انقلاب سوریه: تفاوت میان نسخه‌ها

'''انقلاب سوریه''' با تظاهرات مردم سوریه در تاریخ ۱۵ مارس ۲۰۱۱ مصادف با ۲۴ اسفند ۱۳۸۹ در شهر دمشق آغاز شد. این تظاهرات تحت تأثیر بهار عربی یعنی قیام مردم خاورمیانه علیه حکومت‌های دیکتاتوری کلید خورد. در این تظاهرات مردم  سوریه خواهان آزادی بیان و آزادی زندانیان سیاسی شدند.<ref name=":1">[https://www.aljazeera.net/news/reportsandinterviews/2012/3/5/%D9%87%D9%83%D8%B0%D8%A7-%D8%A8%D8%AF%D8%A3%D8%AA-%D8%A7%D9%84%D8%AB%D9%88%D8%B1%D8%A9-%D9%81%D9%8A-%D8%B3%D9%88%D8%B1%D9%8A%D8%A7 هكذا بدأت الثورة في سوريا]</ref>  تظاهرات مردم سوریه با عنوان « انقلاب سوریه علیه بشار اسد» روی صفحات فیس بوک منتشر و همگانی شد. در سوریه آزادی فعالیت احزاب و آزادی بیان وجود ندارد. بشار اسد و پدرش در طی نزدیک به ۴۰ سال ده‌ها هزار نفر از مخالفین خود را به قتل رسانده‌اند. بشار اسد از سال ۲۰۰۰ رئیس جمهور دائم سوریه  است. پیش از او پدرش حافظ اسد به مدت ۲۹ سال حاکم بلامنازع سوریه بود. <ref name=":2">[https://www.bbc.com/arabic/middleeast/2010/07/100717_syria_bashar_tc2 بشار الأسد يحكم قبضته على سورية]</ref>

با شروع تظاهرات مردمی در سوریه حکومت بشار اسد با شدت به سرکوب آن پرداخت. از جمله دستگیری تعدادی کودک و شکنجه‌ی آن‌ها به شکلی وحشیانه مردم سوریه را برانگیخت. حمزه الخطیب  و ثامر الشرعی دو تن از این کودکان بودند که تصویر جنازه‌‌های خون‌آلود و شکنجه‌ شده‌ی آنها در شبکه‌های اجتماعی منتشر شد. [[پرونده:حمزه الخطیب و ثامر الشرعی.jpg|جایگزین=حمزه الخطیب - ثامر الشرعی|بندانگشتی|300x300پیکسل|بالا: حمزه الخطیب- پایین: ثامر الشرعی که در سال ۲۰۱۱ توسط نیروهای بشار اسد زیر شکنجه کشته شدند.]]با این‌ همه تظاهرات در سراسر شهرهای سوریه اوج گرفت. صدها نفر در این تظاهرات توسط نیروهای حامی بشار اسد که به آن‌ها شبیهه می‌گفتند، به قتل رسیدند. با اوج گیری تظاهرات سوریه و سرکوب خشونت‌آمیز آن توسط حکومت بشار اسد، گروه‌هایی از ارتش سوریه از ارتش اسد جداشده و به صفوف مردم پیوستند. در ۲۹ ژوئیه ۲۰۱۱ ارتش آزاد سوریه توسط برخی افسران جدا شده از ارتش اسد از جمله سرهنگ ریاض الاسد با هدف سرنگونی حکومت تأسیس شد.<ref>[https://www.wikiwand.com/ar/%D8%A7%D9%84%D8%AC%D9%8A%D8%B4_%D8%A7%D9%84%D8%B3%D9%88%D8%B1%D9%8A_%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%B1#/%D8%A7%D9%84%D8%A8%D9%86%D9%8A%D8%A9_%D9%88%D8%A7%D9%84%D9%82%D9%8A%D8%A7%D8%AF%D8%A9_%D8%B9%D9%86%D8%AF_%D8%A8%D8%AF%D8%A7%D9%8A%D8% الجيش السوري الحر]  </ref> یکی از تیپ‌های این ارتش تیپ حمزه الخطیب نام داشت. ارتش آزاد سوریه  به آزاد‌سازی مناطق مختلف سوریه پرداخت و در عرض مدت کوتاهی توانست بخش اعظم خاک سوریه را آزاد کند. در اواسط ۲۰۱۳  بشار اسد در آستانه‌ی سقوط قرار گرفت. در همین شرایط بود که رژیم ایران که با ورود به سوریه، ارسال نیرو،‌ مهمات، پول و استفاده از شیوه‌ها و تکنیک‌های مختلف به یاری بشار اسد شتافت. در این میان نیروهای داعش نیز با ارتش‌آزاد و انقلابیون سوریه به نفع بشار اسد می‌جنگیدند. داعش در سوریه در سال ۲۰۱۴ در شهر رقه آغاز و در سال ۲۰۱۷ توسط نیرویی به رهبری آمریکا به پایان رسید.

