سهراب شهیدثالث: تفاوت میان نسخه‌ها

پرش به ناوبری پرش به جستجو
بدون خلاصۀ ویرایش
 
خط ۱۸: خط ۱۸:
'''سهراب شهید‌ثالث،''' (متولد ۷ تیر ۱۳۲۲تهران - درگذشت ۱۰ تیر ۱۳۷۷ شیکاگو) کارگردان، فیلمنامه‌نویس، مترجم، و تدوین‌گر سینما که یکی از آغازگران موج نوی سینمای ایران است.<ref name=":0">ستاره - [http://setare.com/fa/news/11854/%D8%A8%DB%8C%D9%88%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%81%DB%8C-%D8%B3%D9%87%D8%B1%D8%A7%D8%A8-%D8%B4%D9%87%DB%8C%D8%AF-%D8%AB%D8%A7%D9%84%D8%AB-%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DA%AF%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D9%86-%D9%85%D8%B7%D8%B1%D8%AD-%D8%B3%DB%8C%D9%86% بیوگرافی سهراب شهید ثالث]</ref>
'''سهراب شهید‌ثالث،''' (متولد ۷ تیر ۱۳۲۲تهران - درگذشت ۱۰ تیر ۱۳۷۷ شیکاگو) کارگردان، فیلمنامه‌نویس، مترجم، و تدوین‌گر سینما که یکی از آغازگران موج نوی سینمای ایران است.<ref name=":0">ستاره - [http://setare.com/fa/news/11854/%D8%A8%DB%8C%D9%88%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%81%DB%8C-%D8%B3%D9%87%D8%B1%D8%A7%D8%A8-%D8%B4%D9%87%DB%8C%D8%AF-%D8%AB%D8%A7%D9%84%D8%AB-%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DA%AF%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D9%86-%D9%85%D8%B7%D8%B1%D8%AD-%D8%B3%DB%8C%D9%86% بیوگرافی سهراب شهید ثالث]</ref>


سهراب شهیدثالث، فارغ‌التحصیل، در رشته‌ی سینما از "مدرسه‌ی پروفسور کراس" است. فیلم‌های طبیعت بی‌جان و یک اتفاق ساده ساخته این کارگردان برنده جوایز بین‌المللی شده‌اند. او نزدیک به ۲۰ فیلم کوتاه ساخت که هرگز اکران نشدند. از او تنها فیلم طبیعت بی‌جان در جمهوری اسلامی از تلویزیون پخش شد که البته یک صحنه‌ی کلیدی از آن حذف گردید.  
سهراب شهیدثالث، کارگردانی، در رشته‌ی سینما از "مدرسه‌ی پروفسور کراس" است. فیلم‌های طبیعت بی‌جان و یک اتفاق ساده ساخته این کارگردان برنده جوایز بین‌المللی شده‌اند. او نزدیک به ۲۰ فیلم کوتاه ساخت که هرگز اکران نشدند. از او تنها فیلم طبیعت بی‌جان در جمهوری اسلامی از تلویزیون پخش شد که البته یک صحنه‌ی کلیدی از آن حذف گردید.  


