۱٬۶۵۱
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۲: | خط ۲: | ||
== پولشویی چیست == | == پولشویی چیست == | ||
پولشویی به چرخهای اطلاق میشود که در آن پولهایی که عمدتا از طرق نامشروع و غیر قانونی بهدست میآید را وارد چرخه رسمی اقتصاد کنند و به این ترتیب ماهیت رسمی به این پولها میدهند. نمونه این فعالیتها مانند درآمدهای حاصل از فروش مواد مخدر، انواع قاچاق و مشاغل زیرزمینی است. حال اگر این درآمدها وارد فعالیتهای اقتصادی کشور شوند به طوری که رد و منشأ آنها قابل پیگیری نباشد مفهوم پولشویی معنا پیدا میکند. به بیان سادهتر به فرآیند گم کردن منشأ پولهای ناسالم، پولشویی گفته میشود. | پولشویی به چرخهای اطلاق میشود که در آن پولهایی که عمدتا از طرق نامشروع و غیر قانونی بهدست میآید را وارد چرخه رسمی اقتصاد کنند و به این ترتیب ماهیت رسمی به این پولها میدهند. نمونه این فعالیتها مانند درآمدهای حاصل از فروش مواد مخدر، انواع قاچاق و مشاغل زیرزمینی است. حال اگر این درآمدها وارد فعالیتهای اقتصادی کشور شوند به طوری که رد و منشأ آنها قابل پیگیری نباشد مفهوم پولشویی معنا پیدا میکند. به بیان سادهتر به فرآیند گم کردن منشأ پولهای ناسالم، پولشویی گفته میشود. پولشویی فعالیتی غیرقانونی است که در طی انجام آن، عواید و درآمدهای ناشی از اعمال خلاف قانون، مشروعیت مییابد. به عبارت دیگر پولهای کثیف ناشی از اعمال خلاف به پولهای به ظاهر تمیز تبدیل میشوند و در بدنه اقتصاد جایگزین میشود. | ||
پولشویی یک جرم تبعی و فرعی است و همواره مسبوق بر جرم اصلی میباشد و درصورت فقدان جرم اصلی، جرم | پولشویی یک جرم تبعی و فرعی است و همواره مسبوق بر جرم اصلی میباشد و درصورت فقدان جرم اصلی، جرم پولشویی هم موضوعاً منتفی است.<ref name=":0">[https://malekpourmie.com/%D9%BE%D9%88%D9%84%D8%B4%D9%88%DB%8C%DB%8C/ پولشویی چیست]</ref> | ||
=== وجه تسمیه پولشویی === | === وجه تسمیه پولشویی === | ||
نخستین بار فردی به نام آل کاپون گروهی به نام آلکاپونها تشکیل داد. این گروه به زور از مردم اخاذی میکردند. آنان برای پنهانسازی شیوه عمل خود، رختشویخانهای تأسیس کردند و وانمود میکردند درآمد خود را از این راه بهدست میآورند، نه از راه نامشروع. اصطلاح | نخستین بار فردی به نام آل کاپون گروهی به نام آلکاپونها تشکیل داد. این گروه به زور از مردم اخاذی میکردند. آنان برای پنهانسازی شیوه عمل خود، رختشویخانهای تأسیس کردند و وانمود میکردند درآمد خود را از این راه بهدست میآورند، نه از راه نامشروع. اصطلاح پولشویی اینچنین شکل گرفت. | ||
=== پول کثیف === | === پول کثیف === | ||
خط ۳۲: | خط ۳۲: | ||
== تاثیر پولشویی بر اقتصاد == | == تاثیر پولشویی بر اقتصاد == | ||
پولشویی به عنوان یک جرم مالی تأثیر منفی چشمگیری بر رشد و توسعه اقتصادی کشورها به جای میگذارد. در قطعنامهای که در ژوئن ۱۹۹۸ در مجمع عمومی سازمان ملل متحد تصویب شد، برآورد شد سالانه دستکم ۲ میلیارد دلار پول تطهیر میشود. از جمله اثرات منفی | پولشویی به عنوان یک جرم مالی تأثیر منفی چشمگیری بر رشد و توسعه اقتصادی کشورها به جای میگذارد. در قطعنامهای که در ژوئن ۱۹۹۸ در مجمع عمومی سازمان ملل متحد تصویب شد، برآورد شد سالانه دستکم ۲ میلیارد دلار پول تطهیر میشود. از جمله اثرات منفی پولشویی میتوان موارد زیر را نام برد: | ||
* تخریب بازارهای مالی | * تخریب بازارهای مالی | ||
* فرار سرمایه بهصورت غیرقانونی از کشور | * فرار سرمایه بهصورت غیرقانونی از کشور | ||
خط ۴۴: | خط ۴۴: | ||
== پولشویی در ایران == | == پولشویی در ایران == | ||
