سپهر بیرانوند

از ایران پدیا
نسخهٔ تاریخ ‏۱۰ نوامبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۵:۱۱ توسط Khosro (بحث | مشارکت‌ها)
(تفاوت) → نسخهٔ قدیمی‌تر | نمایش نسخهٔ فعلی (تفاوت) | نسخهٔ جدیدتر ← (تفاوت)
پرش به ناوبری پرش به جستجو
سپهر بیرانوند (سام)
سپهر بیرانوند؛1.jpg
سپهر بیرانوند
زادروز۱۴ آذر ۱۳۸۲
خرم‌آباد
درگذشت۱۲ آبان ۱۴۰۱
خرم‌آباد
علت مرگاصابت گلوله‌ی نیروهای حکومتی
آرامگاهآرامستان روستای ده‌سفید، خرم‌آباد
ملیتایرانی

سپهر بیرانوند، (متولد ۱۴آذر ۱۳۸۲، خرم‌آباد – درگذشته ۱۸آبان ۱۴۰۱، خرم‌آباد) یکی از معترضان اعتراضات سراسری ۱۴۰۱، بود که توسط نیروهای امنیتی حکومت جمهوری اسلامی به‌ قتل رسید. سپهر بیرانوند که به با نام «سام» شهرت داشت، در یک کارگاه مینیاتورسازی در کرج کار می‌کرد. او در مقطع دبیرستان هم‌زمان نیز کار می‌کرد و با زحمت خودش خرجش را درمی‌آورد. سپهر بیرانوند علاقه‌ی زیادی به هنر نقاشی و ورزش‌های کُشتی و بوکس داشت. او قرار بود در کنکور شرکت کند و در رشته‌ی گرافیک ادامه‌ی تحصیل دهد. وی در خیزش مردمی آنقدر فعالیت چشم‌گیری داشت که پدرش نگران شده بود و با فکر این‌که زادگاهش برای او امن‌تر است، وی را به خرم‌آباد برگرداند. سپهر بیرانوند خیلی تحت‌تأثیر جان‌باختن مهسا امینی قرار گرفته و زندگیش متحول شده بود. او مداوم در حال فعالیت بود و یک‌جا بند نمی‌شد. وقتی که از وی می‌پرسیدند که آخر جان‌باختن مهسا امینی چه ربطی به تو دارد، در جواب می‌گفت: اگر مهسا خواهرزاده‌ی خودت بود چه‌کار می‌کردی؟ سپهر بیرانوند در شبانگاه ۱۷ آبان‌ماه، در حساب انیستاگرام خود به مردم خرم‌آباد برای تظاهرات در پارک شقایق این شهر فراخوان داد و خودش نیز در شامگاه چهارشنبه‌شب ۱۸ آبان راهی میدان اعتراضات شد و به دوستانش پیوست. سپهر هم‌راه دوستانش با کوکتل مولوتف به زیرگذر شقایق حمله کردند و به‌سرعت به‌سمت پارک شقایق رفتند. نیروهای حکومتی از وحشت مردم معترض، در همه‌جا حضور داشتند و به‌روی سپهر و دوستانش با گلوله‌های جنگی آتش گشودند. سپهر بیرانوند در این میان مجروح شد. سپهر بیرانوند وقتی با شلیک مأموران مجروح شد هنوز زنده بود، اما مأموران روی سر او رفته و رگ گردنش را زدند و پیکرش را ربودند. او که در حال شعارنویسی شناسایی شده بود، هیچ وسیله‌ای برای دفاع از خودش به‌همراه نداشت. خانواده‌ی سپهر بیرانوند اصرار داشتند که پیکر او را در خرم‌آباد به‌خاک بسپارند، اما مأموران امنیتی پیکرش را از پزشکی قانونی ربودند و بدون اطلاع خانواده وی، در آرامستان ده‌سفید به‌صورت مخفیانه دفن کردند. جمع کثیری از مردم خرم‌آباد در روز جمعه ۲۰ آبان‌ماه ۱۴۰۱، مراسم بزرگداشت و تشییع جنازه‌ی نمادین سپهر بیرانوند را در روستای ده‌سفید برگزار کردند. مردم در این مراسم شعار می‌دادند: مرگ بر اصل ولایت فقیه، مرگ بر خامنه‌ای، می‌کشم می‌کشم آن‌که برادرم کشت. مأمور لباس‌شخصی که در مقابل چشم مردم معترض، سپهر بیرانوند را به‌قتل رسانده بود، در خردادماه ۱۴۰۲، در کیفرخواست صادرشده از طرف دادگاه نظامی لرستان، به قتل عمد و قصاص متهم شد، اما پس از چند ماه تبرئه گردید.

