کاربر:Khosro/صفحه تمرین کولبران: تفاوت میان نسخه‌ها

پرش به ناوبری پرش به جستجو
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۵۵: خط ۵۵:


== دستمزد کولبران ==
== دستمزد کولبران ==
دست‌مزد کولبران بر مبنای وزن و نوع باری که حمل می‌کنند تعیین می‌شود که معمولاً تابع نرخ تورم در ایران و ارزش پول ایرانی است؛ و هم‌چنین برای مناطق و مرزهای مختلف کولبری نیز تا حدودی متفاوت است. این نرخ در اواخر سال ۱۳۹۸،  متناسب با مسیر کولبری و نوع بار، بین ۶ هزار تا ۱۲ هزار تومان یعنی ۳۷ سنت تا ۸۸ سنت برای هر کیلو بار در نوسان است. در صورتی که باری برای حمل کردن کولبران موجود باشد، در روز یک‌مرتبه می‌توانند بار بیاورند که به‌طور متوسط با پایین‌ترین نرخ پرداختی بین ۱۲۵ تا ۳۵۰ هزار تومان یعنی بین ۱۰ تا ۲۵ دلار آمریکا دستمزد می‌گیرند. بالاترین نرخ پرداختی کولبران نیز بین ۳۰۰ تا ۶۰۰ هزار تومان یعنی ۲۲ تا ۴۴ دلار دستمزد است. با توجه به وضعیت مناطق مرزی و تعداد زیاد کولبران و هم‌چنین سختی کمرشکن کار کولبری، یک کولبر فقط می‌تواند دو نوبت در هفته بار بیاورد و گاهی نیز برای چند هفته همان یک‌بار بار هم پیدا نمی‌شود. این درحالی است که کولبران به صورت سیستماتیک کشتار می‌شوند.<ref name=":0">[https://iranwire.com/fa/features/36310 کولبری در ایران؛ برا نان به استقبال مرگ می‌روند - سایت ایران وایر]</ref>  
دست‌مزد کولبران بر مبنای وزن و نوع باری که حمل می‌کنند تعیین می‌شود که معمولاً تابع نرخ تورم در ایران و ارزش پول ایرانی است؛ و هم‌چنین برای مناطق و مرزهای مختلف کولبری نیز تا حدودی متفاوت است. این نرخ در اواخر سال ۱۳۹۸،  متناسب با مسیر کولبری و نوع بار، بین ۶ هزار تا ۱۲ هزار تومان یعنی ۳۷ سنت تا ۸۸ سنت برای هر کیلو بار در نوسان است. در صورتی که باری برای حمل کردن کولبران موجود باشد، در روز یک‌مرتبه می‌توانند بار بیاورند که به‌طور متوسط با پایین‌ترین نرخ پرداختی بین ۱۲۵ تا ۳۵۰ هزار تومان یعنی بین ۱۰ تا ۲۵ دلار آمریکا دستمزد می‌گیرند. بالاترین نرخ پرداختی کولبران نیز بین ۳۰۰ تا ۶۰۰ هزار تومان یعنی ۲۲ تا ۴۴ دلار دستمزد است. با توجه به وضعیت مناطق مرزی و تعداد زیاد کولبران و هم‌چنین سختی کمرشکن کار کولبری، یک کولبر فقط می‌تواند دو نوبت در هفته بار بیاورد و گاهی نیز برای چند هفته همان یک‌بار بار هم پیدا نمی‌شود. این درحالی است که کولبران به صورت سیستماتیک کشتار می‌شوند.<ref name=":0">[https://iranwire.com/fa/features/36310 کولبری در ایران؛ برا نان به استقبال مرگ می‌روند - سایت ایران وایر]</ref>
 
طبق آمار محاسبه شده  از هر یک میلیارد تومان کالایی که از طریق کولبری وارد کشور می‌شود کمتر از ۹ میلیون تومان آن نصیب کولبران می‌شود. یعنی کمتر از یک درصد از ارزش کالایی که وارد می‌کند!.<ref name=":0" />  