سهراب شهید‌ثالث، در دهم تیرماه سال (۱۳۷۷) بر اثر بیماری سرطان کبد در شیکاگو، دیده از جهان فرو‌بست.<ref>[https://www.manzoom.ir/name/nm8261740/%D8%B3%D9%87%D8%B1%D8%A7%D8%A8-%D8%B4%D9%87%DB%8C%D8%AF-%D8%AB%D8%A7%D9%84%D8%AB ‏سهراب شهید ثالث‏ (1322 - 1377)]</ref>
سهراب شهید‌ثالث، در دهم تیرماه سال (۱۳۷۷) بر اثر بیماری سرطان کبد در شیکاگو، دیده از جهان فرو‌بست.<ref>[https://www.manzoom.ir/name/nm8261740/%D8%B3%D9%87%D8%B1%D8%A7%D8%A8-%D8%B4%D9%87%DB%8C%D8%AF-%D8%AB%D8%A7%D9%84%D8%AB ‏سهراب شهید ثالث‏ (1322 - 1377)]</ref>
خط ۲۹: خط ۲۹:
در سال‌های نوجوانی او خلاقیت خود را با نوشتن و اجرای چند نمایشنامه به همراه دوستانش نشان‌داد. در سال ۱۳۴۲ ایران را به مقصد وین به منظور تحصیل در رشته سینما ترک کرد و در مدرسه کارگردانی و بازیگری پروفسور کراوس وین مشغول به تحصیل شد اما تحصیلات او به علت تشخیص نشانه‌های بیماری سل در وی قطع شد. در میانه درمان او به پاریس رفت تا تحصیلات سینمایی خود را در مدرسه کنسرواتوار مستقل سینمای فرانسه ادامه دهد. وی سال ۱۳۴۸ به ایران بازگشت و در وزارت فرهنگ و هنر مشغول به کار شد.
در سال‌های نوجوانی او خلاقیت خود را با نوشتن و اجرای چند نمایشنامه به همراه دوستانش نشان‌داد. در سال ۱۳۴۲ ایران را به مقصد وین به منظور تحصیل در رشته سینما ترک کرد و در مدرسه کارگردانی و بازیگری پروفسور کراوس وین مشغول به تحصیل شد اما تحصیلات او به علت تشخیص نشانه‌های بیماری سل در وی قطع شد. در میانه درمان او به پاریس رفت تا تحصیلات سینمایی خود را در مدرسه کنسرواتوار مستقل سینمای فرانسه ادامه دهد. وی سال ۱۳۴۸ به ایران بازگشت و در وزارت فرهنگ و هنر مشغول به کار شد.
== آغاز کار هنری ==
== آغاز کار هنری ==
شهید ثالث در این دوران چندین فیلم مستند با موضوع رقص‌های محلی در میان اقوام مختلف ایران ساخت. شهید ثالث در دوران اقامتش در ایران دو فیلم «یک اتفاق ساده» (۱۳۵۲) و «طبیعت بی‌جان» (۱۳۵۳) را ساخت که هر دو بخاطر نگاه واقع‌گرایانه اجتماعی و سبک سینمایی نوآور و تجربه‌گرایانه برنده جوایز معتبر بین‌المللی شدند. همچنین چندین مستند کوتاه در مورد شرایط ناگوار طبقه کارگر در ایران ساخت که مضامین انتقادی پنهان در آنها به مذاق مسئولان خوش نیامد و نهایتاً مجبور به ترک کشور شد.
شهید‌ثالث در این دوران چندین فیلم مستند با موضوع رقص‌های محلی در میان اقوام مختلف ایران ساخت. شهید‌ثالث در دوران اقامتش در ایران دو فیلم «یک اتفاق ساده» (۱۳۵۲) و «طبیعت بی‌جان» (۱۳۵۳) را ساخت که هر دو بخاطر نگاه واقع‌گرایانه اجتماعی و سبک سینمایی نوآور و تجربه‌گرایانه برنده جوایز معتبر بین‌المللی شدند. همچنین چندین مستند کوتاه در مورد شرایط ناگوار طبقه کارگر در ایران ساخت که مضامین انتقادی پنهان در آنها به مذاق مسئولان خوش نیامد و نهایتاً مجبور به ترک کشور شد.


با اقامت در آلمان از سال ۱۳۵۳ وی شروع به تولید مستندهایی برای رسانه‌های آلمانی کرد که این فیلم‌ها برای وی شهرت بین‌المللی بیشتری به ارمغان آورد. شهید ثالث فیلم‌های «در غربت» (۱۳۵۴)، «قرنطینه» (۱۳۵۵)، «زمان بلوغ» (۱۳۵۵)، «آخرین تابستان گرابه» (۱۳۵۹) و «یک زندگی، چخوف» (۱۳۶۰) و … را در زمان اقامتش در آلمان ساخت. اداره مهاجرت محل اقامت او در آلمان چند بار خواست اورا از آلمان اخراج کند و در گذرنامه او مهری زدند با متن «اجازه اقامت جایگزین اجازه کار نیست». شهید ثالث دلگیر شده و از آلمان به چکسلواکی نقل مکان کرد. او از نظر سیاسی، چپگرا و از اعضای حزب توده ایران بود.
با اقامت در آلمان از سال ۱۳۵۳ وی شروع به تولید مستندهایی برای رسانه‌های آلمانی کرد که این فیلم‌ها برای وی شهرت بین‌المللی بیشتری به ارمغان آورد. شهید ثالث فیلم‌های «در غربت» (۱۳۵۴)، «قرنطینه» (۱۳۵۵)، «زمان بلوغ» (۱۳۵۵)، «آخرین تابستان گرابه» (۱۳۵۹) و «یک زندگی، چخوف» (۱۳۶۰) و … را در زمان اقامتش در آلمان ساخت. اداره مهاجرت محل اقامت او در آلمان چندبار خواست اورا از آلمان اخراج کند و در گذرنامه او مهری زدند با متن «اجازه اقامت جایگزین اجازه کار نیست». شهید‌ثالث دلگیر شده و از آلمان به چکسلواکی نقل مکان کرد. او از نظر سیاسی، چپگرا و از اعضای حزب توده ایران بود.
شهید ثالث که به تعبیر خودش چخوف برایش «مسئله‌ای است شخصی و خصوصی» و نمی‌تواند خود را از زیر باراثرات فرهنگی دیدگاه‌های او خلاص کند، گفته‌است: «من فیلم‌هایم را از زاویه نگاه یک نظاره‌گر می‌سازم و با این روش اجازه می‌دهم مخاطبانم خودشان به قضاوت بنشینند.»<ref name=":0" />[[پرونده:ث ج.jpg|300x300px|سهراب شهیدثالث|چپ|جایگزین=سهراب شهیدثالث]]
شهید‌ثالث که به تعبیر خودش چخوف برایش «مسئله‌ای است شخصی و خصوصی» و نمی‌تواند خود را از زیر بار اثرات فرهنگی دیدگاه‌های او خلاص کند، گفته‌است: «من فیلم‌هایم را از زاویه نگاه یک نظاره‌گر می‌سازم و با این روش اجازه می‌دهم مخاطبانم خودشان به قضاوت بنشینند.»<ref name=":0" />[[پرونده:ث ج.jpg|300x300px|سهراب شهیدثالث|چپ|جایگزین=سهراب شهیدثالث]]


