پروین اعتصامی: تفاوت میان نسخه‌ها

پرش به ناوبری پرش به جستجو
۱٬۱۰۸ بایت حذف‌شده ،  ‏۲۷ فوریهٔ ۲۰۱۸
ابرابزار
بدون خلاصۀ ویرایش
(ابرابزار)
خط ۳۸: خط ۳۸:
|حوزه                  =
|حوزه                  =
|شاگرد                  =
|شاگرد                  =
|استاد                  =دهخدا،‌ملک‌الشعرای بهار، یوسف اعتصامی
|استاد                  =دهخدا، ملک‌الشعرای بهار، یوسف اعتصامی
|علت شهرت              =
|علت شهرت              =
| تأثیرگذاشته بر        =
| تأثیرگذاشته بر        =
خط ۴۶: خط ۴۶:
|امضا                  =
|امضا                  =
}}
}}
'''پروین اعتصامی''' (۲۵ اسفند ۱۲۸۵ - ۱۵ فروردین ۱۳۲۰) با نام اصلی رخشنده اعتصامی شاعرایرانی که از وی بنام مشهورترین شاعر زن ایران نام میبرند .
'''پروین اعتصامی''' (۲۵ اسفند ۱۲۸۵–۱۵ فروردین ۱۳۲۰) با نام اصلی رخشنده اعتصامی شاعرایرانی که از وی بنام مشهورترین شاعر زن ایران نام می‌برند.


پدرش [[یوسف اعتصامی]] از شاعران و مترجمان معاصر بود که در شکل گیری شخصیت هنری و ادبی پروین نقش بسزایی داشت . او در سال1291ودر 6سالگی همراه باخانواده اش از [[تبریز]] به [[تهران]] رفت و از همان اوان کودکی با [[مشروطه]] خواهان وادیبان زمان آشنا شد وشعر و ادبیات فارسی را از پدر و از استادانی چون [[علی‌اکبر دهخدا|دهخدا]] و [[ملک الشعرای بهار]] آموخت وزیرنظر آنان سرودن شعر را آغازکرد.
پدرش [[یوسف اعتصامی]] از شاعران و مترجمان معاصر بود که در شکل‌گیری شخصیت هنری و ادبی پروین نقش بسزایی داشت. او در سال۱۲۹۱ودر ۶سالگی همراه باخانواده اش از [[تبریز]] به [[تهران]] رفت و از همان اوان کودکی با [[مشروطه]] خواهان وادیبان زمان آشنا شد وشعر و ادبیات فارسی را از پدر و از استادانی چون [[علی‌اکبر دهخدا|دهخدا]] و [[ملک الشعرای بهار]] آموخت وزیرنظر آنان سرودن شعر را آغازکرد.


پروین از کودکی فارسی و عربی را نزد پدر آموخت وسپس به مدرسه امریکایی ایران کلیسا رفت ودر سال 1303تحصیلاتش را در آنجا به اتمام رساند.<ref>[http://setare.com/fa/news/295 زندگینامه پروین اعتصامی] -ستاره</ref>در جشن فارغ التحصیلی، در یک سخنرانی با عنوان [[«زن و تاریخ»]] از بیسوادی و بی خبری زنان ایران سخن گفت.<ref>زندگینامه: پروین اعتصامی-همشهری [http://hamshahrionline.ir/details/93918 انلاین]</ref>
پروین از کودکی فارسی و عربی را نزد پدر آموخت وسپس به مدرسه آمریکایی ایران کلیسا رفت ودر سال ۱۳۰۳تحصیلاتش را در آنجا به اتمام رساند.<ref>[http://setare.com/fa/news/295 زندگینامه پروین اعتصامی] -ستاره</ref>در جشن فارغ‌التحصیلی، در یک سخنرانی با عنوان [[«زن و تاریخ»]] از بیسوادی و بی‌خبری زنان ایران سخن گفت.<ref>زندگینامه: پروین اعتصامی-همشهری [http://hamshahrionline.ir/details/93918 انلاین]</ref>


اعتصامی در 28سالگی ازدواج کرد ولی بدلیل اختلاف فکری با همسرش از اوجداشد. وی مدتی در کتابخانه دانشسرای عالی کتابدار بود.او در سن 35سالگی در اثر بیماری حصبه درگذشت و در قم ،در [[حرم فاطمه معصومه]] در مقبره خانوادگی به خاک سپرده شد.<ref>پروین اعتصامی -ماهنامه[http://daneshnameh.roshd.ir/mavara/ رشد]</ref>
اعتصامی در ۲۸سالگی ازدواج کرد ولی به دلیل اختلاف فکری با همسرش از اوجداشد. وی مدتی در کتابخانه دانشسرای عالی کتابدار بود. او در سن ۳۵سالگی در اثر بیماری حصبه درگذشت و در قم، در [[حرم فاطمه معصومه]] در مقبره خانوادگی به خاک سپرده شد.<ref>پروین اعتصامی -ماهنامه[http://daneshnameh.roshd.ir/mavara/ رشد]</ref>