بسیاری دیگر از شهر‌های سوریه یکی یکی توسط اتحاد اسد- ایران-حزب الله- روسیه تسخیر شد. در حال حاضر بشار اسد تنها یک شهر را که بیشتر توسط اسلام‌گرایان تندرو کنترل می‌شود به حال خود رها کرده است. نیروهای دموکراتیک و انقلابی سوریه در برخی نقاط شمالی سوریه حضور دارند.  

در فوریه ۲۰۱۷ گزارش سازمان عفو بین الملل فاش کرد که از سال ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۵ تعداد ۱۳ هزار نفر از مخالفین بشار اسد در زندانی در شمال دمشق به دار آویخته شده اند. در همین زندان تعداد بسیاری نیز زیر شکنجه یا بر اثر گرسنگی دز زندان جان باخته اند.<ref>[https://warreports.org/2017/02/ سلاخ‌خانه انسانی در دمشق]</ref>  [[پرونده:بیش از ۵۰۰هزار کشته در سوریه.jpg|جایگزین=بیش از ۵۰۰هزار کشته در سوریه|بندانگشتی|بیش از ۵۰۰ هزار کشته در سوریه|250x250px]]با وجود سرکوب و توپ‌باران برخی مناطق سوریه توسط بشار اسد، تظاهرات و اعتراضات در شهرهای مختلف سوریه ادامه یافت و صدها کشته و زخمی به جای گذاشت. طبق گزارش دیده‌بان حقوق بشر سوریه، نیروهای بشار اسد با یورش به منازل در شهر اریحا در استان ادلب منازل مسکونی را به آتش می‌کشیدند و بسیاری را نیز کشته و دستگیر می‌کردند و سرانجام زیر شکنجه به قتل می‌رساندند.  

در تاریخ ۲۶ می ۲۰۱۲ دولت بشار اسد ۱۰۸ تن از شهروندان غیرنظامی سوریه را به قتل رساند. به دنبال این خبر توسط ناظران بین‌المللی ، آمریکا این اقدام را وحشیانه توصیف کرد. و بسیاری کشورها نیز آن را محکوم و در محکومیت این قتل‌عام بیانیه منتشر کردند. در واکنش به این کشتار، کشورهای آلمان، فرانسه، ایتالیا، بریتانیا، کانادا و استرالیا، سفیران سوریه را از کشور خود اخراج کردند<ref>[http://fa.alkawthartv.com/news/89340 گاه‌شمار بحران سوریه-سایت کوثر]</ref>.

