|
|
خط ۸۱: |
خط ۸۱: |
| حوزه علمیه همچنان در نوسانات مختلف ادامه حیات میداد ولی دارای تشکل و انسجامی نبود. | | حوزه علمیه همچنان در نوسانات مختلف ادامه حیات میداد ولی دارای تشکل و انسجامی نبود. |
|
| |
|
| بعد از مرگ حائری، با ورود بروجردی به قم رونق یافت، و در اندک زمانی دارای مدارس، کتابخانهها، درس و بحثها، نشریات، و علوم مختلف فقه تدریس می شد. درزمان وی عده آخ،نرها در قم بالغ بر شش هزار نفر شد. | | بعد از مرگ حائری، با ورود بروجردی به قم رونق یافت، و در اندک زمانی دارای مدارس، کتابخانهها، درس و بحثها، نشریات، و علوم مختلف فقه تدریس می شد. درزمان وی عده طلاب و ملا در قم بالغ بر شش هزار نفر شد. |
|
| |
|
| پس از پیروزی انقلاب، حوزه گسترش چشمگیری یافت. هم اکنون بالغ بر چهل هزار نفر از طلاب ایرانی و خارجی در آن به درس و بحث مشغول هستند. | | پس از پیروزی انقلاب، حوزه گسترش چشمگیری یافت. هم اکنون بالغ بر چهل هزار نفر از طلاب ایرانی و خارجی در آن به درس و بحث مشغول هستند. |
خط ۸۸: |
خط ۸۸: |
| هم اینک تمام علوم اسلامی در حوزه قم درس داده میشود. آموزش دروس حوزه علمیه در سه مرحله سطح ۱ و سطح ۲ و خارج انجام میگیرد. در مجموع این سه سطح ده پایه دارد <ref>[http://www.tebyan.net/newindex.aspx?pid=30629]</ref>و با اهداف زیر برگزار میگردد: | | هم اینک تمام علوم اسلامی در حوزه قم درس داده میشود. آموزش دروس حوزه علمیه در سه مرحله سطح ۱ و سطح ۲ و خارج انجام میگیرد. در مجموع این سه سطح ده پایه دارد <ref>[http://www.tebyan.net/newindex.aspx?pid=30629]</ref>و با اهداف زیر برگزار میگردد: |
|
| |
|
| الف: آشنایی با علوم ا سلامی پایه و بخشی از معارف دینی در سطوح مقدماتی | | الف: آشنایی با علوم مذهبی پایه و بخشی از دروس مقدماتی |
|
| |
|
| ب: تأمین مبلغ و معلم دینی در سطوح مقدماتی حوزه | | ب: تأمین مبلغ و معلم دینی در سطوح مقدماتی حوزه |
خط ۹۴: |
خط ۹۴: |
| ج: تأمین نیروی انسانی مورد نیاز برای تدریس دوره مقدماتی حوزه | | ج: تأمین نیروی انسانی مورد نیاز برای تدریس دوره مقدماتی حوزه |
|
| |
|
| د: ایجاد زمینه لازم برای کسب آموزشهای سطوح بالاتر | | د: ایجاد زمینه برای آموزشهای سطوح بالاتر |
|
| |
|
| نظام آموزشی این دوره به صورت سالی پایهای است. این دوره به شش پایه درسی تقسیم میشود.
