انقلاب سوریه: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۲۵: | خط ۲۵: | ||
'''انقلاب سوریه''' با تظاهرات مردم سوریه در تاریخ ۱۵ مارس ۲۰۱۱ مصادف با ۲۴ اسفند ۱۳۸۹ در شهر دمشق آغاز شد. این تظاهرات تحت تأثیر بهار عربی یعنی قیام مردم خاورمیانه علیه حکومتهای دیکتاتوری کلید خورد. در این تظاهرات مردم سوریه خواهان آزادی بیان و آزادی زندانیان سیاسی شدند.<ref name=":1">[https://www.aljazeera.net/news/reportsandinterviews/2012/3/5/%D9%87%D9%83%D8%B0%D8%A7-%D8%A8%D8%AF%D8%A3%D8%AA-%D8%A7%D9%84%D8%AB%D9%88%D8%B1%D8%A9-%D9%81%D9%8A-%D8%B3%D9%88%D8%B1%D9%8A%D8%A7 هكذا بدأت الثورة في سوريا]</ref> تظاهرات مردم سوریه با عنوان « انقلاب سوریه علیه بشار اسد» روی صفحات فیس بوک منتشر و همگانی شد. در سوریه آزادی فعالیت احزاب و آزادی بیان وجود ندارد. بشار اسد و پدرش | '''انقلاب سوریه''' با تظاهرات مردم سوریه در تاریخ ۱۵ مارس ۲۰۱۱ مصادف با ۲۴ اسفند ۱۳۸۹ در شهر دمشق آغاز شد. این تظاهرات تحت تأثیر بهار عربی یعنی قیام مردم خاورمیانه علیه حکومتهای دیکتاتوری کلید خورد. در این تظاهرات مردم سوریه خواهان آزادی بیان و آزادی زندانیان سیاسی شدند.<ref name=":1">[https://www.aljazeera.net/news/reportsandinterviews/2012/3/5/%D9%87%D9%83%D8%B0%D8%A7-%D8%A8%D8%AF%D8%A3%D8%AA-%D8%A7%D9%84%D8%AB%D9%88%D8%B1%D8%A9-%D9%81%D9%8A-%D8%B3%D9%88%D8%B1%D9%8A%D8%A7 هكذا بدأت الثورة في سوريا]</ref> تظاهرات مردم سوریه با عنوان « انقلاب سوریه علیه بشار اسد» روی صفحات فیس بوک منتشر و همگانی شد. در سوریه آزادی فعالیت احزاب و آزادی بیان وجود ندارد. بشار اسد و پدرش طی نزدیک به ۴۰ سال دهها هزار نفر از مخالفین خود را به قتل رسانده‌اند. بشار اسد از سال ۲۰۰۰ رئیس جمهور دائم سوریه است. پیش از او پدرش حافظ اسد به مدت ۲۹ سال حاکم بلامنازع سوریه بود. <ref name=":2">[https://www.bbc.com/arabic/middleeast/2010/07/100717_syria_bashar_tc2 بشار الأسد يحكم قبضته على سورية]</ref> | ||
با شروع تظاهرات مردمی در سوریه حکومت بشار اسد با شدت به سرکوب آن پرداخت. از جمله دستگیری تعدادی کودک و شکنجه‌ی آنها به شکلی وحشیانه مردم سوریه را برانگیخت. حمزه الخطیب و ثامر الشرعی دو تن از این کودکان بودند که تصویر جنازه‌‌های خون‌آلود و شکنجه شده‌ی آنها در شبکه‌های اجتماعی منتشر شد. [[پرونده:حمزه الخطیب و ثامر الشرعی.jpg|جایگزین=حمزه الخطیب - ثامر الشرعی|بندانگشتی|300x300پیکسل|بالا: حمزه الخطیب- پایین: ثامر الشرعی که در سال ۲۰۱۱ توسط نیروهای بشار اسد زیر شکنجه کشته شدند.]]با این همه تظاهرات در سراسر شهرهای سوریه اوج گرفت. صدها نفر در این تظاهرات توسط نیروهای حامی بشار اسد که به آنها شبیهه می‌گفتند، به قتل رسیدند. با اوج گیری تظاهرات سوریه و سرکوب خشونت‌آمیز آن توسط حکومت بشار اسد، گروه‌هایی از ارتش سوریه از ارتش اسد | با شروع تظاهرات مردمی در سوریه حکومت بشار اسد با شدت به سرکوب آن پرداخت. از جمله دستگیری تعدادی کودک و شکنجه‌ی آنها به شکلی وحشیانه مردم سوریه را برانگیخت. حمزه الخطیب و ثامر الشرعی دو تن از این کودکان بودند که تصویر جنازه‌‌های خون‌آلود و شکنجه شده‌ی آنها در شبکه‌های اجتماعی منتشر شد. [[پرونده:حمزه الخطیب و ثامر الشرعی.jpg|جایگزین=حمزه الخطیب - ثامر الشرعی|بندانگشتی|300x300پیکسل|بالا: حمزه الخطیب- پایین: ثامر الشرعی که در سال ۲۰۱۱ توسط نیروهای بشار اسد زیر شکنجه کشته شدند.]]با این همه تظاهرات در سراسر شهرهای سوریه اوج گرفت. صدها نفر در این تظاهرات توسط نیروهای حامی بشار اسد که به آنها شبیهه می‌گفتند، به قتل رسیدند. با اوج گیری تظاهرات سوریه و سرکوب خشونت‌آمیز آن توسط حکومت بشار اسد، گروه‌هایی از ارتش سوریه از ارتش اسد جداشدند و به صفوف مردم پیوستند. در ۲۹ ژوئیه ۲۰۱۱ ارتش آزاد سوریه توسط برخی افسران جدا شده از ارتش اسد از جمله سرهنگ ریاض الاسد با هدف سرنگونی حکومت تأسیس شد.<ref>[https://www.wikiwand.com/ar/%D8%A7%D9%84%D8%AC%D9%8A%D8%B4_%D8%A7%D9%84%D8%B3%D9%88%D8%B1%D9%8A_%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%B1#/%D8%A7%D9%84%D8%A8%D9%86%D9%8A%D8%A9_%D9%88%D8%A7%D9%84%D9%82%D9%8A%D8%A7%D8%AF%D8%A9_%D8%B9%D9%86%D8%AF_%D8%A8%D8%AF%D8%A7%D9%8A%D8% الجيش السوري الحر] </ref> یکی از تیپ‌های این ارتش تیپ حمزه الخطیب نام داشت. ارتش آزاد سوریه به آزادسازی مناطق مختلف سوریه پرداخت و در عرض مدت کوتاهی توانست بخش اعظم خاک سوریه را آزاد کند. در اواسط ۲۰۱۳ بشار اسد در آستانه‌ی سقوط قرار گرفت. در همین شرایط بود که رژیم ایران با ورود به سوریه، ارسال نیرو، مهمات، پول و استفاده از شیوه‌ها و تکنیک‌های مختلف به یاری بشار اسد شتافت. در این میان نیروهای داعش نیز با ارتش آزاد و انقلابیون سوریه به نفع بشار اسد می‌جنگیدند. موجودیت شبه نظامیان داعش در سوریه در سال ۲۰۱۴ در شهر رقه آغاز و در سال ۲۰۱۷ توسط نیرویی به رهبری آمریکا به پایان رسید. | ||
در این حین تظاهرات مردمی در شهرهای مختلف و نبردهای ارتش آزاد انقلاب سوریه استمرار یافت و در موارد بسیاری منجر به عقب نشینی و شکست نیروهای اسد و نیروهای اعزامی رژیم ایران از جمله سپاه پاسداران، مدافعان حرم و حزب الله لبنان شد. | در این حین تظاهرات مردمی در شهرهای مختلف و نبردهای ارتش آزاد انقلاب سوریه استمرار یافت و در موارد بسیاری منجر به عقب نشینی و شکست نیروهای اسد و نیروهای اعزامی رژیم ایران از جمله سپاه پاسداران، مدافعان حرم و حزب الله لبنان شد. | ||
| خط ۳۴: | خط ۳۴: | ||
با ورود روسیه و بمباران‌های شیمیایی شبانه روزی غیر نظامیان شهرهای آزاد شده ازجمله شهر حلب از تصرف ارتش آزاد خارج و به دست بشار اسد و نیروهای رژیم ایران افتاد. | با ورود روسیه و بمباران‌های شیمیایی شبانه روزی غیر نظامیان شهرهای آزاد شده ازجمله شهر حلب از تصرف ارتش آزاد خارج و به دست بشار اسد و نیروهای رژیم ایران افتاد. | ||
بسیاری دیگر از شهرهای سوریه یکی | بسیاری دیگر از شهرهای سوریه یکی پس از دیگری توسط اتحاد اسد- ایران-حزب الله- روسیه تسخیر شد. در حال حاضر بشار اسد تنها یک شهر را که بیشتر توسط اسلام‌گرایان تندرو کنترل میشود به حال خود رها کرده است. نیروهای دموکراتیک و انقلابی سوریه در برخی نقاط شمالی سوریه حضور دارند. | ||
تا کنون بیش از ۶۵۰ هزار نفر از مردم شامل: زنان و کودکان در این جنگها و به ویژه در بمباران و حملات شیمیایی رژیم ایران و اسد جان خود را از دست داده‌اندو ۱۳ میلیون نفر آواره شده‌اند. | تا کنون بیش از ۶۵۰ هزار نفر از مردم شامل: زنان و کودکان در این جنگها و به ویژه در بمباران و حملات شیمیایی رژیم ایران و اسد جان خود را از دست داده‌اندو ۱۳ میلیون نفر آواره شده‌اند. | ||
| خط ۵۸: | خط ۵۸: | ||
چهره واقعی بشار اسد پس از سرکوب های متوالی در همه زمینه‌ها نمایان شد. در ادامه این سرکوب‌ها، مردم در شهرهای مختلف سوریه مانند دمشق، حما، جبله، لاذقیه، درعا و حمص، صدها معترض، در طول چند ماه، بویژه در روزهای جمعه تحت نام جمعه عزت، جمعه مقاومت، جمعه شهدا، جمعه مبارزه، جمعه آزادگان، جمعه آزادی، جمعه نگهبانان میهن، جمعه کودکان، جمعه عشایر، جمعه صالح العلی، جمعه عدم مشروعیت، جمعه ارحل(اخراج)، جمعه لا للحوار(نه به گفتگو) و جمعه سر فرود نمی‌آوریم جز در مقابل خدا، علیه حکومت بشار اسد تظاهرات کردند و خواهان کناره‌گیری بشار اسد از قدرت شدند. با فراگیر شدن تظاهرات در شهرهای مختلف، نیروهای بشار اسد مسلح به تانک در شهرهای دمشق، درعا و حمص مستقر شدند و به سرکوب معترضان پرداختند. طبق آمارهای منابع غربی، تا تاریخ ۵ فوریه ۲۰۱۲ بیش از ۷۲۰۰ نفر توسط نیروهای امنیتی و نظامی بشار اسد به قتل رسیدند. | چهره واقعی بشار اسد پس از سرکوب های متوالی در همه زمینه‌ها نمایان شد. در ادامه این سرکوب‌ها، مردم در شهرهای مختلف سوریه مانند دمشق، حما، جبله، لاذقیه، درعا و حمص، صدها معترض، در طول چند ماه، بویژه در روزهای جمعه تحت نام جمعه عزت، جمعه مقاومت، جمعه شهدا، جمعه مبارزه، جمعه آزادگان، جمعه آزادی، جمعه نگهبانان میهن، جمعه کودکان، جمعه عشایر، جمعه صالح العلی، جمعه عدم مشروعیت، جمعه ارحل(اخراج)، جمعه لا للحوار(نه به گفتگو) و جمعه سر فرود نمی‌آوریم جز در مقابل خدا، علیه حکومت بشار اسد تظاهرات کردند و خواهان کناره‌گیری بشار اسد از قدرت شدند. با فراگیر شدن تظاهرات در شهرهای مختلف، نیروهای بشار اسد مسلح به تانک در شهرهای دمشق، درعا و حمص مستقر شدند و به سرکوب معترضان پرداختند. طبق آمارهای منابع غربی، تا تاریخ ۵ فوریه ۲۰۱۲ بیش از ۷۲۰۰ نفر توسط نیروهای امنیتی و نظامی بشار اسد به قتل رسیدند. | ||
در فوریه ۲۰۱۷ گزارش سازمان عفو بین الملل فاش کرد که از سال ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۵ تعداد ۱۳ هزار نفر از مخالفین بشار اسد در زندانی در شمال دمشق به دار آویخته شده اند. در همین زندان تعداد بسیاری نیز زیر شکنجه یا بر اثر گرسنگی | در فوریه ۲۰۱۷ گزارش سازمان عفو بین الملل فاش کرد که از سال ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۵ تعداد ۱۳ هزار نفر از مخالفین بشار اسد در زندانی در شمال دمشق به دار آویخته شده اند. در همین زندان تعداد بسیاری نیز زیر شکنجه یا بر اثر گرسنگی جان باخته اند.<ref>[https://warreports.org/2017/02/ سلاخ‌خانه انسانی در دمشق]</ref> [[پرونده:بیش از ۵۰۰هزار کشته در سوریه.jpg|جایگزین=بیش از ۵۰۰هزار کشته در سوریه|بندانگشتی|بیش از ۵۰۰ هزار کشته در سوریه|250x250px]]با وجود سرکوب و توپ‌باران برخی مناطق سوریه توسط بشار اسد، تظاهرات و اعتراضات در شهرهای مختلف سوریه ادامه یافت و صدها کشته و زخمی به جای گذاشت. طبق گزارش دیدبان حقوق بشر سوریه، نیروهای بشار اسد با یورش به منازل در شهر اریحا در استان ادلب منازل مسکونی را به آتش می‌کشیدند و بسیاری را نیز کشته و دستگیر می‌کردند و سرانجام زیر شکنجه به قتل می‌رساندند. | ||
در تاریخ ۲۶ می ۲۰۱۲ دولت بشار اسد ۱۰۸ تن از شهروندان غیرنظامی سوریه را به قتل رساند. به دنبال این خبر توسط ناظران بین‌المللی ، آمریکا این اقدام را وحشیانه توصیف کرد | در تاریخ ۲۶ می ۲۰۱۲ دولت بشار اسد ۱۰۸ تن از شهروندان غیرنظامی سوریه را به قتل رساند. به دنبال این خبر توسط ناظران بین‌المللی ، آمریکا این اقدام را وحشیانه توصیف کرد و بسیاری کشورها نیز آن را محکوم کردند و در محکومیت این قتل‌عام بیانیه منتشر کردند. در واکنش به این کشتار، کشورهای آلمان، فرانسه، ایتالیا، بریتانیا، کانادا و استرالیا، سفیران سوریه را از کشور خود اخراج کردند<ref>[http://fa.alkawthartv.com/news/89340 گاه‌شمار بحران سوریه-سایت کوثر]</ref>. | ||
== تشکیل ارتش آزاد سوریه == | == تشکیل ارتش آزاد سوریه == | ||
[[پرونده:سرهنگ ریاض الاسعد فرمانده ارتش آزاد سوریه.jpg|جایگزین=سرهنگ ریاض الاسعد فرمانده ارتش آزاد سوریه|بندانگشتی|سرهنگ ریاض الاسعد فرمانده ارتش آزاد سوریه]]ارتش آزاد سوریه توسط نظامیان و افسرانی که در ژوئیه ۲۰۱۱ با پخش یک ویدئوی اینترنتی، از ارتش بشار اسد جدا شده بودند، تشکیل شد. ارتش آزاد سوریه، اصلی‌ترین گروه مخالف بشار اسد در سوریه محسوب می‌شد که عمدتا افرادی با دیدگاه‌های ملی گرایانه و دموکراتیک بودند.<ref>[https://farsi.euronews.com/2018/03/15/syrian-civil-war-7th-anniversary-chronology گاه‌شمار جنگ داخلی سوریه-یورو نیوز]</ref> هدف این ارتش، حمایت از غیرنظامیان در مقابل ارتش بشار اسد و سرنگون کردن حکومت بشار اسد است. بنیان‌گذار ارتش آزاد سوریه «حسین هرموش» بود که پس از دستگیری توسط مامورین بشار اسد در ژانویه۲۰۱۲ اعدام شد. وی از نخستین افسران بلند پایه ای بود که در اعتراض به كشتار قيام كنندگان، از ارتش بشار اسد جدا شد و با کمک سایر نظامیان از جمله ریاض الاسعد، ارتش آزاد سوریه را تشکیل داد. در همان زمان سرهنگ ریاض الاسعد افسر سابق ارتش سوریه به عنوان فرمانده ارتش آزاد سوریه انتخاب شد<ref>[https://www.alarabiya.net/articles/2011/09/10/166193.html فرمانده ارتش آزاد سوریه: بشار اسد به سرنوشت قذافی دچارخواهد شد-العربیه]</ref><ref>[https://www.hambastegimeli.com/%D8%A7%D8%AE%D8%A8%D8%A7%D8%B1-%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86/2014-02-11-03-57-57/28591-2011-09-16-20-37-05 هشدار سرهنگ رياض اسعد فرمانده ارتش سوريه آزاد درمورد سلامت سرهنگ حسين هرموش-سایت همبستگی ملی]</ref>. در بیانیه تأسیس ارتش آزاد سوریه اعلام شده بود: «دست در دست مردم سوریه برای رسیدن به آزادی و کرامت، سرنگونی حکومت، حفاظت از انقلاب و منابع کشور، و ایستادگی در مقابل ماشین نظامی غیر | [[پرونده:سرهنگ ریاض الاسعد فرمانده ارتش آزاد سوریه.jpg|جایگزین=سرهنگ ریاض الاسعد فرمانده ارتش آزاد سوریه|بندانگشتی|سرهنگ ریاض الاسعد فرمانده ارتش آزاد سوریه]]ارتش آزاد سوریه توسط نظامیان و افسرانی که در ژوئیه ۲۰۱۱ با پخش یک ویدئوی اینترنتی، از ارتش بشار اسد جدا شده بودند، تشکیل شد. ارتش آزاد سوریه، اصلی‌ترین گروه مخالف بشار اسد در سوریه محسوب می‌شد که عمدتا افرادی با دیدگاه‌های ملی گرایانه و دموکراتیک بودند.<ref>[https://farsi.euronews.com/2018/03/15/syrian-civil-war-7th-anniversary-chronology گاه‌شمار جنگ داخلی سوریه-یورو نیوز]</ref> هدف این ارتش، حمایت از غیرنظامیان در مقابل ارتش بشار اسد و سرنگون کردن حکومت بشار اسد است. بنیان‌گذار ارتش آزاد سوریه «حسین هرموش» بود که پس از دستگیری توسط مامورین بشار اسد در ژانویه۲۰۱۲ اعدام شد. وی از نخستین افسران بلند پایه ای بود که در اعتراض به كشتار قيام كنندگان، از ارتش بشار اسد جدا شد و با کمک سایر نظامیان از جمله ریاض الاسعد، ارتش آزاد سوریه را تشکیل داد. در همان زمان سرهنگ ریاض الاسعد افسر سابق ارتش سوریه به عنوان فرمانده ارتش آزاد سوریه انتخاب شد<ref>[https://www.alarabiya.net/articles/2011/09/10/166193.html فرمانده ارتش آزاد سوریه: بشار اسد به سرنوشت قذافی دچارخواهد شد-العربیه]</ref><ref>[https://www.hambastegimeli.com/%D8%A7%D8%AE%D8%A8%D8%A7%D8%B1-%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86/2014-02-11-03-57-57/28591-2011-09-16-20-37-05 هشدار سرهنگ رياض اسعد فرمانده ارتش سوريه آزاد درمورد سلامت سرهنگ حسين هرموش-سایت همبستگی ملی]</ref>. در بیانیه تأسیس ارتش آزاد سوریه اعلام شده بود: «دست در دست مردم سوریه برای رسیدن به آزادی و کرامت، سرنگونی حکومت، حفاظت از انقلاب و منابع کشور، و ایستادگی در مقابل ماشین نظامی غیر مسئول حامی حکومت تلاش خواهیم کرد» | ||
سرهنگ ریاض الاسعد همچنین گفت: | سرهنگ ریاض الاسعد همچنین گفت: | ||
| خط ۸۸: | خط ۸۸: | ||
مارک تونر گفت: اطلاعاتی در دست است که حکومت بشار اسد کنترل اینترنت و جلوگیری از ارتباط اینترنتی اپوزیسیون را از طریق تجهیزات و الزاماتی که از رژیم ایران دریافت میکند انجام می‌دهد، و از آن بیشتر اینکه رژیم ایران پلیس سوریه را برای سرکوب مردم آموزش می‌دهد و همچنین نیز تسلیح میکند<ref>[https://www.dw.com/fa-ir/%D8%A2%D9%85%D8%B1%DB%8C%DA%A9%D8%A7-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D8%B3%D8%B1%DA%A9%D9%88%D8%A8-%D8%A7%D8%B9%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D8%B6%D8%A7%D8%AA-%D8%A8%D9%87-%D8%B3%D9%88%D8%B1%DB%8C%D9%87-%DA%A9%D9%85%DA%A9-%D9%85 آمریکا: ایران در سرکوب اعتراضات به سوریه کمک میکند-دویچه وله]</ref>. | مارک تونر گفت: اطلاعاتی در دست است که حکومت بشار اسد کنترل اینترنت و جلوگیری از ارتباط اینترنتی اپوزیسیون را از طریق تجهیزات و الزاماتی که از رژیم ایران دریافت میکند انجام می‌دهد، و از آن بیشتر اینکه رژیم ایران پلیس سوریه را برای سرکوب مردم آموزش می‌دهد و همچنین نیز تسلیح میکند<ref>[https://www.dw.com/fa-ir/%D8%A2%D9%85%D8%B1%DB%8C%DA%A9%D8%A7-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D8%B3%D8%B1%DA%A9%D9%88%D8%A8-%D8%A7%D8%B9%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D8%B6%D8%A7%D8%AA-%D8%A8%D9%87-%D8%B3%D9%88%D8%B1%DB%8C%D9%87-%DA%A9%D9%85%DA%A9-%D9%85 آمریکا: ایران در سرکوب اعتراضات به سوریه کمک میکند-دویچه وله]</ref>. | ||
== حضور ایران در سوریه == | == حضور ایران در سوریه == | ||