[[پرونده:سرهنگ ریاض الاسعد فرمانده ارتش آزاد سوریه.jpg|جایگزین=سرهنگ ریاض الاسعد فرمانده ارتش آزاد سوریه|بندانگشتی|سرهنگ ریاض الاسعد فرمانده ارتش آزاد سوریه]]ارتش آزاد سوریه توسط نظامیان و افسرانی که در ژوئیه ۲۰۱۱ با پخش یک ویدئوی اینترنتی، از ارتش بشار اسد جدا شده بودند، تشکیل شد. ارتش آزاد سوریه، اصلی‌ترین گروه مخالف بشار اسد در سوریه محسوب می‌شد که عمدتا افرادی با دیدگاه‌های ملی گرایانه و دموکراتیک بودند.<ref>[https://farsi.euronews.com/2018/03/15/syrian-civil-war-7th-anniversary-chronology گاه‌شمار جنگ داخلی سوریه-یورو نیوز]</ref> هدف این ارتش، حمایت از غیرنظامیان در مقابل ارتش بشار اسد و سرنگون کردن حکومت بشار اسد است. بنیان‌گذار ارتش آزاد سوریه «حسین هرموش» بود که پس از دستگیری توسط مامورین بشار اسد در ژانویه۲۰۱۲ اعدام شد. وی از نخستین افسران بلند پایه ای بود که در اعتراض به كشتار قيام كنندگان، از ارتش بشار اسد جدا شد و با کمک سایر نظامیان از جمله ریاض الاسعد، ارتش آزاد سوریه را تشکیل داد. در همان زمان سرهنگ ریاض الاسعد افسر سابق ارتش سوریه به عنوان فرمانده ارتش آزاد سوریه انتخاب شد<ref>[https://www.alarabiya.net/articles/2011/09/10/166193.html فرمانده ارتش آزاد سوریه: بشار اسد به سرنوشت قذافی دچارخواهد شد-العربیه]</ref><ref>[https://www.hambastegimeli.com/%D8%A7%D8%AE%D8%A8%D8%A7%D8%B1-%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86/2014-02-11-03-57-57/28591-2011-09-16-20-37-05 هشدار سرهنگ رياض اسعد فرمانده ارتش سوريه آزاد درمورد سلامت سرهنگ حسين هرموش-سایت همبستگی ملی]</ref>. در بیانیه تأسیس ارتش آزاد سوریه اعلام شده بود: «دست در دست مردم سوریه برای رسیدن به آزادی و کرامت، سرنگونی حکومت، حفاظت از انقلاب و منابع کشور، و ایستادگی در مقابل ماشین نظامی غیر مسوول حامی حکومت تلاش خواهیم کرد»

[[پرونده:نیروی فاطمیون در سوریه.JPG|جایگزین=لشکر فاطمیون در سوریه|بندانگشتی|لشکر فاطمیون در سوریه]]حضور نظامی و سیاسی رژیم ایران در سوریه برای حفظ بشار اسد از همان ابتدای انقلاب سوریه در سال ۲۰۱۱ آغاز شد. این حضور در ادامه جنگ در سوریه تحت نام« مدافعان حرم » انجام شد. شکل گیری داعش در سوریه در سال ۲۰۱۴ زمینه‌ی مناسبی برای حضور مدافعان حرم در سوریه ایجاد کرد. آن‌ها دلیل حضور خود در سوریه را مبارزه با داعش اعلام می‌کردند اما در عمل با  ارتش‌ آزاد سوریه در جهت دفاع از حکومت بشار اسد می‌جنگیند.  

حضور داعش در سوریه عملا به سود بشار اسد و بزرگترین متحد او یعنی رژیم ایران بود. داعش در گام اول، انقلاب در سوریه را با شبهات زیادی روبرو کرد. با ظهور داعش در سوریه، بسیاری در جهان سقوط بشار اسد را معادل پیروزی داعش در این کشور دانسته و از سرنگونی او حمایت نمی‌کردند. از سویی حضور داعش در سوریه، زمینه‌ی حضور ایران و در قدم بعدی روسیه فراهم کرد. همچنین داعش رودر روی ارتش آزاد و انقلابیون سوریه وارد جنگ شد که به سود بشار اسد بود.

به نیروهای اعزامی افغان که در لشکر فاطمیون عضوگیری می‌شوند، ماهانه بین ۶۰۰ تا ۷۰۰ دلار دستمزد داده می‌شود. اما این پول به حساب آن‌ها در ایران ریخته می‌شود تا نتوانند جبهه را ترک کنند. در خود سوریه نیز به آن‌ها برای مخارج روزانه ماهانه ۱۰۰ دلار پرداخت می‌شود. به این ترتیب ایران تنها برای دستمزد فاطمیون ماهانه ۱۶ میلیون دلار هزینه می‌کند. ده‌ها برابر این هزینه برای تسلیحات و پشتیبانی این نیروهای در ایران و سپس در سوریه می‌شود.

دیدبان حقوق بشر گزارشی از جوانان و مردان افغانی منتشر کرد که در سوریه می‌جنگند. در این گزارش آمده است که جوانان افغانی که بعضی از آنها ۱۴سال بیشتر نداشتند با وعده اقامت قانونی در ایران و وعده‌ی پول برای دفاع از حکومت بشار اسد از طرف ایران به سوریه می‌روند و می‌جنگند. در گزارش دیدبان حقوق بشر، از سال ۲۰۱۳ به بعد افغانی‌هایی که بدون مدارک قانونی در ایران زندگی می‌کردند با وعده اقامت قانونی به واحدهای جنگجویان موسوم به «فاطمیون» در سوریه پیوستند.

