۱۳۹
ویرایش
(/* صبح سهشنبه ۱۲ اسفند در زندان رجاییشهر کرج، اولین حکم قصاص چشم در تاریخ احکام قصاص اجرا شد. چشم چپ یکی از دو متهم به اسیدپاشی کور شد. پزشکا) |
|||
خط ۴: | خط ۴: | ||
قصاص در لغت، به معنی هر نوع دنباله روی و پی جویی نمودن- کین کشی به مثل کشنده را کشتن- مجازات- عقاب- سزا- جبران- تلافی آمدهاست. | قصاص در لغت، به معنی هر نوع دنباله روی و پی جویی نمودن- کین کشی به مثل کشنده را کشتن- مجازات- عقاب- سزا- جبران- تلافی آمدهاست. | ||
قصاص از نظر اصطلاحی، به معنای تلافی و استیفای عینی جنایتی که در قتل عمدی، قطع عضو و جرح عمدی بر مجنی علیه وارد شدهاست میباشد به شکلی که اثر به جای مانده از جنایت عیناً روی جانی اجرا شده و به دست آید. قصاص در جنایت قتل عمدی را قصاص النفس میگویند و قصاص در جنایات قطع عضو و جرح را قصاص عضو گویند.<ref>دانشنامه اسلامی - [http://wiki.ahlolbait.com/قصاص قصاص]</ref> | قصاص از نظر اصطلاحی، به معنای تلافی و استیفای عینی جنایتی که در قتل عمدی، قطع عضو و جرح عمدی بر مجنی علیه وارد شدهاست میباشد به شکلی که اثر به جای مانده از جنایت عیناً روی جانی اجرا شده و به دست آید. قصاص در جنایت قتل عمدی را قصاص النفس میگویند و قصاص در جنایات قطع عضو و جرح را قصاص عضو گویند.<ref name=":0">دانشنامه اسلامی - [http://wiki.ahlolbait.com/قصاص قصاص]</ref> | ||
== انواع قصاص == | == انواع قصاص == | ||
خط ۱۰: | خط ۱۰: | ||
# قتل عمد: قصاص دارد؛ او را میکشند. | # قتل عمد: قصاص دارد؛ او را میکشند. | ||
# قتل شبه عمد: قصاص ندارد. | # قتل شبه عمد: قصاص ندارد. | ||
* ۳. قتل خطا: قصاص ندارد.<ref | * ۳. قتل خطا: قصاص ندارد.<ref name=":0" /> | ||
''''''ب) قصاص عضو:''''' | ''''''ب) قصاص عضو:''''' | ||
خسارتی که به عضوی از اعضای بدن وارد میشود.<ref | خسارتی که به عضوی از اعضای بدن وارد میشود.<ref name=":0" /> | ||
== شرایط قصاص نفس == | == شرایط قصاص نفس == | ||
خط ۲۱: | خط ۲۱: | ||
# قاتل و مقتول عاقل باشند. | # قاتل و مقتول عاقل باشند. | ||
# قاتل، بالغ باشد. | # قاتل، بالغ باشد. | ||
* ۶. مهدورالدم نباشد، مثلاً به پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله و سلم دشنام نداده باشد.<ref | * ۶. مهدورالدم نباشد، مثلاً به پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله و سلم دشنام نداده باشد.<ref name=":0" /> | ||
== چگونگی قصاص نفس == | == چگونگی قصاص نفس == | ||
وقتی که نزد حاکم، قاتل بودن شخصی ثابت شد از ورثهٔ مقتول خواسته میشود که او را عفو یا درخواست قصاص کنند. اگر راضی به عفو نشدند میتوانند قاتل را بکشند ولی اگر مقتول زن و قاتل مرد باشد در صورت قصاص، ورثهٔ مقتول باید نصف دیه مرد را به ورثهٔ او بپردازند. چون دیهٔ مرد دو برابر دیهٔ زن است؛ و اگر قاتلان متعدد باشند و بخواهند همه را قصاص کنند، باید دیهٔ افراد اضافه بر مقتول را به ورثهٔ قاتلین بپردازند. | وقتی که نزد حاکم، قاتل بودن شخصی ثابت شد از ورثهٔ مقتول خواسته میشود که او را عفو یا درخواست قصاص کنند. اگر راضی به عفو نشدند میتوانند قاتل را بکشند ولی اگر مقتول زن و قاتل مرد باشد در صورت قصاص، ورثهٔ مقتول باید نصف دیه مرد را به ورثهٔ او بپردازند. چون دیهٔ مرد دو برابر دیهٔ زن است؛ و اگر قاتلان متعدد باشند و بخواهند همه را قصاص کنند، باید دیهٔ افراد اضافه بر مقتول را به ورثهٔ قاتلین بپردازند. | ||
== شرایط قصاص عضو == | == شرایط قصاص عضو == | ||
خط ۳۷: | خط ۳۷: | ||
