۲٬۳۹۰
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۱: | خط ۱: | ||
'''مکانیسم ماشه''' (Snapback) همان ساز و کار حل اختلافات در بندهای ۳۶ و ۳۷ توافق هستهای برجام است که در آنها مسائل مربوط به حل و فصل اختلاف میان طرفهای | '''مکانیسم ماشه''' (Snapback) همان ساز و کار حل اختلافات در بندهای ۳۶ و ۳۷ توافق هستهای [[برنامه جامع اقدام مشترک|برجام]] است که در آنها مسائل مربوط به حل و فصل اختلاف میان طرفهای [[برنامه جامع اقدام مشترک|برجام]]، در صورت بروز مناقشه به طور مفصل شرح داده شدهاند. این دو بند از آنجا که رجوع به آنها میتواند به بازگشت خودکار تحریمهای بینالمللی علیه ایران منجر شود به مکانیسم ماشه معروف شدهاند. آلمان، انگلیس و فرانسه روز سهشنبه ۲۴ دی ۱۳۹۸، با انتشار بیانیهای در بروکسل، مکانیسم حل اختلاف در برجام، موسوم به مکانیسم ماشه را فعال کردند. | ||
اروپا می گوید فعال شدن این مکانیسم تنها برای بازگرداندن ایران به تعهدات برجام است، اما برخی گمانه زنیها حاکیست که فعال شدن این ساز و کار آغازی بر روند ابطال قطعنامه ۲۲۳۱ است.<ref>[https://www.khabaronline.ir/news/1342597/%D9%85%DA%A9%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%B3%D9%85-%D9%85%D8%A7%D8%B4%D9%87-%DA%86%DB%8C%D8%B3%D8%AA-%D9%88-%DA%86%D9%87-%D8%A7%D8%AA%D9%81%D8%A7%D9%82%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D8%A8%D8%B1%D8%AC%D8%A7%D9%85-%D8%AE%D9%88%D8%A7%D مکانیسم ماشه چیست و چه اتفاقی در برجام خواهد افتاد] - خبرآنلاین</ref> | اروپا می گوید فعال شدن این مکانیسم تنها برای بازگرداندن ایران به تعهدات برجام است، اما برخی گمانه زنیها حاکیست که فعال شدن این ساز و کار آغازی بر روند ابطال قطعنامه ۲۲۳۱ است.<ref>[https://www.khabaronline.ir/news/1342597/%D9%85%DA%A9%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%B3%D9%85-%D9%85%D8%A7%D8%B4%D9%87-%DA%86%DB%8C%D8%B3%D8%AA-%D9%88-%DA%86%D9%87-%D8%A7%D8%AA%D9%81%D8%A7%D9%82%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D8%A8%D8%B1%D8%AC%D8%A7%D9%85-%D8%AE%D9%88%D8%A7%D مکانیسم ماشه چیست و چه اتفاقی در برجام خواهد افتاد] - خبرآنلاین</ref> | ||
خط ۱۴: | خط ۱۴: | ||
چنانچه در این کمیسیون، اختلاف ظرف مدت ۱۵ روزه حل و فصل نشود، موضوع در سطح هیئت وزیران خارجه ۴+۱ طرح و رسیدگی خواهد شد و در صورت عدم حل و فصل اختلاف در سطح وزرای خارجه ۴+۱، ظرف ۱۵ روز، کمیسیون مشترک در کمتر از ۵ روز نظریه هیأت مشورتی را با هدف فیصله موضوع بررسی خواهد کرد و در صورت عدم حل اختلاف (حداکثر ۳۵ روز)، موضوع به شورای امنیت سازمان ملل ارجاع خواهد شد. | چنانچه در این کمیسیون، اختلاف ظرف مدت ۱۵ روزه حل و فصل نشود، موضوع در سطح هیئت وزیران خارجه ۴+۱ طرح و رسیدگی خواهد شد و در صورت عدم حل و فصل اختلاف در سطح وزرای خارجه ۴+۱، ظرف ۱۵ روز، کمیسیون مشترک در کمتر از ۵ روز نظریه هیأت مشورتی را با هدف فیصله موضوع بررسی خواهد کرد و در صورت عدم حل اختلاف (حداکثر ۳۵ روز)، موضوع به شورای امنیت سازمان ملل ارجاع خواهد شد. | ||