پروین اعتصامی شیوه ای منحصر به فرددر سرودن شعر دارداوهرگز در قصیده به مداحی و ستایش شاهان نرفته است ودر غزل، سوز و گدازهای عاشقانه معمول را بکار نبرده است. او در مثنوی زبانی بدیع داردکه به همه چیزروح میبخشد .در شعر او اشک،سوزن ،سیر، پیاز، و...سخن میگویند ودردهای انسانی را بیان میکنندوپرنده ها و حیوانات شعر او دنیای ویژه ای ارائه میدهند. مناظره های شعری پروین زیباترین آفریده های ذهن خلاق اوهستند .ملک الشعرای بهار، پروین اعتصامی را زنده کننده فن مناظره در شعر فارسی میداندو معتقد است که شعر او با وجود استواری و متانت در لفظ و معنا، روان و آسان فهم است.<ref>[https://hambastegimeli.com/ مناظره های شعری (به یاد پروین اعتصامی)]-سایت همبستگی</ref> اشعار پروین اعتصامی بیشتر در مورد مسایل اجتماعی و ظلم و بیداد شاهان و فقر عمومی است.<ref>زندگینامه: پروین اعتصامی-همشهری [http://hamshahrionline.ir/details/93918 انلاین]</ref>  
پروین اعتصامی شیوه ای منحصر به فرددر سرودن شعر دارداوهرگز در قصیده به مداحی و ستایش شاهان نرفته‌است ودر غزل، سوز و گدازهای عاشقانه معمول را بکار نبرده‌است. او در مثنوی زبانی بدیع داردکه به همه چیزروح می‌بخشد. در شعر او اشک، سوزن، سیر، پیاز، و… سخن می‌گویند ودردهای انسانی را بیان میکنندوپرنده‌ها و حیوانات شعر او دنیای ویژه ای ارائه می‌دهند. مناظره‌های شعری پروین زیباترین آفریده‌های ذهن خلاق اوهستند. ملک الشعرای بهار، پروین اعتصامی را زنده کننده فن مناظره در شعر فارسی میداندو معتقد است که شعر او با وجود استواری و متانت در لفظ و معنا، روان و آسان فهم است.<ref>[https://hambastegimeli.com/ مناظره‌های شعری (به یاد پروین اعتصامی)]-سایت همبستگی</ref> اشعار پروین اعتصامی بیشتر در مورد مسایل اجتماعی و ظلم و بیداد شاهان و فقر عمومی است.<ref>زندگینامه: پروین اعتصامی-همشهری [http://hamshahrionline.ir/details/93918 انلاین]</ref>


در سال ۱۳۱۴ [[دیوان پروین اعتصامی]] منتشر شدکه شامل 606شعر در قالبهای مثنوی و قطعه وقصیده است وبیش از 70مناظره داردکه شامل گفتگوهایی پر معنا و نغزبین انسانها و جانوران و گیاهان واشیاباهم است  
در سال ۱۳۱۴ [[دیوان پروین اعتصامی]] منتشر شدکه شامل ۶۰۶شعر در قالبهای مثنوی و قطعه وقصیده است وبیش از ۷۰مناظره داردکه شامل گفتگوهایی پر معنا و نغزبین انسانها و جانوران و گیاهان واشیاباهم است


== زندگی‌نامه ==
== زندگی‌نامه ==
پروین اعتصامی در روز 25 اسفند سال 1285 شمسی در تبریز به دنیا آمد، تحت نظر پدر خود رشد کرد. در کودکی همراه خانواده به تهران آمد. ادبیات فارسی و ادبیات عرب را نزد پدرش یوسف اعتصام‌الملک فرا گرفت. در هشت سالگی به سرودن شعر پرداخت و مخصوصاً با به نظم کشیدن قطعاتی که پدرش از کتب خارجی (فرنگی- ترکی و عربی) ترجمه می کرد طبع آزمائی می نمود.<ref>[http://daneshnameh.roshd.ir/mavara/mavara-index.php?page=%d9%be%d8%b1%d9%88%db%8c%d9%86+%d8%a7%d8%b9%d8%aa%d8%b5%d8%a7%d9%85%db%8c&SSOReturnPage=Check&Rand=0 پروین اعتصامی] - ماهنامه رشد</ref>
پروین اعتصامی در روز ۲۵ اسفند سال ۱۲۸۵ شمسی در تبریز به دنیا آمد، تحت نظر پدر خود رشد کرد. در کودکی همراه خانواده به تهران آمد. ادبیات فارسی و ادبیات عرب را نزد پدرش یوسف اعتصام‌الملک فرا گرفت. در هشت سالگی به سرودن شعر پرداخت و مخصوصاً با به نظم کشیدن قطعاتی که پدرش از کتب خارجی (فرنگی- ترکی و عربی) ترجمه می‌کرد طبع آزمائی می‌نمود.<ref>[http://daneshnameh.roshd.ir/mavara/mavara-index.php?page=پروین+اعتصامی&SSOReturnPage=Check&Rand=0 پروین اعتصامی] - ماهنامه رشد</ref>


از 6تا8سالگی در محافل علمی که پدرش در خانه با حضور سخن شناسان و ادیبان آن زمان از جمله ملک الشعرای بهار، علی اکبر دهخدا، [[نصرالله تقوی]] ، و[[شاهزاده افسر]] تشکیل میداد،شرکت میکرد و با وجودخردسالی ،از این مباحث میاموخت و بهرمند میشد .
از ۶تا۸سالگی در محافل علمی که پدرش در خانه با حضور سخن شناسان و ادیبان آن زمان از جمله ملک الشعرای بهار، علی اکبر دهخدا، [[نصرالله تقوی]]، و[[شاهزاده افسر]] تشکیل می‌داد، شرکت می‌کرد و با وجودخردسالی، از این مباحث میاموخت و بهرمند می‌شد.


