روز جهانی کارگر: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| (۴ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۲۸: | خط ۲۸: | ||
'''روز جهانی کارگر،''' به انگلیسی International Workers' Day، یک مراسم کارگری است که همه ساله از طرف کارگران در روز اول ماه می در بسیاری از کشورهای جهان برگزار می‌شود. | '''روز جهانی کارگر،''' به انگلیسی International Workers' Day، یک مراسم کارگری است که همه ساله از طرف کارگران در روز اول ماه می در بسیاری از کشورهای جهان برگزار می‌شود. | ||
پیشینه این روز به اول ماه می ۱۸۸۶در آمریکا و اعتراضات کارگران برای دستیابی به ۸ ساعت کار در روز برمی‌گردد. بزرگ‌ترین این اعتراضات در شهر شیکاگو برگزار شد که چندین روز به طول انجامید. این تظاهرات با دخالت پلیس به خشونت گرایید | پیشینه این روز به اول ماه می ۱۸۸۶در آمریکا و اعتراضات کارگران برای دستیابی به ۸ ساعت کار در روز برمی‌گردد. بزرگ‌ترین این اعتراضات در شهر شیکاگو برگزار شد که چندین روز به طول انجامید. این تظاهرات با دخالت پلیس به خشونت گرایید.<ref name=":0" /> | ||
در بسیاری از کشورهای جهان کارگران این روز را جشن می‌گیرند و تعطیل رسمی است.<ref name=":0" /> پیشینه برگزاری روز جهانی کارگر در ایران به دوره‌ی [[رضاشاه پهلوی|رضاشاه]] برمی‌گردد که به طور مخفی برگزار می‌شد. پس از شهریور ۲۰ سندیکاهای کارگری فعال شدند و مراسم روز جهانی کارگر در این دوران علنی شد. پس از کودتای ۲۸ مرداد و برقراری دوباره دیکتاتوری [[محمدرضا پهلوی|محمد رضا شاه]]، مجددا این مراسم مخفیانه برگزار می‌شد. با روی کار آمدن [[روح‌الله خمینی|خمینی]] فعالیت تمامی سندیکاهای کارگری در ایران ممنوع شد. جمهوری اسلامی در عوض ارگانی به نام خانه‌ی کارگر بنیان نهاد که تحت کنترل حاکمیت و سرمایه‌داران وابسته به آن فعالیت می‌کند.<ref name=":1" /> | در بسیاری از کشورهای جهان کارگران این روز را جشن می‌گیرند و تعطیل رسمی است.<ref name=":0" /> پیشینه برگزاری روز جهانی کارگر در ایران به دوره‌ی [[رضاشاه پهلوی|رضاشاه]] برمی‌گردد که به طور مخفی برگزار می‌شد. پس از شهریور ۲۰ سندیکاهای کارگری فعال شدند و مراسم روز جهانی کارگر در این دوران علنی شد. پس از کودتای ۲۸ مرداد و برقراری دوباره دیکتاتوری [[محمدرضا پهلوی|محمد رضا شاه]]، مجددا این مراسم مخفیانه برگزار می‌شد. با روی کار آمدن [[روح‌الله خمینی|خمینی]] فعالیت تمامی سندیکاهای کارگری در ایران ممنوع شد. جمهوری اسلامی در عوض ارگانی به نام خانه‌ی کارگر بنیان نهاد که تحت کنترل حاکمیت و سرمایه‌داران وابسته به آن فعالیت می‌کند.<ref name=":1" /> | ||
در سال‌های اخیر تعدادی از فعالان کارگری سندیکاها و تشکل‌های مستقلی را تشکیل داده‌اند. جمهوری اسلامی هیچ‌گاه این تشکل‌ها را به رسمیت نشناخته است و بسیاری از فعالان کارگری را بازداشت کرده است. در روز جهانی کارگر در سال ۱۳۹۸ اعتراضات گسترده‌ای در شهرهای ایران به خصوص در تهران در مقابل مجلس شورای اسلامی از طرف کارگران و فعالان اجتماعی برگزار شد که با دخالت نیروهای انتظامی و امنیتی به خشونت گرایید و تعدادی از این فعالان بازداشت شدند. در حاکمیت جمهوری اسلامی وضعیت معیشت کارگران روز به روز وخیم‌تر شده است. قانون کار جمهوری اسلامی در خدمت حاکمیت و کارفرمایان است و حقوق اولیه‌ی کارگر چون بیمه و امنیت شغلی را تضمین نمی‌کند. در سال ۹۹ درحالی که خط فقر ۷ میلیون اعلام شده است، حقوق یک کارگر یک میلیون و ۸۳۵ هزار تومان اعلام شده است. | |||
در روز جهانی کارگر در سال ۱۳۹۸ اعتراضات گسترده‌ای در شهرهای ایران به خصوص در تهران در مقابل | |||
== پیشینه روز جهانی کارگر == | == پیشینه روز جهانی کارگر == | ||
| خط ۷۳: | خط ۷۱: | ||