در صورتی که شورای امنیت سازمان ملل، ظرف ۳۰ روز به تعلیق تحریمها رای ندهد، تحریمها در چارچوب قطعنامههای قبلی شورای امنیت خود به خود به اجرا گذاشته خواهند شد و مکانیسم ماشه فعال میشود. | در صورتی که شورای امنیت سازمان ملل، ظرف ۳۰ روز به تعلیق [[تحریم علی خامنهای|تحریمها]] رای ندهد، تحریمها در چارچوب قطعنامههای قبلی شورای امنیت خود به خود به اجرا گذاشته خواهند شد و مکانیسم ماشه فعال میشود. | ||
نکته مهم ساز و کار مکانیسم ماشه این است که در این مرحله هیچ کشوری حق وتو ندارد و شورای امنیت با استناد به بند ۴۲ فصل هفتم منشور ملل متحد تا اقدام نظامی علیه رژیم ایران میتواند پیشروی کند.<ref name=":0">[https://fa.iranfreedom.org/%D9%85%DA%A9%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%B3%D9%85-%D9%85%D8%A7%D8%B4%D9%87-%DA%86%DB%8C%D8%B3%D8%AA/ مکانیسم ماشه چیست و چگونه عمل میکند]</ref> | نکته مهم ساز و کار مکانیسم ماشه این است که در این مرحله هیچ کشوری حق وتو ندارد و شورای امنیت با استناد به بند ۴۲ فصل هفتم منشور ملل متحد تا اقدام نظامی علیه رژیم ایران میتواند پیشروی کند.<ref name=":0">[https://fa.iranfreedom.org/%D9%85%DA%A9%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%B3%D9%85-%D9%85%D8%A7%D8%B4%D9%87-%DA%86%DB%8C%D8%B3%D8%AA/ مکانیسم ماشه چیست و چگونه عمل میکند]</ref> | ||
== پیشزمینه مکانیسم ماشه == | == پیشزمینه مکانیسم ماشه == | ||
در گام اول کاهش تعهدات | [[پرونده:توافق برجام.JPG|جایگزین=توافق برجام بین جمهوری اسلامی و سران ۵+۱ در وین|بندانگشتی|توافق برجام بین جمهوری اسلامی و سران ۵+۱ در وین]] | ||
در گام اول کاهش تعهدات [[برنامه جامع اقدام مشترک|برجام]]<nowiki/>ی در ۱۸ اردیبهشت ۱۳۹۸، رژیم ایران، افزایش میزان اورانیوم غنیشده را در دستور کار قرار داد. [[حسن روحانی|روحانی]] پس از اعلام این گام گفت: <blockquote>«امروز ما نمیخواهیم از [[برنامه جامع اقدام مشترک|برجام]] خارج بشویم و امروز روز پایان برجام نیست».</blockquote>در گام دوم کاهش تعهدات برجامی در ۱۶ تیر ۱۳۹۸، رژیم ایران عدم پایبندی به حفظ سطح غنیسازی اورانیوم، را اعلام کرد. | |||
در روز ۱۸ تیر ۹۸ و در پی گام دوم کاهش تعهدات برجام از سوی رژیم ایران، بیانیهی مشترکی از جانب اتحادیه اروپا و سه کشور اروپایی (فرانسه، انگلستان، آلمان) صادر و در آن درخواست تشکیل کمیسیون ویژه مشترک برجام مطرح شد. امری که شاید بتوان آغاز روند مکانیسم ماشه نامید. | در روز ۱۸ تیر ۹۸ و در پی گام دوم کاهش تعهدات برجام از سوی رژیم ایران، بیانیهی مشترکی از جانب اتحادیه اروپا و سه کشور اروپایی (فرانسه، انگلستان، آلمان) صادر و در آن درخواست تشکیل کمیسیون ویژه مشترک برجام مطرح شد. امری که شاید بتوان آغاز روند مکانیسم ماشه نامید. | ||