بنا بر اعتراف یکی از مقامات رژیم ایران به نام سید محمدعلی شهیدی محلاتی، نماینده خامنه‌ای در «بنیاد شهید و امور ایثارگران» و معاون حسن روحانی، شمار پاسداران كشته شده در جنگ سوریه بیش از هزار نفر است. بر اساس گزارش‌هایی داخل ایران که به دست شورای ملی مقاومت ایران رسیده است، شمار كشته‌های پاسداران و نیروهای لبنانی، افغانی، پاكستانی، عراقی، بیش از 10 هزار نفر است. مطابق گزارشات درونی سپاه پاسداران، برای جلوگیری از فاش شدن ابعاد تلفات و کاهش تأثیرات منفی اجتماعی آن، اجساد کشته‌های افغانی و پاکستان و عراقی که در سوریه کشته می‌شوند به ایران بازگردانده نمی‌شوند. اجساد کشته شده‌های لبنانی در همان سوریه و یا لبنان دفن می‌شود. همچنین تا کنون بیش از ۱۰۰ فرمانده‌ی ارشد سپاه پاسداران از جمله حسین همدانی در جنگ سوریه کشته شده‌اند.   

سران حکومت ایران حدود ده هزار نفر، که برخی از آنها سرباز بودند بین سالهای ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۴ به سوریه فرستاد<ref>نشریه فارین افیرز</ref>. این نیروها فقط نیروهای ایرانی حاضر در سوریه بودند. اما آمار نیروهایی که رژیم ایران به سوریه فرستاد و از آنها حمایت می‌کرد ۱۳۰۰۰۰نفر اعلام شد<ref>وال استریت ژورنال</ref>.   

علاوه بر این دو نیرو نیروهای لبنانی، پاکستانی و عراقی نیز از طرف رژیم ایران مأمور به جنگ در سوریه هستند. <ref>[https://news.mojahedin.org/i/%D8%B3%D9%88%D8%B1%DB%8C%D9%87-%D8%B1%D9%87%D8%A7-%D9%81%DA%A9%D8%B1%DB%8C-%D8%AD%D8%A7%D9%84 سوریه را رها کن فکری به‌حال ما کن-سایت مجاهد]</ref><ref>نشریه جوان همدان</ref>

بر طبق دستور [[علی خامنه‌ای]] پیمانکاری این قرارداد به عهده‌ی قرارگاه خاتم الأنبیاء به ریاست سرتيپ پاسدار عبادالله عبدالهي بوده و كليه فعاليت‌هاي اقتصادي مربوط به اين پروژه در سوريه تحت كنترل اين قرارگاه صورت مي‌گيرد. همچنین پاسدار سرتیپ دهقان از طرف قرارگاه خاتم الأنباء به عنوان مدیر پروژه منصوب شده است. دهقان کسی است که پیش از این پروژه ساخت ۲۸۰ آپارتمان بلند در لبنان را به اتمام رساند. قرارگاه خاتم‌الأنبیاء این پروژه را با استفاده از شرکت‌های مختلف که زیرمجموعه آن قراردارد و همچنین با استفاده از امکانات وزارت‌خانه‌های مختلف از جمله وزارت دارایی پیش خواهد برد.<ref name=":3" />

این به این معنی است که که درگیری‌های نظامی در خارج از مرزهای ایران و مقابله با تهدید خارجی به دور از مرز، ثقل بحران را از حکومت برمی‌دارد و به جای دیگری می‌برد. به این ترتیب آسیب به نظام کمتر خواهد شد. در علوم سیاسی و مطالعات نظامی عمق استراتژیک یعنی فاصله میان میدان جنگ و قلمرو ارضی در یک کشور. به عبارت دیگر کشوری می‌تواند ادعای داشتن عمق استراتژیک کند که بتواند صحنه نبرد جنگ و مقابله با تهدید را از مرزهای خود به دور دست‌ها و به زمین دیگری غیر از زمین خود بکشاند. به این کار عقبه استراتژیک نیز گفته می‌شود<ref>[https://www.bbc.com/persian/blog-viewpoints-38730751 ایران و سوریه، معمای عمق استراتژیک-سایت بی بی سی]</ref>.

