کاربر:Safa/1صفحه تمرین: تفاوت میان نسخه‌ها

در منطقه شمال شرق با تمرکز بر استان‌های خراسان رضوی، شمالی و جنوبی فعالیت دارد. این قرارگاه در سال ۱۳۹۶ به فرمان خامنه‌ای و با هدف حفاظت از مرزهای شرقی ایران ایجاد شد. به گفته فرمانده پیشین این قرارگاه «قدرت الله منصوری» (که اخیرا در یک تصادف کشته شد)، تاسیس  این قرارگاه به دلیل ضعف دولت مرکزی افغانستان و جلوگیری از تهدید بالقوه‌ای که برای حکومت ایران از طرف مخالفین جمهوری اسلامی در این کشورها وجود داشت، بود. به گفته منصوری، این قرارگاه به توسعه زیرساخت‌ها برای مقابله با فقر مناطق محروم در این استان‌ها فعالیت کرده است.

این قرارگاه از سال ۱۳۹۳ و با واگذاری تامین امنیت مرزهای جنوب شرق ایران به سپاه، نقش محوری‌تری پیدا کرده است. این قرارگاه تامین امنیت در استان‌ سیستان و بلوچستان و مبارزه با مخالفان مسلح جمهوری اسلامی در مرزهای شرقی ایران با پاکستان و افغانستان را برعهده دارد. قرارگاه قدس در این زمینه از همکاری قرارگاه جنوب شرق نیروی زمینی ارتش هم بهره می‌برد ولی این همکاری منحصر به تامین امنیت در مناطق مرزی است.

این قرارگاه هم‏چنین یک طرح هدفمند با عنوان «طرح امنیتی شوشتری» را اجرا می‌کند که با جذب و آموزش نیرو از قبایل استان سیستان و بلوچستان، به سامان‏دهی گروه‌های نظامی، شبه نظامی و امنیتی می‌پردازد.

علاوه بر قرارگاه قدس، تیپ «هوابرد» و یگان «صابرین» نیروی زمینی سپاه نیز از یگان‌های «احتیاط» منطقه جنوب شرق ایران هستند که در صورت وقوع حوادث امنیتی، با هواپیما و بال‎گرد به منطقه اعزام می‌شوند تا در ماموریت‌های محوله، به کمک قرارگاه قدس بروند.

در منطقه جنوب بر تمرکز بر استان‌های فارس، بوشهر و هرمزگان فعالیت می‌کند. در سال‌های اخیر این قرارگاه یکی از مناطق مانورهای نظامی سپاه پاسداران بوده است. در اسفند ۱۳۹۳ فرمانده قرارگاه «حمید سرخیلی»، ازبرگزاری رزمایش «پیامبر اعظم ۹» خبر داد. این رزمایش در  مساحت ۳ هزار کیلومتر مربع از «کوه مبارک» در منطقه جاسک تا بندر لنگه و جزایر قشم، لارک، هنگام و هرمز انجام شد. به گفته سرخیلی این مانور توسط نیروهای زمینی سپاه پاسداران با قرارگاه مدینه مونوره که ۵۰۰۰۰ کماندو و نیروهای پیاده و زرهی، برای دفاع از تنگه هرمز برگذار شده بود. وی همچنین گفت که قرارگاه، مجهز به «صدها لانچر ، ضد تانک  و ضد زره و صدها موشک ادوات زرهی» است.

در شمال غربی، استان‌های آذربایجان شرقی، زنجان و اردبیل را کنترل می‌کند. این قرارگاه شامل  قرارگاه فضای مجازی در شرق آذربایجان است. در آذر ماه ۱۳۹۷، «محمد رضا سیفی»، دبیر این قرارگاه اعلام کرد که قرارگاه فضای مجازی آذربایجان رتبه برتر در کشور رادر حوزه تولید گیم، انیمیشن و نرم افزار به دست آورده است.

قرارگاه «صاحب‌الزمان»: در منطقه مرکزی با تمرکز بر استان‌های مرکزی، سمنان، قم و قزوین فعالیت دارد. در جریان جنگ ایران و عراق، نیروهای سه استان عهده‌دار عملیات اطلاعاتی در جبهه‌ها بودند.  

در بهمن ماه ۱۳۹۳ فرمانده قرار‌گاه جواد استکی اعلام کرد: «این قرارگاه لشکرهای علمیاتی ۱۴ امام حسین(ع)، لشکر ۸ نجف اشرف، تیپ ۴۴ قمر بنی‌هاشم(ع)، تیپ الغدیر، گروه موشکی ۱۵ خرداد، تیپ ۴۰ مهندسی صاحب الزمان(عج)، مراکز آمادی و پشتیبانی از جمله مجتمع آموزشی امیرالمومنین(ع) و بیمارستان صدوقی و ۳۰ گردان بسیجی را زیر نظر دارد.»

مهندسی رزمی و پشتیبانی: این مرکز تحت نظر معاونت رزمی نیروی زمینی سپاه اداره می‌شود و دارای ده‌ها تیپ مهندسی است. یکی از مهم‌ترین ماموریت‌های این مرکز، انسداد مرزها است که با راه‌اندازی پایگاه‌های موقت یا‌ دائم انجام می‌شود.

نیروی هوایی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی کار خود را در اواخر سال ۶۴ با صلاحدید بنیانگذار کبیر انقلاب اسلامی حضرت امام خميني(ره) و فرماندهی "موسی رفان" با چند هواپیمای کوچک در گوشه‌ای از فرودگاه مهرآباد آغاز کرد.