== پیشینه‌ی کولبری ==
== پیشینه‌ی کولبری ==
خط ۷۰: خط ۷۲:


=== جبر ساختاری ===
=== جبر ساختاری ===
یکی از عواملی که باعث رایج شدن کولبری در مناطق مرزی شده است، جبر ساختاری است. مطابق با اصول متعدد قانون اساسی، دولت وظیفه دارد که امکانات اولیه و فرصت‌های اشتغال و توسعه را به طور مساوی و برابر برای تمامی ساکنان این مرزوبوم فراهم کند تا عدالت اجتماعی و فضایی محقق شود. اما متأسفانه با سیاست‌ها و برنامه‌های تمرکزگرایانه که از سال ١٣٢٧، تا به امروز به اجرا درآمده است، در کشور مناطق برخوردار و غیربرخوردار شکل گرفته‌اند. استان‌های مرزی غرب کشور، هم پیش از [[انقلاب ضد سلطنتی|'''انقلاب ضدسلطنتی''']] و هم پس از انقلاب جزو مناطق غیربرخوردار و توسعه‌نیافته کشور بوده‌اند؛ که با وجود داشتن امکانات خدادادی و نیروی انسانی فعال، از کمترین میزان سرمایه‌گذاری دولتی در زمینه اشتغال پایدار بهره برده‌اند؛ بنابراین توسعه‌نیافتگی مناطق مرزی و فقر و محرومیت ساکنین این مناطق، مردم را برای امرار معاش پایه‌ای و حداقلی خود به سمت پدیده‌هایی مانند کولبری می‌کشاند.<ref name=":1" />[[پرونده:کولبر10.JPG|بندانگشتی|یک کولبر با بار لاستیک ماشین]]
از جمله دلایل  رواج کولبری جبر ساختاری در این مناطق است. این به این معنی است که دولت امکانات اولیه و فرصت‌های شغلی را برای تمام ساکنان سرزمین ایران فراهم نمی‌کند. یعنی مناطق مختلف ایران به مناطق برخوردار و غیربرخوردار تقسیم شده است که ناشی از سیاست‌های تمرکزگرایانه است. هر چند در مناطق برخوردار نیز وضعیت بسیار وخیم است اما این وخامت در مناطق غیربرخوردار شدیدتر است. این مشکل از سال ها پیش از [[انقلاب ضد سلطنتی|'''انقلاب ضدسلطنتی''']] وجود داشته است.مناطق مرزی و حاشیه کشور همواره با وجود داشتن امکانات خدادادی و نیروی انسانی فعال، از کمترین میزان سرمایه‌گذاری دولتی در زمینه اشتغال پایدار بهره برده‌اند؛ بنابراین توسعه‌نیافتگی مناطق مرزی و فقر و محرومیت ساکنین این مناطق، مردم را برای امرار معاش پایه‌ای و حداقلی خود به سمت پدیده‌هایی مانند کولبری می‌کشاند.<ref name=":1" />[[پرونده:کولبر10.JPG|بندانگشتی|یک کولبر با بار لاستیک ماشین]]
=== فقر اقتصادی ===
=== فقر اقتصادی ===