دخالت ایران به کشورهای مختلف منطقه از جمله سوریه، عراق، یمن، لبنان، دوبی،‌ امارات، عربستان و... به اشکال مختلف از سال‌ها پیش آغاز شده بود. از همان ابتدای انقلاب ضد سلطنتی این سیاست با نام صدور انقلاب رسمیت یافت. این حرکت‌ها گاه به صورت ایجاد جنگ یا استقبال از آن آن‌چنان که جنگ هشت‌ساله با عراق خود را نشان  داد، صورت می‌گرفت. همچنین ارسال گروه‌های تروریستی به کشورهای مختلف، ایجاد نهاد‌های فرهنگی و مذهبی در کشورهای مسلمان که اغلب زمینه ساز فعالیت های دیگر بوده اند از جمله اشکال دخالت‌های رژیم ایران در کشورهای دیگر بوده است.   

[[جنگ ایران و عراق]] اگر چه در ابتدا با حمله صدام آغاز شد اما به گفته‌ی اغلب فرماندهان سپاه پاسدران در همان ابتدا یعنی بعد از فتح خرمشهر می‌توانست خاتمه یابد.   

جواد منصوری اولین فرمانده سپاه در این رابطه می‌گوید:<blockquote>«اگر جنگ نشده بود من فکر می‌کنم انقلاب اسلامی از بین رفته بود، من اعتقادمه و جنگ بود که انقلاب اسلامی رو سازمان داد، قدرت داد، تجربه داد، روحیه داد و موقعیت داد، خیلی ما نتایج جنگ برامون عالی بود، عالی بود، با جنگ بود توانستیم ضدانقلاب داخل رو سرکوب کنیم، گروهکها رو سرکوب کنیم.»<ref>[https://www.mojahedin.org/i/news/206211 اعتراف جواد منصوری: به بهانه جنگ مخالفان سرکوب شدند]</ref></blockquote>صدور بحران استراتژی‌یی است که پیش از این نیز تحت عناوین دیگر در تاریخ مورد استفاده حاکمان قرار گرفته است.

گوبلز وزیر تبلیغات هیتلر در رابطه‌ با سیاست صدور بحران می‌گوید:<blockquote>«وقتی یک حکومت دچار ضعف مدیریتی و فساد و ناکارآمدی و فلاکت اقتصادی شود، و وقتی نتواند نیازهای ابتدایی مردمش - از قبیل نان و کار و رفاه و امنیت و اعتبار و آسایش شان - را تامین کند، با موجی از نارضایتی و خشم و اعتراض عمومی مواجه میشود و کشور به سوی انقلاب و سقوط حکومت پیش میرود . جوزف گوبلز میگفت: در چنین حالتی، حکومت باید اذهان عمومی را به سوی یک موضوع فرعی، اما بزرگ، منحرف کند. باید وارد یک جنگ شد. حکومت باید برای ملت دشمن بتراشد. دشمنان خارجی، دشمنان داخلی. اگر دشمن واقعی پیدا نشد، حتی دشمن خیالی. باید دایماً از توطئه‌ها گفت، از نقشه هایی که دشمنان برای ما میکشند. باید از هر فرصتی و هر حادثه ای برای راه انداختن یک جنگ تبلیغاتی استفاده کرد. باید دایماً درگیر بود، درگیر جنگ، درگیر تبلیغات علیه همسایگان، علیه کشورهای قدرتمند، علیه سازمانهای جهانی. باید بحران ساخت. رمز موفقیت و ماندگاری حکومتهای ضعیف در وضعیت جنگی و بحرانهاست. در جنگها و بحرانها هست که مردم بدبختی های مالی و شغلی و شخصی و معیشتی شان را فراموش میکنند و با حکومت همدل میشوند، و این بهترین فرصت برای سرکوب منتقدین داخلی است. کشور که آرام شود مردم طلبکار حکومت میشوند. باید کشور را دایماً در حالت جنگی نگه داشت. باید کاری کرد که مردم وقتی بهم می‌رسند دایماً از جنگ و از دشمن بگویند»<ref>[https://www.cloob.com/u/ordibeheshte1971/121369276 ما نه به دوست بلکه به دشمن نیاز داریم]</ref></blockquote>