# تساوی در ابزار جنایت (وسیلهای که با آن جنایت کردهاست). | # تساوی در ابزار جنایت (وسیلهای که با آن جنایت کردهاست). | ||
# اگر محکوم به قصاص، زن حامله باشد تا زمانی که حامله است قصاص نمیشود. | # اگر محکوم به قصاص، زن حامله باشد تا زمانی که حامله است قصاص نمیشود. | ||
# گرمی و سردی هوا موجب سرایت زخم یا موجب آزاری اضافه بر قصاص نشود.<ref | # گرمی و سردی هوا موجب سرایت زخم یا موجب آزاری اضافه بر قصاص نشود.<ref name=":0" /> | ||
'''مسئله''' | '''مسئله''' | ||
در قصاص اعضا، زن و مرد با هم مساوی میباشند لیکن اگر جانی مرد باشد و عضوی که قصاص میکنند از اعضایی باشدکه دیهٔ آن از ثلث دیهٔ کشتن بیشتر باشد، تفاوت دیه را باید بپردازند. چون در دیهٔ اعضا، زن و مرد تا یک سوم دیهٔ کشتن مساوی هستند و از ثلث و بیشتر از آن، دیه زن نصف دیهٔ مرد است.<ref | در قصاص اعضا، زن و مرد با هم مساوی میباشند لیکن اگر جانی مرد باشد و عضوی که قصاص میکنند از اعضایی باشدکه دیهٔ آن از ثلث دیهٔ کشتن بیشتر باشد، تفاوت دیه را باید بپردازند. چون در دیهٔ اعضا، زن و مرد تا یک سوم دیهٔ کشتن مساوی هستند و از ثلث و بیشتر از آن، دیه زن نصف دیهٔ مرد است.<ref name=":0" /> | ||
== مادهٌ207قانون مجازات اسلامی مصوب سال1370مقرر میدارد: == | |||
«هرگاه مسلمانی کشته شود، قاتل قصاص میشود و معاون در قتل عمد به سه سال تا 15سال حبس محکوم میشود». از مفهوم مخالف این ماده استنباط میشود که فقط قتل مسلمان موجب قصاص است و قتل غیر مسلمان باعث قصاص نمیشود. | |||
اگر قاتل و مقتول هر دو غیر مسلمان باشند، موضوع فرق میکند. مادهٌ210قانون مجازات اسلامی مقرر داشته: «هرگاه کافر ذمی عمداً کافر ذمی دیگر را بکشد، قصاص میشود، اگرچه پیرو دو دین مختلف باشند…» | |||
در قوانین ایران کلمهٌ «کافر» تعریف نشده است، ولی در کتب فقهی تعریفی که از کافر شده است به معنی غیر مسلمان است. کافر ذمی یعنی اهل کتاب، که عبارتند از مسیحیان، یهودیان و زرتشتیان. بنابراین اگر قاتل و مقتول هردو اهل کتاب باشند، ولو از فرقههای مختلف، مثلاً قاتل یهودی و مقتول مسیحی باشد، میتوان قاتل را قصاص کرد. | |||
مشکل زمانی بروز میکند که قاتل مسلمان است و مقتول غیر مسلمان، که در این حالت نمیتوان قاتل را قصاص نمود. اما اینکه چه مجازاتی باید برای قاتل در نظر گرفت، قانون ساکت است و حکمی ندارد و چون مادهٌ2قانون مجازات اسلامی مقرر میدارد «هرفعل یا ترک فعلی که در قانون برای آن مجازات تعیین شده باشد،جرم محسوب میشود»، بنابراین با عدم تعیین مجازات، ظاهراً عمل جنبهٌ جرم بودن خود را از دست میدهد. | |||
سکوت قانون مجازات اسلامی مصوب سال1370را در این خصوص میتوان از نواقص قانونی دانست که باید قانون را از این جهت اصلاح نمود. قتل غیر مسلمان به دست مسلمان، هرگز در شریعت مقدس اسلام جایز نبوده و نیست. خداوند در قرآن کریم در آیهٌ32از سورهٌ المائده میفرماید: «…من قتل نفساً بغیر نفس او فساد فی الارض فکانما قتلالناس جمیعاً و من احیاها فکانما احیا الناس جمیعاً» (هرکس که فردی را بدون عنوان قصاص و یا افساد در روی زمین بکشد، مانند آن است که همهٌ انسانها را کشته است و اگر نفسی را احیا کند،مانند آن است که همهٌ انسانها را احیا کرده است). بنابراین اشتباه بزرگی است اگر تصور شود که دین اسلام فقط از جان مسلمانان حمایت کرده و برای آنان حق حیات قائل است. | |||
اما متأسفانه قوانین کیفری ما با سکوت خود درمورد تعیین مجازات برای قاتلی که مسلمان است و غیر مسلمانی، مثلاً بودایی یا هندو، را میکشد،باعث ایجاد این شبهه میشوند که قتل غیر مسلمان در ایران مجازاتی ندارد<ref name=":1">ایرانزمینشماره 84 تاریخ:74/11/30 - ماده207قانون [[مجازات]] اسلامی مصوب1370</ref><ref name=":1" /> | |||
== [https://www.radiozamaneh.com/208562 اولین حکم قصاص چشم که در ایران اجرا شد] == | == [https://www.radiozamaneh.com/208562 اولین حکم قصاص چشم که در ایران اجرا شد] == |
ویرایش