خط ۳۱: | خط ۳۲: | ||
در پی گام چهارم کاهش تعهدات برجامی، ژان ایو لودریان، وزیر امور خارجه فرانسه، روز ۶ آذر ۱۳۹۸ به رژیم ایران هشدار داد که پاریس به طور جدی در حال بررسی استفاده از مکانیسم ماشه در برجام است. | در پی گام چهارم کاهش تعهدات برجامی، ژان ایو لودریان، وزیر امور خارجه فرانسه، روز ۶ آذر ۱۳۹۸ به رژیم ایران هشدار داد که پاریس به طور جدی در حال بررسی استفاده از مکانیسم ماشه در برجام است. | ||
لودریان با اشاره به تظاهرات آبان در ایران گفت:<blockquote>«با توجه به رفتار رهبر ارشد ایران و حسن | لودریان با اشاره به تظاهرات آبان در ایران گفت:<blockquote>«با توجه به رفتار [[سید علی خامنه ای|رهبر ارشد ایران]] و [[حسن روحانی]]، رئیسجمهوری در برخورد با معترضان، به نظر میرسد که منطق آمریکائیان در مورد لزوم واردکردن حداکثر فشار (بر حکومت ایران) درست بوده است.»</blockquote>در ۱۰ آذر ۱۳۹۸ سه کشور فرانسه، انگلستان و آلمان در یک بیانیه مشترک به رژیم ایران در مورد استفاده از مکانیسم ماشه در صورت ادامه نقض برجام هشدار دادند. | ||
جلسه کمیسیون مشترک ناظر بر برجام ۱۵ آذر ۱۳۹۸، در حالی که رژیم ایران تا این تاریخ، چهار گام در راستای کاهش تعهدات برجامی خود برداشته بود، در وین برگزار شد. | جلسه کمیسیون مشترک ناظر بر برجام ۱۵ آذر ۱۳۹۸، در حالی که رژیم ایران تا این تاریخ، چهار گام در راستای کاهش تعهدات برجامی خود برداشته بود، در وین برگزار شد. | ||
خط ۴۰: | خط ۴۱: | ||
=== '''گام پنجم کاهش تعهدات برجامی رژیم ایران''' === | === '''گام پنجم کاهش تعهدات برجامی رژیم ایران''' === | ||
[[پرونده:به کار انداختن مجدد سانتریفیوژها توسط رژیم ایران.JPG|جایگزین=گام پنجم کاهش تعهدات برجامی ایران که منجر به فعال شدن مکانیزم ماشه شد|بندانگشتی|حسن روحانی و علی اکبر صالحی در کنار تاسیسات هستهای ایران]] | |||
رژیم ایران شامگاه یکشنبه ۱۵ دیماه ۱۳۹۸ و در پی کشته شدن [[قاسم سلیمانی]] فرمانده [[نیروی قدس سپاه پاسداران|نیروی قدس سپاه]] توسط پهباد آمریکایی در نزدیکی فرودگاه بغداد، گام پنجم کاهش تعهدات هستهای برجام را به طور رسمی برداشت و تعهدات باقیماندهاش در چارچوب برجام از جمله دربارهی محدودیت تعداد سانتریفیوژها را کنار گذاشت. | رژیم ایران شامگاه یکشنبه ۱۵ دیماه ۱۳۹۸ و در پی کشته شدن [[قاسم سلیمانی]] فرمانده [[نیروی قدس سپاه پاسداران|نیروی قدس سپاه]] توسط پهباد آمریکایی در نزدیکی فرودگاه بغداد، گام پنجم کاهش تعهدات هستهای برجام را به طور رسمی برداشت و تعهدات باقیماندهاش در چارچوب برجام از جمله دربارهی محدودیت تعداد سانتریفیوژها را کنار گذاشت. | ||
خط ۴۵: | خط ۴۷: | ||
== بیانیه مکانسیم ماشه == | == بیانیه مکانسیم ماشه == | ||