درسال ۱۳۳۱، به دستور [[دکتر محمد مصدق]]، روز اول ماه می عید کارگران و تعطیل رسمی اعلام شد. اما پس از کودتای ۲۸مرداد، مجدداً این مراسم مخفیانه برگزار می‌شد. چندی بعد شاه روز تولد پدرش ۲۴ اسفند را روز کارگر اعلام کرد، ولی، با اوجگیری جنبش دانشجویی در داخل و خارج کشور، شاه ناچار به عقب نشینی شد و روز اول ماه می، به عنوان روز کارگر، تعطیل کارگری اعلام شد. کارگران در شهرهای بزرگ به ویژه تهران خانه‌ای بنام خانه‌ی کارگر داشتند.<ref name=":1">[https://fa.iranfreedom.org/%D8%B1%D9%88%D8%B2-%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C-%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DA%AF%D8%B1%D8%9B-%D8%B3%D8%A7%D8%A8%D9%82%D9%87-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DB%8C-%D9%88-%D9%88%D8%B6%D8%B9%DB%8C%D8%AA-%DA%A9/ روز جهانی کارگر؛ سابقه تاریخی و وضعیت کارگران در ایران، به مناسبت روز جهانی کارگر] - ایران آزادی</ref> | درسال ۱۳۳۱، به دستور [[دکتر محمد مصدق]]، روز اول ماه می عید کارگران و تعطیل رسمی اعلام شد. اما پس از کودتای ۲۸مرداد، مجدداً این مراسم مخفیانه برگزار می‌شد. چندی بعد شاه روز تولد پدرش ۲۴ اسفند را روز کارگر اعلام کرد، ولی، با اوجگیری جنبش دانشجویی در داخل و خارج کشور، شاه ناچار به عقب نشینی شد و روز اول ماه می، به عنوان روز کارگر، تعطیل کارگری اعلام شد. کارگران در شهرهای بزرگ به ویژه تهران خانه‌ای بنام خانه‌ی کارگر داشتند.<ref name=":1">[https://fa.iranfreedom.org/%D8%B1%D9%88%D8%B2-%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C-%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DA%AF%D8%B1%D8%9B-%D8%B3%D8%A7%D8%A8%D9%82%D9%87-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DB%8C-%D9%88-%D9%88%D8%B6%D8%B9%DB%8C%D8%AA-%DA%A9/ روز جهانی کارگر؛ سابقه تاریخی و وضعیت کارگران در ایران، به مناسبت روز جهانی کارگر] - ایران آزادی</ref> | ||
بعد از [[انقلاب ضد سلطنتی]] در سال ۱۳۵۷، [[روح‌الله خمینی|خمینی]] تمامی سندیکاها و تشکل‌های کارگری را منحل کرد. حزب جمهوری اسلامی تحت اشراف بهشتی و [[سید علی خامنه ای|خامنه‌ای]] | بعد از [[انقلاب ضد سلطنتی]] در سال ۱۳۵۷، [[روح‌الله خمینی|خمینی]] تمامی سندیکاها و تشکل‌های کارگری را منحل کرد. حزب جمهوری اسلامی تحت اشراف بهشتی و [[سید علی خامنه ای|خامنه‌ای]] و با مدیریت علی ربیعی؛ وزیر کار [[حسن روحانی]] و علیرضا محجوب خانه‌ی کارگر در تهران را به اشغال خود درآوردند. جمهوری اسلامی تلاش می‌کند که مراسم اول ماه می را زیر نظر خانه‌ی کارگر برگزار کند تا آن را تحت کنترل بگیرد. | ||
سال ۱۳۹۶علی ربیعی برای بازار گرمی انتخابات ریاست جمهوری، تعدادی از کارگران را برسرقبر [[روح‌الله خمینی|خمینی]] برد، البته کارگران با شعارهای خود این نمایش حکومتی را برهم زدند.<ref name=":1" /> | سال ۱۳۹۶علی ربیعی برای بازار گرمی انتخابات ریاست جمهوری، تعدادی از کارگران را برسرقبر [[روح‌الله خمینی|خمینی]] برد، البته کارگران با شعارهای خود این نمایش حکومتی را برهم زدند.<ref name=":1" /> | ||
در جمهوری اسلامی، طبق ماده ۶۳ قانون کار، یازدهم اردیبهشت در تقویم رسمی کشور به‌عنوان روز کارگر نام‌گذاری شده است و جزو تعطیلات رسمی کارگران محسوب می‌شود، اما این قانون از طرف مسئولان جمهوری اسلامی مورد توجه نمی‌گیرد. علیرضا محجوب، مسئول ارگان حکومتی خانه کارگر و رییس فراکسیون کارگری مجلس شورای اسلامی در سال ۱۳۹۵ در مصاحبه با سایت خبری حسابداران ایران گفت:<blockquote>«روز جهانی کارگر، براساس قوانین قانون کار برای کارگرانی که تابع این قانون هستند، روزی تعطیل محسوب می‌شود که مزد آن نیز مطابق ایام تعطیل سال باید به کارگران پرداخت شود و اگر به‌هر دلیلی، کارخانه‌ای تعطیل نشود، باید حضور در کار گارگران، با توافق بین کارگران و کارفرما باشد و مطابق اضافه‌کاری در روز تعطیل برای کارگران محاسبه شود.» </blockquote> این بدان معناست که برطبق قوانین کار، کارگران ایرانی حق ۴۰درصد اضافه حقوق را در آن روز دارا هستند، | در جمهوری اسلامی، طبق ماده ۶۳ قانون