۲٬۳۹۰
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۲۱: | خط ۲۱: | ||
این قسمت از رمان، به داستان «غرانیق» که در برخی متون از جمله تاریخ طبری نوشته شده اشاره میکند. مسلمانان آن را افسانه میخوانند و تا پیش از نگارش کتاب رشدی بسیاری از مسلمانان معاصر از آن خبر نداشتند. | این قسمت از رمان، به داستان «غرانیق» که در برخی متون از جمله تاریخ طبری نوشته شده اشاره میکند. مسلمانان آن را افسانه میخوانند و تا پیش از نگارش کتاب رشدی بسیاری از مسلمانان معاصر از آن خبر نداشتند. | ||
ماجرای داستان «غرانیق» از این قرار است که پیامبر اسلام هنگامی که مشغول خواندن سوره نجم بود، دو آیه را نیز که شیطان به وی القا کرده بود خواند و وجود سه خدای مکه را که دختران الله خوانده میشدند، پذیرفت.<ref name=":1" /> بر اساس این افسانه، پیامبر بعدها پی میبرد که این آیهها فریبی بیش نبودند و او گول شیطان را خورده است و | ماجرای داستان «غرانیق» از این قرار است که پیامبر اسلام هنگامی که مشغول خواندن سوره نجم بود، دو آیه را نیز که شیطان به وی القا کرده بود خواند و وجود سه خدای مکه را که دختران الله خوانده میشدند، پذیرفت.<ref name=":1" /> بر اساس این افسانه، پیامبر بعدها پی میبرد که این آیهها فریبی بیش نبودند و او گول شیطان را خورده است و شیطان آنها را بر زبانش جاری کرده است. به همین علت غرانیق از آیات قرآنی کنار گذاشته میشود.<ref name=":0" /> | ||
روز پانزدهم سپتامبر ۱۹۸۸، ایندیا تودی با تیتر «یک حمله صریح به بنیادگرایی مذهبی»، قسمتهایی از رمان «آیههای شیطانی» را چاب کرد. این نشریه بر قسمتهایی از رمان تأکید کرد که دقیقا | روز پانزدهم سپتامبر ۱۹۸۸، ایندیا تودی با تیتر «یک حمله صریح به بنیادگرایی مذهبی»، قسمتهایی از رمان «آیههای شیطانی» را چاب کرد. این نشریه بر قسمتهایی از رمان تأکید کرد که دقیقا همانها بعدا مورد اعتراض مسلمانان هندی قرار گرفت. سلمان رشدی، در گفتوگو با ایندیا تودی گفته بود که به هیچ وجود غیرطبیعی، نه مسیحیت، نه یهودیت، نه اسلام و نه هندو، اعتقاد ندارد. خود سلمان رشدی در کتاب «جوزف آنتوان» آغاز اعتراضات علیه «آیههای شیطانی» را انتشار این اظهارات و همچنین موضعگیری «خشونت سنگه» میداند و مینویسد که این نویسنده هندی اولین روشنفکری بود که به آیههای شیطانی حمله کرد.<ref name=":1" /> | ||
مسلمانان در سراسر دنیا به اعتراض برخاسته بودند. دولت هند تحت فشار، انتشار "آیههای شیطانی" را در هند و همچنین فروش نسخههای چاپ خارج را در این کشور ممنوع کرد.<ref name=":0" />در اکتبر ۱۹۸۸، دقیقا در همان شبی که "آیههای شیطانی" با وجود راهیابی به فهرست نهایی، نتوانست جایزه بوکر را از آن خود کند، سلمان رشدی متوجه شد که سخنرانیاش در افتتاحیه یک کنگره ضدنژادپرستی در آفریقای جنوبی لغو شده است. در آن زمان حدود نیم میلیون مسلمان در آفریقای جنوبی زندگی میکردند. یک ماه بعد، انتشار کتاب در این کشور و همچنین سودان، ممنوع شد. این ممنوعیت به حدود بیست کشور سرایت کرد. اعتراضات مسلمانان به "آیههای شیطانی" به خاک بریتانیا رسید. اتحادیه سازمانهای مسلمانان بریتانیا نیز از تاچر، نخست وزیر وقت خواست تا علیه این رمان اقدام کند. در ۱۴ ژانویه در شهر بردفورد در شمال انگلستان صدها مسلمان در اعتراض به انتشار رمان آیههای شیطانی تظاهرات کردند. این بار خبرنگاران و تصویربرداران رسانهها نیز برای پوشش خبری به این تجمع رفتند. در این تظاهرات، برای اولین بار رمان "آیههای شیطانی" آتش زده شد. آن روز در جنجال ایجاد شده علیه "آیههای شیطانی" یک نقطه عطف بود. با پیوستن برخی از چهرههای سیاسی بریتانیا، اعتراضات از جنبه مذهبی خارج شد و ابعاد دیگر به ویژه سیاسی به خود گرفت. اسقف بردفورد نیز به این اعتراضات ملحق شد. در پاکستان، هزاران نفر به مرکز فرهنگی آمریکا در اسلامآباد حمله کردند و خواستار اعدام سلمان رشدی شدند. در درگیری پلیس با معترضان خشمگین، پنج نفر کشته شدند.<ref name=":1" /> در آمریکا و استرالیا تظاهرکنندگان برای جمعآوری "آیههای شیطانی" به کتابفروشیها هجوم بردند.<ref name=":0" /> | |||
