علی تجویدی: تفاوت میان نسخه‌ها

'''علی تجویدی'''، (زاده ۱۵ آبان ۱۲۹۸، تهران – درگذشته ۲۴ اسفند ۱۳۸۴، تهران) نوازنده ویولن و سه‌تار، آهنگ‌ساز، پژوهشگر، موسیقی‌دان و نویسنده‌ی ایرانی است. علی تجویدی در ۱۲ سالگی تمام دستگاه‌های موسیقی را می‌شناخت؛ و می‌توانست آن‌ها را به تفکیک از هم شناسایی کند. علی تجویدی موسیقی را با ساز فلوت آغاز و نزد ظهیرالدینی مشق نت نویسی کرد. اوج پرواز استاد علی تجویدی در سن ۱۸ سالگی در هشت سال شاگردی نزد استاد شهیر، '''[[ابوالحسن صبا]]''' بود. علی تجویدی طی سالیان به عنوان پیش‌تاز و طلایه‌دار ویلون‌نوازی ایران شناخته می‌شد. در سال‌های تدریس او در هنرستان موسیقی، هنرجویان زیادی پرورش یافتند. علی تجویدی علاوه بر نوازندگی، آهنگساز نیز بود. استاد علی تجویدی یکی از برجسته‌ترین شاگردان استاد ابوالحسن صبا بود که در غیبت ایشان کلاس او را اداره می‌کرد. علی تجویدی استاد چیره‌دست ویولن بود و سال‌ها در هنرستان موسیقی در رشته ویولن تدریس می‌کرد. او استاد هنرمندانی نظیر هایده و حمیرا نیز بوده است. وی در رشته‌ی نوازندگی خود، صاحب سبکی منحصربه‌فرد بود. بسیاری از آهنگ‌ها و ترانه‌هایی که اغلب ایرانیان با آن‌ها خاطرات بسیاری دارند، ساخته‌ی استاد علی تجویدی است. بسیاری از خواننده‌های پیش از '''[[انقلاب ضد سلطنتی|انقلاب ضدسلطنتی]]'''، با آهنگ‌سازی‌های او به شهرت رسیدند. هم‌چنین بسیاری از ترانه‌های ماندگار بانو دلکش و بانو مرضیه ساخته‌ی علی تجویدی است. او در ردیف موسیقی‌دانان طراز اول جهان قرار دارد. پس از [[انقلاب ضد سلطنتی|انقلاب ضدسلطنتی]] سال ۱۳۵۷ به نقل از خود وی، از جمله هنرمندانی بود که در سال‌های آغازین پس از انقلاب، سازهای خود را شکستند. علی تجویدی در سال‌های پایانی به سرطان سخت پروستات مبتلا شد؛ و سرانجام در ۲۴ اسفندماه ۱۳۸۴، در سن ۸۶ سالگی بدرود حیات گفت.

علی تجویدی، موسیقی‌دان،  آهنگ‌ساز و چهره ماندگار هنری ایران در تارخ ۱۵ آبان ۱۲۹۸، در تهران و در خانواده‌ای که اصالتاً اصفهانی بودند، متولد شد. پدر او هادی تجویدی، نقاش معروف آن‌زمان بود؛ و دانش عمیقی هم به موسیقی و ردیف ایرانی داشت.  

 

استاد نقاشی هادی تجویدی، '''[[کمال‌الملک]]''' و استاد موسیقی او درویش خان بزرگ بود. به همین خاطر فرزندان وی از امکانات مناسبی برای درک هنر برخوردار بودند. دو برادر بزرگتر علی تجویدی یعنی محمد و علی تجویدی، تحت تعالیم پدر به شهرت زیادی در عرصه‌ی نقاشی رسیده بودند. اما علی تجویدی مجذوب بخش موسیقیایی پدرش شد. پدر او نیز که علاقه‌مندی علی را می‌دانست، وی را از کودکی مشق موسیقی آموخت.<ref name=":0">[https://www.notebnote.com/blog/details/4230/%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C-%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87-%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D8%AF-%D8%B9%D9%84%DB%8C-%D8%AA%D8%AC%D9%88%DB%8C%D8%AF%DB%8C زندگینامه استاد علی تجویدی - سایت نت به نت]</ref>  

 

