۳۸
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۳: | خط ۳: | ||
'''پبشینه''' :پیش از شروع انقلاب فرهنگی در سیستم آموزش عالی ایران ۲۶ دانشگاه، ۵۰ دانشسرا و ۱۶۸ مؤسسهٔ دیگر آموزشی وجود داشت. در این مؤسسات آموزش عالی که بصورت دولتی و خصوصی اداره میشدند، در مجموع حدود ۱۸۰٬۰۰۰ هزار دانشجو مشغول به تحصیل بودند. | '''پبشینه''' :پیش از شروع انقلاب فرهنگی در سیستم آموزش عالی ایران ۲۶ دانشگاه، ۵۰ دانشسرا و ۱۶۸ مؤسسهٔ دیگر آموزشی وجود داشت. در این مؤسسات آموزش عالی که بصورت دولتی و خصوصی اداره میشدند، در مجموع حدود ۱۸۰٬۰۰۰ هزار دانشجو مشغول به تحصیل بودند. | ||
با پیروزی انقلاب دانشگاهها بازگشایی شدند. اما عملاً دانشگاه محل فعالیتهای سیاسی شده بود. گروههای مختلف دانشجویی با گرایشهای مذهبی، مارکسیستی و غیره در دانشگاهها فعال بودند و این گروههای دانشجویی هرکدام دفاتر و اتاقهای دانشگاهی را دراختیارداشتندو در اختیار تشکلهای دانشجویی وابسته به خود قرار داده بودند. در چنین شرایطی دانشگاهها از کنترل حکومت خارج شدهبود. یک سال پس از انقلاب، دانشگاهها به کانون اصلی اپوزیسیون مخالف جمهوری اسلامی و محلی برای فعالبت های سیاسی گروهها از جمله سازمان چریکهای فدایی خلق ایران وسازمان مجاهدین خلق که در اکثریت بودند، تبدیل شده بود بنابراین بیرون راندن گروهها از دانشگاه به منزلهٔ قطع شریان حیاتی اپوزیسیون و در عین حال زمینه برای حذف موانع موجود به منظور تصفیه اساتیدی که حکومت ایران آنها را به غرب زدگی متهم میکرد، بهشمار میرفت | با پیروزی انقلاب دانشگاهها بازگشایی شدند. اما عملاً دانشگاه محل فعالیتهای سیاسی شده بود. گروههای مختلف دانشجویی با گرایشهای مذهبی، مارکسیستی و غیره در دانشگاهها فعال بودند و این گروههای دانشجویی هرکدام دفاتر و اتاقهای دانشگاهی را دراختیارداشتندو در اختیار تشکلهای دانشجویی وابسته به خود قرار داده بودند. در چنین شرایطی دانشگاهها از کنترل حکومت خارج شدهبود. یک سال پس از انقلاب، دانشگاهها به کانون اصلی اپوزیسیون مخالف جمهوری اسلامی و محلی برای فعالبت های سیاسی گروهها از جمله سازمان چریکهای فدایی خلق ایران وسازمان مجاهدین خلق که در اکثریت بودند، تبدیل شده بود بنابراین بیرون راندن گروهها از دانشگاه به منزلهٔ قطع شریان حیاتی اپوزیسیون و در عین حال زمینه برای حذف موانع موجود به منظور تصفیه اساتیدی که حکومت ایران آنها را به غرب زدگی متهم میکرد، بهشمار میرفت<ref name=":0">فرارو - انقلاب فرهنگی 33 ساله [http://fararu.com/fa/news/147326/%D8%A7%D9%86%D9%82%D9%84%D8%A7%D8%A8-%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF%DB%8C-33-%D8%B3%D8%A7%D9%84%D9%87-%D8%B4%D8%AF شد]</ref> | ||
== پیشینه ایران در آستانه انقلاب فرهنگی == | == پیشینه ایران در آستانه انقلاب فرهنگی == | ||
