۶٬۳۹۷
ویرایش
خط ۶۵: | خط ۶۵: | ||
=== نام قدمخیر در تاریخ معاصر === | === نام قدمخیر در تاریخ معاصر === | ||
در بین زنان ایرانی بهویژه از انقلاب مشروطیت تا کنون زنان پیشتاز و بنبستشکنانی بودهاند که برگهای زرینی از تاریخ معاصر ایران را به خود اختصاص دادهاند. زنانی که در برابر حکومتهیا مستبد و ارتجاعی مقاومت و مبارزه کردند و نقش بیبدیلی در راه آزادی ایفا کردند. یکی از این شیرزنان ایرانی قدمخیر قلاوند است. نام قدمخیر بهعنوان یکی از رهبران و فرماندهان صدها مبارز عشایر لُر در تاریخ ایران ثبت شد.<ref>[https://iranntv.com/270701-%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86-%D8%AE%D8%B7-%D8%B4%DA%A9%D9%86-%D9%82%D8%AF%D9%85-%D8%AE%DB%8C%D8%B1-%D8%A7%D8%B2-%D8%AE%D8%B7%D9%87-%D9%84%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86 زنان خط شکن - قدم خیر از خطه لرستان - سایت سیمای آزادی]</ref> | در بین زنان ایرانی بهویژه از انقلاب مشروطیت تا کنون زنان پیشتاز و بنبستشکنانی بودهاند که برگهای زرینی از تاریخ معاصر ایران را به خود اختصاص دادهاند. زنانی که در برابر حکومتهیا مستبد و ارتجاعی مقاومت و مبارزه کردند و نقش بیبدیلی در راه آزادی ایفا کردند. یکی از این شیرزنان ایرانی قدمخیر قلاوند است. نام قدمخیر بهعنوان یکی از رهبران و فرماندهان صدها مبارز عشایر لُر در تاریخ ایران ثبت شد.<ref name=":5">[https://iranntv.com/270701-%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86-%D8%AE%D8%B7-%D8%B4%DA%A9%D9%86-%D9%82%D8%AF%D9%85-%D8%AE%DB%8C%D8%B1-%D8%A7%D8%B2-%D8%AE%D8%B7%D9%87-%D9%84%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86 زنان خط شکن - قدم خیر از خطه لرستان - سایت سیمای آزادی]</ref> | ||
== قدمخیر در میدان نبرد == | == قدمخیر در میدان نبرد == | ||
خط ۸۷: | خط ۸۷: | ||
حمید ایزدپناه، شاعر، نویسنده و پژوهشگر تاریخ و موسیقی لرستان، دربارهی مقام موسیقی قدمخیر نوشته است:<blockquote>«قدم خیر نام مقامی حماسی از موسیقی لری است که چهار ضربی و از جمله حماسههای قبیلهای است. چون که قهرمان اصلی آن زنی به نام قدم خیر بوده است، نوازندگان بومی بالاگریوه که آهنگ و شعر آن را در توصیف دلاوریهای او سرودهاند، نام مقام موسیقایی را نیز به نام او کرده اند.» </blockquote>همچنین علیمحمد ساکی «محقق و مترجم»، در رابطه با چگونگی سروده شدن شعر ترانهی قدمخیر نوشته است:<blockquote>«گوینده (شاعر) با آنکه ستایشگر چشمان جذاب و انگشتان خوشتراش او (قدم خیر) است، توجهی به تفنگ آلمانی آماده برای جنگ و ستیز وی نیز داشته… دلربایی و شجاعت این زن نامدار همراه با شرر چشمهای خشمگین و سیاه، آتش به خرمن هستیاش زده است… آنان که این شیر زن را دیدهاند، وی را لایق توصیف فراوان دانسته و معتقدند کمتر زیبارویی با این مهابت دیدهاند…»<ref