پاسدار اسدی یکی از فرماندهان شبه نظامیان ایران علیه نیروهای مخالف اسد درباره وضعیت نیروها در سوریه گفت: <blockquote>«در سوریه شش ارتش تشکیل شد که یکی از آن‌ها حزب‌الله بود، دیگری نیروهایی از افغانستانی‌ها و نیروی دیگر نیز از پاکستانی‌ها بود. نیروی دیگری که حاصل کار سلیمانی و حسین همدانی بود نامش «دفاع وطنی» بود. اما با وجود دخالت آشکار نظامی روسیه در سوریه، گروه‌های مخالف اسد در جبهه غرب در سوریه نیروهای سوریه و هم‌پیمانانش را وادار به عقب نشینی کرده‌اند. اعزام تکاوران نیروی زمینی روسیه به همراه نفربرهای مدرن روسی در لازقیه و اطراف آن و شرکت مستقیم نیروهای روسی در جنگ سوریه، تقویتی برای نیروهای بشار اسد بود که تابحال شکست‌های سنگینی را متحمل شده بودند.»<ref>[https://www.mashreghnews.ir/news/975215/%D9%85%D8%A7%D8%AC%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D8%AF%DB%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1-%DB%B1%DB%B4%DB%B0-%D8%AF%D9%82%DB%8C%D9%82%D9%87-%D8%A7%DB%8C-%D9%BE%D9%88%D8%AA%DB%8C%D9%86-%D8%A8%D8%A7-%D8%B3%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%B1-%D8%B3%D9 نبرد آزادسازی جولان قطعی است-سایت مشرق]</ref></blockquote>[[پرونده:بمباران شیمیایی توسط بشار اسد.jpg|جایگزین=حملات شیمیایی در سوریه توسط بشار اسد|بندانگشتی|حملات شیمیایی در سوریه توسط بشار اسد]]

در ماه اوت سال ۲۰۱۳ بشار اسد و متحدش ایران با گاز شیمایی سارین به مناطق مسکونی غوطه شرقی دمشق حمله کردند. در این حمله بیش از ۱۴۰۰ غیرنظامی کشته شدند که اغلب از میان کودکان بودند. علت کشته شدن کودکان در حملات شیمیایی این است که آن‌‌ها نسبت به این حملات حساس‌‌تر هستند<ref>[https://www.aa.com.tr/fa/%D8%AE%D8%A7%D9%88%D8%B1%D9%85%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%87/%D8%A8%DB%8C%D8%B4-%D8%A7%D8%B2-200-%D8%A8%D8%A7%D8%B1-%D8%A7%D8%B2-%D8%B3%D9%84%D8%A7%D8%AD-%D8%B4%DB%8C%D9%85%DB%8C%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D8%B3%D9%88%D8%B1%DB%8C%D بیش از 200 بار از سلاح‌ شیمیایی در سوریه استفاده شده است-آناتولی]</ref>

دیده‌بان حقوق بشر در سال ۲۰۱۷ گزارش داد که رژیم سوریه در این سال بارها به استفاده از گاز کلر در حملات به مناطق مسکونی متهم شده است<ref>[https://farsi.euronews.com/2018/04/09/what-we-know-so-far-about-alleged-chemical-attack-in-douma-syria-eastern-ghouta از «حمله شیمیایی» به دوما تاکنون چه می دانیم؟-یورو نیوز]</ref>.

بنا به افشاگری شورای ملی مقاومت ایران دو هفته پیش از حمله به خان شیخون نیروی زمینی سپاه پاسداران که با پیشروی سریع ارتش آزاد سوریه مواجه بود وارد استان حماء می‌‌شود تا از تسخیر آن توسط ارتش آزاد جلوگیری کند اما دچار تلفات بسیار سنگینی می‌شود. ضعف نیروی زمینی سپاه در سوریه و ارتش اسد شکست‌های پی در پی آن‌ها را در مقابل ارتش آزاد به دنبال داشت. در جنگ‌های حماء ده‌‌ها تن از نیروهای سپاه پاسدران و از جمله فرماندهان سپاه کشته می‌شوند.  