گزارش سازمان شفافیت بینالملل که روز پنجشنبه ۳ بهمن ۱۳۹۸ منتشر شد. در این گزارش، ایران از لحاظ فساد مالی و گسترش آن در میان ۱۸۰ کشور جهان رتبه ۱۴۶ را کسب کرد.<ref>[https://per.euronews.com/2020/01/23/transparency-international-2019-corruption-index-iran-146th اعلام رتبهبندی سالانه فساد؛ ایران در رده ۱۴۶ جهان]، سایت یورو نیوز فارسی</ref><ref>[https://twitter.com/anticorruption/status/1220214448440344580?ref_src=twsrc%5Etfw%7Ctwcamp%5Etweetembed&ref_url=https%3A%2F%2Ffa.euronews.com%2F2020%2F01%2F23%2Ftransparency-international-2019-corruption-index-iran-146th Corruption Perceptions Index 2019]</ref> | |||
مؤسسه بازل برای رتبهبندی کشورهای مختلف، بر مبنای دادههای اقتصادی به دست آمده از نهادهای معتبر بینالمللی مانند بانک جهانی، مجمع جهانی اقتصاد و گروه ویژه اقدام مالی امتیازی از صفر تا ۱۰ به هر کشور میدهد، و امتیاز ایران در فهرست سال ۲۰۱۶ این مؤسسه ۸.۶۱ منظور شده که بالاترین امتیاز از نظر پولشویی و تأمین مالی تروریسم محسوب میشود. بر همین اساس، ایران برای سومین سال پیاپی به عنوان پرخطرترین کشور جهان در زمینه ریسک پولشویی در سال ۲۰۱۶ میلادی فهرست شده است.<ref>[https://www.radiofarda.com/a/f7-iran-holds-top-spot-on-money-laundering-risk-index/27888348.html تازهترین گزارش شاخص ضد پولشویی؛ ایران در صدر کشورهای پرخطر]، سایت رادیو فردا</ref> | |||
مؤسسه بازل در سال ۲۰۱۸ میلادی، ۱۲۹ کشور را از نظر شاخص پولشویی مورد بررسی قرار داد که ۱۰ کشور از جمله ایران و تاجیکستان به دلیل کمبود اطلاعات از رده بندی کنار گذاشته شدند.<ref>[https://www.eghtesadonline.com/%D8%A8%D8%AE%D8%B4-%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86-29/306597-%D8%A8%D9%87%D8%B4%D8%AA-%D9%BE%D9%88%D9%84%D8%B4%D9%88%DB%8C%DB%8C-%DA%A9%D8%AF%D8%A7%D9%85-%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1-%D8%A7%D8%B3%D8%AA بهشت پولشویی کدام کشور است؟]، اقتصاد آنلاین</ref> | |||
میانگین حجم پولهای کثیف در طول دوره ۱۳۵۲ تا ۱۳۸۰ معادل ۱۱.۸ درصد نسبت به حجم نقدینگی کل کشور است. همچنین در یک پژوهشی که به بررسی حجم پولهای کثیف پرداخته شده بود، حجم پولشویی را در سال ۹۵ معادل ۱۱.۸ درصد از کل نقدینگی اقتصاد برآورده شد. در چنین شرایطی میزان پولشویی حدود ۱۴۷ هزار میلیارد تومان بوده است.<ref>[https://donya-e-eqtesad.com/%D8%A8%D8%AE%D8%B4-%D8%A8%D8%A7%D9%86%DA%A9-%D8%A8%DB%8C%D9%85%D9%87-16/3464940-%D9%88%D8%B6%D8%B9%DB%8C%D8%AA-%D9%BE%D9%88%D9%84%D8%B4%D9%88%DB%8C%DB%8C-%D8%A7%D8%B2-%D9%84%D9%86%D8%B2-%D9%BE%DA%98%D9%88%D9%87%D8%B4%DB%8C وضعیت پولشویی از لنز پژوهشی]، سایت دنیای اقتصاد</ref> | میانگین حجم پولهای کثیف در طول دوره ۱۳۵۲ تا ۱۳۸۰ معادل ۱۱.۸ درصد نسبت به حجم نقدینگی کل کشور است. همچنین در یک پژوهشی که به بررسی حجم پولهای کثیف پرداخته شده بود، حجم پولشویی را در سال ۹۵ معادل ۱۱.۸ درصد از کل نقدینگی اقتصاد برآورده شد. در چنین شرایطی میزان پولشویی حدود ۱۴۷ هزار میلیارد تومان بوده است.<ref>[https://donya-e-eqtesad.com/%D8%A8%D8%AE%D8%B4-%D8%A8%D8%A7%D9%86%DA%A9-%D8%A8%DB%8C%D9%85%D9%87-16/3464940-%D9%88%D8%B6%D8%B9%DB%8C%D8%AA-%D9%BE%D9%88%D9%84%D8%B4%D9%88%DB%8C%DB%8C-%D8%A7%D8%B2-%D9%84%D9%86%D8%B2-%D9%BE%DA%98%D9%88%D9%87%D8%B4%DB%8C وضعیت پولشویی از لنز پژوهشی]، سایت دنیای اقتصاد</ref> | ||