کار، یازدهم اردیبهشت در تقویم رسمی کشور به‌عنوان روز کارگر نام‌گذاری شده است و جزو تعطیلات رسمی کارگران محسوب می‌شود، اما این قانون از طرف مسئولان جمهوری اسلامی مورد توجه نمی‌گیرد. علیرضا محجوب، مسئول ارگان حکومتی خانه کارگر و رییس فراکسیون کارگری مجلس شورای اسلامی در سال ۱۳۹۵ در مصاحبه با سایت خبری حسابداران ایران گفت:<blockquote>«روز جهانی کارگر، براساس قوانین قانون کار برای کارگرانی که تابع این قانون هستند، روزی تعطیل محسوب می‌شود که مزد آن نیز مطابق ایام تعطیل سال باید به کارگران پرداخت شود و اگر به‌هر دلیلی، کارخانه‌ای تعطیل نشود، باید حضور در کار گارگران، با توافق بین کارگران و کارفرما باشد و مطابق اضافه‌کاری در روز تعطیل برای کارگران محاسبه شود.» </blockquote> این بدان معناست که برطبق قوانین کار، کارگران ایرانی حق ۴۰درصد اضافه حقوق را در آن روز دارا هستند، به این ترتیب اول می بر طبق قانون باید روز تعطیلی با حقوق برای کارگران محسوب شود، هر چند هیچ کدام از این دو در ایران اجرا نمی‌شود.<ref>[https://iranintl.com/%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86/%D9%BE%DB%8C%D8%B4%DB%8C%D9%86%D9%87-%D8%B1%D9%88%D8%B2-%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C-%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DA%AF%D8%B1-%D8%A7%D8%B2-%D8%A2%D9%85%D8%B1%DB%8C%DA%A9%D8%A7-%D8%AA%D8%A7-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86 پیشینه روز جهانی کارگر: از آمریکا تا ایران] - ایران اینترنشنال</ref> | ||
== وضعیت کارگران در ایران == | == وضعیت کارگران در ایران == | ||
نسخهٔ کنونی تا ۱ مهٔ ۲۰۲۰، ساعت ۱۳:۳۶
| روز جهانی کارگر | |
|---|---|
 | |
| نام رسمی | روز جهانی کارگر به انگلیسی:(International Workers' Day) |
| برپایی توسط | کارگران در سرتاسر جهان |
| نوع | گرامیداشت |
| آغاز | ۱ می ۱۸۸۶ |
| تاریخ | ۱ می هر سال |
روز جهانی کارگر، به انگلیسی International Workers' Day، یک مراسم کارگری است که همه ساله از طرف کارگران در روز اول ماه می در بسیاری از کشورهای جهان برگزار می‌شود.
پیشینه این روز به اول ماه می ۱۸۸۶در آمریکا و اعتراضات کارگران برای دستیابی به ۸ ساعت کار در روز برمی‌گردد. بزرگ‌ترین این اعتراضات در شهر شیکاگو برگزار شد که چندین روز به طول انجامید. این تظاهرات با دخالت پلیس به خشونت گرایید.[۱]
در بسیاری از کشورهای جهان کارگران این روز را جشن می‌گیرند و تعطیل رسمی است.[۱] پیشینه برگزاری روز جهانی کارگر در ایران به دوره‌ی رضاشاه برمی‌گردد که به طور مخفی برگزار می‌شد. پس از شهریور ۲۰ سندیکاهای کارگری فعال شدند و مراسم روز جهانی کارگر در این دوران علنی شد. پس از کودتای ۲۸ مرداد و برقراری دوباره دیکتاتوری محمد رضا شاه، مجددا این مراسم مخفیانه برگزار می‌شد. با روی کار آمدن خمینی فعالیت تمامی سندیکاهای کارگری در ایران ممنوع شد. جمهوری اسلامی در عوض ارگانی به نام خانه‌ی کارگر بنیان نهاد که تحت کنترل حاکمیت و سرمایه‌داران وابسته به آن فعالیت می‌کند.[۲]
در سال‌های اخیر تعدادی از فعالان کارگری سندیکاها و تشکل‌های مستقلی را تشکیل داده‌اند. جمهوری اسلامی هیچ‌گاه این تشکل‌ها را به رسمیت نشناخته است و بسیاری از فعالان کارگری را بازداشت کرده است. در روز جهانی کارگر در سال ۱۳۹۸ اعتراضات گسترده‌ای در شهرهای ایران به خصوص در تهران در مقابل مجلس شورای اسلامی از طرف کارگران و فعالان اجتماعی برگزار شد که با دخالت نیروهای انتظامی و امنیتی به خشونت گرایید و تعدادی از این فعالان بازداشت شدند. در حاکمیت جمهوری اسلامی وضعیت معیشت کارگران روز به روز وخیم‌تر شده است. قانون کار جمهوری اسلامی در خدمت حاکمیت و کارفرمایان است و حقوق اولیه‌ی کارگر چون بیمه و امنیت شغلی را تضمین نمی‌کند. در سال ۹۹ درحالی که خط فقر ۷ میلیون اعلام شده است، حقوق یک کارگر یک میلیون و ۸۳۵ هزار تومان اعلام شده است.
