۲٬۳۹۰
ویرایش
کاربر:Abbas/صفحه تمرین: تفاوت میان نسخه‌ها
پرش به ناوبری
پرش به جستجو
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
'''کنفرانس گوادلوپ''' یا نشست گوادلوپ نام جلسه‌ای است که از ۱۴ تا ۱۷ دی ماه ۱۳۵۷(۴ تا ۷ ژانویه ۱۹۷۹) با شرکت سران چهار کشور قدرتمند جهان یعنی آمریکا، فرانسه، انگلستان و آلمان غربی در جزیره گوادلوپ برگزار شد. در این جلسه مهمترین مسائل جهانی از قبیل، تحولات ایران،کامبوج، آفریقای جنوبی، افغانستان، ترکیه و نفوذ شوروی در خلیج فارس، مورد بررسی قرار گرفت.<ref>[https://www.bbc.com/persian/blogs/2014/02/140202_l44_nazeran_guadalupe_iran_monarchy.shtml گوادلوپ؛ تیر خلاص نظام پادشاهی] ـ سایت بی‌بی‌سی فارسی</ref> | '''کنفرانس گوادلوپ''' یا نشست گوادلوپ نام جلسه‌ای است که از ۱۴ تا ۱۷ دی ماه ۱۳۵۷(۴ تا ۷ ژانویه ۱۹۷۹) با شرکت سران چهار کشور قدرتمند جهان یعنی آمریکا، فرانسه، انگلستان و آلمان غربی در جزیره گوادلوپ برگزار شد. در این جلسه مهمترین مسائل جهانی از قبیل، تحولات ایران،کامبوج، آفریقای جنوبی، افغانستان، ترکیه و نفوذ شوروی در خلیج فارس، مورد بررسی قرار گرفت.<ref name=":1">[https://www.bbc.com/persian/blogs/2014/02/140202_l44_nazeran_guadalupe_iran_monarchy.shtml گوادلوپ؛ تیر خلاص نظام پادشاهی] ـ سایت بی‌بی‌سی فارسی</ref> | ||
این کنفرانس به دعوت والری ژیسکاردستن رئیس جمهور وقت فرانسه و با شرکت جیمی کارتر رئیس جمهور ایالات متحده آمریکا، جیمز کالاهان نخست وزیر بریتانیا و هلموت اشمیت صدر اعظم آلمان غربی در جزیره گوادلوپ، یکی از شهرستانهای فرانسه در دریای کارائیپ برگزار شد. | این کنفرانس به دعوت والری ژیسکاردستن رئیس جمهور وقت فرانسه و با شرکت جیمی کارتر رئیس جمهور ایالات متحده آمریکا، جیمز کالاهان نخست وزیر بریتانیا و هلموت اشمیت صدر اعظم آلمان غربی در جزیره گوادلوپ، یکی از شهرستانهای فرانسه در دریای کارائیپ برگزار شد. | ||
| خط ۲۴: | خط ۲۴: | ||
درنیمه دی ماه ۱۳۵۷ سران چهار کشور قدرتمند غربی (آمریکا، انگلستان، فرانسه، آلمان غربی) به دعوت رئیس جمهور فرانسه، والری ژیسکاردستن برای بررسی مسائل مهم جهان در جزیره گوادلوپ گردهم آمدند. از مهمترین مسائل مورد بحث تحولات ایران بود. | درنیمه دی ماه ۱۳۵۷ سران چهار کشور قدرتمند غربی (آمریکا، انگلستان، فرانسه، آلمان غربی) به دعوت رئیس جمهور فرانسه، والری ژیسکاردستن برای بررسی مسائل مهم جهان در جزیره گوادلوپ گردهم آمدند. از مهمترین مسائل مورد بحث تحولات ایران بود. | ||
=== روایتهای مختلف درمورد مذاکرات کنفرانس گوادلوپ === | |||