در اکتبر ۱۹۸۸، دقیقا در همان شبی که "آیههای شیطانی" با وجود راهیابی به فهرست نهایی، نتوانست جایزه بوکر را از آن خود کند، سلمان رشدی متوجه شد که سخنرانیاش در افتتاحیه یک کنگره ضدنژادپرستی در آفریقای جنوبی لغو شده است. در آن زمان حدود نیم میلیون مسلمان در آفریقای جنوبی زندگی میکردند. یک ماه | |||
اعتراضات مسلمانان به "آیههای شیطانی" | |||
در ۱۴ ژانویه در شهر بردفورد در شمال انگلستان صدها مسلمان در اعتراض به انتشار رمان آیههای شیطانی تظاهرات کردند. این بار خبرنگاران و تصویربرداران رسانهها نیز برای پوشش خبری به این تجمع رفتند. در این تظاهرات، برای اولین بار رمان "آیههای شیطانی" آتش زده شد. | |||
آن روز در جنجال ایجاد شده علیه "آیههای شیطانی" یک نقطه عطف بود. با پیوستن برخی از چهرههای سیاسی بریتانیا، اعتراضات از جنبه مذهبی خارج شد و ابعاد دیگر به ویژه سیاسی به خود گرفت. اسقف بردفورد نیز به این اعتراضات ملحق شد. | |||
در پاکستان، هزاران نفر به مرکز فرهنگی آمریکا در اسلامآباد حمله کردند و خواستار اعدام سلمان رشدی شدند. در درگیری پلیس با معترضان خشمگین، پنج نفر کشته شدند. | |||
اما امروز اشتیاق احمد، سخنگوی شورای مساجد شهر بردفورد، با وجود این که بر "توهینآمیز بودن" رمان سلمان رشدی تأکید میکند، میگوید که فتوای آیتالله خمینی، اعتراضات آنان را "مصادره" کرد و بر مبارزه طولانی آنان برای شنیده شدن صدایشان از سوی دولت بریتانیا سایه انداخت.<ref name=":1" /> | اما امروز اشتیاق احمد، سخنگوی شورای مساجد شهر بردفورد، با وجود این که بر "توهینآمیز بودن" رمان سلمان رشدی تأکید میکند، میگوید که فتوای آیتالله خمینی، اعتراضات آنان را "مصادره" کرد و بر مبارزه طولانی آنان برای شنیده شدن صدایشان از سوی دولت بریتانیا سایه انداخت.<ref name=":1" /> | ||
خط ۱۱۶: | خط ۹۴: | ||
در ۲۵ بهمن ۱۳۶۷ (۱۴ فوريه ۱۹۸۹)، روحالله خمينی خطاب به مسلمانان جهان فتوای قتل سلمان رشدی را صادر کرد: «به اطلاع مسلمانان غيور سراسر جهان میرسانم، مؤلف كتاب "آيات شيطانی" كه عليه اسلام و پيامبر و قرآن تنظيم و چاپ و منتشر شده است، همچنين ناشرين مطلع از محتوای آن محكوم به اعدام میباشند. از مسلمانان غيور میخواهم تا در هر نقطه كه آنان را يافتند، سريعاً آنها را اعدام نمايند تا ديگر كسی جرئت نكند به مقدسات مسلمين توهين نمايد و هر كس در اين راه كشته شود، شهيد است انشاءالله. ضمناً اگر كسی دسترسی به مؤلف كتاب دارد ولی خود قدرت اعدام آن را ندارد، او را به مردم معرفی نمايد تا به جزای اعمالش برسد».خمینی این فتوا را زمانی صادر میکند که سرانجام "جام زهر" را در جنگ ایران و عراق نوشیده و به پذیرش قطعنامه ۵۹۸ سازمان ملل برای پایان جنگ تن داده است. شکست فاجعهبار او را در پذیرش صلحی که خواست قلبی او نبود، این فتوا تحتالشعاع قرار داد. خمینی با شکست در "صدور انقلاب" با این فتوا جبههای دیگر در برابر "استکبار غرب" گشود. | در ۲۵ بهمن ۱۳۶۷ (۱۴ فوريه ۱۹۸۹)، روحالله خمينی خطاب به مسلمانان جهان فتوای قتل سلمان رشدی را صادر کرد: «به اطلاع مسلمانان غيور سراسر جهان میرسانم، مؤلف كتاب "آيات شيطانی" كه عليه اسلام و پيامبر و قرآن تنظيم و چاپ و منتشر شده است، همچنين ناشرين مطلع از محتوای آن محكوم به اعدام میباشند. از مسلمانان غيور میخواهم تا در هر نقطه كه آنان را يافتند، سريعاً آنها را اعدام نمايند تا ديگر كسی جرئت نكند به مقدسات مسلمين توهين نمايد و هر كس در اين راه كشته شود، شهيد است انشاءالله. ضمناً اگر كسی دسترسی به مؤلف كتاب دارد ولی خود قدرت اعدام آن را ندارد، او را به مردم معرفی نمايد تا به جزای اعمالش برسد».