مهم‌ترین عامل روی آوردن مردم به کولبری، فقر اقتصادی است. فقدان زیرساخت‌های اقتصادی و نبود سرمایه‌گذاری برای رفع آن، تخصیص منابع ملی به شیوه نامتناسب و مبتنی بر نادیده‌انگاری حاشیه به سود مرکز، نبود فرصت‌های شغلی و عدم برنامه‌ریزی برای اشتغال پایدار و درنتیجه بیکاری گسترده، و تمام این‌ها در زیر چتر نگاه امنیتی حکومت به مناطق کردنشین را می‌توان از عوامل فقر عمیق و ساختاری شدن فقر در کردستان و مناطق کردنشین دانست که ما حصل آن روی آوردن مردم به کولبری است. آمار شاخص‌های اقتصادی که سازمان‌های مختلف مسئول در ایران منتشر می‌کنند، مواردی که گفته شد را تأیید می‌کند. براساس این آمارها، مناطق کردنشین در ایران از استان آذربایجان غربی تا ایلام جزو توسعه‌نیافته‌ترین مناطق در ایران هستند؛ و از محرومیت ساختاری رنج می‌برند؛ و در تمام شاخص‌های اجتماعی و سیاسی و فرهنگی و اقتصادی از مناطق مرکزی ایران محروم‌تر هستند. برای مثال و به عنوان نمونه، درآمد سرانه‌ی استان کردستان برابر با آمارهای سال ۱۳۸۵، مرکز آمار ایران، حدود ۴/۴۶ درصد درآمد سرانه میانگین کشوری است؛ و در رتبه ٢٩ کشوری می‌ایستد. در همین سال، سهم استان کردستان از کل تولید ناخالص داخلی کشور حدود ۰/۹۵ درصد، یعنی کمتر از یک درصد بوده و در رتبه‌ی ۲۳ کشوری ایستاده است.<ref name=":0" />  
مهم‌ترین عامل روی آوردن مردم به کولبری، فقر اقتصادی است. فقدان زیرساخت‌های اقتصادی و نبود سرمایه‌گذاری برای رفع آن، تخصیص منابع ملی به شیوه نامتناسب و مبتنی بر نادیده‌انگاری حاشیه به سود مرکز، نبود فرصت‌های شغلی و عدم برنامه‌ریزی برای اشتغال پایدار و درنتیجه بیکاری گسترده، و تمام این‌ها در زیر چتر نگاه امنیتی حکومت به مناطق کردنشین را می‌توان از عوامل فقر عمیق و ساختاری شدن فقر در کردستان و مناطق کردنشین دانست که ما حصل آن روی آوردن مردم به کولبری است. آمار شاخص‌های اقتصادی که سازمان‌های مختلف مسئول در ایران منتشر می‌کنند، مواردی که گفته شد را تأیید می‌کند. براساس این آمارها، مناطق کردنشین در ایران از استان آذربایجان غربی تا ایلام جزو توسعه‌نیافته‌ترین مناطق در ایران هستند؛ و از محرومیت ساختاری رنج می‌برند؛ و در تمام شاخص‌های اجتماعی و سیاسی و فرهنگی و اقتصادی از مناطق مرکزی ایران محروم‌تر هستند. برای مثال و به عنوان نمونه، درآمد سرانه‌ی استان کردستان برابر با آمارهای سال ۱۳۸۵، مرکز آمار ایران، حدود ۴/۴۶ درصد درآمد سرانه میانگین کشوری است؛ و در رتبه ٢٩ کشوری می‌ایستد. در همین سال، سهم استان کردستان از کل تولید ناخالص داخلی کشور حدود ۰/۹۵ درصد، یعنی کمتر از یک درصد بوده و در رتبه‌ی ۲۳ کشوری ایستاده است.<ref name=":0" />  
خط ۸۴: خط ۸۶:


== تفاوت کولبر با قاچاقچی ==
== تفاوت کولبر با قاچاقچی ==
فرق و تفاوت کولبر با قاچاقچی در این است که قاچاقچی در سود این کار سهیم است؛ و الزاماً خودش درگیر حمل بار نیست و جانش را به خطر نمی‌اندازد. قاچاقچی می‌تواند ساکن هر جای ایران یا خارج از ایران باشد. در حالی که کولبر، یکی از ساکنان مناطق مرزی ایران است که هیچ سودی از قاچاق کالا ندارد؛ و فقط کارگری است که مزد می‌گیرد و در ازای این مزد ناچیز، جانش را به خطر می‌اندازد. در واقع موضوع مالکیت، یکی از نقاط تفاوت بین کولبر با قاچاقچی کالا است.
واقعیت هم در مورد قاچاقچی‌گری و کولبری این است که اساسا قاچاق کالا در ایران کاری پذیرفته شده و رسمی است که توسط ارگان‌هایی مانند سپاه، تاجران حکومتی، نهادهای وابسته به رهبر و... از معابر رسمی و از طریق کانتینر و اسکله‌های مجاز و غیرمجاز انجام می‌شود.
 
با این همه اگر انتقال یک یا چند قلم کالا را قاچاق فرض نماییم باید گفت  تفاوت کولبر با قاچاقچی در این است که قاچاقچی در سود این کار سهیم است؛ و خودش درگیر حمل بار نیست و جانش را به خطر نمی‌اندازد در حالی که کولبران در سود انتقال این کالا سهیم نیستند. قاچاقچی می‌تواند ساکن هر جای ایران یا خارج از ایران باشد. در حالی که کولبر، یکی از ساکنان مناطق مرزی ایران و فقط کارگری است که مزد می‌گیرد و در ازای این مزد ناچیز، جانش را به خطر می‌اندازد.  


یکی از حقوقدانان به نام سارا محمدی که دست‌اندرکار پرونده‌هایی از این قبیل در کردستان ایران است، می‌گوید: <blockquote>«باید شرایط اقتصادی متفاوت مردم در کردستان ایران را در مقایسه با بسیاری از مناطق دیگر، در نظر گرفت. علیرغم آن‌که قوانین ایران بر عدم تبعیض اختصاص بودجه و سرمایه‌گذاری در نقاط مختلف کشور تأکید کرده‌اند، نگاه امنیتی به کردستان سبب شده تا فقر گسترده در شهرها و روستاهای مرزی چاره‌ای غیر از دست زدن به این کار خطرناک برای برخی مردم باقی نگذارد. در شرایط عدم وجود کارخانه و زیرساخت اقتصادی در این مناطق که ایجاد اشتغال کنند، برخی از افراد با به خطر انداختن جان خود، برای سیر کردن شکم خانواده‌شان اقدام به انتقال کالا در ازای دستمزدی اندک می‌کنند. در واقع، نخستین نقض قانون، در تصمیم‌سازی‌های کلان اجرایی در زمینه اختصاص بودجه و کارآفرینی در مناطق مرزی صورت می‌گیرد.»<ref name=":6">[https://iranhr.net/fa/articles/2827/ کولبر و فرق آن با قاچاقچی - سایت سازمان حقوق بشر ایران]</ref></blockquote>
یکی از حقوقدانان به نام سارا محمدی که دست‌اندرکار پرونده‌هایی از این قبیل در کردستان ایران است، می‌گوید:<blockquote>«باید شرایط اقتصادی متفاوت مردم در کردستان ایران را در مقایسه با بسیاری از مناطق دیگر، در نظر گرفت. علیرغم آن‌که قوانین ایران بر عدم تبعیض اختصاص بودجه و سرمایه‌گذاری در نقاط مختلف کشور تأکید کرده‌اند، نگاه امنیتی به کردستان سبب شده تا فقر گسترده در شهرها و روستاهای مرزی چاره‌ای غیر از دست زدن به این کار خطرناک برای برخی مردم باقی نگذارد. در شرایط عدم وجود کارخانه و زیرساخت اقتصادی در این مناطق که ایجاد اشتغال کنند، برخی از افراد با به خطر انداختن جان خود، برای سیر کردن شکم خانواده‌شان اقدام به انتقال کالا در ازای دستمزدی اندک می‌کنند. در واقع، نخستین نقض قانون، در تصمیم‌سازی‌های کلان اجرایی در زمینه اختصاص بودجه و کارآفرینی در مناطق مرزی صورت می‌گیرد.»<ref name=":6">[https://iranhr.net/fa/articles/2827/ کولبر و فرق آن با قاچاقچی - سایت سازمان حقوق بشر ایران]</ref></blockquote>


