|
|
(۱۸۰ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد) |
خط ۱: |
خط ۱: |
| | | {{جعبه زندگینامه |
| {{جعبه اطلاعات سازمان | | | اندازه جعبه = |
| |نام سازمان = سازمان اطلاعات و امنیت کشور | | | عنوان = |
| |تصویر =آرم ساواک.JPG | | | عنوان ۲ = |
| |اندازه تصویر = | | | نام =هوشی مین |
| |توضیح تصویر = آرم ساواک | | | تصویر =هوشی مین.JPG |
| |تأسیس = سال ۱۳۳۶ | | | اندازه تصویر = |
| |انحلال = سال ۱۳۵۷ | | | عنوان تصویر = |
| |گونه = امنیتی | | | زادروز = ۱۹ می ۱۸۹۰ |
| |وضعیت حقوقی = | | | زادگاه =هوانگترو در ویتنام |
| |هدف = حفظ و استمرار نظام سلطنت پادشاهی در ایران | | | مکان ناپدیدشدن = |
| |مقر = باغ مهران تهران در سلطنت آباد | | | تاریخ ناپدیدشدن = |
| |ناحیه فعالیت = کل کشور و امور مربوط به ایران | | | وضعیت = |
| |تعداد اعضا = بطور تقریب بیش از ۸۰۰۰ نفر | | | تاریخ مرگ =۳ سپتامبر ۱۹۶۹ |
| |زبانهای رسمی = فارسی | | | مکان مرگ = |
| |رئیس = تیمور بختیار، حسین پاکروان، نعمت الله نصیری، تیمسار مقدم | | |عرض جغرافیایی محل دفن= |
| |عنوان ریاست = | | |طول جغرافیایی محل دفن= |
| |عنوان نایب رئیس = | | |latd=|latm=|lats=|latNS=N |
| |افراد کلیدی = حسین فردوست، پرویز ثابتی | | |longd=|longm=|longs=|longEW=E |
| |سازمان مادر = | | | علت مرگ = |
| |سازمان های وابسته = کمیته مشترک ضد خرابکاری | | | پیداشدن جسد = |
| |بودجه عملیاتی = | | | آرامگاه = |
| |بودجه = | | | بناهای یادبود = |
| |تعداد کارکنان = | | | محل زندگی = ایران |
| |تعداد داوطلبان = | | | ملیت =ویتنامی |
| |شعار = | | | نامهای دیگر = |
| |وبگاه = | | | نژاد = |
| |نام پیشین = | | | تابعیت = |
| | | تحصیلات =دانشجوی نخبه دانشگاه صنعتی شریف |
| | | دانشگاه = |
| | | پیشه = |
| | | سالهای فعالیت = |
| | | کارفرما = |
| | | نهاد = |
| | | نماینده = |
| | | شناختهشده برای = مردم ویتنام و مردم دنیا |
| | | نقشهای برجسته =رهبری مبارزات استقلالطلبانه مردم ویتنام |
| | | سبک = |
| | | تأثیرگذاران =مارکس، لنین |
| | | تأثیرپذیرفتگان =مردم ویتنام و مبارزان راه آزادی |
| | | شهر خانگی = |
| | | دستمزد = |
| | | دارایی خالص = |
| | | قد = |
| | | وزن = |
| | | تلویزیون = |
| | | لقب = |
| | | دوره = |
| | | پس از = |
| | | پیش از = |
| | | حزب =حزب کمونیست ویتنام |
| | | جنبش = |
| | | مخالفان = |
| | | هیئت = |
| | | دین = |
| | | مذهب = |
| | | اتهام = |
| | | مجازات = |
| | | وضعیت گناهکاری = |
| | | منصب = |
| | | مکتب =مارکسیست لنینیست |
| | | آثار =اخلاق انقلابی، |
| | | همسر = |
| | | شریک زندگی = |
| | | فرزندان = |
| | | والدین = |
| | | خویشاوندان سرشناس = |
| | | جوایز = |
| | | امضا = |
| | | اندازه امضا = |
| | | signature_alt = |
| | | وبگاه = |
| | | imdb_id = |
| | | Soure_id = |
| | | پانویس = |
| }} | | }} |
|
| |
|
| '''ساواک''' (س.ا. و. ا. ک) سر واژه های نام سازمان اطلاعات و امنیت کشور است. پس از کودتای ۲۸ مرداد بدلیل موقتی بودن شرایط حکومت نظامی و با پایان گرفتن فرمانداری نظامی که پس از کودتای ۲۸ مرداد برای مقابله با بحران، تا سال ۱۳۳۶ برقرار بود، با پیشنهاد آمریکا و با الگوی سازمان امنیت داخلی امریکا (اف بی آی) در تاریخ ۱۶ فروردین سال ۱۳۳۶ سازمان اطلاعات و امنیت کشور تأسیس شد. | | '''هوشی مین،''' با نام اصلی نگوین تاتنان، زادهی ۱۹ می ۱۸۹۰ درگذشت ۳ سپتامبر ۱۹۶۹ رهبر انقلاب ویتنام، دبیر کل حزب کمونیست ویتنام، اولین رئیس جمهوری دموکراتیک ویتنام بود. |
|
| |
|
| سولیوان در مورد ساواک سازمان اطلاعات و امنیت کشور میگوید « در سال ۱۹۵۷ سازمان سیا طرح و چارچوب تشکیلاتی یک سازمان جدید اطلاعاتی را به شاه داد و خود در تأسیس و سازمان دادن به آن مشارکت کرد. این تشکیلات که به نام سازمان اطلاعات و امنیت کشور نامیده میشد به زودی به نام مخفف آن یعنی ساواک شهرت یافت».<ref>ویلیام سولیوان، ماموریت در ایران، ترجمه محمود مشرقی، تهران ۱۳۶۱ صفحه ۶۹</ref>
| | هوشی مین، سومین فرزند خانواده بود که در شهر هوانگترو به دنیا آمد. از نوجوانی تحت تاثیر مبارزات آزادیخواهانه پدرش بر علیه استعمار فرانسه قرار داشت و از پانزده سالگی همکاری زیرزمینی با مبارزان جوان دانشگاه را آغاز کرد. |
|
| |
|
| این سازمان اطلاعاتی از سال ۱۳۳۶ تا ۱۳۵۷ درجهت تحکیم حکومت شاه با دستگیری، شکنجه و اعدام زندانیان سیاسی به مقابله با مخالفان میپراخت. ساواک همچنین با در اختیار گرفتن رسانههای عمومی، از جمله رادیو تلویزیون، مطبوعات و نیز کنترل و نظارت بر چاپ کتاب، افکار عمومی را به نفع رژیم شاه تغییر دهد.سرکوب و مقابله با گروههای مخالف، اعم از گروههای چریکی مانند [[سازمان چریکهای فدایی خلق ایران|سازمان چریکهای فدایی خلق ایران]] و [[سازمان مجاهدین خلق ایران]]، [[حزب توده ایران|حزب توده]]، [[نهضت آزادی]] و نیروهای ملیگرا، مذهبیهای مخالف از جمله وظایف ساواک بود.
