۲٬۳۹۰
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۵: | خط ۵: | ||
== ترور رفیق حریری == | == ترور رفیق حریری == | ||
رفیق حریری نخست وزیر لبنان مخالف سرسخت دخالتهای خارجی به خصوص سوریه و جمهوری اسلامی ایران در لبنان بود. او که نقش مهمی در توافق آتش بس در لبنان و پایان جنگ داخلی در لبنان داشت رهبری و هدایت لبنان را به سوی یک کشور دموکراتیک و پیشرفته به عهده گرفت و در سالیان طولانی که نخست وزیر لبنان بود کارهای مهمی در این رابطه انجام داد. او نخست وزیری | رفیق حریری نخست وزیر لبنان مخالف سرسخت دخالتهای خارجی به خصوص سوریه و جمهوری اسلامی ایران در لبنان بود. او که نقش مهمی در توافق آتش بس در لبنان و پایان جنگ داخلی در لبنان داشت رهبری و هدایت لبنان را به سوی یک کشور دموکراتیک و پیشرفته به عهده گرفت و در سالیان طولانی که نخست وزیر لبنان بود کارهای مهمی در این رابطه انجام داد. او نخست وزیری محبوب در میان مردم لبنان بود. در سپتامبر ۲۰۰۴ حریری طرفدار اجرای قرارداد ۱۵۵۹ شورای امنیت شد که خواهان عقب کشیدن کلیه نیروهای خارجی از لبنان است گردید.<ref name=":0" /> | ||
در برخی از گزارشها در زمان آغاز دادگاه ترور رفیق حریری ادعا شده بود که بشار | در برخی از گزارشها در زمان آغاز دادگاه ترور رفیق حریری ادعا شده بود که [[بشار اسد]]، رئیسجمهوری سوریه، اندکی پیش از کشته شدن رفیق حریری، با او دیدار کرد و در جریان آن با داد کشیدن سر او، تهدید کرد که در صورت عدم همراهی با مواضع سوریه، جانش را از دست خواهد داد. در آن گزارشها گفته شده بود که رفیق حریری یک تهدید جدی در برابر نفوذ سوریه و جمهوری اسلامی ایران و متحد آنها، [[حزبالله لبنان|حزبالله]]، در لبنان محسوب میشد.<ref name=":2">[https://www.radiofarda.com/a/f4-lebanon-tribunal-begins-verdict-hariri-bombing/30789749.html دادگاه بینالمللی یک عضو حزبالله را در پرونده ترور رفیق حریری مجرم شناخت - رادیو فردا]</ref> | ||
=== عملیات ترور رفیق حریری === | === عملیات ترور رفیق حریری === | ||
بر طبق کیفر خواست ارائه شده به دادگاه ترور رفیق حریری عوامل حزبالله نقشه ترور رفیق حریری را طراحی و اجرا کردند. این افراد مصطفی بدرالدین مسئول شاخهی نظامی حزبالله پس از کشته شدن عماد مغنیه، سلیم عیاش، اسد صبرا و حسن عنیسی بودند. عملیات ترور نخست وزیر اسبق لبنان از مرحله آمادگی تا اجرا ۵۰ روز طول کشیده است. این عملیات توسط یک دایره بسیار محرمانه و با التزام سری بالا صورت گرفته بود. این عملیات در پنج مرحله صورت گرفته و از مرحله سوم وارد جزئیات اساسی خود شده بود. مرحله سوم طبق گفته قاضی گراهام کامرون نماینده دادستان از ۲۱ دسامبر ۲۰۰۴ آغاز و تا ۱۳ ژانویه ۲۰۰۵ ادامه داشت. این دوره بر اساس شبکه تماسهای تلفنی میان متهمان به دست آمده است که پایههای اولیه عملیات را ریخته و مو به مو اهداف آن را دنبال کرده بودند. در این مرحله از عملیات خودرو مدل میتسوبیشی که حدود یک تن مواد منفجره به کار برده شده در عملیات