم مثل روز روشن هست».
| |
| | |
| در همین حال احمد جنتی، دبير وقت شورای نگهبان، با حمايت از اعدام دو زندانی سياسی، با بيان اينکه «جای رافت نيست»، خواستار برخورد شديدتر قوه قضاييه با «آشوبگران» شده و گفته بود: «۱۸ تير ضعف نشان داديم، بايد پرسيد دستگاه قضايی چند نفر را اعدام کرد که عاشورا به وجود آمد، میگويم اگر ضعف نشان دهيد آينده بدتری در انتظار شماست».<ref>[https://www.radiofarda.com/a/o2_revolutionary_guard_warns_against_further_demonstration/1944126.html هشدار سپاه درباره حضور معترضان در راهپیمایی ۲۲ بهمن]</ref>
| |
| | |
| همچنین تظاهرات و درگیری در شهرهای دیگر از جمله اصفهان، مشهد، شیراز و اهواز رخ داد.<ref>[https://www.youtube.com/watch?v=xwU29Bk9Dp0 یوتیوب]</ref>
| |
| | |
| == تظاهرات چهارشنبهسوری ==
| |
| در این روز، علی خامنهای در مورد چهارشنبه سوری گفت: «این مراسم علاوه بر آنکه هیچ مبناى شرعى ندارد، مستلزم ضرر و فساد زیادى است که مناسب است از آنها اجتناب شود».<ref>[https://www.bbc.com/persian/iran/2010/03/100314_l39_fetwa_khamenei_4shanbehsoori.shtml انتشار فتوای رهبر ایران در مورد چهارشنبه سوری]</ref> پلیس ایران هم در اطلاعیه ای که روز دوشنبه منتشر شد، از برخورد «جدی و قانونی» با کسانی که در روز چهارشنبه سوری، با ایجاد راهبندان، سد معبر، مزاحمت و پرتاب مواد محترقه و آتش زا، نظم و امنیت عمومی شهر را مختل کنند، خبر داد.<ref>[https://www.bbc.com/persian/iran/2010/03/100316_l08_chaharshanbe_soori_88.shtml رادان: پنجاه نفر در مراسم چهارشنبه سوری امسال دستگیر شدند]</ref> از طرفی سطلهای زباله توسط شهرداری جمعآوری شدند.
| |
| | |
| اما به رغم هشدار مقام های نظامی و امنيتی و جو پليسی در شهرها، مردم در شهرهای مختلف ايران مراسم چهارشنبه سوری را برگزار کردند. در تهران درگیریهایی ميان جوانان و نيروهای بسيج و ماموران يگان ويژه در شهرک اکباتان، پل سيدخندان، گيشا، يوسف آباد، نظام آباد، آرياشهر، تهرانپارس، ری و جواديه رخ داد. در سعادتآباد تهران یک کیوسک بسیج به آتش کشیده شد. خبرگزاری فرانسه نیز به نقل از شاهدان عینی گزارش داد که شهروندان تهرانی آئینهای چهارشنبه سوری را علیرغم فتوای رهبر جمهوری اسلامی و حضور نیروهای ضدشورش به جا آوردهاند.<ref>[https://www.radiofarda.com/a/F8_CHARSHANBEH_SOORI/1985640.html برگزاری چهارشنبه سوری در میان تدابیر شدید امنیتی]</ref><ref>[https://www.radiofarda.com/a/1985675.html درگیری در تهران و چند شهر دیگر در چهارشنبه سوری]</ref>
| |
| | |
| == پانویس ==
| |
| <references /> | | <references /> |