| | در شرایطی که جنبش استقلال طلبانه ویتنام در آغاز قرن بیستم به شکست انجامیده بود و روابط ارباب و رعیتی در ویتنام مستقر بود، هوشی مین پس از تحصیلات دانشگاهی خود در سالهای ۱۹۰۵ تا ۱۹۱۰ برای تدریس به ایالت فانتیت سایگون رفت. مدتی پس از اقامت در سایگون افکار و آرمانهای آزادیخواهی و دموکراسیطلبی در او اوج گرفت، برای کسب علوم و تکنولوژی جدید تصمیم به ترک ویتنام گرفت. وی به این منظور ابتدا به عنوان کمکآشپز در یک کشتی فرانسوی رهسپار اروپا و سپس آفریقا و آمریکا شد. |
|
| |
|
| == شکل گیری ساواك ==
| | هوشیمین در آفریقا بیعدالتی، بیرحمی و ستم سرمایهداری را مشاهده و از نزدیک آنرا لمس کرد و به این نتیجه رسید که طبقه کارگر و مردم زحمتکش در همه جا تحت فشار و استثمار وحشیانه آن قرار دارند. |
| به پیشنهاد مشاوران آمریكایی شاه و درجهت تضمین بقای حکومت سلطنتی، تشكیل دو سازمان اطلاعات خارجی و امنیت داخلی مانند سازمان سیا (سازمان اطلاعات خارجی آمریكا) و اف . بی . آی (سازمان امنیت داخلی آمریكا) در دست مطالعه قرار گرفت. قرار بر این بود که دو سازمان وظیفه كشف توطئههای داخلی و خارجی علیه حكومت شاه را برعهده بگیرند اما درنهایت شاه با ایجاد یك سازمان موافقت كرد. هسته اولیه این سازمان در فرمانداری نظامی تهران تشکیل شد و روز ۱۱ مهر ماه ۱۳۳۵ خبر آن در مطبوعات به اطلاع عموم رسید. چندی بعد لایحه تشكیل «سازمان اطلاعات و امنیت كشور» که بعدها به اختصار ساواك نام گرفت، توسط دولت تهیه و به مجلس سنا فرستاده شد. در ۲۳ اسفند ۱۳۳۵ قانون تشکیل ساواک تصویب و در فروردین سال بعد تأسیس شد.
| |
|
| |
|
| در مجلس سنا عدهای از سناتورها با لایحه مذكور مخالفت كردند. یكی از سناتورها به نام سناتور خواجهنوری این قانون را ظالمانهترین قانون دولت خواند. وی با اشاره به ظلم و ستمهایی كه از سوی مأموران نظامی با استفاده از این قانون میتواند صورت گیرد، این قانون را موجب محروم شدن مردم از تمام حقوق دمكراتیك و آزادیهایشان دانست. عباسقلی گلشائیان، وزیر دادگستری وقت، ضمن ردّ گفتههای خواجهنوری به دفاع از لایحه مذكور پرداخته و تأکید کرد که این لایحه از تركیب و هماهنگی قوانین گذشته به وجود آمده است و چیز جدیدی نیست. سپهبد احمد امیر احمدی نیز در دفاع از آن لایحه به حوادث ناگواری كه در گذشته، امنیت كشور را به خطر انداخته بود اشاره كرد. او یادآور شد كه لایحه تشكیل ساواك برای جلوگیری از این حوادث میباشد. | | هوشی مین در سال ۱۹۱۸ خطاب به کشورهای سرمایهداری پیروز در جنگ اول جهانی عریضهای به کنفرانس ورسای ارسال کرد و خواستار شد که فرانسه حقوق مردم ویتنام را برای آزادی و دمکراسی و مساوات و حق تعیین سرنوشت به رسمیت بشناسد. هرچند کنفرانس عریضه او را بیپاسخ گذاشت اما نامهی مذکور همانند بمبی افکار عمومی فرانسه و دیگر مستعمرات این کشور را لرزاند. |
|
| |
|
| سناتور جمال امامی، یكی دیگر از نمایندگان مجلس سنا بود كه به مخالفت با لایحه پرداخت و با اشاره به سخنان امیراحمدی، قانون تشكیل ساواك را عاملی برای بروز حوادث ذكر كرد و در ادامه گفت:<blockquote>«امروز باید تمام كوششمان را بكنیم كه مردم را راضی نگه داریم، توی سر مردم نزنیم، تا وقتی كه مردم تخطی نكردند با آنان برخورد نكنیم، همه میدانیم كه مردم ایران سرشتشان این است كه خطاكار نیستند، ولی وقتی كارد به استخوانشان رسید جنب و جوش میكنند؛ كارد را به استخوانشان نرسانید.»<ref name=":0">ساواک، نوشته کریستین دلانوا، ترجمه نیک گوهر، طرح نو، چاپ اول، ۱۳۷۱ صفحه ۱۲۵</ref></blockquote>پس از سخنان جمال امامی، سرلشكر وثوق، وزیر جنگ وقت، به دفاع از لایحه پرداخت. او نیز متذكر شد كه لایحه تشكیل ساواك، فعالیتهای دستگاههای مختلف امنیتی ـ اطلاعاتی مانند ركن ۲ ارتش و دایره سیاسی شهربانی و... را در یك دستگاه متمركز میكند.