ترور در آن جاسازی شده بود از شهر طرابلس که یک شهر سنی نشین است تهیه میشود. همچنین شخصی به نام ابوعدس استخدام میشود که بعد از عملیات ترور برای انحراف جریان ردیابی عملیات با تلویزیون الجزیره تماس گرفته و مسئولیت عملیات را | بر طبق کیفر خواست ارائه شده به دادگاه ترور رفیق حریری عوامل [[حزبالله لبنان]] نقشه ترور رفیق حریری را طراحی و اجرا کردند. این افراد مصطفی بدرالدین مسئول شاخهی نظامی حزبالله پس از کشته شدن عماد مغنیه، سلیم عیاش، اسد صبرا و حسن عنیسی بودند. عملیات ترور نخست وزیر اسبق لبنان از مرحله آمادگی تا اجرا ۵۰ روز طول کشیده است. این عملیات توسط یک دایره بسیار محرمانه و با التزام سری بالا صورت گرفته بود. این عملیات در پنج مرحله صورت گرفته و از مرحله سوم وارد جزئیات اساسی خود شده بود. مرحله سوم طبق گفته قاضی گراهام کامرون نماینده دادستان از ۲۱ دسامبر ۲۰۰۴ آغاز و تا ۱۳ ژانویه ۲۰۰۵ ادامه داشت. این دوره بر اساس شبکه تماسهای تلفنی میان متهمان به دست آمده است که پایههای اولیه عملیات را ریخته و مو به مو اهداف آن را دنبال کرده بودند. در این مرحله از عملیات خودرو مدل میتسوبیشی که حدود یک تن مواد منفجره به کار برده شده در عملیات ترور در آن جاسازی شده بود از شهر طرابلس که یک شهر سنی نشین است تهیه میشود. همچنین شخصی به نام ابوعدس استخدام میشود که بعد از عملیات ترور برای انحراف جریان ردیابی عملیات با تلویزیون الجزیره تماس گرفته و مسئولیت عملیات را برعهده بگیرد. درمرحله چهارم رفیق حریری و تحرکات وی زیر نظر گرفته میشود. در عملیات تعقیب و مراقبت به گفته نماینده دادستان شش نفر به طور متوالی به کار گرفته شده بودند. سلیم عیاش در این مراقبتها نقش کلیدی داشت. عیاش تقریبا در همه جا که رفیق الحریری قدم میگذاشت حاضر بود و بعد از هر تحرکی از سوی رفیق حریری با مصطفی بدرالدین تماس میگرفت. | ||
از تماسهای به دست آمده از تلفن | از تماسهای به دست آمده از تلفن متهمان در ۱۴ فوریه، روز عملیات، هنگام خروج رفیق حریری از منزلش در محله قریطم بیروت، سه نفر اطراف آن منزل تحرک وی را رصد میکردند. چند نفر دیگر و از جمله سلیم عیاش در کنار پارلمان بودند. با خروج رفیق حریری از پارلمان، عیاش تماسهای کوتاه متعددی با محله قریطم و جاده ساحلی برقرار میکند و دستورات کوتاه معینی به افراد خود ابلاغ میکند. از جمله راننده ماشین میتسوبیشی که باید در مسیر کاروان رفیق حریری قرار میگرفت. در نهایت کاروان حامل رفیق حریری در روز ۱۴ فوریه ۲۰۰۵ هنگام تردد در خیابانهای بیروت توسط انفجار مواد منفجرهی جا سازی شده در خودرو میتسوبیشی که در مسیر کاروان قرار گرفته بود مورد حمله قرار گرفت و رفیق حریری و ۲۱ تن از همراهانش کشته شدند. وزیر اقتصاد وقت لبنان نیز در میان کشته شدگان بود. این انفجار تعداد زیادی مجروح نیز بر جای گذاشت.<ref name=":1" /> | ||
== دادگاه ترور رفیق حریری == | == دادگاه ترور رفیق حریری == | ||