اين نيرو به مرور در سال‌های اولیه بعد از جنگ تحمیلی با ورود هواپیماهای ایلیوشین ایل-۷۶ و سوخوسو-۲۵ وهلی‌کوپتر میل۱۷ قدرتمندتر شد.

پایگاهای آن در تهران، مشهد، شیراز و چند نقطه نامعلوم دیگر مستقر بود.

 

 

 

 

 

نیروی هوافضای سپاه که از سال 88 با این نام و قبل از آن با نام نیروی هوایی سپاه فعالیت می کرد، بدون تردید یکی از مهمترین عوامل قدرت دفاعی جمهوری اسلامی ایران محسوب می شود. بهره گیری از انواع موشک های کوتاه برد، میان برد و بلند برد و همچنین شهرهای موشکی زیر زمینی، این نیرو را به عنوان بازوی بسیار قدرتمند جمهوری اسلامی ایران معرفی کرده است.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

پس از شهادت شهید کاظمی، در مقطع بسیار کوتاهی سردار محمدرضا زهدی مسئولیت فرماندهی نیروی هوایی سپاه را عهده دار شد.

 

 

 

 

 

 

سابقه تشکیل رسمی نیروی هوایی سپاه (نهسا) مانند دو نیروی زمینی و دریایی به ۲۶ شهریور سال ۱۳۶۴ باز می گردد، زمان صدور حکم «روح‌الله خمینی» برای تشکیل نیروهای سه گانه سپاه. در سال‌های نخست انقلاب، مهم ترین ماموریت سپاه در حوزه هوایی، ارایه خدمات حمل و نقل به مقامات کشوری از طریق فرودگاه مهرآباد بود و در قالب یک یگان هوایی ایفای نقش می‌کرد و در جنگ ایران و عراق، ماموریت خاصی بر عهده نداشت.  به گفته «محسن رضایی»؛ فرمانده وقت سپاه، مسئولان این نهاد، «در زمینه تشکیل نیروهای دریایی و هوایی» طرح‌های زیادی تهیه کرده بودند و در نهایت با موافقت و پیشنهاد شورای عالی سپاه، فرمان تشکیل «نیروی هوایی سپاه»، از سوی خمینی صادر می‌شود. فرمانی که مخالفانی در ارتش و سطوح بالای سیاسی داشته ولی به محض صدور فرمان، فرماندهان سپاه به سرعت و با راه‌اندازی آموزشگاه‌های موشکی زمین به زمین، توپخانه ضدهوایی، خلبانی و خلبانی هلیکوپتری، این نیرو را توسعه داده و نهادینه کردند.

 

«سازمان رزم نیروی هوایی سپاه» نیز با به کارگیری چند هواپیمای تکانو در سال ۱۳۶۸ شکل گرفت. در دوران پس از جنگ، یکی از مهم‌ترین برنامه‌های نیروی هوایی سپاه، ایجاد پایگاه‌های موشکی در شهرهای مختلف ایران بود که به توسعه دامنه نفوذ نظامی این نیرو کمک موثری کرد. دومین مرحله مهم توسعه نیروی هوایی سپاه در سال ۱۳۸۸ بود که با افزوده‌ شدن بخش فضایی به آن، نیروی هوافضای سپاه تشکیل شد. سومین مرحله تغییرات به اسفند سال ۱۳۹۴ باز می‌گردد که با تشکیل نیروی هوانیروز در نیروی زمینی سپاه، بخش عمده یگان بالگردهای نیروی هوایی سپاه به نیروی زمینی تحویل داده شد. در سال های اخیر با تقویت توان موشکی ایران بر اهمیت نیروی هوافضای سپاه افزوده شده است. فرماندهان سپاه مدعی هستند که از نظر توان موشکی، در خاورمیانه در رتبه اول و در سطح جهان در رتبه هفتم هستند.

نیروی هوافضای سپاه توسط ستاد فرماندهی مستقر در منطقه چیتگر تهران اداره می‌شود. در زیرمجموعه نظامی این نیرو، چهار بخش موشکی، پدافند هوایی، هواپیمایی و بالگردی و هواپیماهای بدون سرنشین فعال هستند. در زیرمجموعه فرمانده نیروی هوایی، جانشین فرمانده نیرو حضور دارد که توسط فرمانده سپاه منصوب می شود. معاونت هماهنگ‌کننده، معاونت عملیات، معاونت فرهنگی و معاونت روابط عمومی و تبلیغات از دیگر زیرمجموعه‌های فرمانده نیروی هوافضای سپاه محسوب می‌شوند.

فرماندهی عملیات هوایی یک مرکز پشتیبانی است که ماموریت‌های پروازی پشتیبانی را برای سایر نیروهای سپاه انجام می‌دهد. این مرکز شامل سه بخش پروازهای پشتیبانی، ترابری و رزمی و یک بخش بالگردی است. یکی از ماموریت‌های این مرکز، انجام‌های فعالیت‌های امدادی هوایی در هنگام بروز بحران و حوادث غیرمترقبه، اطفا حریق و ... است.

در طول سال‌های گذشته همچنین سه شهر موشکی متعلق به این نیرو رونمایی شد. فرماندهان سپاه اعلام کرده اند که ایران شهرهای موشکی بیشتری دارد. به گفته مقام‌های سپاه، این پایگاه‌های موشکی که شامل «موشک در بردهای مختلف» در عمق ۵۰۰ متری زمین و زیر کوه‌های بلند ساخته شده‌اند و «در همه پایگاه‌های بر روی پرتابگر سوار، آماده پرتاب و دست‌ها بر روی ماشه است.» مقام‌های سپاه همچنین از وجود ۱۴دپوی زیرزمینی در عمق ۳۰۰ تا ۵۰۰ متر برای نگهداری از سیستم‌های موشکی ایران خبر داده‌اند که مشخص نیست چند دپو در اختیار نیروی هوافضای سپاه پاسداران است.