در همین سالها بودکه سروده های ترجمه شده از زبانهای دیگر را به سبک انوری به نظم در آوردومایه شگفتی بسیاری از استادان از جمله تقوی شد .در 11سالگی با آثار شاعران بزرگ ، چون [[ناصر خسرو]] ،[[انوری]]، [[مولوی]]، و[[نظامی]] آشنا بود ودر 14سالگی شعری از اوبنام [[«مرغک»]]<nowiki/>برای نخستین بارتوسط پدرش در مجله بهار به چاپ رسید.<ref>پروین [https://www.cgie.org.ir اعتصامی] دایره المعارف بزرگ</ref>
در همین سالها بودکه سروده‌های ترجمه شده از زبانهای دیگر را به سبک انوری به نظم در آوردومایه شگفتی بسیاری از استادان از جمله تقوی شد. در ۱۱سالگی با آثار شاعران بزرگ، چون [[ناصر خسرو]] ،[[انوری]]، [[مولوی]]، و[[نظامی]] آشنا بود ودر ۱۴سالگی شعری از اوبنام [[«مرغک»]]<nowiki/>برای نخستین بارتوسط پدرش در مجله بهار به چاپ رسید.<ref>پروین [https://www.cgie.org.ir/ اعتصامی] دایرةالمعارف بزرگ</ref>
[[پرونده:آگهی درگذشت پروین اعتصامی.jpg|بندانگشتی|آگهی درگذشت پروین اعتصامی]]
[[پرونده:آگهی درگذشت پروین اعتصامی.jpg|بندانگشتی|آگهی درگذشت پروین اعتصامی]]
اودر سال 1303تحصیلاتش را در مدرسه دخترانه امریکایی تمام کردودر جشن پایان مدرسه خطابه ای با عنوان زن و تاریخ ایراد کرد. پروین درتمامی سفرهای پدرش همراه او بودودر این سفرها تجارب تازه ای کسب میکرد.پروین اعتصامی در سال 1313 با پسر عموی خود ازدواج کرد ولی دیری نپاییدکه بدلیل اختلاف فکری از او جدا شد .وچند ماه بعد از این جدایی، نخستین دفتر شعرش، با مقدمه ای از ملک الشعرای بهاردر تهران  منتشر شد.<ref>زندگینامه: [http://hamshahrionline.ir/details/93918 پروین] اعتصامی همشهری انلاین</ref> پروین اعتصامی مدتی نیز در کتاب‌خانه‌ی دانشسرای عالی، کتابدار بود و بعد از آن قبل ازاینکه دومین دیوان اشعارش به چاپ برسد، به بیماری حصبه مبتلاشدودرگذشت و درقم،در حرم فاطمه معصومه، در مقبره خانوادگی ، به خاک سپرده شد.
اودر سال ۱۳۰۳تحصیلاتش را در مدرسه دخترانه آمریکایی تمام کردودر جشن پایان مدرسه خطابه ای با عنوان زن و تاریخ ایراد کرد. پروین درتمامی سفرهای پدرش همراه او بودودر این سفرها تجارب تازه ای کسب می‌کرد. پروین اعتصامی در سال ۱۳۱۳ با پسر عموی خود ازدواج کرد ولی دیری نپاییدکه به دلیل اختلاف فکری از او جدا شد. وچند ماه بعد از این جدایی، نخستین دفتر شعرش، با مقدمه ای از ملک الشعرای بهاردر تهران  منتشر شد.<ref>زندگینامه: [http://hamshahrionline.ir/details/93918 پروین] اعتصامی همشهری انلاین</ref> پروین اعتصامی مدتی نیز در کتاب‌خانهٔ دانشسرای عالی، کتابدار بود و بعد از آن قبل ازاینکه دومین دیوان اشعارش به چاپ برسد، به بیماری حصبه مبتلاشدودرگذشت و درقم، در حرم فاطمه معصومه، در مقبره خانوادگی، به خاک سپرده شد.