[[پرونده:نیروی فاطمیون در سوریه.JPG|جایگزین=لشکر فاطمیون در سوریه|بندانگشتی|لشکر فاطمیون در سوریه]]حضور نظامی و سیاسی رژیم ایران در سوریه برای حفظ بشار اسد از همان ابتدای انقلاب سوریه در سال ۲۰۱۱ آغاز شد. این حضور در ادامه جنگ در سوریه تحت نام« مدافعان حرم » انجام شد. شکل گیری داعش در سوریه در سال ۲۰۱۴ زمینه‌ی مناسبی برای حضور مدافعان حرم در سوریه ایجاد کرد. آنها دلیل حضور خود در سوریه را مبارزه با داعش اعلام می‌کردند اما در عمل با ارتش آزاد سوریه در جهت دفاع از حکومت بشار اسد | [[پرونده:نیروی فاطمیون در سوریه.JPG|جایگزین=لشکر فاطمیون در سوریه|بندانگشتی|لشکر فاطمیون در سوریه]]حضور نظامی و سیاسی رژیم ایران در سوریه برای حفظ بشار اسد از همان ابتدای انقلاب سوریه در سال ۲۰۱۱ آغاز شد. این حضور در ادامه جنگ در سوریه تحت نام« مدافعان حرم » انجام شد. شکل گیری داعش در سوریه در سال ۲۰۱۴ زمینه‌ی مناسبی برای حضور مدافعان حرم در سوریه ایجاد کرد. آنها دلیل حضور خود در سوریه را مبارزه با داعش اعلام می‌کردند اما در عمل با ارتش آزاد سوریه در جهت دفاع از حکومت بشار اسد می‌جنگیدند. | ||
=== همکاری بشار اسد و رژیم ایران با داعش === | === همکاری بشار اسد و رژیم ایران با داعش === | ||
| خط ۹۵: | خط ۹۵: | ||
از سویی نیروهای داعش در هماهنگی با نیروهای اسد علیه ارتش آزاد دست به عملیات می‌زدند و بشار اسد از حضور آنها در سوریه علیه ارتش آزاد سوریه استفاده می‌کرد. در سالهای گذشته دهها مورد از همکاری نیروهای اسد با داعش توسط خبرنگاران گزارش شده است. باز کردن کریدور عبور برای کاروان‌های داعش توسط نیروهای اسد<ref>[https://www.aa.com.tr/fa/خاورمیانه/همکاری-رژیم-اسد-و-داعش-در-خط-حما-ادلب-در-سوریه/931823 همکاری رژیم اسد و داعش در خط حما-ادلب در سوریه]</ref> و همچنین استفاده مشترک از منابع برق و گاز از نمونه‌های آن بود.<ref>[https://www.aa.com.tr/fa/%D8%AE%D8%A7%D9%88%D8%B1%D9%85%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%87/%D9%87%D9%85%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%D8%B9%D9%85%DB%8C%D9%82-%D8%B1%DA%98%DB%8C%D9%85-%D8%A7%D8%B3%D8%AF-%D8%A8%D8%A7-%D8%AF%D8%A7%D8%B9%D8%B4-%D8%AF%D8%B1-%D8%B2%D9%85%DB%8C همکاری «عمیق» رژیم اسد با داعش در زمینه انرژی]</ref> | از سویی نیروهای داعش در هماهنگی با نیروهای اسد علیه ارتش آزاد دست به عملیات می‌زدند و بشار اسد از حضور آنها در سوریه علیه ارتش آزاد سوریه استفاده می‌کرد. در سالهای گذشته دهها مورد از همکاری نیروهای اسد با داعش توسط خبرنگاران گزارش شده است. باز کردن کریدور عبور برای کاروان‌های داعش توسط نیروهای اسد<ref>[https://www.aa.com.tr/fa/خاورمیانه/همکاری-رژیم-اسد-و-داعش-در-خط-حما-ادلب-در-سوریه/931823 همکاری رژیم اسد و داعش در خط حما-ادلب در سوریه]</ref> و همچنین استفاده مشترک از منابع برق و گاز از نمونه‌های آن بود.<ref>[https://www.aa.com.tr/fa/%D8%AE%D8%A7%D9%88%D8%B1%D9%85%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%87/%D9%87%D9%85%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%D8%B9%D9%85%DB%8C%D9%82-%D8%B1%DA%98%DB%8C%D9%85-%D8%A7%D8%B3%D8%AF-%D8%A8%D8%A7-%D8%AF%D8%A7%D8%B9%D8%B4-%D8%AF%D8%B1-%D8%B2%D9%85%DB%8C همکاری «عمیق» رژیم اسد با داعش در زمینه انرژی]</ref> | ||
حضور داعش در سوریه عملا به سود بشار اسد و بزرگترین متحد او یعنی رژیم ایران بود. داعش در گام اول، انقلاب در سوریه را با شبهات زیادی روبرو کرد. با ظهور داعش در سوریه، بسیاری در جهان سقوط بشار اسد را معادل پیروزی داعش در این کشور | حضور داعش در سوریه عملا به سود بشار اسد و بزرگترین متحد او یعنی رژیم ایران بود. داعش در گام اول، انقلاب در سوریه را با شبهات زیادی روبرو کرد. با ظهور داعش در سوریه، بسیاری در جهان سقوط بشار اسد را معادل پیروزی داعش در این کشور می‌دانستند و از سرنگونی او حمایت نمی‌کردند. از سویی حضور داعش در سوریه، زمینه‌ی حضور ایران و در قدم بعدی روسیه فراهم کرد. همچنین داعش رودرروی ارتش آزاد و انقلابیون سوریه وارد جنگ شد که به سود بشار اسد بود. | ||
همچنین در طول جنگ سوریه موارد بسیار از همکاری دولت بشار اسد با نیروهای داعش جهت مقابله با ارتش آزاد توسط رسانه‌ها گزارش شد. روزنامه‌ی گاردین در مصاحبه‌ی خود با یکی از سران ارتش اسد افشا کرد که بشار اسد چگونه به نیروهای داعش اجازه ورود به خاک سوریه را داده است و به شکل‌گیری آنها در سوریه یاری رسانده است.<ref>[https://orient-news.net/ar/news_show/172416/0/%D9%82%D9%8A%D8%A7%D8%AF%D9%8A-%D9%81%D9%8A-%D8%AF%D8%A7%D8%B9%D8%B4-%D9%8A%D9%83%D8%B4%D9%81-%D8%AF%D9%88%D8%B1-%D9%85%D8%AE%D8%A7%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D8%AA-%D8%A3%D8%B3%D8%AF-%D9%81%D9%8A-%D8%B5%D9%86%D8%A7%D8 قيادي في "داعش" يكشف دور مخابرات أسد في صناعة التنظيم]</ref> عفاف محمد در مقاله‌ای نمونه‌های مختلفی از موارد همکاری میان داعش و بشار اسد را با اسناد مختلف منتشر کرده است. | همچنین در طول جنگ سوریه موارد بسیار از همکاری دولت بشار اسد با نیروهای داعش جهت مقابله با ارتش آزاد توسط رسانه‌ها گزارش شد. روزنامه‌ی گاردین در مصاحبه‌ی خود با یکی از سران ارتش اسد افشا کرد که بشار اسد چگونه به نیروهای داعش اجازه ورود به خاک سوریه را داده است و به شکل‌گیری آنها در سوریه یاری رسانده است.<ref>[https://orient-news.net/ar/news_show/172416/0/%D9%82%D9%8A%D8%A7%D8%AF%D9%8A-%D9%81%D9%8A-%D8%AF%D8%A7%D8%B9%D8%B4-%D9%8A%D9%83%D8%B4%D9%81-%D8%AF%D9%88%D8%B1-%D9%85%D8%AE%D8%A7%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D8%AA-%D8%A3%D8%B3%D8%AF-%D9%81%D9%8A-%D8%B5%D9%86%D8%A7%D8 قيادي في "داعش" يكشف دور مخابرات أسد في صناعة التنظيم]</ref> عفاف محمد در مقاله‌ای نمونه‌های مختلفی از موارد همکاری میان داعش و بشار اسد را با اسناد مختلف منتشر کرده است. | ||
| خط ۱۵۱: | خط ۱۵۱: | ||
==== دستمزد نیروهای فاطمیون ==== | ==== دستمزد نیروهای فاطمیون ==== | ||
به نیروهای اعزامی افغان که در لشکر فاطمیون عضوگیری میشوند، ماهانه بین ۶۰۰ تا ۷۰۰ دلار دستمزد داده میشود. اما این پول به حساب آنها در ایران ریخته میشود تا نتوانند جبهه را ترک کنند. در خود سوریه نیز به آنها برای مخارج روزانه ماهانه ۱۰۰ دلار پرداخت میشود. به این ترتیب ایران تنها برای دستمزد فاطمیون ماهانه ۱۶ میلیون دلار هزینه میکند. دهها برابر این | به نیروهای اعزامی افغان که در لشکر فاطمیون عضوگیری میشوند، ماهانه بین ۶۰۰ تا ۷۰۰ دلار دستمزد داده میشود. اما این پول به حساب آنها در ایران ریخته میشود تا نتوانند جبهه را ترک کنند. در خود سوریه نیز به آنها برای مخارج روزانه ماهانه ۱۰۰ دلار پرداخت میشود. به این ترتیب ایران تنها برای دستمزد فاطمیون ماهانه ۱۶ میلیون دلار هزینه میکند. دهها برابر این رقم برای تسلیحات و پشتیبانی این نیروها در ایران و سپس در سوریه هزینه میشود. | ||
==== تلفات نیروهای فاطمیون ==== | ==== تلفات نیروهای فاطمیون ==== | ||
| خط ۱۵۷: | خط ۱۵۷: | ||
به نیروهای فاطمیون وعده داده شده است که در صورت کشته شدن یا مجروح شدن در جنگ حقوق آنها پرداخت میشود اما در بیشتر موارد چنین اتفاقی نیفتاده است و خانواده‌های آنها که به امید دستمزد و درآمد همسرانشان بوده‌اند اکنون در وضعیت بسیار بدی به سر می‌برند. تعداد بسیار زیاد کشته‌های افغان نشان می‌دهد که از آنها در جنگ بصورت امواج انسانی استفاده میشود. به دلیل پر بودن بیمارستان‌های سپاه، مجروحین افغان در ایران در اماکنی که فاقد کمترین امکانات پزشکی است نگهداری میشوند و پس از مدتی آنها را طرد میکنند. سپاه و بنیاد شهید نیز هیچ خدماتی به آنها ارائه نمی‌کند. | به نیروهای فاطمیون وعده داده شده است که در صورت کشته شدن یا مجروح شدن در جنگ حقوق آنها پرداخت میشود اما در بیشتر موارد چنین اتفاقی نیفتاده است و خانواده‌های آنها که به امید دستمزد و درآمد همسرانشان بوده‌اند اکنون در وضعیت بسیار بدی به سر می‌برند. تعداد بسیار زیاد کشته‌های افغان نشان می‌دهد که از آنها در جنگ بصورت امواج انسانی استفاده میشود. به دلیل پر بودن بیمارستان‌های سپاه، مجروحین افغان در ایران در اماکنی که فاقد کمترین امکانات پزشکی است نگهداری میشوند و پس از مدتی آنها را طرد میکنند. سپاه و بنیاد شهید نیز هیچ خدماتی به آنها ارائه نمی‌کند. | ||
دیدبان حقوق بشر گزارشی از جوانان و مردان افغانی منتشر کرد که در سوریه می‌جنگند. در این گزارش آمده است که جوانان افغانی که بعضی از آنها ۱۴سال بیشتر نداشتند با وعده اقامت قانونی در ایران و وعده‌ی پول برای دفاع از حکومت بشار اسد از طرف ایران به سوریه می‌روند و می‌جنگند. در گزارش دیدبان حقوق | دیدبان حقوق بشر گزارشی از جوانان و مردان افغانی منتشر کرد که در سوریه می‌جنگند. در این گزارش آمده است که جوانان افغانی که بعضی از آنها ۱۴سال بیشتر نداشتند با وعده اقامت قانونی در ایران و وعده‌ی پول برای دفاع از حکومت بشار اسد از طرف ایران به سوریه می‌روند و می‌جنگند. در گزارش دیدبان حقوق بشر تصریح شده است که، از سال ۲۰۱۳ به بعد افغانی‌هایی که بدون مدارک قانونی در ایران زندگی می‌کردند با وعده اقامت قانونی به واحدهای جنگجویان موسوم به «فاطمیون» در سوریه پیوستند. | ||
یکی از جنگجویان سابق لشکر فاطمیون که در کابل زندگی می‌کرد به خبرگزاری فرانس پرس گفت: «برای من فقط پول مطرح بود». | یکی از جنگجویان سابق لشکر فاطمیون که در کابل زندگی می‌کرد به خبرگزاری فرانس پرس گفت: «برای من فقط پول مطرح بود». | ||
| خط ۱۶۴: | خط ۱۶۴: | ||
=== شمار کشته‌های ایران در سوریه === | === شمار کشته‌های ایران در سوریه === | ||
بنا بر اعتراف یکی از مقامات رژیم ایران به نام سید محمدعلی شهیدی محلاتی، نماینده خامنه‌ای در «بنیاد شهید و امور ایثارگران» و معاون حسن روحانی، شمار پاسداران كشته شده در جنگ سوریه بیش از هزار نفر است. بر اساس گزارش‌هایی داخل ایران | بنا بر اعتراف یکی از مقامات رژیم ایران به نام سید محمدعلی شهیدی محلاتی، نماینده خامنه‌ای در «بنیاد شهید و امور ایثارگران» و معاون حسن روحانی، شمار پاسداران كشته شده در جنگ سوریه بیش از هزار نفر است. بر اساس گزارش‌هایی که از داخل ایران به دست شورای ملی مقاومت ایران رسیده است، شمار كشته‌های پاسداران و نیروهای لبنانی، افغانی، پاكستانی، عراقی، بیش از 10 هزار نفر است. مطابق گزارشات درونی سپاه پاسداران، برای جلوگیری از فاش شدن ابعاد تلفات و کاهش تأثیرات منفی اجتماعی آن، اجساد کشته‌های افغانی و پاکستانی و عراقی که در سوریه کشته میشوند به ایران بازگردانده نمی‌شوند. اجساد کشته شده‌های لبنانی در همان سوریه و یا لبنان دفن میشود. همچنین تا کنون بیش از ۱۰۰ فرماندهی ارشد سپاه پاسداران از جمله حسین همدانی در جنگ سوریه کشته شده‌اند. | ||
==== کشته شدن حسین همدانی در سوریه ==== | ==== کشته شدن حسین همدانی در سوریه ==== | ||
| خط ۱۸۰: | خط ۱۸۰: | ||
مسئول فرهنگی لشکر فاطمیون اعلام کرد دو هزار افغانی وابسته به لشکر فاطمیون تابه‌حال در سوریه کشته شدند و هشت هزار نفر نیز از ابتدای شکل گیری این درگیری ها تاکنون مجروح شدند. این آمار برای اولین بار است که از طرف این لشکر اعلام میشود<ref>[https://www.dw.com/fa-ir/%DB%B2-%D9%87%D8%B2%D8%A7%D8%B1-%DA%A9%D8%B4%D8%AA%D9%87-%D9%88-%DB%B8-%D9%87%D8%B2%D8%A7%D8%B1-%D8%B2%D8%AE%D9%85%DB%8C-%D8%A7%D8%B2-%D8%A7%D9%81%D8%BA%D8%A7%D9%86%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%81%D8%A7%D8%B7%D9%85%DB%8C%D9%88%D9%86-%D8% ۲ هزار کشته و ۸ هزار زخمی از افغان‌های فاطمیون در سوریه-دویچه وله]</ref>. | مسئول فرهنگی لشکر فاطمیون اعلام کرد دو هزار افغانی وابسته به لشکر فاطمیون تابه‌حال در سوریه کشته شدند و هشت هزار نفر نیز از ابتدای شکل گیری این درگیری ها تاکنون مجروح شدند. این آمار برای اولین بار است که از طرف این لشکر اعلام میشود<ref>[https://www.dw.com/fa-ir/%DB%B2-%D9%87%D8%B2%D8%A7%D8%B1-%DA%A9%D8%B4%D8%AA%D9%87-%D9%88-%DB%B8-%D9%87%D8%B2%D8%A7%D8%B1-%D8%B2%D8%AE%D9%85%DB%8C-%D8%A7%D8%B2-%D8%A7%D9%81%D8%BA%D8%A7%D9%86%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%81%D8%A7%D8%B7%D9%85%DB%8C%D9%88%D9%86-%D8% ۲ هزار کشته و ۸ هزار زخمی از افغان‌های فاطمیون در سوریه-دویچه وله]</ref>. | ||
سران حکومت ایران حدود ده هزار | سران حکومت ایران حدود ده هزار نفررا، که برخی از آنها سرباز بودند بین سالهای ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۴ به سوریه فرستاد<ref>نشریه فارین افیرز</ref>. این نیروها فقط نیروهای ایرانی حاضر در سوریه بودند. اما آمار نیروهایی که رژیم ایران به سوریه فرستاد و از آنها حمایت می‌کرد ۱۳۰۰۰۰نفر اعلام شد<ref>وال استریت ژورنال</ref>. | ||
=== هزینه‌های ایران در سوریه === | === هزینه‌های ایران در سوریه === | ||
فرستاده ویژه سازمان ملل در سوریه آقای استفان دی‌میستورا درباره مخارج ایران در سوریه گفت: رژیم ایران سالانه ۶ میلیارد دلار برای حفظ بشار اسد در قدرت هزینه میکند. | فرستاده ویژه سازمان ملل در سوریه آقای استفان دی‌میستورا درباره مخارج ایران در سوریه گفت: رژیم ایران سالانه ۶ میلیارد دلار برای حفظ بشار اسد در قدرت هزینه میکند. | ||
| خط ۱۹۴: | خط ۱۹۴: | ||
علاوه بر نیروهای افغان، رژیم ایران از افراد مزدبگیر در خود سوریه نیز استفاده میکند. این نیروها ماهانه ۱۰۰ دلار دستمزد می‌گیرند | علاوه بر نیروهای افغان، رژیم ایران از افراد مزدبگیر در خود سوریه نیز استفاده میکند. این نیروها ماهانه ۱۰۰ دلار دستمزد می‌گیرند | ||
علاوه بر این دو | علاوه بر این دو نیرو، نیروهای لبنانی، پاکستانی و عراقی نیز از طرف رژیم ایران مأمور به جنگ در سوریه هستند. <ref>[https://news.mojahedin.org/i/%D8%B3%D9%88%D8%B1%DB%8C%D9%87-%D8%B1%D9%87%D8%A7-%D9%81%DA%A9%D8%B1%DB%8C-%D8%AD%D8%A7%D9%84 سوریه را رها کن فکری به‌حال ما کن-سایت مجاهد]</ref><ref>نشریه جوان همدان</ref> | ||
[[پرونده:ملاقات جهانگیری با عماد خمیس.jpg|جایگزین=ملاقات جهانگیری با عماد خمیس نخست وزیر سوریه|بندانگشتی|ملاقات جهانگیری با عماد خمیس نخست وزیر سوریه]] | [[پرونده:ملاقات جهانگیری با عماد خمیس.jpg|جایگزین=ملاقات جهانگیری با عماد خمیس نخست وزیر سوریه|بندانگشتی|ملاقات جهانگیری با عماد خمیس نخست وزیر سوریه]] | ||
| خط ۲۰۸: | خط ۲۰۸: | ||
===== قرارگاه خاتم الأنبیا ، پیمانکار پروژه ===== | ===== قرارگاه خاتم الأنبیا ، پیمانکار پروژه ===== | ||
طبق دستور [[علی خامنه‌ای]] پیمانکاری این قرارداد به عهده‌ی قرارگاه خاتم الأنبیاء به ریاست سرتيپ پاسدار عبادالله عبدالهي بوده و كليه فعاليتهاي اقتصادي مربوط به اين پروژه در سوريه تحت كنترل اين قرارگاه صورت مي‌گيرد. همچنین پاسدار سرتیپ دهقان از طرف قرارگاه خاتم الأنباء به عنوان مدیر پروژه منصوب شده است. دهقان کسی است که پیش از این پروژه ساخت ۲۸۰ آپارتمان بلند در لبنان را به اتمام رساند. قرارگاه خاتم‌الأنبیاء این پروژه را با استفاده از شرکت‌های مختلف که زیرمجموعه آن قراردارد و همچنین با استفاده از امکانات وزارت‌خانه‌های مختلف از جمله وزارت دارایی پیش خواهد برد.<ref name=":3" /> | |||
خلاصه ای از برخی از قراردادهای اجرایی در این طرح چنین است: | خلاصه ای از برخی از قراردادهای اجرایی در این طرح چنین است: | ||
| خط ۲۲۵: | خط ۲۲۵: | ||
[[پرونده:بشار اسد و خامنه‌ای.jpg|جایگزین=سوریه به عنوان عمق استراتژیک ایران|بندانگشتی|سوریه به عنوان عمق استراتژیک ایران]]تحلیلگران سیاسی بهای سنگینی را که رژیم ایران در سوریه پرداخت میکند با بقای آن در ایران مرتبط می‌دانند. سخنان برخی از سران رژیم ایران در مورد عمق استراتژیک به همین موضوع اشاره دارد. | [[پرونده:بشار اسد و خامنه‌ای.jpg|جایگزین=سوریه به عنوان عمق استراتژیک ایران|بندانگشتی|سوریه به عنوان عمق استراتژیک ایران]]تحلیلگران سیاسی بهای سنگینی را که رژیم ایران در سوریه پرداخت میکند با بقای آن در ایران مرتبط می‌دانند. سخنان برخی از سران رژیم ایران در مورد عمق استراتژیک به همین موضوع اشاره دارد. | ||