معاونت‌ها: در زیرمجموعه فرمانده نیروی دریایی، جانشین فرمانده حضور دارد که توسط فرمانده سپاه منصوب می‌شود. در این نیرو، معاونت‌های اطلاعات، بازرسی و تعالی، فرهنگی، ایمنی و اقدامات تامینی، آموزش، عملیات، هماهنگ‌کننده، نیروی انسانی و بهداری فعال هستند.

یکی از مهم‌ترین یگان‌های نیروی دریایی سپاه محسوب می‌شود. این یگان مستقل نظامی ویژه (Sepah Navy Special Force) در  سال ۱۳۸۶ تاسیس شد. محل شروع فعالیت این یگان، جزیره فارور در فاصله ۲۵ کیلومتری مرز ایران بود. تعداد نیروهای ویژه مستقر در این یگان، ۵۰۰ تا ۶۰۰ نفر اعلام شده است. این یگان ویژه که در حال حاضر به تیپ تبدیل شده است، در برخی ماموریت‌های دریایی مقابله با دزدان دریایی نیز مشارکت داشته است. در خرداد ۱۳۹۵، «علی فدوی»، فرمانده وقت نیروی دریایی سپاه از اجرای برنامه‌های عملیاتی و آموزشی برای نیروهای محور مقاومت در یگان ویژه سپاه خبر داده بود. منظور از محور مقاومت، استخدام شدگان کشورهای سوریه، عراق، لبنان، افغانستان و پاکستان است که به طور مدوام از سوی سپاه پاسداران جذب می‌شوند و پس از دریافت آموزش‌های نظامی لازم، به مناطق جنگی یا ماموریت‌های مدنظر سپاه اعزام می‌شوند.

در سال ۱۳۱۰ از طریق وقف تاسیس شد. در اوایل انقلاب، این  بیمارستان به سپاه پاسداران و در سال‌های بعد مدیریت این بیمارستان به نیروی دریایی سپاه واگذار شد. این بیمارستان به عموم مردم، به ویژه اعضای نیروهای مسلح، خدمات ارائه می‌دهد و شامل واحدهای جراحی، ارتوپدی، چشم پزشکی، اورولوژی، زنان و زایمان، ENT، داخلی و گوارش، بیماری‌های عفونی ، آلرژی و کودکان، نوزادان و واحدهای قلب و عروق است.

 

این بیمارستان همچنین دارای واحدهای دیگری مانند اورژانس، رادیولوژی (MRI، CT Scan، Sono، OPG، پوکی استخوان، ماموگرافی)، آزمایشگاه، فیزیوتراپی، آئومیتی، اپتیک، دندانپزشکی و همچنین بخش‌های ویژه، از جمله CCU، ICU و NICU است.

یک بیمارستان  ۳۲ تختی است و توسط «دانشکده پزشکی هرمزگان» و نیروی دریایی سپاه در منطقه پنج استان هرمزگان تاسیس شده است. بیمارستان دارای واحدهای داروخانه، آزمایشگاه، سونوگرافی، رادیولوژی از جمله خدمات پزشکی عمومی، فیزیوتراپی، داخلی، چشم پزشکی، جراحی بینی و گلو، زنان و کودکان است.

در سال ۱۳۸۶ با ۳۲ تخت تاسیس شد و در سال ۱۳۹۶ به ۶۴ تخت ارتقا یافت. واحدهای بیمارستان شامل واحدهای CCU و روانپزشکی و سه اتاق عمل جراحی هستند. همچنین دارای واحدهای ویژه‌ای در پزشکی داخلی، اطفال، زنان، جراحی، دیالیز و تالاسمی است.

نیروی دریایی سپاه در حوزه فعالیت‌های اقتصادی به طور عمده در پروژه‌های ساخت اسکله و موج‌شکن حضور دارد. این نیرو در یک پروژه بزرگ، برنامه ساخت و ایجاد ۳۰۰موج شکن در جنوب ایران را پیش می‌برد. این نیرو همچنین از طریق بنیاد تعاونی مسکن، در فعالیت‌های مسکن‌سازی مشارکت دارد. ساخت پروژه‌های عمرانی کوچک، توزیع مواد غذایی، ساخت مسکن و ... از محورهای فعالیت این قرارگاه است. مقام‌های دولت حسن روحانی همچنین از مشارکت با نیروی دریایی سپاه برای توسعه سواحل جنوبی ایران از جمله ساخت فرودگاه و اسکه در جزایر ایران خبر داده و گفته‌اند مبارزه با قاچاق کالا در خلیج فارس به سپاه واگذار شده است. از جزییات این همکاری‌ها و نحوه مشارکت و فعالیت سپاه در فعالیت‌های مبارزه با قاچاق کالا گزارشی منتشر نشده است. سپاه پاسداران در طول دو دهه گذشته، متهم بوده که از طریق اسکله‌هایی که در بنادر جنوبی ایران در اختیار دارد، اقدام به قاچاق کالا به داخل ایران کرده است.

 

 

این نیرو همچنین یک ایستگاه بین‌المللی در محدوده تنگه هرمز احداث کرده است. ماموریت‌های نیروی دریایی سپاه در این بخش از طریق یگان هوابرد و ناوگروه پیگیری می‌شود.