| | هوشی مین متاثر از انقلاب اکتبر روسیه و مجذوب تزهای لنین در باره مسئله ملی و استعماری معتقد بود که رهایی مردم ویتنام نیز از همین مسیر میگذرد. وی در سوگ لنین (۱۹۲۴) چنین گفته بود: «... لنین زمانی که زنده بود پدر ما معلم ما رفيق ما و راهنمای ما بود و حال ستاره راهنمایی است که راه انقلاب سوسیالیستی را به ما نشان میدهد». |
|
| |
|
| لایحه مذكور، با وجود مخالفتهایی كه ذكر شد در شور اول به تصویب رسید و پس از بررسی مجدد در كمیسیون شماره یك مجلس سنا، در شور دوم مطرح شد. قانون تشكیل ساواك با اكثریت آراء به تصویب سناتورها رسید. لایحه مذكور پس از آن در مجلس شورای ملی مطرح شد و بدون هیچگونه اعتراضی به تصویب رسید. به این ترتیب، ساواك فعالیت خود را رسماً از اوایل سال ۱۳۳۶ به ریاست تیمور بختیار، فرماندار نظامی تهران، آغاز كرد.
| | هوشی مین در ۱۹۲۰ در کنگره حزب سوسیالیست فرانسه شرکت جست و به همراه رادیکالترین مارکسیستهای فرانسوی حزب کمونیست فرانسه را بنیاد گذاشت. وی از نخستین اعضای حزب کمونیست فرانسه و اولین ویتنامی کمونیست به شمار میرود. |
|
| |
|
| == قانون تشکیل ساواک ==
| | هوشی مین با کمک حزب کمونیست فرانسه و همراه تعدادی از وطنپرستان دیگر مستعمرات فرانسه اتحادیه بین مستعمرات را تشکیل داد و خود به عنوان عضو کمیته مرکزی و عضو دائم این کمیته انتخاب گردید. وی در این دوره به نشر روزنامه لوپاریا مبادرت کرده و با تهیه مقالات و اعلامیههای متعدد به مبارزه بر علیه استعمار فرانسه ادامه داد. |
| قانون تشکیل ساواک در برگیرنده سه ماده اصلی بود.
| |
| * ماده یک:
| |
| برای حفظ امنیت کشور و جلوگیری از هر گونه توطئه که مضر به مصالح عمومی است، سازمانی به نام اطلاعات و امنیت کشور وابسته به نخست وزیری تشکیل میشود. رئیس سازمان امنیت، معاونت نخست وزیر را داشته و به فرمان اعلیحضرت همایونی شاهنشاهی منصوب خواهد شد.
| |
| * ماده دو:
| |
| سازمان اطلاعات و امنیت کشور دارای وظایف زیر است:
| |
|
| |
|
| الف) تحصیل و جمع آوری اطلاعات لازم برای حفظ امنیت کشور
| | هوشی مین در سپتامبر ۱۹۲۴ پس از مدتی اقامت در اتحاد جماهیر شوروی، به کانتون در کشور چین مسافرت کرد و به سازماندهی در راه ایجاد حزب کمونیست مشغول شد. |
|
| |
|
| ب) تعقیب اعمالی که متضمن قسمتی از اقسام جاسوسی است و عملیات عناصری که بر ضد استقلال و تمامیت کشور و یا به نفع اجنبی اقدام میکنند.
| | سرانجام در فوریه ۱۹۳۰ در کولون (نزدیک هنگ کنگ) حزب کمونیست ویتنام به همت هوشی مین تاسیسس شد. |
|
| |
|
| ج) جلوگیری از توطئه و اسبابچینی بر ضد امنیت کشور
| | از ژوئن ۱۹۳۱ تا بهار سال ۱۹۳۳ به زندان انگلیسیها افتاد. |
|
| |
|
| و) بازرسی و کشف و تحقیقات نسبت به بزه های زیر:
| | از سال ۱۹۴۱ به بعد، هوشی مین دستورالعملهایی را برای تدارک قیام و بدست گرفتن قدرت صادر کرد که مهمترین آنها در«اسناد جنگ چریکی»، «تجربه چریکی چین»، «هنر نظامی سون چو» و «چگونه باید کادرهای نظامی را تعلیم داد» منعکس است. |
| # بزههای منظور در قانون مجازات مقدمین بر علیه امنیت و استقلال مملکتی مصوب ۲۲ خرداد ۱۳۱۰
| |
| # جنحه و جنایاتی که در فصل اول باب دوم قانون کیفر عمومی مصوب ۲۲ دی ماه ۱۳۰۴ پیش بینی شده است.
| |
| * ماده سه:
| |
| مامورین سازمان اطلاعات و امنیت کشور از حیث طرز تعقیب بزههای مذکور در این قانون و انجام وظایف، در زمره ضابطین نظامی خواهند بود و از تاریخ تصویب این قانون، رسیدگی به کلیه بزه های مذکور فوق، در صلاحیت دادگاه های دائمی نظامی خواهد بود.
| |
|
| |
|
| تبصره ۱ - انجام وظایف و تکالیف سازمان اطلاعات و امنیت کشور از حیثی که ضابط نظامی محسوب می شوند، به هیچ وجه مانع انجام وظایف و تکالیفی که به موجب قانون دادرسی و کیفر ارتش بر عهده ضابطین نظامی است نخواهد بود و همچنین مواد این قانون و احکام و آییننامهها و مقرراتی که مربوط به تکالیف مامورین نظامی و ژاندارمری و شهربانی نسبت به انجام وظایف و خدمات محوله است، نمی باشد.
