۶٬۰۶۳
ویرایش
کاربر:Khosro/صفحه تمرین حسن صباح: تفاوت میان نسخه‌ها
پرش به ناوبری
پرش به جستجو
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| (۵ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۲: | خط ۲: | ||
| اندازه جعبه = | | اندازه جعبه = | ||
| عنوان =حسن صباح | | عنوان =حسن صباح | ||
| نام = | | نام = | ||
| تصویر = | | تصویر =حسن_صب....JPG | ||
| اندازه تصویر = | | اندازه تصویر = | ||
| عنوان تصویر =حسن صباح | | عنوان تصویر =حسن صباح | ||
| خط ۱۶: | خط ۱۶: | ||
<!-- طول جغرافیایی به درجه دقیقه و ثانیه و جهت پیش‌فرض غرب--> | <!-- طول جغرافیایی به درجه دقیقه و ثانیه و جهت پیش‌فرض غرب--> | ||
|longd=|longm=|longs=|longEW=E | |longd=|longm=|longs=|longEW=E | ||
| محل زندگی = قلعه الموت | | محل زندگی =قلعه الموت | ||
| ملیت = | | ملیت =ایرانی | ||
| نژاد = | | نژاد = | ||
| تابعیت =ایرانی | | تابعیت =ایرانی | ||
| تحصیلات = | | تحصیلات = | ||
| دانشگاه = | | دانشگاه = | ||
| پیشه =رهبر | | پیشه =سیاستمدار و رهبر جنبش اسماعیلیه | ||
| سال‌های فعالیت = | | سال‌های فعالیت = | ||
| کارفرما = | | کارفرما = | ||
| خط ۲۸: | خط ۲۸: | ||
| نماینده = | | نماینده = | ||
| شناخته‌شده برای =مردم ایران و جهان | | شناخته‌شده برای =مردم ایران و جهان | ||
| نقش‌های برجسته =رهبر و | | نقش‌های برجسته =رهبر و بنیانگذار مذهب اسماعیلیان ایران | ||
| سبک = | | سبک = | ||
| تأثیرگذاران = | | تأثیرگذاران = | ||
| تأثیرپذیرفتگان = | | تأثیرپذیرفتگان = | ||
| شهر خانگی = | | شهر خانگی = | ||
| تلویزیون = | | تلویزیون = | ||
| لقب = | | لقب = | ||
| حزب = | | حزب = | ||
| جنبش = | | جنبش = | ||
| مخالفان = | | مخالفان =حکام سلجوقی | ||
| هیئت = | | هیئت = | ||
| دین =اسلام | | دین =اسلام | ||
| مذهب =اسماعیلیه | | مذهب =اسماعیلیه | ||
| منصب =رهبر | | منصب =رهبر اسماعیلیان ایران | ||
| مکتب = | | مکتب = | ||
| آثار = | | آثار = | ||
| خط ۵۱: | خط ۵۱: | ||
| پانویس = | | پانویس = | ||
}} | }} | ||
'''حسن صباح ،''' با اسم کامل | '''حسن صباح ،''' با اسم کامل حسن بن علی بن جعفر صباح حمیری(زاده ۴۴۵-ه.ق- درگذشته ۶ ربیع‌الثانی ۵۱۸-ه.ق، قلعه الموت) بنیانگذار دولت اسماعیلیان الموت در فلات کشور ایران و حجت، امام و داعی بزرگ مذهب اسماعیلیه نزاری بود. حسن صباح در شهر ری به‌عنوان شیعه دوازده امامی تعلیم و تربیت یافت. او در سن ۱۷ سالگی با تعالیم اسماعیلیه آشنایی پیدا کرد؛ و سرانجام به مذهبت اسماعیلیان گروید. حسن صباح از مخالفان سرسخت تسلط اعراب بر ایران بود. وی جهت تعالیم بیشتر به قاهره و اسکندریه سفر کرد. حسن صباح پس از بازگشت به ایران، ۹ سال به عنوان داعی اسماعیلی، به نقاط مختلف ایران سفر کرد. وی در همین دوره، سیاست‌های خود را طرح نمود. حسن صباح برای مبارزه و شورش علیه سلجوقیان به‌دنبال مکان مناسبی به‌منظور استقرار پایگاه عملیاتی خود بود. وی