نابرابریهای اقتصادی و اجتماعی، به همراه فساد موجود در بین طبقه حاکم و محدودیتهای سیاسی، از جمله عواملی بودند که منجر به انقلاب ایران و تغییر حکومت در سال ۱۳۵۷ شدند. در این بین، دانشجویان با اعتراضات خود در داخل و خارج دانشگاه نقش مهمی در پیروزی انقلاب ایفا کردند و دانشگاهها، صحنه تظاهرات و ناآرامیهای سازماندهی شده دانشجویی بر ضد نظام سلطنتی بودند. در عوض، دولت امتحانات را لغو نمود و مانع فارغالتحصیلی دانشجویان گردید. دانشگاهها عملاً در یکسال منتهی به پایان حکومت سلطنتی بسته بودند. پس از وقوع انقلاب، طیفهایی از روحانیون اقدام به حذف چپگرایان، ملیگراها و روشنفکران - که در پیروزی انقلاب نقش داشته و متحد پیشین آنها بودند- از هرگونه عرصه قدرت نمودند و آزادیهایی که در ماههای اول انقلاب وجود داشت بتدریج محدود شد.<ref>ویکی پدیا - انقلاب فرهنگی [https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%86%D9%82%D9%84%D8%A7%D8%A8_%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86 ایران]</ref> | نابرابریهای اقتصادی و اجتماعی، به همراه فساد موجود در بین طبقه حاکم و محدودیتهای سیاسی، از جمله عواملی بودند که منجر به انقلاب ایران و تغییر حکومت در سال ۱۳۵۷ شدند. در این بین، دانشجویان با اعتراضات خود در داخل و خارج دانشگاه نقش مهمی در پیروزی انقلاب ایفا کردند و دانشگاهها، صحنه تظاهرات و ناآرامیهای سازماندهی شده دانشجویی بر ضد نظام سلطنتی بودند. در عوض، دولت امتحانات را لغو نمود و مانع فارغالتحصیلی دانشجویان گردید. دانشگاهها عملاً در یکسال منتهی به پایان حکومت سلطنتی بسته بودند. پس از وقوع انقلاب، طیفهایی از روحانیون اقدام به حذف چپگرایان، ملیگراها و روشنفکران - که در پیروزی انقلاب نقش داشته و متحد پیشین آنها بودند- از هرگونه عرصه قدرت نمودند و آزادیهایی که در ماههای اول انقلاب وجود داشت بتدریج محدود شد.<ref>ویکی پدیا - انقلاب فرهنگی [https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%86%D9%82%D9%84%D8%A7%D8%A8_%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86 ایران]</ref> | ||
یکسال پس از انقلاب دانشگاه به کانون اصلی اپوزیسیون مخالف جمهوری اسلامی بدل شده بود | یکسال پس از انقلاب دانشگاه به کانون اصلی اپوزیسیون مخالف جمهوری اسلامی بدل شده بود<ref>فرارو - انقلاب فرهنگی 33 ساله [https://fa.iranpediawiki.org/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%A8%D8%B1:%D8%A7%D9%85%DB%8C%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B1/%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87_%D8%AA%D9%85%D8%B1%DB%8C%D9%86?veaction=edit شد]</ref> | ||
در اول اردیبهشت سال ۱۳۵۹مهلت سه روزه شورای انقلاب به گروههای سیاسی، برای تخلیه دفاتر خود در دانشگاهها به پایان رسید. در این روز خشونت در دانشگاههای ایران به ویژه در دانشگاه تهران به اوج خود رسید. این سرآغاز رویدادی است که ازآن به عنوان «انقلاب فرهنگی» یاد میشود. | در اول اردیبهشت سال ۱۳۵۹مهلت سه روزه شورای انقلاب به گروههای سیاسی، برای تخلیه دفاتر خود در دانشگاهها به پایان رسید. در این روز خشونت در دانشگاههای ایران به ویژه در دانشگاه تهران به اوج خود رسید. این سرآغاز رویدادی است که ازآن به عنوان «انقلاب فرهنگی» یاد میشود. | ||