در پی اعلام رسمی جمهوری اسلامی مبنی بر برداشتن گام پنجم کاهش تعهدات برجامی، روز سهشنبه ۲۴ دی ۱۳۹۸ (۱۴ ژانویه ۲۰۲۰) فرانسه در بیانیهای اعلام کرد: <blockquote>«با توجه به اقدامات ایران، هیچ انتخاب دیگری نداشتیم، برای ثبت نگرانیهایمان و اینکه ایران به تعهداتش در برجام پایبند نیست به کمیسیون مشترک رجوع میکنیم.»</blockquote>همچنین سه کشور اروپایی، فرانسه، آلمان و انگلیس در بیانیهای اعلام کردند:<blockquote>«ما وزرای خارجه آلمان، فرانسه و انگلیس در منافع امنیتی مشترک و بنیادین با دیگر شرکای اروپایی مشترک هستیم. یکی از آنها حمایت از منع تکثیر سلاحهای اتمی است و اطمینان از این که ایران هرگز به سلاح اتمی دست نخواهد یافت. برحام یک نقش کلیدی در این مقوله ایفا میکند، همانطور که رهبران ما نیز بر آن تاکید کردهاند. برجام یک دستاورد کلیدی با دیپلماسی چند جانبه است. ما در برجام مذاکره کردیم و مطمئن شدیم که برنامه هستهای ایران منحصرا صلح آمیز است و باعث ایجاد صلح و ثبات بین المللی خواهد شد.»<ref>[https://tejaratnews.com/%D9%85%DA%A9%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%B3%D9%85-%D9%85%D8%A7%D8%B4%D9%87-%DA%86%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D8%9F مکانیسم ماشه چیست؟]</ref></blockquote> | در پی اعلام رسمی جمهوری اسلامی مبنی بر برداشتن گام پنجم کاهش تعهدات برجامی، روز سهشنبه ۲۴ دی ۱۳۹۸ (۱۴ ژانویه ۲۰۲۰) فرانسه در بیانیهای اعلام کرد: | ||
[[پرونده:سران سه کشور اروپایی.JPG|جایگزین=سران سه کشور فرانسه، انگلستان و آلمان که مکانیزم ماشه را فعال کردند|بندانگشتی|سران سه کشور فرانسه، انگلستان و آلمان که مکانیزم ماشه را فعال کردند]] | |||
<blockquote>«با توجه به اقدامات ایران، هیچ انتخاب دیگری نداشتیم، برای ثبت نگرانیهایمان و اینکه ایران به تعهداتش در برجام پایبند نیست به کمیسیون مشترک رجوع میکنیم.»</blockquote>همچنین سه کشور اروپایی، فرانسه، آلمان و انگلیس در بیانیهای اعلام کردند:<blockquote>«ما وزرای خارجه آلمان، فرانسه و انگلیس در منافع امنیتی مشترک و بنیادین با دیگر شرکای اروپایی مشترک هستیم. یکی از آنها حمایت از منع تکثیر سلاحهای اتمی است و اطمینان از این که ایران هرگز به سلاح اتمی دست نخواهد یافت. [[برنامه جامع اقدام مشترک|برحام]] یک نقش کلیدی در این مقوله ایفا میکند، همانطور که رهبران ما نیز بر آن تاکید کردهاند. [[برنامه جامع اقدام مشترک|برجام]] یک دستاورد کلیدی با دیپلماسی چند جانبه است. ما در برجام مذاکره کردیم و مطمئن شدیم که برنامه هستهای ایران منحصرا صلح آمیز است و باعث ایجاد صلح و ثبات بین المللی خواهد شد.»<ref>[https://tejaratnews.com/%D9%85%DA%A9%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%B3%D9%85-%D9%85%D8%A7%D8%B4%D9%87-%DA%86%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D8%9F مکانیسم ماشه چیست؟]</ref></blockquote> | |||
== منابع == | == منابع == | ||
<references /> | <references /> |
ویرایش