سرانجام قلعه الموت را در منطقه رودبار انتخاب کرد. تسخیر قلعه الموت سرآغاز مرحله '''[[مبارزه مسلحانه|قیام مسلحانه]]''' اسماعیلیان علیه سلجوقیان بود. نخستین شرط ورود به مسلک فداییان اسماعیلیه این بود که باید دواطلبانه، مرد، جوان، مجرد و بدون فرزند باشد. پس از قتل نزار، امام اسماعیلیان نزاری، نزاریان حسن صباح را به‌عنوان حجت امام غایبشان پذیرفتند. حسن صباح نیز که ظهور قریب‌الوقوع امام را پیشگویی می‌کرد، خود را حجت وی می‌دانست. وی توانست دعوت و دولت نزاریه را در ایران تأسیس و در آن دوران پرآشوب، رهبری کند. حسن صباح متکلم، منجم، فیلسوف، مدبر و مسلط به ریاضی، به‌ویژه هندسه بود. حسن صباح نسبت به امور نظامی و سیاسی آگاهی و تسلط داشت و به‌خوبی از عهده‌ی آن‌ها برمی‌آمد. وی در سیاست رقیب بزرگی محسوب می‌شد. حسن صباح در ادامه تسخیر قلعه الموت، نفوذ خود را در تمامی رودبار و مناطق مجاور آن در دیلم گسترش داد؛ و مردم بیشتری را به مذهب اسماعیلی درآورد. وی هم‌چنین قلعه‌های دیگری را تسخیر کرد و یا ساخت. حسن صباح در قلعه الموت کتابخانه مهمی ایجاد کرد که مجموعه کتاب‌ها و ابزارهای علمی آن تا هنگام حمله مغول به ایران و تخریب قلعه الموت گسترش یافت. حسن صباح محققی ماهر، سخنوری نافذ و پیشوایی تأثیرگذار بود، به‌طوری که زندگی زاهدانه‌ی او الگوی دیگر نزاریان شده‌بود. نزاریان بسیار به او دلبستگی و گرایش داشتند؛ و حسن صباح را سیّدنا می‌خواندند. حسن صباح هم‌چنین به زبان لاتین و یونانی نیز آگاهی داشت. حسن صباح زبان فارسی را زبان مقدس نزاری‌ها اعلام کرد. این تصمیم منجر شد که برای چندین قرن تمامی متون اسماعیلیه نزاری در ایران، افغانستان، سوریه و آسیای مرکزی، به فارسی رونویسی شود. حسن صباح سرانجام به‌دنبال بیماری کوتاهی، در ششم ربیع‌الثانی ۵۱۸-ه.ق، درگذشت. پیکر وی را در نزدیکی قلعه الموت به خاک سپردند. پس از درگذشت حسن صباح هفت نفر از جانشینان وی در قلعه الموت تا سال ۶۵۴-ه.ق، حکمرانی داشتند؛ و در همان سال پس از دو قرن مبارزه و مقاومت، در زمان رکن‌الدین خورشاه آخرین فرمانروای اسماعیلیان الموت، این سرزمین توسط هلاکوخان مغول تسخیر و تخریب گردید. | ||
== تولد و دوران نوجوانی == | == تولد و دوران نوجوانی == | ||
| خط ۷۹: | خط ۷۹: | ||
== قلعه الموت، مرکز شورش == | == قلعه الموت، مرکز شورش == | ||
[[پرونده:1630996107 L7qB8.jpg|جایگزین=نمایی از قلعه الموت|بندانگشتی|272x272پیکسل|نمایی از قلعه الموت]] | |||
حسن صباح برای شورش علیه سلجوقیان نقشه می‌کشید؛ و به‌دنبال مکان مناسبی برای استقرار پایگاه عملیاتی خود بود. وی سرانجام قلعه الموت را در منطقه رودبار انتخاب کرد. | حسن صباح برای شورش علیه سلجوقیان نقشه می‌کشید؛ و به‌دنبال مکان مناسبی برای استقرار پایگاه عملیاتی خود بود. وی سرانجام قلعه الموت را در منطقه رودبار انتخاب کرد. | ||
| خط ۹۳: | خط ۹۴: | ||