| | این دوره به شش پایه درسی تقسیم میشود. |
|
| |
|
| مدت تحصیل در دوره سطح یک حد متوسط ۶ سال و حداقل ۳ سال و حداکثر ۸ سال است.<ref>[http://www.hawzah.net/fa/Question/View/11932/جزئیات-دوره-های-آموزش-دروس-حوزوی]</ref> پس از گذراندن دروس مقدماتی و سطح وارد درس خارج فقه و اصول میشوند و همواره فقط تعداد اندک شماری از طلاب میتوانند به درجه اجتهاد برسند. | | مدت تحصیل در دوره سطح یک حد متوسط ۶ سال و حداقل ۳ سال و حداکثر ۸ سال است.<ref>[http://www.hawzah.net/fa/Question/View/11932/جزئیات-دوره-های-آموزش-دروس-حوزوی]</ref> پس از گذراندن دروس مقدماتی و سطح وارد درس خارج فقه و اصول میشوند و همواره فقط تعداد اندکی از طلاب میتوانند به درجه اجتهاد برسند. |
| | |
| == اجتهاد ==
| |
| یک عالم دینی که بتواند احکام و مسایل اسلامی را از منابع اسلام استنباط نماید. اما برای اینکه بشود از او تقلید کرد باید از همه توانمندتر (اعلم) و با تقوا تر باشد. <ref>[http://www.pasokhgoo.ir/node/20797]</ref>به مجتهدی که از او تقلید میکنند مرجع تقلید گفته میشود که رساله عملیه او در اختیار تقلید کنندگان قرار میگیرد.<ref>[http://www.hawzah.net/fa/Question/View/10297/%D8%B4%D8%B1%D8%B7-%D9%86%D8%A7%D8%A6%D9%84-%D8%B4%D8%AF%D9%86-%D8%A8%D9%87-%D8%AF%D8%B1%D8%AC%D9%87-%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%87%D8%A7%D8%AF]</ref>بر اساس نظریه تقلید مردم در زمان غیبت باید به مجتهدین رجوع کنند. گرچه اخباریون به این تفکر اعتراض دارند.
| |
|
| |
|
| == شهریه در حوزه == | | == شهریه در حوزه == |
| نظام مالی از طریق بخشی از خمس و اوقاف تأمین میشود. این مقدار بنا به رتبه علمی و مجرد و متأهل بودن به طلاب داده میشود که به آن شهریه گفته میشود. البته امروزه طلاب تحت پوشش بیمه قرار میگیرند. | | نظام مالی از طریق بخشی از خمس و اوقاف تأمین میشود. این مقدار بنا به سابقه و مجرد و متأهل بودن به طلاب داده میشود که به آن شهریه گفته میشود. البته امروزه طلاب تحت پوشش بیمه قرار میگیرند. |
|
| |
|
| اما در دهه چهل رسم بر این بود که هر یک از مراجع که از رؤسای حوزه علمیه بودند یک دفتر شهریه یا مُقسِّم داشتند، در دفتر شهریه اسامی طلابی که باید به آنان شهریه داده شود، غالباً به تفکیک شهر زادگاه یا شهرتشان ثبت شده بود. مُقسِّم در هر ماه در روزی که باید شهریه پرداخت میشد به مدارس محل اقامت طلاب میرفت و در همان مدرسه از روی دفتر شهریه، مقرری ماهیانه را به آنان میپرداخت. پرداخت شهریه معمولاً چند روز طول میکشید و به هر مدرسه روز خاصی تعلق گرفته بود. به مقسّم شهریه معمولاً چند تن کمک میکردند و این افراد روحانی و از افراد مورد اعتماد مراجع بودند. <ref>بومحمد وکیلی قمی، حوزه علمیه قم، ج۱، ص۴۲، تهران ۱۳۴۸ ش.</ref>در زمان عبدالکریم حایری یزدی، شیخ علی محمد قمی و شیخ محمد صدوقی جزو مُقسمان شهریه بودند.<ref>علیرضا ریحان یزدی، ج۱، ص۵۳، پانویس ۱، آینه دانشوران، با مقدمه و تعلیقات و اضافات ناصر باقری بیدهندی، قم ۱۳۷۲ ش.</ref>
| | <ref>علیرضا ریحان یزدی، ج۱، ص۵۳، پانویس ۱، آینه دانشوران، با مقدمه و تعلیقات و اضافات ناصر باقری بیدهندی، قم ۱۳۷۲ ش.</ref> |
|
| |
|
| == میزان شهریه در قدیم == | | == میزان شهریه در قدیم == |
