قمرالملوک وزیری: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
'''قمرالملوک وزیری ( )''' | '''قمرالملوک وزیری (متولد۱۲۸۴تاکستان قزوین ـ درگذشت ۱۴مرداد ۱۳۳۸ در 54 سالگی) او اولین خواننده زن ایرانیست که صدایش ضبط شد و بدون حجاب روی صحنه رفت و پرآوازه ترین خواننده زن آوازهای سنتی ایران محسوب می شود.''' | ||
== زندگی نامه == | == زندگی نامه == | ||
وی در سال 1284 در تاکستان قزوین متولد شد. او نخستین بانوی خواننده ایرانی بود که صدایش ضبط شد و بدون حجاب به روی صحنه رفت و پرآوازه ترین خواننده زن آوازهای سنتی ایران محسوب می شود. پدرش ، سید حسن چهار ماه قبل از تولد قمرالملوک از دنیا رفت و در 18 ماهگی مادرش (طوبی خانم ) به علت بیماری حصبه از دنیا رفت. سرپرستی او را مادربزرگش ، خیرالنساء ، ملقب به افتخارالذاکرین به عهده گرفت.مادربزرگش روضه خوان زنانه حرم ناصرالدین شاه بود و قمرالملوک را با خود به این محافل می برد و وی با آواز آشنا شد. ولی دیری نپایید که دست سرنوشت مادربزرگش را نیز از او گرفت و استاد بحرینی را سر راه او قرار داد که او را پدرانه در راه تعلیم قرار داد. قمرالملوک در خانه بحرینی اقامت گرفت و با او به تهران آمد و در مجالس با موسیقیدانان سرشناس از جمله نظام الدین لاچینی آشنا شد و با رهنمودهای این استاد بزرگ در سن شانزده سالگی چندین تصنیف خواند و در کمپانی " پلی فون " ضبط کرد. | |||
وی در یک مجلس عروسی به درخواست عده ای شروع به خواندن تصنیفی می کند و مرتضی خان نی داوود صدای او را می شنود و مجذوب صدایش می شود . از او درخواست می کند که با نوای تار وی بخواند و او را تشویق می کند که اصول و ردیف آوازی را فرا گیرد.قمرالملوک نیز با تعلیمات نی داوود شروع به یادگیری می کند. وی اولین کنسرت خود را در سال 1303 در گراند هتل برگزار کرد و برای اولین بار بعنوان یک بانوی آوازه خوان بی حجاب بروی صحنه می رود. روز بعد از اجرا نظمیه از او تعهد گرفت تا بی حجاب به اجرا نپردازد و این اتفاق سبب شد زنان دیگری چون ملوک ضرابی و روح انگیز نیز وارد عرصه خوانندگی شوند. | |||
در سال 1319 اولین بار صدای قمرالملوک از طریق رادیو پخش شد و به گوش عموم رسید. وی اولین بانوی ایرانی است که پس از موسیقی مطربی قاجاری به طور جدی روی هنر آواز کار می کند و جز شخصیت های استثنایی محسوب می شود چرا که علاوه بر هنر خواندن و آواز ، یک فعال اجتماعی نیز هست. وی اولین زنی است که با جسارت بسیاری از مرزهای ممنوعیت را در ایران بر هم می شکند. به دلیل رفت و آمد با بزرگان سیاسی ، بخوبی با مسائل روز آشنا بود. در کرمانشاه وقتی مسئولین مانع اجرای او در سالن شدند ، وی از طریق بالکن هتلی که در آن اقامت داشت به اجرا پرداخت و در همدان به خاطر عارف قزوینی که در آنجا تبعید بود ، یکی از شورانگیزترین اجراهایش را به وی تقدیم کرد .وی برای شروع کنسرتش از عارف قزوینی کسب اجازه کرد و در پایان ، تمامی هدایا و پیشکش هایش را به وی تقدیم کرد. | |||
شهامت ، نیکوکاری و شخصیت محکم و متکی به خود از خصوصیات بارز این بانوی ایرانی است. وی عواید کنسرت را به امور خیریه اختصاص می داد و بدون چشم داشت به مردم عادی و طبقه هنرمند کمک می کرد. هدایای دریافتی از بزرگان را به فقرا می بخشید و خانه های کوچک می خرید و به مردم بی پناه می داد . برای دختران تنگدست جهیزیه فراهم می کرد و برای بیمارستان ها تخت می خرید. وی بعد از مرگ پروانه ( خواننده قدیمی ) سرپرستی دخترش خاطره و پسرش را به عهده می گیرد. | |||
در سال 1330 با استودیو پارت فیلم که در آستانه ورشکستگی بود ، همکاری کرد و در فیلم " مادر " که ساخته این کمپانی بود ، آوازی در چهارگاه خواند و به دلیل شهرتش فروش فیلم بالا رفت و کمپانی را از خطر ورشکستگی نجات داد. این فیلم تنها تصویر متحرک قمرالملوک را در خود داشت ، ولی متاسفانه در آتش سوزی این نسخه از بین رفت. | |||
