۲٬۳۹۰
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۱: | خط ۱: | ||
'''مکانیسم ماشه''' (Snapback) همان «ساز و کار حل اختلافات» در بندهای ۳۶ و ۳۷ در توافق هستهای برجام است که در آنها مسائل مربوط به حل و فصل اختلاف میان طرفهای برجام، در صورت بروز مناقشه به طور مفصل شرح داده شدهاند. این دو بند از آنجا که رجوع به آنها میتواند به بازگشت خودکار تحریمهای بینالمللی علیه ایران منجر شود به مکانیسم ماشه معروف شدهاند. آلمان، انگلیس و فرانسه با انتشار بیانیهای در بروکسل، روز سهشنبه ۲۴ دی ۱۳۹۸، مکانیسم حل اختلاف در برجام، موسوم به مکانیسم ماشه را فعال کردند. | '''مکانیسم ماشه''' (Snapback) همان «ساز و کار حل اختلافات» در بندهای ۳۶ و ۳۷ در توافق هستهای برجام است که در آنها مسائل مربوط به حل و فصل اختلاف میان طرفهای برجام، در صورت بروز مناقشه به طور مفصل شرح داده شدهاند. این دو بند از آنجا که رجوع به آنها میتواند به بازگشت خودکار تحریمهای بینالمللی علیه ایران منجر شود به مکانیسم ماشه معروف شدهاند. آلمان، انگلیس و فرانسه با انتشار بیانیهای در بروکسل، روز سهشنبه ۲۴ دی ۱۳۹۸، مکانیسم حل اختلاف در برجام، موسوم به مکانیسم ماشه را فعال کردند. | ||
اروپا می گوید فعال شدن این مکانیسم تنها برای بازگرداندن ایران به تعهدات برجام است، اما برخی گمانه زنیها حاکیست که فعال شدن این ساز و کار آغازی بر روند ابطال قطعنامه ۲۲۳۱ است. | |||
== مکانیسم ماشه چیست == | == مکانیسم ماشه چیست == | ||
در بندهای ۳۶ و ۳۷ برجام تعریف شده است در صورتی که هر یک از طرفهای باقیمانده در برجام (حتی یک کشور) باور داشته باشند که ایران با اقدامات خود توافق را نقض کرده میتوانند روندی را آغاز کنند که تنها در مدت ۶۵ روز به شورای امنیت و بازگشت خودکار تغییرها منتهی میشود. | در بندهای ۳۶ و ۳۷ برجام تعریف شده است در صورتی که هر یک از طرفهای باقیمانده در برجام (حتی یک کشور) باور داشته باشند که ایران با اقدامات خود توافق را نقض کرده میتوانند روندی را آغاز کنند که تنها در مدت ۶۵ روز به شورای امنیت و بازگشت خودکار تغییرها منتهی میشود. | ||
طبق این بندها، در صورت اختلاف و نقض پایبندی این توافق توسط | طبق این بندها، در صورت اختلاف و نقض پایبندی این توافق توسط امضاکنندگان، کمیسیون مشترک تشکیل میشود. | ||
چنانچه در این کمیسیون اختلاف ظرف مدت ۱۵ روزه حل و فصل نشود، موضوع در سطح هیئت وزیران خارجه ۴+۱ طرح و رسیدگی خواهد شد و در صورت عدم حل و فصل اختلاف در سطح وزرای خارجه ۴+۱، ظرف ۱۵ روز، کمیسیون مشترک در کمتر از ۵ روز نظریه هیأت مشورتی را با هدف فیصله موضوع بررسی خواهد کرد و در صورت عدم حل اختلاف (حداکثر ۳۵ روز)، موضوع به شورای امنیت سازمان ملل ارجاع خواهد شد. | چنانچه در این کمیسیون اختلاف ظرف مدت ۱۵ روزه حل و فصل نشود، موضوع در سطح هیئت وزیران خارجه ۴+۱ طرح و رسیدگی خواهد شد و در صورت عدم حل و فصل اختلاف در سطح وزرای خارجه ۴+۱، ظرف ۱۵ روز، کمیسیون مشترک در کمتر از ۵ روز نظریه هیأت مشورتی را با هدف فیصله موضوع بررسی خواهد کرد و در صورت عدم حل اختلاف (حداکثر ۳۵ روز)، موضوع به شورای امنیت سازمان ملل ارجاع خواهد شد. | ||
خط ۱۰: | خط ۱۲: | ||
در صورتی که شورای امنیت سازمان ملل ظرف ۳۰ روز به تعلیق تحریمها رای ندهد، تحریمها در چارچوب قطعنامههای قبلی شورای امنیت خود به خود به اجرا گذاشته خواهند شد و مکانیسم ماشه فعال خواهد شد. | در صورتی که شورای امنیت سازمان ملل ظرف ۳۰ روز به تعلیق تحریمها رای ندهد، تحریمها در چارچوب قطعنامههای قبلی شورای امنیت خود به خود به اجرا گذاشته خواهند شد و مکانیسم ماشه فعال خواهد شد. | ||
