۷۳۵
ویرایش
خط ۳۰: | خط ۳۰: | ||
== نسخه های خطی قدیمی دیوان حافظ == | == نسخه های خطی قدیمی دیوان حافظ == | ||
[[پرونده:صفحه آخر نسخه خطی حافظ۸۰۳قمری.jpg|جایگزین=قديم ترين نسخه هاي کهنه اي که شادروان پرويز ناتل خانلري در تصحيح ديوان حافظ ازآن ّخ ٨١١ هجري است. اين نسخه ناقص است و تنها بخشي از اشعار حافظ بهره جسته و(٣٦ غزل) را شامل مي شود.|بندانگشتی|صفحه آخر نسخه خطی حافظ۸۰۳قمری]] | [[پرونده:صفحه آخر نسخه خطی حافظ۸۰۳قمری.jpg|جایگزین=قديم ترين نسخه هاي کهنه اي که شادروان پرويز ناتل خانلري در تصحيح ديوان حافظ ازآن ّخ ٨١١ هجري است. اين نسخه ناقص است و تنها بخشي از اشعار حافظ بهره جسته و(٣٦ غزل) را شامل مي شود.|بندانگشتی|صفحه آخر نسخه خطی حافظ۸۰۳قمری]] | ||
قديم ترين نسخه هاي کهنه اي که شادروان پرويز ناتل خانلري در تصحيح ديوان حافظ ازآن بهره جسته مورخ ٨١١ هجري است. اين نسخه ناقص است و تنها بخشي از اشعار حافظ بهره جسته و(٣٦ غزل) را شامل مي شود.تمت الکتاب نسخه است. تاريخ کتابت و نام کاتب در پايان اشعار | نزدیک۱۰۰۰ نسخه خطی دیوان حافظ دز ۱۵۰ کشور جهان یافت میشود، تعداد اشعار و غزلیات در این نسخه ها با یکدیگر متفاوت اند، یکی از دلایل تفاوتها و اختلاف در متن غزلیات در نسخههای خطی قدیمی این میتواند باشد که مریدان حافظ غزلیاتش را از بر میکردند و در فرصت مناسب و اَمن مجدداً به رشته تحریر در میآوردند و در سراسر دنیا انتشار مییافت و شاید بدلیل فراموش کردن یک یا چند واژه و بیت مشابه آنرا نقل میکردند، علت دیگر تصحیحات غزلیات و اشعار توسط حود حافظ در سنوات بعدی بوده که روال همه شعراست،همچنین در اصیل بودن بعضی از غزلیات بین محققین اختلاف نظر وجود دارد و آن غزل ها را منتصب به حافظ میدانند، تحقیق و تدقیق بر سر کمیت و کیفیت غزلیات حافظ موضوع یکی از کار های آکادمیک در دانشگاه های ایران و جهان می باشد. | ||
'''لیست دستنوشته های دیوان حافظ به ترتیب:تاریخ کتابت، نام کتاب، محل نگهداری(تعلیق) و تعداد غزلها:''' | |||
{| | |||
| | |||
# '''نسخههای سدهٔ هشتم هجری''' | |||
# ۷۹۱–۷۹۲؛ علاء مرندی؛ کتابخانهٔ بادلیان، دانشگاه آکسفورد، لندن؛ این مجموعهٔ گرانسنگ در دل جُنگ شعری است به شناسهٔ (ms.e.d.clarke or.24)؛ ۴۹ + یک تکبیت. | |||
| | |||
| | |||
| | |||
| | |||
|- | |||
| | |||
# '''نسخههای سدهٔ نهم هجری''' | |||
# ۸۰۷؛ ابراهیم ابرقوهی؛ آکادمی علوم تاجیکستان؛ ۴۱. | |||
# ۸۱۱؛ حسنبن نصرالله؛ کتابخانهٔ کوپرولو استانبول؛ ۳۶. | |||
# ۸۱۳؛ حسنبن نصرالله؛ کتابخانهٔ سلیمانیه استانبول؛ ۴۵۵ (نسخهٔ معروف به ایاصوفیه). | |||
# ۸۱۳–۸۱۴؛ محمد حلوائی و محمد الکاتب؛ موزهٔ بریتانیا (جُنگ جلالالدین اسکندر)؛ ۱۵۲. | |||
# ۸۱۳؛ موزهٔ سالار جُنگ حیدرآباد هند؛ ۴۷. | |||
# ۸۱۶؛ کتابخانهٔ ایاصوفیه استانبول؛ ۱۵۸. | |||
# ۸۱۸؛ کتابخانهٔ آصفیه حیدرآباد هند؛ ۳۵۷. | |||
# ۸۲۱؛ متعلق به دکتر اصغر مهدوی؛ ۴۰۹. | |||
# ۸۲۲؛ جعفر الحافظ (جعفر بایسنقری)؛ موزهٔ طوپقاپوسرای استانبول؛ ۴۴۰. | |||
# ۸۲۳؛ فرصت غریب؛ دانشگاه میشیگان آمریکا؛ ۴۵۸. | |||
# ۸۲۴؛ محمد القاری؛ کتابخانهٔ سیدهاشم علی سبزپوش هند؛ ۴۳۴ (معروف به نسخهٔ گورکهپور). | |||
# ۸۲۵؛ کتابخانهٔ نور عثمانیه ترکیه؛ ۴۸۷. | |||
# ۸۲۷؛ متعلق به سیدعبدالرحیم خلخالی ایران؛ ۴۹۵. | |||
# ۸۲۷؛ محمود شاه نقیب؛ دانشگاه کمبریج (مجموعهٔ ادوارد برون) انگلستان؛ ۱۹. | |||
# ۸۱۷–۸۳۸؛ کتابخانهٔ مجلس شورای اسلامی (سفینهٔ سلطان ابوالفتح ابراهیم) ایران؛ ۴۶. | |||
# ۸۳۴؛ کتابخانهٔ مجلس شورای اسلامی ایران؛ ۲۱۰. | |||
# ۸۳۶؛ متعلق به دکتر اصغر مهدوی؛ ۲۵۴. | |||
# ۸۳۹؛ کمال الکافی؛ کتابخانهٔ بادلیان انگلستان؛ ۳۹۸. | |||
# ۸۴۳؛ اسماعیل الرزمی؛ کتابخانهٔ بادلیان انگلستان؛ ۴۸۰. | |||
# ۸۴۹؛ متعلق به دکتر میرمحمد تقوی؛ ۳۴۹. | |||
# ۸۵۳؛ کتابخانهٔ خصوصی مستر چستربیتی در لندن. | |||
# ۸۵۴؛ یعقوب الکاتب؛ کتابخانهٔ مجلس شورای اسلامی ایران؛ ۴۲۲. | |||
# ۸۵۵؛ سلیمان الفوشنجی؛ موزهٔ بریتانیا انگلستان؛ ۴۰۶. | |||
# ۸۵۷؛ علیاکبر اصفهانی؛ کتابخانهٔ ملی پاریس؛ ۴۱۹. | |||
# ۸۵۸؛ کتابخانهٔ مجلس شورای اسلامی؛ ۴۶۷. | |||
# ۸۵۹؛ محمد جامی؛ کتابخانهٔ ملی وین اتریش؛ ۴۱۴. | |||
# ۸۵۹؛ حسن غیاث جوهری؛ موزهٔ قونیهٔ ترکیه؛ ۴۳۶. | |||
# ۸۶۲؛ محمود حمادی؛ متعلق به دکتر یحیی قریب؛ ۴۶۸. | |||
# ۸۶۴؛ عبدالرحیم؛ متعلق به دکتر اصغر مهدوی؛ ۴۳۶. | |||
# ۸۶۶؛ شیخ حسن؛ متعلق به اصغر مهدوی؛ ۵۰۸. | |||
# ۸۷۴؛ کتابخانهٔ مرکزی دانشگاه تهران؛ ۴۹۶. | |||
# ۸۷۵؛ فخرالدین احمد کاتب؛ کتابخانهٔ ملی پاریس؛ ۴۹۴. | |||
# ۸۸۹؛ شیخ مرشد؛ کتابخانهٔ ملی پاریس؛ ۴۶۶. | |||
# ۸۹۲؛ کتابخانهٔ توبینگن آلمان؛ ۵۵. | |||
# ۸۹۳؛ علیاکبر فیروزی؛ کتابخانهٔ مجلس شورای اسلامی ایران؛ ۴۲۵. | |||
# ۸۹۳؛ محمد منعم؛ متعلق به مسعود فرزاد؛ ۵۰۰. | |||
# ۸۹۴؛ محمودبن حسن نیشابوری؛ کتابخانهٔ دانشگاه پنجاب پاکستان؛ ۴۹۴. | |||
# ۸۹۸؛ درویش محمود نیشابوری؛ کتابخانهٔ مَلِک ایران؛ ۴۸۶. | |||
# ۸۹۸؛ پیرحسین کاتب؛ کتابخانهٔ مجلس شورای اسلامی ایران؛ ۳۸۲. | |||
# ۸۷۴؛ پیرحسین کاتب؛ کتابخانهٔ ملی تهران؛ ۴۹۳. | |||
# ۸۹۴؛ کتابخانهٔ جامعهٔ لیدن هلند. | |||
# نامشخص؛ کتابخانهٔ عزت قویوناوغلو ترکیه؛ ۳۶۱. | |||
# نامشخص؛ کتابخانهٔ مجلس شورای اسلامی ایران؛ ۳۷۳. | |||
# نامشخص؛ کتابخانهٔ مجلس شورای اسلامی ایران؛ ۴۷۷. | |||
# نامشخص؛ کتابخانهٔ ملی ملک ایران؛ ۴۱۷. | |||
| | |||
| | |||
| | |||
|۲ | |||
|- | |||
| | |||
* '''سدهٔ دهم هجری''' | |||
# ۹۰۰؛ کتابخانهٔ ملی وین اتریش. | |||
# ۹۰۵؛ سلطانعلی مشهدی؛ متلعق به حاج سید نصرالله تقوی. | |||
# ۹۱۷؛ منعمالدین اوحدی شیرازی؛ مدرسه سپهسالار تهران. | |||
# ۹۳۹؛ کتابخانهٔ اَلسِنهٔ شرقیهٔ پترزبورگ. | |||
# ۹۴۲؛ کتابخانهٔ دولتی برلین. | |||
# ۹۷۳؛ کتابخانهٔ جامعهٔ کمبریج. | |||
# ۹۷۶؛ کتابخانهٔ ملی قاهره. | |||
# ۹۸۴؛ محمدبن علاءالدین؛ کتابخانهٔ حاج حسین آقاملک تهران. | |||
# نامشخص؛ حافظ منسوب به خط میرعماد، مجموعهٔ شخصی استاد ادیب برومند. | |||
| | |||
| | |||
| | |||
|۴ | |||
|- | |||
| | |||