این به این معنی است | این به این معنی است که درگیریهای نظامی در خارج از مرزهای ایران و مقابله با تهدید خارجی به دور از مرز، ثقل بحران را از حکومت برمی‌دارد و به جای دیگری می‌برد. به این ترتیب آسیب به نظام کمتر خواهد شد. در علوم سیاسی و مطالعات نظامی عمق استراتژیک یعنی فاصله میان میدان جنگ و قلمرو ارضی در یک کشور. به عبارت دیگر کشوری می‌تواند ادعای داشتن عمق استراتژیک کند که بتواند صحنه نبرد جنگ و مقابله با تهدید را از مرزهای خود به دور دست‌ها و به زمین دیگری غیر از زمین خود بکشاند. به این کار عقبه استراتژیک نیز گفته میشود<ref>[https://www.bbc.com/persian/blog-viewpoints-38730751 ایران و سوریه، معمای عمق استراتژیک-سایت بی بی سی]</ref>. | ||
خامنه‌ای و جناح‌اش به همراه جناح رقیب آنها یعنی اصلاح‌طلبان، به اتفاق، سوریه را عمق استراتژیک نظام می‌نامیدند. معنی این حرف این است که حضور رژیم ایران در سوریه ضامن امنیت حکومت ایران است. جناح اصلاح‌طلب نظام، جمله‌ی خامنه‌ای را بارها تکرار کردند که اگر در سوریه نمی‌جنگیدیم دیر یا زود باید در تهران می‌جنگیدیم. | خامنه‌ای و جناح‌اش به همراه جناح رقیب آنها یعنی اصلاح‌طلبان، به اتفاق، سوریه را عمق استراتژیک نظام می‌نامیدند. معنی این حرف این است که حضور رژیم ایران در سوریه ضامن امنیت حکومت ایران است. جناح اصلاح‌طلب نظام، جمله‌ی خامنه‌ای را بارها تکرار کردند که اگر در سوریه نمی‌جنگیدیم دیر یا زود باید در تهران می‌جنگیدیم. | ||
| خط ۲۵۵: | خط ۲۵۵: | ||
=== سیاست صدور بحران === | === سیاست صدور بحران === | ||
دخالت ایران به کشورهای مختلف منطقه از جمله سوریه، عراق، یمن، لبنان، دوبی، امارات، عربستان و... به اشکال مختلف از سال‌ها پیش آغاز شده بود. از همان ابتدای انقلاب ضد سلطنتی این سیاست با نام صدور انقلاب رسمیت یافت. این حرکت‌ها گاه به صورت ایجاد جنگ یا استقبال از | دخالت ایران به کشورهای مختلف منطقه از جمله سوریه، عراق، یمن، لبنان، دوبی، امارات، عربستان و... به اشکال مختلف از سال‌ها پیش آغاز شده بود. از همان ابتدای انقلاب ضد سلطنتی این سیاست با نام صدور انقلاب رسمیت یافت. این حرکت‌ها گاه به صورت ایجاد جنگ یا استقبال از آن؛ آن‌چنان که جنگ هشت‌ساله با عراق خود را نشان داد، صورت می‌گرفت. همچنین ارسال گروه‌های تروریستی به کشورهای مختلف، ایجاد نهاد‌های فرهنگی و مذهبی در کشورهای مسلمان که اغلب زمینه ساز فعالیت های دیگر بوده اند از جمله اشکال دخالت‌های رژیم ایران در کشورهای دیگر بوده است. | ||
[[جنگ ایران و عراق]] اگر چه در ابتدا با حمله صدام آغاز شد اما به گفته‌ی اغلب فرماندهان سپاه | [[جنگ ایران و عراق]] اگر چه در ابتدا با حمله صدام آغاز شد اما به گفته‌ی اغلب فرماندهان سپاه پاسداران در همان ابتدا یعنی بعد از فتح خرمشهر می‌توانست خاتمه یابد. | ||
خمینی از همان ابتدای [[انقلاب ضد سلطنتی|انقلاب ضدسلطنتی]] [[جنگ ایران و عراق|جنگ هشت ساله با عراق]] را نعمت دانسته و گفته بود: | خمینی از همان ابتدای [[انقلاب ضد سلطنتی|انقلاب ضدسلطنتی]] [[جنگ ایران و عراق|جنگ هشت ساله با عراق]] را نعمت دانسته و گفته بود: | ||
| خط ۲۷۴: | خط ۲۷۴: | ||
* با طرح صورت مسئله‌ی بحران بزرگتر، توجهات را از سرکوب مخالفان به سمت دیگری معطوف کرده و آن‌را بپوشاند | * با طرح صورت مسئله‌ی بحران بزرگتر، توجهات را از سرکوب مخالفان به سمت دیگری معطوف کرده و آن‌را بپوشاند | ||
* به نیروهای خودی برای حرکت، انگیزه‌بخشی کرده و ظرف مادی، تشکیلاتی و ایدئولوژیک برای رشد آنها ایجاد نماید. | * به نیروهای خودی برای حرکت، انگیزه‌بخشی کرده و ظرف مادی، تشکیلاتی و ایدئولوژیک برای رشد آنها ایجاد نماید. | ||
جواد منصوری اولین فرمانده سپاه در این رابطه می‌گوید:<blockquote>«اگر جنگ نشده بود من فکر می‌کنم انقلاب اسلامی از بین رفته بود، من اعتقادمه و جنگ بود که انقلاب اسلامی رو سازمان داد، قدرت داد، تجربه داد، روحیه داد و موقعیت داد، خیلی ما نتایج جنگ برامون عالی بود، عالی بود، با جنگ بود توانستیم ضدانقلاب داخل رو سرکوب کنیم، گروهکها رو سرکوب کنیم.»<ref>[https://www.mojahedin.org/i/news/206211 اعتراف جواد منصوری: به بهانه جنگ مخالفان سرکوب شدند]</ref></blockquote>صدور بحران استراتژی‌یی است که پیش از این نیز تحت عناوین دیگر در تاریخ مورد استفاده حاکمان قرار گرفته است. | جواد منصوری اولین فرمانده سپاه در این رابطه می‌گوید:<blockquote>«اگر جنگ نشده بود من فکر می‌کنم انقلاب اسلامی از بین رفته بود، من اعتقادمه و جنگ بود که انقلاب اسلامی رو سازمان داد، قدرت داد، تجربه داد، روحیه داد و موقعیت داد، خیلی ما نتایج جنگ برامون عالی بود، عالی بود، با جنگ بود که توانستیم ضدانقلاب داخل رو سرکوب کنیم، گروهکها رو سرکوب کنیم.»<ref>[https://www.mojahedin.org/i/news/206211 اعتراف جواد منصوری: به بهانه جنگ مخالفان سرکوب شدند]</ref></blockquote>صدور بحران استراتژی‌یی است که پیش از این نیز تحت عناوین دیگر در تاریخ مورد استفاده حاکمان قرار گرفته است. | ||
گوبلز وزیر تبلیغات هیتلر در رابطه با سیاست صدور بحران می‌گوید:<blockquote>«وقتی یک حکومت دچار ضعف مدیریتی و فساد و ناکارآمدی و فلاکت اقتصادی شود، و وقتی نتواند نیازهای ابتدایی مردمش - از قبیل نان و کار و رفاه و امنیت و اعتبار و آسایش شان - را تامین کند، با موجی از نارضایتی و خشم و اعتراض عمومی مواجه | گوبلز وزیر تبلیغات هیتلر در رابطه با سیاست صدور بحران می‌گوید:<blockquote>«وقتی یک حکومت دچار ضعف مدیریتی و فساد و ناکارآمدی و فلاکت اقتصادی شود، و وقتی نتواند نیازهای ابتدایی مردمش - از قبیل نان و کار و رفاه و امنیت و اعتبار و آسایش شان - را تامین کند، با موجی از نارضایتی و خشم و اعتراض عمومی مواجه میشود و کشور به سوی انقلاب و سقوط حکومت پیش میرود . جوزف گوبلز میگفت: در چنین حالتی، حکومت باید اذهان عمومی را به سوی یک موضوع فرعی، اما بزرگ، منحرف کند. باید وارد یک جنگ شد. حکومت باید برای ملت دشمن بتراشد. دشمنان خارجی، دشمنان داخلی. اگر دشمن واقعی پیدا نشد، حتی دشمن خیالی. باید دائما از توطئه‌ها گفت، از نقشه‌هایی که دشمنان برای ما میکشند. باید از هر فرصتی و هر حادثه‌ای برای راه انداختن یک جنگ تبلیغاتی استفاده کرد. باید دائما درگیر بود، درگیر جنگ، درگیر تبلیغات علیه همسایگان، علیه کشورهای قدرتمند، علیه سازمانهای جهانی. باید بحران ساخت. رمز موفقیت و ماندگاری حکومتهای ضعیف در وضعیت جنگی و بحرانهاست. در جنگها و بحرانها هست که مردم بدبختی‌های مالی و شغلی و شخصی و معیشتی شان را فراموش میکنند و با حکومت همدل میشوند، و این بهترین فرصت برای سرکوب منتقدین داخلی است. کشور که آرام شود مردم طلبکار حکومت میشوند. باید کشور را دائما در حالت جنگی نگه داشت. باید کاری کرد که مردم وقتی بهم می‌رسند دائما از جنگ و از دشمن بگویند»<ref>[https://www.cloob.com/u/ordibeheshte1971/121369276 ما نه به دوست بلکه به دشمن نیاز داریم]</ref></blockquote> | ||
== ورود روسیه به سوریه == | == ورود روسیه به سوریه == | ||
| خط ۲۹۷: | خط ۲۹۷: | ||
=== جنگ علیه نیروهای مخالف اسد با ۶ ارتش === | === جنگ علیه نیروهای مخالف اسد با ۶ ارتش === | ||
پاسدار اسدی یکی از فرماندهان شبه نظامیان ایران علیه نیروهای مخالف اسد درباره وضعیت نیروها در سوریه گفت: <blockquote>«در سوریه شش ارتش تشکیل شد که یکی از آنها حزب‌الله بود، دیگری نیروهایی از افغانستانی‌ها و نیروی دیگر نیز از پاکستانی‌ها بود. نیروی دیگری که حاصل کار سلیمانی و حسین همدانی بود نامش «دفاع وطنی» بود. اما با وجود دخالت آشکار نظامی روسیه در سوریه، گروه‌های مخالف اسد در جبهه غرب در سوریه نیروهای سوریه و هم‌پیمانانش را وادار به عقب نشینی کرده‌اند. اعزام تکاوران نیروی زمینی روسیه به همراه نفربرهای مدرن روسی در | پاسدار اسدی یکی از فرماندهان شبه نظامیان ایران علیه نیروهای مخالف اسد درباره وضعیت نیروها در سوریه گفت: <blockquote>«در سوریه شش ارتش تشکیل شد که یکی از آنها حزب‌الله بود، دیگری نیروهایی از افغانستانی‌ها و نیروی دیگر نیز از پاکستانی‌ها بود. نیروی دیگری که حاصل کار سلیمانی و حسین همدانی بود نامش «دفاع وطنی» بود. اما با وجود دخالت آشکار نظامی روسیه در سوریه، گروه‌های مخالف اسد در جبهه غرب در سوریه نیروهای سوریه و هم‌پیمانانش را وادار به عقب نشینی کرده‌اند. اعزام تکاوران نیروی زمینی روسیه به همراه نفربرهای مدرن روسی در لاذقیه و اطراف آن و شرکت مستقیم نیروهای روسی در جنگ سوریه، تقویتی برای نیروهای بشار اسد بود که تابحال شکست‌های سنگینی را متحمل شده بودند.»<ref>[https://www.mashreghnews.ir/news/975215/%D9%85%D8%A7%D8%AC%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D8%AF%DB%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1-%DB%B1%DB%B4%DB%B0-%D8%AF%D9%82%DB%8C%D9%82%D9%87-%D8%A7%DB%8C-%D9%BE%D9%88%D8%AA%DB%8C%D9%86-%D8%A8%D8%A7-%D8%B3%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%B1-%D8%B3%D9 نبرد آزادسازی جولان قطعی است-سایت مشرق]</ref></blockquote>[[پرونده:بمباران شیمیایی توسط بشار اسد.jpg|جایگزین=حملات شیمیایی در سوریه توسط بشار اسد|بندانگشتی|حملات شیمیایی در سوریه توسط بشار اسد]] | ||
== حملات شیمیایی توسط بشار اسد == | == حملات شیمیایی توسط بشار اسد == | ||
با شدت گرفتن درگیری‌ها در سوریه رژیم اسد متوسل به استفاده از سلاح شیمیایی شد. طبق گزارش شبکه حقوق بشر سوریه، رژیم اسد از سال ۲۰۱۲ تا تاریخ ۴ آوریل سال جاری در کشور سوریه ۲۲۱ بار از سلاح شیمیایی استفاده کرده است. در ادامه این گزارش آمده است که رژیم بشار اسد ۲۱۶ بار با سلاح‌های شیمیایی به استان‌های دمشق و ادلب حمله کرده است که بیشتر قربانیان این حملات شیمیایی از غیرنظامیان و کودکان بودند. | با شدت گرفتن درگیری‌ها در سوریه رژیم اسد متوسل به استفاده از سلاح شیمیایی شد. طبق گزارش شبکه حقوق بشر سوریه، رژیم اسد از سال ۲۰۱۲ تا تاریخ ۴ آوریل سال جاری در کشور سوریه ۲۲۱ بار از سلاح شیمیایی استفاده کرده است. در ادامه این گزارش آمده است که رژیم بشار اسد ۲۱۶ بار با سلاح‌های شیمیایی به استان‌های دمشق و ادلب حمله کرده است که بیشتر قربانیان این حملات شیمیایی از غیرنظامیان و کودکان بودند. | ||
در حملات شیمیایی رژیم اسد به مناطق مسکونی دستکم ۹۷۵۳ نفر مجروح شدند. | در حملات شیمیایی رژیم اسد به مناطق مسکونی دستکم ۹۷۵۳ نفر مجروح شدند. | ||
[[پرونده:حمله شیمایی به غوطه‌ی شرقی.JPG|جایگزین=حمله شیمایی بشار اسد به غوطه شرقی|بندانگشتی|حمله شیمایی بشار اسد به غوطه شرقی]] | [[پرونده:حمله شیمایی به غوطه‌ی شرقی.JPG|جایگزین=حمله شیمایی بشار اسد به غوطه شرقی|بندانگشتی|حمله شیمایی بشار اسد به غوطه شرقی]] | ||
در ماه اوت سال ۲۰۱۳ بشار اسد و متحدش ایران با گاز | در ماه اوت سال ۲۰۱۳ بشار اسد و متحدش ایران با گاز شیمیایی سارین به مناطق مسکونی غوطه شرقی دمشق حمله کردند. در این حمله بیش از ۱۴۰۰ غیرنظامی کشته شدند که اغلب از میان کودکان بودند. علت کشته شدن کودکان در حملات شیمیایی این است که آنها نسبت به این حملات حساس‌‌تر هستند<ref>[https://www.aa.com.tr/fa/%D8%AE%D8%A7%D9%88%D8%B1%D9%85%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%87/%D8%A8%DB%8C%D8%B4-%D8%A7%D8%B2-200-%D8%A8%D8%A7%D8%B1-%D8%A7%D8%B2-%D8%B3%D9%84%D8%A7%D8%AD-%D8%B4%DB%8C%D9%85%DB%8C%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D8%B3%D9%88%D8%B1%DB%8C%D بیش از 200 بار از سلاح شیمیایی در سوریه استفاده شده است-آناتولی]</ref> | ||
همچنین در حملات شیمیایی به خان شیخون ۱۸۷ غیرنظامی در اثر حملات شیمیایی خفه شده و جان باختند.<ref name=":5">[https://www.aa.com.tr/fa/%D8%AE%D8%A7%D9%88%D8%B1%D9%85%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%87/%D8%B1%DA%98%DB%8C%D9%85-%D8%A7%D8%B3%D8%AF-216-%D8%AD%D9%85%D9%84%D9%87-%D8%B4%DB%8C%D9%85%DB%8C%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-8-%D8%B3%D8%A7%D9%84-%DA%AF%D8%B0%D8%B4%D8%AA% رژیم اسد 216 حمله شیمیایی در 8 سال گذشته انجام داده است]</ref> | همچنین در حملات شیمیایی به خان شیخون ۱۸۷ غیرنظامی در اثر حملات شیمیایی خفه شده و جان باختند.<ref name=":5">[https://www.aa.com.tr/fa/%D8%AE%D8%A7%D9%88%D8%B1%D9%85%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%87/%D8%B1%DA%98%DB%8C%D9%85-%D8%A7%D8%B3%D8%AF-216-%D8%AD%D9%85%D9%84%D9%87-%D8%B4%DB%8C%D9%85%DB%8C%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-8-%D8%B3%D8%A7%D9%84-%DA%AF%D8%B0%D8%B4%D8%AA% رژیم اسد 216 حمله شیمیایی در 8 سال گذشته انجام داده است]</ref> | ||
دیدبان حقوق بشر در سال ۲۰۱۷ گزارش داد که رژیم سوریه در این سال بارها به استفاده از گاز کلر در حملات به مناطق مسکونی متهم شده است<ref>[https://farsi.euronews.com/2018/04/09/what-we-know-so-far-about-alleged-chemical-attack-in-douma-syria-eastern-ghouta از «حمله شیمیایی» به دوما تاکنون چه می دانیم؟-یورو نیوز]</ref>. | |||
باراک اوباما رئیس جمهور وقت آمریکا در مورد استفاده حکومت بشار اسد از سلاح‌های شیمیایی به سوریه هشدار داده بود و آن‌را خط قرمز آمریکا دانسته بود. پس از هشدار اوباما دو حمله دیگر با گازهای شیمیایی در سوریه توسط بشار اسد انجام شد اما عبور از خط قرمز آمریکا با هیچ واکنشی از طرف اوباما مواجه نشد<ref>[https://farsi.euronews.com/2018/03/15/syrian-civil-war-7th-anniversary-chronology گاه‌شمار جنگ داخلی سوریه-یورو نیوز]</ref>. | باراک اوباما رئیس جمهور وقت آمریکا در مورد استفاده حکومت بشار اسد از سلاح‌های شیمیایی به سوریه هشدار داده بود و آن‌را خط قرمز آمریکا دانسته بود. پس از هشدار اوباما دو حمله دیگر با گازهای شیمیایی در سوریه توسط بشار اسد انجام شد اما عبور از خط قرمز آمریکا با هیچ واکنشی از طرف اوباما مواجه نشد<ref>[https://farsi.euronews.com/2018/03/15/syrian-civil-war-7th-anniversary-chronology گاه‌شمار جنگ داخلی سوریه-یورو نیوز]</ref>. | ||
| خط ۳۱۷: | خط ۳۱۷: | ||
==== قاسم سلیمانی پشت حمله شیمایی به خان شیخون ==== | ==== قاسم سلیمانی پشت حمله شیمایی به خان شیخون ==== | ||
[[پرونده:سرهنگ مراد عباسي فر و قاسم سلیمانی.JPG|جایگزین=سرهنگ مراد عباسی فر و قاسم سلیمانی|بندانگشتی|200x200پیکسل|سرهنگ مراد عباسی فر و قاسم سلیمانی]] | [[پرونده:سرهنگ مراد عباسي فر و قاسم سلیمانی.JPG|جایگزین=سرهنگ مراد عباسی فر و قاسم سلیمانی|بندانگشتی|200x200پیکسل|سرهنگ مراد عباسی فر و قاسم سلیمانی]] | ||
بنا به افشاگری شورای ملی مقاومت ایران دو هفته پیش از حمله به خان شیخون نیروی زمینی سپاه پاسداران که با پیشروی سریع ارتش آزاد سوریه مواجه بود وارد استان | بنا به افشاگری شورای ملی مقاومت ایران دو هفته پیش از حمله به خان شیخون نیروی زمینی سپاه پاسداران که با پیشروی سریع ارتش آزاد سوریه مواجه بود وارد استان حما میشود تا از تسخیر آن توسط ارتش آزاد جلوگیری کند اما دچار تلفات بسیار سنگینی میشود. ضعف نیروی زمینی سپاه در سوریه و ارتش اسد شکست‌های پی در پی آنها را در مقابل ارتش آزاد به دنبال داشت. در جنگ‌های حما دهها تن از نیروهای سپاه پاسداران و از جمله فرماندهان سپاه کشته میشوند. | ||
برخی از کشته شدگان سپاه در | برخی از کشته شدگان سپاه در حما: | ||
* سرتیپ پاسدار عبدالله خشنود از لشکر ۱۹ کرمانشاه | * سرتیپ پاسدار عبدالله خشنود از لشکر ۱۹ کرمانشاه | ||
* سرهنگ مراد عباسی فر از فرماندهان لشکر نبی‌اکرم کرمانشاه و از دوستان قاسم سلیمانی | * سرهنگ مراد عباسی فر از فرماندهان لشکر نبی‌اکرم کرمانشاه و از دوستان قاسم سلیمانی | ||
* برخی دیگر از کشته‌های سپاه در | * برخی دیگر از کشته‌های سپاه در حما این افراد بودند: | ||
* سعید خواجه صالحانی از افسران سپاه واهل تهران | * سعید خواجه صالحانی از افسران سپاه واهل تهران | ||
* حسین معز غلامی اهل تهران | * حسین معز غلامی اهل تهران | ||
* مهدی شکوری از تیپ نینوا | * مهدی شکوری از تیپ نینوا | ||
* قدرت الله عبودی از فرماندهان | * قدرت الله عبودی از فرماندهان لشگر ۱۹ فجر استان فارس | ||
* ابوذر فرحبخش از پاسداران لشکر ۱۹ فجر استان فارس[[پرونده:باز دید قاسم سلیمانی از نیروهای سپاه در نزدیکی خان شیخون.JPG|جایگزین=بازدید قاسم سلیمانی از نیروهای سپاه در نزدیکی خان شیخون|بندانگشتی|250x250پیکسل|بازدید قاسم سلیمانی از نیروهای سپاه در نزدیکی خان شیخون]] | * ابوذر فرحبخش از پاسداران لشکر ۱۹ فجر استان فارس[[پرونده:باز دید قاسم سلیمانی از نیروهای سپاه در نزدیکی خان شیخون.JPG|جایگزین=بازدید قاسم سلیمانی از نیروهای سپاه در نزدیکی خان شیخون|بندانگشتی|250x250پیکسل|بازدید قاسم سلیمانی از نیروهای سپاه در نزدیکی خان شیخون]] | ||