| | هو بار دیگر در اوت 1942 با نام هوشیمین به چین رفت تا با نیروی ضد ژاپن و ویتنامیهای مقیم آنجا تماس برقرار کند اما چون وارد چین شده بوسیله مأموران چیایکایچک توقیف و زندانی شد و در طول این مدت مجموعه اشعار خاطرات زندان را نوشت. |
|
| |
|
| تبصره ۲- رسیدگی به بزههایی که به موجب این قانون، در صلاحیت دادگاه دائمی نظامی شناخته شده و متهمین به ارتکاب بزههای مزبور که قبل از تصویب این قانون در مراجع صالح دیگر تحت تعقیب قرار گرفتهاند، هر گاه بر علیه متهمین کیفر خواست صادر نگردیده و پروندههایی که کیفر خواست صادره شده در دادگاه مربوط رسیدگی خواهد شد.
| | در 1944 بعد از 33 سال دوری از وطن، از مرز چین گذشت و به انقلابیون ویتنام در کوهستانها پیوست . در روز 22 دسامبر سال 1944 نخستین دسته ارتش ویت مینه با شرکت 24 نفر رسما تشکیل گردید. |
|
| |
|
| ماده ۴- کارمندان سازمان اطلاعات و امنیت کشور، هر گاه به ارتکاب بزهی متهم شوند که راجع به خدمت بوده یا ملازمه با خدمات و وظایف آنها داشته باشد، در حکم نظامیان و خدمتگزاران ارتش هستند و با رعایت مقررات قانون دادرسی و کیفر ارتش مصوب ۱۳۱۷ تابع در دادگاههای نظامی دائمی خواهند بود.
| | این دسته چریکی با کمک دفتر خدمات اسراتژیکی که فعالیت محدودی داشت در سراسر ویت نام بعملیات چریکی پرداخت و در مدتی کوتاه عده آنان به چند هزار نفر رسید . |
|
| |
|
| ماده ۵- اساسنامه سازمان و آیین نامه های داخلی و استخدامی و مالی مربوط به این قانون، با تصویب هیات دولت قابل اجراست.»<ref>[http://www.nlai.ir/documents/10184/10915/NDljYU62.jpg/227d8319-d931-4204-9c43-fb164c74748a?version=1.0&t=1503105046000 فرمان تشکیل سازمان اطلاعات و امنیت کشور توسط وزیر کشور وقت]</ref>
| | منابع مقاله هوشی مین دیپلوم انجیز هاجره «امین» هوشی مین Hồ Chí Minh |
|
| |
|
| == هدف تأسیس ساواک ==
| |
| هدف اصلی از تأسیس ساواک حفظ و استمرار حکومت سلطنتی در ایران بود.
| |
|
| |
|
| هرچند هدف از تشکیل ساواک مبارزه علیه کمونیسم، ایجاد امنیت و تمرکز نیروهای امنیتی عنوان شده بود، اما در عمل این سازمان فراتر از حدود وظایف و اختیارات قانونی خود عمل میکرد.
| |
|
| |
|
| «ساواکمیتوانست رسانههای گروهی را سانسور کند، متقاضیان مشاغل دولتی را گزینش کند و بر پایهی اظهارات منابع قابل اعتماد غربی، از هر شیوهای از جمله شکنجه، برای از بین بردن مخالفان استفاده کند.»<ref>کتاب ایران بین دو انقلاب نوشته یرواند آبراهامیان نشر نی سال ۱۳۹۰</ref>
| |
|
| |
|
| محمدرضا پهلوی در باره علت تأسیس ساواک میگوید:<blockquote>«ساواک تأسیس شد تا به فعالیتهای مخربی که در داخل و خارج انجام میشد و برای ایران خطرناک بود پایان دهد. در ایران نیز مانند هرجای دیگر خائنان، جاسوسان، آشوبگران و خرابکاران حرفهای به سر میبردند که حضورشان میبایست به دولت و نیروهای نظامی اطلاع داده میشد. این وظیفه بر عهده ساواک بود.»<ref>محمد رضا پهلوی کتاب «پاسخ به تاریخ»، تهران سال ۱۳۷۱ </ref></blockquote>مسئولیت بنیانگذاری ساواک به سپهبد تیمور بختیار تفویض شد. وی در این کار از «سیا» کمک خواست. تعداد زیادی از کارمندان ساواک برای طی دورههای آموزشی به آمریکا رفتند و در ادارۀ مرکزی «سیا» به کارآموزی پرداختند. همچنین دورههای کارآموزی و بازآموزی انفرادی و دستهجمعی، برای کارمندان سازمان اطلاعات و امنیت کشور در غالب سازمانهای اطلاعاتی اروپای غربی ترتیب یافت تا با روشهای آنان آشنایی حاصل کنند.<ref>محمد رضا پهلوی، پاسخ به تاریخ به کوشش شهریار ماکان تهران، شهرآب، ۱۳۷۱ صفحه ۳۷۱</ref>
| | '''منبع: آران پیپر- تحقیق و مقاله دانشآموزی و دانشجویی تحقیق مقاله هوشی مین (aranpaper.ir)''' |
|
| |
|
| هدف دیگری که برای تشکیل ساواک بیان شده بود، برخورد با کمونیسم و جلوگیری از گسترش آن در ایران بود، این هدف مورد توجه آمریکا و سازمان جاسوسی آن (سیا) بود. ایران که در همسایگی شوروی قرار داشت، پس از تشکیل حکومت کمونیستی در آن کشور، همواره در معرض ورود و گسترش افکار کمونیستی بود و از طرف دیگر، با آگاهی آمریکا و شاه ازعلاقه شدید مردم ایران به مذهب، میکوشید که هدف اصلی از تأسیس ساواک را جلوگیری از ورود و گسترش کمونیسم بیان کنند. مسئولان ساواک نیز با توجه به این موضع هرحرکتی علیه رژیم شاه را به کمونیستها منتسب میکردند تا مردم را نسبت به آنها بدبین کنند. مثلاٌ بجای استفاده از نام [[سازمان مجاهدین خلق ایران]]، نام مارکسیستهای اسلامی را به کار می بردند.