 

نیروی دریایی سپاه ، علاوه بر انجام ماموریت‌های دفاعی و حفاظتی از مرزها، در برخی ماموریت‌های دریایی مانند تامین تردد کشتی‌ها و شناورهای تجاری و مبارزه با دزدان دریایی، مشارکت کرده است.

فرماندهی این سپاه را «علی رزمجو» به عهده دارد. در دی‌ماه ۱۳۹۷، رزمجو به رسانهها گفت این سپاه ۸۰۰ میلیارد ریال در پروژه‌های محرومیت‌زدایی در اسنان بوشهر صرف کرده است. این  پروژه‌ها شامل ساخت ۱۰۰۰ واحد مسکونی، ساخت مدارس، مسجد و واحدهای بهداشتی است.

فرمانده این سپاه «علی قاسمی» است. قاسمی در بهمن ماه ۱۳۹۷ به خبرگزاری مهر گفت که سپاه «انصارالرضا»، ۷۵۰ پروژه زیربنایی را در این استان آغاز کرده است. او همچنین از تشکیل یک مرکز هماهنگی با بخش اجتماعی خبر داد که به مشکلات اجتماعی و فقر در استان رسیدگی خواهد کرد.

 فرمانده این سپاه سرلشکر «جهانبخش کرمی» است. در آذر ماه ۱۳۹۷، کرمی به خبرگزاری مهر گفت که سپاه «انصارالمهدی» بیش از ۶۲۰ پروژه محرومیت‌زدایی را با همکاری قرارگاه محرومیت‌زدایی سپاه پاسداران به اجرا درآورده است. این پروژه‌ها در زمینه انتقال آب، آب آشامیدنی، مرمت مساجد، زمین‌های کشاورزی و مراکز بهداشتی درمانی است.

فرمانده این سپاه بر عهده «محمدحسین رجبی» است. در بهمن‌ماه ۱۳۹۷، رجبی اعلام کرد که این سپاه طی هشت سال گذشته حدود  ۶۰۰۰ پروژه محرومیت‌زدایی در استان کردستان اجرا کرده است. این استان محل وقوع درگیری‌های بین گروه‌های کرد ایرانی مخالف جمهوری اسلامی، به خصوص «حزب دموکرات کردستان» و سپاه پاسداران بوده است. در سال ۱۳۷۵، این حزب موافقت کرد که فعالیت‌های نظامی خود را در داخل ایران متوقف کند. در سال ۱۳۹۵، موج جدیدی از درگیری‌ها میان این حزب و اعضای سپاه پاسداران ایجاد و منجر به «کشته شدن۲۰ عضو سپاه پاسداران و ۱۱ شورشی کرد» شد. در شهریور ۱۳۹۷، این سپاه تأیید کرد که به مقر ستادهای حزب دموکرات کردستان در عراق حمله موشکی کرده است. به گزارش رسانه‌ها در اثر این حمله ۱۵نفر کشته و ۵۰ نفر زخمی شدند.

در تیرماه ۱۳۹۵، سپاه «ثارالله» ازکشف مواد منفجره در هنگام عملیات مشترک خود با سپاه پاسداران در سیستان و بلوچستان خبر داد. اخیرا ابوحمزه به طور صریح به اعضای اصلاح‌طلب مجلس این استان به دلیل گرفتن کمک مالی از حزب اصلاح‌طلب «کارگزاران»، حمله کرد. در واکنش به اعتراض این نمایندگان به اتهامات وارد شده ،ابوحمزه گفت: «من به صراحت اعلام می‌کنم که سپاه هرکس را که بخواهد برخلاف مردم و نظام حرکت کند، سريع عليه‌اش بلند مي‌شود؛ ما سراغ تک تک‌شان مي‌رويم.»

فرمانده این سپاه، سردار «سیدحسین مرتضوی» است.این سردار سپاه اخیرا از اعزام ۲۰۰ گروه جهادی سازندگی متشکل از بسیجیان به مناطق فقیرنشین این استان خبر داد. این اقدام در قالب بخشی از تمرین نظامی ارتش «محمد رسول‌الله ۲» انجام شد و از طریق آن ۱۶ گردان بسیجی به قسمت‌های اصلی شهر و اردوگاه‌های آن‌ها برای انجام تمرینات رزمی و بدنی فرستاده شدند.

فرمانده این سپاه سردار «مرتضی کشکولی» است. اخیرا، کشکولی از اجرای ۱۱۴۳ پروژه زیربنایی (با کمک قرارگاه پیشرفت و آبادانی سپاه پاسداران) در استان لرستان در زمینه‌های بهداشت،  آموزش و پرورش و عرصه‌های اجتماعی و فرهنگی خبر داد. به گفته وی،۸۵۰ گروه جهادی برای شروع این پروژه‌ها سازمان‌دهی خواهند شد.

سپاه حضرت عباس، اردبیل: فرماندهی این سپاه بر عهده  سردار «جلیل بابازاده» است. در آبان‌ماه ، بابازاده به خبرنگاری مهر گفت که اقشار ۲۲ گانه بسیج در ۱۱منطقه این استان فعال بوده و یک سوم جمعیت این استان را اعضای بسیج تشکیل می‌دهند. او همچنین گفت که بسیج  برنامه‌های معرفتی و تربیتی و همچنین پروژه‌های محرومیت‌زدایی و ساخت و ساز را در استان اردبیل اجرا می‌کند. به گفته بابازاده، «سپاه حضرت عباس» برای امنیت داخلی پنج گردان بسیج را سازماندهی می‌کند. این گردان‌ها عبارتند از: «عاشورا»، «امام حسین»، «الزهرا»، «کوثر» و «امام علی». در همان سال بابازاده همچنین گفته بود که این سپاه آموزش‌های تکمیلی را برای بیش از  ۱۰۰۰ گردان بسیجی فراهم می کند.