مرتضی سرمدی، قائممقام وقت وزارت خارجه، روز سهشنبه ۲۹ آبان ۱۳۹۷ به خبرگزاری ایسنا گفت که رقم قاچاق کالا، مواد مخدر و سوخت ۱۰ تا ۱۵ میلیارد دلار است که قسمت عمده این مبلغ با پولشویی وارد سیستم مالی ایران میشود.<ref>[https://www.radiofarda.com/a/f4_sarmadi_iran_moneylondering_10to15_billion_dollar/29611374.html قائم مقام وزیر خارجه ایران: سالانه در کشور ۱۰ تا ۱۵ میلیارد دلار پولشویی میشود]، سایت رادیو فردا</ref> | مرتضی سرمدی، قائممقام وقت وزارت خارجه، روز سهشنبه ۲۹ آبان ۱۳۹۷ به خبرگزاری ایسنا گفت که رقم قاچاق کالا، مواد مخدر و سوخت ۱۰ تا ۱۵ میلیارد دلار است که قسمت عمده این مبلغ با پولشویی وارد سیستم مالی ایران میشود.<ref>[https://www.radiofarda.com/a/f4_sarmadi_iran_moneylondering_10to15_billion_dollar/29611374.html قائم مقام وزیر خارجه ایران: سالانه در کشور ۱۰ تا ۱۵ میلیارد دلار پولشویی میشود]، سایت رادیو فردا</ref> | ||
خبرگزاری ایرنا در ۶ آذر ۹۷ گزارش داد:<blockquote>«پولهای کثیف در اقتصاد ایران، به ۱۰درصد تولید ناخالص داخلی میرسد. یعنی چیزی نزدیک به ۴۴میلیارد دلار.»<ref>خبرگزاری ایرنا، ۶ آذر ۹۷</ref></blockquote>همچنین روزنامه ایران در ۳۰ آبان ۹۷ نوشت:<blockquote>«به هر حال مجموع آمارهای رسمی که در دسترس هستند، تأیید میکنند که سالانه حداقل چیزی حدود ۳۰میلیارد دلار درآمد کثیف در کشور تولید میشود.»<ref>روزنامه ایران، ۳۰ آبان ۹۷</ref></blockquote>محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه وقت ایران، در ۲۰ آبان ۹۷ در گفت و گویی ویدئویی با وب سایت خبرآنلاین گفت، پولشویی گسترده در این کشور یک واقعیت است و دلیل فضاسازیهایی که علیه مصوبه های ضدپولشویی میشود منافع اقتصادی افراد است. حجم پولشوییشان به هزاران میلیارد میرسد و به قول او در یک قلم معامله ۳۰ هزار میلیارد تومان پول جابجا میکنند.<ref>[https://www.bbc.com/persian/iran-46178141 ظریف: پولشویی گسترده در جمهوری اسلامی ایران یک واقعیت است]</ref><ref>[https://twitter.com/noroozpour/status/1061701911412441088 توییتر رضا نوروزپور]</ref> | |||
محمدجواد | ۱۴ آبان ۹۸ محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران روز گذشته در مجلس ایران، بار دیگر از پولشویی سازمانیافتهای سخن گفته که پشت آن گرههای فشار قرار دارند؛ گروههایی که منافع ملی شخصی دارند و در آشفتهبازار اقتصاد ایران از آب گلآلوده ماهی میگیرند.<ref name=":1">[https://iranwire.com/fa/features/33988 چرا فعالیتهای اقتصادی سپاه در داخل و خارج از کشور، ذاتا پولشویی است؟]، سایت ایران وایر</ref> | ||
بهزاد نبوی اخیرا گفته بود ۶۰ درصد ثروت ملی ایران در دست سپاه و ۳ نهاد زیر نظر رهبری است. اما صرفنظر از اینکه رقم دقیق مداخله اقتصادی سپاه و نهادهای زیر نظر رهبری در اقتصاد ایران چقدر است، آنچه مسلم است حجم بزرگی از پول در دست این نهادها است؛ نهادهایی که هیچ سازوکار شفافی درباره حسابوکتاب آنها وجود ندارد و معلوم نیست چقدر سرمایهدارند، درآمدشان چقدر است، هزینههایشان چیست، چقدر باید مالیات بدهند که نمیدهند و… عدم شفافیت و طفره رفتن از زیر مالیات، اگرچه برای سپاه و نهادهای زیر نظر [[سید علی خامنه ای|علی خامنهای]] یک عادت ذاتی است، اما در تمام دنیا یکی از مصادیق پولشویی شناخته میشود.<ref name=":1" /> | |||
حجم قاچاق کالا در اقتصاد ایران سالانه بالغ بر ۲۵ میلیارد دلار است و آن طور که فرهاد دژپسند، وزیر اقتصاد وقت گفته، بیش از ۴۰ درصد اقتصاد ایران با فرار مالیاتی، از پرداخت مالیات گریزانند که باز اینها بخشهایی کوچک از تصویری بزرگتر از حجم اقتصاد سیاه، زیرزمینی یا سیاهچالههای مالی در اقتصاد ایران هستند.<ref>[https://www.bbc.com/persian/world-50673171 پولشویی چیست؟]، سایت بیبیسی فارسی</ref> | |||
=== روشهای پولشویی در ایران === | === روشهای پولشویی در ایران === |
ویرایش