علی تجویدی موسیقی را با ساز فلوت آغاز و نزد ظهیرالدینی مشق نت نویسی کرد. او تنها ۱۶سال داشت که به کلاس آقای سپهری برای فراگیری ویولن می‌رفت و برای این که به طور تکمیلی این ساز را یاد بگیرد به مدت ۲ سال از محضر حسین یاحقی استفاده کرد. وی سپس نزد ابوالحسن صبا رفت و به مدت ۸ سال در کلاس‌های این استاد بزرگ شرکت کرد؛ و علاوه بر ویولن به فراگیری ساز سه تار نیز مشغول شد.<ref name=":1">[https://www.salameno.com/news/23369/%D8%A8%DB%8C%D9%88%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%81%DB%8C-%D8%B9%D9%84%DB%8C-%D8%AA%D8%AC%D9%88%DB%8C%D8%AF%DB%8C-%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D8%B2%D8%A7%D8%AF%D8%B1%D9%88%D8%B2-%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D8%AF-%D8%B9%D9%84%DB%8C-%D بیوگرافی علی تجوید - سایت سلام نو]</ref>  

=== اوج پرواز ===

اما اوج پرواز استاد علی تجویدی در سن ۱۸ سالگی در هشت سال شاگردی نزد استاد شهیر، '''[[ابوالحسن صبا]]''' بود. علی تجویدی هر سازی را که امتحان می‌کرد، در برخی از آن‌ها نظیر ویولن و سه تار به کمال رسید.  

علی تجویدی به واسطه‌ی ابوالحسن صبا توانست با رکن‌الدین مختاری، اسماعیل قهرمانی، حسین طاهرزاده و… نشست و برخاست کند.<ref name=":0" />  

بسیاری از خوانندگان دیگر نظیر هایده و حمیرا، مدت‌ها شاگرد موسیقی استاد تجویدی بوده‌اند. بیشتر فعالیت‌های استاد علی تجویدی مربوط به پیش از انقلاب ضدسلطنتی در سال ۱۳۵۷، بوده است.<ref name=":0" />  

علی تجویدی فقط به نوازندگی و آهنگ‌سازی محدود نبود بلکه در ترانه‌سرایی نیز مهارت داشت و آثاری همچون "رفتم که رفتم "، "شاید اگر امشب رود" و… از آثار ماندگار این هنرمند شهیر ایرانی است.<ref name=":1" />  

== سبک نوازندگی ==

علی تجویدی در رشته‌ی نوازندگی خود، صاحب سبکی منحصربه‌فرد بود. قدرت آرشه و تکنیک برجسته وی در به‌کارگیری از ظرائف موسیقی کلاسیک مانند پوزیسیون‌های بالا تا نزدیک خرک و آرشه‌پرانی‌های ویژه و پزیکاتو- یعنی نواختن با سر انگشت بر روی سیم ساز-، و استکاتو- یعنی نواختن مقطع-، تحسین‌برانگیز است.<ref>[https://www.persiansong.net/%D8%A8%DB%8C%D9%88%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%81%DB%8C-%D8%B9%D9%84%DB%8C-%D8%AA%D8%AC%D9%88%DB%8C%D8%AF%DB%8C بیوگرافی علی تجوید - سایت پرشین سانگ]</ref>

== پس از انقلاب ضدسلطنتی ==

استاد علی تجویدی فعالیت آن‌چنانی پس از [[انقلاب ضد سلطنتی|انقلاب ضدسلطنتی]] سال ۱۳۵۷، نداشته‌است. به نقل از خود استاد تجویدی، او از جمله هنرمندانی بود که در سال‌های آغازین پس از انقلاب، سازهای خود را شکستند. علی تجویدی در سال‌های پایانی عمر غیرفعال بود؛ و تنها کاری مشترک با علی‌اصغر شاه‌زیدی و تصنیفی با صدای زنده‌یاد '''[[محمدرضا شجریان]]''' به مناسبت آغاز به کار ارکستر ملی ایران اجرا کرد. استاد تجویدی هم‌چنین منتخب چهارمین همایش چهره‌های ماندگار در سال ۱۳۸۳، شناخته شد.  

با این که تجویدی سعی داشت خودش را بی‌خیال نشان دهد و دائم تأکید می‌کرد #ابراهیم_قنبری (بزرگترین سازنده ساز در ایران) می‌تواند آرشه ویولن او را تعمیر کند، اما تمام مدتی که استاد در آتلیه بود، من بسیار خجالت‌زده بودم و تا امروز هم‌چنان شرمسارم.

== درگذشت ==

* عاشق شیدا من واله و رسوا من (اصفهان، پرویز خطیبی، کوروس سرهنگ زاده)

* عشق خود حاشا مکن (سه گاه، معینی کرمانشاهی، مرضیه)

* می گذرم ز برای تو از جان می گذرم (چهارگاه، بیژن ترقی، دلکش)

* کودکی (مرکب خوانی، معینی کرمانشاهی، دلکش)

* قسمت من (سه گاه، معینی کرمانشاهی، دلکش)

* بسوزان نامه هایم را بسوزان (عبدالله الفت، سیمیم غانم)

* چه می شد رها بودم (شوشتری، معینی کرمانشاهی، مرضیه)