اولین باغچه‌بان: تفاوت میان نسخه‌ها

'''اِولین باغچه بان''' Evlin Baghtcheban(زاده ۱۳۰۷ - درگذشته ۹ آبان ۱۳۸۹) خواننده اپرا، نوازنده پیانو و موسیقی‌دان در یک خانواده آشوری از مادری فرانسوی در مرسین ترکیه متولد شد. وی تحصیلات هنری خود را در سن سیزده چهارده سالگی و در رشتهٔ پیانو و آواز اپرا در کنسرواتوار موسیقی آنکارا آغاز کرده و با درجه ممتاز به پایان رساند. در سال ۱۳۲۹ پس از ازدواج با [[ثمین باغچه‌بان]] که او نیز در رشته آهنگسازی در همین کنسرواتوار تحصیل کرده بود، به ایران رفت و تا سال ۱۳۷۳ که خانواده مجدد به ترکیه مهاجرت نمود، فعالیتهای خود را در زمینه خوانندگی، تعلیم آواز، رهبری کُر، مدیریت و سرپرستی موسیقی و کُر کودکان بی سرپرست در تهران ادامه داد.<ref name=":0">بی‌بی‌سی فارسی - [http://www.bbc.com/persian/iran/2010/11/101108_l41_music_evlin_baghcheban_obituariy عشقهای اِولین باغچه‌بان]</ref>

اِولین باغچه بان و زنده یاد [[فاخره صبا]] جزو اولین خوانندگان اپرا در ایران بودند که آموزش این رشتهٔ هنری را در هنرستان عالی موسیقی نیز برعهده داشتند.<ref name=":1">همبستگی ملی - [https://www.hambastegimeli.com/ديدگاه-ها/14095-2010-11-11-16-10-34 ناهید همت‌آبادی، خاطراتی از پس غبار]</ref> اِولین باغچه بان علاوه برتدریس، با انجام رسیتالهای آواز از آهنگسازان معروف جهان و آثار آهنگسازان ایرانی مانند ثمین باغچه‌بان و [[حسین ناصحی]]، علاوه بر معرفی آثار این هنرمندان به شنوندگان ایرانی، کنسرتهایی نیز در سایر کشورها برگزار نموده و شنوندگان اروپایی را با آثار آوازی نامبردگان آشنا نمود.<ref>یوتوب  [https://www.youtube.com/watch?v=2TrS8fFvU4U Verdi: Il tovatore - Evlin Baghcheban (mezzo-soprano) - Tehran Opera Orchestra (ca. 1968)]</ref>

اِولین باغچه بان هم‌زمان با تدریس آواز در هنرستان عالی موسیقی، به تشکیل گروه کُر از هنرجویان آواز و هنرجویان سایر رشته‌های موسیقی هنرستان اقدام نموده و خود نیز رهبری این گروه را بر عهده داشت. این گروه آواز جمعی برنامه‌هایی را نیز به همراه ارکستر زهی هنرستان عالی موسیقی به رهبری واحه خوجایان هنرآموز ویولن، در دانشگاه تهران، باشگاه ارامنه و تلویزیون ملی آن زمان (تلویزیون ثابت پاسال) به اجرا گذاشت که البته بعلت شرایط فنی موجود نه با ضبط قبلی و سپس پخش بلکه بطور زنده اجرا و همزمان مستقیماً از تلویزیون پخش می‌گردید.<ref name=":1" /> قطعه «استابات ماتر» «مرثیه در سوگ عیسی مسیح» اثر معروف «پرگولزی» با تک خوانی [[سودابه صفائیه]] و [[ناهید همت‌آبادی]] نیز از جمله کار مشترک گروه کُر و ارکستر هنرستان عالی موسیقی ست که آن زمان در باشگاه ارامنه و تلویزیون اجرا گردید.<ref name=":1" />

اِولین باغچه بان همراه با فاخره صبا و [[منیر وکیلی]] از پایه گزاران اپرای تهران می‌باشند.<ref>[http://pejmanakbarzadeh.nl/content/2013/08/Persian-Choral-Music-an-Introduction Persian Choral Music : an Introduction]</ref> هنگام افتتاح [[تالار رودکی]] ـ اپرای تهران (فعلاً بنام تالار وحدت) به-سال ۱۳۴۶ اِولین باغچه بان اجرای نقشی را در اپرای آتوسا اثر توماس کریستین داوید آهنگساز اتریشی به عهده داشت و پس از آن نیز با ادامه و گسترش فعالیتهای اپرای تهران، رلهای اول متعددی را در اپراهای مختلف اجرا و بازی نمود که از آن جمله می‌توان از اپرای: کارمن و جمیله اثر ژرژ بیزه، شوالیه روستایی اثر پی یترو ماسکانی، زنها همه اینطورند اثر ولفگانگ آمادئوس موتسارت، خوانندگان دوره‌گرد اثر جوزپّه وردی، آرایشگر شهر سویل اثر جواکینو روسینی نام برد.<ref name=":1" />[[پرونده:گروه کر ملی تهران اولین باغچه‌بان تالار رودکی.jpg|بندانگشتی|گروه کر ملی تهران  تالار رودکی]]اِولین باغچه بان با صدای زیبای متزوسوپرانو، احساس هنری و موزیکالیته عالی حاصل از تحصیلات موسیقی، توانایی تکنیکی و هنری خود را در اجرای نقشهای گوناگون به نمایش گذاشته و با تحسین بسیار از سوی بینندگان و شنوندگان، مورد استقبال قرار می‌گرفت.