طبق گزارشات درونی رژیم نیروهای سپاه در این منطقه به خاطر تلفات سنگین و ضرباتی که خورده بودند زیر فشار بودند. به همین دلیل قاسم سلیمانی در روز جمعه ۳۱ مارس یعنی چهار روز قبل از حمله به خان شیخون از پایگاه‌های سپاه در حما بازدید به عمل می‌آورد تا به بررسی مشکلات پرداخته و به نیروها روحیه بدهد. تصاویر بازدید قاسم سلیمانی از پایگاه‌های سپاه در حما توسط سایت‌ها منتشر شد. | |||
پس از بررسی‌های قاسم سلمیان وی برای چرخش تعادل قوای صحنه از نیروی هوایی اسد درخواست پشیبانی میکند. نهایتا آنها تصمیم می‌گیرند با حمله شیمیایی به مناطق پشت جبهه نیروی مقابل سپاه در | پس از بررسی‌های قاسم سلمیان وی برای چرخش تعادل قوای صحنه از نیروی هوایی اسد درخواست پشیبانی میکند. نهایتا آنها تصمیم می‌گیرند با حمله شیمیایی به مناطق پشت جبهه نیروی مقابل سپاه در حما یعنی منطقه خان شیخون و ایجاد ترس و وحشت در بین اپوزیسیون تعادل صحنه ی نظامی را تغییر دهند. | ||
[[پرونده:آوارگان و مهاجران سوری.jpg|جایگزین=آوارگان و مهاجران سوری|بندانگشتی|آوارگان و مهاجران سوری|250x250پیکسل]] | [[پرونده:آوارگان و مهاجران سوری.jpg|جایگزین=آوارگان و مهاجران سوری|بندانگشتی|آوارگان و مهاجران سوری|250x250پیکسل]] | ||
== تلفات جنگ در سوریه == | == تلفات جنگ در سوریه == | ||
درباره آمار تلفات در سوریه نظرات و آمارهای متفاوتی گزارش شده است. | درباره آمار تلفات در سوریه نظرات و آمارهای متفاوتی گزارش شده است. دیدبان حقوق بشر سوریه اعلام کرد، طی ۸ سال درگیری در سوریه، بیش از ۵۱۱ هزار نفر از سال ۲۰۱۱ تا کنون کشته شدند. دیدبان همچنین اضافه کرد، ۳۵۰ هزار نفر از کشته شدگان شناسایی شدند<ref>[https://farsi.euronews.com/2018/03/12/sohr-says-more-than-half-a-million-people-killed-in-the-syrian-war جنگ در سوریه ۵۰۰هزار کشته-یورو نیوز]</ref>. | ||
==== آمار مهاجران ==== | ==== آمار مهاجران ==== | ||
| خط ۳۶۹: | خط ۳۶۹: | ||
=== انقلاب سوریه - سال ۲۰۱۱ === | === انقلاب سوریه - سال ۲۰۱۱ === | ||
تظاهرات مسالمت آمیز در نیمه ماه فوریه ۲۰۱۱ مصادف با ۲۴ اسفند ۱۳۸۹ با خواسته‌ی آزادی زندانیان سیاسی و آزادی بیان در دمشق آغاز شد. با دستگیری تظاهرکنندگان، شکنجه‌ی آنها و انتشار فیلم‌های آن در فضای مجازی تظاهرات در درعا و دمشق اوج بیشتری گرفت. با اوج گیری تظاهرات، بشار اسد برای سرکوب تظاهرکنندگان به روی آنها آتش باز کرد و به استفاده از تانک روی آورد. با ایجاد محکومیت‌های بین المللی آمریکا تحریم‌هایی را علیه حکومت بشار اسد اعمال کرد. تا ژوئیه ۲۰۱۱ یعنی تا مرداد ماه ۱۳۸۹ پس از گذشت ۵ ماه نزدیک به ۱۴۰۰ نفر در سوریه توسط نیروهای بشار اسد کشته شدند. در همین زمان چند افسر جدا شده از ارتش اسد که حاضر به مشارکت در سرکوب مردم نبودند تشکیل ارتش آزاد سوریه را اعلام کردند. پس از آن گروه‌های مختلفی از ارتش اسد که حاضر به شرکت در کشتار مردم نبودند از وی جدا | تظاهرات مسالمت آمیز در نیمه ماه فوریه ۲۰۱۱ مصادف با ۲۴ اسفند ۱۳۸۹ با خواسته‌ی آزادی زندانیان سیاسی و آزادی بیان در دمشق آغاز شد. با دستگیری تظاهرکنندگان، شکنجه‌ی آنها و انتشار فیلم‌های آن در فضای مجازی تظاهرات در درعا و دمشق اوج بیشتری گرفت. با اوج گیری تظاهرات، بشار اسد برای سرکوب تظاهرکنندگان به روی آنها آتش باز کرد و به استفاده از تانک روی آورد. با ایجاد محکومیت‌های بین المللی آمریکا تحریم‌هایی را علیه حکومت بشار اسد اعمال کرد. تا ژوئیه ۲۰۱۱ یعنی تا مرداد ماه ۱۳۸۹ پس از گذشت ۵ ماه نزدیک به ۱۴۰۰ نفر در سوریه توسط نیروهای بشار اسد کشته شدند. در همین زمان چند افسر جدا شده از ارتش اسد که حاضر به مشارکت در سرکوب مردم نبودند تشکیل ارتش آزاد سوریه را اعلام کردند. پس از آن گروه‌های مختلفی از ارتش اسد که حاضر به شرکت در کشتار مردم نبودند از وی جدا شدند و به ارتش آزادی پیوستند. شهر حمص در سوریه به یکی از مراکز تظاهرات و مخالفت علیه بشار اسد تبدیل شد.<ref>[https://www.dw.com/ar/%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%B3%D9%84%D8%B3%D9%84-%D8%A7%D9%84%D8%B2%D9%85%D9%86%D9%8A-%D9%84%D9%84%D8%A3%D8%AD%D8%AF%D8%A7%D8%AB-%D8%A7%D9%84%D8%AF%D8%A7%D9%85%D9%8A%D8%A9-%D9%81%D9%8A-%D8%B3%D9%88%D8%B1%D9%8A%D8%A7/g-17054115 تسلسل زمنی للحرب في سوریا]</ref> | ||
[[پرونده:یک بمب خوشه ای عمل نکرده در حمص - روستای القنطو.jpeg|جایگزین=انقلاب سوریه - بشار اسد - بمب خوشه ای|بندانگشتی|250x250پیکسل|یک بمب خوشه ای عمل نکرده در حمص - روستای القنطو]] | [[پرونده:یک بمب خوشه ای عمل نکرده در حمص - روستای القنطو.jpeg|جایگزین=انقلاب سوریه - بشار اسد - بمب خوشه ای|بندانگشتی|250x250پیکسل|یک بمب خوشه ای عمل نکرده در حمص - روستای القنطو]] | ||
=== انقلاب سوریه - سال ۲۰۱۲ === | === انقلاب سوریه - سال ۲۰۱۲ === | ||
در ماه مارس ارتش بشار اسد با بمباران وحشیانه‌ی شهر حمص توانست محله بابا عمرو را که به یکی از سمبل‌های انقلاب سوریه تبدیل شده بود تسخیر کند. همچنین در ماه می ۲۰۱۲ ارتش سوریه با بمباران به وسیله بمب‌های خوشه‌ای و توپخانه و سلاح‌های سنگین شهر حمص را زیر حملات خود گرفت. در ۱۷ ژوئیه ۲۰۱۲ گروه‌های مستقل ارتش آزاد سوریه توانستند برخی از محله‌ها در پایتخت را آزاد کنند اما بشار اسد با بمباران این مناطق آن‌را پس گرفت و این نیروها به روستای اطراف و مناطق غوطه‌ی شرقی عقب‌نشینی کردند. همزمان در حملات به شهر حمص صدها نفر از شهروندان کشته شدند. پس از این حملات شورای امنیت ملل متحد برای اولین‌بار استفاده از خشونت در سوریه را محکوم کرد. باراک اوباما اعلام کرد اگر بشار اسد از سلاح | در ماه مارس ارتش بشار اسد با بمباران وحشیانه‌ی شهر حمص توانست محله بابا عمرو را که به یکی از سمبل‌های انقلاب سوریه تبدیل شده بود تسخیر کند. همچنین در ماه می ۲۰۱۲ ارتش سوریه با بمباران به وسیله بمب‌های خوشه‌ای و توپخانه و سلاح‌های سنگین شهر حمص را زیر حملات خود گرفت. در ۱۷ ژوئیه ۲۰۱۲ گروه‌های مستقل ارتش آزاد سوریه توانستند برخی از محله‌ها در پایتخت را آزاد کنند اما بشار اسد با بمباران این مناطق آن‌را پس گرفت و این نیروها به روستای اطراف و مناطق غوطه‌ی شرقی عقب‌نشینی کردند. همزمان در حملات به شهر حمص صدها نفر از شهروندان کشته شدند. پس از این حملات شورای امنیت ملل متحد برای اولین‌بار استفاده از خشونت در سوریه را محکوم کرد. باراک اوباما اعلام کرد اگر بشار اسد از سلاح شیمیایی علیه شهروندان خود استفاده کند با نیروی نظامی وارد عمل میشود. پنج ماه بعد در نوامبر ۲۰۱۲ ائتلاف ملی سوریه از اتحاد گروه‌های مختلفی که در انقلاب شرکت کرده بودند، تأسیس شد. این ائتلاف گروه النصرة را به دلیل اعتقادات بنیادگرایانه در برنمی‌گرفت. در سال ۲۰۱۲ بیش از یک میلیون سوری از مرزهای این کشور خارج شدند تا از سرکوب و بمباران‌های ارتش اسد در امان بمانند. | ||
=== انقلاب سوریه - سال ۲۰۱۳ === | === انقلاب سوریه - سال ۲۰۱۳ === | ||
| خط ۳۸۰: | خط ۳۸۰: | ||
از اواسط سال ۲۰۱۳ دمشق در آستانه سقوط قرار گرفت و زمزمه‌های فرار بشار اسد به گوش رسید. مخالین سوری در آستانه‌ی پیروزی و سرنگونی بشار اسد بودند. رژیم ایران از همین زمان بطور گسترده برای نجات بشار اسد وارد سوریه شد. | از اواسط سال ۲۰۱۳ دمشق در آستانه سقوط قرار گرفت و زمزمه‌های فرار بشار اسد به گوش رسید. مخالین سوری در آستانه‌ی پیروزی و سرنگونی بشار اسد بودند. رژیم ایران از همین زمان بطور گسترده برای نجات بشار اسد وارد سوریه شد. | ||
در آگوست ۲۰۱۳ بشار اسد | در آگوست ۲۰۱۳ حمله شیمیایی بشار اسد به غوطه شرقی در نزدیکی دمشق منجر به کشته شدن ۱۴۰۰ نفر از شهروندان شد. | ||
در آوریل ۲۰۱۳ ( اردیبهشت ۱۳۹۱) حسن نصرالله دبیرکل [[حزب الله لبنان|حزب‌الله لبنان]] برای اولین بار حضور نیروهای حزب الله لبنان در سوریه برای دفاع از بشار اسد را اعلام کرد. [[حزب‌الله لبنان]] در جبهه‌های مختلف در سوریه به جنگ با گروه‌های ارتش آزاد پرداخت و نقش مهمی در تغییر تعادل قوا به نفع بشار اسد ایفا کرد. | در آوریل ۲۰۱۳ ( اردیبهشت ۱۳۹۱) حسن نصرالله دبیرکل [[حزب الله لبنان|حزب‌الله لبنان]] برای اولین بار حضور نیروهای حزب الله لبنان در سوریه برای دفاع از بشار اسد را اعلام کرد. [[حزب‌الله لبنان]] در جبهه‌های مختلف در سوریه به جنگ با گروه‌های ارتش آزاد پرداخت و نقش مهمی در تغییر تعادل قوا به نفع بشار اسد ایفا کرد. | ||
در | در فوریه ۲۰۱۲ حمص بارها مورد حملات هوایی بشار اسد قرار گرفت. ماری کالوین خبرنگار مشهور آمریکایی برای تهیه گزارش از محله بابا عمرو در شهر حمص به آنجا رفت و به افشای بشار اسد که به جهان می گفت در حال بمباران تروریست‌هاست، پرداخت. او در یک گزارش زنده به رسانه‌ها نشان داد که مردم عادی زیر بمباران بشار اسد قرار دارند. ماری کالوین آخرین گزارش خود را از همین شهر تهیه کرده و در آنجا جان سپرد. | ||
=== انقلاب سوریه - سال ۲۰۱۴ === | === انقلاب سوریه - سال ۲۰۱۴ === | ||
| خط ۳۹۳: | خط ۳۹۳: | ||
با درگیر شدن داعش با نیروهای دموکراتیک سوریه و همچنین پیروزی‌های پی در پی ارتش آزاد سوریه رژیم ایران مجددا با یک بن بست نظامی در سوریه مواجه شد. | با درگیر شدن داعش با نیروهای دموکراتیک سوریه و همچنین پیروزی‌های پی در پی ارتش آزاد سوریه رژیم ایران مجددا با یک بن بست نظامی در سوریه مواجه شد. | ||
کشته‌های رژیم ایران، نیروهای فاطمیون و حزب الله همچنان رو به افزایش بود. در همین دوران ویدئوهایی از | کشته‌های رژیم ایران، نیروهای فاطمیون و حزب الله همچنان رو به افزایش بود. در همین دوران ویدئوهایی از نیروهای ایرانی اسیر شده توسط ارتش آزاد در شبکه‌های اجتماعی منتشر شد. | ||
=== انقلاب سوریه - سال ۲۰۱۵ === | === انقلاب سوریه - سال ۲۰۱۵ === | ||
| خط ۴۰۸: | خط ۴۰۸: | ||
ارتش اسد پس از این پیروزی‌ها که به کمک سپاه پاسدارن و ارتش روسیه به‌دست آمده بود، در ۲۸ فوریه یک آتش بس ۲۴ ساعته را با توافق سازمان ملل و نیروهای ارتش آزاد برای قطع بمباران شهروندان غیرنظامی پذیرفت، اما مجددا حمله‌ها را آغاز کرد. در ۲۶ فوریه در حمله نیروهای زمینی سپاه پاسداران با کمک نیروی هوایی روسیه ۷ عضو یک خانواده (شامل دو زن و دو کودک) در روستای قبتال الجبل جان باختند.<ref>[https://warreports.org/2016/02/ گزارش جنگ در سوریه فوریه ۲۰۱۶]</ref> | ارتش اسد پس از این پیروزی‌ها که به کمک سپاه پاسدارن و ارتش روسیه به‌دست آمده بود، در ۲۸ فوریه یک آتش بس ۲۴ ساعته را با توافق سازمان ملل و نیروهای ارتش آزاد برای قطع بمباران شهروندان غیرنظامی پذیرفت، اما مجددا حمله‌ها را آغاز کرد. در ۲۶ فوریه در حمله نیروهای زمینی سپاه پاسداران با کمک نیروی هوایی روسیه ۷ عضو یک خانواده (شامل دو زن و دو کودک) در روستای قبتال الجبل جان باختند.<ref>[https://warreports.org/2016/02/ گزارش جنگ در سوریه فوریه ۲۰۱۶]</ref> | ||
در فوریه ۲۰۱۶ نیروهای SDF کرد (یکان‌های مدافع خلق کرد) به همکاری نیروهای بشار اسد در مقابل حفظ استقلال خود پرداختند و نیروهای مسلح انقلاب سوریه را در شمال حلب مورد هدف قرار دادند. | در فوریه ۲۰۱۶ نیروهای SDF کرد (یکان‌های مدافع خلق کرد) به همکاری با نیروهای بشار اسد در مقابل حفظ استقلال خود پرداختند و نیروهای مسلح انقلاب سوریه را در شمال حلب مورد هدف قرار دادند. فیلیپ هاموند، وزیر خارجه وقت بریتانیا کردها را بخاطر همکاری با اسد و روسیه محکوم کرد. نیروهای کردستان به منظور تشکیل اقلیم خودمختارکردستان و اضافه کردن مناطقی از سوریه به خاک خود با اتاق عملیات مارع که اتحادی از نیروهای انقلاب سوریه است درگیر شدند. اتاق عملیات مارع بر خلاف تبلیغات کردها و نیروهای اسد و رژیم ایران نیروهای مسلمان سوری و میانه رو بودند که از جانب ایالات متحده نیز با همین صفت خوانده شده بودند. | ||
[[پرونده:برگزاری مسابقه دو میدانی در ادلب تحت کنترل ارتش آزاد سوریه.JPG|جایگزین=ادلب - ارتش آزاد - مسابقه دو - بشار اسد|بندانگشتی|250x250پیکسل|برگزاری مسابقه دو میدانی در ادلب تحت کنترل ارتش آزاد سوریه.JPG]] | [[پرونده:برگزاری مسابقه دو میدانی در ادلب تحت کنترل ارتش آزاد سوریه.JPG|جایگزین=ادلب - ارتش آزاد - مسابقه دو - بشار اسد|بندانگشتی|250x250پیکسل|برگزاری مسابقه دو میدانی در ادلب تحت کنترل ارتش آزاد سوریه.JPG]] | ||
در تمامی ماه‌های سال ۲۰۱۶ بمباران مناطق مختلف سوریه، از جمله بمباران مراکز درمانی حلب توسط بشار اسد و روسیه | در تمامی ماه‌های سال ۲۰۱۶ بمباران مناطق مختلف سوریه، از جمله بمباران مراکز درمانی حلب توسط بشار اسد و روسیه ادامه داشت. سازمان بین المللی یونیسف در بیانیه‌ای در سبتامبر ۲۰۱۶ می‌گوید: | ||
«از روز جمعه تا کنون در جریان بمباران‌های محله‌های حلب شرقی دستکم ۹۶ کودک کشته و ۲۲۳ کودک زخمی شده‌اند.»<ref>[https://warreports.org/2016/09/ گزارش جنگ در سوریه و عراق - ماه سپتامبر ۲۰۱۶]</ref> | «از روز جمعه تا کنون در جریان بمباران‌های محله‌های حلب شرقی دستکم ۹۶ کودک کشته و ۲۲۳ کودک زخمی شده‌اند.»<ref>[https://warreports.org/2016/09/ گزارش جنگ در سوریه و عراق - ماه سپتامبر ۲۰۱۶]</ref> | ||
| خط ۴۲۳: | خط ۴۲۳: | ||
در فوریه ۲۰۱۷ فیلم مستند کلاه سفیدها که نیروهای امدادگر مخالف بشار اسد هستند برنده جایزه اسکار بهترین مستند سال شد. فیلم کلاه سفیدها (White Helmets) به کارگردانی اورلان ون اینزیدل به فعالیت‌های یک گروه امدادی در شهرهایی می‌پردازد که زیر بمباران جنگنده‌های روسی و بشار اسد قرار دارند. | در فوریه ۲۰۱۷ فیلم مستند کلاه سفیدها که نیروهای امدادگر مخالف بشار اسد هستند برنده جایزه اسکار بهترین مستند سال شد. فیلم کلاه سفیدها (White Helmets) به کارگردانی اورلان ون اینزیدل به فعالیت‌های یک گروه امدادی در شهرهایی می‌پردازد که زیر بمباران جنگنده‌های روسی و بشار اسد قرار دارند. | ||
در آوریل ۲۰۱۷ بشار اسد با همکاری و به درخواست رژیم ایران شهر خان شیخون را مورد حمله شیمیایی قرار داد که منجر به کشته شدن ۱۸۷ نفر شد. با اوج‌گیری محکومیت‌های جهانی دونالد ترامپ مرکز نیروی هوایی شعیرات | در آوریل ۲۰۱۷ بشار اسد با همکاری و به درخواست رژیم ایران شهر خان شیخون را مورد حمله شیمیایی قرار داد که منجر به کشته شدن ۱۸۷ نفر شد. با اوج‌گیری محکومیت‌های جهانی دونالد ترامپ مرکز نیروی هوایی شعیرات که این عملیات را انجام داده بود، مورد حمله هوایی قرار داد. | ||
در | در اکتبر ۲۰۱۷ نیروهای دموکراتیک سوریه که توسط ائتلاف بین المللی مبارزه با داعش ایجاد شده بود توانستند داعش را به طور کامل از رقه بیرون کند. | ||
[[پرونده:حمله شیمیایی به شهر دوما.JPG|جایگزین=حمله شیمیایی به شهر دوما|بندانگشتی|250x250پیکسل|حمله شیمیایی به شهر دوما]] | [[پرونده:حمله شیمیایی به شهر دوما.JPG|جایگزین=حمله شیمیایی به شهر دوما|بندانگشتی|250x250پیکسل|حمله شیمیایی به شهر دوما]] | ||
نسخهٔ ۱۳ نوامبر ۲۰۱۹، ساعت ۱۵:۵۴
| سوریه | |
|---|---|
 | |
| شروع | ۱۵ مارس ۲۰۱۱ |
| مکان(ها) | سراسر خاک سوریه |
| افتتاح | ۱۵ مارس ۲۰۱۱ اولین تظاهرات رخ داد |
| آخرین تاکنون | آخرین باری که اتفاق افتاد (تاکنون) |
| شرکت‌کنندگان | مردم سوریه، ارتشیان آزاد سوریه، ارتش بشار أسد، نیروی فاطمیون، نیروی قدس سپاه پاسداران ، ارتش روسیه، گروه‌های اسلامی تندرو |
| هزینه | نیم میلیون کشته، ۱۳ میلیون آواره |
| حامی | مخالفین بشار أسد |
انقلاب سوریه با تظاهرات مردم سوریه در تاریخ ۱۵ مارس ۲۰۱۱ مصادف با ۲۴ اسفند ۱۳۸۹ در شهر دمشق آغاز شد. این تظاهرات تحت تأثیر بهار عربی یعنی قیام مردم خاورمیانه علیه حکومتهای دیکتاتوری کلید خورد. در این تظاهرات مردم سوریه خواهان آزادی بیان و آزادی زندانیان سیاسی شدند.[۱] تظاهرات مردم سوریه با عنوان « انقلاب سوریه علیه بشار اسد» روی صفحات فیس بوک منتشر و همگانی شد. در سوریه آزادی فعالیت احزاب و آزادی بیان وجود ندارد. بشار اسد و پدرش طی نزدیک به ۴۰ سال دهها هزار نفر از مخالفین خود را به قتل رسانده‌اند. بشار اسد از سال ۲۰۰۰ رئیس جمهور دائم سوریه است. پیش از او پدرش حافظ اسد به مدت ۲۹ سال حاکم بلامنازع سوریه بود. [۲]
با شروع تظاهرات مردمی در سوریه حکومت بشار اسد با شدت به سرکوب آن پرداخت. از جمله دستگیری تعدادی کودک و شکنجه‌ی آنها به شکلی وحشیانه مردم سوریه را برانگیخت. حمزه الخطیب و ثامر الشرعی دو تن از این کودکان بودند که تصویر جنازه‌‌های خون‌آلود و شکنجه شده‌ی آنها در شبکه‌های اجتماعی منتشر شد.