| |
|
| |
|
| «در سال ۱۳۵۴، سر آنتونی پارسونز، سفیر انگلیس در ایران که از دانشگاه تهران بازدید میکرد، نفرت دانشجویان را نسبت به رژیم شرح میدهد. همچنین خاطرنشان میکند که حضور اتومبیل لندرور ساواک «جزئی از منظره همیشگی بود». حضور ساواک در ادارات در کلیه سطوح جامعه محسوس و جزئی از زندگی روزمره در شهرهای بزرگ شده بود.»
| | '''هوشی مین و پایبندی به خصائل انقلابی''' |
|
| |
|
| علاوه بر نیروهای رسمی ساواک که بدون هیچ ابایی خود را وابسته به این سازمان معرفی کرده و آشکارا وظایف خود را اجرا میکردند، این سازمان با توجه به انگیزههایی چون ترس، پول و ... نیروهایی را به عنوان خبرچین در خدمت خود میگرفت. نیروهایی که برخلاف نیروهای رسمی ساواک پنهانی عمل میکردند و با القای حضور همهجاگیرشان ترس و واهمه را در شئون مختلف زندگی و فعالیتهای سیاسی و اجتماعی و حتی حرف و سخنهای خصوصی نهادینه کرده بودند. کریستین دلانوا نویسنده کتاب ساواک در این رابطه میگوید:<blockquote>«ساواک ایرانیان را به بیماری اسکیزوفرنی مبتلا کرده است. بخشی از جمعیت بخاطر ترس از ساواک از سیاست حرف نمیزند، بخش دیگر چون از سیاست حرف میزند متهم به ساواکی بودن است!»<ref name=":0" /></blockquote>قبل از تشکیل ساواک، رکن ۲ در ارتش، دایره سیاسی یا آگاهی در شهربانی و نیز فرمانداری نظامی تهران وجود داشتند ولی هرکدام از آنها وظیفهای مخصوص داشتند و در عین حال ماهیت هیچکدام از آنها کشف و خنثی سازی مخالفتها قبل از وقوع آن نبود، آنها حداکثر میتوانستند بعد از بروز مخالفتها و ایجاد بحران از ادامه آن جلوگیری کنند. از اینرو، ساواک به وجود آمد تا بتواند دقیقتر و سریعتر مخالفتهای افراد و گروهها را کنترل کند و از بین ببرد و مهمتر از آن اینکه از ایجاد هرگونه مخالفتی علیه رژیم و شاه جلوگیری نماید.
| | هو داشتن خصایل انقلابی - مانند کوشایی ،قناعت، از خود گذشتگی، مصمم بودن به تصحیح نقایص خود و پرهیز از لاف زنی و خودستایی، انطباق دادن حرف با عمل، راسخ بودن در اعتقادات انقلابی را کافی نمی دانست انقلابیون را به فراگرفتن تئوری مارکسیسم - لنینیسم و درک راه و روش انقلابی تشویق می کرد. |
|
| |
|
| همچنین ساواک بر رفتار دولت، مجلسین و احزاب کنترل کامل داشت و اعمال آنان را به شاه گزارش میداد.
| |
|
| |
|
| سیا و ساواک در زمینههای مختلف امنیتی با هم همکاری داشتند. رئیس سیا در تهران مرتباً با شاه، رئیس ساواک و نمایندههای آن سازمان تماس داشت.
| |
|
| |
|
| ساواک نیز در آمریکا نماینده داشت و به عنوان یکی از اعضای نمایندگی ایران در سازمان ملل در آمریکا فعالیت میکرد. این دو سازمان همچنین اخبار و اطلاعات خود را با هم مبادله می کردند. در دهه ۵۰ شمسی روابط این دو سازمان بیشتر شد. در سال ۱۳۵۳ سیا مرکز فرماندهی خود در خاورمیانه را به ایران منتقل کرد. به این ترتیب سیا حضور خود را در ایران افزایش داد.
| | شصت سال زندگی شخصی هوشیمین که توام با مبارزه و کار مداوم برای مردم میهنش سپری شد روشنی گویای پای بندی او به فضائل اصیل انسانی است. از جمله پایداری و فداکاری و گذشت از منافع شخصی، ساده زیستی |
|
| |
|
| علاوه بر سازمان جاسوسی آمریکا (سیا) سازمان جاسوسی اسرائیل (موساد) نیز در حکومت شاه با ساواک همکاری داشت. در سال ۱۳۳۹ گروهی از مأموران موساد برای آموزش کارکنان ساواک به ایران آمدند و در مدت حضور خود در ایران آموزشهای لازم را به کارکنان ساواک دادند. همچنین موساد در مواردی مانند، فروش وسایل جاسوسی، تبادل اخبار و اطلاعات، نیز با ساواک همکاری داشت.<ref>بخشهایی از کتاب «ساواک و نقش آن در تحولات داخلی رژیم شاه» نشر مرکز اسناد انقلاب اسلامی سال ۱۳۷۸</ref>
| | زندگی شخصی و مبارزاتی هوشی مین گویای پایبندی او به فضائل اصیل انسانی و انقلابی بود. ساده زیستی، فداکاری و گذشتن از منافع شخصی و نثار بدون تبعیض عواطف و عشق خود به همه طبقات و اقشار و اقلیت های ملی ومذهبی ویتنام و التزام او به انتقاد و انتقاد از خود به منظور مقابله با تمایلات جاهطلبانه در بحبوحهی مبارزات طولانی و سرسختانه استقلال طلبانه موید همین ویژگی برجسته او بود. |
| == ادارات مختلف ساواک ==
| |
| ساواک از سه قسمت اصلی تشکیل شده بود: حوزه ریاست، ادارات کل و ساواکها (ساواک تهران و سایر شهرها). نمایندگی ساواک، در سایر کشورها.