== سبک ==
== سبک ==
با وجود این که نزدیک به دو دهه از مرگ شهیدثالث گذشته، جایگاه او در تاریخ سینمای ایران و جهان به قطعیت روشن نشده و به جز عده‌ای علاقه‌مندان جدی، نام شهیدثالث، به خصوص در خارج از ایران، به ندرت شنیده می‌شود.  
حدود دو دهه از مرگ سهراب شهید‌ثالث می‌گذرد اما هنوز جایگاه واقعی او در سینمای ایران مشخص نشده است در حالی که او تأثیرات بسیاری در رشد سینما در ایران  داشته است.  


حدود دو دهه از مرگ سهراب شهید ثالث می‌گذرد اما هنوز جایگاه واقعی او در سینمای ایران مشخص نشده است در حالی که او تأثیرات بسیاری در رشد سینما در ایران  داشته است.
سهراب شهید‌ثالث در برخورد با چگونگی تصویرکردن واقعی سبک خاصی دارد. او در نشان دادن زندگی انسانهای حاشیه‌نشین در روستاها و شهرستان‌ها با کش‌دادن زمان و تأکید روی طمأنینه و صدا که تماما در صحنه ضبط می‌شود تلاش می‌کند تنهایی و ملال آن‌ها را به نمایش بگذارد.


سهراب شهید ثالث در برخورد با چگونگی تصویرکردن واقعی سبک خاصی دارد. او در نشان دادن زندگی انسانهای حاشیه نشین در روستاها و شهرستان‌ها با کش‌دادن زمان و تأکید روی طمأنینه و صدا که تماما در صحنه ضبط می‌شود تلاش می‌کند تنهایی و ملال آن‌ها را به نمایش بگذارد.
او حدود ۲۰ فیلم کوتاه ساخت که هرگز به اکران گذاشته نشدند. در تلویزیون جمهوری اسلامی تنها دو فیلم طبیعت بی‌جان از وی به نمایش درآمد که البته یکی از مهمترین صحنه‌های آن یعنی پناه بردن مرد سوزن‌بان به میکده از آن حذف شده است.<ref>[https://www.bbc.com/persian/arts-42150922 نبوغ خاموش سهراب شهیدثالث]</ref>
 
او حدود ۲۰ فیلم کوتاه ساخته اس که هرگز به اکران گذاشته نشده‌اند. در تلویزیون جمهوری اسلامی تنها دو فیلم طبیعت بی‌جان از وی به نمایش درآمده است که البته یکی از مهمترین صحنه‌های آن یعنی پناه بردن مردم سوزن‌بان به میکده و سفارش یک «پنج‌سیری» از آن حذف شده است.<ref>[https://www.bbc.com/persian/arts-42150922 نبوغ خاموش سهراب شهیدثالث]</ref>