با این همه تظاهرات در سراسر شهرهای سوریه اوج گرفت. صدها نفر در این تظاهرات توسط نیروهای حامی بشار اسد که به آنها شبیهه می‌گفتند، به قتل رسیدند. با اوج گیری تظاهرات سوریه و سرکوب خشونت‌آمیز آن توسط حکومت بشار اسد، گروه‌هایی از ارتش سوریه از ارتش اسد جداشدند و به صفوف مردم پیوستند. در ۲۹ ژوئیه ۲۰۱۱ ارتش آزاد سوریه توسط برخی افسران جدا شده از ارتش اسد از جمله سرهنگ ریاض الاسد با هدف سرنگونی حکومت تأسیس شد.[۳] یکی از تیپ‌های این ارتش تیپ حمزه الخطیب نام داشت. ارتش آزاد سوریه به آزادسازی مناطق مختلف سوریه پرداخت و در عرض مدت کوتاهی توانست بخش اعظم خاک سوریه را آزاد کند. در اواسط ۲۰۱۳ بشار اسد در آستانه‌ی سقوط قرار گرفت. در همین شرایط بود که رژیم ایران با ورود به سوریه، ارسال نیرو، مهمات، پول و استفاده از شیوه‌ها و تکنیک‌های مختلف به یاری بشار اسد شتافت. در این میان نیروهای داعش نیز با ارتش آزاد و انقلابیون سوریه به نفع بشار اسد می‌جنگیدند. موجودیت شبه نظامیان داعش در سوریه در سال ۲۰۱۴ در شهر رقه آغاز و در سال ۲۰۱۷ توسط نیرویی به رهبری آمریکا به پایان رسید.
در این حین تظاهرات مردمی در شهرهای مختلف و نبردهای ارتش آزاد انقلاب سوریه استمرار یافت و در موارد بسیاری منجر به عقب نشینی و شکست نیروهای اسد و نیروهای اعزامی رژیم ایران از جمله سپاه پاسداران، مدافعان حرم و حزب الله لبنان شد.
در اوت ۲۰۱۵ قاسم سلیمانی با سفر به روسیه از ولادیمیر پوتین برای نجات بشار اسد کمک خواست.[۴] به این ترتیب روسیه تحت عنوان مبارزه با داعش وارد سوریه شد.
با ورود روسیه و بمباران‌های شیمیایی شبانه روزی غیر نظامیان شهرهای آزاد شده ازجمله شهر حلب از تصرف ارتش آزاد خارج و به دست بشار اسد و نیروهای رژیم ایران افتاد.
بسیاری دیگر از شهرهای سوریه یکی پس از دیگری توسط اتحاد اسد- ایران-حزب الله- روسیه تسخیر شد. در حال حاضر بشار اسد تنها یک شهر را که بیشتر توسط اسلام‌گرایان تندرو کنترل میشود به حال خود رها کرده است. نیروهای دموکراتیک و انقلابی سوریه در برخی نقاط شمالی سوریه حضور دارند.
تا کنون بیش از ۶۵۰ هزار نفر از مردم شامل: زنان و کودکان در این جنگها و به ویژه در بمباران و حملات شیمیایی رژیم ایران و اسد جان خود را از دست داده‌اندو ۱۳ میلیون نفر آواره شده‌اند.
پیشینه انقلاب سوریه
حکومت حافظ اسد
حزب بعث سوریه در سال ۱۹۳۶ با کودتای نظامی به قدرت رسید. حافظ اسد در سال ۱۹۷۰ به دنبال کودتایی بر سر کار آمد و به مدت ۴۰ سال در حاکمیت بود. در دوران حاکمیت حافظ اسد، او از ایجاد فراکسیون‌های حزبی ممانعت کرد و تسلط کامل خود بر حزب را گسترش داد. این درحالی بود که حزب بعث در زمان تشکیل، متشکل از ۶ جریان بود که عمدتا کمونیستی و سوسیالیستی بودند. حکومت سوریه در ادامه تبدیل به یک دولت پلیسی_نظامی شد و تمامی مخالفان سیاسی سرکوب و شکنجه و مورد آزار و پیگرد قرار گرفتند.
دو قتل عام در زمان حافظ اسد
در زمان حافظ اسد دو قتل عام بزرگ صورت گرفت. یکی از این قتل‌عام ها در شهر حما بود. این واقعه بعد از اعتراضات مردم شهر حما آغاز شد. حافظ اسد، پدر بشار اسد در فوریه ۱۹۸۲ با هواپيماهای جنگنده،تانک و نيروی زمينی به شهر حما حمله کرد. طبق آمار به‌دست آمده، ۲۰ هزار شهروند در این حملات قتل‌عام شدند.
حافظ اسد همچنین یک روز پس از ترور ناموفق خود توسط فردی که هویتش مشخص نشد، جهت انتقام به همراه نیروهای گروهان دفاعی سوریه به فرماندهی رفعت اسد، برادر حافظ اسد و عموی بشار اسد، به زندان تدمر حمله کرد و ۱۰۰۰ نفر از زندانیانی را که در حال گذراندن دوران محکومیت خود بودند قتل‌عام کرد. لازم به یادآوری است که این زندانیان هیچ نقشی در ترور ناموفق حافظ اسد نداشتند[۵]. طبق آمارهای عفو بین‌الملل، رفعت اسد برای حفظ حکومت حافظ اسد بین ۱۷ تا ۴۰ هزار نفر از غیر نظامیان را قتل‌عام کرد[۶].
حکومت بشار اسد
با مرگ حافظ الاسد، پسرش بشار الاسد جای او را گرفت. در دوران بشار اسد امید می‌رفت اصلاحاتی در کشور سوریه صورت گیرد اما نه تنها هیچ تغییری شکل نگرفت، بلکه شکنجه و آزار فعالین حقوق بشر و مخالفان و فعالان سیاسی ادامه پیدا کرد. از جمله می‌توان از ترور، اعدام های غیررسمی، مفقود کردن نفرات، اعدام های بدون محاکمه و دیگر اعمال که برای سرکوب مخالفان صورت گرفت، نام برد. کردها نیز از این سرکوب در امان نماندند. در سال ۲۰۰۴ در پی شورش کردها، بسیاری کشته و ۲۰۰۰ نفر بازداشت شدند. علاوه بر این سانسور اینترنت و محدود کردن مطبوعات و اقدامات دیگری برای سرکوب صدای مردم ادامه داشت[۷].
آغاز تظاهرات در سوریه
اولین تظاهرات در سوریه در تاریخ ۱۵ مارس ۲۰۱۱ مصادف با ۲۴ اسفند ۱۳۸۹ در شهر دمشق رخ داد. این تظاهرات تحت تأثیر بهار عربی یعنی قیام مردم خاورمیانه علیه حکومتهای دیکتاتوری کلید خورده بود و خواسته‌های مردم آزادی بیان و آزادی زندانیان سیاسی بود.[۱] تظاهرات در سوریه به سرعت گسترش یافت و به رغم سرکوب وحشیانه توسط نیروهای بشار اسد متوقف نشد. [۲]
سرکوب تظاهرات سوریه
چهره واقعی بشار اسد پس از سرکوب های متوالی در همه زمینه‌ها نمایان شد. در ادامه این سرکوب‌ها، مردم در شهرهای مختلف سوریه مانند دمشق، حما، جبله، لاذقیه، درعا و حمص، صدها معترض، در طول چند ماه، بویژه در روزهای جمعه تحت نام جمعه عزت، جمعه مقاومت، جمعه شهدا، جمعه مبارزه، جمعه آزادگان، جمعه آزادی، جمعه نگهبانان میهن، جمعه کودکان، جمعه عشایر، جمعه صالح العلی، جمعه عدم مشروعیت، جمعه ارحل(اخراج)، جمعه لا للحوار(نه به گفتگو) و جمعه سر فرود نمی‌آوریم جز در مقابل خدا، علیه حکومت بشار اسد تظاهرات کردند و خواهان کناره‌گیری بشار اسد از قدرت شدند. با فراگیر شدن تظاهرات در شهرهای مختلف، نیروهای بشار اسد مسلح به تانک در شهرهای دمشق، درعا و حمص مستقر شدند و به سرکوب معترضان پرداختند. طبق آمارهای منابع غربی، تا تاریخ ۵ فوریه ۲۰۱۲ بیش از ۷۲۰۰ نفر توسط نیروهای امنیتی و نظامی بشار اسد به قتل رسیدند.
در فوریه ۲۰۱۷ گزارش سازمان عفو بین الملل فاش کرد که از سال ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۵ تعداد ۱۳ هزار نفر از مخالفین بشار اسد در زندانی در شمال دمشق به دار آویخته شده اند. در همین زندان تعداد بسیاری نیز زیر شکنجه یا بر اثر گرسنگی جان باخته اند.[۸]
با وجود سرکوب و توپ‌باران برخی مناطق سوریه توسط بشار اسد، تظاهرات و اعتراضات در شهرهای مختلف سوریه ادامه یافت و صدها کشته و زخمی به جای گذاشت. طبق گزارش دیدبان حقوق بشر سوریه، نیروهای بشار اسد با یورش به منازل در شهر اریحا در استان ادلب منازل مسکونی را به آتش می‌کشیدند و بسیاری را نیز کشته و دستگیر می‌کردند و سرانجام زیر شکنجه به قتل می‌رساندند.
در تاریخ ۲۶ می ۲۰۱۲ دولت بشار اسد ۱۰۸ تن از شهروندان غیرنظامی سوریه را به قتل رساند. به دنبال این خبر توسط ناظران بین‌المللی ، آمریکا این اقدام را وحشیانه توصیف کرد و بسیاری کشورها نیز آن را محکوم کردند و در محکومیت این قتل‌عام بیانیه منتشر کردند. در واکنش به این کشتار، کشورهای آلمان، فرانسه، ایتالیا، بریتانیا، کانادا و استرالیا، سفیران سوریه را از کشور خود اخراج کردند[۹].
تشکیل ارتش آزاد سوریه
ارتش آزاد سوریه توسط نظامیان و افسرانی که در ژوئیه ۲۰۱۱ با پخش یک ویدئوی اینترنتی، از ارتش بشار اسد جدا شده بودند، تشکیل شد. ارتش آزاد سوریه، اصلی‌ترین گروه مخالف بشار اسد در سوریه محسوب می‌شد که عمدتا افرادی با دیدگاه‌های ملی گرایانه و دموکراتیک بودند.[۱۰] هدف این ارتش، حمایت از غیرنظامیان در مقابل ارتش بشار اسد و سرنگون کردن حکومت بشار اسد است. بنیان‌گذار ارتش آزاد سوریه «حسین هرموش» بود که پس از دستگیری توسط مامورین بشار اسد در ژانویه۲۰۱۲ اعدام شد. وی از نخستین افسران بلند پایه ای بود که در اعتراض به كشتار قيام كنندگان، از ارتش بشار اسد جدا شد و با کمک سایر نظامیان از جمله ریاض الاسعد، ارتش آزاد سوریه را تشکیل داد. در همان زمان سرهنگ ریاض الاسعد افسر سابق ارتش سوریه به عنوان فرمانده ارتش آزاد سوریه انتخاب شد[۱۱][۱۲]. در بیانیه تأسیس ارتش آزاد سوریه اعلام شده بود: «دست در دست مردم سوریه برای رسیدن به آزادی و کرامت، سرنگونی حکومت، حفاظت از انقلاب و منابع کشور، و ایستادگی در مقابل ماشین نظامی غیر مسئول حامی حکومت تلاش خواهیم کرد»
سرهنگ ریاض الاسعد همچنین گفت:
«با اهدای خون و جان مردانش، برای کمک به خلاصی مردم بزرگ سوریه از زیر سلطه حاکم ادامه خواهد داد»[۱۳].
پیوستن ارتشیان به انقلاب سوریه
بر اساس آمارهای بدست آمده، از شروع انقلاب ۲۰۱۱ سوریه تاکنون بیش از ۲۱ هزار نظامی، از ارتش بشار اسد جدا شدند. از این تعداد بسیاری به مخالفان حکومت بشار اسد پیوستند و برخی نیز مواضعی بی‌طرف اتخاذ کردند.
روزنامه تایمز با درج این خبر از سایت «زمان» متعلق به سوریه گفت:شماری از این نظامیان جدا شده، از علوی‌های نزدیک به خانواده اسد یا نزدیکان مادر رئیس جمهور سوریه هستند.
رژیم اسد برای جلوگیری از موج جدا شدن، سربازان را مجبور به ادامه خدمت در ارتش کرد و همچنین ۵۰ دلار نیز به حقوق نظامیانی که در خط مقدم قرار دارند اضافه کرد[۱۴].
آغاز نبرد ارتش آزاد سوریه
۱۷ ژوئیه ۲۰۱۲ روزی بود که ارتش آزاد سوریه نبرد دمشق را آغاز کرد. هرچند سرانجام بشار اسد کنترل دمشق را به دست گرفت اما ارتش آزاد، حومه دمشق و به طور کامل منطقه‌ی غوطه شرقی را تحت کنترل خود گرفت. حکومت بشار اسد این منطقه را که بسیار سرسبز و با باغهای زیبا و تفریح‌گاه‌های دیدنی بود، مورد حمله موشکی و بمباران قرار داد و آن‌را با خاک یکسان کرد.
در ادامه نبردها در ۱۹ ژوئیه ۲۰۱۲ دامنه درگیری‌ها به شهر حلب رسید که مرکز مهم تجاری و دومین شهر بزرگ سوریه بود.
در سال ۲۰۱۳ حکومت بشار اسد در آستانه سقوط قرار گرفت و بیش از ۷۰ درصد از خاک کشور توسط ارتش آزاد سوریه آزاد شده بود.
در همین وضعیت بود که رژیم ایران پاسداران اش را تحت عنوان مدافعان حرم حضرت زینب، به سوریه گسیل داشت. دولت آمریکا نگرانی خود را از این کمک برای سرکوب مردم سوریه که علیه بشار اسد قیام کرده بودند اعلام کرد. مارک تونر، سخنگوی وقت وزارت خارجه آمریکا، گفت: رژیم ایران به بشار اسد در سرکوب تظاهر کنندگان کمک میکند. وی اضافه کرد که درخواست کمک بشار اسد از حکومت ایران نشان دهنده این است که حکومت سوریه، در رأسش بشار اسد علاقه ای به اصلاحات در سوریه ندارد. او گفت: ایران، خودش مشکلات حقوق بشری دارد و نباید در امور کشورهای دیگر دخالت کند.
مارک تونر گفت: اطلاعاتی در دست است که حکومت بشار اسد کنترل اینترنت و جلوگیری از ارتباط اینترنتی اپوزیسیون را از طریق تجهیزات و الزاماتی که از رژیم ایران دریافت میکند انجام می‌دهد، و از آن بیشتر اینکه رژیم ایران پلیس سوریه را برای سرکوب مردم آموزش می‌دهد و همچنین نیز تسلیح میکند[۱۵].
حضور ایران در سوریه
حضور نظامی و سیاسی رژیم ایران در سوریه برای حفظ بشار اسد از همان ابتدای انقلاب سوریه در سال ۲۰۱۱ آغاز شد. این حضور در ادامه جنگ در سوریه تحت نام« مدافعان حرم » انجام شد. شکل گیری داعش در سوریه در سال ۲۰۱۴ زمینه‌ی مناسبی برای حضور مدافعان حرم در سوریه ایجاد کرد. آنها دلیل حضور خود در سوریه را مبارزه با داعش اعلام می‌کردند اما در عمل با ارتش آزاد سوریه در جهت دفاع از حکومت بشار اسد می‌جنگیدند.
همکاری بشار اسد و رژیم ایران با داعش
یکی از تاکتیک های رژیم ایران گسترش و دامن زدن به فعالیت داعش در مناطق درگیری بود. وزارت خزانه داری آمریکا در ۱۲ فوریه ۲۰۱۴ از پشتیبانی القاعده در سوریه توسط رژیم ایران پرده برداشت.[۱۶] همچنین سازمان سیا پس از حمله به مقر اسامه بن لادن، با به دست آوردن اسناد بسیاری، روابط این گروه با رژیم ایران را افشا نمود. تشکیلات داعش شاخه‌ای جدا شده از القاعده بود.[۱۷]
از سویی نیروهای داعش در هماهنگی با نیروهای اسد علیه ارتش آزاد دست به عملیات می‌زدند و بشار اسد از حضور آنها در سوریه علیه ارتش آزاد سوریه استفاده می‌کرد. در سالهای گذشته دهها مورد از همکاری نیروهای اسد با داعش توسط خبرنگاران گزارش شده است. باز کردن کریدور عبور برای کاروان‌های داعش توسط نیروهای اسد[۱۸] و همچنین استفاده مشترک از منابع برق و گاز از نمونه‌های آن بود.[۱۹]
حضور داعش در سوریه عملا به سود بشار اسد و بزرگترین متحد او یعنی رژیم ایران بود. داعش در گام اول، انقلاب در سوریه را با شبهات زیادی روبرو کرد. با ظهور داعش در سوریه، بسیاری در جهان سقوط بشار اسد را معادل پیروزی داعش در این کشور می‌دانستند و از سرنگونی او حمایت نمی‌کردند. از سویی حضور داعش در سوریه، زمینه‌ی حضور ایران و در قدم بعدی روسیه فراهم کرد. همچنین داعش رودرروی ارتش آزاد و انقلابیون سوریه وارد جنگ شد که به سود بشار اسد بود.
همچنین در طول جنگ سوریه موارد بسیار از همکاری دولت بشار اسد با نیروهای داعش جهت مقابله با ارتش آزاد توسط رسانه‌ها گزارش شد. روزنامه‌ی گاردین در مصاحبه‌ی خود با یکی از سران ارتش اسد افشا کرد که بشار اسد چگونه به نیروهای داعش اجازه ورود به خاک سوریه را داده است و به شکل‌گیری آنها در سوریه یاری رسانده است.[۲۰] عفاف محمد در مقاله‌ای نمونه‌های مختلفی از موارد همکاری میان داعش و بشار اسد را با اسناد مختلف منتشر کرده است.
- همکاری تجاری در زمینه نفت و گاز میان بشار اسد و داعش
- روابط تجاری دیگر(خرید و فروش گندم و...) میان دولت بشار اسد و داعش
- تمرکز داعش بر حمله به نیروهای ارتش آزاد بجای ارتش اسد
- نادیده گرفته شدن نیروهای داعش توسط بشار اسد در جبهه‌ها
- همکاری و ملاقات میان سران داعش و افسران ارتش اسد (براساس اسناد منتشر شده در مجله‌ی اشپیگل) که توسط ارتش آزاد از منزل حاجی بکری نفر دوم داعش در سوریه بدست آمده و به این مجله ارائه شده است.[۲۱]
لشکر فاطمیون
از آنجا که سپاه پاسداران توان فرستادن نیروی ایرانی بیشتر به سوریه را نداشت و در این رابطه با دافعه‌ی شدید اجتماعی روبرو بود برای پیشبرد جنگ در سوریه از مردم فقیر افغانستان استفاده کرد. دهها گزارش در این رابطه نشان می‌دهد که این اعزام تماما توسط سپاه پاسداران برنامه ریزی و هدایت شده و با امکانات دولتی رژیم ایران انجام میشود.[۲۲]
آمار افغان‌های ساکن ایران حدود ۳ میلیون نفر است. سپاه پاسداران از آغاز جنگ سوریه دست به تشکیل نیرویی به نام فاطمیون برای اعزام به سوریه زد.
نیروی فاطمیون بعد از شروع جنگ در سوریه در سال ۱۳۹۰، ابتدا به شکل یک گروهان آغاز به کار کرد و سپس به یک لشکر گسترش یافت. در حال حاضر فاطمیون یک لشکر با حدود ۱۵ تا ۲۰ هزار نفر نیروی افغان هستند. فرمانده این گروه شبه‌نظامی علیرضا توسلی معروف به ابوحامد بود. وی در سال ۱۳۹۳ در منطقه تل قرین در مرز با اسرائیل کشته شد.