پیشینه روز جهانی کارگر
سرچشمه و سرآغاز روز جهانی کارگر را، اول ماه می ۱۸۸۶ می‌دانند. در سال ۱۸۸۴ سندیکاهای کارگری آمریکا در کنگره‌ای که برگزار کردند، تصمیم گرفتند که در دو سال آینده کارفرمایان را به محدود کردن زمان کار به هشت ساعت در روز وادارند و روز اول ماه می را برای شروع کارزار خود انتخاب کردند. زیرا در آن روز بیشتر قراردادهای کار به پایان می‌رسید. در اول ماه می ۱۸۸۶ شُماری از کارفرمایان آمریکایی به خواست ۸ ساعت کار در روز تن دادند و آن را در حق ۲۰۰ هزار کارگر به رسمیت شناختند. در همان روز ۳۴۰ هزار کارگر که نتوانسته بودند به چنین حقی دست یابند، در سراسر آمریکا به ویژه در شیکاگو دست به اعتصاب زدند که روز بعد به تظاهرات خیابانی انجامید. پلیس شیکاگو کوشید آن تظاهرات را فرونشاند.
در چهارم ماه می بمبی به سوی پلیس پرتاب شد و یکی از مأموران پلیس کشته شد. پنج سندیکالیست کارگری را بی‌هیچ دلیلی عامل این قتل شناختند و دستگیر کردند. چهار تن ازآنان را بی‌درنگ به دار آویختند. سندیکالیست پنجم نیز که به مرگ محکوم شده بود در زندان خودکشی کرد. سه سال بعد در سال ۱۸۸۹ دومین انترناسیونال سوسیالیست برای بزرگداشت صدمین سالگرد انقلاب فرانسه در پاریس تشکیل شد. شرکت کنندگان تصمیم گرفتند روز اول ماه می را با همان خواسته‌های کارگران آمریکا «روز تظاهرات» اعلام کنند. اما در اول ماه می ۱۸۹۱ در شهر فورمی، در شمال فرانسه، ارتش، کارگرانی را که دست به اعتصاب صلح‌آمیز زده بودند به گلوله بست. ۹ تن از کارگران کشته و ۳۳ تن دیگر زخمی شدند. از آن پس بود که اول ماه می رفته رفته به عنوان یک جشن در سنت پیکار کارگری جا افتاد و آن را در بلژیک و روسیه نیز برگزار کردند.[۱]
روز جهانی کارگر در دنیا
در آغاز قرن بیستم روز اول ماه می در فرانسه به یک میعاد اجتماعی تبدیل شد، مجلس سنا در ۱۹۱۹ هشت ساعت کار روزانه را تصویب کرد، اما بسیج کارگران هم‌چنان ادامه یافت. در سال ۱۹۴۱ که فرانسه در تصرف نیروهای آلمان بود، مارشال پتن، رئیس دولت ویشی، روز اول ماه می را «جشن کار و وفاق اجتماعی» و روز تعطیل اعلام کرد تا کارگران با دولت ویشی احساس همبستگی کنند. از آن پس بود که اصطلاح «جشن کار» جانشین «جشن کارگر» شد. پس از جنگ در سال ۱۹۴۷ نخستین دولت «جمهوری چهارم فرانسه» این روز را در آیین‌نامه‌ی کار به عنوان تعطیل رسمی همه‌ی حقوق‌بگیران کشور ثبت کرد.
در زمان جنگ هند و چین که از ۱۹۴۶ تا ۱۹۵۴ به طول انجامید و نیز هنگام جنگ الجزایر از سال ۱۹۵۴ تا سال ۱۹۶۲، دولت فرانسه تظاهراتی را که برضد آن در شهرهای فرانسه به راه می‌افتاد، ممنوع کرد. در این میان از تظاهرات اول ماه می نیز جلوگیری کرد. در اول ماه می ۱۹۶۸ بود که به همت سندیکای کارگری ث - ژ - ت تظاهرات اول ماه می دوباره به راه افتاد.
در شوروی اول ماه می را در سال ۱۹۲۰ زیر عنوان «جشن قانونی کارگران» تعطیل رسمی اعلام کردند.
در ایتالیا در دوره‌ی فاشیست‌ها به جای اول ماه می روز ۲۱ آوریل را که می‌گویند روز بنیان‌گذاری شهر رم است، جشن می‌گرفتند. اما از ۱۹۴۵ ایتالیایی‌ها روز کارگر را دوباره جشن گرفتند.
در اسپانیا و پرتغال نیز این روز را جشن می‌گیرند.