در مورد کنفرانس گوادلوپ و موضوعات مورد بحث در آن و نظرات سران چهار کشور درمورد مسائل ایران روایتهای مختلفی وجود دارد. جیمی کارتر در خاطرات خود می‌گوید: «متوجه شدم سه رهبر دیگر، پشتیبانی چندانی از شاه نمی‌کنند. آنها در فکر تشکیل دولتی غیرنظامی بودند و همگی می‌گفتند، شاه هر چه زودتر باید برود. همچنین درمورد انسجام و قدرتمند ماندن نیروهای مسلح با من هم‌عقیده بودند.»<ref name=":0">[https://www.bbc.com/persian/blogs/2014/02/140202_l44_nazeran_guadalupe_iran_monarchy.shtml گوادلوپ؛ تیر خلاص نظام پادشاهی] ـ سایت بی‌بی‌سی فارسی</ref> | در مورد کنفرانس گوادلوپ و موضوعات مورد بحث در آن و نظرات سران چهار کشور درمورد مسائل ایران روایتهای مختلفی وجود دارد. جیمی کارتر در خاطرات خود می‌گوید: «متوجه شدم سه رهبر دیگر، پشتیبانی چندانی از شاه نمی‌کنند. آنها در فکر تشکیل دولتی غیرنظامی بودند و همگی می‌گفتند، شاه هر چه زودتر باید برود. همچنین درمورد انسجام و قدرتمند ماندن نیروهای مسلح با من هم‌عقیده بودند.»<ref name=":0">[https://www.bbc.com/persian/blogs/2014/02/140202_l44_nazeran_guadalupe_iran_monarchy.shtml گوادلوپ؛ تیر خلاص نظام پادشاهی] ـ سایت بی‌بی‌سی فارسی</ref> | ||
والری ژیسکاردستن در کتاب خاطرات خود به نام قدرت و زندگی در مورد کنفرانس گوادلوپ می‌گوید که جمیز کالاهان اوضاع ایران را با استناد به گزارشات دقیق دیپلماتهای انگلیسی در تهران به طرز واقع بینانه‌ای تجزیه و تحلیل کرد و معتقد بود که شاه از دست رفته و دیگر قادر به کنترل اوضاع نیست. راه‌حل واقعی برای جانشینی او وجود ندارد. مردان سیاسی که درمیدان مانده‌اند توانایی محدودی دارند و بیشتر آنها با رژیم ارتباطاتی داشته‌اند و آلوده به مسائل و مشکلات این رژیم هستند. ارتش نیز فاقد تجربه سیاسی است و فرماندهان آن به شاه وفادارند. خود ژٰیسکاردستن نیز اوضاع را با استناد به گزارشات سفیر فرانسه در تهران و فرستاده ویژه خود برای ملاقات با شاه، میشل | والری ژیسکاردستن در کتاب خاطرات خود به نام قدرت و زندگی در مورد کنفرانس گوادلوپ می‌گوید که جمیز کالاهان اوضاع ایران را با استناد به گزارشات دقیق دیپلماتهای انگلیسی در تهران به طرز واقع بینانه‌ای تجزیه و تحلیل کرد و معتقد بود که شاه از دست رفته و دیگر قادر به کنترل اوضاع نیست. راه‌حل واقعی برای جانشینی او وجود ندارد. مردان سیاسی که درمیدان مانده‌اند توانایی محدودی دارند و بیشتر آنها با رژیم ارتباطاتی داشته‌اند و آلوده به مسائل و مشکلات این رژیم هستند. ارتش نیز فاقد تجربه سیاسی است و فرماندهان آن به شاه وفادارند. خود ژٰیسکاردستن نیز اوضاع را با استناد به گزارشات سفیر فرانسه در تهران و فرستاده ویژه خود برای ملاقات با شاه، میشل پونیاتووسکی اینطور تجزیه و تحلیل می‌کند که دو خطر عمده که به هم ارتباط دارند در ایران وجود دارد. یکی فروپاشی و تجزیه ایران و دیگر مداخله شوروی و اضافه می‌کند که شاه درخواست کرده که دولتهای غربی به اقدام مشترکی برای کاهش فشار شوروی دست بزنند و توصیه می‌کند که هشداری از طرف آنها به شوروی مفید خواهد بود. نظر ژیسکاردستن این است که در حال حاضر از شاه حمایت کنند، زیرا با وجودی که او ضعیف شده اما دید واقع‌بینانه‌ای دارد و تنها نیروی موجود برای مقابله با بحران یعنی ارتش را در اختیار دارد. او همچنین معتقد است این امکان وجود دارد که مشکلات اقتصادی در موضع ظبقه متوسط که تعداد آنها در تهران زیاد است و از نفوذ قابل توجهی هم برخوردارند،تغییراتی را بوجود آورد و یک ابتکار سیاسی را در آینده ممکن سازد. | ||