| |
|
| |
|
| === ۱. حوزه ریاست ===
| | '''منبع: آران پیپر- تحقیق و مقاله دانشآموزی و دانشجویی''' تحقیق مقاله هوشی مین (aranpaper.ir) |
| حوزه ریاست ساواک طبق نمودار تهیه شده در سال ۱۳۵۲، شامل قسمتهای زیر بود:
| |
|
| |
|
| ۱. دفتر ریاست ساواک
| |
|
| |
|
| ۲. دفتر قائم مقام ساواک
| | '''تاسیس جمهوری دموکراتیک ویتنام''' |
|
| |
|
| ۳. صندوق ویژه
| | در اوگوست ۱۹۴۲ برای نخستین بار با انتخاب نام هوشی مین به چین رفت، ولی هنگام عبور از مرز توسط مقامات محلی چیانگ کای شک دستگیر شد و برای بار دوم به زندان افتاد. او در یکی از اشعار خود در زندان بنام «خاطرات زندان» چنین می گوید: «سرسخت و بردبار هیچگاه حتی یک اینچ عقب ننشستم گرچه بلحاظ جسمی در عذابم اما روحیهام تزلزل ناپذیر است» |
|
| |
|
| ۴. مشاوران رئیس ساواک
| | با تشکیل کنفرانس ملی حزب در روز ۱۵ اگست ۱۹۴۵ و تصمیم یک قیام ،عمومی، پایه حکومت موقت جمهوری دموکراتیک ویتنام گذاشته شد و بالاخره در روز ۲ مارس ۱۹۴۶، در نخستین نشست مجلس ملی، هوشی مین به عنوان ریاست جمهوری دموکراتیک ویتنام انتخاب شد. |
|
| |
|
| ۵. کنترلی
| | '''پیروزی در دین بین فو ''' |
|
| |
|
| ۶. بازرس کلّی
| | در جنگ میهنی علیه استعمارگران ،فرانسه که در زمستان ۱۹۵۳ و بهار ۱۹۵۴ به شدید ترین حد خود رسیده بود، نیروهای ملی ویتنام توانستند همه جا نیروهای فرانسوی را شکست دهند و بالاخره در پیروزی معروف دین بین فو یک قدرت استعماری بسیار قوی را شکست داد. |
|
| |
|
| ۷. دبیرخانه شورای امنیت ملی
| | پس از تجاوز آمریکا به ویتنام هوشی مین در فراخوانی برای مقابله چنین گفت: «ممکن است جنگ پنج ده بیست سال و یا بیشتر به طول انجامد ممکن است هانوی و هانفونگ و بسیاری از شهرها و کارخانه ها نابود گردد ولی خلق ویتنام هیچگاه مقهور نخواهد شد . . .» و به این ترتیب حماسه جنگ ویتنام علیه امپریالیسم آمریکا آغاز شد و سرانجام نیز ماشین عظیم جنگی آمریکا در مقابل اراده خلقی کوچک بزانو درآمد و در اول نوامبر ۱۹۶۸ دولت ،آمریکا مجبور شد به بدون قید و شرط به بمباران و گلوله باران تمام خاک جمهوری دمکراتیک ویتنام پایان دهد. |
|
| |
|
| ۸. پیمانها
| | . |
|
| |
|
| === ۲. ادارات کلّ ساواک ===
| | '''درگذشت هوش مین''' |
| ۱. اداره یکم، امور اداری
| |
|
| |
|
| ۲. اداره کلّ دوم، جمع آوری اطلاعات خارجی
| | هوشی مین در صبح روز ۳ سپتامبر ۱۹۶۹ در سن ۷۹ سالگی درگذشت. |
|
| |
|
| ۳. اداره کلّ سوم، امنیت داخلی
| | منبع: اصالت هوشی مین (esalat.org) |
|
| |
|
| ۴. اداره کلّ چهارم، حفاظت
| | == منابع == |
| | |
| ۵. اداره کلّ پنجم، فنی
| |
| | |
| ۶. اداره کلّ ششم، امور مالی
| |
| | |
| ۷. اداره کلّ هفتم، بررسی اطلاعات خارجی
| |
| | |
| ۸. اداره کلّ هشتم، ضد جاسوسی
| |
| | |
| ۹. اداره کلّ نهم، تحقیق
| |
| | |
| ۱۰. اداره کل دهم، آموزش<ref>[http://gozarestan.ir/show.php?id=1288 ساواک، سازمان اطلاعات و امنیت کشور، موسسه مطالعات وپژوهشهای سیاسی] </ref>
| |
| | |
| === ساواک در سایر شهرها === | |
| ساواک در تمامی شهرهای ایران دفتر و نمایندگی داشت که به امور امنیتی محل ماموریت خود میپرداخت.
| |
| | |
| === ساواک در خارج از کشور ===
| |
| ساواک در خارج از ایران دانشجویان و ایرانیان خارج از کشور را کنترل میکرد و برای این امر با پلیس سایر کشورها نیز همکاری متقابل داشت.
| |
|
| |
|
| این سازمان به گفتهی آبراهامیان، «بالغ بر ۵۳۰۰ مأمور تماموقت و شمار بسیاری از جاسوسان ناشناس را در بر میگرفت.»