در ایالات متحده‌ی آمریکا و کانادا روز کارگر ربطی به رویدادهای شیکاگو در ماه می ۱۸۸۶ ندارد و آن را با عنوان «روز کار» در نخستین دوشنبه‌ی ماه سپتامبر جشن می‌گیرند که تعطیل رسمی است. در آن دو کشور اول ماه می یعنی «روز جهانی کارگر» تعطیل رسمی نیست.
در آلمان و اتریش این روز تعطیل رسمی است، اما در سویس تعطیل رسمی نیست. از همین رو، در آن کشور سندیکاها راه‌پیمایی اول ماه می را بعد از ظهر یا اول عصر برگزار می‌کنند. در هند اول ماه می تعطیل عمومی است و آن را از سال ۱۹۲۳ جشن می‌گیرند.
در سال ۱۹۵۵ پاپ پیوس دوازدهم روز اول ماه می را جشن «سن ژوزف» (معروف به یوسف نجار) اعلام کرد تا به روز جهانی کارگر رنگ و بوی مسیحی بدهد. البته پیش از او، پاپ لئون سیزدهم در سال ۱۸۸۹ برای جلوگیری از دور شدن کارگران از کلیسا، به یوسف نجار یا سن ژوزف عنوان «حامی مقدس پدران خانواده و کارگران» داده بود.
در بعضی از کشورهای اسلامی اول ماه می را جشن می‌گیرند. در ترکیه تعطیل رسمی است و مانند کشورهای اروپایی در اول ماه می راه‌پیمایی‌هایی در شهرهای بزرگ آن کشور برگزار می‌کنند. در تونس پس از سقوط بن‌علی حزب النهضه نخستین حزب اسلام‌گرا بود که اول ماه می را جشن گرفت.[۱]
در اروپا روز اول ماه می در سال ۱۸۸۹، بعد از برگزاری دومین نشست بین‌المللی حزب‌های سوسیالیست و کارگری در پاریس، به‌صورت رسمی به‌عنوان روز کارگر نام‌گذاری شد.
امروزه بیش از ۶۶ کشور روز اول می را تعطیل رسمی اعلام کرده‌اند و به‌عنوان روز کارگر جشن می‌گیرند.[۳]
روز جهانی کارگر در ایران
روز چهانی کارگر در ایران همواره شاهد تجمعات و اعتراضات کارگران بوده است. به ویژه در حاکمیت جمهوری اسلامی هر ساله تجمعات اعتراضی در روز جهانی کارگر در اعتراض به سیاست‌های ضد کارگری این رژیم برگزار شده است، زیرا در حاکمیت رژیم ولایت فقیه وصعیت معیشت کارگران سال به سال وخیم‌تر شده و کارگران فقیرتر شده‌اند.
پیشینه روز جهانی کارگر در ایران
در ایران جشن اول ماه می، برای اولین بار، درسال۱۲۹۹ شمسی (۱۹۲۰ میلادی) برگزار شد. دردوره‌ی رضا شاه، این مراسم اغلب به صورت مخفیانه برپا می‌شد. بعد از رضا شاه، دوباره امکان برگزاری علنی این جشن‌ها پیدا شد و اسناد مبارزات کارگران ایران، از تظاهرات بزرگ اول ماه می درسالهای ۱۳۲۴ و ۱۳۲۵ حکایت دارند.
درسال ۱۳۳۱، به دستور دکتر محمد مصدق، روز اول ماه می عید کارگران و تعطیل رسمی اعلام شد. اما پس از کودتای ۲۸مرداد، مجدداً این مراسم مخفیانه برگزار می‌شد. چندی بعد شاه روز تولد پدرش ۲۴ اسفند را روز کارگر اعلام کرد، ولی، با اوجگیری جنبش دانشجویی در داخل و خارج کشور، شاه ناچار به عقب نشینی شد و روز اول ماه می، به عنوان روز کارگر، تعطیل کارگری اعلام شد. کارگران در شهرهای بزرگ به ویژه تهران خانه‌ای بنام خانه‌ی کارگر داشتند.[۲]
بعد از انقلاب ضد سلطنتی در سال ۱۳۵۷، خمینی تمامی سندیکاها و تشکل‌های کارگری را منحل کرد. حزب جمهوری اسلامی تحت اشراف بهشتی و خامنه‌ای و با مدیریت علی ربیعی؛ وزیر کار حسن روحانی و علیرضا محجوب خانه‌ی کارگر در تهران را به اشغال خود درآوردند. جمهوری اسلامی تلاش می‌کند که مراسم اول ماه می را زیر نظر خانه‌ی کارگر برگزار کند تا آن را تحت کنترل بگیرد.