فرماندهی این سپاه بر عهده سردار «علی‌محمد اکبری» است. در دوران مسئولیت «رضا محمدسلیمانی» فرمانده پیشین  سپاه «قمر بنی‌هاشم»،  ۷ گردان «امام حسین» تاسیس شدو در طی ده سال این تعداد به ۱۰ گردان افزایش یافت. طبق گفته اکبری، فرمانده جدید سپاه قمر بنی هاشم، ۱۳ سرباز کشته شده در سوریه از این استان هستند. درشهریورماه ۱۳۹۷، این سپاه از اعزام ۱۵۰ گروه جهادی، از طریق مشارکت گردان‌های «عاشورا»، «الزهرا»و  بسیجی، به مناطق محروم استان خبرداد.

توسط سرهنگ «بهرام ریاحی» فرماندهی می‌شود. این سپاه فعالیت نیروهای بسیج را سامان‌دهی  می‌کند. از جمله این فعالیت‌ها اعزام دانشجویان بسیجی به اردوگاه‌های مختلف برای میزبانی زائرانی که به اماکن مقدس می‌روند را می‌توان برشمرد. در بهمن‌ماه ۱۳۹۷ ریاحی از افتتاح ۴۴ واحد مسکونی بوسیله نیروهای جهادی در مناطق زلزله زده استان کرمانشاه خبر داد.

فرمانده این سپاه سردار «محسن کرمی» است. سپاه «رسول‌الله ماموریت خود را، ترویج محرویت‌زدایی بر اساس یک مدل اقتصاد مقاومتی اعلام کرده است. این سپاه نیروهای بسیج را با اجرای برنامه‌هایی برای ایجاد شغل، ایجاد خانه‌ برای کمک به محرومان و فقرا، افتتاح پایگاه‌های مقاومت و مراکز ورزشی و فرهنگی بسیج سامان‌دهی می‌کند. اخیرا، به این سپاه، ماموریت ارائه خدمات برای تسهیل میزبانی زائران پاکستانی که عازم ایران هستند نیز واگذار شده است.

سپاه سلمان، سیستان و بلوچستان: تحت فرماندهی سرتیپ «امان‌الله گشتاسبی» است. همانند دیگر سپاه‌های استانی، این سپاه، بسیجیان را برای تجمع و تمرینات سازماندهی می‌کند.ازاین فعالیت‌ها، بعنوان نمونه می‌توان از تجمع  ۲۵۰۰۰ نفری بسیجیان متشکل از شاخه‌های بسیج است که مهرماه صورت گرفت نام برد. این تجمع در راستای سومین مرحله از رزمایش نیروهای بسیج «محمدرسول‌الله» برگزار شد..

تحت فرماندهی سرتیپ «حبیب شهسواری» است. این سپاه نیروهای بسیج را از طریق نمایشگاه‌های آموزشی، ارسال تیم‌های پزشکی و گروه‌های جهادی به مناطق محروم و تشکیل گروه‌های سیاسی به عنوان «روشنگری» ساماندهی می‌کند. این سپاه همچنین در پروژه‌های کوچک توسعه‌ای مانند برق‌رسانی به روستاهای استان فعال است.

توسط سردار«غلامحسین سلیمانی» فرماندهی می‌شود. سلیمانی در گذشته از سیاست‌های اقتصادی دولت روحانی به علت عدم توجه به «اقتصاد مقاومتی اسلامی» انتقاد کرده است. وی در سال ۱۳۹۵ گفت: «عمده مشکلات اقتصادی کشور ناشی از پیاده‌کردن مدل اقتصادی است که جریانات خاص پس از برجام توانسته بودند اعتماد مردم را جلب کنند و این مدل را اجرا کردند که تعداد زیادی از محرومان را زیر چرخه‌های این مدل له کردیم.»

 

این سپاه گروه‌های جهادی شامل مهندسان، روحانیون و دانش‌آموزان را به مناطق محروم استان می‌فرستد و در پروژه‌های ساختمانی کوچک شرکت می‌دهد. این فعالیت‌ها از طریق اردوگاه‌های آموزشی جهادی که در تعدادی از پروژه‌ها (مانند پروژه تامین آب، پروژه آب آشامیدنی و بازسازی حسینیه‌ها) شرکت کرده‌اند،  ساماندهی می‌شوند. پس از بحران اقتصادی سال ۱۳۹۷، که به دلیل تورم و افزایش نرخ ارز،کاهش ارزش ریال  و بحران بانکی و خروج دولت آمریکا از برجام بوجود آمد، این سپاه عهده‌دار مبارزه با فساد و سودآوری شد. در مهرماه سال ۱۳۹۷، این سپاه ازاعلام ۲۶ مورد احتکار در استان اصفهان به ارزش ۸هزار میلیارد ریال خبر داد.

این سپاه تحت فرماندهی سرلشکر «زین‌العابدین خرم» است. سپاه «عاشورا» نیروهای بسیج را از طریق مشارکت با پروژه‌های کوچک در مناطق محروم برنامه‌های محرومیت‌زدایی ساماندهی می‌کند . این پروژه‌ها در زمینه آب، ایجاد شغل و ارائه خدمات به روستاها است. خرم در دی ماه ۱۳۹۷ به رسانه‌ها گفت که سپاه در حال تشکیل یک کاروان برای کمک‌های اقتصادی و بازسازی در سوریه است. به گفته خرم، این کاروان اولین نوع خود در استان آذربایجان‌شرقی است و هدف آن تشویق سرمایه‌گذاران برای شرکت در بازسازی و کسب سود برای شرکت‌های ایرانی است.