| در اوایل مرجعیت سید حسین بروجردی شهریه حوزه پنجاه ریال برابر پنج تومان بوده و در اواخر عمر شریفشان مبلغ شهریه به شصت تومان رسیده بودهاست.<ref>«مصاحبه با آیت اللّه سید محمد هاشم غضنفری خوانساری و مصاحبه با استاد هاشمی رفسنجانی»، ج۱، ص۳۷، حوزه، سال ۲، ش ۱۱ (مهر ۱۳۶۴).</ref> | | در اوایل مرجعیت سید حسین بروجردی شهریه حوزه پنجاه ریال برابر پنج تومان بوده و در اواخر عمر او مبلغ شهریه به شصت تومان رسیده بودهاست.<ref>«مصاحبه با آیت اللّه سید محمد هاشم غضنفری خوانساری و مصاحبه با استاد هاشمی رفسنجانی»، ج۱، ص۳۷، حوزه، سال ۲، ش ۱۱ (مهر ۱۳۶۴).</ref> |
| | |
| == استادان سر شناس این حوزه ==
| |
| سامی به ترتیب الفبایی آمدهاست:
| |
| * محمد علی اراکی
| |
| * رضا استادی
| |
| * آیه الله شیخ محسن اراکی
| |
| * علی پناه اشتهاردی
| |
| * یحیی انصاری شیرازی
| |
| * سید حسین بروجردی
| |
| * سید رضا بهاءالدینی
| |
| * محمدتقی بهجت
| |
| * میرزا جواد تبریزی
| |
| * میرزا علی احمدی میانجی
| |
| * مرتضی حائری یزدی
| |
| * شیخ عبدالکریم حائری یزدی
| |
| * سید محمد حجت کوه کمری
| |
| * سید محمد حسینی بهشتی
| |
| * سید روحالله خمینی
| |
| * سید احمد خوانساری
| |
| * سید محمدتقی خوانساری
| |
| * سید محمدصادق روحانی
| |
| * سید محمدباقر سلطانی
| |
| * سید موسی شبیری زنجانی
| |
| * سید محمدکاظم شریعتمداری
| |
| * سید صادق شیرازی
| |
| * سید محمد شیرازی
| |
| * علی صافی گلپایگانی
| |
| * یوسف صانعی
| |
| * سید رضا صدر
| |
| * سید صدرالدین صدر
| |
| * سید محمدحسین طباطبایی
| |
| * محمدعلی علوی گرگانی
| |
| * محمد فاضل لنکرانی
| |
| * سید تقی قمی
| |
| * علی کریمی جهرمی
| |
| * میرزا خلیل کمرهای
| |
| * سید محمدرضا گلپایگانی
| |
| * سید محمد محقق داماد
| |
| * حسین شب زنده دار
| |
| * محمد علی مدرس افغانی
| |
| * سید شهاب الدین مرعشی نجفی
| |
| * علی مشکینی
| |
| * سید محمود مدنی بجستانی
| |
| * ناصر مکارم شیرازی
| |
| * میرزا جواد ملکی تبریزی
| |
| * حسینعلی منتظری
| |
| * سید عبدالکریم موسوی اردبیلی
| |
| * حسین وحید خراسانی
| |
| * مهدی شب زنده دار
| |
| | |
| == وحدت حوزه و رانشگاه ==
| |
| روز '''۲۷ آذر''' را روز وحدت حوزه و دانشگاه. مینامند که مصادف از با سالروز کشته شدن محمد مفتح که در خط مقدم مسئله وحدت حوزه و دانشگاه بودهاست.<ref>«[http://calendar.ut.ac.ir/Fa/TYear/Data/Full-1388.pdf تقویم رسمی کشور برای سال ۱۳۸۸ هجری شمسی]»، استخراج و تنظیم: شورای مرکز تقویم دانشگاه تهران ـ مؤسسهٔ ژئوفیزیک، مناسبتها از: شورای فرهنگ عمومی. دسترسی در ۱۲ آوریل ۲۰۰۹</ref> از دیگر روحانیون فعال در این زمینه عبارتند از: بهشتی، مطهری، مصباح یزدی.
| |
| | |
| از جمله روحانیونی که در حال حاضر در این عرصه موفق اند عبارتند از: غرویان؛ علی اسماعیلی؛ دکتر ابراهیم موسیزاده و…<ref>ابراهیم موسیزاده متولد 1354 در اردبیل، حقوقدان، سیاستمدار، مدرس دانشگاه و اهل ایران است. او قبلاً در دادگستری تهران به عنوان قاضی، مشغول به خدمت بوده و رئیس سابق مرکز آموزش مدیریت دولتی بودهاست. او هم اکنون عضو هیئت علمی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران است.</ref>
| |
|
| |
|
| == سازمان تبلیغات اسلامی == | | == سازمان تبلیغات اسلامی == |