ژیسکاردستن در ادامه خاطرات خود به سخنان کارتر اشاره می‌کند . کارترمی‌گوید: «اوضاع ایران به کلی تغییر کرده است. شاه دیگر نمی‌تواند بماند. مردم ایران دیگر او را نمی‌خواهند. دولت یا دولت‌مردی در ایران باقی نمانده است که حاضر به همکاری با او باشد. اما جای نگرانی نیست؛ نظامی‌ها هستند. آنها قدرت را بدست خواهند گرفت. بیشتر فرماندهان نظامی ایران در مدارس ما تحصیل کرده‌اند و فرماندهان و رؤسای ارتش ما را خیلی خوب می‌شناسند. آنها یکدیگر را به اسم کوچک صدا می‌کنند.»<ref>قدرت و زندگی ـ کتاب خاطرات والری ژیسکاردستن ـ صفحه ۱۰۰ تا ۱۰۲</ref> | ژیسکاردستن در ادامه خاطرات خود به سخنان کارتر اشاره می‌کند . کارترمی‌گوید: «اوضاع ایران به کلی تغییر کرده است. شاه دیگر نمی‌تواند بماند. مردم ایران دیگر او را نمی‌خواهند. دولت یا دولت‌مردی در ایران باقی نمانده است که حاضر به همکاری با او باشد. اما جای نگرانی نیست؛ نظامی‌ها هستند. آنها قدرت را بدست خواهند گرفت. بیشتر فرماندهان نظامی ایران در مدارس ما تحصیل کرده‌اند و فرماندهان و رؤسای ارتش ما را خیلی خوب می‌شناسند. آنها یکدیگر را به اسم کوچک صدا می‌کنند.»<ref>قدرت و زندگی ـ کتاب خاطرات والری ژیسکاردستن ـ صفحه ۱۰۰ تا ۱۰۲</ref> | ||
ویلیان سولیوان سفیر وقت آمریکا در ایران معتقد است در کنفرانس گوادلوپ، رهبران سه کشور غربی، رئیس جمهور آمریکا را قانع کردند که راهی برای نجات شاه باقی نمانده و غرب برای نجات منافع حیاتی خود در این منطقه باید چاره‌ای بیاندیشد.<ref name=":0" /> | ویلیان سولیوان سفیر وقت آمریکا در ایران معتقد است در کنفرانس گوادلوپ، رهبران سه کشور غربی، رئیس جمهور آمریکا را قانع کردند که راهی برای نجات شاه باقی نمانده و غرب برای نجات منافع حیاتی خود در این منطقه باید چاره‌ای بیاندیشد.<ref name=":0" /> | ||
زبگنیو برژینسکی مشاور امنیت ملی کارتر که همراه او بود در خاطرات خود می‌گوید که در کنفرانس سران غرب وقتی مسئله ایران مطرح شد آنها نه تنها بر سر خروج شاه از ایران توافق کردند بلکه بر سر محل اقامت شاه بعد از ترک ایران نیز گفتگو کردند.<ref name=":1" /> | |||
بنا به روایت دیگری ژیسکاردستن به کارتر توصیه کرده که با مخالفان (خمینی و اطرافیانش) تماس بگیرد زیرا فرانسه بنا به اطلاعات خصوصی تصمیم گرفته دور شاه را قلم بگیرد. این اطلاعات خصوصی اشاره به ملاقات خصوصی فرستاده ویژه رئیس جمهور فرانسه، میشل پونیاتووسکی با شاه و همچنین تحلیلی که صادق قطب زاده با اطلاع خمینی به الیزه فرستاده بود دارد. | |||