شغل و تحصیلات

سپهر بیرانوند
سپهر بیرانوند

سپهر بیرانوند که به با نام «سام» شهرت داشت، در یک کارگاه مینیاتورسازی در کرج کار می‌کرد. او در مقطع دبیرستان هم کار می‌کرد و هم درس می‌خواند، گاهی در کابینت‌سازی و گاهی هم در شیشه‌سازی اشتغال داشت و با زحمت خودش خرجش را درمی‌آورد. سپهر بیرانوند علاقه‌ی زیادی به هنر نقاشی و ورزش‌های کُشتی و بوکس داشت. او قرار بود در کنکور شرکت کند و در رشته‌ی گرافیک ادامه‌ی تحصیل دهد.[۱]

شرکت در اعتراضات

سپهر بیرانوند مانند هزاران مردم معترض دیگر به اعتراضات سراسری ۱۴۰۱، پیوسته بود و هر شب در کرج به تظاهرات می‌رفت. او در خیزش مردمی آنقدر فعالیت چشم‌گیری داشت که پدرش نگران شده بود و با فکر این‌که زادگاهش برای او امن‌تر است، وی را به خرم‌آباد برگرداند.

سپهر بیرانوند خیلی تحت‌تأثیر جان‌باختن مهسا امینی قرار گرفته و زندگیش متحول شده بود. او مداوم در حال فعالیت بود و یک‌جا بند نمی‌شد. وقتی که از وی می‌پرسیدند که آخر جان‌باختن مهسا امینی چه ربطی به تو دارد، در جواب می‌گفت:

«فکر کن مهسا خواهرزاده‌ی خودت بود، چه‌کار می‌کردی؟»

سپهر بیرانوند
سپهر بیرانوند

سپهر بیرانوند در شبانگاه ۱۷ آبان‌ماه، در حساب انیستاگرام خود به مردم خرم‌آباد برای تظاهرات در پارک شقایق این شهر فراخوان داده و نوشته بود:

«دست به دست هم می‌دهیم تا به خیابان‌ها برویم؛ و ما هم مثل دیگر هم‌وطنان با غیرت و با شرفمان برای بیرون کردن این حکومت قاتل کاری کرده باشیم.»

سپهر چهارشنبه‌شب ۱۸ آبان برای پیوستن به دوستانش، راهی میدان اعتراضات شد و به خواهرش هم گفته بود که اگر من نروم، اگر تو نروی، اگر او نرود، پس چه‌کسی برود؟

مجروح شدن

سپهر بیرانوند در همان شامگاه چهارشنبه‌شب، با دوستانش با کوکتل مولوتف به زیرگذر شقایق حمله کردند و به‌سرعت به‌سمت پارک شقایق رفتند. نیروهای حکومتی از وحشت مردم معترض، در همه‌جا حضور داشتند و به‌روی سپهر و دوستانش با گلوله‌های جنگی آتش گشودند. سپهر بیرانوند در این میان مجروح شد.[۱]

نوحه‌ی جان‌باختن

سپهر بیرانوند
سپهر بیرانوند

سپهر بیرانوند وقتی با شلیک مأموران مجروح شد هنوز زنده بود، اما مأموران روی سر او رفته و رگ گردنش را زدند و پیکرش را ربودند.[۲]

سپهر بیرانوند که در حال شعارنویسی شناسایی شده بود، هیچ وسیله‌ای برای دفاع از خودش به‌همراه نداشت.[۳]

مأموران حکومتی پس از کشتن سپهر بیرانوند، بلافاصله تمامی خیابان‌های آن‌جا را بستند و همه‌ی دوربین‌های مداربسته را هم جمع نموده و جسد او را به مکان نامعلومی منتقل کردند.[۴]

خاکسپار مخفیانه

نهادهای امنیتی پیکر سپهر را تا عصر روز جمعه ۲۰ آبان‌ماه، به خانواده‌اش تحویل ندادند.[۱]

مزار سپهر بیرانوند
مزار سپهر بیرانوند

خانواده‌ی سپهر بیرانوند می‌خواستند فرزندشان را در خرم‌آباد خاکسپاری کنند، اما نیروهای امنیتی به آن‌ها اجازه ندادند. هنگامی هم که خانواده اصرار داشتند که خاکسپاری سپهر در خرم‌آباد انجام شود، مأموران پیکر او را از پزشکی قانونی ربودند و بدون اطلاع خانواده‌اش، در آرامستان ده‌سفید به‌صورت مخفیانه دفن کردند.[۵]