== سبک اشعار ==
== سبک اشعار ==
پروین اعتصامی از پایه‌گذاران [[سبک شعر مناظره‌ای]] است و در زمان حیاتش مجموعه‌ای از شعرهایش را در قالب‌هایی مانند مناظره، مثنوی، قطعه و قصیده بصورت دیوان اشعار به چاپ رساند.<ref>[http://setare.com/fa/news/295 زندگینامه پروین اعتصامی]       ستاره</ref>
پروین اعتصامی از پایه‌گذاران [[سبک شعر مناظره‌ای]] است و در زمان حیاتش مجموعه‌ای از شعرهایش را در قالب‌هایی مانند مناظره، مثنوی، قطعه و قصیده بصورت دیوان اشعار به چاپ رساند.<ref>[http://setare.com/fa/news/295 زندگینامه پروین اعتصامی] ستاره</ref>


'''دیوان پروین اعتصامی'''، شامل ۲۳۸ قطعه شعر می‌باشد، ۶۵ قطعه را به صورت مناظره آورده است. اشعار او بیشتر شامل قطعات ادبی است که موضوعات اجتماعی را نقد کرده است . اشعار او به دو دسته تقسیم میشوند:دسته اول که به [[سبک خراسانی]] سروده شده ومحتوای آن اندرزونصیحت است وبه اشعار ناصر خسروشباهت دارد .دسته دوم به [[سبک عراقی]] گفته شده و به سبک اشعار [[سعدی]] نزدیک است .این اشعار از نوع مناظره میباشندوشهرت بیشتری دارند.<ref>[http://setare.com/fa/news/295 زندگینامه پروین اعتصامی] ستاره </ref>
'''دیوان پروین اعتصامی'''، شامل ۲۳۸ قطعه شعر می‌باشد، ۶۵ قطعه را به صورت مناظره آورده‌است. اشعار او بیشتر شامل قطعات ادبی است که موضوعات اجتماعی را نقد کرده‌است. اشعار او به دو دسته تقسیم می‌شوند:دسته اول که به [[سبک خراسانی]] سروده شده ومحتوای آن اندرزونصیحت است وبه اشعار ناصر خسروشباهت دارد. دسته دوم به [[سبک عراقی]] گفته شده و به سبک اشعار [[سعدی]] نزدیک است. این اشعار از نوع مناظره میباشندوشهرت بیشتری دارند.<ref>[http://setare.com/fa/news/295 زندگینامه پروین اعتصامی] ستاره</ref>


== پروین اعتصامی از نظر دیگران ==
== پروین اعتصامی از نظر دیگران ==
بسیاری از  منتقدان ادبی، پروین اعتصامی را با شاعران تراز اول ایران مقایسه میکنند و او را شاعری بزرگ مینامند. برخی شـــعر او را شعر "سیاست و اخلاق" نامیده اند.  
بسیاری از  منتقدان ادبی، پروین اعتصامی را با شاعران تراز اول ایران مقایسه می‌کنند و او را شاعری بزرگ می‌نامند. برخی شعر او را شعر «سیاست و اخلاق» نامیده‌اند.


ملك الشعرای بهار میگوید؛ اگر تنها شعر "سفر اشـــك" از دیوان او منتشر می شد، جایگاه والایی در علم و ادب فارسی پیدا می كرد.  
ملک الشعرای بهار می‌گوید؛ اگر تنها شعر «سفر اشک» از دیوان او منتشر می‌شد، جایگاه والایی در علم و ادب فارسی پیدا می‌کرد.


سعید نفیسی نوشته اشت : "پروین طبع بلند و توانایی داشته و تقریباً همه جا هرچه می خواسته است، می توانسته است بگوید. وزن و قافیه، طبع او را محدود نمی كرد."
سعید نفیسی نوشته اشت: «پروین طبع بلند و توانایی داشته و تقریباً همه جا هرچه می‌خواسته‌است، می‌توانسته‌است بگوید. وزن و قافیه، طبع او را محدود نمی‌کرد.»


علامه قزوینی در مورد پروین گفته است : " اشعار او با بهترین قصاید اساتید و به خصوص ناصرخسرو دم برابری می زند و موفق گشته است."
علامه قزوینی در مورد پروین گفته‌است: «اشعار او با بهترین قصاید اساتید و به خصوص ناصرخسرو دم برابری می‌زند و موفق گشته‌است.»


دهخدا پروین را در "سلاست و متانت شعر هم رتبه استادان قدیم نظم" می شمارد.
دهخدا پروین را در «سلاست و متانت شعر هم رتبه استادان قدیم نظم» می‌شمارد.


شهریار دیوان پروین را "بلند آسمان"  توصیف کرده و او را "از نوابغ ادب" میداند .  
شهریار دیوان پروین را «بلند آسمان» توصیف کرده و او را «از نوابغ ادب» می‌داند.


شفیعی كدكنی می گوید : "او مستقل ترین شاعر دوره شعر فارسی پس از مشروطیت و مضمون شعرهایش دارای تازگی است." وی شــــعر او را شعر "خِرَد و عاطفه" و ظهور او پس از مشروطیت را "یك واقعه بزرگ ادبی" خوانده است.
شفیعی کدکنی می‌گوید: «او مستقل‌ترین شاعر دوره شعر فارسی پس از مشروطیت و مضمون شعرهایش دارای تازگی است.» وی شعر او را شعر «خِرَد و عاطفه» و ظهور او پس از مشروطیت را «یک واقعه بزرگ ادبی» خوانده‌است.