| |
|
| |
|
| == شیوههای کار ساواک ==
| |
|
| |
| === ۱- نفوذ ===
| |
| نفوذ در سازمانهای مخالف رژیم از شیوههای ساواک بود که در این رابطه از افرادی مانند سیروس نهاوندی،
| |
|
| |
| عباس علی شهریاری نژاد «رهبر تشکیلات تهران حزب توده» افسر ساواک،
| |
|
| |
| امیر حسین فطانت نفوذی در محفل خسرو گلسرخی و کرامت الله دانشیان........نام برده می شود.<ref>کتاب ساواک و دستگاه اطلاعاتی اسرائیل صفحه ۳۷۳</ref>
| |
|
| |
| محمد کتابچی به عنوان منبع ساواک، با شماره رمز ۱۰۰۲۸ ، که اقدامات او به کشف خانه تیمی و قتل حمید اشرف، رهبر نامدار سازمان چریکهای فدائی خلق از نیمه سال ۱۳۵۰ تا تیر ۱۳۵۵ ، انجامید.<ref>کتاب چریکهای فدایی خلق، از نخستین کنش ها تا بهمن ۱۳۵۷ نوشته محمود نادری انتشار ۱۳۸۷</ref>
| |
|
| |
| ۲- شنود و استراق سمع
| |
|
| |
| ۳- خبر چینی و جمع آوری اطلاعات
| |
|
| |
| ۴- جاسوسی و ضد جاسوسی
| |
|
| |
| ۵- حفاظت
| |
|
| |
| ۶- بازجویی و شکنجه
| |
|
| |
| ۷- ترور و حذف مخالغان
| |
|
| |
| == سایر نهادهای امنیتی ==
| |
| بعد از تأسیس ساواك ركن ۲ و [[اداره آگاهی]] و [[فرمانداری نظامی]] در كنار ساواك به كار خود ادامه دادند و بر مبنای خواسته شاه که باید اطلاعات و اخبار از راههای مختلف به دست آید؛ بنابراین نهادهای دیگری مانند «[[سازمان بازرسی شاهنشاهی]]» و «[[دفتر ویژه اطلاعات]]» نیز به وجود آمد. ساواك در دوران فعالیت خود با تمام آنها در ارتباط بود و در بعضی موارد از آنها كمك میگرفت. همچنین در سال ۱۳۵۲ با افزایش فعالیتهای گروههای مسلح، ساواك به همراه شهربانی و ارتش و ژاندارمری «[[كمیته مشترك ضدخرابكاری]]» را بهوجود آورد تا آن گروهها را سریعتر شناسایی كرده و از بین ببرند.
| |
|
| |
| بنابراین علاوه بر ساواک، واحدهایِ پلیسی شهربانی، [[گارد شاهنشاهی]]، [[ژاندارمری]] و نیز واحدهای اطلاعاتی و سرّی [[رکن دوم ارتش]]، بازرسی شاهنشاهی و دفتر ویژه اطلاعات، وظیفه حفظ امنیت در قلمرو و حکومت شاهنشاهی ایرانی را عهدهدار شدند.
| |
|
| |
| == رؤسا و مقامات ساواک ==
| |
| [[پرونده:روسای ساواک.JPG|جایگزین=روسای ساواک|بندانگشتی|روسای ساواک]]
| |
| # سرلشکر [[تیمور بختیار]] از ۱۳۳۶ تا ۱۳۴۰ رئیس ساواک
| |
| # سرتیپ حسن پاکروان از ۱۳۴۰ تا ۱۳۴۴ رئیس ساواک
| |
| # سپهبد نعمت الله نصیری از ۱۳۴۴ تا ۱۳۵۶ رئیس ساواک
| |
| # سپهبد ناصر مقدم از ۱۳۵۶ تا ۱۳۵۷ رئیس ساواک
| |
| # حسن علویکیا ۱۳۳۵–۱۳۴۱ معاون
| |
| # حسین فردوست (۲۸ آبان ۱۳۴۱–۱۹ فروردین ۱۳۵۲) معاون
| |
| # ناصر مقدم (۲۳ فروردین ۱۳۵۲–۳۰ فروردین ۱۳۵۲) معاون
| |
| # علی معتضد (فروردین ۱۳۵۲–۱۷ خرداد ۱۳۵۷) معاون
| |
| # پرویز ثابتی (خرداد ۱۳۵۷–۳ آبان ۱۳۵۷) معاون
| |
|
| |
| === معاونان و مدیران ادارهٔ کل سوم ساواک (ادارهٔ امنیت داخلی) ===
| |
| # حسن علویکیا
| |
| # صمد صمدیانپور
| |
| # مصطفی امجدی (۱۳۳۸–۱۵ خرداد ۱۳۴۲)
| |
| # ناصر مقدم (خرداد ۱۳۴۲–۲۳ فروردین ۱۳۵۲)
| |
| # پرویز ثابتی ۱۳۵۲–۱۳۵۷
| |
| # سرتیپ طباطبایی
| |
| [[پرونده:نمودار تشکیلات ساواک.JPG|جایگزین=نمودار تشکیلات ساواک|بندانگشتی|نمودار تشکیلات ساواک]]
| |
|
| |
| === افسران ارشد ساواک ===
| |
| # سرلشکر علی معتضد، رئیس اطلاعات خارجی ساواک
| |
| # سرتیپ منوچهر هاشمی ریاست اداره کل هشتم ساواک (ضدجاسوسی)
| |
| # مرتضی موسوی، از سال ۱۳۵۲ تا انقلاب ایران، ریاست اداره سوم عملیات اداره کل ضدجاسوسی ساواک
| |
| [[پرونده:شکنجه گران ساواک.jpg|جایگزین=شکنجه گران ساواک|بندانگشتی|شکنجه گران ساواک: از بالا راست: بهار - دکتر جوان- مصطفوی-کاوه سعیدی- شادی- کمالی- کوچصفهانی]]
| |
|
| |
| === بازجویان کمیته مشترک ضدخرابکاری ===
| |
| # بهمن نادریپور، از بازجویان ساواک (با اسم مستعار تهرانی) در زندان کمیته مشترک ضدخرابکاری.