برای نخستین بار در تاریخ خاورمیانه عاملان یک ترور سیاسی به دادگاه بینالمللی کشیده شدند. در پنجاه سال گذشته هر ترور سیاسی در منطقه و بهویژه در لبنان بدون این که عاملان آن مشخص شوند یا به مجازات برسند، به فراموشخانه تاریخ سپرده شده بود.<ref name=":1" /> اما این بار شورای امنیت سازمان ملل طی قطعنامهای در سال ۲۰۰۷ حکم به تشکیل دادگاه برای تحقیق دربارهی ترور رفیق حریری داد.<ref>[https://www.alef.ir/news/3990528126.html جزئیات دادگاه ترور رفیق حریری: مدرکی دال بر مشارکت رهبری حزبالله در ترور وجود ندارد - سایت الف]</ref> طی تحقیقات دادگاه بینالمللی در مورد ترور رفیق حریری نخست وزیر لبنان، نام چهار نفر از بلندپایگان حزبالله لبنان به عنوان متهم مطرح شد. این چهار نفر مصطفی بدرالدین، سلیم عیاش، اسد صبرا و حسن عنیسی هستند که به شکلی بسیار حساب شده با تدارکات بسیار محرمانه، پوشش مالی بیحد و حصر و استفاده از یک شبکه ارتباط تلفنی | برای نخستین بار در تاریخ خاورمیانه عاملان یک ترور سیاسی به [[دادگاه بینالمللی]] کشیده شدند. در پنجاه سال گذشته هر ترور سیاسی در منطقه و بهویژه در لبنان بدون این که عاملان آن مشخص شوند یا به مجازات برسند، به فراموشخانه تاریخ سپرده شده بود.<ref name=":1" /> اما این بار [[شورای امنیت سازمان ملل]] طی قطعنامهای در سال ۲۰۰۷ حکم به تشکیل دادگاه برای تحقیق دربارهی ترور رفیق حریری داد.<ref>[https://www.alef.ir/news/3990528126.html جزئیات دادگاه ترور رفیق حریری: مدرکی دال بر مشارکت رهبری حزبالله در ترور وجود ندارد - سایت الف]</ref> طی تحقیقات دادگاه بینالمللی در مورد ترور رفیق حریری نخست وزیر لبنان، نام چهار نفر از بلندپایگان [[حزبالله لبنان]] به عنوان متهم مطرح شد. این چهار نفر مصطفی بدرالدین، سلیم عیاش، اسد صبرا و حسن عنیسی هستند که به شکلی بسیار حساب شده با تدارکات بسیار محرمانه، پوشش مالی بیحد و حصر و استفاده از یک شبکه ارتباط تلفنی ویژه، عملیات این ترور را به انجام رساندند. در کیفر خواست نام حسن حبیب مرعی نیز به عنوان نفر پنجم آمده بود.<ref name=":1" /> | ||
دادگاه ویژه بین المللی لبنان در هلند ژوئن ۲۰۰۷ تشکیل شد و تحقیقات خود را از ۱ مارس ۲۰۰۹ آغاز کرد. در پروندهی ترور رفیق حریری که منجر به مرگ ۲۱ نفر و مجروح شدن۲۲۶ تن دیگر شد، اظهارات ۲۹۷ شاهد و ۳ هزار و ۱۳۱ مورد ادله بررسی شد.<ref>[https://www.aa.com.tr/fa/%D8%AE%D8%A7%D9%88%D8%B1%D9%85%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%87/%DA%86%D9%87%D8%A7%D8%B1-%D8%B9%D8%B6%D9%88-%D8%AD%D8%B2%D8%A8-%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87-%D8%AF%D8%B1-%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87-%D8%AA%D8%B1%D9%88%D8%B1-%D8%B1%D9%81%DB%8C%D9%82-%D8%AD%D8%B1%DB%8C%D8%B1%DB%8C-%D9%85%D8%AA%D9%87%D9%85-%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D9%87-%D8%B4%D8%AF%D9%86%D8%AF/1945690 چهار عضو حزبالله در پرونده ترور رفیق حریری متهم شناخته شدند - خبرگزاری آناتولی]</ref> اولین جلسه دادگاه متهمان ترور رفیق حریری در ۱۶ ژانویه ۲۰۱۴ شروع به کار کرد.