با افتتاح تالار رودکی، کُر هنرستان عالی موسیقی نیز بطور رسمی در اپرا ادغام شده و بنام کُر ملی تهران در برنامه‌های گوناگون اپرا و اجرای کنسرتها شرکت داشت که رهبری بعضی از آنها را همچنان اِولین باغچه بان بر عهده داشت از جمله در مراسم تاجگذاری [[محمدرضا پهلوی|شاه]] و فرح در کاخ گلستان. اما پیشآمد اختلاف بین عده ای از هنرمندان تالار رودکی از جمله اِولین باغچه بان و مدیر وقت اپرا، او را به ترک تالار و عدم شرکت در برنامه‌های بعدی اپرا واداشت:<blockquote>«با رضایی نساختیم. از دفتر فرح پهلوی سراغ من آمدند که گروه کنسرتی از بچه‌های یتیم درست کنیم. من هم به چند شهرستان رفتم و از میان شش هزار نفر، دویست نفر آوردم و پس از یک سال اولین کنسرت را دادیم.»<ref name=":2">دوویچه وله - [http://www.dw.com/fa-ir/اولین-باغچهبان-یکی-از-پایه-گذاران-اپرا-در-ایران/a-5092135 اولین باغچه‌بان: یکی از پایه گذاران اپرا در ایران]</ref></blockquote>اولین باغچه‌بان پس از تأسیس مدرسه موسیقی کودکان بر آن بود تا با کمک سازمان ملل متحد یک دهکده موسیقی ایجاد کند که با وقوع [[انقلاب ۱۳۵۷ ایران|انقلاب سال ۵۷]] و بازگشت او به ترکیه طرحش ناتمام ماند.<ref name=":0" /><ref name=":2" />

کُر کودکان و نوجوانان در سال ۱۳۵۷ در اجرای قطعهٔ رنگین کمون اثر ثمین باغچه بان و به همراهی ارکستر سنفونی وین که اِولین باغچه بان و منصوره قصری سولیست آن هستند نیز همکاری کرده‌است.<ref>یوتوب - [https://www.youtube.com/watch?v=EvwqqqMfcwg Samin Baghcheban: Rangin Kamun / Rainbow | ثمین باغچه بان: رنگین کمون]</ref><ref>مؤسسه پژوهشی تاریخ ادبیات کودکان - [https://koodaki.org/en/node/778 اولین باغچه بان]</ref>

خانواده باغچه‌بان از سال ۱۳۶۳ در ترکیه ـ استانبول اقامت گزید و اِولین نیز تا سال ۱۳۷۳ که از دانشگاه معمار سنان استانبول بازنشسته گردید، در این مؤسسه به تعلیم پیانو پرداخت. خودش می‌گوید: [[پرونده:اولین باغچه‌بان 2.jpg|بندانگشتی|اِولین باغچه‌بان]]<blockquote>«ترکیه وطن من است و من مثل یک درخت در آنجا رشد کردم اما میوه‌هایم را در ایران دادم و در ایران به بار نشست. برای همین هر دو کشور را دوست دارم و هر دو را وطن خود می‌دانم.»<ref>توانا - [https://tavaana.org/fa/Evelyn_Baghtcheban اِولین باغچه‌بان، بنیان‌گذار اپرای ایران]</ref></blockquote>اِولین باغچه بان طی اقامت سالیان در ترکیه، کتب و مقالاتی چند دربارهٔ تکنیک و متد نوازندگی پیانو و آواز از فرانسه به ترکی ترجمه، کتابهایی برای کودکان تهیه و کتابی نیز دربارهٔ هنرمندان ایرانی به فرانسه نگاشته که حق استفاده از تمام حقوق آنها را به دانشگاه معمار سنان واگذار کرده‌است:<blockquote>«تمام حقوق این کتابها را به دانشگاه معمار سنان هدیه کردم به عنوان سپاس از خدماتی که ملت و دولت ترکیه به من داده بود چون که من تحصیلاتم را که به پایان رساندم به ترکیه هیچ خدمتی انجام نداده، آمدم ایران، تمام خدماتم را اینجا انجام دادم و آنجا نتوانستم. بخاطر اینکه وجدانم آسوده باشد همه این آثار را که ترجمه کردم به آن دانشگاه هدیه دادم که یک وظیفه بود» </blockquote>

اِولین باغچه‌بان بتاریخ ۹ آبان ۱۳۸۹ در سن ۸۲ سالگی بعلت ایست قلبی در استانبول درگذشت و روز ۱۰ آبان پیکر او در قسمت آسیایی گورستان ایرانیان در کنار مزار ثمین باغچه بان به خاک سپرده شد.