| |
| # فرجالله سیفی کمانگر از بازجویان کمیته مشترک ضد خرابکاری.
| |
| # رضا عطارپور مجرد، از بازجویان ساواک در زندان کمیته مشترک ضدخرابکاری
| |
| # دکتر منوچهری، از بازجویان ساواک در زندان کمیته مشترک ضدخرابکاری
| |
| # فریدون توانگری، از بازجویان ساواک (با اسم مستعار آرش) در زندان کمیته مشترک ضدخرابکاری.
| |
| # محمدحسن ناصری
| |
| # هوشنگ ازغندی
| |
| # همایون کاویانی دهکردی
| |
| # احمد معصومی کوچصفهانی
| |
| # ناصر نوذری
| |
| [[پرونده:شکنجهگران ساواک.JPG|جایگزین=شکنجهگران ساواک|بندانگشتی|شکنجهگران ساواک: از بالا راست ازغدی - منوچهری - تهرانی - آرش- حسینی- رسولی- دکتر حسین زاده - عضدی ]]
| |
|
| |
| == انواع شکنجهها ==
| |
| ساواک شکنجههای مختلفی را بر روی زندانیان و مخالفان سیاسی اعمال میکرد. برخی از انواع آنها را تحت آموزش موساد اسرائیل آموخته و مورد استفاده قرار میداد. از جمله شکنجههای مورد استفاده ساواک موارد زیر است:
| |
| * بستن دستها و پاها به تخت و شلاق و زدن با کابلهای نازک و کلفت به کف و روی پاها که منجر به ریختن ناخنها میگردید.
| |
| * بستن دستها و پاها توسط آپولو و گذاشتن کلاه مخصوص همراه با سر و صدا و زدن کابل و شوک الکتریکی به جاهای حساس بدن.
| |
| * زدن دستبند قپانی و آویزان کردن با همین حالت و زدن کابل از نوک پا تا فرق سر
| |
| * «قفس هیتردار»،
| |
| * صلیبی آویزان کردن از نردههای اطراف فلکه (طبقات) همراه با شوک، زدن با کابل و انواع آزار و اذیتها مانند سوزاندن و لگد کردن
| |
| * آویزان کردن به وسیله دو دست یا یک دست از قلابهای اتاق بازجویان پس از تحمل شکنجههای اتاق شکنجه
| |
| * سوزاندن جاهای حساس به وسیله سیگار، فندک، شمع، بخاری برقی، قفس آهنی، ماند روی دستها، پشت کمر، باسن، سینهها، روی پاها، روی کتفها
| |
| * «صندلی هیتردار»،
| |
| * ایستادن تک پا و دواندن زندانی و رفتن بازجو با کفش روی پاهای مضروب و مجروح و به شدت ورم کرده و سیاه شده.
| |
| * بیخوابیهای ممتد و ایستاده همراه با گرسنگی و تشنگی
| |
| * بستن دستها و پاها به تخت و بستن چشمها و قرار دادن زندانی در کنار هشتی بند برای مدت بسیار طولانی در شبانه روز (یک روز تا ۵ روز مشاهده شده)
| |
| * نگه داشتن در سلول انفرادی برای مدت طولانی همراه با بازجوییهای مستمر وقت و بیوقت (چندین ماه)
| |
| * تحقیر و توهین و دادن فحشهای رکیک و مستهجن به همه بستگان زندانی
| |
| * دادن شوک به وسیله باطوم الکتریکی
| |
| * کشیدن ناخنها و زدن روی دستها و پاهای متورم و مجروح و چرک کرده و متعفن شده
| |
| * فرو کردن سوزن یا سنجاق زیر ناخنها و داغ کردن آنها به وسیله فندک و کبریت و عفونی شدن ناخنها
| |
| * زدن سیلیهای ممتد توی صورت و گوش افراد که منجر به پاره شدن پرده گوش میشد.
| |
| * و شکنجه سفید ازجمله اعمال و رفتار سازمان اطلاعات و امنیت کشور مشهور به «ساواک» با زندانیان بود.<ref>شکنجه به روایت شکنجه گران ساواک صفحات ۱۰۲ تا ۱۰۴</ref>
| |
|
| |
| == شکنجه شدهگان توسط ساواک ==
| |
| [[پرونده:زندانیان کمیته مشترک و ساواک.JPG|جایگزین=زندانیان کمیته مشترک و ساواک|بندانگشتی|زندانیان کمیته مشترک و ساواک، آیتالله طالقانی، مصطفی جوان خوشدل، محمد مفیدی]]
| |
| ساواک در طول حیات خود هزاران نفر از مخالفین شاه را شکنجه کرد. برخی از این شکنجهشدگان به بدلایل مختلف شهرت یافتند:
| |
|
| |
| [[سید محمود طالقانی|آیتالله طالقانی]]
| |
|
| |
| [[خسرو گلسرخی]]
| |
|
| |
| [[کرامتالله دانشیان|کرامت الله دانشیان]]
| |
|
| |
| [[محمد حنیفنژاد|محمد حنیف نژاد]]
| |
|
| |
| [[مسعود رجوی]]
| |
|
| |
| [[سعید محسن]]
| |
|
| |
| [[علی اصغر بدیع زادگان]]
| |
|
| |
| [[محمود عسگری زاده]]
| |
|
| |
| [[بیژن جزنی]]
| |
|
| |
| [[شکرالله پاکنژاد]]
| |
|
| |
| [[کاظم ذوالانوار]]
| |
|
| |
| [[مصطفی جوان خوشدل]]
| |
|
| |
| [[مهدی رضایی]]
| |
|
| |
| و ...
| |
|
| |
| برخی از زندانیان در اثر شکنجه ماموران کمیته زیر شکنجه جان باختند که از جمله آنان، امیر مراد نانکلی، حسین کرمانشاهی اصل، و [[فاطمه امینی]] هستند.
| |
|
| |
| == منابع ==
| |
| <references /> | | <references /> |