هوشنگ ابتهاج (هـ. ااف. سایه) گفت: "پروین اعجوبه ای بود كه اولاً بی موقع مُرد و ثانیاً مرگش مصادف شد با غوغای شعر نو و در نتیجه شعر وی در آن میان درك نشد."
هوشنگ ابتهاج (هـ. ااف. سایه) گفت: «پروین اعجوبه ای بود که اولاً بی موقع مُرد و ثانیاً مرگش مصادف شد با غوغای شعر نو و در نتیجه شعر وی در آن میان درک نشد.»


دكتر احسان یارشاطرنوشته است كه: "از قاآنی به این سو، شاعری به اهمیت و اعتبار پروین نیست. وی در اصالت و استقلال، از همه شاعران ما پس از حافظ و صائب برتر است."
دکتر احسان یارشاطرنوشته است که: «از قاآنی به این سو، شاعری به اهمیت و اعتبار پروین نیست. وی در اصالت و استقلال، از همه شاعران ما پس از حافظ و صائب برتر است.»


دكتر محمد معین شعر پروین را اینگونه توصیف کرد: "پروین در شعر خود، روح انسان را به سوی سعی و عمل، نیك بختی و فضیلت سوق می دهد."<ref>[http://www.jonge-khabar.com/news/articlencat.php?id=3022&mode=v پروین اعتصامی]   جنگ خبر</ref>
دکتر محمد معین شعر پروین را اینگونه توصیف کرد: «پروین در شعر خود، روح انسان را به سوی سعی و عمل، نیک بختی و فضیلت سوق می‌دهد.»<ref>[http://www.jonge-khabar.com/news/articlencat.php?id=3022&mode=v پروین اعتصامی] جنگ خبر</ref>


== شخصیت سیاسی و اجتماعی ==
== شخصیت سیاسی و اجتماعی ==
پروین در دورانی زندگی میکردکه با صدورفرمان [[مشروطیت]]،فروپاشی [[حکومت قاجار]]، حکومت استبدادی [[رضا شاه]] وجنگ جهانی اول همراه بود. وی از این رویدادهای زمانه خود تاثیر میپذیرفت وبویژه اینکه پدرش نیز آگاه به مسائل سیاسی دوران بود و از طریق او درجریان مسائل سیاسی قرار میگرفت . لذا مسائلی چون ظلم ستیزی، مقابله با فقر وعدالت خواهی و [[آرمان خواهی]] در اشعار او به فراوانی دیده میشود ودرقالب مناظره های زیبا مسائل اجتماعی را با دید سیاسی بیان میکند.<ref>[http://www.imna.ir/news/277008/ پروین اعتصامی] ایمنا</ref>  
پروین در دورانی زندگی میکردکه با صدورفرمان [[مشروطیت]]، فروپاشی [[حکومت قاجار]]، حکومت استبدادی [[رضا شاه]] وجنگ جهانی اول همراه بود. وی از این رویدادهای زمانه خود تأثیر می‌پذیرفت وبویژه اینکه پدرش نیز آگاه به مسائل سیاسی دوران بود و از طریق او درجریان مسائل سیاسی قرار می‌گرفت؛ لذا مسائلی چون ظلم ستیزی، مقابله با فقر وعدالت خواهی و [[آرمان خواهی]] در اشعار او به فراوانی دیده می‌شود ودرقالب مناظره‌های زیبا مسائل اجتماعی را با دید سیاسی بیان می‌کند.<ref>[http://www.imna.ir/news/277008/ پروین اعتصامی] ایمنا</ref>


پروین فرهنگ روزگار خود بخوبی می شناخت و معنی و مفهوم زندگانی یك انســان بزرگ را عمیقاً درك می كرد. اشعار او بازتاب افكار سیاسی و اجتماعی وی است.که باعث توجه او به موضوعات ارزنده تر زندگی، ظلم ستیزی و عدالت خواهی در اشعارش شده  
پروین فرهنگ روزگار خود بخوبی می‌شناخت و معنی و مفهوم زندگانی یک انسان بزرگ را عمیقاً درک می‌کرد. اشعار او بازتاب افکار سیاسی و اجتماعی وی است؛ که باعث توجه او به موضوعات ارزنده تر زندگی، ظلم ستیزی و عدالت‌خواهی در اشعارش شده


است.<ref>[http://www.iran-nabard.com/n369/parvin369.htm پروین اعتصامی]   iran nabard</ref>
است.<ref>[http://www.iran-nabard.com/n369/parvin369.htm پروین اعتصامی] iran nabard</ref>