قرارگاه انصار مرکز اعزام فاطمیون
نیروهای افغانی اعزامی به سوریه تحت فرماندهی قرارگاه انصار نیروی قدس سپاه پاسداران عمل میکنند. قرارگاه انصار پیش از این مسئولیت فعالیت در افغانستان و پاکستان را بر عهده داشت. قرارگاه انصار دارای یک مقر مرکزی در مشهد و ۴ مقر تابعه در استان‌های شرقی ایران است. فرمانده قرارگاه انصار سرتیپ حسین موسوی است. لشکر فاطمیون که از طریق این قرارگاه پشتیبانی میشود، تحت فرماندهی قاسم سلیمانی قرار دارد.[۲۲]
روش‌های سربازگیری فاطمیون
نیروهای لشکر فاطمیون به سه شیوه سربازگیری میشوند
- اغلب نیروهای عضو لشکر فاطمیون اقشار فقیر افعان هستند که در ایران زندگی میکنند. آنها با وعده‌ی دریافت کارت شناسایی و اقامت در ایران و همچنین حقوق ماهانه مناسب حاضر میشوند مدتی به عضویت این لشکر در بیایند.
- بخش دیگری از نیروهای لشکر فاطمیون توسط مبلغین مذهبی و شبکه‌ی آخوندها در استان‌های شیعه نشین سربازگیری میشوند.
- بخش دیگری از این افراد افغان‌هایی هستند که در ایران زندانی هستند. این زندانیان با وعده‌ی آزادی و دریافت کارت اقامت ایران و حقوق به عضویت لشکر فاطمیون درمی‌آیند.[۲۲]
به منظور جذب سربازان افغانی مراکز ثبت نامی در سراسر ایران وجود دارد. شورای ملی مقاومت ایران با استفاده از شبکه خود ۱۱ مورد از مراکز جذب نیروی افغانی در ایران را شناسایی کرده است:
۱- دفتر سپاه در ايستگاه متروي قبر خميني ۲- اداره اتباع خارجي در استانداري تهران ۳- دفتر جذب شهرري ۴- دفتر جذب شهرستان پيشوا در حومه تهران ۵- دفتر مشهد۶- دفتر شيراز ۷- دفتر قم ۸- دفتر ساوه ۹-دفتر دليجان ۱۰-دفتر كرمان ۱۱- دفتر تربت جام
سپاه پاسدران پس از جذب نیروهای افغان اقدام به آموزش این نیروهای در پادگان‌های آموزشی سپاه و نیروی قدس میکند. مدت دوره‌ی آموزشی آنها دو تا چهار هفته است. به این ترتیب آنها کمترین آموزش را دیده و روانه‌ی مناطق جنگی میشوند.
پادگان‌های آموزشی فاطمیون در ایران
پادگان‌هایی که فاطمیون در آنها آموزش می‌بینند بر طبق افشاگری شورای ملی مقاومت ایران چنین است:
پادگان پازوکی
این پادگان در ورامین در کنار روستای جلیل آباد قرار دارد و متعلق به سپاه قدس است. در این پادگان هر بار ۲۰ افغان آموزش نظامی دیده و به سوریه اعزام میشوند.
پادگان چمران
- این پادگان در پنج کیلومتری شهرستان پیشوا قرار دارد. فرمانده این پادگان سرهنگ حسینی مقدم است و در هر دوره در این پادگان حدود ۱۰۰ نیروی افغان آموزش دیده و به سوریه اعزام میشوند
مرکز مشهد
این مرکز آموزشی با کد ۴۰۰۰ شناخته میشود و در آن گروه‌های ۳۰۰ نفره افغان آموزش دیده و به سوریه اعزام میشوند.
پادگان صدوقی یزد
این پادگان که در یزد واقع شده در دوره‌های ۲۵ روزه نیرونهای افغان را برای اعزام به سوریه آماده میکند. فرمانده این پادگان پاسدار زارع نام دارد.
پادگان سپاه در شیراز
پادگان شیراز متعلق به سپاه استان فارس است و بخشی از نیروهای افغان در این پادگان آموزش می‌بینند.[۲۲]
نیروهای آموزش دیده افغان پس از سازماندهی در لشکر فاطمیون از پادگان خیرالحفاظین در نزدیکی شهریار در جنوب تهران به فرودگاه امام خمینی منتقل شده و از آنجا با پروازهای چارتر ایران ایر یا ماهان به سوریه فرستاده میشوند.
دستمزد نیروهای فاطمیون
به نیروهای اعزامی افغان که در لشکر فاطمیون عضوگیری میشوند، ماهانه بین ۶۰۰ تا ۷۰۰ دلار دستمزد داده میشود. اما این پول به حساب آنها در ایران ریخته میشود تا نتوانند جبهه را ترک کنند. در خود سوریه نیز به آنها برای مخارج روزانه ماهانه ۱۰۰ دلار پرداخت میشود. به این ترتیب ایران تنها برای دستمزد فاطمیون ماهانه ۱۶ میلیون دلار هزینه میکند. دهها برابر این رقم برای تسلیحات و پشتیبانی این نیروها در ایران و سپس در سوریه هزینه میشود.
تلفات نیروهای فاطمیون
به نیروهای فاطمیون وعده داده شده است که در صورت کشته شدن یا مجروح شدن در جنگ حقوق آنها پرداخت میشود اما در بیشتر موارد چنین اتفاقی نیفتاده است و خانواده‌های آنها که به امید دستمزد و درآمد همسرانشان بوده‌اند اکنون در وضعیت بسیار بدی به سر می‌برند. تعداد بسیار زیاد کشته‌های افغان نشان می‌دهد که از آنها در جنگ بصورت امواج انسانی استفاده میشود. به دلیل پر بودن بیمارستان‌های سپاه، مجروحین افغان در ایران در اماکنی که فاقد کمترین امکانات پزشکی است نگهداری میشوند و پس از مدتی آنها را طرد میکنند. سپاه و بنیاد شهید نیز هیچ خدماتی به آنها ارائه نمی‌کند.
دیدبان حقوق بشر گزارشی از جوانان و مردان افغانی منتشر کرد که در سوریه می‌جنگند. در این گزارش آمده است که جوانان افغانی که بعضی از آنها ۱۴سال بیشتر نداشتند با وعده اقامت قانونی در ایران و وعده‌ی پول برای دفاع از حکومت بشار اسد از طرف ایران به سوریه می‌روند و می‌جنگند. در گزارش دیدبان حقوق بشر تصریح شده است که، از سال ۲۰۱۳ به بعد افغانی‌هایی که بدون مدارک قانونی در ایران زندگی می‌کردند با وعده اقامت قانونی به واحدهای جنگجویان موسوم به «فاطمیون» در سوریه پیوستند.
یکی از جنگجویان سابق لشکر فاطمیون که در کابل زندگی می‌کرد به خبرگزاری فرانس پرس گفت: «برای من فقط پول مطرح بود».
این جوان ۲۵ ساله اضافه کرد: «هر کسی را که من دیدم به خاطر پول و ویزای ورود آزاد به ایران به جنگ سوریه می‌رفت. من هرگز کسی را ندیدم که به دلایل مذهبی به این جنگ رفته باشد.»[۲۳]
شمار کشته‌های ایران در سوریه
بنا بر اعتراف یکی از مقامات رژیم ایران به نام سید محمدعلی شهیدی محلاتی، نماینده خامنه‌ای در «بنیاد شهید و امور ایثارگران» و معاون حسن روحانی، شمار پاسداران كشته شده در جنگ سوریه بیش از هزار نفر است. بر اساس گزارش‌هایی که از داخل ایران به دست شورای ملی مقاومت ایران رسیده است، شمار كشته‌های پاسداران و نیروهای لبنانی، افغانی، پاكستانی، عراقی، بیش از 10 هزار نفر است. مطابق گزارشات درونی سپاه پاسداران، برای جلوگیری از فاش شدن ابعاد تلفات و کاهش تأثیرات منفی اجتماعی آن، اجساد کشته‌های افغانی و پاکستانی و عراقی که در سوریه کشته میشوند به ایران بازگردانده نمی‌شوند. اجساد کشته شده‌های لبنانی در همان سوریه و یا لبنان دفن میشود. همچنین تا کنون بیش از ۱۰۰ فرماندهی ارشد سپاه پاسداران از جمله حسین همدانی در جنگ سوریه کشته شده‌اند.
کشته شدن حسین همدانی در سوریه
پاسدار سرتیب حسین همدانی روز جمعه ۱۷ مهر ۱۳۹۴در سوریه کشته شد. پاسدار حسین همدانی از جمله بنیان‌گذاران سپاه در مناطق کردستان بود و به‌ویژه در ابتدای انقلاب در سرکوب کردها نقش فعال داشت.
همچنین حسین همدانی سرکوب تظاهرات ۱۳۸۸ در ایران را برعهده داشت. در جریان قیام ۸۸ او فرمانده سپاه تهران بزرگ و قرارگاه ثارالله بود. حسین همدانی در مصاحبه‌یی با روزنامه «جوان همدان» در ژوئن ۲۰۱۵ گفته بود
«طراحی سرکوب مردم در سال ۱۳۸۸ در قرارگاه ثارالله انجام شد. ۵ هزار نفر از ارازل و اوباش را شناسایی کردیم و آنها را در ۳ گردان بسیج سازماندهی کردیم تا بتوانند تظاهرات مردم را سرکوب کنند... باید چنین افرادی که با تیغ و قمه سروکار دارند را پای‌کار بیاوریم»
حسین همدانی در سال ۲۰۱۱ توسط اتحادیه اروپا به اتهام نقض فاحش حقوق بشر و مشارکت در سرکوب قیام ۸۸ تحریم شد و اجازه ورود به اروپا را نداشت. بر این اساس دارایی‌های او نیز در اروپا توقیف شد.
فرماندهان کشته شده سپاه در سوریه
اسامی پاسداران کشته شده در سوریه بر اساس افشاگری شورای ملی مقاومت ایران چنین است:
پاسدار-سرتیپ ها: حسن شاطری، سید حمید طباطبایی مهر، حاج اسماعیل حیدری، محمد جمال پاقلعه ای، دادالله شیبانی، جابر دریساوی، محمد علی علی آبادی، علیرضا توسلی، حسین بادپا، هادی كجباف، روزبه هلیسیایی، حاج عبدالله اسكندری، محمدعلی الله آبادی، عزت الله سلیمانی، فرشاد حسینی نژاد، عبدالرضا مجیری، حسین فدائی، سعید سیاح طاهری، ستار اورنگ، حسن رزاقی، حمیدرضا انصاری، احمد مجدی نسب، حاج علی قربانی، رضا فرزانه، حسنعلی شمس آبادی، محسن قاجاریان، ماشالله شمسه، جواد دوربین، سید شفیع شفیعی، جهانگیر جعفرنیا، محمد حسن حكیمی، رضا رستمی مقدم، احمد غلامی، داریوش درستی، مصطفی رشید پور، اكبر نظری، حسین علیخانی، غلامرضا سمایی و ذاكر حیدری
پاسدار سرهنگ ها امیررضا علیزاده ، حشمت الله سهرابی، عباس عبداللهی، قاسم غریب، كریم غوابش، مسلم خیزاب، مصطفی صدرزاده، اسماعیل خانزاده، محمدرضا علیخانی، عبدالرضا رشوند، محمد طحان، ستار محمودی، قاسم تیموری، مرتضی ترابی كامل، اصغر فلاحت پیشه، حمزه كاظمی، عبدالحسین سعادت خواه، احمد گودرزی، محسن ماندنی، علی طاهری ترشیزی، سعید شاملو، محمد بلباسی، رحیم كابلی، علی منصوری، قدرت الله عبدیان ، مرتضی عطایی، عادل سعد و محمدرضا زارع الوانی و همچنین دو سرهنگ ارتش تحت امر خامنه ای به اسامی مرتضی زرهرن و مجتبی ذوالفقار نسب[۲۴].
مسئول فرهنگی لشکر فاطمیون اعلام کرد دو هزار افغانی وابسته به لشکر فاطمیون تابه‌حال در سوریه کشته شدند و هشت هزار نفر نیز از ابتدای شکل گیری این درگیری ها تاکنون مجروح شدند. این آمار برای اولین بار است که از طرف این لشکر اعلام میشود[۲۵].
سران حکومت ایران حدود ده هزار نفررا، که برخی از آنها سرباز بودند بین سالهای ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۴ به سوریه فرستاد[۲۶]. این نیروها فقط نیروهای ایرانی حاضر در سوریه بودند. اما آمار نیروهایی که رژیم ایران به سوریه فرستاد و از آنها حمایت می‌کرد ۱۳۰۰۰۰نفر اعلام شد[۲۷].
هزینه‌های ایران در سوریه
فرستاده ویژه سازمان ملل در سوریه آقای استفان دی‌میستورا درباره مخارج ایران در سوریه گفت: رژیم ایران سالانه ۶ میلیارد دلار برای حفظ بشار اسد در قدرت هزینه میکند.
نیکی هیلی نماینده سابق آمریکا در سازمان ملل نیز مخارج ایران در سوریه را سالانه ۶ میلیارد اعلام کرد. بر این اساس در طول هشت سال ایران ۴۸ میلیارد دلار در سوریه هزینه کرده است.
تحلیلگران دیگری نیزهزینه‌های ایران در سوریه را بین ۱۵ تا ۲۰ میلیارد دلار تخمین زده‌اند. [۲۸].
رژیم ایران به نیروهای افغانی حاضر در سوریه ماهانه ۷۰۰ دلار پرداخت میکند. تعدادنیروهای افغانی حدود ۲۰ هزار نفر برآورد شده است که یک سوم از آنها در ایران و بقیه در سوریه حضور دارند.
به این ترتیب دستمزد نیروهای افغان از تیپ فاطمیون در سوریه ماهانه ۱۶ میلیون دلار است. این جدای از مخارج پشتیبانی، تجهیزات، سلاح و مهماتی است که این نیرو در سوریه بکار می‌برد.
علاوه بر نیروهای افغان، رژیم ایران از افراد مزدبگیر در خود سوریه نیز استفاده میکند. این نیروها ماهانه ۱۰۰ دلار دستمزد می‌گیرند
علاوه بر این دو نیرو، نیروهای لبنانی، پاکستانی و عراقی نیز از طرف رژیم ایران مأمور به جنگ در سوریه هستند. [۲۹][۳۰]
قرارداد ۲۰ میلیارد دلاری ایران با سوریه
بر طبق گزارشاتی که از درون رژیم به دست شورای ملی مقاومت ایران رسیده است، برای آن‌که سپاه پاسداران پس از اتمام احتمالی جنگ در سوریه بتواند به حضور خود در این کشور ادامه دهد و از شورش‌های احتمالی جلوگیری کند، به فرمان علی خامنه‌ای اقدام به بستن یک قرارداد بسیار بزرگ با سوریه کرده است. پوشش این قرارداد ایجاد ستاد توسعه اقتصادی ایران،عراق و سوریه است. به اين ترتيب در پوش فعاليت اقتصادی حضور نيروی قدس سپاه در اين كشورها رسمي شده و پوشش لازم براي فعاليتهاي نظامي و تروريستي در اين كشور بعد از جنگ فراهم مي‌شود.
در ۱۷ ژانویه ۲۰۱۷ اسحاق جهانگیری توافقنامه‌ای با عماد خمیس نخست وزیر سوریه امضا کرد. طبق این قرارداد سوریه می‌تواند دیون خود به ایران را طی بیش از ۲۵ سال آینده و قابل تمدید تا ۴۰ سال به ایران بپردازد. در متن اصلی این قرارداد که توسط علی شمخانی تنظیم شده است این دیون تعدیل شده است. دین‌های مختلف مالی سوریه به ایران برای جلوگیری از حساسیت تحت عنوان همکاری اقتصادی ایران و سوریه مطرح میشوند. مجموعه این مبالغ تا سقف ۲۰ میلیارد دلار ارزیابی شده است.[۳۱]
ستاد توسعه روابط اقتصادي ايران، سوريه و عراق
پروژه‌ی ذکر شده برای استمرار حضور سپاه پاسداران در سوریه تحت پوش ستاد توسعه روابط اقتصادي ايران، سوريه و عراق انجام خواهد شد. این ارگان به شکل رسمی در زير مجموعه رياست جمهوري رژيم قرارداده شده و دبير آن مشاور معاون رئيس جمهور است اما فرماندهان اجرایی آن از فرماندهان نیروی قدس سپاه پاسداران است.
در حال حاضر سعيد اوحدي دبير اين ستاد است و از طرف شورايعالی امنيت، مديريت اين پروژه را در دست دارد. سعيد اوحدي دبير اين ستاد دوبار به سوريه سفر كرده و با بشار اسد و عماد خمیس براي پيشبرد اين پروژه ملاقات كرده است.[۳۱]
قرارگاه خاتم الأنبیا ، پیمانکار پروژه
طبق دستور علی خامنه‌ای پیمانکاری این قرارداد به عهده‌ی قرارگاه خاتم الأنبیاء به ریاست سرتيپ پاسدار عبادالله عبدالهي بوده و كليه فعاليتهاي اقتصادي مربوط به اين پروژه در سوريه تحت كنترل اين قرارگاه صورت مي‌گيرد. همچنین پاسدار سرتیپ دهقان از طرف قرارگاه خاتم الأنباء به عنوان مدیر پروژه منصوب شده است. دهقان کسی است که پیش از این پروژه ساخت ۲۸۰ آپارتمان بلند در لبنان را به اتمام رساند. قرارگاه خاتم‌الأنبیاء این پروژه را با استفاده از شرکت‌های مختلف که زیرمجموعه آن قراردارد و همچنین با استفاده از امکانات وزارت‌خانه‌های مختلف از جمله وزارت دارایی پیش خواهد برد.[۳۱]
خلاصه ای از برخی از قراردادهای اجرایی در این طرح چنین است:
- ایجاد ۵ هزار هکتار زمین کشاورزی در سوریه
- قرداد ایجاد گاوداری در طرطوس سوریه
- قرارداد معدن فسفات
- قرارداد پايانه هاي نفتي
- قرارداد شركت تلفن همراه
- قراداد ساخت اسكله در طرطوس
- و ...[۳۱]
ساخت قرارگاه برای سپاه در سوریه
در پوش طرح توسعه اقتصادی قرار است که قرارگاه خاتم الأنبیاء اقدام به ساختن ستادهای مرکزی و شعبه‌ها آن در مناطق مختلف کند اما هنوزمحل نهایی این قرارگاه‌ها مشخص نشده است. حفاظت این قرارگاه‌ها نیز به عهده‌ی سپاه قدس خواهد بود.[۳۱]
سوریه عمق استراتژیک رژیم ایران
تحلیلگران سیاسی بهای سنگینی را که رژیم ایران در سوریه پرداخت میکند با بقای آن در ایران مرتبط می‌دانند. سخنان برخی از سران رژیم ایران در مورد عمق استراتژیک به همین موضوع اشاره دارد.
این به این معنی است که درگیریهای نظامی در خارج از مرزهای ایران و مقابله با تهدید خارجی به دور از مرز، ثقل بحران را از حکومت برمی‌دارد و به جای دیگری می‌برد. به این ترتیب آسیب به نظام کمتر خواهد شد. در علوم سیاسی و مطالعات نظامی عمق استراتژیک یعنی فاصله میان میدان جنگ و قلمرو ارضی در یک کشور. به عبارت دیگر کشوری می‌تواند ادعای داشتن عمق استراتژیک کند که بتواند صحنه نبرد جنگ و مقابله با تهدید را از مرزهای خود به دور دست‌ها و به زمین دیگری غیر از زمین خود بکشاند. به این کار عقبه استراتژیک نیز گفته میشود[۳۲].
خامنه‌ای و جناح‌اش به همراه جناح رقیب آنها یعنی اصلاح‌طلبان، به اتفاق، سوریه را عمق استراتژیک نظام می‌نامیدند. معنی این حرف این است که حضور رژیم ایران در سوریه ضامن امنیت حکومت ایران است. جناح اصلاح‌طلب نظام، جمله‌ی خامنه‌ای را بارها تکرار کردند که اگر در سوریه نمی‌جنگیدیم دیر یا زود باید در تهران می‌جنگیدیم.
رژیم ایران توسط سپاه پاسداران هزاران نیرو از پاکستان، افغانستان، لبنان، عراق و ایران، طی ۸ سال جنگ، تحت عناوینی چون فاطمیون و مدافعان حرم به سوریه فرستاده است.
سخنان خامنه‌ای در مورد سوریه
علی خامنه‌ای در جلسه ای که خانواده‌های کشته‌شدگان در جنگ سوریه در آن شرکت داشتند گفت:
«اگر جلوی بدخواهان و فتنه‌گران که دست‌مایه دشمنی آمریکا و صهیونیسم هستند در آنجا گرفته نمی‌شد باید در تهران، فارس، خراسان و اصفهان جلوی آنها را می‌گرفتیم. این‌ها دشمن را زمین‌گیر کردند»[۳۳].
خامنه‌ای در سخنرانی دیگری در این رابطه گفت:
«اگـر اینهـا مبـارزه نمی‌کردنـد ایـن دشـمن می‌آمـد داخـل کشـور! اگـر جلویش گرفتـه نمی‌شـد مـا باید اینجـا در کرمانشاه و همـدان و بقیه اسـتانها بـا اینهـا می‌جنگیدیم و جلـوی اینهـا را می‌گرفتیم».[۳۴]
سخنان روحانی مورد در سوریه
حسن روحانی در مراسمی تجلیل از دست‌اندرکاران مذاکرات اتمی گفت:«اگر نیروهای مسلح ما امنیت این کشور را حفظ نمی‌کردند و سرداران رشید ما در بغداد و سامرا و فلوجه و الرمادیه و... ایستادگی نمی‌کردند و اگر در دمشق و حلب به دولت سوریه کمک نمی‌کردند و اگر شهامت ارتش و سپاه و بسیج و ناجا نبود ما امنیتی نداشتیم که بتوانیم به این خوبی مذاکره کنیم».[۳۵]
سخنان علی شمخانی در مورد سوریه
پاسدار شمخانی، دبیر شورای عالی امنیت که از نزدیکان حسن روحانی است، در تشییع جنازه پاسداران کشته شده در سوریه گفت:
«اگر این پاسداران در سوریه کشته نمی‌شدند تهران‌مان نا امن بود، همدان‌مان، اهوازمان نا امن بود... در برخورد با كشورهای منطقه‌یی و فرامنطقه‌یی حامی تروریسم، هرگونه اقدامی كه قادر به انجامش باشیم تو حوزه‌های مختلف آن را انجام می‌دهیم»[۳۶].