<ref name=":1">[https://www.radiofarda.com/a/f2-lebanon-rafiq-hariri-assassination-plot-hezbollah-member-ayyach/25276559.html عملیات ترور رفیق حریری: از آغاز تا اجرا- رادیو فردا]</ref> | دادگاه ویژه بین المللی لبنان در هلند ژوئن ۲۰۰۷ تشکیل شد و تحقیقات خود را از ۱ مارس ۲۰۰۹ آغاز کرد. در پروندهی ترور رفیق حریری که منجر به مرگ ۲۱ نفر و مجروح شدن۲۲۶ تن دیگر شد، اظهارات ۲۹۷ شاهد و ۳ هزار و ۱۳۱ مورد ادله بررسی شد.<ref>[https://www.aa.com.tr/fa/%D8%AE%D8%A7%D9%88%D8%B1%D9%85%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%87/%DA%86%D9%87%D8%A7%D8%B1-%D8%B9%D8%B6%D9%88-%D8%AD%D8%B2%D8%A8-%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87-%D8%AF%D8%B1-%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87-%D8%AA%D8%B1%D9%88%D8%B1-%D8%B1%D9%81%DB%8C%D9%82-%D8%AD%D8%B1%DB%8C%D8%B1%DB%8C-%D9%85%D8%AA%D9%87%D9%85-%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D9%87-%D8%B4%D8%AF%D9%86%D8%AF/1945690 چهار عضو حزبالله در پرونده ترور رفیق حریری متهم شناخته شدند - خبرگزاری آناتولی]</ref> اولین جلسه دادگاه متهمان ترور رفیق حریری در ۱۶ ژانویه ۲۰۱۴ شروع به کار کرد.<ref name=":1">[https://www.radiofarda.com/a/f2-lebanon-rafiq-hariri-assassination-plot-hezbollah-member-ayyach/25276559.html عملیات ترور رفیق حریری: از آغاز تا اجرا- رادیو فردا]</ref> | ||
== سرانجام حکم دادگاه ترور رفیق حریری == | == سرانجام حکم دادگاه ترور رفیق حریری == | ||
قضات دادگاه بینالمللی لاهه که پرونده ترور رفیق حریری را بررسی میکردند روز سهشنبه ۲۸ مرداد در رای خود سلیم جمیل عیاش ملقب به ابوسلیم را در ارتباط با ترور رفیق حریری، مجرم شناختند و رای به تبرئه سه نفر دیگر (اسد صبرا، حسن حبیب مرحی و حسن عنیسی) دادند. قرار بود احکام دادگاه دو هفته پیش از این تاریخ منتشر شود، اما به دلیل | قضات [[دادگاه بینالمللی لاهه]] که پرونده ترور رفیق حریری را بررسی میکردند روز سهشنبه ۲۸ مرداد در رای خود سلیم جمیل عیاش ملقب به ابوسلیم را در ارتباط با ترور رفیق حریری، مجرم شناختند و رای به تبرئه سه نفر دیگر (اسد صبرا، حسن حبیب مرحی و حسن عنیسی) دادند. قرار بود احکام دادگاه دو هفته پیش از این تاریخ منتشر شود، اما به دلیل انفجار بندر بیروت در روز ۱۴ مرداد که دستکم ۱۸۰ کشته، شش هزار زخمی و ویرانیهای عظیم برجای گذاشت، انتشار حکم به تاخیر افتاد. | ||
در حکم دادگاه آمده است که سلیم جمیل عیاش از هدف | در حکم دادگاه آمده است که سلیم جمیل عیاش از هدف توطئه برای ترور رفیق حریری آگاه بود. او در پنج بند، شامل قتل عمد رفیق حریری، قتل ۲۱ تن دیگر که در انفجار بمب در روز قتل رفیق حریری کشته شدند و همچنین تلاش برای قتل ۲۲۶ زخمی دیگر آن انفجار، مجرم شناخته شد. یکی دیگر از متهمان اصلی این پرونده، مصطفی بدرالدین، پسرعمو و برادر همسر عماد مغنیه بود که بعد از کشته شدن مغنیه در ۱۲ سال پیش در دمشق، جایگزین او در مقام فرماندهی شاخه نظامی حزبالله شده بود. اما پس از کشته شدن مصطفی بدرالدین در انفجاری در اواسط بهار ۱۳۹۵ در نزدیکی فرودگاه نظامی دمشق، دیوان لاهه پرونده اتهامی علیه او را مختومه اعلام کرد. | ||