حسن صباح بلافاصله پس از استقرار در قلعه الموت، به بازسازی و توسعه استحکامات و انبارهای آذوقه آن‌جا پرداخت. او به لحاظ دفاعی و مایحتاج، قلعه الموت را چنان تسخیرناپذیر کرد که می‌توانست در برابر محاصره‌های طولانی مقاومت کند. | حسن صباح بلافاصله پس از استقرار در قلعه الموت، به بازسازی و توسعه استحکامات و انبارهای آذوقه آن‌جا پرداخت. او به لحاظ دفاعی و مایحتاج، قلعه الموت را چنان تسخیرناپذیر کرد که می‌توانست در برابر محاصره‌های طولانی مقاومت کند. | ||
حسن صباح در ادامه نفوذ خود را در تمامی رودبار و مناطق مجاور آن در دیلم گسترش داد؛ و مردم بیشتری را به مذهب اسماعیلی درآورد. وی هم‌چنین قلعه‌های دیگری را تسخیر کرد و یا ساخت. حسن صباح در قلعه الموت کتابخانه مهمی ایجاد کرد که مجموعه کتاب‌ها و ابزارهای علمی آن تا هنگام حمله مغول به ایران و تخریب قلعه الموت در سال ۶۵۴ه.ق، گسترش یافت.<ref name=":1" /> | حسن صباح در ادامه نفوذ خود را در تمامی رودبار و مناطق مجاور آن در دیلم گسترش داد؛ و مردم بیشتری را به مذهب اسماعیلی درآورد. وی هم‌چنین قلعه‌های دیگری را تسخیر کرد و یا ساخت. حسن صباح در قلعه الموت کتابخانه مهمی ایجاد کرد که مجموعه کتاب‌ها و ابزارهای علمی آن تا هنگام حمله مغول به ایران و تخریب قلعه الموت در سال ۶۵۴ه.ق، گسترش یافت.<ref name=":1" /> | ||
=== استحکامات قلعه الموت === | === استحکامات قلعه الموت === | ||
تنها راه ورود به قلعه الموت در منتهای ضلع شمال شرقی، چند متر پایین‌تر از برج شرقی قلعه واقع شده است که کوه‌هودکان با مسافت نسبتاً زیاد بر آن مشرف است. در این نقطه تونلی در تخته سنگ کنده شده که دارای ۶ متر طول، ۲ متر عرض و ۲ متر ارتفاع است. در دامنه جنوبی کوه قلعه، خندقی به طول تخمینی ۵۰ متر و ۲ متر عرض کنده و | [[پرونده:قلعه الم.....وت.JPG|جایگزین=قلعه الموت|بندانگشتی|264x264پیکسل|قلعه الموت]] | ||
تنها راه ورود به قلعه الموت در منتهای ضلع شمال شرقی، چند متر پایین‌تر از برج شرقی قلعه واقع شده است که کوه‌هودکان با مسافت نسبتاً زیاد بر آن مشرف است. در این نقطه تونلی در تخته سنگ کنده شده که دارای ۶ متر طول، ۲ متر عرض و ۲ متر ارتفاع است. در دامنه جنوبی کوه قلعه، خندقی به طول تخمینی ۵۰ متر و ۲ متر عرض کنده و آن را از آبی که از داخل قلعه می‌آمده است، پر می‌کرده‌اند تا هیچ راه نفوذی از آن نقطه متصور نباشد. بر روی دامنه‌های دیگر نیز هرجا احتمال بالا رفتن مهاجمان می‌رفته است، خندق‌هایی کنده شده و دیوار بالایی آن‌ها را نیز اُریب برآورده‌اند تا امکان هر عبوری را محدود نماید.<ref name=":3">[https://setare.com/fa/news/14987/%D9%87%D9%85%D9%87-%DA%86%DB%8C%D8%B2-%D8%AF%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%87-%D9%82%D9%84%D8%B9%D9%87-%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%88%D8%AA-%D9%85%D9%82%D8%B1-%D8%AD%D8%B3%D9%86-%D8%B5%D8%A8%D8%A7%D8%AD/ همه چیز درباره قلعه الموت - سایت ستاره]</ref> | |||
=== حمله سلجوقیان به الموت === | === حمله سلجوقیان به الموت === | ||
| خط ۱۰۵: | خط ۱۰۶: | ||