خط ۱۴: | خط ۱۴: | ||
شورای انقلاب پس از دیدار با [[آیت الله خمینی]] در ۲۹ فروردین ماه در اطلاعیه ای نوشت که مراکز آموزش عالی، به «ستاد عملیات سیاسی تفرقه آور» تبدیل و مانع اصلی دگرگونی بنیادین در دانشگاهها شدهاست. این شورا تا روز دوشنبه اول اردیبهشت به این گروهها فرصت داد تا دفاتر خود را دردانشگاهها تخلیه کنند. | شورای انقلاب پس از دیدار با [[آیت الله خمینی]] در ۲۹ فروردین ماه در اطلاعیه ای نوشت که مراکز آموزش عالی، به «ستاد عملیات سیاسی تفرقه آور» تبدیل و مانع اصلی دگرگونی بنیادین در دانشگاهها شدهاست. این شورا تا روز دوشنبه اول اردیبهشت به این گروهها فرصت داد تا دفاتر خود را دردانشگاهها تخلیه کنند. | ||
رویارویی جمهوری اسلامی با گروههای سیاسی مخالف، به ویژه در دانشگاهها، به مرحله ای رسیده بود که گمان نمیرفت تغییر رویه دانشگاه، به آن شکلی که دلخواه حاکمیت بود، به آسانی میسر باشد. | رویارویی جمهوری اسلامی با گروههای سیاسی مخالف، به ویژه در دانشگاهها، به مرحله ای رسیده بود که گمان نمیرفت تغییر رویه دانشگاه، به آن شکلی که دلخواه حاکمیت بود، به آسانی میسر باشد.<ref name=":0" /> | ||
روزنامه کیهان در روز دوم اردیبهشت نوشت که دانشجویان وابسته به انجمن اسلامی با شعار «دانشگاه اسلامی ایجاد باید گردد» خواستار تعطیلی دانشگاهها شده و به سمت جماران راهپیمایی کردند. | روزنامه کیهان در روز دوم اردیبهشت نوشت که دانشجویان وابسته به انجمن اسلامی با شعار «دانشگاه اسلامی ایجاد باید گردد» خواستار تعطیلی دانشگاهها شده و به سمت جماران راهپیمایی کردند. | ||
آیت الله خمینی در واکنش به درخواست دانشجویان انجمن اسلامی در سخنرانی خود اعلام کرد که «باید دانشگاه اسلامی بشود.» | آیت الله خمینی در واکنش به درخواست دانشجویان انجمن اسلامی در سخنرانی خود اعلام کرد که «باید دانشگاه اسلامی بشود.»<ref>ش - حجت الاسلام و المسلمین محمدیان:[http://sccr.ir/pages/]</ref> | ||
از انقلاب در سال ۱۳۵۷تا شروع انقلاب فرهنگی در سال ۱۳۵۹ در دانشگاههای کشور انتخاباتهایی برگزار شد که اگر نگوییم همه منتخبان باید تأکید کنم که اکثریت منتخبان را کسانی غیر از دانشجویان طرفدار جمهوری اسلامی که تحت عنوان انجمن اسلامی دانشجویان فعالیت میکردند، تشکیل میدادند | از انقلاب در سال ۱۳۵۷تا شروع انقلاب فرهنگی در سال ۱۳۵۹ در دانشگاههای کشور انتخاباتهایی برگزار شد که اگر نگوییم همه منتخبان باید تأکید کنم که اکثریت منتخبان را کسانی غیر از دانشجویان طرفدار جمهوری اسلامی که تحت عنوان انجمن اسلامی دانشجویان فعالیت میکردند، تشکیل میدادند | ||
خط ۲۶: | خط ۲۶: | ||
آیت الله خمینی گفت: «دانشگاههای ما، دانشگاههای وابسته است. دانشگاههای ما، دانشگاههای استعماری است. دانشگاههای ما اشخاصی را تربیت میکند اشخاص غرب زده هستند. بسیاری از معلمین غرب زده هستند و جوانان ما را غرب زده بار میآورند.» | آیت الله خمینی گفت: «دانشگاههای ما، دانشگاههای وابسته است. دانشگاههای ما، دانشگاههای استعماری است. دانشگاههای ما اشخاصی را تربیت میکند اشخاص غرب زده هستند. بسیاری از معلمین غرب زده هستند و جوانان ما را غرب زده بار میآورند.» | ||