# '''هزارهٔ دوم هجری''' | |||
# ۱۰۰۴؛ کتابخانهٔ دیوان هند در لندن. | |||
| | |||
| | |||
| | |||
| | |||
|- | |||
| | |||
| | |||
| | |||
| | |||
| | |||
|} | |||
قديم ترين نسخه هاي کهنه اي که شادروان پرويز ناتل خانلري در تصحيح ديوان حافظ ازآن بهره جسته مورخ ٨١١ هجري است. اين نسخه ناقص است و تنها بخشي از اشعار حافظ بهره جسته و(٣٦ غزل) را شامل مي شود.تمت الکتاب نسخه است. تاريخ کتابت (۸۰۳) و نام کاتب در پايان اشعار چنين آمده است:« بحمدال الملک الوهاب و خدم بامر المخدوم العظم الـکرم اعلي ال تعالي في الخافقين شد ّ ه و مد ال ظلله مجدالدوله و الدين و العبد الضعيف برهان بن غياث الکرماني في '''شهور سنه ثلث و ثمانمائه'''»<ref>سند PDF - [http://persianacademy.ir/UserFiles/File/NF/09/NF-09-02.pdf کهن ترين نسخه ديوان حافظ مورخ۸۰۳هجری سيد علي آل داود]</ref> | |||
[[پرونده:نسخه خطی کهن ۸۰۱ هجری کتابخانه نورعثمانیه استانبول.jpg|جایگزین= میراث مکتوب - این دستنویس کهن ترین نسخه شناخته شده و کامل از دیوان حافظ است و به شماره 5149 در کتابخانه نورعثمانیه (استانبول) نگهداری می شود.|بندانگشتی| میراث مکتوب - این دستنویس کهن ترین نسخه شناخته شده و کامل از دیوان حافظ است و به شماره 5149 در کتابخانه نورعثمانیه (استانبول) نگهداری می شود.]] | [[پرونده:نسخه خطی کهن ۸۰۱ هجری کتابخانه نورعثمانیه استانبول.jpg|جایگزین= میراث مکتوب - این دستنویس کهن ترین نسخه شناخته شده و کامل از دیوان حافظ است و به شماره 5149 در کتابخانه نورعثمانیه (استانبول) نگهداری می شود.|بندانگشتی| میراث مکتوب - این دستنویس کهن ترین نسخه شناخته شده و کامل از دیوان حافظ است و به شماره 5149 در کتابخانه نورعثمانیه (استانبول) نگهداری می شود.]] | ||
کهن ترین نسخه دستنویس شناخته شده و کامل از دیوان حافظ است و به شماره 5149 در کتابخانه نورعثمانیه (استانبول) نگهداری می شود.<ref>مرکزپژوهشی میراث مکتوب - [http://www.mirasmaktoob.ir/fa/news/3813 نگاهی به دیوان حافظ (کهن ترین نسخه کامل شناخته شده) کتابت 801 ق]</ref> | کهن ترین نسخه دستنویس شناخته شده و کامل از دیوان حافظ است و به شماره 5149 در کتابخانه نورعثمانیه (استانبول) نگهداری می شود.<ref>مرکزپژوهشی میراث مکتوب - [http://www.mirasmaktoob.ir/fa/news/3813 نگاهی به دیوان حافظ (کهن ترین نسخه کامل شناخته شده) کتابت 801 ق]</ref> | ||
[[پرونده:نسخه دستنویس دیوان حافظ در کلکته با امضای شاه جهان.jpg|جایگزین=نسخه دستنویس دیوان حافظ در کلکته با امضای شاه جهان|بندانگشتی|نسخه دستنویس دیوان حافظ در کلکته با امضای شاه جهان]] | |||
نسخه 700 ساله دیوان غزلیات حافظ، در کلکته هندوستان که توسط شاه جهان در انجمن آسیایی امضا شده است<ref>[https://timesofindia.indiatimes.com/city/kolkata/persian-poets-700-year-old-manuscript-signed-by-shah-jahan-at-asiatic-society/articleshow/57486099.cms Persian poet's 700-year-old manuscript, signed by Shah Jahan, at] The Tims of India -</ref>: | |||
== ایهام در شعر حافظ == | == ایهام در شعر حافظ == |
ویرایش