یک هفته قبل از کنفرانس گوادلوپ وزارت امور خارجه فرانسه از صادق قطب زاده می‌خواهد برای آنها روش کند که خمینی بعد از پیروزی چه نوع سیاستهایی را دنبال خواهد کرد. قطب زاده این گزارش را با اطلاع خمینی و اطرافیان او تهیه می‌کند. نماینده وزارت امورخارجه فرانسه گزارش می‌دهد: «این تحلیل رئیس جمهور فرانسه را به قدری تحت‌تأثیر قرار داده که ژیسکاردستن به کارتر توصیه خواهد کرد که با دولت احتمالی جدید تهران که ریاست معنوی آن با آیت‌الله خمینی خواهد بود، وارد مذاکره شود.» بعد از رفتن ژیسکاردستن به گوادلوپ خمینی، قطب زاده را مأمور می‌کند از وزارت خارجه سؤال کند آيا رئیس جمهور فرانسه موضوع ایران را در کنفرانس مطرح خواهد کرد یا نه؟ که بلافاصله جواب مثبت دریافت می‌کند.<ref name=":2">[https://www.bbc.com/persian/blogs/2014/02/140202_l44_nazeran_guadalupe_iran_monarchy.shtml گوادلوپ تیر خلاص نظام پادشاهی] ـ سایت بی‌بی‌سی فارسی</ref> | |||
در پایان کنفرانس گوادلوپ رهبران چهار قدرت غربی در مورد رفتن شاه از ایران به توافق رسیدند. | |||
== پیامدهای کنفرانس گوادلوپ == | |||
در پی این توافقات آمریکا برای کنترل اوضاع یک سیاست چند جانبه را در پیش می‌گیرد. ژنرال هایزر معاون نیروهای ناتو به تهران می‌رود تا فرماندهان ارتش شاه را به همکاری با بختیار وادار کند. از طرفی کارتر از طربق دو نماینده ژیسکاردستن با خمینی ارتباط برقرار می‌کند و به او پیام می‌دهد که خمینی تمام نیروی خود را برای جلوگیری از مخالفت با کارتر به کار ببرد. شاه به زودی از ایران خارج خواهد شد و خطر دخالت ارتش وجود دارد که اوضاع را بدتر خواهد کرد. | |||
ابراهیم یزدی می‌گوید که علاوه بر تماس از طریق نمایندگان ژیسکاردستن، پنج تماس مستقیم نیز از طرف آمریکایی‌ها با خمینی گرفته شد. به این ترتیب که وارن زیمرمن از جانب دولت آمریکا پیغام داد، ژنرال هایزر مطمئن است فرماندهان ارتش را از کودتا منصرف کرده و دولت آمریکا معتقد است که نمایندگان صلاحیت دار خمینی با فرماندهان نظامی مذاکره کنند و این ملاقاتها بسیار مفید خواهد بود.<ref name=":2" /> | |||
در واقع آمریکا در روند حوادث متوجه شد که دولت بختیار نیز توان مقابله با موج انقلاب مردم را ندارد، به همین خاطر چاره را در توافق با نمایندگان خمینی برای انتقال آرام قدرت و گرفتن قولهای لازم برای تأمین منافع آمریکا و جلوگیری از تأثیر گذاری نیروهای انقلابی بر‌‌آمده از انقلاب مردم ایران می‌دید. در همین راستا ژنرال هایزر به ارتشبد قره‌باغی رئیس ستاد ارتش شاهنشاهی پیشنهاد کرد که خوب است با بازرگان و بهشتی نمایندگان مخالفین و خمینی ملاقات کند.<ref name=":2" /> | |||
۲۱ دی‌ماه سایروس ونس، وزیر امور خارجه ایالات متحده اعلام می‌کند: «شاه باید ایران را ترک کند.»<ref name=":2" /> شاه در ۲۶ دی‌ماه ۱۳۵۷ از ایران خارج شد. انقلاب ضد سلطنتی با قیام مردم و با اعلام بی‌طرفی ارتش در بعد از ظهر روز ۲۲بهمن ۱۳۵۷ به پیروزی رسید. | |||
== منابع == | == منابع == | ||
<references /> | <references /> | ||