== قلعه طبس == | == قلعه طبس == | ||
[[پرونده:قلعه طبس....JPG|جایگزین=قلعه طبس|بندانگشتی|259x259پیکسل|قلعه طبس]] | |||
مهترین قلعه پس از قلعه الموت، قلعه طبس در جنوب خراسان بود که رهبری آن را یکی از یاران وفادار حسن صباح به نام شیرزاد قهستانی برعهده داشت. این قلعه در بلندای کوهی ساخته شده بود که شیب فوق‌العاده تندی داشت؛ و راه ورود به قلعه تا مدتها پنهان بود؛ و کسی نمی‌توانست بدون اجازه‌ی اسماعیلیان وارد قلعه شود. مطابق اسناد تاریخی این قلعه یکی از مقرهای تربیت فداییان مطلق بوده است که برای ترور شخصیت‌های مهم تربیت می‌شده‌اند.<ref name=":2" /> | مهترین قلعه پس از قلعه الموت، قلعه طبس در جنوب خراسان بود که رهبری آن را یکی از یاران وفادار حسن صباح به نام شیرزاد قهستانی برعهده داشت. این قلعه در بلندای کوهی ساخته شده بود که شیب فوق‌العاده تندی داشت؛ و راه ورود به قلعه تا مدتها پنهان بود؛ و کسی نمی‌توانست بدون اجازه‌ی اسماعیلیان وارد قلعه شود. مطابق اسناد تاریخی این قلعه یکی از مقرهای تربیت فداییان مطلق بوده است که برای ترور شخصیت‌های مهم تربیت می‌شده‌اند.<ref name=":2" /> | ||
| خط ۱۲۱: | خط ۱۲۳: | ||
== حسن صباح، حامی نزار == | == حسن صباح، حامی نزار == | ||
[[پرونده:حسن ص....JPG|جایگزین=حسن صباح|بندانگشتی|220x220پیکسل|حسن صباح]] | |||
حسن صباح چند سالی با اتخاذ سیاست مستقلی رهبری اسماعیلیان سرزمین‌های سلجوقی را برعهده گرفته بود. او نسبت به جانشینی مستنصر باللّه، از دعوی و حقوق پسر ملکشاه، المصطفی لدین‌اﷲ، مشهور به نزار حمایت کرد. نزار ولیعهد مستنصر بود؛ اما فردی به نام افضل که وزیر قدرتمند فاطمی بود، او را از حقوق جانشینی محروم کرده بود. نزار در سال ۴۸۸ه.ق، به قتل رسید. | حسن صباح چند سالی با اتخاذ سیاست مستقلی رهبری اسماعیلیان سرزمین‌های سلجوقی را برعهده گرفته بود. او نسبت به جانشینی مستنصر باللّه، از دعوی و حقوق پسر ملکشاه، المصطفی لدین‌اﷲ، مشهور به نزار حمایت کرد. نزار ولیعهد مستنصر بود؛ اما فردی به نام افضل که وزیر قدرتمند فاطمی بود، او را از حقوق جانشینی محروم کرده بود. نزار در سال ۴۸۸ه.ق، به قتل رسید. | ||
| خط ۱۵۶: | خط ۱۵۹: | ||
== ویژگی‌های حسن صباح == | == ویژگی‌های حسن صباح == | ||
[[پرونده:حسن ص4.JPG|جایگزین=حسن صباح|بندانگشتی|219x219پیکسل|حسن صباح]] | |||
حسن صباح توانست دعوت و دولت نزاریه را در ایران تأسیس و در آن دوران پرآشوب، رهبری کند. حسن صباح متکلم، منجم، فیلسوف، مدبر و مسلط به ریاضی، به‌ویژه هندسه بود. حسن صباح نسبت به امور نظامی و سیاسی آگاهی و تسلط داشت و به‌خوبی از عهده‌ی آن‌ها برمی‌آمد. وی در سیاست رقیب بزرگی محسوب می‌شد. | حسن صباح توانست دعوت و دولت نزاریه را در ایران تأسیس و در آن دوران پرآشوب، رهبری کند. حسن صباح متکلم، منجم، فیلسوف، مدبر و مسلط به ریاضی، به‌ویژه هندسه بود. حسن صباح نسبت به امور نظامی و سیاسی آگاهی و تسلط داشت و به‌خوبی از عهده‌ی آن‌ها برمی‌آمد. وی در سیاست رقیب بزرگی محسوب می‌شد. | ||