name=":3" /> </blockquote> | حمید ایزدپناه، شاعر، نویسنده و پژوهشگر تاریخ و موسیقی لرستان، دربارهی مقام موسیقی قدمخیر نوشته است:<blockquote>«قدم خیر نام مقامی حماسی از موسیقی لری است که چهار ضربی و از جمله حماسههای قبیلهای است. چون که قهرمان اصلی آن زنی به نام قدم خیر بوده است، نوازندگان بومی بالاگریوه که آهنگ و شعر آن را در توصیف دلاوریهای او سرودهاند، نام مقام موسیقایی را نیز به نام او کرده اند.» </blockquote>همچنین علیمحمد ساکی «محقق و مترجم»، در رابطه با چگونگی سروده شدن شعر ترانهی قدمخیر نوشته است:<blockquote>«گوینده (شاعر) با آنکه ستایشگر چشمان جذاب و انگشتان خوشتراش او (قدم خیر) است، توجهی به تفنگ آلمانی آماده برای جنگ و ستیز وی نیز داشته… دلربایی و شجاعت این زن نامدار همراه با شرر چشمهای خشمگین و سیاه، آتش به خرمن هستیاش زده است… آنان که این شیر زن را دیدهاند، وی را لایق توصیف فراوان دانسته و معتقدند کمتر زیبارویی با این مهابت دیدهاند…»<ref name=":3" /> </blockquote> | ||
[[پرونده:قلاوند1.JPG|جایگزین=تندیس قدمخیر قلاوند|بندانگشتی|تندیس قدمخیر قلاوند]] | [[پرونده:قلاوند1.JPG|جایگزین=تندیس قدمخیر قلاوند|بندانگشتی|تندیس قدمخیر قلاوند]] | ||
در | بخشهایی از ترانههایی که در وصف رشادتهای قدمخیر سروده شده چنین است: | ||
* ''قدمخیر دو هار میا میلش وه قیه تفنگچی ده میدونش خوشی نییه'' | |||
ترجمه: قدمخیر از آن پایین میآید و میل جنگ دارد. هیچ تفنگچیای در میدان رزم او روی خوش ندیدهاست. | |||
* ''قدمخیر دو هار میا میلش و جنگه آلمانی دو پیچ سوهش پر د شنگه'' | |||
ترجمه: «قدمخیر از پایین آمده ومیل به جنگ دارد، پیچ گلبند سربندش پر از فشنگ آلمانی است». | |||
* ''قدم خیر یا جون خت یا جون بو وت، واکو او هف تیرته دو پیچ سووه ت'' | |||
ترجمه: «ای قدمخیر! تورا به جان خودت یا پدرت قسم میدهم که آن هفت تیر را که درسربندت پنهان کردهای بیرون بیار! | |||
* ''قدمخیر قدم زنه دو دیو خونش – چی جهال عاشقی جکسون و شونش'' | |||
ترجمه: «قدم خیر در ایوان خانه خود قدم میزند درحالی که مانند یک جوان مغرور تفنگ جکسون (تفنگی ازساختههای کشورآلمان) را بر دوش دارد.<ref name=":0" /><ref name=":5" /> | |||
در ابیات دیگر نیز وصف جمال و زیبایی قدمخیر سروده شده است: | در ابیات دیگر نیز وصف جمال و زیبایی قدمخیر سروده شده است: | ||
خط ۹۷: | خط ۱۰۹: | ||
مال بوه قدم خیر ده کوس و کاوه (خانه پدر قدم خیر در منطقه کوس و کاوه است) | مال بوه قدم خیر ده کوس و کاوه (خانه پدر قدم خیر در منطقه کوس و کاوه است) | ||
چشیاکش چی بطری پر ده شراوه (چشمان او از زیبایی به شیشهای پر از شراب شبیه است) | چشیاکش چی بطری پر ده شراوه (چشمان او از زیبایی به شیشهای پر از شراب شبیه است)<ref name=":0" /> | ||
=== ازدواج اجباری === | === ازدواج اجباری === |
ویرایش