فرمانده این  سپاه پاسداران «محمد شاه‌چراقی» است. به نظر می‌رسد این انتصاب به مدت دو ماه پس از برگزاری تجمع مخالفان دولت در مرداد ۱۳۹۷ در حوزه‌علمیه در قم، صورت گرفته است. این رویداد توسط تندروها در اعتراض به سیاست‌های دولت و مشکلات اقتصادی برگزار شد. درهنگام سخنرانی یکی از مخالفان تندروی دولت، «حسن رحیم‌پورازغندی»، یک پلاکارد توسط گروهی از روحانیون، خطاب به «حسن روحانی» دیده شد که در آن  نوشته بود «ای آنکه مذاکره شعارت، استخر فرح در انتظارت.» این شعار به مرگ مشکوک هاشمی رفسنجانی در استخر کاخ سعدآباد اشاره داشت و به عنوان تهدید جانی به حسن روحانی قلمداد شد. این رویداد باعث واکنش روحانیون عالی رتبه محافظه‌کار، از جمله آیت‌الله مکارم شیرازی  شد. مکارم شیرازی این تجمع را ناامید کننده دانست و از سپاه این استان بابت اجازه دادن به برگذاری این تجمع پاسخ خواست.

فرمانده این سپاه سرهنگ «حمید خرمدل» است. وی قبلا، فرمانده سپاه «امام صادق» در استان بوشهر بود. وی همچنین سوابق مختلف در سپاه استان کهگیلویه و بویراحمد، از جمله مسئولیت رئیس بسیج دانشگاهی، فرمانده سپاه «مالک اشتر» ، معاون اطلاعات و معاون فرمانده سپاه امام صادق بوشهر، را در کارنامه خود دارد.

توسط «سیدهاشم غیاثی»، فرماندهی می‌شود. در سال ۱۳۹۵، غیاثی اعلام کرد که سپاه فجر در نظر دارد اعتبارات خود را به ۱۴ ناحیه محروم در استان اختصاص دهد. پس از زمین‌لرزه سال ۱۳۹۵ در استان فارس، این سپاه از رساندن کمک و خدمات به قربانیان زمین‌لرزه خبر داد. غیاثی اعلام کرد که گروه‌های بسیجی در زمینه‌های خدمات پزشکی، مشاوره درمانی و توزیع مواد غذایی و وعده‌های غذایی گرم برای قربانیان فعال بوده‌اند.

فرمانده این سپاه سرهنگ «حمید دامغانی» است. وی فرماندهی سپاه پاسداران در شهر شاهرود و معاونت هماهنگ‌کننده سپاه در استان تهران را در کارنامه خود دارد. به گفته دامغانی ۴۶ حوزه بسیج محلات در استان سمنان فعالیت می‌کنند که در عرصه‌های فرهنگی فعال خواهند بود. او همچنین گفته است که ۲۱۲ هزار نفر در ۶۰۰ پایگاه بسیج استان سمنان عضویت دارند که از جمعیت ۷۰۰ هزار نفری سمنان، ۱۲۲ هزار نفر بسیجی عادی و ۹۰ هزار نیروی فعال هستند.

فرمانده این سپاه  سرلشکر «محمد عبدالله‌پور» است. سپاه قدس برنامه‌های مختلفی برای ساماندهی نیروهای بسیج دارد. این برنامه‌ها شامل  برگزاری تمرینات نظامی سالانه بسیج و سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و اعزام گروه‌های جهاد اسلامی بسیجی به منظور کمک به مناطق محروم است. در شهریور ماه ۱۳۹۷، این سپاه رزمایش «عاشورا» را  در شهر آستارا در قالب چهار گردان ازگردان‌های «کوثر» و «بیت‌المقدس» در منطقه آستارا سازماندهی کرد.

توسط «محمد حسین بابایی» فرماندهی می‌شود. این سپاه برنامه‌های محرومیت‌زدایی و مسکن را توسط  بسیج اقشار ساماندهی می‌کند. به گفته بابائی، در بهمن‌ماه ۱۳۹۷، ۶۵ نفر از دانش‌آموزان، کارگران، پزشکان و مهندسین در عرصه رزم اقتصاد فعالیت کرده‌اند.

توسط سردار «حسین معروفی» فرماندهی می‌شود  . سپاه در برنامه‌های کاهش فقر و پروژه‌های کوچک در مناطق محروم و روستاهای استان شرکت می‌کند. این پروژه‌ها در زمینه تامین آب آشامیدنی، کشاورزی، کارگاه‌های تولید و ساخت کانال‌های بتنی، ساخت مدارس و مراکز ورزشی است.

تحت فرماندهی سردار «حسین شاهوارپور» است از سال ۱۳۸۸، این سپاه مسئول میزبانی زائران به عنوان بخشی از برنامه «راهیان نور» است.

بروز برخی ناآرامی‌های اجتماعی در شهرهایی چون مشهد و اسلامشهر در این دوران، توجه فرماندهان سپاه برای استفاده از ظرفیت بسیج برای سرکوب ناآرامی‌های احتمالی را به خود جلب می‌کند و بسیج به عنوان یک رکن مهم فعالیت‌های امنیتی وارد میدان می‌شود. تاسیس «صندوق قرض‌الحسنه بسیجیان»، بنیاد تعاون بسیج، موسسات علمی و آموزشی، فرهنگی و هنری و بهداشتی از دیگر مراحل گسترش بسیج در این دوران است. گام تکمیلی برای افزایش نفوذ بسیج در جامعه ایران، با گسترش تشکیلات بسیج دانش آموزی برداشته شد و به دنبال آن سازمان بسیج دانشجویی از راه رسید. در حوادث سال ۱۳۷۸ و برخورد با دانشجویان معترض، بسیج دومین تجربه درون شهری در سرکوب معترضان را از سر گذراند. اوج فعالیت‌های سیاسی بسیج به انتخابات ۱۳۸۸ باز می‌گردد که بسیج مهم‌ترین نقش را در سرکوب قیام کنندگان آن سال ایفا کرد.