سال ۱۳۹۶علی ربیعی برای بازار گرمی انتخابات ریاست جمهوری، تعدادی از کارگران را برسرقبر خمینی برد، البته کارگران با شعارهای خود این نمایش حکومتی را برهم زدند.[۲]
در جمهوری اسلامی، طبق ماده ۶۳ قانون کار، یازدهم اردیبهشت در تقویم رسمی کشور به‌عنوان روز کارگر نام‌گذاری شده است و جزو تعطیلات رسمی کارگران محسوب می‌شود، اما این قانون از طرف مسئولان جمهوری اسلامی مورد توجه نمی‌گیرد. علیرضا محجوب، مسئول ارگان حکومتی خانه کارگر و رییس فراکسیون کارگری مجلس شورای اسلامی در سال ۱۳۹۵ در مصاحبه با سایت خبری حسابداران ایران گفت:
«روز جهانی کارگر، براساس قوانین قانون کار برای کارگرانی که تابع این قانون هستند، روزی تعطیل محسوب می‌شود که مزد آن نیز مطابق ایام تعطیل سال باید به کارگران پرداخت شود و اگر به‌هر دلیلی، کارخانه‌ای تعطیل نشود، باید حضور در کار گارگران، با توافق بین کارگران و کارفرما باشد و مطابق اضافه‌کاری در روز تعطیل برای کارگران محاسبه شود.»
این بدان معناست که برطبق قوانین کار، کارگران ایرانی حق ۴۰درصد اضافه حقوق را در آن روز دارا هستند، به این ترتیب اول می بر طبق قانون باید روز تعطیلی با حقوق برای کارگران محسوب شود، هر چند هیچ کدام از این دو در ایران اجرا نمی‌شود.[۴]
وضعیت کارگران در ایران
فریبرز رئیس‌دانا، اقتصاددان، در گفت‌وگویی با خبرگزاری ایلنا در تاریخ ۱۰ بهمن گفت، بیش از ۷۰ درصد کارگران در ایران زیر خط فقر مطلق هستند. به گفته‌ی این اقتصاددان حداقل دستمزد کارگران برای سال ۹۷ نباید کمتر از ۳ میلیون و ۷۰۰ هزار تومان باشد. درحالی که حداقل دستمزد اعلام شده برای سال ۹۷ کمتر از یک سوم این پیشنهاد است.[۵]
دبیر خانه کارگر استان فارس در مورد حداقل دستمزد کارگران در سال ۹۹ گفت، تورم اعلام شده از سوی مرکز آمار با درصد افزایش حقوق کارگران فاصله زیادی دارد که این یکی از دلایل مخالفت فعالان کارگری با این ۲۱ درصد است… یک کارگر با حقوق یک میلیون و ۸۳۵ هزار تومان چگونه باید زندگی کند… وی با اشاره به تاثیر ویروس کرونا گفت، در حال حاضر بسیاری از کارگران فصلی و پیمانکاری بیکار شدند و بسیاری از این افراد بیمه نیستند که در فرایند بیمه بیکاری ثبت نام کنند؛ امروز کارگران با مشکلات تأمین معیشتی بسیاری روبه‌رو هستند و دولت باید از کارگران حمایت کند… با این روندی که در پیش گرفته شده کارگر نه حق مسافرت دارد، نه حق دارد گوشت بخورد، نه حق دارد از تفریحات سالم بهره‌مند شود؛ این‌ها مسائلی هستند که بایستی در نظر گرفته شود؛ اما اکنون بسیاری از کارگران توان پاسخگویی به نیازهای خانواده خود را ندارند.[۶]
در سال ۱۳۹۹ شورای عالی کار با شرکت نمایندگان کارفرمایان، کارگران و دولت به عنوان میانجی، برای تعیین حداقل میزان دستمزد وارد مذاکره شدند. حداقل دستمزد سال ۹۹ که ۲۱درصد نسبت به دستمزد سال ۹۸ افزایش داشته به هیچ وجه پاسخگوی حداقل معیشت کارگران نیست. میزان این دستمزد ۱ میلیون و ۸۳۵ هزار تومان در ماه تعیین شد، درحالی‌که نرخ تورم بنا به اعلام رسمی بانک مرکزی ۴۱ درصد و حداقل سبد معیشت خانوار بنا به توافق هر سه طرف مذاکره کننده ۴میلیون و ۹۴۰ هزار تومان است. بعد از ساعت‌ها مذاکره نمایندگان کارگران این رقم را ناکافی دانستند و جلسه مذاکره را ترک کردند و این مصوبه به امضای نمایندگان کارفرمایان و دولت رسید.
در تاریخ ۲۴ فروردین ۱۳۹۹، پنج هزار فعال اجتماعی دراعتراض به مصوبه‌ی دستمزد کارگران بیانیه‌ای صادر کردند. در شروع این بیانیه آمده است:
«مصوبه حداقل دستمزد ۹۹ را لغو کنید و دوباره مذاکره از سر بگیرید! صدها فعال کارگری و مدنی می‌گویند افزایش ۲۱ درصدی حداقل دستمزد غیرقانونی است»
در انتها، امضاکنندگان بیانیه، خواستار اصلاح ساختار شورای عالی کار، بالابردن وزن کارگران در این ساختار و برخورداری کارگران ایران از حق تشکل‌یابی مستقل براساس مقاوله‌نامه‌های ۸۷ و ۹۸، سازمان بین‌المللی کار شده‌اند.[۷]
تائیر کرونا بر وضعیت کارگران
در روز ۲۳ فروردین جمهوری اسلامی برخلاف تمامی تدابیر تجربه شده در سطح جهانی درباره ضرورت قرنطینه و فاصله‌گذاری اجتماعی، طرح بازگشایی کارها و ادارات را به اجرا گذاشت. علی ربیعی سخنگوی دولت حسن روحانی در پاسخ به موج هشدارها راجع به خطر افزایش وحشتناک مرگ و میر بر اثر این طرح، در مقاله‌ای نوشت:
«میزان مرگ و میر ناشی از فقر در اثر سیاست‌های محدودکننده‌ی اقتصادی (قرنطینه) قابل مقایسه با میزان مرگ بر اثر کرونا نخواهد بود».