سخنان رحیم نوعی در مورد سوریه
پاسدار رحیم نوعی از فرماندهان سابق سپاه در جمع بسیجیان در اهواز گفت:
«اگر در سوریه و عراق نجنگیم باید در تهران با آنها بجنگیم...ما برای اینکه بمانیم باید بجنگیم»[۳۷]
سخنان محمد باقری در مورد سوریه
پاسدار سرلشكر محمد باقری، رئیس ستاد كل نیروهای مسلح، درباره حضور رژیم ایران در سوریه و کمک به بشار اسد در سخنانی تأکید کرد که سوریه و عراق سپر امنیتی رژیم ایران است. محمد باقری در پیامی به مناسبت تأسیس سپاه پاسداران گفت:
«پاسداران ....هم‌اینک با حمایت و همراهی با مقاومت اسلامی سوریه و عراق خود را «سپر امنیت» ملت ایران و بلکه امت اسلامی قرار داده‌اند.»
سخنان ناطق نوری در مورد سوریه
ناطق نوری رئیس دفتر بازرسی ویژه خامنه‌ای شعار مردم ایران در تظاهرات را که می‌گفتند«سوریه رو رها کن فکری به‌حال ما کن» محکوم کرده و گفت:
«لبنان، سوریه و فلسطین خاکریزهای ما هستند. وقتی امروز در سوریه مشاوره و شهید می‌دهیم، برای این است که دشمن به مرزهای ما نیاید. برخی می‌گویند چرا سرمایه کشور را به سوریه، لبنان و فلسطین می‌دهید»[۳۸].
سیاست صدور بحران
دخالت ایران به کشورهای مختلف منطقه از جمله سوریه، عراق، یمن، لبنان، دوبی، امارات، عربستان و... به اشکال مختلف از سال‌ها پیش آغاز شده بود. از همان ابتدای انقلاب ضد سلطنتی این سیاست با نام صدور انقلاب رسمیت یافت. این حرکت‌ها گاه به صورت ایجاد جنگ یا استقبال از آن؛ آن‌چنان که جنگ هشت‌ساله با عراق خود را نشان داد، صورت می‌گرفت. همچنین ارسال گروه‌های تروریستی به کشورهای مختلف، ایجاد نهاد‌های فرهنگی و مذهبی در کشورهای مسلمان که اغلب زمینه ساز فعالیت های دیگر بوده اند از جمله اشکال دخالت‌های رژیم ایران در کشورهای دیگر بوده است.
جنگ ایران و عراق اگر چه در ابتدا با حمله صدام آغاز شد اما به گفته‌ی اغلب فرماندهان سپاه پاسداران در همان ابتدا یعنی بعد از فتح خرمشهر می‌توانست خاتمه یابد.
خمینی از همان ابتدای انقلاب ضدسلطنتی جنگ هشت ساله با عراق را نعمت دانسته و گفته بود:
صلح دفن اسلام است!
اتخاذ چنین سیاستی نسبت به کشورهای دیگر در دانش سیاسی امروز، « صدور بحران » نام دارد. استراتژی صدور بحران یعنی انتقال مرکزیت بحرانها به نقطه‌ای که خطر کمتری را برای مسببین آن ایجاد کند. ایجاد عمق استراتژیک یکی از نتایج سیاست صدور بحران است.
سیاست صدور بحران در تاریخ مورد استفاده‌ی بسیاری از دیکتاتورها قرار گرفته است. بطور معمول هنگامی که یک حکومت از حل مشکلات داخلی خود ناتوان است و همچنین با مخالفت و نارضایتی عمومی مواجه است، با ایجاد بحران در خارج از مرزهای خود، مشکلات داخلی را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد.
ایجاد بحران در خارج از مرزهای کشور، به چنین چنین حکومتی این امکان را می‌دهد که:
- توجهات را از مشکلات داخلی به سمت یک بحران یا مشکل بزرگتر در خارج جلب کند.
- مشکلات داخلی را ناشی از بحران خارجی دانسته و از خود سلب مسئولیت کند.
- با طرح صورت مسئله‌ی بحران بزرگتر، از پاسخ‌گویی به مطالبات داخلی امتناع کند.
- با طرح صورت مسئله‌ی بحران بزرگتر، مخالفان داخلی را سرکوب کرده و توطئه‌گر نام دهد.
- با طرح صورت مسئله‌ی بحران بزرگتر، توجهات را از سرکوب مخالفان به سمت دیگری معطوف کرده و آن‌را بپوشاند
- به نیروهای خودی برای حرکت، انگیزه‌بخشی کرده و ظرف مادی، تشکیلاتی و ایدئولوژیک برای رشد آنها ایجاد نماید.
جواد منصوری اولین فرمانده سپاه در این رابطه می‌گوید:
«اگر جنگ نشده بود من فکر می‌کنم انقلاب اسلامی از بین رفته بود، من اعتقادمه و جنگ بود که انقلاب اسلامی رو سازمان داد، قدرت داد، تجربه داد، روحیه داد و موقعیت داد، خیلی ما نتایج جنگ برامون عالی بود، عالی بود، با جنگ بود که توانستیم ضدانقلاب داخل رو سرکوب کنیم، گروهکها رو سرکوب کنیم.»[۳۹]
صدور بحران استراتژی‌یی است که پیش از این نیز تحت عناوین دیگر در تاریخ مورد استفاده حاکمان قرار گرفته است. گوبلز وزیر تبلیغات هیتلر در رابطه با سیاست صدور بحران می‌گوید:
«وقتی یک حکومت دچار ضعف مدیریتی و فساد و ناکارآمدی و فلاکت اقتصادی شود، و وقتی نتواند نیازهای ابتدایی مردمش - از قبیل نان و کار و رفاه و امنیت و اعتبار و آسایش شان - را تامین کند، با موجی از نارضایتی و خشم و اعتراض عمومی مواجه میشود و کشور به سوی انقلاب و سقوط حکومت پیش میرود . جوزف گوبلز میگفت: در چنین حالتی، حکومت باید اذهان عمومی را به سوی یک موضوع فرعی، اما بزرگ، منحرف کند. باید وارد یک جنگ شد. حکومت باید برای ملت دشمن بتراشد. دشمنان خارجی، دشمنان داخلی. اگر دشمن واقعی پیدا نشد، حتی دشمن خیالی. باید دائما از توطئه‌ها گفت، از نقشه‌هایی که دشمنان برای ما میکشند. باید از هر فرصتی و هر حادثه‌ای برای راه انداختن یک جنگ تبلیغاتی استفاده کرد. باید دائما درگیر بود، درگیر جنگ، درگیر تبلیغات علیه همسایگان، علیه کشورهای قدرتمند، علیه سازمانهای جهانی. باید بحران ساخت. رمز موفقیت و ماندگاری حکومتهای ضعیف در وضعیت جنگی و بحرانهاست. در جنگها و بحرانها هست که مردم بدبختی‌های مالی و شغلی و شخصی و معیشتی شان را فراموش میکنند و با حکومت همدل میشوند، و این بهترین فرصت برای سرکوب منتقدین داخلی است. کشور که آرام شود مردم طلبکار حکومت میشوند. باید کشور را دائما در حالت جنگی نگه داشت. باید کاری کرد که مردم وقتی بهم می‌رسند دائما از جنگ و از دشمن بگویند»[۴۰]
ورود روسیه به سوریه
ملاقات پوتین با سلیمانی
پس از چهار سال جنگ در سوریه با پیشروی نیروهای مخالف بشار اسد و ارتش آزاد سوریه در اواسط سال ۲۰۱۳ بشار اسد در آستانه ی سقوط قرار گرفت. رژیم ایران به صورت گسترده به یاری او شتافت اما پس از نزدیک به دو سال نتوانست کار زیادی از پیش برد. تعداد بالای کشته‌شدگان سپاه پاسداران و جنازه‌هایی که روزانه به ایران روانه می‌شد حاکی از پیشروی‌های ارتش آزاد سوریه شامل انقلابیون و جوانان آزادی‌خواه سوریه بود. به همین منظور قاسم سلیمانی به عنوان فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران رژیم ایران ناگزیر شد از روسیه کمک بخواهد. هرچند تا پیش از آن پوتین نیز در زمینه‌های لجستیک و سلاح و مهمات نظامی، ارتش سوریه و رژیم ایران را در جنگ با مخالفان اسد تأمین می‌کرد. قاسم سلیمانی در ماه اوت ۲۰۱۵ به روسیه رفت تا از پوتین برای دخالت نظامی و مستقیم در سوریه دعوت به عمل آورد. قاسم سلیمانی همچنین با برخی از افسران روسی ملاقات کرد.[۴۱] به گفته یکی از فرماندهان سپاه پاسداران به نام «اسدی» که در سوریه حضور داشت، ملاقات سلیمانی با پوتین قریب به دو ساعت به طول انجامید. در این ملاقات قاسم سلیمانی گفت: سوریه دارد از دست میرود و شما باید دخالت کنید.
به گفته‌ی پاسدار «اسدی» روسیه قدرتی بود که با به میدان آمدنش پیروزی نصیب رژیم سوریه و ایران و خود روسیه می‌شد. به گفته اسدی:
«نیروهای ما با روسیه هماهنگ می‌شدند تا محلی که نیروهای روسیه بمباران میکنند از نیروهای ما و بشار اسد خالی باشد.»
ولادیمیر پوتین و سرگئی لاوروف در مصاحبه‌های خود گفته بودند که حضور روسیه در خاک سوریه برای آموزش و به‌کارگیری تجهیزات روسی است که به نیروهای سوریه داده شد و نیز اعلام کرده بودند که حمایت نظامی از دولت بشار اسد با هدف محافظت از استقلال سوریه بوده است.
ورود روسیه با نیروی زمینی به سوریه
چنانچه گفته شد، در گذشته کمک روسیه به سوریه محدود به فروش تسلیحات و تجهیزات نظامی بود، اما بعد از ملاقات‌هایی که با پوتین انجام شد روسیه دو ناو آبی خاکی حامل نفربرهای زرهی و تانک و توپ از طریق تنگه بسفور به سوریه اعزام کرد. در همان زمان نیز نظامیان وابسته به تیپ‌های ۸۱۰ و ۳۳۶ تکاوران دریایی روسیه در شهرها و شهرک‌های سوریه همچنین در شهرهای لاذقیه، طرطوس، حمص و دمشق و حضور برخی نیروهای دیگر روسیه در دانشکده دریایی سوریه در لازقیه، نشان از حضور تمام عیار روسیه برای کمک به بشار اسد و تقویت نیروهای رژیم ایران در جنگ با مخالفان بشار اسد داشت[۴۲][۴۳].
دستمزد داوطلبان روسی در جنگ سوریه
روسیه برای اینکه بتواند نیرو برای جنگ در سوریه اعزام کند اقدام قابل توجهی انجام داد . دستمزد داوطلبین در سن‌پترزبورگ معادل ۴۰۰۰ دلار در ماه بود. تجمع داوطلبان روسی در منطقه‌ای در جنوب روسیه با نام «مولکینو» در نزدیکی واحد ویژه ارتش در همان حوالی انجام می‌شد[۴۴].
جنگ علیه نیروهای مخالف اسد با ۶ ارتش
پاسدار اسدی یکی از فرماندهان شبه نظامیان ایران علیه نیروهای مخالف اسد درباره وضعیت نیروها در سوریه گفت:
«در سوریه شش ارتش تشکیل شد که یکی از آنها حزب‌الله بود، دیگری نیروهایی از افغانستانی‌ها و نیروی دیگر نیز از پاکستانی‌ها بود. نیروی دیگری که حاصل کار سلیمانی و حسین همدانی بود نامش «دفاع وطنی» بود. اما با وجود دخالت آشکار نظامی روسیه در سوریه، گروه‌های مخالف اسد در جبهه غرب در سوریه نیروهای سوریه و هم‌پیمانانش را وادار به عقب نشینی کرده‌اند. اعزام تکاوران نیروی زمینی روسیه به همراه نفربرهای مدرن روسی در لاذقیه و اطراف آن و شرکت مستقیم نیروهای روسی در جنگ سوریه، تقویتی برای نیروهای بشار اسد بود که تابحال شکست‌های سنگینی را متحمل شده بودند.»[۴۵]
حملات شیمیایی توسط بشار اسد
با شدت گرفتن درگیری‌ها در سوریه رژیم اسد متوسل به استفاده از سلاح شیمیایی شد. طبق گزارش شبکه حقوق بشر سوریه، رژیم اسد از سال ۲۰۱۲ تا تاریخ ۴ آوریل سال جاری در کشور سوریه ۲۲۱ بار از سلاح شیمیایی استفاده کرده است. در ادامه این گزارش آمده است که رژیم بشار اسد ۲۱۶ بار با سلاح‌های شیمیایی به استان‌های دمشق و ادلب حمله کرده است که بیشتر قربانیان این حملات شیمیایی از غیرنظامیان و کودکان بودند. در حملات شیمیایی رژیم اسد به مناطق مسکونی دستکم ۹۷۵۳ نفر مجروح شدند.
در ماه اوت سال ۲۰۱۳ بشار اسد و متحدش ایران با گاز شیمیایی سارین به مناطق مسکونی غوطه شرقی دمشق حمله کردند. در این حمله بیش از ۱۴۰۰ غیرنظامی کشته شدند که اغلب از میان کودکان بودند. علت کشته شدن کودکان در حملات شیمیایی این است که آنها نسبت به این حملات حساس‌‌تر هستند[۴۶]
همچنین در حملات شیمیایی به خان شیخون ۱۸۷ غیرنظامی در اثر حملات شیمیایی خفه شده و جان باختند.[۴۷]
دیدبان حقوق بشر در سال ۲۰۱۷ گزارش داد که رژیم سوریه در این سال بارها به استفاده از گاز کلر در حملات به مناطق مسکونی متهم شده است[۴۸].
باراک اوباما رئیس جمهور وقت آمریکا در مورد استفاده حکومت بشار اسد از سلاح‌های شیمیایی به سوریه هشدار داده بود و آن‌را خط قرمز آمریکا دانسته بود. پس از هشدار اوباما دو حمله دیگر با گازهای شیمیایی در سوریه توسط بشار اسد انجام شد اما عبور از خط قرمز آمریکا با هیچ واکنشی از طرف اوباما مواجه نشد[۴۹].
این در حالی است که باراک اوباما، رئیس جمهوری وقت آمریکا هشدار داده بود که چنانچه دولت سوریه از این سلاح‌ها استفاده کند، پیامدهای بسیار شدیدی در انتظارش خواهد بود؛ بی عملی وی رژیم بشار اسد و متحدش ایران را نسبت به واکنش نشان ندادن آمریکا در مورد حملات بعدی مطمئن ساخت.
حمله شیمیایی به خان شیخون
در روز ۴ آوریل ۲۰۱۷ مصادف با ۱۵ فروردین ۱۳۹۶ بشار اسد با استفاده از هواپیما شهر خان شیخون را بمباران شیمیایی کرد. در این حمله بیش از ۱۸۷ غیرنظامی قتل عام شدند. پس از این حلمه در روز ۱۹ آوریل سازمان منع اشاعه سلاح‌های هسته ای صحت استفاده از گار سارین در خان شیخون را تأیید کرد. در روز ۲۶ اکتبر کمیته مشترک سازمان ملل و سازمان منع اشاعه سلاح‌های هسته‌ای رژیم بشار اسد را مسئول این حمله دانست اما روسیه در نشست ۱۶ نوامبر سازمان ملل قطعنامه تمدید مأموریت این کمیته در سوریه را وتو کرد و تحقیقات در این رابطه ناتمام ماند.[۴۷]
قاسم سلیمانی پشت حمله شیمایی به خان شیخون
بنا به افشاگری شورای ملی مقاومت ایران دو هفته پیش از حمله به خان شیخون نیروی زمینی سپاه پاسداران که با پیشروی سریع ارتش آزاد سوریه مواجه بود وارد استان حما میشود تا از تسخیر آن توسط ارتش آزاد جلوگیری کند اما دچار تلفات بسیار سنگینی میشود. ضعف نیروی زمینی سپاه در سوریه و ارتش اسد شکست‌های پی در پی آنها را در مقابل ارتش آزاد به دنبال داشت. در جنگ‌های حما دهها تن از نیروهای سپاه پاسداران و از جمله فرماندهان سپاه کشته میشوند.
برخی از کشته شدگان سپاه در حما:
- سرتیپ پاسدار عبدالله خشنود از لشکر ۱۹ کرمانشاه
- سرهنگ مراد عباسی فر از فرماندهان لشکر نبی‌اکرم کرمانشاه و از دوستان قاسم سلیمانی
- برخی دیگر از کشته‌های سپاه در حما این افراد بودند:
- سعید خواجه صالحانی از افسران سپاه واهل تهران
- حسین معز غلامی اهل تهران
- مهدی شکوری از تیپ نینوا
- قدرت الله عبودی از فرماندهان لشگر ۱۹ فجر استان فارس
- ابوذر فرحبخش از پاسداران لشکر ۱۹ فجر استان فارس
طبق گزارشات درونی رژیم نیروهای سپاه در این منطقه به خاطر تلفات سنگین و ضرباتی که خورده بودند زیر فشار بودند. به همین دلیل قاسم سلیمانی در روز جمعه ۳۱ مارس یعنی چهار روز قبل از حمله به خان شیخون از پایگاه‌های سپاه در حما بازدید به عمل می‌آورد تا به بررسی مشکلات پرداخته و به نیروها روحیه بدهد. تصاویر بازدید قاسم سلیمانی از پایگاه‌های سپاه در حما توسط سایت‌ها منتشر شد.
پس از بررسی‌های قاسم سلمیان وی برای چرخش تعادل قوای صحنه از نیروی هوایی اسد درخواست پشیبانی میکند. نهایتا آنها تصمیم می‌گیرند با حمله شیمیایی به مناطق پشت جبهه نیروی مقابل سپاه در حما یعنی منطقه خان شیخون و ایجاد ترس و وحشت در بین اپوزیسیون تعادل صحنه ی نظامی را تغییر دهند.
تلفات جنگ در سوریه
درباره آمار تلفات در سوریه نظرات و آمارهای متفاوتی گزارش شده است. دیدبان حقوق بشر سوریه اعلام کرد، طی ۸ سال درگیری در سوریه، بیش از ۵۱۱ هزار نفر از سال ۲۰۱۱ تا کنون کشته شدند. دیدبان همچنین اضافه کرد، ۳۵۰ هزار نفر از کشته شدگان شناسایی شدند[۵۰].
آمار مهاجران
در جریان درگیریهای ۸ ساله در سوریه ۱۳ میلیون نفر سوری به خارج از خاک سوریه مهاجرت کردند. این مهاجرت‌ها میلیاردها دلار خسارت به کشور وارد کرد[۵۱].
نمادهای انقلاب سوریه
انقلاب سوریه در طول ۸ سال نبرد با بشار اسد و متحدانش نمادهای بسیاری ایجاد کرد. افرادی که نحوه مرگ یا عملکرد آنها در جریان مبارزات مردم سوریه نامشان را به حافظه‌ی تاریخی سوریه سپرد. از جمله این افراد می‌توان از عبدالباسط ساروت، حمزه الخطیب، عمران دقنیش، ایلان کردی و بسیاری دیگر نام برد.
عبدالباسط ساروت (بلبل انقلاب)
عبدالباسط الساروت جوانی از علویان سوری (خاندان نزدیک به بشار اسد) بود که در ۲۷ سالگی در بحبوحه انقلاب سوریه، در درگیری های حمص توسط نظامیان بشار اسد کشته شد.
عبدالباسط ساروت تا قبل از آغاز انقلاب سوریه در سال ۲۰۱۱ دروازبان تیم ملی فوتبال جوانان سوریه و عضو تیم الکرامه حمص بود. عبدالباسط ساروت از نخستین کسانی بود که به انقلاب و قیام مردم سوریه پیوست و خیلی زود به عنوان هماهنگ کننده و یکی از رهبران تظاهرات مطرح شد و به همین دلیل به او لقب «نگهبان انقلاب» داده شد[۵۲]. وی با ترانه‌هایی که درخیابان می‌خواند و مردم را به اتحاد دعوت می‌کرد شهرت بیشتری یافت
عبدالباسط الساروت از زمان آغاز انقلاب سوریه و قیام مردم علیه بشار اسد ۱۹ سال سن داشت و بعد از پیوستن او به صفوف انقلابیون علیه بشار اسد، به نمادی برای جوانان در قیام سوریه علیه بشار اسد تبدیل شد و «خواننده انقلاب یا بلبل انقلاب نام گرفت». پدر و ۴ برادر عبدالباسط ساروت، در جریان حملات بشار اسد به شهر حمص و محاصره این شهر، کشته شدند.
سروده‌های معروف او در جریان قیام مردم سوریه در سال ۲۰۱۲ معروف و منتشر شد. تصویر عبدالباسط ساروت روی تمبرها در سال ۲۰۱۲ توسط انقلابیون و مخالفان بشار اسد طراحی و چاپ شد.
بعد از کشته شدن عبدالباسط ساروت مخالفان رژیم اسد به او لقب «چه گوارای سوریه» دادند[۵۳].