در این سال، بسیج یک مرحله تحول مهم را تجربه کرد و «مناطق مقاومت بسیج» در استان‌ها به نیروی زمینی سپاه پیوستند، بازگشت به همان نقطه ای که سال ۱۳۶۸ درباره‌اش بحث شده بود. این تحول مهم، سبب تغییر نام بسیج از «نیروی مقاومت بسیج» به «سازمان بسیج مستضعفین» شد. بر اساس این تغییرات، در هر استان، فرمانده سپاه استان، مسئولیت نواحی مقاومت شهرستان‌های استان را بر عهده دارد.

یک مرکز آموزشی ویژه نیروهای بسیج است. ساماندهی و راه‌اندازی گردان‌های امام حسین بسیج از مسئولیت‌های اصلی این قرارگاه بوده است. هدف از تشکیل این گردان‌ها، «آمادگی نظامی و مقابله با تهدیدات دشمن» و «مقابله با تهدیدات امنیتی» اعلام شده است. این گردان‌ها دارای ساختار سازمانی مستقل هستند و در حوزه آموزش‌های نظامی، تحت نظر تیپ نیروی زمینی هر استان اداره می‌شوند. نیروهای عضو این گردان، نیروهای حرفه‌ای آموزش دیده هستند که برنامه آموزشی ماهانه دارند. در جریان حضور ایران در جنگ سوریه، ثبت نام افراد و آموزش اولیه جهت اعزام به سوریه، در گردان‌های امام حسین صورت می‌گرفت و «قرارگاه مرکزی امام حسین» به مرکز اصلی جذب، آموزش و اعزام نیروهای وابسته به سپاه به سوریه تبدیل شد. فرمانده کل سپاه، فرمانده این قرارگاه است و فرد جانشین او، امور اجرایی و مدیریت قرارگاه را بر عهده دارد. این قرارگاه در همه استان‌ها دارای مرکز آموزشی است. قرارگاه‌های استانی به صورت منطقه‌ای مدیریت می‌شوند. این گردان‌ها دارای ساختار سازمانی مستقل هستند و در حوزه آموزش‌های نظامی، تحت نظر تیپ نیروی زمینی هر استان اداره می‌شوند. نیروهای عضو این گردان، نیروهای حرفه‌ای آموزش دیده هستند که برنامه آموزشی ماهانه دارند. در جریان حضور ایران در جنگ سوریه، ثبت نام افراد و آموزش اولیه جهت اعزام به سوریه، در گردان‌های امام حسین صورت می‌گرفت.

سازمان بسیج سازندگی: سازمان بسیج سازندگی ۱۷ اردیبهشت سال ۱۳۷۹ به فرمان علی خامنه‌ای تشکیل و جایگزین «جهاد سازندگی» شد. خامنه‌ای در دیدار با فرماندهان سپاه و بسیج، این طرح را ایده شخصی خودش اعلام کرده و هدف طرح را سازماندهی جوانان برای حضور در مناطق محروم و فعالیت‌های عمرانی، اعلام کرده و شناسایی حوزه‌ها و تامین بودجه را به دولت واگذار کرده است. فرمانده بسیج سازندگی با حکم فرمانده بسیج منصوب می‌شود. در زیرمجموعه این سازمان، «قرارگاه گروه‌های جهادی» فعال است که در همه استان‌ها تشکیل شده است. نهاد رابط بین دولت و سازمان بسیج سازندگی، کارگروهی موسوم به «ستاد پشتیبانی از اردوهای جهادی» است. ریاست این کارگروه در سطح ملی با وزیر کشور است و سطح استانی با ریاست استانداران، فعالیت می‌کند. حوزه‌های فعالیت سازمان بسیج سازندگی بر اساس آیین نامه اجرایی که سال ۱۳۸۶ به تصویب هیات دولت رسیده، عبارتند از فعالیت‌های عمرانی زودبازده در حوزه کشاورزی، عمرانی، صنایع تبدیلی، انرژی، راه و ساختمان و بهداشت و درمان، فعالیت‌های عام‌المنفعه در مناطق محروم، فعالیت‌های امدادی در حوادث غیرمترقبه، فعالیت‌های فرهنگی در حوزه‌های دینی، هنری، ورزشی، محیط زیست و سوادآموزی، فعالیت‌های مردم یاری و پروژه‌های اقتصادی کم هزینه.