مراسم تشییع جنازه‌ی نمادین

نهادهای امنیتی پدربزرگ و عموی سپهر را بازداشت کرده و با استقرار نیروهای خود در تپه‌های اطراف و جاده‌های منتهی به آرامستان ده‌سفید، تلاش کردند مانع برگزاری مراسم با حضور مردم و جوانان شوند.[۱]

با این‌حال جمع کثیری از مردم خرم‌آباد در روز جمعه ۲۰ آبان‌ماه ۱۴۰۱، مراسم بزرگداشت و تشییع جنازه‌ی نمادین سپهر بیرانوند را در روستای ده‌سفید برگزار کردند. مردم در این مراسم شعار می‌دادند: مرگ بر اصل ولایت فقیه، مرگ بر خامنه‌ای، می‌کشم می‌کشم آن‌که برادرم کشت. هم‌چنین مردم فریاد می‌زدند که پاسداران سپهر را مجروح کردند، گلوی او را بریدند، جسد او را ربودند و مخفیانه دفن کردند.[۲]

نیروهای امنیتی که از پیش آماده‌باش بودند، به‌سوی جمعیت شرکت‌کننده تیراندازی کردند.[۵]

سازمان عفو بین‌الملل اعلام و تأکید کرد که در اعتراضات مردمی، نیروهای سرکوبگر رژیم ایران از گلوله‌های جنگی، ساچمه‌ای و باتوم برای کشتن مردم معترض استفاده کرده‌اند.[۴]

مراسم چهلم

مراسم چهلم سپهر بیراوند در روز پنجشنبه ۲۴ آذرماه ۱۴۰۱، در آرامستان ده‌سفید تحت تدابیر امنیتی شدیدی برگزار شد. نهادهای امنیتی از شب پیش، فضای امنیتی شدیدی در خرم‌آباد برقرار کرده بودند و با بسیج همه‌ی امکانات و نیروهای خود، تلاش می‌کردند که مانع برگزاری مراسم شوند.[۶]

حکم قصاص قاتل سپهر بیرانوند

آخرین استوری سپهر پیش‌از جان‌باختن
آخرین استوری سپهر پیش‌از جان‌باختن

دستگاه قضایی رژیم ایران پس از کشته‌شدن سپهر بیرانوند، برای آرام کردن مردم خشمگین خرم‌آباد، قاتل سپهر را یک افسر نیروی انتظامی به‌نام دانیالی اعلام کرد و گفت که او بازداشت و زندانی شده است و به‌طور قانونی محاکمه خواهد شد.[۶]

رژیم ایران برای بررسی پرونده‌ی قتل سپهر بیرانوند، از خانواده‌ی وی ۳۰ میلیون تومان طلب کرده بود.

مأمور حکومتی که در مقابل چشم مردم معترض سپهر بیرانوند را به‌قتل رسانده بود، در خردادماه ۱۴۰۲، در کیفرخواست صادرشده از طرف دادگاه نظامی لرستان، به قتل عمد و قصاص متهم شد.[۳]

تحت فشار قرار گرفتن خانواده

نهادهای امنیتی خانواده‌ی سپهر بیرانوند را تحت فشار شدید قرار دادند که آن‌ها پرداخت دیه به مبلغ ۸۰ میلیون تومان را قبول کنند و رضایت بدهند، اما خانواده‌ی سپهر زیر بار نرفتند. یکی از نزدیکان خانواده‌ی سپهر این باره گفته است:

«خانواده سام بیرانوند علیرغم همه تهدیدها و فشارها، تاکنون به پیشنهادهای حکومت برای دریافت دیه و اعلام رضایت از کشته شدن فرزندشان تن نداده‌اند. به آن‌ها گفته‌اند ۸۰ میلیون تومان بگیرید و رضایت بدهید.»[۶]

تبرئه مأمور قاتل

پرونده‌ی قتل سپهر بیرانوند جهت تأیید حکم قصاص به دیوان عالی کشور ارجاع داده شد و قضات دستور به بررسی مجدد پرونده دادند و مأمور قاتل پس از چند ماه، در دادگاه استان مرکزی از اتهام قتل عمد تبرئه شد. (چاقو دسته‌ی خودش را نمی‌بُرد)[۳]

منابع