علی ربیعی دو روز بعد در ۲۵ فروردین ۱۳۹۹، ادعا کرد که سیاست بازگشایی کارها و ادارات زیر نظر کارشناسان سلامت دنبال می‌شود و دولت، سلامت مردم را بر معیشت اولویت می‌دهد.[۸]
رئیس انجمن صنایع همگن قطعه‌سازان و مدیرعامل شرکت آسیا لنت درباره‌ی تعداد جان‌باختگان کرونا در صنایع خودروسازی گفت: «تاکنون حدود ۱۱ نفر از کارگران خودروسازی‌ها و قطعه‌سازی‌های کشور جان خود را از دست داده‌اند. همچنین یک کارگر در شرکت آسیا لنت و یک کارگر در دیگر شرکت‌های قطعه‌سازی در اثر ابتلا به ویروس کرونا جان باخته‌اند.[۹]
اعتراضات روز جهانی کارگر
فعالان کارگری همه ساله در ایران از چند روز مانده به ۱۱ اردیبهشت، روز جهانی کارگر، در تدارک برگزاری جشن کارگران و بیان ستم و استثمار خشنی که بر طبقه کارگر ایران روا داشته می‌شود، بوده‌اند.
سندیکای شرکت واحد در تاریخ ۵ اردیبهشت ۱۳۹۸ اعلام کرد قصد دارد در روز جهانی کارگر تجمعی مقابل مجلس در میدان بهارستان با خواست تحقق مطالبات کارگری برگزار کند. این فراخوان مورد حمایت تشکل‌های بازنشستگان و دانشجویان قرار گرفت. کمیته پیگیری ایجاد تشکل‌های کارگری نیز از این فراخوان حمایت کرد.[۱۰]
در روز چهارشنبه ۱۱ اردیبهشت ۱۳۹۸، کارگران و دیگر اقشار، در مقابل مجلس و تعدادی از کارگران در مقابل خانه کارگر تهران در اعتراض به مشکلات صنفی و معیشتی اقدام به تجمع اعتراضی کردند.
کارگران، صبح ۱۱ اردیبهشت در روز جهانی کارگر اقدام به تجمعات اعتراضی در تهران و دیگر شهرهای کشور کردند. شعار کارگران از جمله «مرگ بر ستمگر مرگ بر ستمگر»، «اختلاس میلیونی حقوق مان ۲ میلیون»، «دزدی‌های نجومی، فلاکت عمومی» و «نان کار آزادی حق مسلم ماست» بود. در این روز، کارگران راه آهن لرستان برای چندمین روز متوالی دراعتراض به عدم پرداخت دستمزدهای معوقه‌ی خود دست به تجمع اعتراضی زدند. در جریان این تجمع، کارگران معترض برای دو ساعت اقدام به بستن خط ریلی لرستان نمودند. معترضان گفتند از بهمن ماه سال گذشته تاکنون هیچ دستمزدی دریافت نکرده‌اند. آنها همچنین اعلام کرده‌اند که تا رسیدن به کلیه‌ی خواسته‌هایشان و رفع همه مشکلات به اعتصاب ادامه خواهند داد. کارگران نیشکر هفت‌تپه نیز صبح چهارشنبه ۱۱ اردیبهشت ۱۳۹۸ در روز جهانی کارگر، در مقابل فرمانداری شوش دست به تجمع اعتراضی زدند. در این تجمع پرسنل امور زیربنایی و مهندسی نیشکر هفت‌تپه شرکت داشتند.[۱۱]
روز پنج‌شنبه ۱۲ اردیبهشت‌ماه ۹۸ پس از انتشار خبر انتقال بازداشت شدگان روز جهانی کارگر به زندان اوین، خانواده آنان مقابل زندان اوین تجمع کردند؛ اما به آنها پاسخی داده نشد. گزارش‌ها مبنی بر این بود که در میان بازداشت‌شدگان روز جهانی کارگر، بعضی از زنان نیز بودند که به زندان قرچک منتقل شدند. در جریان تجمع روز جهانی کارگر در تهران دست‌کم ۴۰ نفر بازداشت شدند. گفته می‌شود که بازداشت‌شدگان مورد ضرب و شتم قرار گرفته‌اند.[۱۲]
ظهر روز یکشنبه ۲۹ اردیبهشت‌ماه ۹۸، شماری از دانشجویان دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران با تجمع در سالن دانشکده در اعتراض به ادامه بازداشت و عدم آزادی مرضیه امیری، دانشجوی جامعه شناسی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران که در تجمع روز جهانی کارگر بازداشت شد، دست به یک تجمع اعتراضی زدند.[۱۳]
برخورد نظام با روز جهانی کارگر