| خط ۱۶۹: | خط ۱۷۳: | ||
== درگذشت حسن صباح == | == درگذشت حسن صباح == | ||
[[پرونده:حسن صب3.JPG|جایگزین=حسن صباح|بندانگشتی|222x222پیکسل|حسن صباح]] | |||
حسن صباح با نزدیک شدن پایان عمرش، کیابزرگ امید را از لَمسر فراخواند و وی را داعی دیلم و جانشین خود در الموت کرد. حسن صباح سرانجام به‌دنبال بیماری کوتاهی، در ششم ربیع‌الثانی ۵۱۸-ه.ق، درگذشت. پیکر وی را در نزدیکی قلعه الموت به خاک سپردند. مقبره حسن صباح که بعداً کیابزرگ امید و دیگر رهبران نزاریه ایران نیز در آن‌جا دفن شدند، تا زمانی که توسط مغولان ویران شد، زیارتگاه اسماعیلیان نزاری بود.<ref name=":1" /> | حسن صباح با نزدیک شدن پایان عمرش، کیابزرگ امید را از لَمسر فراخواند و وی را داعی دیلم و جانشین خود در الموت کرد. حسن صباح سرانجام به‌دنبال بیماری کوتاهی، در ششم ربیع‌الثانی ۵۱۸-ه.ق، درگذشت. پیکر وی را در نزدیکی قلعه الموت به خاک سپردند. مقبره حسن صباح که بعداً کیابزرگ امید و دیگر رهبران نزاریه ایران نیز در آن‌جا دفن شدند، تا زمانی که توسط مغولان ویران شد، زیارتگاه اسماعیلیان نزاری بود.<ref name=":1" /> | ||
| خط ۱۷۴: | خط ۱۷۹: | ||
== سقوط قلعه الموت == | == سقوط قلعه الموت == | ||
[[پرونده:باقی مانده قلعه.jpg|جایگزین=آثار باقی مانده از قلعه الموت|بندانگشتی|245x245پیکسل|آثار باقی مانده از قلعه الموت]] | |||
قلعه الموت نزدیک به دو قرن کانون و پایگاه مبارزه و تبلیغ مذهب اسماعیلیان بوده است. پس از درگذشت حسن صباح هفت نفر از جانشینان وی در قلعه الموت تا سال ۶۵۴-ه.ق، حکمرانی داشتند؛ و در همان سال پس از دو قرن مبارزه و مقاومت، در زمان رکن‌الدین خورشاه آخرین فرمانروای اسماعیلیان الموت، این سرزمین توسط هلاکوخان مغول تسخیر و تخریب گردید. «'''سایت سرپوش»''' | قلعه الموت نزدیک به دو قرن کانون و پایگاه مبارزه و تبلیغ مذهب اسماعیلیان بوده است. پس از درگذشت حسن صباح هفت نفر از جانشینان وی در قلعه الموت تا سال ۶۵۴-ه.ق، حکمرانی داشتند؛ و در همان سال پس از دو قرن مبارزه و مقاومت، در زمان رکن‌الدین خورشاه آخرین فرمانروای اسماعیلیان الموت، این سرزمین توسط هلاکوخان مغول تسخیر و تخریب گردید. «'''سایت سرپوش»''' | ||
قلعه الموت در ماه شوال ۶۵۴ه.ق، به‌دستورهلاکوخان مغول | قلعه الموت در ماه شوال ۶۵۴ه.ق، به‌دستورهلاکوخان مغول به آتش کشیده و ویران شد؛ و پس از آن به‌عنوان تبعیدگاه و زندان مورد استفاده قرار گرفت. این قلعه هم‌چنین از سال ۹۳۰ه.ق، و در آغاز حکومت شاه طهماسب صفوی تا سال ۱۰۰۶ه.ق، پیکری سالم داشته است، اما حفاری‌هایی که در دوران قاجاریه برای یافتن گنج در قلعه الموت انجام شد، باعث ویرانی و خرابی آن شده است.<ref name=":3" /> | ||
== معماری قلعه الموت == | == معماری قلعه الموت == | ||
[[پرونده:نمای قلعه الموووت.JPG|جایگزین=نمای آبادانی قلعه الموت|بندانگشتی|247x247پیکسل|نمای آبادانی قلعه الموت]] | |||