دیوید ری، قاضی ارشد دادگاه، در نشست صدور حکم گفت از این نظر که رفیق حریری در ماههای پیش از کشته | دیوید ری، قاضی ارشد دادگاه، در نشست صدور حکم گفت از این نظر که رفیق حریری در ماههای پیش از کشته شدنش خواهان کاهش نفوذ سوریه و [[حزبالله لبنان|حزبالله]] در لبنان بود، مطرح شدن این اتهام که سوریه و [[حزبالله لبنان|حزبالله]] در نابودی او و همفکرانش دست داشتهاند، به عنوان یک احتمال مطرح بود و این ترور احتمالا به سود آنها بوده است. | ||
حسن نصرالله دبیر کل حزبالله در آخرین سخنرانی خود چند روز قبل از اعلام حکم دادگاه بار دیگر مدعی شد که متهمین بیگناه بودهاند و هر حکمی که در مورد آنها صادر شود، همچنان از نظر این سازمان افرادی پاک خواهند بود. | [[حسن نصرالله]] دبیر کل [[حزبالله لبنان|حزبالله]] در آخرین سخنرانی خود چند روز قبل از اعلام حکم دادگاه بار دیگر مدعی شد که متهمین بیگناه بودهاند و هر حکمی که در مورد آنها صادر شود، همچنان از نظر این سازمان افرادی پاک خواهند بود. | ||
حسن نصرالله گفت: <blockquote>«هر چه که بگویند، از نظر ما انگار دادگاهی در کار نبوده و حکمی صادر نشده است».</blockquote> | حسن نصرالله گفت: <blockquote>«هر چه که بگویند، از نظر ما انگار دادگاهی در کار نبوده و حکمی صادر نشده است».</blockquote>سعد حریری، یکی از پسران رفیق حریری که بعد از کشته شدن پدرش، دورههایی نخستوزیری لبنان را در دست داشته است، برای شنیدن صدور حکم دادگاه، راهی لاهه شد. او ساعتی پس از صدور حکم دادگاه گفت که حکم را میپذیرد و حقیقت امروز مشخص شده و تنها اجرای عدالت باقی مانده است. حکم [[دادگاه بینالمللی لاهه]] قرار است به [[شورای امنیت سازمان ملل]] ارجاع شود تا این نهاد در خصوص چگونگی اجرای آن تصمیم بگیرد. پرداخت نیمی از هزینه سنگین [[دادگاه بینالمللی لاهه]]، بر اساس قطعنامه سازمان ملل متحد برعهده دولت لبنان است؛ این دادگاه بیش از یک میلیارد دلار هزینه داشته است. مجازات سلیم جمیل عیاش در نشست دیگری از سوی دادگاه لاهه اعلام خواهد شد.<ref name=":2" /> | ||
سعد حریری، یکی از پسران رفیق حریری که بعد از کشته شدن پدرش، دورههایی نخستوزیری لبنان را در دست داشته است، برای شنیدن صدور حکم دادگاه، راهی لاهه شد. او ساعتی پس از صدور حکم دادگاه گفت که حکم را میپذیرد و حقیقت امروز مشخص شده و تنها اجرای عدالت باقی مانده است. حکم دادگاه بینالمللی لاهه قرار است به شورای امنیت سازمان ملل ارجاع شود تا این نهاد در خصوص چگونگی اجرای آن تصمیم بگیرد. پرداخت نیمی از هزینه سنگین دادگاه بینالمللی | |||
== منابع == | == منابع == | ||
<references /> | <references /> |
ویرایش