حمزه الخطیب
حمزه الخطیب در سال ۲۹ آوریل ۲۰۱۱ در تظاهرات سوریه در شهر درعا دستگیر شد. او تنها ۱۳ سال سن داشت. وی توسط نیروهای بشار اسد تا سرحد مرگ شکنجه شد. جسد مثله شده‌ی او به خانواده‌اش تحویل داده شد. او در روز ۲۵ می کشته شده بود. بر روی جنازه‌ی حمزه الخطیب آثار شکستگی، چندین گلوله و بریدن شدن برخی از اندام وی پیش از مرگ دیده می‌شد.[۵۴]
ایلان کردی
ایلان کردی نام یک کودک سوری کرد از میان ۱۳ میلیون آواره‌ی سوریه است. خانواده وی برای فرار از جنگ و بمباران در سوریه تلاش کردند از طریق دریای مدیترانه خود را به اروپا برسانند اما قایق آنها در دریا غرق شد. او به همراه مادر و برادرش در روز ۲ سپتامر ۲۰۱۵ غرق شدند. جنازه‌ی ایلان کردی در حالی که در ساحل مدیترانه روی ماسه‌ها افتاده بود توسط پلیس کشف شد. تصاویر مخابره شده از جنازه‌ی ایلان کردی دنیا را تکان داد. هزاران روزنامه این عکس را منتشر کرده و صدها نماد و طرح از او کشیده شده و ساخته شد. ایلان کردی به نماد مظلومیت آوارگان سوری که از ظلم بشار اسد گریخته‌اند تبدیل شد.
عمران دقنیش
هنگامی که حلب در دست ارتش آزاد سوریه بود، نیروی هوایی روسیه، ایران و بشار اسد آن را به صورت شبانه‌روزی بمباران می‌کردند. عمران دقنیش یک کودک سوری ساکن حلب است که روز ۱۸ اوت ۲۰۱۸ در یکی از این بمباران‌ها توسط نیروهای امدادی از زیر آوار بیرون کشیده شد. وی در حالی که ساکت و کاملا بهت زده بود و در عین حال نیمی از صورتش را خون و نیم دیگر را خاک فراگرفته بود به آرامی روی صندلی نشست. خبرنگاران با مخابره عکس او نام وی را برای همیشه در تاریخ سوریه ثبت کردند. [۵۵]
سالشمار انقلاب سوریه
انقلاب سوریه - سال ۲۰۱۱
تظاهرات مسالمت آمیز در نیمه ماه فوریه ۲۰۱۱ مصادف با ۲۴ اسفند ۱۳۸۹ با خواسته‌ی آزادی زندانیان سیاسی و آزادی بیان در دمشق آغاز شد. با دستگیری تظاهرکنندگان، شکنجه‌ی آنها و انتشار فیلم‌های آن در فضای مجازی تظاهرات در درعا و دمشق اوج بیشتری گرفت. با اوج گیری تظاهرات، بشار اسد برای سرکوب تظاهرکنندگان به روی آنها آتش باز کرد و به استفاده از تانک روی آورد. با ایجاد محکومیت‌های بین المللی آمریکا تحریم‌هایی را علیه حکومت بشار اسد اعمال کرد. تا ژوئیه ۲۰۱۱ یعنی تا مرداد ماه ۱۳۸۹ پس از گذشت ۵ ماه نزدیک به ۱۴۰۰ نفر در سوریه توسط نیروهای بشار اسد کشته شدند. در همین زمان چند افسر جدا شده از ارتش اسد که حاضر به مشارکت در سرکوب مردم نبودند تشکیل ارتش آزاد سوریه را اعلام کردند. پس از آن گروه‌های مختلفی از ارتش اسد که حاضر به شرکت در کشتار مردم نبودند از وی جدا شدند و به ارتش آزادی پیوستند. شهر حمص در سوریه به یکی از مراکز تظاهرات و مخالفت علیه بشار اسد تبدیل شد.[۵۶]
انقلاب سوریه - سال ۲۰۱۲
در ماه مارس ارتش بشار اسد با بمباران وحشیانه‌ی شهر حمص توانست محله بابا عمرو را که به یکی از سمبل‌های انقلاب سوریه تبدیل شده بود تسخیر کند. همچنین در ماه می ۲۰۱۲ ارتش سوریه با بمباران به وسیله بمب‌های خوشه‌ای و توپخانه و سلاح‌های سنگین شهر حمص را زیر حملات خود گرفت. در ۱۷ ژوئیه ۲۰۱۲ گروه‌های مستقل ارتش آزاد سوریه توانستند برخی از محله‌ها در پایتخت را آزاد کنند اما بشار اسد با بمباران این مناطق آن‌را پس گرفت و این نیروها به روستای اطراف و مناطق غوطه‌ی شرقی عقب‌نشینی کردند. همزمان در حملات به شهر حمص صدها نفر از شهروندان کشته شدند. پس از این حملات شورای امنیت ملل متحد برای اولین‌بار استفاده از خشونت در سوریه را محکوم کرد. باراک اوباما اعلام کرد اگر بشار اسد از سلاح شیمیایی علیه شهروندان خود استفاده کند با نیروی نظامی وارد عمل میشود. پنج ماه بعد در نوامبر ۲۰۱۲ ائتلاف ملی سوریه از اتحاد گروه‌های مختلفی که در انقلاب شرکت کرده بودند، تأسیس شد. این ائتلاف گروه النصرة را به دلیل اعتقادات بنیادگرایانه در برنمی‌گرفت. در سال ۲۰۱۲ بیش از یک میلیون سوری از مرزهای این کشور خارج شدند تا از سرکوب و بمباران‌های ارتش اسد در امان بمانند.
انقلاب سوریه - سال ۲۰۱۳
در سال ۲۰۱۳ هلیکوپترهای ارتش اسد با کمک رژیم ایران و با استفاده از بشکه‌های انفجاری به بمباران شهرها و مناطقی که در آنها تظاهرات روی می‌داد پرداختند. این حملات تمامی سوریه را در برمی‌گرفت. در این حملات صدها شهروند غیرنظامی کشته شدند.
از اواسط سال ۲۰۱۳ دمشق در آستانه سقوط قرار گرفت و زمزمه‌های فرار بشار اسد به گوش رسید. مخالین سوری در آستانه‌ی پیروزی و سرنگونی بشار اسد بودند. رژیم ایران از همین زمان بطور گسترده برای نجات بشار اسد وارد سوریه شد.
در آگوست ۲۰۱۳ حمله شیمیایی بشار اسد به غوطه شرقی در نزدیکی دمشق منجر به کشته شدن ۱۴۰۰ نفر از شهروندان شد.
در آوریل ۲۰۱۳ ( اردیبهشت ۱۳۹۱) حسن نصرالله دبیرکل حزب‌الله لبنان برای اولین بار حضور نیروهای حزب الله لبنان در سوریه برای دفاع از بشار اسد را اعلام کرد. حزب‌الله لبنان در جبهه‌های مختلف در سوریه به جنگ با گروه‌های ارتش آزاد پرداخت و نقش مهمی در تغییر تعادل قوا به نفع بشار اسد ایفا کرد.
در فوریه ۲۰۱۲ حمص بارها مورد حملات هوایی بشار اسد قرار گرفت. ماری کالوین خبرنگار مشهور آمریکایی برای تهیه گزارش از محله بابا عمرو در شهر حمص به آنجا رفت و به افشای بشار اسد که به جهان می گفت در حال بمباران تروریست‌هاست، پرداخت. او در یک گزارش زنده به رسانه‌ها نشان داد که مردم عادی زیر بمباران بشار اسد قرار دارند. ماری کالوین آخرین گزارش خود را از همین شهر تهیه کرده و در آنجا جان سپرد.
انقلاب سوریه - سال ۲۰۱۴
در ژانویه ۲۰۱۴ تشکیلات داعش بر شهر رقه در شمال سوریه مسلط شد و آن‌را به مرکز خود تبدیل کرد. نیروهای داعش در هماهنگی با ارتش اسد اجازه یافته بودند از مرزهای عراق وارد سوریه شوند.[۱۴] نیروهای داعش با مخالفین اسد و ارتش آزاد سوریه وارد جنگ شدند.
در سپتامبر ۲۰۱۴ یک نیروی ائتلاف بین المللی به رهبری آمریکا شهر رقه را به دفعات مورد حملات هوایی قراردادند.
با درگیر شدن داعش با نیروهای دموکراتیک سوریه و همچنین پیروزی‌های پی در پی ارتش آزاد سوریه رژیم ایران مجددا با یک بن بست نظامی در سوریه مواجه شد.
کشته‌های رژیم ایران، نیروهای فاطمیون و حزب الله همچنان رو به افزایش بود. در همین دوران ویدئوهایی از نیروهای ایرانی اسیر شده توسط ارتش آزاد در شبکه‌های اجتماعی منتشر شد.
انقلاب سوریه - سال ۲۰۱۵
در اوت ۲۰۱۵ قاسم سلیمانی برای نجات بشار اسد از سقوط به روسیه رفت تا از پوتین برای ورود نظامی به سوریه دعوت کند.[۵۷]
در ۳۰ سبتامبر ۲۰۱۵ نیروهای روسیه به درخواست قاسم سلیمانی وارد سوریه شدند و به بمباران وحشیانه‌ی نیروهای مخالف اسد پرداختند. ورود نیروهای روسی تعادل قوای نظامی در سوریه را که تا کنون به نفع ارتش آزاد سوریه و دیگر مخالفان نظام بشار اسد بود، تغییر داد. به این ترتیب بشار اسد توانست به کمک روسیه و ایران بسیاری از مناطقی را که از سال ۲۰۱۱ آزاد شده بود، مجددا تسخیر کند.
انقلاب سوریه - سال ۲۰۱۶
در ژانویه ۲۰۱۶ در یک معامله، آمریکا سوریه را برای حضور روسیه خالی کرد و بمباران غیرنظامیان به شکل گسترده ادامه یافت.
در ۲۴ ژانویه همین سال محموله‌های بزرگ سلاح و مهمات از جمله سلاح‌های AK-74 توسط روسیه به نیروهای بشار اسد تحویل داده شد.[۵۸]
با ورود روسیه، بشار اسد توانست اغلب مناطق استان لاذقیه را که اهمیت استراتژیک داشتند پس بگیرد. همچنین راه ارتباطی حلب و ادلب به مرز باب السلامه در مرز ترکیه بسته شد و در نتیجه اولین قدم برای محاصره این دو شهر برداشته شد.
ارتش اسد پس از این پیروزی‌ها که به کمک سپاه پاسدارن و ارتش روسیه به‌دست آمده بود، در ۲۸ فوریه یک آتش بس ۲۴ ساعته را با توافق سازمان ملل و نیروهای ارتش آزاد برای قطع بمباران شهروندان غیرنظامی پذیرفت، اما مجددا حمله‌ها را آغاز کرد. در ۲۶ فوریه در حمله نیروهای زمینی سپاه پاسداران با کمک نیروی هوایی روسیه ۷ عضو یک خانواده (شامل دو زن و دو کودک) در روستای قبتال الجبل جان باختند.[۵۹]
در فوریه ۲۰۱۶ نیروهای SDF کرد (یکان‌های مدافع خلق کرد) به همکاری با نیروهای بشار اسد در مقابل حفظ استقلال خود پرداختند و نیروهای مسلح انقلاب سوریه را در شمال حلب مورد هدف قرار دادند. فیلیپ هاموند، وزیر خارجه وقت بریتانیا کردها را بخاطر همکاری با اسد و روسیه محکوم کرد. نیروهای کردستان به منظور تشکیل اقلیم خودمختارکردستان و اضافه کردن مناطقی از سوریه به خاک خود با اتاق عملیات مارع که اتحادی از نیروهای انقلاب سوریه است درگیر شدند. اتاق عملیات مارع بر خلاف تبلیغات کردها و نیروهای اسد و رژیم ایران نیروهای مسلمان سوری و میانه رو بودند که از جانب ایالات متحده نیز با همین صفت خوانده شده بودند.
در تمامی ماه‌های سال ۲۰۱۶ بمباران مناطق مختلف سوریه، از جمله بمباران مراکز درمانی حلب توسط بشار اسد و روسیه ادامه داشت. سازمان بین المللی یونیسف در بیانیه‌ای در سبتامبر ۲۰۱۶ می‌گوید:
«از روز جمعه تا کنون در جریان بمباران‌های محله‌های حلب شرقی دستکم ۹۶ کودک کشته و ۲۲۳ کودک زخمی شده‌اند.»[۶۰]
محاصره حلب شرقی برای تسخیر کامل آن توسط نیروهای بشار اسد، سپاه پاسداران، روسیه،فاطمیون و... در این ماه ادامه یافت.
در دسامبر ۲۰۱۶ حلب بطور کامل توسط این نیروها تسخیر شد. شهروندان و مخالفین باقی‌مانده در این شهر اجازه یافتند با اتوبوس شهر را ترک کنند. این بزرگترین پیروزی برای بشار اسد در طول ۶ سال جنگ بود.
انقلاب سوریه - سال ۲۰۱۷
در ژانویه ۲۰۱۷ نیروهای مدافع خلق کرد با نام YPG به دفعات به نیروهای مخالف بشار اسد در حلب حمله کرده و راه را برای خروج آنها در اطراف حلب بستند. آنها در گزارش ایمان مرآتی خبرنگار تلویزیون ایران بخاطر جنگ با مخالفین بشار اسد مورد تمجید قرار گرفتند.[۶۱]
در فوریه ۲۰۱۷ فیلم مستند کلاه سفیدها که نیروهای امدادگر مخالف بشار اسد هستند برنده جایزه اسکار بهترین مستند سال شد. فیلم کلاه سفیدها (White Helmets) به کارگردانی اورلان ون اینزیدل به فعالیت‌های یک گروه امدادی در شهرهایی می‌پردازد که زیر بمباران جنگنده‌های روسی و بشار اسد قرار دارند.
در آوریل ۲۰۱۷ بشار اسد با همکاری و به درخواست رژیم ایران شهر خان شیخون را مورد حمله شیمیایی قرار داد که منجر به کشته شدن ۱۸۷ نفر شد. با اوج‌گیری محکومیت‌های جهانی دونالد ترامپ مرکز نیروی هوایی شعیرات که این عملیات را انجام داده بود، مورد حمله هوایی قرار داد.
در اکتبر ۲۰۱۷ نیروهای دموکراتیک سوریه که توسط ائتلاف بین المللی مبارزه با داعش ایجاد شده بود توانستند داعش را به طور کامل از رقه بیرون کند.
انقلاب سوریه - سال ۲۰۱۸
در مارس ۲۰۱۸ سازمان ملل در مقاله‌ای که در واشنگتن پست نیز به چاپ رسید، از تجاوزات جنسی سیستماتیک به زنان و مردان در سوریه خبر داد. این گزارش حاکی از آن است که هزاران زن و مرد سوری توسط نیروهای حامی بشار اسد مورد تجاوز قرار گرفته‌اند. صدها زن در مصاحبه‌های خود ابراز کردند که در هنگام خانه‌گردی نیروهای رسمی بشار اسد گاه حتی به‌صورت جمعی، یا در مقابل همسر، برادر یا فرزندان خود مورد تجاوز قرار می‌گرفتند. بدترین نوع این تجاوزات در زندان‌های سوریه بوده است.
در آوریل ۲۰۱۸ بشار اسد با حمله شیمیایی به شهرک دوما موجب مرگ بیش از ۱۰۰ تن از ساکنین آن شد. بسیاری از کشته شدگان از میان کودکان بودند.
در مارس ۲۰۱۸ غوطه شرقی نیز پس از محاصره طولانی و بمباران‌های وحشیانه در حالی که ساکنین در زیر زمین و تونل‌ها پناه گرفته بودند توسط نیروهای سپاه پاسداران و بشار اسد تسخیر شد. بسیاری از ساکنین شهر را ترک کردند.[۶۲]
منابع
- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ هكذا بدأت الثورة في سوريا
- ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ بشار الأسد يحكم قبضته على سورية
- ↑ الجيش السوري الحر
- ↑ آسوشیتدپرس: سردار سلیمانی ماه اوت با پوتین دیدار کرده است
- ↑ سوریه، ۳۰سال کشتار و ترور-وبلاگ بابیلونسکای بلاگ
- ↑ اللجنه السوریه لحقوق الانسان-وبگاه حقوق بشر سوریه
- ↑ گاه‌شمار بحران سوریه-سایت الکوثر
- ↑ سلاخ‌خانه انسانی در دمشق
- ↑ گاه‌شمار بحران سوریه-سایت کوثر
- ↑ گاه‌شمار جنگ داخلی سوریه-یورو نیوز
- ↑ فرمانده ارتش آزاد سوریه: بشار اسد به سرنوشت قذافی دچارخواهد شد-العربیه
- ↑ هشدار سرهنگ رياض اسعد فرمانده ارتش سوريه آزاد درمورد سلامت سرهنگ حسين هرموش-سایت همبستگی ملی
- ↑ ارتش آزاد سوریه، نیرویی با قدرتی نامعلوم-سایت بی بی سی
- ↑ ۱۴٫۰ ۱۴٫۱ جدا شدن افسران نظامی از ارتش سوریه-سایت ایران آزاد فردا
- ↑ آمریکا: ایران در سرکوب اعتراضات به سوریه کمک میکند-دویچه وله
- ↑ فرع القاعدة بايران يساهم بنقل الأسلحة والمقاتلين لتنظيم القاعدة في سوريا
- ↑ سازمان سیا،اسناد روابط ایران و گروه القاعده را منتشر کرد
- ↑ همکاری رژیم اسد و داعش در خط حما-ادلب در سوریه
- ↑ همکاری «عمیق» رژیم اسد با داعش در زمینه انرژی
- ↑ قيادي في "داعش" يكشف دور مخابرات أسد في صناعة التنظيم
- ↑ 5 دلائل على أن داعش والنظام السوري ليسوا أعداء كما يبدو
- ↑ ۲۲٫۰ ۲۲٫۱ ۲۲٫۲ ۲۲٫۳ افشاگری کمیسیون خارجه شورای ملی مقاومت ایران-۲۰۱۷
- ↑ لشکر فاطمیون
- ↑ كمیسیون امنیت و ضد تروریسم: ایران: تلفات پاسداران و مزدورانشان در سوریه از 10 هزار تن بیشتر است- سایت شورای ملی مقاومت ایران
- ↑ ۲ هزار کشته و ۸ هزار زخمی از افغان‌های فاطمیون در سوریه-دویچه وله
- ↑ نشریه فارین افیرز
- ↑ وال استریت ژورنال
- ↑ چرا رژیم ایران سوریه را رها نمی‌کند-سایت بی بی سی
- ↑ سوریه را رها کن فکری به‌حال ما کن-سایت مجاهد
- ↑ نشریه جوان همدان
- ↑ ۳۱٫۰ ۳۱٫۱ ۳۱٫۲ ۳۱٫۳ ۳۱٫۴ افشاگری دفتر نمایندگی شورای ملی مقاومت ایران – لندن ۶ دسامبر ۲۰۱۷
- ↑ ایران و سوریه، معمای عمق استراتژیک-سایت بی بی سی
- ↑ ایران، سوریه، معمای عمق استراتژیک-سایت بی بی سی
- ↑ بیانات در دیدار جمعی از خانواده‌های شهدای مدافع حرم
- ↑ تماس روحانی با دیكتاتور سوریه و حمایت از كشتار مردم این كشور-سایت شورای ملی مقاومت ایران
- ↑ وحدت روحانی با خامنه ای در پشتیبانی از جنایتهای پاسداران در سوریه وعراق و حمایت از اسد-سایت شورای ملی مقاومت
- ↑ شبکه اطلاع رسانی رهیاب
- ↑ تأکید بر اعزام پاسداران به سوریه-سایت شورای ملی مقاومت ایران
- ↑ اعتراف جواد منصوری: به بهانه جنگ مخالفان سرکوب شدند
- ↑ ما نه به دوست بلکه به دشمن نیاز داریم
- ↑ آسوشیتدپرس: سردار سلیمانی ماه اوت با پوتین دیدار کرده است
- ↑ ورود روسیه به جنگ سوریه-رادیو فردا
- ↑ ماجرای دیدار ۱۴۰ دقیقه‌ای پوتین با سردار سلیمانی-سایت مشرق
- ↑ انتشار شواهدی درباره فعالیت نیروی زمینی روسیه در سوریه-دویچه وله
- ↑ نبرد آزادسازی جولان قطعی است-سایت مشرق
- ↑ بیش از 200 بار از سلاح شیمیایی در سوریه استفاده شده است-آناتولی
- ↑ ۴۷٫۰ ۴۷٫۱ رژیم اسد 216 حمله شیمیایی در 8 سال گذشته انجام داده است
- ↑ از «حمله شیمیایی» به دوما تاکنون چه می دانیم؟-یورو نیوز
- ↑ گاه‌شمار جنگ داخلی سوریه-یورو نیوز
- ↑ جنگ در سوریه ۵۰۰هزار کشته-یورو نیوز
- ↑ «۳۷۰ هزار نفر» در جنگ داخلی سوریه کشته شده‌اند-رادیو فردا
- ↑ فوتبالیست سوری که 'نماد قیام علیه بشار اسد' شده بود درگذشت-سایت بی بی سی
- ↑ عبد الباسط الساروت؛ «بلبل انقلاب» و «چه گوارا» سوریه-الشرق الاوسط
- ↑ في ذكرى استشهاده.. حمزة الخطيب يعرّش على الذاكرة من جديد
- ↑ عمران، کودک پنج ساله سوری؛ چهره زخمی حلب
- ↑ تسلسل زمنی للحرب في سوریا
- ↑ آسوشیتدپرس: سردار سلیمانی ماه اوت با پوتین دیدار کرده است
- ↑ گزارش جنگ در سوریه- ژانویه ۲۰۱۶
- ↑ گزارش جنگ در سوریه فوریه ۲۰۱۶
- ↑ گزارش جنگ در سوریه و عراق - ماه سپتامبر ۲۰۱۶
- ↑ گزارش جنگ در سوریه و عراق - ژانویه ۲۰۱۷
- ↑ گزارش جنگ در سوریه و عراق - مارس ۲۰۱۸