مروری مختصر بر زندگی شخصی وی : | |||
قمرالملوک در سن 15 سالگی ازدواج کرد ولی بعد از گذشت یکماه طلاق گرفت . بعدها در سن سی سالگی به عقد امین التجار درآمد ، ولی این ازدواج نیز دوام نیاورد. عارف قزوینی ، ایرج میرزا و تیمور تاش ( وزیر دربار ) شیفته او بودند. شهریار نیز شعری در وصفش سروده است. | |||
قمرالملوک به دلیل ارادت خاصی که به کلنل وزیری داشت ، نام خانوادگی " وزیری " را برای خود برگزید. | |||
آخرین اجرای قمرالملوک در سال 1332 بود ، بعد از آن به علت سکته حنجره جادویی خود را از دست داد و خانه نشین شد . کسی که همه عمرش به مردم عادی و هنرمند خدمت کرد و بی هیچ چشم داشتی هدایایش را به آنها تقدیم کرد ، خود در تنگنای شدید مالی گرفتار شد ، به طوری که برای گذران زندگی مجبور به اجرا در محافلی شد که جایگاه خوانندگان درجه پایین بود. وی این وضعیت را 6 سال تحمل کرد و در 14 مرداد 1338 در سن 54 سالگی چشم از جهان فرو بست و در گورستان ظهیرالدوله بین امامزاده قاسم و تجریش شمیران به خاک سپرده شد. | |||
خانم فرحناز شریفی فیلمی مستند با عنوان " صدای ماه " را ساخته است که بر اساس زندگی قمرالملوک وزیری است. با وجود اینکه تصویر متحرکی از این خواننده در فیلم وجود ندارد ، ولی حضور وی در سراسر فیلم احساس می شود.به دلیل داشتن خواننده تک خوان زن اجازه اکران عمومی به این فیلم داده نشد و تنها برای جمعی از هنرمندان پخش شد. | |||
با وجود مخالفت دولت جمهوری اسلامی ایران با ذکر نام قمرالملوک وزیری ، صدیق تعریف آلبوم " ماه بانو " را برای بزرگداشت او خواند و منتشر کرد. | |||
روحش شاد و یادش گرامی باد. | |||
== فعالیت خیره == | == فعالیت خیره == | ||
نسخهٔ ۱۶ آوریل ۲۰۱۸، ساعت ۱۲:۲۵
قمرالملوک وزیری (متولد۱۲۸۴تاکستان قزوین ـ درگذشت ۱۴مرداد ۱۳۳۸ در 54 سالگی) او اولین خواننده زن ایرانیست که صدایش ضبط شد و بدون حجاب روی صحنه رفت و پرآوازه ترین خواننده زن آوازهای سنتی ایران محسوب می شود.
زندگی نامه
وی در سال 1284 در تاکستان قزوین متولد شد. او نخستین بانوی خواننده ایرانی بود که صدایش ضبط شد و بدون حجاب به روی صحنه رفت و پرآوازه ترین خواننده زن آوازهای سنتی ایران محسوب می شود. پدرش ، سید حسن چهار ماه قبل از تولد قمرالملوک از دنیا رفت و در 18 ماهگی مادرش (طوبی خانم ) به علت بیماری حصبه از دنیا رفت. سرپرستی او را مادربزرگش ، خیرالنساء ، ملقب به افتخارالذاکرین به عهده گرفت.مادربزرگش روضه خوان زنانه حرم ناصرالدین شاه بود و قمرالملوک را با خود به این محافل می برد و وی با آواز آشنا شد. ولی دیری نپایید که دست سرنوشت مادربزرگش را نیز از او گرفت و استاد بحرینی را سر راه او قرار داد که او را پدرانه در راه تعلیم قرار داد. قمرالملوک در خانه بحرینی اقامت گرفت و با او به تهران آمد و در مجالس با موسیقیدانان سرشناس از جمله نظام الدین لاچینی آشنا شد و با رهنمودهای این استاد بزرگ در سن شانزده سالگی چندین تصنیف خواند و در کمپانی " پلی فون " ضبط کرد.
وی در یک مجلس عروسی به درخواست عده ای شروع به خواندن تصنیفی می کند و مرتضی خان نی داوود صدای او را می شنود و مجذوب صدایش می شود . از او درخواست می کند که با نوای تار وی بخواند و او را تشویق می کند که اصول و ردیف آوازی را فرا گیرد.قمرالملوک نیز با تعلیمات نی داوود شروع به یادگیری می کند. وی اولین کنسرت خود را در سال 1303 در گراند هتل برگزار کرد و برای اولین بار بعنوان یک بانوی آوازه خوان بی حجاب بروی صحنه می رود. روز بعد از اجرا نظمیه از او تعهد گرفت تا بی حجاب به اجرا نپردازد و این اتفاق سبب شد زنان دیگری چون ملوک ضرابی و روح انگیز نیز وارد عرصه خوانندگی شوند.