مردم محلی قلعه الموت را قلعه حسن می‌نامند. قلعه الموت از دو بخش غربی و شرقی تشکیل شده است. بخش غربی که دارای ارتفاع بیشتری است، به نام -جورقلا- یعنی قلعه بالا، و -پیلاقلا- یعنی قلعه بزرگ خوانده می‌شود. طول قلعه نزدیک به ۱۲۰ متر و عرض آن در نقاط مختلف بین ۱۰ تا ۳۵ متر متغیّر است. | مردم محلی قلعه الموت را قلعه حسن می‌نامند. قلعه الموت از دو بخش غربی و شرقی تشکیل شده است. بخش غربی که دارای ارتفاع بیشتری است، به نام -جورقلا- یعنی قلعه بالا، و -پیلاقلا- یعنی قلعه بزرگ خوانده می‌شود. طول قلعه نزدیک به ۱۲۰ متر و عرض آن در نقاط مختلف بین ۱۰ تا ۳۵ متر متغیّر است. | ||
دیوار شرقی قلعه بالا که از سنگ و ملاط گچ ساخته شده است، کم‌تر از سایر قسمت‌ها آسیب دیده است. طول این دیوار نزدیک به ۱۰ متر و ارتفاع آن بین ۴ تا ۵ متر است. در سمت جنوب در داخل صخره اتاقی کنده شده که محل نگهبانی بوده است. در سمت شرقی این اتاق، دیواری به ارتفاع ۲ متر وجود دارد که پی آن در سنگ کنده و پشت کار آن نیز از سنگ گچ بنا شده است و نمای آن از آجر است. در طرف شمال غربی قلعه بالا هم ۲ اتاق در داخل سنگ کوه کنده‌اند. در اتاق اول، چاله آب کوچکی قرار دارد که اگر آب آن را به طور کامل تخلیه کنند، دوباره پرآب می‌شود. | دیوار شرقی قلعه بالا که از سنگ و ملاط گچ ساخته شده است، کم‌تر از سایر قسمت‌ها آسیب دیده است. طول این دیوار نزدیک به ۱۰ متر و ارتفاع آن بین ۴ تا ۵ متر است. در سمت جنوب در داخل صخره اتاقی کنده شده که محل نگهبانی بوده است. در سمت شرقی این اتاق، دیواری به ارتفاع ۲ متر وجود دارد که پی آن در سنگ کنده و پشت کار آن نیز از سنگ گچ بنا شده است و نمای آن از آجر است. در طرف شمال غربی قلعه بالا هم ۲ اتاق در داخل سنگ کوه کنده‌اند. در اتاق اول، چاله آب کوچکی قرار دارد که اگر آب آن را به طور کامل تخلیه کنند، دوباره پرآب می‌شود. | ||
[[پرونده:پلکان رسیدن به قلعه الموت.jpg|جایگزین=پلکان رسیدن به قلعه الموت|بندانگشتی|247x247پیکسل|پلکان رسیدن به قلعه الموت]] | |||
در سمت جنوب غربی دیوار شمالی قلعه الموت، حوضی به طول ۸ متر و عرض ۵ متر در دل سنگ کنده شده است که هنوز هم در اثر بارندگی های فصلی پر از آب می‌شود. در گوشه‌ی جنوب غربی این حوض، درخت تاک کهن‌سالی هنوز سبز و شاداب، جلب‌توجه می‌کند. اهالی الموت بر این باورند که این درخت را حسن صباح کاشته است. این قسمت از قلعه احتمالاً همان محلی است که حسن صباح مدت ۳۵ سال در آن اقامت داشته است؛ و پیروان خود را رهبری می‌نموده است. | در سمت جنوب غربی دیوار شمالی قلعه الموت، حوضی به طول ۸ متر و عرض ۵ متر در دل سنگ کنده شده است که هنوز هم در اثر بارندگی های فصلی پر از آب می‌شود. در گوشه‌ی جنوب غربی این حوض، درخت تاک کهن‌سالی هنوز سبز و شاداب، جلب‌توجه می‌کند. اهالی الموت بر این باورند که این درخت را حسن صباح کاشته است. این قسمت از قلعه احتمالاً همان محلی است که حسن صباح مدت ۳۵ سال در آن اقامت داشته است؛ و پیروان خود را رهبری می‌نموده است. | ||
| خط ۱۹۰: | خط ۱۹۷: | ||
== منابع == | == منابع == | ||
<references /> | |||