== اشعار معروف ==
== اشعار معروف ==
آفريده هاي ذهنِ زايندۀ پروين، در مناظره ها, روشن تر, چهرۀ خود را نشان مي دهند. در مناظره هاي شعري او، «اميد و نوميدي»، «بلبل و مور»، «برف و بوستان»، «پايه و ديوار»، «تير و كمان»، «ديدن و ناديدن»، «حقيقت و مجاز»، «ديوانه و زنجير»، «ذرّه و خفّاش»، «سپيد و سياه»، «كرباس و الماس»، «كوه و كاه»، «گرگ و سگ»، «گرگ و شبان»، «گل و خار»، «گل و شبنم» و... با هم سخن مي گويند.
آفریده‌های ذهنِ زایندهٔ پروین، در مناظره ها، روشن تر، چهرهٔ خود را نشان می‌دهند. در مناظره‌های شعری او، «امید و نومیدی»، «بلبل و مور»، «برف و بوستان»، «پایه و دیوار»، «تیر و کمان»، «دیدن و نادیدن»، «حقیقت و مجاز»، «دیوانه و زنجیر»، «ذرّه و خفّاش»، «سپید و سیاه»، «کرباس و الماس»، «کوه و کاه»، «گرگ و سگ»، «گرگ و شبان»، «گل و خار»، «گل و شبنم» و… با هم سخن می‌گویند.
برخی از اشعار معروف او عبارتند از : اشک یتیم، ،سفر اشک، متاع جوانی،ای مرغک، مور و سلیمان، آرزوی پرواز،پندونصیحت،وقت برگریزان، صاعقه ما ستم اغنیاست،دزدوقاضی ،شکایت پیرزن، عنکبوت، صاف و دردشرط نیکنامی ،
برخی از اشعار معروف او عبارتند از: اشک یتیم، سفر اشک، متاع جوانی، ای مرغک، مور و سلیمان، آرزوی پرواز، پندونصیحت، وقت برگریزان، صاعقه ما ستم اغنیاست، دزدوقاضی، شکایت پیرزن، عنکبوت، صاف و دردشرط نیکنامی،


اشک یتیم
اشک یتیم


{{شعر}}
{{شعر}}
{{ب|روزی گذشت پادشهی از گذرگهی       |                           فریاد شوق بر سر هر کوی و بام خاست}}
{{ب|روزی گذشت پادشهی از گذرگهی | فریاد شوق بر سر هر کوی و بام خاست}}


{{ب|پرسید زان میانه یکی کودک یتیم         |                           کاین تابناک چیست که بر تاج پادشاست؟}}
{{ب|پرسید زان میانه یکی کودک یتیم | کاین تابناک چیست که بر تاج پادشاست؟}}


{{ب|آن یک جواب داد: چه دانیم ما که چیست؟ |                       پیداست آنقدر که متاعی گرانبهاست}}
{{ب|آن یک جواب داد: چه دانیم ما که چیست؟ | پیداست آنقدر که متاعی گرانبهاست}}


{{ب|نزدیک رفت پیرزنی گوژپشت و گفت:   |                             این اشک دیده من و خون دل شماست}}
{{ب|نزدیک رفت پیرزنی گوژپشت و گفت: | این اشک دیده من و خون دل شماست}}


{{ب|ما را به رخت و چوب شبانی فریفته است |                         این گرگ سالهاست که با گله آشناست}}
{{ب|ما را به رخت و چوب شبانی فریفته‌است | این گرگ سالهاست که با گله آشناست}}
{{پایان شعر}}
{{پایان شعر}}


پروين فلاكت و درماندگي فرودستان را ابدي نمي داند. به باور او، وقتي مشعل مقاومت به اهتزاز درآيد, رنج وستم نیز پایان میابد
پروین فلاکت و درماندگی فرودستان را ابدی نمی‌داند. به باور او، وقتی مشعل مقاومت به اهتزاز درآید، رنج وستم نیز پایان میابد


{{شعر}}
{{شعر}}
{{ب|«ز قيد بندگي اين بستگان شوند آزاد     |                         اگر به شوق رهايي زنند بال و پري}}
{{ب|«ز قید بندگی این بستگان شوند آزاد | اگر به شوق رهایی زنند بال و پری}}


{{ب|يتيم و پيرزن اين قدر خون دل نخورند   |                               اگر به خانة غارتگري فتد شرري}}
{{ب|یتیم و پیرزن این قدر خون دل نخورند | اگر به خانة غارتگری فتد شرری}}


{{ب|به حكم ناحق هر سِفله خلق را نكشند    |                       اگر ز قتل پدر پرسشي كند پسري}}
{{ب|به حکم ناحق هر سِفله خلق را نکشند | اگر ز قتل پدر پرسشی کند پسری}}


{{ب|درخت جور و ستم هيچ برگ و بار نداشت     |                     اگر كه دست مجازات ميزدش تبري}}
{{ب|درخت جور و ستم هیچ برگ و بار نداشت | اگر که دست مجازات میزدش تبری}}


{{ب|اگر كه بدمنشي را كشند بر سر دار         |                         به جاي او ننشيند به زور ازو بتري».}}
{{ب|اگر که بدمنشی را کشند بر سر دار | به جای او ننشیند به زور ازو بتری».}}
{{پایان شعر}}
{{پایان شعر}}


به باور پروين, باید دست به دست هم دادو بي شک و تردید پاي به ميدان نهاد.  
به باور پروین، باید دست به دست هم دادو بی شک و تردید پای به میدان نهاد.