در سال 1319 اولین بار صدای قمرالملوک از طریق رادیو پخش شد و به گوش عموم رسید. وی اولین بانوی ایرانی است که پس از موسیقی مطربی قاجاری به طور جدی روی هنر آواز کار می کند و جز شخصیت های استثنایی محسوب می شود چرا که علاوه بر هنر خواندن و آواز ، یک فعال اجتماعی نیز هست. وی اولین زنی است که با جسارت بسیاری از مرزهای ممنوعیت را در ایران بر هم می شکند. به دلیل رفت و آمد با بزرگان سیاسی ، بخوبی با مسائل روز آشنا بود. در کرمانشاه وقتی مسئولین مانع اجرای او در سالن شدند ، وی از طریق بالکن هتلی که در آن اقامت داشت به اجرا پرداخت و در همدان به خاطر عارف قزوینی که در آنجا تبعید بود ، یکی از شورانگیزترین اجراهایش را به وی تقدیم کرد .وی برای شروع کنسرتش از عارف قزوینی کسب اجازه کرد و در پایان ، تمامی هدایا و پیشکش هایش را به وی تقدیم کرد.
شهامت ، نیکوکاری و شخصیت محکم و متکی به خود از خصوصیات بارز این بانوی ایرانی است. وی عواید کنسرت را به امور خیریه اختصاص می داد و بدون چشم داشت به مردم عادی و طبقه هنرمند کمک می کرد. هدایای دریافتی از بزرگان را به فقرا می بخشید و خانه های کوچک می خرید و به مردم بی پناه می داد . برای دختران تنگدست جهیزیه فراهم می کرد و برای بیمارستان ها تخت می خرید. وی بعد از مرگ پروانه ( خواننده قدیمی ) سرپرستی دخترش خاطره و پسرش را به عهده می گیرد.
در سال 1330 با استودیو پارت فیلم که در آستانه ورشکستگی بود ، همکاری کرد و در فیلم " مادر " که ساخته این کمپانی بود ، آوازی در چهارگاه خواند و به دلیل شهرتش فروش فیلم بالا رفت و کمپانی را از خطر ورشکستگی نجات داد. این فیلم تنها تصویر متحرک قمرالملوک را در خود داشت ، ولی متاسفانه در آتش سوزی این نسخه از بین رفت.
مروری مختصر بر زندگی شخصی وی :
قمرالملوک در سن 15 سالگی ازدواج کرد ولی بعد از گذشت یکماه طلاق گرفت . بعدها در سن سی سالگی به عقد امین التجار درآمد ، ولی این ازدواج نیز دوام نیاورد. عارف قزوینی ، ایرج میرزا و تیمور تاش ( وزیر دربار ) شیفته او بودند. شهریار نیز شعری در وصفش سروده است.
قمرالملوک به دلیل ارادت خاصی که به کلنل وزیری داشت ، نام خانوادگی " وزیری " را برای خود برگزید.
آخرین اجرای قمرالملوک در سال 1332 بود ، بعد از آن به علت سکته حنجره جادویی خود را از دست داد و خانه نشین شد . کسی که همه عمرش به مردم عادی و هنرمند خدمت کرد و بی هیچ چشم داشتی هدایایش را به آنها تقدیم کرد ، خود در تنگنای شدید مالی گرفتار شد ، به طوری که برای گذران زندگی مجبور به اجرا در محافلی شد که جایگاه خوانندگان درجه پایین بود. وی این وضعیت را 6 سال تحمل کرد و در 14 مرداد 1338 در سن 54 سالگی چشم از جهان فرو بست و در گورستان ظهیرالدوله بین امامزاده قاسم و تجریش شمیران به خاک سپرده شد.
خانم فرحناز شریفی فیلمی مستند با عنوان " صدای ماه " را ساخته است که بر اساس زندگی قمرالملوک وزیری است. با وجود اینکه تصویر متحرکی از این خواننده در فیلم وجود ندارد ، ولی حضور وی در سراسر فیلم احساس می شود.به دلیل داشتن خواننده تک خوان زن اجازه اکران عمومی به این فیلم داده نشد و تنها برای جمعی از هنرمندان پخش شد.
با وجود مخالفت دولت جمهوری اسلامی ایران با ذکر نام قمرالملوک وزیری ، صدیق تعریف آلبوم " ماه بانو " را برای بزرگداشت او خواند و منتشر کرد.
روحش شاد و یادش گرامی باد.