او با تأکید براین که دانشگاهها اخلاق و تربیت اسلامی ندارند افزود: «ما میخواهیم یک دانشگاه مستقل درست کنیم و تغییر بنیادی بدهیم که مستقل بشود و وابسته به احزاب و کمونیسم نباشد، وابسته به مارکسیسم نباشد، اگر چنانچه بخواهیم اینطور کنیم جبهه بندی میکنند.» | او با تأکید براین که دانشگاهها اخلاق و تربیت اسلامی ندارند افزود: «ما میخواهیم یک دانشگاه مستقل درست کنیم و تغییر بنیادی بدهیم که مستقل بشود و وابسته به احزاب و کمونیسم نباشد، وابسته به مارکسیسم نباشد، اگر چنانچه بخواهیم اینطور کنیم جبهه بندی میکنند.»<ref name=":1" /> | ||
== کودتای موسوم به «انقلاب فرهنگی» علیه دانشگاههای ایران == | == کودتای موسوم به «انقلاب فرهنگی» علیه دانشگاههای ایران == | ||
خط ۴۶: | خط ۴۶: | ||
در این میان دانشجویان هوادار مجاهدین و فداییان در اکثریت بودند. از طرف دیگر دانشگاه در آن زمان تنها دانشگاه نبود بلکه مکانی برای برقراری ارتباط میان دانشجویان و گروههای مختلف مردم بود. حاکمیت که میدید اکثریتی که در جامعه دارد در دانشگاه ندارد به فکر چاره افتاد». | در این میان دانشجویان هوادار مجاهدین و فداییان در اکثریت بودند. از طرف دیگر دانشگاه در آن زمان تنها دانشگاه نبود بلکه مکانی برای برقراری ارتباط میان دانشجویان و گروههای مختلف مردم بود. حاکمیت که میدید اکثریتی که در جامعه دارد در دانشگاه ندارد به فکر چاره افتاد». | ||
به گفته دیوید منشاری آزادی بیانی که نسبت به دوران پیش از انقلاب در ماههای اوایل انقلاب وجود داشت بیشتر از آنکه مرهون سیاستی رسمی باشد بهخاطر ضعف حکومت مرکزی در روزهای اول انقلاب بود. بگفته میترا فلاحی، شروع جنگ بین ایران و عراق، تحمل مخالفان داخلی و تنشهای درونی را بر رژیم ایران سخت میکرد. فشار جنگ حکومت ایران را نیازمند پایداری در درون مملکت میکرد؛ و حضور مخالفان حکومتی عملاً پیادهسازی فلسفه اسلامی مورد نظر حکومت را در آن شرایط مشکل میساخت.<ref>ش - متن مصوبه شوراي عالي انقلاب [http://sccr.ir/pages/simpleView.aspx?provID=2017 فرهنگي]</ref> | به گفته دیوید منشاری آزادی بیانی که نسبت به دوران پیش از انقلاب در ماههای اوایل انقلاب وجود داشت بیشتر از آنکه مرهون سیاستی رسمی باشد بهخاطر ضعف حکومت مرکزی در روزهای اول انقلاب بود. بگفته میترا فلاحی، شروع جنگ بین ایران و عراق، تحمل مخالفان داخلی و تنشهای درونی را بر رژیم ایران سخت میکرد. فشار جنگ حکومت ایران را نیازمند پایداری در درون مملکت میکرد؛ و حضور مخالفان حکومتی عملاً پیادهسازی فلسفه اسلامی مورد نظر حکومت را در آن شرایط مشکل میساخت.<ref name=":1">ش - متن مصوبه شوراي عالي انقلاب [http://sccr.ir/pages/simpleView.aspx?provID=2017 فرهنگي]</ref> | ||
== آغاز انقلاب فرهنگی و ناآرامی در دانشگاهها == | == آغاز انقلاب فرهنگی و ناآرامی در دانشگاهها == |
ویرایش