فعالان و رسانه‌های کارگری خبر از بازداشت ۱۲ تن از کارگران در روز جمعه ۶ اردیبهشت دادند که قصد برنامه‌ریزی برای برگزاری روز اول ماه می، روز جهانی کارگر را داشته‌اند. این فعالان متشکل از نمایندگان کانون مدافعان حقوق کارگر، اتحادیه آزاد کارگران، سندیکای نقاشان و سندیکای واحد و غیره در پارک جهان‌نما در جاده اتوبان تهران کرج تجمع کرده بودند که توسط نیروهای لباس شخصی متعلق به نیروهای امنیتی ربوده شدند. این افراد توسط دو ون سفید و هشت ماشین محافظ به زندان اداره آگاهی برده شدند. بازداشت این افراد در آستانه‌ی اول ماه می، روز جهانی کارگر، انجام گرفت.[۱۴]
روز چهارشنبه ۱۱ اردیبهشت ۱۳۹۸به مناسبت روز جهانی کارگر، هزاران کارگر و فعال کارگری مقابل خانه کارگر و همچنین مجلس شورای اسلامی تجمع کردند. این نظاهرات که با فراخوان سندیکای شرکت واحد اتوبوسرانی تهران برگزار شد، به خشونت کشیده شده و تعدادی از تظاهرکنندگان بازداشت شدند. کاربران رسانه‌های اجتماعی در صفحه توییتر خود خبر دادند، رضا شهابی، الهام صالحی، فرهاد شیخی، حسن سعیدی، وحید فریدونی، ناصر محرم‌زاده، رسول طالب‌مقدم، محمدعلی اصلانی و اسدالله سلیمانی و همچنین کیوان صمیمی از اعضای کانون نویسندگان، جزو بازداشت‌شدگان هستند.[۱۵] در پی برخورد خشونت آمیز از طرف نیروی انتظامی و بازداشت تعدادی از تجمع کنندگان رضا علی‌خانی، مدیرکل سیاسی استانداری تهران این تجمع را غیرقانونی خواند و از برخورد نیروی انتظامی با تجمع‌کنندگان حمایت کرد.[۱۶]
حسن روحانی، رییس جمهوری اسلامی ایران، روز سه‌شنبه ۱۰ اردیبهشت۱۳۹۸، در آستانه‌ی روز جهانی کارگر، به جای پرداختن به مشکلات معیشتی کارگران و حل معضلات آنان، درجشنواره‌ی ملی قدردانی از کارگران نمونه، از کارگران خواست برای مقابله با آمریکا با کار بیشتر و افزایش شیفت‌های کاری تا چند برابر، محصولات بیشتری تولید کنند.[۱۷]
منابع
- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ ۱٫۳ سرگذشتِ روز جهانی کارگر در چهار گوشۀ جهان
- ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ ۲٫۲ روز جهانی کارگر؛ سابقه تاریخی و وضعیت کارگران در ایران، به مناسبت روز جهانی کارگر - ایران آزادی
- ↑ پیشینه روز جهانی کارگر: از آمریکا تا ایران- ایران اینترنشنال
- ↑ پیشینه روز جهانی کارگر: از آمریکا تا ایران - ایران اینترنشنال
- ↑ ۷۰ درصد کارگران ایران زیر خط فقر مطلق هستند - دویچه وله
- ↑ عدم تأمین معیشت کارگران با حقوق یک میلیون و ۸۳۰ هزار تومان- ایران کارگر
- ↑ بیانیه پنج‌هزار فعال اجتماعی علیه مصوبه دستمزد کارگران - ایران کارگر
- ↑ دروغهای نفرت‌انگیز سخنگوی دولت روحانی برای توجیه روانه کردن مردم به قربا نگاه کرونا - سایت مجاهد
- ↑ دم تیغ کرونا دادن کارگران خودروسازی و خانواده‌یشان با فرستادن آنان بر سر کار بدون امکانات ایمنی - ایران کارگر
- ↑ بازداشت فعالان کارگری در آستانه روز جهانی کارگر؛ ۱۲ فعال کارگری در تهران بازداشت شدند- ایران کارگر
- ↑ تجمع اعتراضی کارگران به مناسبت روز جهانی کارگر در تهران و سایر شهرها- ایران کارگر
- ↑ تجمع اعتراضی خانواده‌های بازداشت‌شدگان روز جهانی کارگر روبروی زندان اوین - ایران کارگر
- ↑ تجمع اعتراضی دانشجویان و خانواده‌های بازداشت‌شدگان مراسم روز جهانی کارگر - ایران کارگر
- ↑ در آستانه روز کارگر هنوز کارگران بازداشتی آزاد نشده‌اند - دویچه وله
- ↑ بازداشت ده‌ها تن از کارگران معترض مقابل مجلس ایران - ایران اینترنشنال
- ↑ استانداری تهران: تجمع کارگران غیرقانونی بود؛ ده‌ها تن بازداشت شدند- ایران اینترنشنال
- ↑ روحانی به کارگران: برای مقابله با تحریم آمریکا شیفت‌های کاری چند برابر شود- ایران اینترنشنال