بازگشت همه تحریمها اما با این تفاوت که در این مرحله هیچ کشوری حق وتو ندارد و شورای امنیت با استناد به بند ۴۲ فصل هفتم منشور ملل متحد تا اقدام نظامی علیه رژیم ایران میتواند پیشروی کند.<ref name=":0">[https://fa.iranfreedom.org/%D9%85%DA%A9%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%B3%D9%85-%D9%85%D8%A7%D8%B4%D9%87-%DA%86%DB%8C%D8%B3%D8%AA/ مکانیسم ماشه چیست و چگونه عمل میکند]</ref> | بازگشت همه تحریمها اما با این تفاوت که در این مرحله هیچ کشوری حق وتو ندارد و شورای امنیت با استناد به بند ۴۲ فصل هفتم منشور ملل متحد تا اقدام نظامی علیه رژیم ایران میتواند پیشروی کند.<ref name=":0">[https://fa.iranfreedom.org/%D9%85%DA%A9%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%B3%D9%85-%D9%85%D8%A7%D8%B4%D9%87-%DA%86%DB%8C%D8%B3%D8%AA/ مکانیسم ماشه چیست و چگونه عمل میکند]</ref> | ||
== پیشزمینه مکانیسم ماشه و کاهش تعهدات برجامی رژیم ایران == | == پیشزمینه مکانیسم ماشه و کاهش تعهدات برجامی رژیم ایران == | ||
در گام اول کاهش تعهدات برجامی در ۱۸ اردیبهشت ۱۳۹۸، رژیم ایران، افزایش میزان اورانیوم غنیشده را در دستور کار قرار داد. روحانی پس از اعلام این گام گفت: «امروز ما نمیخواهیم از برجام خارج بشویم و امروز روز پایان برجام نیست». | در گام اول کاهش تعهدات برجامی در ۱۸ اردیبهشت ۱۳۹۸، رژیم ایران، افزایش میزان اورانیوم غنیشده را در دستور کار قرار داد. روحانی پس از اعلام این گام گفت: «امروز ما نمیخواهیم از برجام خارج بشویم و امروز روز پایان برجام نیست». | ||
خط ۴۴: | خط ۴۰: | ||
'''گام پنجم کاهش تعهدات برجامی رژیم ایران''' | '''گام پنجم کاهش تعهدات برجامی رژیم ایران''' | ||
رژیم ایران شامگاه یکشنبه ۱۵ دیماه ۱۳۹۸ و در پی کشته شدن [[قاسم سلیمانی]] فرمانده [[نیروی قدس سپاه پاسداران|نیروی قدس سپاه]] | رژیم ایران شامگاه یکشنبه ۱۵ دیماه ۱۳۹۸ و در پی کشته شدن [[قاسم سلیمانی]] فرمانده [[نیروی قدس سپاه پاسداران|نیروی قدس سپاه]] توسط پهباد آمریکایی در نزدیکی فرودگاه بغداد، گام پنجم کاهش تعهدات هستهای برجام را به طور رسمی برداشت و تعهدات باقیماندهاش در چارچوب برجام از جمله درباره تعداد سانتریفیوژها را کنار گذاشت. | ||
در واکنش به این اقدام رژیم ایران، دونالد ترامپ گفت که «ایران هرگز سلاح هستهای نخواهد داشت!»<ref name=":0" /> | در واکنش به این اقدام رژیم ایران، دونالد ترامپ گفت که «ایران هرگز سلاح هستهای نخواهد داشت!»<ref name=":0" /> | ||
== بیانیه مکانسیم ماشه == | |||
در پی اعلام رسمی جمهوری اسلامی مبنی بر برداشتن گام پنجم کاهش تعهدات برجامی روز سهشنبه ۲۴ دی ۱۳۹۸ (۱۴ ژانویه ۲۰۲۰) فرانسه در بیانیهای اعلام کرد: «با توجه به اقدامات ایران، هیچ انتخاب دیگری نداشتیم، برای ثبت نگرانیهایمان و اینکه ایران به تعهداتش در برجام پایبند نیست به کمیسیون مشترک رجوع میکنیم.» | |||
همچنین سه کشور اروپایی، فرانسه، آلمان و انگلیس در بیانیهای اعلام کردند:<blockquote>«ما وزرای خارجه آلمان، فرانسه و انگلیس در منافع امنیتی مشترک و بنیادین با دیگر شرکای اروپایی مشترک هستیم. یکی از آنها حمایت از منع تکثیر سلاحهای اتمی است و اطمینان از این که ایران هرگز به سلاح اتمی دست نخواهد یافت. برحام یک نقش کلیدی در این مقوله ایفا میکند، همانطور که رهبران ما نیز بر آن تاکید کردهاند. برجام یک دستاورد کلیدی با دیپلماسی چند جانبه است. ما در برجام مذاکره کردیم و مطمئن شدیم که برنامه هستهای ایران منحصرا صلح آمیز است و باعث ایجاد صلح و ثبات بین المللی خواهد شد.»<ref>[https://tejaratnews.com/%D9%85%DA%A9%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%B3%D9%85-%D9%85%D8%A7%D8%B4%D9%87-%DA%86%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D8%9F مکانیسم ماشه چیست؟]</ref></blockquote> | |||
== منابع == | == منابع == | ||
<references /> | <references /> |
ویرایش