برخی از کشته شدگان سپاه در حماء:

* برخی دیگر از کشته‌های سپاه در حماء این افراد بودند:

* قدرت الله عبودی از فرماندهان لکشر ۱۹ فجر استان فارس

بر طبق گزارشات درونی رژیم نیروهای سپاه در این منطقه به خاطر تلفات سنگین و ضرباتی که خورده بودند زیر فشار بوده  بودند. به همین دلیل قاسم سلیمانی در روز جمعه ۳۱ مارس یعنی چهار روز قبل از حمله به خان شیخون از پایگاه‌های سپاه در حماء بازدید به عمل  می‌آورد تا به بررسی مشکلات پرداخته و به نیروهای روحیه بدهد. تصاویر بازدید قاسم سلیمانی از پایگاه‌های سپاه در حماء توسط سایت‌ها منتشر شد.

پس از بررسی‌های قاسم سلمیان وی برای چرخش تعادل قوای صحنه از نیروی هوایی اسد درخواست پشیبانی می‌کند. نهایتا آنها تصمیم می‌گیرند با حمله شیمیایی به مناطق پشت جبهه نیروی مقابل سپاه در حماء یعنی منطقه خان شیخون و ایجاد ترس و وحشت در بین اپوزسیون تعادل صحنه ی نظامی را تغییر دهند.  

درباره آمار تلفات در سوریه نظرات و آمارهای متفاوتی گزارش شده است. دیده‌بان حقوق بشر سوریه اعلام کرد، طی ۸ سال درگیری در سوریه، بیش از ۵۱۱ هزار نفر از سال ۲۰۱۱ تا کنون کشته شدند. دیده‌بان همچنین اضافه کرد، ۳۵۰ هزار نفر از کشته شدگان شناسایی شدند<ref>[https://farsi.euronews.com/2018/03/12/sohr-says-more-than-half-a-million-people-killed-in-the-syrian-war جنگ در سوریه ۵۰۰هزار کشته-یورو نیوز]</ref>.

تظاهرات مسالمت آمیز در نیمه ماه فوریه ۲۰۱۱ مصادف با ۲۴ اسفند ۱۳۸۹ با خواسته‌ی آزادی زندانیان سیاسی و آزادی بیان در دمشق آغاز شد. با دستگیری تظاهرکنندگان، شکنجه‌ی آن‌ها و انتشار فیلم‌های آن در فضای مجازی تظاهرات در درعا و دمشق اوج بیشتری  گرفت. با اوج گیری تظاهرات، بشار اسد برای سرکوب تظاهرکنندگان به روی آن‌ها آتش باز کرد و به استفاده از تانک روی آورد. با ایجاد محکومیت‌های بین المللی آمریکا تحریم‌هایی را علیه حکومت بشار اسد اعمال کرد. تا ژوئیه ۲۰۱۱ یعنی تا مرداد ماه ۱۳۸۹ پس از گذشت ۵ ماه نزدیک به ۱۴۰۰ نفر در سوریه توسط نیروهای بشار اسد کشته شدند. در همین زمان چند افسر جدا شده از ارتش اسد که حاضر به مشارکت در سرکوب مردم نبودند  تشکیل ارتش آزاد سوریه را اعلام کردند. پس از آن گروه‌های مختلفی از ارتش اسد که حاضر به شرکت در کشتار مردم نبودند از وی جدا شده و به ارتش آزاد ی‌پیوستند. شهر حمص در سوریه به یکی از مراکز تظاهرات و مخالفت علیه بشار اسد تبدیل شد.<ref>[https://www.dw.com/ar/%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%B3%D9%84%D8%B3%D9%84-%D8%A7%D9%84%D8%B2%D9%85%D9%86%D9%8A-%D9%84%D9%84%D8%A3%D8%AD%D8%AF%D8%A7%D8%AB-%D8%A7%D9%84%D8%AF%D8%A7%D9%85%D9%8A%D8%A9-%D9%81%D9%8A-%D8%B3%D9%88%D8%B1%D9%8A%D8%A7/g-17054115 تسلسل زمنی للحرب في سوریا]</ref>