{{شعر}}
{{شعر}}
{{ب|«هزار كوه گرت سدّ راه شوند, برو           |                         هزار ره گرت از پا درافكنند, مايست».}}
{{ب|«هزار کوه گرت سدّ راه شوند، برو | هزار ره گرت از پا درافکنند، مایست».}}
{{پایان شعر}}
{{پایان شعر}}


پروين به رنجبرهاي پاي در بند یک راه نشان میدهد : نبرد, بي واهمه و هراس:
پروین به رنجبرهای پای در بند یک راه نشان می‌دهد: نبرد، بی واهمه و هراس:


{{شعر}}
{{شعر}}
{{ب|«تا به كي جان كندن اندر آفتاب, اي رنجبر؟   |                       ريختن از بهر نان از چهره آب, اي رنجبر؟}}
{{ب|«تا به کی جان کندن اندر آفتاب، ای رنجبر؟ | ریختن از بهر نان از چهره آب، ای رنجبر؟}}


{{ب|از حقوق پايمال خويشتن كن پرسشي            |                 چند مي ترسي ز هر خان و جناب, اي رنجبر؟}}
{{ب|از حقوق پایمال خویشتن کن پرسشی | چند می‌ترسی ز هر خان و جناب، ای رنجبر؟}}


{{ب|جمله آنان را كه چون زالو مكندت خون بريز    |                     وندر آن خون دست و پايي كن خَضاب, اي رنجبر»!}}
{{ب|جمله آنان را که چون زالو مکندت خون بریز | وندر آن خون دست و پایی کن خَضاب، ای رنجبر» !}}
{{پایان شعر}}
{{پایان شعر}}


پروين در شعر «شكايت پيرزن» از زبان پيرزنی بر شاه مي تازد كه از آتش فساد او به جز آه براي مردم نمانده است:
پروین در شعر «شکایت پیرزن» از زبان پیرزنی بر شاه می‌تازد که از آتش فساد او به جز آه برای مردم نمانده‌است:


{{شعر}}
{{شعر}}
{{ب|سنگيني خَراج به ما عرصه تنگ كرد                |                     گندم تراست, حاصل ما غير كاه نيست}}
{{ب|سنگینی خَراج به ما عرصه تنگ کرد | گندم تراست، حاصل ما غیر کاه نیست}}


{{ب|در دامن تو ديده جز آلودگي نديد              |                             بر عيبهاي روشن خويشت نگاه نيست}}
{{ب|در دامن تو دیده جز آلودگی ندید | بر عیبهای روشن خویشت نگاه نیست}}


{{ب|ويرانه شد ز ظلم تو هر مسكن و دهي              |                   يغماگر است چون تو كسي, پادشاه نيست».}}
{{ب|ویرانه شد ز ظلم تو هر مسکن و دهی | یغماگر است چون تو کسی، پادشاه نیست».}}
{{پایان شعر}}
{{پایان شعر}}


مناظره «دزدوقاضی»  
مناظره «دزدوقاضی»


{{شعر}}
{{شعر}}
{{ب|گفت: هان برگوي شغل خويشتن                      |                 گفت: هستم همچو قاضي, راهزن}}
{{ب|گفت: هان برگوی شغل خویشتن | گفت: هستم همچو قاضی، راهزن}}


{{ب|گفت: آن زَرها كه بُردستي كجاست؟                    |               گفت: در هَميانِ تَلبيس شماست}}  
{{ب|گفت: آن زَرها که بُردستی کجاست؟ | گفت: در هَمیانِ تَلبیس شماست}}


{{ب|گفت: پيش كيست آن روشن نگين؟                    |                   گفت: بيرون آر دست از آستين}}  
{{ب|گفت: پیش کیست آن روشن نگین؟ | گفت: بیرون آر دست از آستین}}


{{ب|دزديِ پنهان و پيدا كارِ توست                     |                           مالِ دزدي, جمله, در انبار توست }}
{{ب|دزدیِ پنهان و پیدا کارِ توست | مالِ دزدی، جمله، در انبار توست}}


{{ب|حَد به گردن داري و حد ميزني                      |                       گر يكي بايد زدن, صد ميزني}}  
{{ب|حَد به گردن داری و حد می‌زنی | گر یکی باید زدن، صد می‌زنی}}


{{ب|مي زنم گر من ره خلق اي رفيق                    |                         در ره شرعي تو قُطّاع الطّريق}}  
{{ب|می‌زنم گر من ره خلق ای رفیق | در ره شرعی تو قُطّاع الطّریق}}


{{ب|مي برم من جامۀ درويشِ عور                         |                       تو ربا و رشوه ميگيري به زور}}  
{{ب|می‌برم من جامهٔ درویشِ عور | تو ربا و رشوه می‌گیری به زور}}


{{ب|دست من بستي براي يك گليم                          |                   خود گرفتي خانه از دست يتيم}}
{{ب|دست من بستی برای یک گلیم | خود گرفتی خانه از دست یتیم}}


{{ب|دزدِ زَر بستند و دزدِ دين رهيد                        |                           شِحنه، ما را ديد و قاضي را نديد}}  
{{ب|دزدِ زَر بستند و دزدِ دین رهید | شِحنه، ما را دید و قاضی را ندید}}