== تعداد کولبران ==
== تعداد کولبران ==
[[پرونده:کولبر6.JPG|بندانگشتی|400x400پیکسل]]
[[پرونده:کولبر6.JPG|بندانگشتی|400x400پیکسل]]
ایرنا، که خبرگزاری رسمی جمهوری اسلامی ایران است، در دی‌ماه ۱۳۹۸، طی گزارشی نوشت: بر اساس آمارهای رسمی تعداد کولبران در ایران بین ۸۰ تا ۱۷۰ هزار نفر هستند.<ref name=":0" />  
ایرنا، که خبرگزاری رسمی جمهوری اسلامی ایران است، در دی‌ماه ۱۳۹۸، طی گزارشی نوشت: بر اساس آمارهای رسمی تعداد کولبران در ایران بین ۸۰ تا ۱۷۰ هزار نفر هستند.<ref name=":0" /> البته این عدد می‌تواند بسیار بیشتر باشد زیرا رسانه‌ها معمولا این اعداد را کوچک می‌کنند تا از نمایان شدن وخامت اوضاع بکاهند.


=== بار کولبران ===
== وزن و نوع بار کولبر ==
بار کولبران، اجناس مصرفی مردم و کالاهایی است که خرید وفروش آن‌ها در ایران قانونی است؛ و ۸۹ قلم مختلف جنس و کالا از مناطق و معابر کولبری استان کُردستان وارد ایران می‌شود. کالاهایی هم‌چون چای، مواد غذایی بسته‌بندی‌شده، تلویزیون، تجهیزات گرمایی و سرمایی مانند کولرگازی، پارچه، کفش، پوشاک، ظروف آشپزخانه، لوازم‌خانگی، لوازم‌آرایشی و بهداشتی، لاستیک اتومبیل، گوشی‌های تلفن همراه و به‌ندرت سیگار ازجمله این کالاها است.<ref name=":0" />  
بار کولبران، اجناس مصرفی مردم و کالاهایی است که خرید وفروش آن‌ها در ایران قانونی است؛ حدود ۸۹ قلم جنس و کالا از مناطق و معابر کولبری استان کُردستان وارد ایران می‌شود. کالاهایی هم‌چون چای، مواد غذایی بسته‌بندی‌شده، تلویزیون، تجهیزات گرمایی و سرمایی مانند کولرگازی، پارچه، کفش، پوشاک، ظروف آشپزخانه، لوازم‌خانگی، لوازم‌آرایشی و بهداشتی، لاستیک اتومبیل، گوشی‌های تلفن همراه و به‌ندرت سیگار ازجمله این کالاها است.<ref name=":0" />


=== وزن بار کولبران ===
بار کولبران به طور متوسط بین ۲۵ تا ۵۰ کیلوگرم وزن دارند که باید از مناطق مرزی در خاک اقلیم کردستان عراق به نقطه‌ی مرزی در خاک ایران برسانند. البته بار کولبران معمولاً بسیار سنگین‌تر از این است.<ref name=":6" />  
بار کولبران به طور متوسط بین ۲۵ تا ۵۰ کیلوگرم وزن دارند که باید از مناطق مرزی در خاک اقلیم کردستان عراق به نقطه‌ی مرزی در خاک ایران برسانند. البته بار کولبران معمولاً بسیار سنگین‌تر از این است.<ref name=":6" />  