== آثار سهراب شهیدثالث  ==
== آثار سهراب شهیدثالث  ==
خط ۵۲: خط ۵۰:
رقص‌های تربت جام (۱۳۴۸) مستند نمایش رقص سنتی و محلی تربت‌جام توسط رقصندگان حرفه‌ای وزارت فرهنگ و هنر
رقص‌های تربت جام (۱۳۴۸) مستند نمایش رقص سنتی و محلی تربت‌جام توسط رقصندگان حرفه‌ای وزارت فرهنگ و هنر


رقص بجنورد (۱۳۴۸) مستند گروهی از مردان و زنان رقص سنتی و محلی بجنورد را به نمایش می‌گذارند
رقص بجنوردی (۱۳۴۸) مستند گروهی از مردان و زنان رقص سنتی و محلی بجنورد را به نمایش می‌گذارند


رقص‌های محلی ترکمن (۱۳۴۸) اجرای رقص‌های سنتی و محلی ترکمن توسط مردان
رقص‌های محلی ترکمن (۱۳۴۸) اجرای رقص‌های سنتی و محلی ترکمن توسط مردان
خط ۹۱: خط ۸۹:


== درگذشت سهراب شهید ثالث ==
== درگذشت سهراب شهید ثالث ==
وی چند سال پیش از مرگش به آمریکا رفت و در شیکاگو اقامت نمود و از آن پس فیلمی نساخت. او در دهم تیرماه سال ۱۳۷۷ بر اثر بیماری سرطان کبد در شیکاگو درگذشت.
وی چند سال پیش از مرگش به آمریکا رفت و در شیکاگو اقامت نمود و از آن پس فیلمی نساخت. او در دهم تیرماه سال ۱۳۷۷ بر اثر بیماری سرطان کبد در شیکاگو درگذشت. آیدین آغداشلو نیز سال‌ها قبل در مراسم بزرگداشت این فیلم‌ساز گفته بود: «سهراب، مردم‌گریزی بود که مردم را دوست داشت. او می‌دانست کجا ایستاده و چه می‌کند.» آغداشلو مطرح کرد: «پنج مقاله دربارهٔ او نوشتم و بیم داشتم که از یاد برود و بعدها مطمئن شدم که از یاد نخواهد رفت. سهراب همیشه در کارهایش حدیث نفس می‌کند. او از شعار، سانتی‌مانتالیزم و احساسات‌گرایی بسیار نفرت داشت و هر چیز نحیف و پیش پاافتاده‌ای او را رنج می‌داد. او مهر سرشاری نسبت به هر موجودی داشت که در معرض مخاطره قرار می‌گیرد. او مردم‌گریزی بود که هرگز مردم را تحقیر نکرد. سهراب شهید‌ثالث رفقای اندکی داشت و معتقد بود که تناقض هر هنرمند از طریق اثرش حل می‌شود. سهراب بی‌جایگزین بود و شیوه‌اش را در دورانش کسی تکثیر نکرد. حرف تلخی به کسی نمی‌زد و با کسی تندی نمی‌کرد. انسان شریفی به تمام معنا بود و وقتی سهراب درگذشت، جهان جای تنگ‌تری شد.» مجله اینترنتی ستاره<ref name=":0" />
آیدین آغداشلو نیز سال‌ها قبل در مراسم بزرگداشت این فیلم‌ساز گفته بود: «سهراب، مردم‌گریزی بود که مردم را دوست داشت. او می‌دانست کجا ایستاده و چه می‌کند.»
آغداشلو مطرح کرده بود: «پنج مقاله دربارهٔ او نوشتم و بیم داشتم که از یاد برود و بعدها مطمئن شدم که از یاد نخواهد رفت. سهراب همیشه در کارهایش حدیث نفس می‌کند. او از شعار، سانتی‌مانتالیزم و احساسات گرایی بسیار نفرت داشت و هر چیز نحیف و پیش پاافتاده‌ای او را رنج می‌داد. او مهر سرشاری نسبت به هر موجودی داشت که در معرض مخاطره قرار می‌گیرند. او مردم‌گریزی بود که هرگز مردم را تحقیر نکرد. سهراب شهید ثالث رفقای اندکی داشت و معتقد بود که تناقض هر هنرمند از طریق اثرش حل می‌شود. سهراب بی‌جایگزین بود و شیوه‌اش را در دورانش کسی تکثیر نکرد. حرف تلخی به کسی نمی‌زد و با کسی تندی نمی‌کرد. انسان شریفی به تمام معنا بود و وقتی سهراب درگذشت، جهان جای تنگ‌تری شد.»
مجله اینترنتی ستاره<ref name=":0" />


== منبع ==
== منبع ==
<references />
<references />
۱۰٬۴۱۵

ویرایش

منوی ناوبری