در ماه مارس ارتش بشار اسد با بمباران وحشیانه‌ی شهر حمص توانست محله بابا عمرو را که به یکی از سمبل‌های انقلاب سوریه تبدیل شده بود تسخیر کند. همچنین در ماه می ۲۰۱۲ ارتش سوریه با بمباران به وسیله بمب‌های خوشه‌ای و توپخانه و سلاح‌های سنگین شهر حمص را زیر حملات خود گرفت. در ۱۷ ژوئیه ۲۰۱۲ گروه‌های مستقل ارتش آزاد سوریه توانستند برخی از محله‌ها در پایتخت را آزاد کنند اما بشار اسد با بمباران این مناطق آن‌را پس گرفت و این نیروها به روستای اطراف و مناطق غوطه‌ی شرقی عقب‌نشینی کردند. همزمان در حملات به شهر حمص صدها نفر از شهروندان کشته شدند. پس از این حملات شورای امنیت ملل متحد برای اولین‌بار استفاده از خشونت در سوریه را محکوم کرد. باراک اوباما  اعلام کرد اگر بشار اسد از سلاح شیمایی علیه شهروندان خود استفاده کند با نیروی نظامی وارد عمل می‌شود. پنج ماه بعد در نوامبر ۲۰۱۲ ائتلاف ملی سوریه از اتحاد گروه‌های مختلفی که در انقلاب شرکت کرده بودند، تأسیس شد. این ائتلاف گروه النصرة را به دلیل اعتقادات بنیادگرایانه در برنمی‌گرفت. در سال ۲۰۱۲ بیش از یک میلیون سوری از مرزهای این کشور خارج شدند تا از سرکوب و بمباران‌های ارتش اسد در امان بمانند.

در آگوست ۲۰۱۳ بشار اسد با حمله شیمیایی به غوطه‌ شرقی  در نزدیکی دمشق منجر به کشته شدن ۱۴۰۰ نفر از شهروندان شد.

در فورویه ۲۰۱۲  حمص بارها مورد حملات هوایی بشار اسد قرار گرفت. ماری کالوین خبرنگار مشهور آمریکایی برای تهیه گزارش از محله بابا عمرو در شهر حمص به آن‌جا رفت و به افشای بشار اسد که به جهان می گفت در حال بمباران تروریست‌هاست، پرداخت. او در یک گزارش زنده به رسانه‌ها نشان داد که مردم عادی زیر بمباران بشار اسد قرار دارند. ماری کالوین آخرین گزارش خود را از همین شهر تهیه کرده و در آنجا جان سپرد.

کشته‌های رژیم ایران، نیروهای فاطمیون و حزب الله همچنان رو به افزایش بود. در همین دوران ویدئوهایی از نیروهای نیروهای ایرانی اسیر شده توسط ارتش آزاد در شبکه‌های اجتماعی منتشر شد.

در فوریه ۲۰۱۶ نیروهای SDF  کرد (یکان‌های مدافع خلق کرد) به همکاری نیروهای بشار اسد در مقابل حفظ استقلال خود پرداختند و نیروهای مسلح انقلاب سوریه را در شمال حلب مورد هدف قرار دادند. فیلپ هاموند، وزیر خارجه وقت بریتانیا کردها را بخاطر همکاری با اسد و روسیه محکوم کرد. نیروهای کردستان به منظور تشکیل اقلیم خودمختارکردستان و اضافه کردن مناطقی از سوریه به خاک خود با اتاق عملیات مارع که اتحادی از نیروهای انقلاب سوریه است درگیر شدند. اتاق عملیات مارع بر خلاف تبلیغات کردها و نیروهای اسد و رژیم ایران نیروهای مسلمان سوری و میانه رو بودند که از نظر ایالات متحده نیز با همین صفت خوانده شده بودند.

در تمامی ماه‌های سال ۲۰۱۶ بمباران مناطق مختلف سوریه، از جمله بمباران‌ مراکز درمانی حلب توسط بشار اسد و روسیه مورد ادامه داشت. سازمان بین المللی یونیسف در بیانیه‌ای در سبتامبر ۲۰۱۶ می‌گوید:

در آوریل ۲۰۱۷ بشار اسد با همکاری و به درخواست رژیم ایران شهر خان شیخون را مورد حمله شیمیایی قرار داد که منجر به کشته شدن ۱۸۷ نفر شد. با اوج‌گیری محکومیت‌های جهانی دونالد ترامپ  مرکز نیروی هوایی شعیرات را که این عملیات را انجام داده بود مورد حمله هوایی قرار داد.

در اکتوبر ۲۰۱۷  نیروهای دموکراتیک سوریه که توسط ائتلاف بین المللی مبارزه با داعش ایجاد شده بود توانستند داعش را به طور کامل از رقه بیرون کند.