سازمان بسیج سازندگی علاوه بر عقد قرارداد به عنوان پیمانکار با نهادهای دولتی، می‌تواند بودجه مورد نیاز طرح را به صورت مستقیم از سازمان برنامه و بودجه دریافت کند. سیر حرکت این سازمان در طول ۱۸ سال گذشته از اردوهای تابستانی برای فعالیت‌های عمرانی در مناطق محروم به فعالیت‌های اقتصادی تغییر کرده و هم از نظر فعالیت‌ها و هم از نظر اعتباری از دولت تقریبا مستقل شده و به صورت موازی به فعالیت می‌پردازد. این سازمان اعلام کرده که در طول هر سال، بیش از ۸۰۰ هزار نفر را در قالب اردوهای جهادی به مناطق محروم برای انجام فعالیت‌های عمرانی و خدماتی اعزام می‌کند. رئيس سازمان بسیج سازندگی،‌ این نهاد نظامی-اقتصادی تاکنون، ۱۴۵هزار واحد تولیدی در ۱۳حوزه ایجاد کرده است. حوزه‌های مسکن، صنایع تبدیلی و کشاورزی از حوزه های مورد علاقه سازمان بسیج سازندگی است که اکنون یک پیمانکار مهم اقتصادی و عمرانی محسوب می‌شود. این سازمان با حمایت شبکه بانکی وابسته به سپاه، در پرداخت تسهیلات بانکی به پروژه‌های اقتصادی نیز فعال شده است.  از سال ۱۳۷۹ تا ۱۳۸۴، «سردار محمود صلاحی»، از سال ۱۳۸۴ تا ۱۳۹۲ «مجید خراسانی»،  از سال ۱۳۹۲ تا ۱۳۹۴، «ابراهیم عزیزی» و از سال ۱۳۹۴ تاکنون، سردار «نعمان غلامی»، فرمانده سازمان بسیج سازندگی بوده‌اند.

«مرکز فضای مجازی بسیج»:، یک شبکه گسترده اجرایی در حوزه مجازی است که به تولید محتوا برای فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی، برگزاری دوره‌های آموزشی، ساخت بازی‌های اینترنتی و انیمیشن، برگزاری همایش‌های فصلی و .... مشغول است. این سازمان در حال گسترش فعالیت خود در حوزه امنیت سایبری و رصد فضای مجازی با هدف تشکیل «لشکر سایبری بسیج» است.  «مرکز تولید و نشر دیجیتال انقلاب اسلامی» موسوم به «متنا»  نهاد تابع مرکز فضای مجازی می باشد در زمینه تولید انیمیشن، بازی های رایانه ای و نرم افزارهای چندرسانه‌ای فعال است. از دیگر نهادهای مجازی وابسته به بسیج سازمان مجازی سراج است که هدف اعلام شده آن هماهنگ کردن گروه‌های انقلابی فردی و فعالان درگیر جنگ فرهنگی و تبدیل آنها به یک جنبش سیاسی است. تارنمای سازمان سراج در مردادماه سال ۱۳۹۵ و با حضور «سردار نجات»، معاون فرهنگی سپاه پاسداران و همچنین «کمیل خجسته»، کارشناس مسائل فضای مجازی و «منصور امینی»، رئیس سازمان فضای مجازی سراج رونمایی شد. ایجاد زیرساخت‌های نرم‌افزاری‌، برگزاری دوره‌ها و نشست‌های آموزشی، ساخت و شناسایی و تبلیغ نرم‌افزار تولید بازی از جمله فعالیت‌های این مرکز برای هماهنگ‌سازی و هدایت فعالان سایبری است.

مرکز آینده‌پژوهی: سال ۱۳۹۲ راه اندازی شده و​ ماموریت اصلی آن انجام تحقیقات مورد نیاز فضای مجازی جریان انقلاب اسلامی و نیز آینده‌پژوهی و رصد تحولات در این عرصه با تمرکز بر اقتضائات جبهه مردمی انقلاب در فضای مجازی است. این مرکز دارای گروه‌ها و کمیته‌های «فلسفه و علوم شناختی فضای مجازی»، «اقتصاد فضای مجازی و تجارت الکترونیک»، «مطالعات فرهنگی - اجتماعی فضای مجازی»، «مطالعات زنان و خانواده و فضای مجازی»، «مطالعات سیاست و بین‌الملل فضای مجازی»، «مطالعات امنیت، دفاع و فضای مجازی»، «مطالعات حقوقی و سیاستگذاری فضای مجازی»، «مطالعات روان‌شناسی فضای مجازی»، «مطالعات فنی، شبکه و زیرساخت فضای مجازی» و «گروه رصد و آینده‌پژوهی است. ​

مرکز بازی و سرگرمی: در زمینه ساخت بازی‌های مجازی و «پیشرفت فنی هنری و محتوایی باز‌ی‌ها» فعالیت می‌کند. هدف این مرکز «تولید و حمایت از بازی‌هایی با رویکرد اصلی انقلاب اسلامی است.» به این منظور تلاش این مرکز «تقویت جبهه انقلاب اسلامی و کمک به گروه‌های مستقل و اغلب کوچک در زمینه تولید بازی‌های سالم و پاک و در راستانی اهداف انقلاب اسلامی» عنوان شده است.

مرکز چند رسانه‌ای و تلفن همراه: با هدف  «شناسایی عناصر فردی و گروهی فعال در حوزه نرم‌افزارهای تلفن همراه و چندرسانه‌ای و همچنین شناسایی نرم‌افزارهای مختلف تولید شده در جبهه فرهنگی انقلاب» راه‌اندازی شد. این مرکز با برگزاری دوره‌های آموزشی با همکاری مرکز آموزش سازمان، تولیدات خود و خروجی‌های آن را به مصرف‌کنندگان ارائه می‌دهد.

مرکز فن‌آوری اطلاعات و هاستینگ:  مرکز خدمات سخت‌افزاری سازمان فضای مجازی سراج در حوزه «ایجاد زیرساخت میزبانی (هاستینگ) امن و ارائه خدمات مربوط به آن»  فعالیت کرده به این منظور که «میزبان مطمئنی برای سایت‌های فعالان جبهه فرهنگی انقلاب اسلامی باشد.»  

مرکز شبکه‌های اجتماعی:  در رمینه ساماندهی شبکه اجتماعی فعالیت می‌کند.