کولبران گاهی باید ۱۰۰ تا ۱۵۰ کیلو بار را در کوه و کمر، گرما و سرما، کوران و کولاک برف در مناطق مرزی، جابه‌جا کنند. ابتلا به دیسک کمر، شکستن مهره‌ها، آسیب‌های جدی در گردن و زانو از عوارض حتمی و تقدیر کولبران است. البته اگر از کمین مأموران امنیتی و مرزبانان بگذارند؛ و سالم به مقصد برسند.<ref name=":7">[https://article.mojahedin.org/i/news/194451 پدیده کولبری در قرن بیست و یکم - سایت سازمان مجاهدین خلق ایران]</ref>
کولبران گاهی باید ۱۰۰ تا ۱۵۰ کیلو بار را در کوه و کمر، گرما و سرما، کوران و کولاک برف در مناطق مرزی، جابه‌جا کنند. ابتلا به دیسک کمر، شکستن مهره‌ها، آسیب‌های جدی در گردن و زانو از عوارض حتمی و تقدیر کولبران است. البته اگر از کمین مأموران امنیتی و مرزبانان بگذارند؛ و سالم به مقصد برسند.<ref name=":7">[https://article.mojahedin.org/i/news/194451 پدیده کولبری در قرن بیست و یکم - سایت سازمان مجاهدین خلق ایران]</ref>


یکی از نمایندگان مجلس نسبت به سنگینی بار کولبران گفت: <blockquote>«میزان وزن بارهایی که توسط این کولبران حمل می شود، مورد بررسی قرار گرفت. یک بار برای این که متوجه شوم بار چه اندازه سنگین است، آن را امتحانی روی کول خود گذاشتم و تا امروز مشکل جسمی پیدا کرده‌ام. آن‌ها حدود ۲۲۰ کیلو بار را بر دوش‌های خود حمل می‌کنند و علاوه بر سنگینی بار، مشکلات جسمی نیز آن‌ها را تهدید می‌کند.»<ref>[http://damavand.news/?p=9686 ۷۵ هزار کولبر بارهای ۲۰۰ کیلویی حمل می‌کنند - سایت دماوند]</ref></blockquote>
یکی از نمایندگان مجلس نسبت به سنگینی بار کولبران گفت: <blockquote>«میزان وزن بارهایی که توسط این کولبران حمل می شود، مورد بررسی قرار گرفت. یک بار برای این که متوجه شوم بار چه اندازه سنگین است، آن را امتحانی روی کول خود گذاشتم و تا امروز مشکل جسمی پیدا کرده‌ام. آن‌ها حدود ۲۲۰ کیلو بار را بر دوش‌های خود حمل می‌کنند و علاوه بر سنگینی بار، مشکلات جسمی نیز آن‌ها را تهدید می‌کند.»<ref>[http://damavand.news/?p=9686 ۷۵ هزار کولبر بارهای ۲۰۰ کیلویی حمل می‌کنند - سایت دماوند]</ref></blockquote>کولبران بار تاجران را در مسیرهای کوهستانی مناطق مرزی به طور متوسط ۱۰ کیلومتری بر پشت خود حمل می‌کنند؛ که برخی از مسیرها طولانی‌تر است. مهدی خسروی ورزشکار ملی‌پوش بوکس ایران که خودش کولبری می‌کند، می‌گوید:
 
=== مسیر کولبران ===
کولبران بار تاجران را در مسیرهای کوهستانی مناطق مرزی به طور متوسط ۱۰ کیلومتری بر پشت خود حمل می‌کنند؛ که برخی از مسیرها طولانی‌تر است. مهدی خسروی ورزشکار ملی‌پوش بوکس ایران که خودش کولبری می‌کند، می‌گوید:


در گردنه‌ی تته در مرز مریوان، مسیری که کولبر باری را بر پشت خود حمل می‌کند، حدوداً ۱۹ کیلومتر است.<ref name=":0" />  
در گردنه‌ی تته در مرز مریوان، مسیری که کولبر باری را بر پشت خود حمل می‌کند، حدوداً ۱۹ کیلومتر است.<ref name=":0" />  
=== بهره‌ی کولبران ===
از هر یک میلیارد تومان کالایی که از طریق کولبری وارد کشور می‌شود کمتر از ۹ میلیون تومان آن نصیب کولبران می‌شود. یعنی کمتر از یک درصد از ارزش کالایی که وارد می‌کند!.<ref name=":0" />


== خطرات کولبری ==
== خطرات کولبری ==

منوی ناوبری