{{ب|چيره دستان مي ربايند آن چه هست                   |                   ميبُرند آن گه ز دزدِ كاه, دست}}  
{{ب|چیره دستان می‌ربایند آن چه هست | می‌بُرند آن گه ز دزدِ کاه، دست}}


{{ب|دزد اگر شب, گرمِ يغماكردن است                       |                     دزديِ  حُكّام  روز روشن است}}  
{{ب|دزد اگر شب، گرمِ یغماکردن است | دزدیِ حُکّام روز روشن است}}


{{ب|حاجب اَر ما را ز راه راست برد                       |                         ديو, قاضي را به هر جا خواست برد».}}
{{ب|حاجب اَر ما را ز راه راست برد | دیو، قاضی را به هر جا خواست برد».}}
{{پایان شعر}}
{{پایان شعر}}<ref>[https://hambastegimeli.com/%D8%B5%D9%81%D8%AD%D8%A7%D8%AA-%D9%88%D9%8A%DA%98%D9%87/%D9%87%D9%86%D8%B1-%D8%A7%D8%AF%D8%A8%D9%8A%D8%A7%D8%AA/49044-%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%B8%D8%B1%D9%87-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%B4%D8%B9%D8%B1%DB%8C-%D8%A8%D9%87-%DB%8C%D8%A7%D8% مناظره‌های شعری (به یاد پروین اعتصامی)] سایت همبستگی</ref><ref>[http://setare.com/fa/news/11655/مجموعه-بهترین-اشعار-پروین-اعتصامی مجموعه اشعار پروین اعتصامی]</ref><ref>[http://mohamadaliobedi.blogfa.com/post/991/اشعار-پروین-اعتصامی اشعار پروین اعتصامی]</ref>
<ref>[https://hambastegimeli.com/%D8%B5%D9%81%D8%AD%D8%A7%D8%AA-%D9%88%D9%8A%DA%98%D9%87/%D9%87%D9%86%D8%B1-%D8%A7%D8%AF%D8%A8%D9%8A%D8%A7%D8%AA/49044-%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%B8%D8%B1%D9%87-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%B4%D8%B9%D8%B1%DB%8C-%D8%A8%D9%87-%DB%8C%D8%A7%D8% مناظره های شعری (به یاد پروین اعتصامی)]   سایت همبستگی </ref><ref>[http://setare.com/fa/news/11655/%D9%85%D8%AC%D9%85%D9%88%D8%B9%D9%87-%D8%A8%D9%87%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D9%86-%D8%A7%D8%B4%D8%B9%D8%A7%D8%B1-%D9%BE%D8%B1%D9%88%DB%8C%D9%86-%D8%A7%D8%B9%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D9%85%DB%8C مجموعه اشعار پروین اعتصامی] </ref><ref>[http://mohamadaliobedi.blogfa.com/post/991/%D8%A7%D8%B4%D8%B9%D8%A7%D8%B1-%D9%BE%D8%B1%D9%88%DB%8C%D9%86-%D8%A7%D8%B9%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D9%85%DB%8C اشعار پروین اعتصامی] </ref>  


== مضامین و محتوای اشعار ==
== مضامین و محتوای اشعار ==
اشعار پروین اعتصامی بیشتر در رابطه با مسایل اجتماعی و ظلم و ستم شاهان و فقر مردم است او اشعار زیادی سروده است ودرتمامی این سروده هابا پند و اندرز راههای تاریک زندگی را روشن کرده است .<ref>[http://hamshahrionline.ir/details/93918 زندگینامه پروین اعتصامی] همشهری</ref> تعدادی زیادی از اشعار پروین، مناظره میان اشیاء، حیوانات و گیاهان است ودر این اشعار او به غنیمت شمردن فرصت‌ها، نصیحت‌های اخلاقی،انتقادکردن به ظلم و ستم به مظلومان و ضعیفان و ناپایداری دنیاپرداخته است.<ref>[http://setare.com/fa/news/295/ زندگینامه پروین اعتصامی] ستاره </ref>
اشعار پروین اعتصامی بیشتر در رابطه با مسایل اجتماعی و ظلم و ستم شاهان و فقر مردم است او اشعار زیادی سروده‌است ودرتمامی این سروده هابا پند و اندرز راه‌های تاریک زندگی را روشن کرده‌است.<ref>[http://hamshahrionline.ir/details/93918 زندگینامه پروین اعتصامی] همشهری</ref> تعدادی زیادی از اشعار پروین، مناظره میان اشیاء، حیوانات و گیاهان است ودر این اشعار او به غنیمت شمردن فرصت‌ها، نصیحت‌های اخلاقی،انتقادکردن به ظلم و ستم به مظلومان و ضعیفان و ناپایداری دنیاپرداخته است.<ref>[http://setare.com/fa/news/295/ زندگینامه پروین اعتصامی] ستاره</ref>


== جستارهای وابسته ==
== جستارهای وابسته ==
== منابع ==
== منابع ==
{{پانویس}}
{{پانویس}}
[[رده:ادبیات معاصر ایران]]
[[رده:ادبیات معاصر ایران]]
[[رده:اهالی تبریز]]
[[رده:اهالی تبریز]]
۱٬۰۰۵

ویرایش

منوی ناوبری