خمینی این فتوا را زمانی صادر میکند که سرانجام "جام زهر" را در جنگ ایران و عراق نوشیده و به پذیرش قطعنامه ۵۹۸ سازمان ملل برای پایان جنگ تن داده است. شکست فاجعهبار او را در پذیرش صلحی که خواست قلبی او نبود، این فتوا تحتالشعاع قرار داد. خمینی با شکست در "صدور انقلاب" با این فتوا جبههای دیگر در برابر "استکبار غرب" گشود. | ||
پیامدهای یک فتوا | پیامدهای یک فتوا | ||
همه اعدام نویسنده را طلب میکردند. سرانجام فتوای خمینی آن را در مسیری دیگر انداخت و بر خشم مسلمانان افزود. پنداری "امام" ساکن لندن در "آیههای شیطانی" جان گرفته و اینبار در واقعیت، فرمان کتابسوزان میدهد. سیمای این امام که در لندن و در تبعید به سر میبرد، به شخصیت خمینی نزدیک است. او با شعار "مرگ بر آمریکا" از مریدان خویش میطلبد که جز به کتاب الهی، به کتابی دیگر اعتماد نکنند و بهتر آنکه همه آنها سوزانده شوند. این امام بیرحم و مکار همان کسیست که همیشه با دعا و نیایش و در نهایت فریب، جوانان را به جبهههای جنگ میکشاند تا در راه خدا شهید شوند و به بهشت راه یابند."آیههای شیطانی" روابط جهان اسلام را با غرب دچار بحران کرد. در پی فرمان قتل نویسنده، زندگی مخفی بر سلمان رشدی تحمیل شد و این زندگی ۱۳ سال ادامه یافت. دولت بریتانیا از نویسنده خواست تا از مسلمانان جهان پوزش بطلبد. او به این کار تن داد، ولی بعدها این رفتار خویش را اشتباه خواند. خمینی در پاسخ گفت که «سلمان رشدى اگر توبه كند و زاهد زمان هـم گردد، بر هر مسلمان واجب است با جان و مال، تمامى هـمّ خود را به كار گيرد تا او را به درک واصل گرداند». بنیاد پانزده خرداد برای برای قاتل نویسنده یک میلیون دلار جایزه تعیین کرد؛ مبلغی که بعدها تا سه میلیون دلار هم افزایش یافت. | |||
اگرچه محمد خاتمی در زمانی که وزیر ارشاد بود، اجرای "حکم امام" را لازم میدانست، در زمان ریاست جمهوری خویش اعلام داشت که سلمان رشدی را نخواهند کشت و این فتوا را باید خاتمهیافته تلقی کرد، ولی علی خامنهای هیچگاه در نفی فتوا سخنی بر زبان نراند.سایت رسمی رهبر جمهوری اسلامی چند سال پیش از تأکید علی خامنهای بر اجرای حکم اعدام سلمان رشدی خبر دادسایت رسمی رهبر جمهوری اسلامی چند سال پیش از تأکید علی خامنهای بر اجرای حکم اعدام سلمان رشدی خبر دادسایت رسمی رهبر جمهوری اسلامی چند سال پیش از تأکید علی خامنهای بر اجرای حکم اعدام سلمان رشدی خبر دادعکس: www.farsi.khamenei.ir | اگرچه محمد خاتمی در زمانی که وزیر ارشاد بود، اجرای "حکم امام" را لازم میدانست، در زمان ریاست جمهوری خویش اعلام داشت که سلمان رشدی را نخواهند کشت و این فتوا را باید خاتمهیافته تلقی کرد، ولی علی خامنهای هیچگاه در نفی فتوا سخنی بر زبان نراند.سایت رسمی رهبر جمهوری اسلامی چند سال پیش از تأکید علی خامنهای بر اجرای حکم اعدام سلمان رشدی خبر دادسایت رسمی رهبر جمهوری اسلامی چند سال پیش از تأکید علی خامنهای بر اجرای حکم اعدام سلمان رشدی خبر دادسایت رسمی رهبر جمهوری اسلامی چند سال پیش از تأکید علی خامنهای بر اجرای حکم اعدام سلمان رشدی خبر دادعکس: www.farsi.khamenei.ir |
ویرایش